Octubre
Lunes 1 de octubre
Payta manchachikojkunaj munarisqankuta juntʼan; yanapata mañakusqankuta uyarispa, paykunata salvan (Sal. 145:19).
Jehová Diosninchejqa “sonqochawanchej, kallpachawanchejtaj sinchʼita sayanapaj” (Rom. 15:5). Jehová Dioslla sumajta entiendeyta atiwanchej llakisqa kashaspa imaynachus kasqanchejta, imayna ruwasqachus kasqanchejta, imachus sonqonchejpi kasqanta ima. Chayrayku paylla aguantanapaj yanapayta atiwanchej. Chaywanpis, ¿imaynatataj Jehová Dios uyariwasunman aguantanapaj kallpata mañakojtinchej? Llakiykunasninchejta atipanapaj Jehová Diosmanta yanapata mañakojtinchejqa, chay llakiykunamanta ‘lluspʼinapaj’ yanapawasun (1 Cor. 10:13). Wakin kutisqa ichá llakiyninchejta chinkachenqa. Astawantaj kallpata qowasunchej ‘kusiywan tukuy imapi sinchʼita sayanapaj’ (Col. 1:11). Chantapis Jehová Diosqa yachan maykamallachus sinchʼita sayayta atisqanchejta, imaschus llakichiwasqanchejta, imaynachus sientekusqanchejta ima. Chayrayku ni jaykʼaj saqewasunchu munayninta manaña juntʼayta atinapaj jina chʼampaypi rikukunanchejta. w16.04 2:5, 6
Martes 2 de octubre
Cesarpata kajtaqa Cesarman qopuychej, Diospata kajtataj Diosman qopuychej (Mat. 22:21).
Diospa Palabranqa gobiernosta kasukunanchejta niwanchej. Chaywanpis Jehová Diostapuni kasunanchej kasqanta nillawanchejtaj (Hech. 5:29; Tito 3:1). ¿Kay iskay yachachiykuna churanakunkuchu? Mana. Kayta entiendenapaj, Jesús imatachus kunan pʼunchaypaj texto nisqanta yanapawasun. Chayrayku kay pachamanta gobiernoj leyesninta kasukunchej, kamachejkunata respetanchej, impuestosta paganchej ima (Rom. 13:7). Chaywanpis gobiernos Jehová Diospa leyesninwan churanakoj imasta ruwananchejta niwajtinchejqa, respetowan ninchej mana ruwananchejta. ‘Diospata kajta Diosman qopunchej’ politicaman mana satʼikuspa (Isa. 2:4). Jehová kay pachapi gobiernos kananta saqesqanrayku, mana paykunaman churanakunchejchu. Nillataj suyoj raymisninmanpis noqanchej satʼikunchejchu (Rom. 13:1, 2). Nitaj kay pachamanta mayqen gobiernopajpis votanchejchu, nillataj politicospis kanchejchu. Nitaj politicosta tanqanchejchu munasqanchejta ruwanankupaj, nitaj waj gobierno yaykunantapis ninchejchu. w16.04 4:1, 2
Miércoles 3 de octubre
Payta qhaway mana creej runata jinallaña (Mat. 18:17).
Cristianos jina casi tukuy chʼampaykunasninchejtaqa contranchejpi juchallikojllawan allinchananchej tiyan. Chaywanpis wakin kutispeqa chayta ruway mana atikullanchu. Chayrayku Jesús chaymanta parlaspa nerqa chʼampaykunata allinchanapaj wakin kutis hermanosninchejpa yanapayninta necesitakusqanta (Mat. 18:15-17). Jesús nisqanman jina, ¿imataj kanman ‘juchallikoj’ mana uyariwajtinchej, testigospa nisqankuta mana uyarejtin, congregaciontapis mana kasojtin? “Payta qhaway mana creej runata jinallaña, impuesterota jinataj”. Kay tiempopi chayqa, ninayanman congregacionmanta qharqoywan. Chay ‘juchallikoyqa’ kanman chʼaukiyay, llullakuy ima. w16.05 1:14
Jueves 4 de octubre
Allinta reparaychej imachus Jehová Diospa munaynin kasqanta (Efe. 5:17).
Bibliapeqa mana tukuy imapajpunichu kamachiykuna tiyan. Sutʼincharinapaj, ima ropastachus churakunata mana ninchu. Kaytaj rikuchiwanchej Jehová may yachayniyoj kasqanta. Imaraykuchus pachantinpi runasqa mana uj rejllatachu pʼachallikunku. Sapa kutitaj waj jina ropas rikhurimun. Jinapis imaynatachus pʼachallikunata Biblia yuyaychawasqanchejqa ni jaykʼaj cambianchu. Manataj ninchu ima llankʼaytachus ajllanata, imawanchus sonqota kusirichinata, imaynatachus jampichikunata ima. Astawanpis Jehovaqa sapa ujninchejta chay imasta ajllananchejta saqewanchej, jinallataj tatastapis. Biblia imatachus ruwanata mana sutʼita niwajtinchej, ¿imaynatataj sumajta ajllasunman? Munayninchejman jinalla imatapis ajllanamantaqa, sumajta tʼukurinanchej tiyan. Imachus Jehovaj munaynin kasqanpi tʼukurisun chayqa, Jehovata kusichinapaj jina imatapis ajllayta atisunchej. Ajinamantataj sumajta ajllasunchej paytaj chayta bendicenqa (Sal. 37:5). w16.05 3:2, 6
Viernes 5 de octubre
Qankunaqa chayta japʼikorqankichej mana runaspa palabranta jinachu, manachayqa cheqamanta Diospa palabranta jina (1 Tes. 2:13).
Ichá Bibliaj mayqen librollanpis leey gustawanchej. Wakinmanqa Mateo, Marcos, Lucas, Juan librosta leeriy gustan. Chay libros Jesusmanta parlasqanrayku, chaytaj Jehovaj kʼacha kaykunasninta rejsinapaj yanapawanchej (Juan 14:9). Wakinmantaj profeciasmanta libros leey gustan, Apocalipsis libro jina. Chay libroqa ‘imaschus tumpamantawan juntʼakunanmanta’ parlashan (Apo. 1:1). Wakintataj mayta sonqochan Salmos librota leey, wakintaj kusikunku Proverbios librota leerispa imaraykuchus sumaj yuyaychaykunata tarinku. Arí Bibliaqa tukuypaj. Bibliata jatunpaj qhawasqanchejrayku, Bibliamanta orqhosqa publicacionestapis jatunpaj qhawallanchejtaj. Jehovaqa mikhunata jina qowanchej librosta, folletosta, revistasta, waj publicacionesta ima. Chaykunataj paywan sumaj amigos kanapaj, sinchʼi creeyniyoj kanapaj ima yanapawanchej (Tito 2:2). w16.05 5:1-3
Sábado 6 de octubre
Diospa atiyninpa poqoynenqa: munakuyniyoj kay, kusikuyniyoj kay, sonqo tiyaykusqa kay, pacienciayoj kay, kʼacha sonqoyoj kay, kʼacha kay, creeyniyoj kay, llampʼu sonqoyoj kay, munayninchejwan mana atipachikoj kay ima. Chay imaspa contranpeqa, mana ima leypis kanchu (Gál. 5:22, 23).
Diosqa atiyninwan imaymanamanta cheqanchawasunman. Sutʼincharinapaj, Jesús jina ruwanapaj, espirituj poqoyninta rikuchinapaj ima yanapawasunman. Espirituj poqoyninmanta ujnenqa munakuy. Diosta munakusqanchejrayku, payta kasukuyta, cheqanchanawanchejta ima munanchej. Imaraykuchus tukuy ima kamachiwasqanchej allinninchejpaj kasqanta yachanchej. Chantapis Jehová Diosqa atiyninnejta kallpata qowanchej kay sajra pachamanta runas jina mana yuyanapaj (Efe. 2:2). Apóstol Pablopi tʼukurina. Payqa joven kashaspa, judiospa religionninkuta kamachejkuna jina yuyaj. Jinapis manaña jinata yuyananpaj Jehová atiyninwan yanaparqa. Chayrayku qhelqarqa: “Tukuy imapaj kallpayoj kani, Dios atiyta qowasqanrayku” nispa (Fili. 4:13). Noqanchejpis Diosmanta atiyninta tukuy sonqo mañakunanchej tiyan, paytaj mañakusqanchejta uyarenqa (Sal. 10:17). w16.06 1:12
Domingo 7 de octubre
Atiyniyoj Jehová Diosniyku, qanllamin jatunchanapaj jina, yupaychanapaj jinataj kanki (Apo. 4:11).
Jehová Dioslla noqanchejpaj cheqa Diosninchej kasqanta rikuchinapaj, payllata yupaychananchej tiyan. Nitaj waj dioskunata yupaychanachu tiyan, nillataj Jehovata yupaychashaspa cheqa yupaychayta llulla yupaychaywan chhapunachu tiyan. Jehovaqa chay diosesmanta aswan patapi kaj Dios, aswan atiyniyojtaj. Arí, paylla cheqa Dios, chayrayku payllata yupaychananchej tiyan. Kausayninchejpi Jehovata ñaupajman churananchej tiyan. Diosllata yupaychayta munanchej chayqa, allinta qhawarikunanchej tiyan mana waj imasta ñaupajman churanapaj. ¿Imasmantá allinta qhawarikunanchej tiyan? Chunka Kamachiykunapi Jehovaqa israelitasman kamacherqa payllata yupaychanankuta. Chaypajtaj israelitasqa imaymana dioskunata yupaychaymanta jarkʼakunanku karqa (Deu. 5:6-10). Kunanpis ashkha runas mana reparakuspalla imaymana dioskunata yupaychanku. Jehovataj kasqan jinallapuni, suyantaj llulla diosesta mana yupaychananchejta. Payqa uj kʼata Diosllapuni (Mar. 12:29). w16.06 3:10, 12
Lunes 8 de octubre
Sichus contraykichejta juchallikojkunata perdonankichej chayqa, cielopi kaj Tataykichejpis perdonallasonqachejtaj (Mat. 6:14).
Apóstol Pedro, Jesusta qanchis kutillatachus pitapis perdonana kasqanta tapojtin, Jesús kuticherqa: “Mana qanchis kutillatachu, manachayqa 77 kutista”, nispa. Jesusqa yachachiwanchej wajkunata contranchejpi juchallikojtinku perdonana kasqanta (Mat. 6:15; 18:21, 22). Tukuypis pantaj runas kasqanchejrayku wajkunaj sonqonkuta nanachisunman. Pillatapis sonqonta nanachisqanchejta reparanchej chayqa, Biblia nisqanman jina ruwanachej. Perdonta mañakuna, allinyakuytataj maskʼana (Mat. 5:23, 24). Wajkuna perdonanawanchejta mayta munanchej, ¿icharí? Chayrayku noqanchejpis perdonananchej tiyan (1 Cor. 13:5; Col. 3:13). Wajkunata perdonasun chayqa, Jehovapis perdonawasun. Chayrayku wajkuna pantajtinku, paykunamanta khuyakunachej, imaynatachus Jehová khuyakuwanchej ajinata (Sal. 103:12-14). w16.06 4:15, 17
Martes 9 de octubre
Imaraykuchus mana pʼenqakunichu sumaj willaykunata willaytaqa. Chayqa Diospa atiynin tukuy creejkunata salvananpaj (Rom. 1:16).
Kay qhepa pʼunchaykunapi, Diospa llajtanpi kajkunaqa ‘Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata jallpʼantinpi willananku tiyan tukuy laya runas yachanankupaj’ (Mat. 24:14). Diospa gobiernonmanta sumaj willaykunaqa, Diospa kʼacha yanapaynin evangeliollataj. ¿Imaynapi? Ima bendicionestachus Diospa gobiernon kamachishajtin japʼisunchej chaykunaqa Diospa kʼacha yanapayninrayku kanqa (Hech. 20:24; Efe. 1:3). Pabloqa Diospa kʼacha yanapayninmanta agradecekusqanta rikucherqa sonqo kʼajaywan Diosmanta willaspa. ¿Pablo jinachu ruwashanchej? (Rom. 1:14, 15). Juchasapas kaspapis Jehovaj kʼacha yanapayninwan imaymanamanta yanapachikushanchej. Chayrayku runasman willamunanchej tiyan, imaynatachus Jehová munakuyninta rikuchishasqanmanta, imaynatachus chaywan yanapachikunankuta ima. w16.07 4:4, 5
Miércoles 10 de octubre
Qankunapis wakichisqa kaychej, noqaqa mana yuyasqaykichej horapi jamusaj (Luc. 12:40).
Jesusqa niraj wañupushaspa yachachisqasninman kinsa kutita “kay mundota kamachejqa” Satanás kasqanta nerqa (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Kuraj Supayqa llulla religionesnejta runasta chʼaukiyashan. Chayrayku ashkha runas, Bibliaj profeciasnin kay pacha tumpamantawan tukukunanta nisqanta mana kasukunkuchu (Sof. 1:14). Sutʼita rikunchej, Satanás runaspa ‘yuyayninkuta laqhayachishasqanta’ (2 Cor. 4:3-6). Chayraykutaj ashkha runas, mana uyariyta munawanchejchu kay pacha tumpamantawan chinkachisqa kananta, Jesucristo kamachishasqantaña ima willajtinchej. Ashkha runas Bibliaj profeciasninmanta mana yachayta munankuchu. Jinapis mana saqenachu chay llakichinawanchejta. Imaraykuchus wakichisqas kananchej kasqanta yachanchej. w16.07 2:11, 12
Jueves 11 de octubre
Sapa ujniykichej warmiykichejta munakuychej, qankuna kikiykichejta jina. Warmitajrí qosanta sonqomantapacha jatunpaj qhawanan tiyan (Efe. 5:33).
Uj casarakuypi tʼukuriy. Novioqa kʼachita novianta qhawarishan, iskayninkutaj may kusisqas kashanku. Casarakushaspaqa purajmanta ninakunku mana wasanchanakunankuta, khuskataj kausakuyta qallarinku. Ujchasqallapuni kanankupajqa mayta kallpachakunanku tiyan. Jehová qhariwarmi kausayta qallaricherqa. Chayraykutaj munan tukuy casarasqas kusisqas, sumajtataj kausakunankuta. Chaypajtaj Biblianejta sumaj yuyaychaykunata qon (Pro. 18:22). Jinapis Bibliaqa, juchasapa kasqanchejrayku qhariwarmi kausaypi chʼampaykuna chayri llakiykuna kananta nin (1 Cor. 7:28). ¿Imatá casarasqas ruwankuman chʼampaykunasninkuta pisiyachinankupaj? ¿Imaynatá qhariwarmis kusisqas kausakunkuman? Bibliaqa munakuyta rikuchiy may sumaj kasqanta nin. Jinapis casarasqasqa, mana uj laya munakuyllatachu rikuchinakunanku tiyan. Paykunaqa sumaj amigos jina munanakunanku tiyan, jinallataj imaynatachus uj qhariwan uj warmiwan munanakunku, ajinatapis. Wawasniyoj kaspataj, familia jina munakuyta astawan rikuchinanku tiyan. Jinapis allinta kausakunankupaj, astawanqa Diospa yuyaychaykunasninman jina munanakunanku tiyan. w16.08 2:1, 2
Viernes 12 de octubre
Qan kikiykita, imatachus yachachisqaykitapis sapa kuti allinta qhawarikuy (1 Tim. 4:16).
Timoteoqa ashkha watastaña Diosmanta willasharqa. Chantá, ¿imaraykutaj imaynatachus yachachisqanta qhawarikunan karqa? Runas, kausayninku ima, niña ñaupajta jinachu kasqanrayku. Timoteo runas uyarinallankutapuni munarqa chayqa, waj jinasmanta yachachinanpaj kallpachakunallanpuni karqa. Noqanchejpis Diosmanta willamunapaj, pay jina ruwananchej tiyan. Wakin lugarespi wasimanta wasi willashaspa, reparanchej runas mana wasinkupichu kashasqankuta. Wakin lugarespitaj, runasqa wasinkupi kashanku, jinapis edificiospi tiyakusqankurayku mana paykunawan parlariyta atinchejchu. Willanchej chaypi ajina kajtenqa, waj jinasmanta willasunman. Ashkha hermanosqa mayta kusikunku, autos, trenes sayanku chaypi, mercadospi, parquespi ima willaspa. w16.08 3:14-16
Sábado 13 de octubre
Liwi makista, llauchʼiyasqa chaki moqostapis kallpachaychej (Heb. 12:12).
Jehovaqa Jallpʼantinpi may chhika hermanosta qowanchej. Paykunaqa noqanchejmanta llakikunku, kallpachawanchejtaj (Heb. 12:12, 13). Ñaupa tiempomanta cristianosqa, purajmanta kallpachanakoj kanku. Kunanpis kikillantaj. Israelitas amalecitaswan maqanakushajtinku, Aaronwan Hurwanqa Moisespa makisninta japʼispa kallpacharqanku (Éxo. 17:8-13). Noqanchejpis imaynasmantachus wajkunata kallpachanapi, yanapanapi ima tʼukurisunman. Ichá machitusta, onqosqasta chayri sapayakojkunata kallpacharisunman. Chantapis pikunachus familianku churanakusqankurayku chayri pillapis familiankumanta wañupusqanrayku ñakʼarishanku, chaykunata kallpacharisunman. Jovenestapis kallpacharillasunmantaj. Paykunataqa kay pachapi sumajpaj qhawasqas kanankupaj chayri sajra imasta ruwanankupaj tanqanku (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14). Arí, wajkunata tukuy sonqo yanaparinapaj kallpachakuna: Tantakuna Wasipi, willaypi kashaspa, wajkunawan mikhurishaspa, telefononejta parlarishaspa ima. w16.09 1:13, 14
Domingo 14 de octubre
Tukuy imata ruwaychej Dios jatunchasqa kananpaj (1 Cor. 10:31).
Llimphu Diosninchejta, hermanosta, waj runasta ima jatunpaj qhawasqanchejrayku, Jehová Diosta, willayninchejta ima jatunchananpaj jina pʼachallikuna tiyan (Rom. 13:8-10). Tantakuykunaman chayri predicaj rinapaj, aswan sumajtaraj pʼachallikuna tiyan. Churakusqanchej ropaqa, “Diosta yupaychaj” runas kasqanchejta rikuchinan tiyan (1 Tim. 2:10). Uj lugarpi allinpaj qhawanku chay ropaqa, mana kikillantatajchu waj lugarpi qhawankuman. Chayrayku maypi tiyakuspapis, Jehovaj testigosnenqa mana wajkunata pʼachallikusqanchejwan pantachiyta munanchejchu. Jatun tantakuykunaman rinapajpis, maychus kajta pʼachallikunanchej tiyan. Imaynatachus pʼachallikusqanchejqa, mana kay pacha runaspa modankuman jinachu kanan tiyan. Tantakuy ñaupajta chayri tantakuy pasaytapis cristianos jina pʼachallikuna tiyan, nitaj imapis purinallachu tiyan. Ajinamanta mana pʼenqakusunchu Jehovaj testigosnin kasqanchejta niyta. Chantapis ima ratollapis Diosmanta willayta atisun. w16.09 3:7, 8
Lunes 15 de octubre
Sapa wasipis wasichajniyojpuni. Tukuy imata ruwajtajrí Diospuni (Heb. 3:4).
Uj waseqa mana jinallamantachu rikhurin, manaqa pipis chayta imaynatachus ruwananpi tʼukurerqa, chantataj wasicharqa. Pillapis Bibliamanta iskayrayajtin, ¿imaynatá tʼukurichiwaj? Nerqanchej jina, ñaupajtaqa imapichus creesqanta tapuriy. Chantá imastachus yachayta munasqanta reparay (Pro. 18:13). Ciencia nisqamanta yachay gustajtenqa, Biblia cienciamanta parlaspa mana pantasqanta rikuchiy. Unay tiempomanta yachay gustajtintaj, unay tiempomanta parlaj librospa nisqankuta oqhariwaj. Chantá rikuchiwaj, Bibliaqa imachus kananta ashkha watas ñaupajtaña willasqanta. Wakintaj Biblia kausayninpi yanapayta atisqanta rikuchejtiyki, uyariyta munasonqanku. Yuyarikuy, noqanchejqa mana runawan chʼajwaytachu munanchej. Astawanqa noqanchejwan parlarinankuta, Bibliamanta yachakunankuta ima munanchej. Chayrayku imatapis respetowan tapuriy, kutichisusqantataj sumajta uyariy. Imapichus creesqaykita kʼachamanta sutʼinchariy, astawanraj kurajniykiwan parlashanki chayqa. w16.09 4:14-16
Martes 16 de octubre
Ujkuna ujkunata tukuy sonqo japʼikuychej (Rom. 15:7).
Waj llajtayojkuna congregacionpi kusisqas kanankuta munaspaqa, tapurikunachej: “Waj suyupi kashayman chay, ¿imaynatá runas qhawanawankuta munayman?”, nispa (Mat. 7:12). Uj suyuman yachakushanku chaykunawan pacienciakuna tiyan. Ichapis qallariypeqa imaraykuchus imatapis waj jinamanta ruwasqankuta, yuyasqankuta ima, mana allinta entiendeyta atillasunchu. Chayrayku mana suyanachu, noqanchej jinapuni ruwanankuta, yuyanankuta ima. Waj llajtayojkunawan parlarinapajqa, allin kanman suyunkumanta, costumbresninkumanta ima yachakunanchej. Congregacionninchejpi chayri predicanchej chay lugarpi waj llajtayojkuna tiyakunku chayqa, familiapi Diosta yupaychashaspa tiempochakusunman paykunamanta astawan yachakunapaj, imayna costumbresniyojchus kasqankuta, ima suyusmantachus kasqankuta ima. Chantapis waj llajtayojkunata wajyarisunman wasinchejman mikhurinapaj. Jehová Diosqa tukuypaj ‘punkuta kicharin’ Jesuspi creenankupaj. Arí, noqanchejpis waj llajtayoj “hermanosninchejpaj” wasinchejpa punkunta tukuy sonqo kicharisunman (Hech. 14:27; Gál. 6:10; Job 31:32). w16.10 1:15, 16
Miércoles 17 de octubre
Sumajta tʼukuriychej, pichus juchasapaspa sajra rimasqankuta aguantarqa, chaypi (Heb. 12:3).
Jesucristomanta mayta yachakusunman. Payqa astawan jatun llakiyta aguantarqa, Diosmantaj cheqa sonqo karqa. ¿Imataj yanaparqa aguantananpaj? Apóstol Pablo nerqa: “Payqa ñaupaqenman churasqa karqa chay kusiyrayku, kʼaspipi wañuchisqa kayta aguantarqa mana pʼenqakuspa. Diospa kamachina tiyananpa pañanpitaj tiyaykukorqa”, nispa (Heb. 12:2). Chayrayku Pabloqa cristianosta nerqa Jesusmanta yuyarikunankuta. Jesús jina, ñaupa tiempomanta ashkha cristianos, Diosta kasukusqankurayku wañorqanku. Chay cristianosmanta ujnenqa Antipas karqa (Apo. 2:13). Chay cristianosqa suyakusqanku tʼinkata japʼinkuña. Paykunamanta ñaupajta kausakojkunataj, kay Jallpʼapi kausakuyta suyakushanku (Heb. 11:35). Jesús 1914 watapi kamachiyta qallarerqa. Chaymanta pisi tiemponmantaj ajllasqa cristianosmanta wañojkunaqa cielopi kausakunankupaj kausarimorqanku. Paykunataj ni jaykʼaj wañuyta rejsenqankuchu, Jesuswan khuskataj runasta kamachimonqanku (Apo. 20:4). w16.10 3:12
Jueves 18 de octubre
Sapa pʼunchay purajmanta kallpachanakullaychejpuni (Heb. 3:13).
Wakin tatasqa wawasninkuta mana ninkuchu “allinta ruwanki” nispa, tatasninkumanta mana chayta uyarisqankurayku. Kurajkunapis kallpachanata necesitallankutaj, jinapis chayqa mana rikukunchu. Ashkha llankʼajkunaqa, quejakunku ni pipis “allinta ruwanki” nisqanmanta. Chayrayku wajkunata kallpacharisunman: 1) imatapis allinta ruwasqankumanta “sumajta ruwanki” nispa, 2) paykunata manchay kʼachas kasqankuta nispa, 3) llakisqa chayri pisi kallpa kashajtinku sonqocharispa ima (1 Tes. 5:14). Hermanosninchejwan khuska kashaspaqa, imallatapis kallpacharinapaj nisunman (Ecl. 4:9, 10). Ichapis tapurikusunman: “¿Wajkunata niyta yachanichu paykunata munakusqayta, jatunpajtaj qhawasqayta? ¿Sapa kutichu chayta ruwani?”, nispa. Bibliaqa nin, pipis tiemponpi parlarejtin, ancha sumajpuni kasqanta (Pro. 15:23). w16.11 1:3-5
Viernes 19 de octubre
May jina sumajpuni wawqepura uj sonqolla kʼachata kawsanankoqa (Sal. 133:1).
Diosqa kamachisninmanta nerqa: “Tantaykusaj, imaynatachus ovejasta tropaman tantaykunchej, ajinata”, nispa (Miq. 2:12). Nillarqataj, paypa kamachisnenqa cheqa kajta yachakunankuta, ujchasqataj yupaychanankuta. Pay nerqa: “Chay pʼunchay chayamojtin, llimphuchasaj tukuy runaspa parlayninkuta, tukuyninku noqaj sutiyta oqharispa Diosninkupaj rejsikapunawankupaj, tukuy runastaj noqata uj sonqolla sirvinawankupaj”, nispa (Sof. 3:9). Diosman may agradecesqa kashanchej, ujchasqa yupaychasqanchejmanta. Ñaupa cristianosqa, Bibliata kasukojtinku ujchasqas, juchamanta tʼaqasqa, allintataj kausakorqanku (1 Cor. 1:10; Efe. 4:11-13; 1 Ped. 3:8). Kunanpis Diospa llajtanqa ujchasqa kashan, allinta kausakushan. Chayrayku sumaj willaykuna tukuynejpi willakushan. Diospa kamachisnenqa Tukuyta Kamachej Diosta jatunchayta munanku, Bibliatapis kasukuyta. w16.11 2:16, 18
Sábado 20 de octubre
Qankunatajrí “[...] kankichej reyestaj sacerdotestaj, Diospaj tʼaqasqa suyu, paypa ajllakusqan llajtataj. Ajinamanta Diospa kʼacha kayninmanta tukuynejpi willanaykichejpaj”. Paymin laqhamanta sumaj kʼanchayninman wajyasorqachej (1 Ped. 2:9).
Apóstoles wañupusqankumanta qhepaman, ashkhas Bibliata leejraj kanku griegopi chayri latín parlaypi. Chayrayku paykunaqa, Diospa Palabranpa yachachisqanta, iglesiaj yachachisqanwan kikinchayta atej kanku. Wakintaj iglesiaj yachachisqan llulla kasqanta yachaspa, chay yachachiyta qhesacharqanku. Jinapis mana pimanpis willariyta atejchu kanku, mana wañuchisqa kanankupaj. Tiempo pasasqanman jina, pisi runasllaña griegotawan latintawan parlaj kanku. Iglesiata kamachejkunataj mana saqerqankuchu, Diospa Palabran runaspa entiendesqanku parlaykunapi kananta. Pillapis iglesiaj yachachisqanta mana japʼikuyta munajchu chayqa, sinchʼi castigasqa kaj. Cheqa sonqo cristianosqa juchʼuy qotituspi tantakunanku karqa, wakintaj ni tantakuyllatapis atejchu kanku. Jatun Babiloniaqa tukuy runasta munayninman jina apaykachaj. w16.11 4:8, 10, 11
Domingo 21 de octubre
Mana cheqan kajta ruwajkuna Diospa Gobiernonta herenciata jina mana [japʼenqankuchu] (1 Cor. 6:9).
Corintopi wakinkunaqa jatun juchasta ruwarqanku, chaykunatataj noqanchejqa mana ruwasunchu. Imaraykuchus chay imasta ruwaspaqa, mana suyasunmanchu Jehová qhasilla kʼacha yanapayninwan yanapanawanchejta, perdonanawanchejta ima. Jinapis runasqa wakin ruwaykunata mana juchapajchu qhawanku. ¿Imatá chay ruwaykunamanta nisunman? ¿Tukuy atisqanchejtachu kallpachakusun Jehovata tukuy imapi kasukunapaj? (Rom. 6:14, 17). Pablopi tʼukurina. Pay nerqa: “Noqatajrí juchasapa kani, juchaman vendesqataj. Imatachus ruwashasqaytaqa mana entiendenichu. Imaraykuchus mana ruwanichu imatachus munasqayta. Astawanqa imatachus chejnini, chayta ruwani”, nispa (Rom. 7:14, 15). Pabloqa 1 Corintios 6:9-11 parlasqan juchasta manaña ruwasharqachu. Jinapis pantasqallantapuni nerqa. Payqa Jehovata kusichiyta munarqa, chayrayku sajra imasta mana ruwananpaj, mayta kallpachakorqa (Rom. 7:21-23). Noqanchejpis Pablo jina ruwanachej, tukuy atisqanchejtataj kallpachakuna Jehovata kasukunapaj. w16.12 1:15, 16
Lunes 22 de octubre
Llakiyniykita Tata Diosman saqey. Payqa sinchʼita sayachisonqa (Sal. 55:22).
Llakisqa kashajtinchej, Tatanchej Jehovaqa munan payman phutiyninchejta willakunanchejta. Uj chʼampayta allinchanapaj tukuy atisqanchejta ruwaytawan, amaña anchata llakikunachu, astawanqa Diosmanta mañakuna (Sal. 94:18, 19). Filipenses 4: 6, 7 nisqanman jina, ¿imaynatataj Jehová Dios tukuy sonqo mañakusqanchejta kutichiwanchej? Payqa sonqo tiyaykusqa kanapaj, mana anchata llakikunapaj ima yanapawasun. Chayrayku ama llakikunachu, nitaj manchachikunachu. Imaraykuchus ‘Diosqa sonqo tiyaykuyta’ sonqosninchejman churayta atin. Ashkha hermanosninchejqa chayta kausayninkupi rikorqanku, noqanchejpis yanapachikullasunmantaj. Diospa sonqo tiyaykuynenqa, ima llakiyta atipanapajpis yanapawasun. Jehová niwanchej: “Ama sonqoyki qʼenaqakuchunchu, imaraykuchus noqaqa Diosniyki kani. Noqa kallpachasqayki, yanapallasqaykitaj”, nispa. Chayta juntʼananpi atienekuna (Isa. 41:10). w16.12 3:3, 4
Martes 23 de octubre
Moisespis creesqanrayku, jatunña kaspa qhesacharqa Faraonpa ususinpa wawan nisqa kayta (Heb. 11:24).
Moisesqa Egipto llajtaj qhapaj kayninta qhesacharqa, “Diospa llajtanwan khuska ñakʼarichisqa kayta ajllakorqa, manataj munarqachu pisi pʼunchaykunapaj kusikuspa juchapi puriyta” (Heb. 11:25, 26). Pay jina creeyniyoj kanachej. Ajllayta atisqanchejta sumajpaj qhawana, Diospa munayninman jina imatapis ajllaspa. Ichapis wajkuna noqanchejrayku imatapis ajllanankuta munasunman. Chayta ruwaspaqa, uj jatun bendicionta mana japʼishasunmanchu. ¿Mayqentaj chay bendición? Chayqa Deuteronomio 30:19, 20 versiculospi sutʼinchakun. Versículo 19 nisqanman jina, Jehovaqa israelitasman uj imata ajllanankuta nerqa. Versículo 20 nisqanman jinataj, Jehovaqa israelitas munakuyninkuta rikuchinankuta saqerqa. Noqanchejpis Jehovata yupaychayta ajllakuyta atinchej. Ajinata ruwaspaqa, Jehovata jatunchayta atisunman, munakusqanchejtataj rikuchisunman. w17.01 2:10, 11
Miércoles 24 de octubre
Diospi atienekuy, allin kajtataj ruway. [...] Diosta ni jaykʼaj wasanchaspa (Sal. 37:3).
Jehovaqa imastachus ruwayta atisqanchejwan, allin kajta ruwananchejta munan. Payqa munakuwasqanchejrayku, yachan imastachus qowasqanchejwan yanapachikuspa kusisqa kananchejta. Jehovaqa yachallantaj, mana tukuy imatachu ruwayta atisqanchejta. Noqanchejqa juchasapa kayninchejta, juchata, wañuyta ima, mana chinkachiyta atisunmanchu. Nillataj wajkunaj kausayninkumanta dueñochu kanchej. Imaraykuchus sapa uj imatachus ruwananta ajllanan tiyan (1 Rey. 8:46). Chantá may jinata yachaspapis chayri unaytaña kausaspapis, manapuni jaykʼajpis Jehovaj yachayninta taripasunchu (Isa. 55:9). Jehová Dios yachachinawanchejta saqena, atienekunataj yanapanawanchejpi, mana atisqanchej imastataj ruwapunawanchejpi. Jinapis Jehovaqa munan, chʼampaykunasninchejta allinchanapaj, wajkunata yanapanapaj ima, tukuy atisqanchejta ruwanata. Arí, ‘Diospi atienekuna, allin kajtataj ruwana, kausakunataj payta ni jaykʼaj wasanchaspa’. w17.01 1:2-4
Jueves 25 de octubre
Jerusalenman noqawan ripuna; chaypi noqawan tiyakunki (2 Sam. 19:33).
Rey Davidpa sumaj amigon Barzilaimanta, mayta yachakusunman. Barzilai 80 watasniyojña kashajtin, Davidqa kamachina wasinman pusakapuyta munarqa. Reypa wasinman ripuy sumaj kajtinpis, Barzilaiqa Quimam sutiyoj runata pusananta nerqa. Paytaj ichá Barzilaipa wawan karqa (2 Sam. 19:31-37). ¿Imaraykú Barzilai mana Davidwan riyta munarqachu? ¿Nichu ima ruwanatapis japʼiyta munarqa? ¿Llasa qʼepiyoj kaytachu manchachikorqa? Mana. Astawanpis Barzilaiqa llampʼu sonqo karqa. Payqa niña jovenchu kasqanta yacharqa, reparakorqataj niña imatapis ñaupajta jinachu ruwayta atisqanta (Gál. 6:4, 5). Noqanchejpis, Barzilai jina llampʼu sonqo kananchej tiyan. Imastachus munasqanchejpi anchata yuyanamanta chayri wajkunawan kikinchakunamantaqa, tukuy atisqanchejta Jehovapaj ruwana. Chayqa aswan sumaj, congregacionpi uj sumaj llankʼayta japʼinamanta chayri may rejsisqa kanamanta nisqaqa (Gál. 5:26). Llampʼu sonqo kaspaqa, Jehovata jatunchanapaj, wajkunata yanapanapaj ima, hermanosninchejwan khuska llankʼasun (1 Cor. 10:31). w17.01 4:5, 6
Viernes 26 de octubre
Dios rikorqa tukuy ima ruwasqanqa sumajpuni kasqanta (Gén. 1:31).
Jehová Diospa tukuy ima ruwasqanqa tʼukunapaj jina, may sumajpunitaj (Jer. 10:12). Jehovaqa tukuy ima ruwasqasninpaj leyesta churarqa. Chay leyestaj tukuy ruwasqasninta yanapan, jinallataj runas allinta kausakunankupajpis. Chay leyes kasqanrayku, cielopi, Jallpʼapipis tukuy ima lugarninpi kashan (Sal. 19:7-9). Diosqa tukuy ima ruwasqanta imapajchus ruwasqa kasqanman jina, maychus kananman churarqa. Chaykunamanta ujtaj, gravedad nisqa kallpa. Chaytaqa ruwarqa Jallpʼapi samay kananpaj, marmanta yaku mana wasaykamunanpaj ima. Gravedad kallpa mana kanmanchu chayqa, Jallpʼapi mana kausay kanmanchu. Dios ruwasqasninpaj leyesta churasqanrayku, tukuy imapis maychus kananpi kashan. Chaytaj rikuchiwanchej, Jehová Jallpʼata, runastapis mana qhasipajchu ruwasqanta. Predicashaspataj tukuy chay imasta Jehová ruwasqanta runasman willarisunman (Apo. 4:11). w17.02 1:4, 5
Sábado 27 de octubre
Diostaj [Moisesta] kacharqa paykunaj kamachejninku, kacharichejninkutaj kananpaj, [...] chay angelnejta (Hech. 7:35).
Biblia nisqanman jina, israelitas cananeoswan maqanakushajtinku, “Diospa soldadosnimpa kamachejnin” kaj ángel Josueta yanaparqa. Chay angelpa yanapayninwantaj Josueqa cananeosta atiparqa (Jos. 5:13-15; 6:2, 21). Aswan qhepamantaj, rey Ezequías Diospa llajtanta kamachishajtin, asiriamanta soldadosqa Jerusalenta chinkachej wicharerqanku. Jinapis uj chʼisillapi “Diospa angelnenqa llojsispa”, asiriospa 185 mil soldadosninkuta jarankupi wañuracherqa (2 Rey. 19:35). Angelesqa mana pantaj runas jinachu kanku. Jinapis pantaj runasta yanaparqanku. Moisesqa Jehovata uj kuti mana jatuncharqachu (Núm. 20:12). Josuetaj Diosta mana waturerqachu, gabaonitas “uj allinyakuy tratota paykunawan” ruwayta munajtinku (Jos. 9:14, 15). Ezequiastajrí uj kuti umata oqharerqa (2 Cró. 32:25, 26). Chay runas pantaj runas kajtinkupis, israelitasqa paykunata kasukunanku karqa. Israelitasqa sutʼita reparayta aterqanku, chay runasta Jehová Dios angelesnejta yanapashasqanta. Arí, Jehovapuni llajtanta kamachisharqa. w17.02 3:7-9
Domingo 28 de octubre
Kamachina tiyanapi tiyasqa Kajpaj, Corderopajpis kachun bendecisqa kay, jatunpaj qhawasqa kay, jatunchasqa kay, atiytaj wiñay wiñaynintinpaj (Apo. 5:13).
¿Imaynatá runasta jatunpaj qhawasqanchejta rikuchinchej? Paykunawan kʼacha kaspa, paykunata respetaspa ima. Runastaqa jatunpaj qhawanchej, imatapis allinta ruwasqankurayku chayri autoridadniyoj kasqankurayku. Diospa Palabranpi Apocalipsis 5:13 versiculoqa, “Kamachina tiyanapi tiyasqa” kajta, Corderota ima jatunchanata nin. “Kamachina tiyanapi tiyasqa” kajqa Jehová Dios. Apocalipsis libroj tawa capitulonqa cielopi kausajkunamanta parlan. Paykunataj reparachiwanchej imaraykuchus “wiñay wiñaynintinpaj” kausaj Jehovata jatunchanata. Chay kausajkuna ninku: “Atiyniyoj Jehová Diosniyku, qanllamin jatunchanapaj jina, yupaychanapaj jinataj kanki, imaraykuchus qanmin tukuy imata ruwarqanki, munayniykiraykutaj tukuy imapis rikhurerqa, ruwasqataj karqa”, nispa (Apo. 4:9-11). w17.03 1:1, 2
Lunes 29 de octubre
Pichus payllapi atienekojqa wampumin (Pro. 28:26).
Kay tiempopi runasqa, imatachus ruwanankuta sonqonkoj munasqanman jina ajllanku. Chayta ruwaytaj mana allinchu. Diospa Palabranqa niwanchej sonqonchejta mana kasunata. ¿Imaraykutaj? Imaraykuchus “runaj sonqonmin aswan chʼawka, nitaj chaypaj jampi kanchu” (Jer. 17:9). Bibliaqa sonqollankupi atienekoj runasmanta parlan, may llakiypi rikukusqankutataj nin (1 Rey. 11:9; Jer. 3:17; 13:10). ¿Imataj kanman sonqonchejpa munasqanman jina imatapis ajllajtinchej? Sumajta qhawarikunanchej tiyan, imaraykuchus sonqonchejta kasuy mana allinchu kasqanta. Sutʼincharinapaj, uj runaqa phiñasqa kashaspa ima sonseratapis ruwarparillanman (Pro. 14:17; 29:22). Sonqo pʼakisqa runapis, manallataj imatapis allinta ajllayta atinmanchu (Núm. 32:6-12; Pro. 24:10). Kausayninchejpi imatachus ruwananchejta ajllashaspaqa, mana sonqonchejpa munasqanman jinachu ajllana tiyan. w17.03 2:12, 13
Martes 30 de octubre
[Noqa] cheqanta, allin sonqowantaj ñawpaqeykipi pur[erqani] (2 Rey. 20:2, 3).
Juchasapa runas kasqanchejrayku tukuypis pantanchej. Jehová Diostajrí perdonanawanchejpaj wakichisqa kashan, Wawantapis juchasninchejrayku wañunanpaj kachamorqa. Chayrayku llampʼu sonqo kasun, pesachikusuntaj chayqa, Jehovamanta perdonta mañakuyta atisun. Paytaj “mana sajrata ruwasqanchejman jinachu kutichiwanchej” (Sal. 103:10). Jinapis payta “tukuy sonqowan” sirvinanchej tiyan (1 Cró. 28:9). Jehovata “tukuy sonqowan” sirvej runaqa, payta mayta munakun, wiñaypajtaj payta yupaychayta munan. Diospa Palabranqa runaj sonqonmanta parlaspa, imaynachus kasqanmanta parlan. Nisunman uj runa imatachus yuyasqanmanta, imatachus munakusqanmanta, imatachus kausayninpi ruwayta munasqanmanta, imaraykuchus imatapis ruwasqanmanta. Pantaj runas kaspapis, atinchej Jehová Diosta “tukuy sonqowan” yupaychayta. Chaytataj mana tanqasqa jinallachu ruwanchej, manaqa payta sirviyta munasqanchejrayku (2 Cró. 19:9). w17.03 3:1, 3
Miércoles 31 de octubre
[Jehová], llampʼu sonqosta qhawamumpuni, may kasqankuta yuyakoj runastatajrí karullamanta rejsimun (Sal. 138:6).
Pillapis alabawajtinchej chayri imapipis allin riwajtinchej, sumajta qhawakunanchej tiyan. Imaraykuchus imatachus ruwasqanchejqa, imachus sonqonchejpi kasqanta rikuchenqa. Ichapis uj hermano, sumajta wakichikorqa ashkha runaspa ñaupaqenpi umallirichinanpaj. Umallirichisqantawantaj ichá ninku: “May sumajtapuni umallirichinki”, nispa. ¿Imatá ruwanqa chay hermano? Wajkuna alabawajtinchejqa Jesuspa nisqanta yuyarikuna. Pay nerqa: “Diospa kamachisqanta tukuyninta kasuspaqa, niychej: ‘Ni imapaj valej kamachis kanchej. Ruwasqanchejtaqa ruwananchejpuni karqa’, nispa” (Luc. 17:10). Ezequiasqa Jehová yanapasqanmanta niña agradecekorqachu (2 Cró. 32:24-27, 31). ¿Imataj yanapawasun pipis “may sumajta umallirichinki” niwajtinchej mana jatunchakunapaj? Jehová yanapawasqanchejpi tʼukurina, agradecekunataj yanapawasqanchejmanta. Jehová Bibliata, atiyninta ima qowasqanchejraykulla sumajta umallirichiyta atinchej. w17.03 4:12-14