Agosto
Jueves 1 de agosto
Ama munaynillayqa ruwakuchunchu, astawanqa qanpa munayniyki ruwakuchun (Mat. 26:39).
Bibliamanta sumajta yachachiyta munanchej chayqa, noqanchejraj sumajta Bibliata estudiananchej tiyan (1 Tim. 4:15, 16). Ajinallataj hermanosninchejta kʼamirinanchej kajtenqa, Bibliallawantaj yanapachikunanchej tiyan, kʼumuykukoj sonqotaj kananchej tiyan. Hermanosninchej kʼumuykukoj sonqo kasqanchejta reparajtinkoqa, yuyaycharisqanchejta, kʼamirisqanchejtapis japʼikullawasunchej, respetawasunchejtaj. Jesusmanta yachakuna. Jesusqa Tatanta tukuy imapi kasukojpuni, mana atinanpaj jina kajtinpis. Manataj jatunchakojchu, astawanqa runasman nej, imatachus yachachisqanqa Tatanmanta jamusqanta (Juan 5:19, 30). Chantapis Jesusqa, llampʼu sonqo kasqanrayku, Jehová Diosta kasukusqanraykutaj runasman munakuywan yachachej. Runastaj payman mana manchachikuspa qayllaykullaj kanku (Mat. 11:29). Jesustaj kʼacha palabraswan llakisqasta sonqochaj (Mat. 12:20). Chantapis Jesusqa yachachisqasninta sumajllawan cheqancharqa, mayqenninkuchus aswan kurajpaj qhawasqa kananmanta siminakushajtinku (Mar. 9:33-37; Luc. 22:24-27). w18.03 págs. 26, 27 párrs. 15, 16
Viernes 2 de agosto
Chay imaswan ninakoj bautismomin qankunatapis salvashasunkichej (1 Ped. 3:21).
Apóstol Pedroqa Noé arcata ruwasqanmanta parlasharqa. Noeqa, Jehová Diospa munaynintapuni ruwayta munarqa, chaytataj rikucherqa arcata ruwaspa. Arí, Noeqa arcata tukucharqa Jehová Diospa munayninman jinapuni. Chayrayku Noé, familian ima Jatun Parapi salvakorqanku. Runasqa, sutʼita repararqanku Noé, Diospi creesqanrayku arcata ruwasqanta. Noqanchejpis uj runata bautizakojta rikuspaqa, reparanchej chay runa Jesuspa yachachisqanman tukusqanta, Jehová Diospa munayninta ruwayta munasqanrayku, Jesucristo kausarimusqanpi creesqanraykutaj. Bautizakojkunaqa, Noé jinallataj Jehová Diosta kasukunku, munaynintataj ruwanku. Jehová Diostaj sajra runasta chinkachishajtin, kasukojkunata salvanqa, imaynatachus Noeta Jatun Parapi salvarqa, ajinata (Mar. 13:10; Apo. 7:9, 10). Chayrayku salvakunapajqa, Jehová Diosman uj mañakuypi munaynillanta ruwananchejta ninanchej tiyan, bautizakunanchejtaj tiyan. Bautizakunapaj wakichisqaña kashaspapis, mana usqhayta bautizakojtinchejqa, ichapis wiñay kausayta mana japʼisunmanchu. w18.03 pág. 4 párrs. 3, 4
Sábado 3 de agosto
Wampu kayqa wawajpa sonqompi kashan (Pro. 22:15).
Wakin tatasqa yuyanku, wawanku mana bautizasqa kajtenqa mana qharqochikunanta. Jinapis ajinata yuyayqa mana allinchu (Sant. 1:22). Tukuy tatasqa munanchej wawasninchej bautizakunankupaj wakichisqaña kajtinku bautizakunankuta. Chaywanpis mana yuyananchejchu tiyan wawasninchej Diosman mana cuentata qonankuta, mana bautizasqa kasqankurayku. Imaraykuchus tukuy wawasqa, allin kajta yachashaspa, mana chayman jina ruwajtinku, Diosman cuentata qonankupuni kanqa (Sant. 4:17). Kʼacha tatasqa, wawasninkuman yachachinkupuni Diospa kamachiykunasninta kasukuyta, sajra kajtataj chejnikuyta. Chantapis kallpachakunku Diospa kamachiykunasninman jina kausakunankupaj. Ajinamanta wawasninku Diosta kasukuyta munanankupaj (Luc. 6:40). Wawasninkutaj Diosta kasukuyta munasqankurayku, ni ima juchatapis ruwayta munanqankuchu (Isa. 35:8). w18.03 pág. 11 párrs. 12, 13
Domingo 4 de agosto
Noeqa Diospa munayninta ruwarqa (Gén. 6:9).
Jatun Para pasayta Noeqa, 350 watastawanraj kausarqa Diosta kasukuspa (Gén. 9:28). Noqanchejpis Noé jina creeyniyoj kasunman, Diostapis kasukusunman. Noé jina sinchʼi creeyniyoj kana, Diostataj kasukuna. Noé jina kasunman cheqan kajta ruwaspa, Diospa Gobiernontataj ñaupajta maskʼaspa, nitaj kay mundomanta runas jina kaspa (Mat. 6:33; Juan 15:19). Chayrayku kay mundomanta runasqa chejnikuwanchej. Imajtinchus runasqa khuchichakuy juchata, millay ruwaykunatawan allillanpaj qhawanku. Noqanchejtajrí chay millay imasta millachikunchej Diosta kasukusqanchejrayku. Chayrayku ichapis runasqa telenejta, radionejta chayri periodicosnejta contranchejpi sajrata parlankuman (Mal. 3:17, 18). Jinapis noqanchejqa, Noé jina mana runasta manchachikunchejchu. Astawanqa Diospa contranpi imatapis ruwayta manchachikunchej. Imajtinchus yachanchej Jehová Dioslla, wiñay kausayta qonawanchejta (Luc. 12:4, 5). Chayrayku Diospi atienekushasqanchejtachus manachus reparakunapajqa, ichá tapurikusunman: “¿Diosta kasukullasajpunichu wajkuna asikuwajtinkupis chayri chejnikuwajtinkupis? ¿Atienekunichu Jehová Dios familiayman ni imata faltachinanpi, pisillata ganakojtiypis?”, nispa. Diospi atienekusun chay, Noé jinataj kasukusunchej chayqa, Jehová Diosqa tukuy sajra imasmanta waqaychawasunchej (Fili. 4:6, 7). w18.02 págs. 4, 5 párrs. 4, 8-10
Lunes 5 de agosto
Runa jinalla yuyajqa, Diospa atiyninmanta jamoj imasta qhesachan (1 Cor. 2:14).
Runa jinalla yuyajqa, munaynillanta maskʼan kay mundomanta runas jina yuyasqanrayku. Apóstol Pablotaj nerqa: ‘Kay mundoj yuyaynenqa wayra jina tukuynejpi kashan, mana kasukoj runaspitaj trabajashan’, nispa (Efe. 2:2). Chayraykutaj runasqa, sajra imasllata ruwanku paykunaj allinnillankuta maskʼaspa. Nitaj kallpachakunkuchu Jehová Diospa kamachiykunasninman jina kausakunankupaj. Chantapis runa jinalla yuyajqa, payllapi yuyan, kapuyniyoj kayllatataj maskʼan. Diospa Palabran nisqanman jinataj, ‘runaj sajra munayninpa ruwasqasnillanta’ ruwan (Gál. 5:19-21). Astawanpis, runa jinalla yuyaj runaqa wajkunaj chʼampayninman satʼikun, runasta tʼaqanachin, chʼajwasta rikhurichin. Mana chayllachu, wajkunawan juzgadoman chayachinakun, autoridadesta mana respetanchu, mikhuyllaman, ujyayllamantaj qokun. Chantapis runa jinalla yuyajqa ima juchatapis ruwarparillan (Pro. 7:21, 22). w18.02 págs. 18, 19 párrs. 3-5
Martes 6 de agosto
Imaraykuchus runasqa kay jina kanqanku: paykunaj munaynillankuta maskʼajkuna (2 Tim. 3:2, 4).
Tumpata munakoyqa mana juchachu, jinallataj qolqeyoj kaypis. Wakin runasqa ninku, ni imawan kusirikuna kasqanta. Chaywanpis Jehová Diosqa munan tukuyninchej kusirikunanchejta. Chayrayku Diospa Palabranqa niwanchej: “Qanqa kusiywan tʼantaykita mikhuy; vinoykitapis tukuy sonqo ujyarikuy”, nispa (Ecl. 9:7). Chantapis Bibliapi Apóstol Pablo kay 2 Timoteo 3:4 versiculopi nin, paykunaj munaynillankuta maskʼaj runasqa kausayninkupi Jehová Diosmanta qonqapusqankuta. Arí, chay versiculoqa sutʼita reparachiwanchej cristianos jina mana kay mundoj imasninwan kusirikuyta maskʼanachu kasqanta. Mana chayllachu, munaynillankuta maskʼaj runasqa, millay munayninkuwan atipachikuspa sajra imasta ruwanku (Luc. 8:14). w18.01 págs. 25, 26 párrs. 14, 15
Miércoles 7 de agosto
Tukuy kapuyniykiwan Tata Diosta jatunchay (Pro. 3:9).
Jehová Diosninchejqa may kʼachapuni. Chayrayku tukuy imata qowanchej. Jallpʼapi kaj tukuy imasqa Jehová Diospata. Chantapis kausananchejpaj tukuy imata kay jallpʼapi poqochipuwanchej (Sal. 104:13-15; Hag. 2:7, 8). Ñaupa tiempopi Jehová Diosqa israelitasman “tawa chunka watasta” chʼin pampapi kashajtinku, maná nisqa mikhunata qorqa, jinallataj yakutapis (Éxo. 16:35; Neh. 9:20, 21). Uj pachataj Jehová Diosqa, profeta Eliseoman atiyta qorqa, uj viudaj aceitenta ashkhayachinanpaj. Ajinamanta chay viudaqa, aceiteta vendeytawan manusninta juntʼarqa. Chay vendemusqan qolqetaj paypaj wawasninpajwan puchorqaraj (2 Rey. 4:1-7). Uj kutipis Jehová Diosqa, Jesusman atiyta qorqa, ashkha runasman mikhuchinanpaj. Waj kutipitaj Jesusman atiyta qollarqataj, qolqeta rikhurichinanpaj (Mat. 15:35-38; 17:27). Arí, rikunchej jina Jehová Diosqa tukuy imata ruwayta atin. Chaywanpis payqa munan tukuy kamachisnin llajtanta kapuyninkuwan tukuy sonqo yanapakunankuta (Éxo. 36:3-7). w18.01 págs. 17, 18 párrs. 1-3
Jueves 8 de agosto
Jehová Dios, pusakapullawayña (1 Rey. 19:3, 4).
Ñaupa tiempomanta wakin Diospa kamachisnenqa, llakiykunapi rikukorqanku (Job 7:7). ¿Imataj paykunata yanaparqa llakiykunasninkuta aguantanankupaj? Paykunaqa Jehová Dios kallpachananpi atienekorqanku. Bibliataj nin, Diosqa “saykʼusqa kajta astawan” kallpachananta (Isa. 40:29). Chaywanpis wakin hermanosqa, yuyanku llakiykunata aguantanankupaj, uj tiempota Diosta sirviyta saqepunanku kasqanta. Imaraykuchus yuyanku Jehová Diosta sirviy uj llasa qʼepi jina kasqanta. Chayrayku Bibliata niña leenkuchu, nitaj tantakuykunaman, predicacionman ima rinkuñachu. Diablotaj chayta ruwanankuta munan. Diabloqa, mana munanchu Diosta yupaychananchejta. Imajtinchus yachan Diosta yupaychanapaj tiemponchejta churajtinchej, aswan sinchʼi sayasqa kananchejta. Chayrayku saykʼusqa chayri llakisqa kashajtinchejqa, ama Diosmanta karunchakunachu. Astawanqa Diosman qayllaykunallapuni. Bibliaqa nin: ‘Diosqa sinchʼita sayachisonqachej, kallpachasonqachejtaj’, nispa (1 Ped. 5:10; Sant. 4:8). w18.01 págs. 7, 8 párrs. 2, 3
Viernes 9 de agosto
Tata Diosmin wañusqastawan khuska churawanchej, payllataj chaymanta orqhomuwanchej (1 Sam. 2:6).
Bibliaqa niwanchej profeta Eliseo uj runata kausarichisqanta. Chayqa karqa Sunem llajtapi. Chay llajtapeqa uj warmi tiyakorqa. Chay warmejtaqa, mana wawasnin karqachu, qosanpis machituña karqa. Jehová Diostaj chay warmita uj wawawan bendicerqa, Eliseowan kʼacha kasqanrayku. Jinapis watasninmanqa chay warmej wawan wañuporqa. Chay warmitaj maytapuni llakikorqa wawan wañupusqanmanta. Manchaytapuni phutikusqanraykutaj, chay warmeqa 30 kilometrosta rerqa Carmelo orqokama, Eliseota taripaj. Eliseotaj kamachin Giezita ñaupaykucherqa Sunem llajtaman, chay lloqallituta kausarichimunanpaj. Giezij qhepantataj Eliseowan chay warmiwan kachaykukorqanku. Jinapis Gieziqa mana chay lloqallituta kausarichiyta aterqachu (2 Rey. 4:8-31). Eliseotaj chayaytawan, lloqallitu kasharqa chay cuartoman yaykuspa, Diosmanta mañakorqa. Jehová Diostaj Eliseoj mañakusqanta uyarerqa, chay lloqallitutataj kausaricherqa. Chay warmitaj wawanta kausashajta rikuspa, mayta kusikuspa wawanta marqʼarikorqa. Jehová Diostaj chay wawata kausarichispa, wañusqasta kausarichinanpaj atiyniyoj kasqanta rikucherqa (2 Rey. 4:32-37). w17.12 págs. 4, 5 párrs. 7, 8
Sábado 10 de agosto
Wampu kayqa wawajpa sonqompi kashan (Pro. 22:15).
Uj wawa yachayniyoj kajtenqa, mana imatapis wampu jina ruwarpallanchu. Astawanqa wiñay tukusqa runa jina, Jehová Diosta manchachikun, kamachisqasnintataj kasukun. Chayrayku nisunman, jovencitos wiñay tukusqa cristianos kanankupajqa, mana machuyanankupunichu kasqanta (Sal. 111:10). Wiñay tukusqa jovenesqa, mana sajra munayninkuwan atipachikunkuchu, nitaj waj joveneswan inkitachikullankuchu. Imaraykuchus inkitachikunkuman chayqa “wayrawan, yakoj qhollchoqeyasqanwan ima kayman jaqayman apaykachachikoj barco” jina kankuman (Efe. 4:14). Chantapis wiñay tukusqa jovenesqa, “yuyayninkuta sapa día yachachisqankurayku, imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta reparanankupaj wakichisqa kanku” (Heb. 5:14). Paykunaqa tukuy tiempo Bibliaj nisqanman jina kausakunku. Ajinata kausakoj jovenestaj, salvacionta tarenqanku (Pro. 24:14). Noqanchejpis wawasninchejta kausakusqanchejwan yanapasunman. Chaypajtaj wawasninchej reparananku tiyan parlasqanchejpi, ruwasqanchejpi ima, Bibliaj nisqanman jinapuni kausakusqanchejta (Rom. 2:21-23). w17.12 págs. 20, 21 párrs. 12, 13
Domingo 11 de agosto
Mana creejkunaj ñaupaqenkupi, allin yachayllawanpuni kausaychej. Ajinamanta yachankichej, sapa runaman imaynatachus kutichinaykichej kasqanta (Col. 4:5, 6).
Ashkha runasqa, runaslla problemasta allinchanankuta yuyanku. Ajinata yuyanku, munasqallankuta ruwayta munasqankurayku. Chantapis nillankutaj guerras, suwas, onqoykuna, wajchayaypis pisiyashasqanta. Uj noticiapipis jinata nikorqa: “Kay mundopi chʼajwas, tukuy ima llakiykunapis pisiyashan. Runas allinta kausakuyta maskʼasqankurayku”, nispa. Ichapis runasqa umanchejta muyuchiyta munawasunman. Runas ama umanchejta muyuchinawanchejpajqa, imatachus Biblia nisqanta qhawaykuna, chayman jinataj ruwana. Chantapis experienciayoj hermanowan chayri hermanawan parlarisunman. Chantataj tʼukurina imajtinchus ashkha runas ajinata yuyasqankuta. Chantá sumajta yuyaycharikuna kay mundomanta runas jina mana yuyanapaj. Apóstol Pabloj nisqantataj kasukuna kay diapaj ajllasqa textopi nin jina. w17.11 págs. 23, 24 párrs. 14, 17
Lunes 12 de agosto
Diosníy, agradecekuyki. Noqaqa mana wajkuna jina suwachu, sajrachu, qhenchachu kani (Luc. 18:11).
Jesusqa uj kikinchaywan rikucherqa fariseos, runasta ‘pisipaj qhawasqankuta’, wajkunamantapis mana khuyakusqankuta (Luc. 18:9-14). Jehová Dios jina runasmanta khuyakunapaj kallpachakuna, amataj fariseos jina kanachu (Col. 3:13). Khuyakoj runas kasun chayqa, wajkuna perdonta mañarikunawanchejpaj qayllaykamullawasun (Luc. 17:3, 4). Allin kanman kaypi piensarinanchej: Wajkuna sonqonchejta ashkha kutitaña nanachiwajtinchej, chay ratochus perdonasqanchejpi chayrí rogachikusqanchejpichus. Chantá piensarillasunmantaj pillapis contranchejpi imatapis ruwajtin, usqhayllata allinyakuyta maskʼasqanchejpichus manachus. Runasta perdonanapajqa, llampʼu sonqo kananchej tiyan. Fariseosqa runasta pisipaj qhawasqankurayku, mana perdonayta atillajchu kanku. Noqanchejtajrí ‘wajkunata aswan kurajta jina qhawasun’ chay, perdonayta atillasun (Fili. 2:3). Chayrayku allinta qhawarikunanchej tiyan, Jehová Dios jinachus manachus llampʼu sonqo kasqanchejta. Runasta mana pisipaj qhawasunchu chayqa, perdonta mañakoj qayllaykamullawasunchej, noqanchejtaj perdonayta atillasunchej. Perdonanapajqa wakichisqapuni kana, amataj usqhayllata phiñakunachu (Ecl. 7:8, 9). w17.11 págs. 14, 15 párrs. 6-8
Martes 13 de agosto
May sumajmin Diosninchejman takeyqa; yupaychayqa kʼachapuni (Sal. 147:1).
Ichá runaspa ñaupaqenpi takiyta manchachikusunman, lugarninchejmanta runas takiyman mana yachasqa kasqankurayku. Jinapis tukuyninchej Jehová Diosta jatunchanapaj takinanchejpuni tiyan. Jehová Diosman takinapajqa, takina libronchejta altota oqharina, jatunmanta, tukuy sonqotaj takina (Esd. 3:11). Kay tiempopi ashkha tantakuna wasisqa telesniyoj kanku. Chaypitaj takinapaj letrasta churakun. Chaytaj yanapawanchej tukuyninchej uj kunkalla takinapaj. Chantapis tantakuykunapi takishajtinchej, ancianosqa puntapi kananku tiyan. Imajtinchus ancianostaqa, Ñaupajman Apajkunapaj Escuelapi jatunmanta takinankuta ninku. Ichapis mana kʼachituta takisqanchejta yuyasqanchejrayku, jatunmanta takiyta pʼenqakusunman. Jinapis ama jatunmanta takiyta pʼenqakunachu. Imaynatachus parlashaspa ‘ashkha kutista pantajtinchejpis’, parlallanchejpuni. Ajinallatataj mana kʼachituta takejtinchejpis, jatunmanta takinallapuni (Sant. 3:2). Chantapis jatunmanta takispaqa, Jehová Diosta jatunchanchej. w17.11 pág. 5 párrs. 9, 10
Miércoles 14 de agosto
Chay tukuy imas kanqanku, maypachachus qankuna Señorniykichej Tata Diospa nisqanta uyarinkichej, kasunkichejtaj chaypacha (Zac. 6:15).
Uj kuti Zacariasqa, mosqoypi jina canasta ukhupi uj warmita rikusqa. Chay mosqoytaj ninakorqa, Jehová Dios sajra runasta chinkachinanwan. Zacariasqa chayta yachaspa, maytachá sonqochakorqa. Jinapis judiosqa sajra kajta ruwashallarqankupuni, nitaj Diospa templontapis ruwayta tukorqankurajchu. Jehová Diosqa repararqa, judíos kallpachanata necesitasqankuta. Chayrayku Jehová Diosqa mosqoypi jina, Zacariasman nerqa judiosta mayta munakusqanta, payta sirvinankupaj kallpachakusqankurayku. Nillarqataj templota watejmanta ruwaj churakojtinku, enemigosninkumanta jarkʼananta. Chantá Zacariasnejta Diosqa, kay diapaj ajllasqa textota nerqa. w17.10 págs. 26, 27 párrs. 1, 5
Jueves 15 de agosto
Diosqa qankunata kallpachasunkichej, ruwayta munanaykichejpaj, ruwayta atinaykichejpajtaj (Fili. 2:13).
Hermanosqa mana manchachikunankuchu tiyan congregacionpi ancianos jina, chayri siervos ministeriales jina llankʼayta. Ancianos jina, siervos ministeriales jinataj hermanos yanapakojtinkoqa, congregacionqa ujchasqapuni kanqa (1 Tim. 3:1). Ichapis uj hermano ñaupajpi pantasqanrayku, anciano jina, chayri siervo ministerial jina llankʼayta mana munanmanchu. Wakin hermanostaj chay ruwanasta japʼinankupaj, mana wakichisqachu kasqankuta yuyankuman. Noqanchejpis chay hermanos jinallataj yuyanchej chayqa, ama qonqanachu Jehová Dios kallpachanawanchejta (Fili. 4:13). Jehová Diosqa, Moisesta yanapasqanmanta yuyarikusunman. Jehovaqa Moisesman uj llankʼayta qorqa. Moisestaj chay llankʼayta mana juntʼayta atinanta nerqa (Éxo. 3:11). Jinapis Jehová Diosqa Moisesta yanaparqa mana manchachikunanpaj, yuyaycharqataj llankʼayninta juntʼananpaj. Hermanosqa mana manchachikunankupaj, Jehová Diospa yanapanta mañakunkuman, Bibliatapis sapa día leenkuman. Chantapis tʼukurinkuman, mana manchachikoj Diospa kamachisninpi. Kʼumuykukoj sonqowantaj ancianos yuyaycharinankuta maskʼankuman. Congregacionpitaj imata ruwaspapis yanapakunkuman. Munayku hermanos ama manchachikunaykichejta, congregacionpitaj tukuy sonqo yanapakunaykichejta. w17.09 pág. 32 párr. 19
Viernes 16 de agosto
Diosninchejpa palabranrí wiñaypa wiñaynintimpaj sayallanqapuni (Isa. 40:8).
Bibliaqa Diospa yuyaychasqan. Jinapis kay Septuaginta Biblia, John Wyclefpa ruwasqan Biblia, Versión del Rey Jacobo nisqa Biblia, chayri waj parlaykunapi tijrachisqa Bibliaspis, mana Diospa yuyaychasqanpunichu kanku. Chantapis reparanchej jina, Bibliata tijrachikusqanrayku Jehovaj Palabranqa mana chinkarqachu. Chayta yachayqa, yanapawanchej Dios nisqasninta juntʼananpi atienekunapaj (Jos. 23:14). Jehová Palabranta jarkʼasqanta yachaspaqa, payman astawan qayllaykunchej, paypitaj astawan atienekunchej. Jehová mayta munakuwasqanchejrayku, allinninchejta munasqanraykutaj Palabranta qowarqanchej, chaytataj jarkʼarqa (Isa. 48:17, 18). Chayrayku Jehovata munakuna, kamachiykunasnintataj juntʼana (1 Juan 4:19; 5:3). w17.09 pág. 22 párrs. 13, 14
Sábado 17 de agosto
Tataykita, mamaykitawan jatunpaj qhaway (Efe. 6:2).
Qosanchej chayrí warminchej Jehová Diosta mana yupaychajtenqa, kay versículo nisqanman jina wawasman Bibliamanta yachachiy mana atikullanchu. Wawasninchejmanqa ruwasqasninchejwan yachachisunman. Jehová Diosta mana yupaychaj qosanchejta chayrí warminchejta respetajtinchej, wawasqa mayta yachakunkuman tatasta respetayta. Chantapis qosanchejman chayri warminchejman allin imasta ruwasqanmanta, sumajta ruwasqanta nina. Nitaj qosanchejta chayri warminchejta wawasninchejpa ñaupaqenpi kʼumuykachachinachu. Astawanqa wawasninchejman sutʼincharina sapa uj ajllanan kasqanta, Diosta yupaychanantachus manachus. Wawasninchej sumajta kausakojtinkoqa, ichapis qosanchej chayri warminchej Jehová Diosmanta yachakuyta munanqa. Wakin qosastajrí ichapis mana munankumanchu, señoran wawasninman Bibliamanta yachachinanta chayri tantakuykunaman pusananta. Ajinapi rikukuspapis hermanaqa tukuy atisqanta ruwanan tiyan, wawasninman Bibliamanta yachachinanpaj (Hech. 16:1; 2 Tim. 3:14, 15). Hermana chayta kasukunan kajtinpis, atisqanman jina wawasninman Jehová Diosmanta, kamachiykunasninmanta ima willarinan tiyan (Hech. 4:19, 20). w17.10 págs. 14, 15 párrs. 9, 10
Domingo 18 de agosto
Diospa munasqa wawasnin kaspa, pay jina ruwaychej (Efe. 5:1).
Jehovaqa khuyakuyniyoj. Rijchʼayninman jina ruwasqa kasqanchejraykutaj runasmanta khuyakuyta atillanchejtaj. Mundomanta runaspis khuyakuyta atillankutaj (Gén. 1:27). Bibliaqa khuyakuyniyoj runasmanta willawanchej. Salomonpa tiemponmanta parlarina. Iskay warmisqa Salomonpa ñaupaqenman chayachinakusqanku, uj wawarayku. Salomontaj pipunichus maman kasqanta yachananpaj, chay wawata iskayman khuchunankuta kamacherqa. Chay wawaj mamantaj, ujnin warmiman qopunankuta nisqa, wawitanmanta khuyakusqanrayku (1 Rey. 3:23-27). Kunanqa Faraonpa ususinmantañataj parlarina. Payqa mayupi ñuñoj wawitata tarisqa. Chay wawitataj Moisés karqa. Hebreospa wawasninkumanta ujnin kasqanrayku, wañuchisqa kanan karqa. Jinapis chay wawitamanta khuyakusqanrayku, wawanta jina uywakaporqa (Éxo. 2:5, 6). w17.09 págs. 8, 9 párrs. 2, 3
Lunes 19 de agosto
Jehovaqa qankunawan pacienciakun (2 Ped. 3:9).
Jehovaqa munan tukuy kamachisnin kʼumuykukoj sonqoyoj kananchejta (Pro. 22:4). Kʼumuykukoj sonqoyoj kasunchej chayqa, congregacionpi tukuywan allinta apanakusunchej, ujchasqataj kasunchej. Astawanpis Jehovaqa khuyakuwasunchej. Apóstol Pedro nerqa: “Tukuyniykichej ujkuna ujkunawan kʼumuykukoj sonqoyoj kaychej. Imaraykuchus Diosqa jatunchakojkunaj contranpi sayaykun. Kʼumuykukoj sonqoyojkunamanrí, jatun khuyakuyninta qon”, nispa (1 Ped. 5:5). Kay tiempopi wakin runasqa ninku, llampʼu sonqo runas, pacienciayoj runaspis, pisi kallpas kasqankuta. Chaytaj mana jinachu. Imaraykuchus Jehovaqa llampʼu sonqo, pacienciayojtaj kajtinpis, ni pi jina may atiyniyoj. Jehová jina llampʼu sonqo, pacienciayojtaj ni pi kanchu. Chaytataj reparanchej imaynatachus angelesnejta Abrahanman, Lotmanwan parlasqanpi (Gén. 18:22-33; 19:18-21). Chantapis Jehovaqa Israel llajtawan pacienciakullarqataj. Imaraykuchus israelitasta 1500 watasmanta astawan suyarqa Payman kutirikunankuta (Eze. 33:11). w17.08 pág. 25 párrs. 13, 14
Martes 20 de agosto
Diosqa sonqo tiyaykuyta qosonqachej, mayqentachus runas mana entiendeyta atinkuchu, chayta (Fili. 4:7).
Tukuy imapaj Jehová Diospa yanapayninta mañakunanchej tiyan. Ajinamanta ‘Diosqa sonqo tiyaykuyta qowasunchej, mayqentachus runas mana entiendeyta atinkuchu, chayta’. Chaymanta parlaspa waj Bibliapi nin: “Diospa sonqo tiyakuynintaj, tukuy runaspa yuyayninta atipan”, nispa. Wajpitaj nin: ‘Diospa tiyasqa sonqontaj, tukuy entiendey atinata atipan’, nispa. Chaywanqa apóstol Pablo nisharqa, ‘Diospa sonqo tiyaykuynin’ tʼukunapaj jina, mana entiendeyta atinapaj jinataj kasqanta. Jehovaqa tʼukunapaj jina ima llakiyninchejtapis tukuchinman, mana tukukunanta yuyajtinchejpis (2 Ped. 2:9). Jatun llakiypi kashajtinchej Jehová sonqo tiyaykuyta qonawanchejpaj, ¿imatataj ruwasunman? Payman astawan qayllaykusunman, “Cristo Jesusnejta”. Payqa juchamanta kacharichinawanchejpaj noqanchejrayku wañorqa. Jehová Dios juchamanta kacharichinawanchejpaj wawanta qosqanqa, tʼukunapaj jinapuni. Jehovaqa, Jesuspa yawarninnejta juchanchejmanta perdonawasunman. Chaytaj llimphu sonqowan payman qayllaykunapaj yanapawanchej (Juan 14:6; Sant. 4:8; 1 Ped. 3:21). w17.08 págs. 10, 12 párrs. 7, 15
Miércoles 21 de agosto
Runaqa sonqompa llakiykunanta rejsin, manataj mana rejsisqanmanqa kusiyninta sutʼinchanchu (Pro. 14:10).
Wakin kuteqa noqallanchej llakiyninchejta allinta yachanchej, manataj wajkunaman sutʼinchayta atillanchejchu. Llakiyninchejta wajkunaman willarikojtinchejpis, ichá mana allinta entiendewasunchu. Wakin kuteqa wañupojpa familianman imatachus ninata mana yachanchejchu. Jinapis allinpuni kanqa ‘waqajkunawan waqananchej’ (Rom. 12:15). Llakisqasta sonqocharinapaj jina mana parlariyta atillanchejchu chayqa, ichapis uj cartitata, celularnejta uj mensajeta, chayri Internetnejta uj correota apachisunman. Chaypeqa sonqocharinapaj jina Bibliamanta uj versiculota churasunman, wañupojmanta allinta parlarisunman, imatachus paymanta astawan yuyarikusqanchejmantapis. Chantapis allin kanman llakisqa kajkunawan kashaspa Jehovamanta mañapunanchej. Ichá chay kutispi mana atillasunchu Jehovamanta mañakuyta. w17.07 págs. 14-16 párrs. 13-16
Jueves 22 de agosto
Diospa ujchasqantaqa, ama pipis tʼaqachunchu (Mat. 19:6).
Wakin cristianosqa mayta llakikunku, qhariwarmi kausayninku mana yuyasqankuman jinachu kasqanrayku. ¿Imatá paykuna ruwankuman? Imatachus Jehová Israel llajtawan ruwasqanpi tʼukurinkuman. Jehová Diosqa Israel llajtapaj qosanpis kanman jina karqa, Israel llajtataj warminpis kanman jina karqa (Isa. 54:5; 62:4). Israel llajtaqa mayta Jehovaj sonqonta nanacherqa. Jinapis Jehovaqa pacienciawan yanapallarqapuni. Kutin kutita israelitasta perdonarqa, paykunawan trato ruwasqanmantataj yuyarikorqa (Sal. 106:43-45). Jehová Diospa munakuynin may jatun kasqanta reparaspa, ¿astawancharí payman qayllaykuyta munanchej? Casarasqa cristianosqa, Jehovata munakusqankurayku pay jina ruwanankupaj kallpachakunku. Qhariwarmi kausayninkupi mana allinta kausakojtinku, mana divorciakuyta maskʼankupachachu. Yachanku Jehová khuskallapuni kanankuta munasqanta. Biblia nin jina, iskayninkumanta mayqellanpis khuchichakuy juchaman urmajtillanku divorciakuyta, wajwantaj casarakuyta atinkuman (Mat. 19:5, 9). Qhariwarmi jina allinta kausakunankupaj kallpachakuspa, Jehovata kamachejninkuta jina qhawasqankuta rikuchinku. w17.06 pág. 31 párrs. 17, 18
Viernes 23 de agosto
Sumaj yachayniyojman tukunkichej. Ajinamanta chaywan qankunaqa Dios jina kankichej (Gén. 3:5).
Satanás nerqa, Jehová kamachinanpaj mana derechoyojchu kasqanta. Chantá nillarqataj Jehová mana cheqantachu kamachisqanta, nitaj runaj allinnintachu maskʼasqanta. Runapuralla kamachinakojtinkutaj aswan allin rinanta (Gén. 3:1-4). Chantá nerqa ñakʼarejtinchej Diosta wasanchananchejta (Job 2:4, 5). Chayrayku Jehovaqa, tiempo pasananta saqeshan, tukuy sutʼita yachanankupaj kamachiyninta qhesachajtinchejqa, llakiyllapi rikukunanchejta. Jehovaqa yachan Satanás imastachus nisqan llulla kasqanta. Jinapis Jehovaqa, payman tiempota qon imastachus nisqan cheqachus manachus kasqanta rikuchinanpaj. Ajinamanta runas, angelespis sutʼita reparanankupaj Jehová Dioschus chayri Satanaschus cheqanta parlasqanta (Sal. 83:18). Ashkha runasqa, ñaupa tatasninchej jina Jehovaj kamachiyninta qhesacharqanku. Chayrayku ichá wakin runasqa yuyankuman Kuraj Supay maychus kajllata parlasqanta. w17.06 págs. 22, 23 párrs. 3, 4
Sábado 24 de agosto
Rispa runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej (Mat. 28:19).
Joven, runasman Bibliamanta yachacheyqa, sumajta trabajanaykipaj yanapasonqa. Chantapis yanapallasonqataj sumajta parlarinaykipaj, mana runasta manchachikunaykipaj, wajkunawan kʼachallamanta parlarinaykipajpis (Pro. 21:5; 2 Tim. 2:24). Chantá runasman yachachispaqa kusiyta tarinki, imaraykuchus astawan sutʼita yachakunki imatachus creesqaykimanta. Mana chayllachu Jehová Dioswanpis khuska llankʼanki (1 Cor. 3:9). Maypichus tiyakunki chaypi ichá ni pi Diosmanta uyariyta munanchu. Jinapis Diosmanta willaspaqa kusisqa kasunman. Imaraykuchus hermanosninchejwan khuska trabajanchej yachakuyta munajkunata maskʼaspa. Uj runallata tarejtinchejpis, tukuy kusikunchej, imaraykuchus chay runata tarinapaj tukuy yanapakorqanchej. Hermano Brandonmanta parlarina. Payqa uj lugarpi jisqʼon watasta precursor karqa. Pay nin: “Rikuni imaynatachus wakin hermanos bautizakunankukama runasta yanapasqankuta, noqatajrí manaraj pitapis bautizakunankama yanaparqanichu. Jinapis mayta kusikuni precursor jina runasman Diosmanta willaspa”, nispa (Ecl. 11:6). w17.07 págs. 23, 24 párrs. 7, 9, 10
Domingo 25 de agosto
Anaqa manaña llakisqachu karqa (1 Sam. 1:18).
Elcanaqa iskay warmisniyoj karqa. Ujnenqa Ana karqa, ujnintaj Penina karqa. Peninaqa ashkha wawasniyoj karqa. Anatajrí mana wawasniyoj kayta aterqachu (1 Sam. 1:4-7). Peninaqa sapa wata Anata asipayaj, mana wawata rejsisqanmanta, chaytaj Anata mayta llakichej. ¿Imataj aguantananpaj yanaparqa? Bibliaqa nin Anaqa llakiyninta willakunanpaj unayta Diosmanta mañakusqanta. Jehová Dios mañakusqanta uyarinanpi atienekorqa (1 Sam. 1:12). Anaqa Jehová uj wawata qonanta suyarqa chayri imaynamantapis sonqochananta. Juchasapa kasqanchejrayku, kay sajra pachapitaj kausasqanchejrayku, ima llakiypis kanqapuni (1 Juan 5:19). Jinapis Jehová Diosqa ‘tukuy imapi sonqochaj Dios’. Payqa llakiypi kashajtinchej yanapawasunchej, Ana jina sonqomantapacha mañakojtinchej. Diosmanqa mana llakiynillanchejtachu willakunanchej tiyan. Manaqa imayna llakisqapunichus kashasqanchejta sutʼita ninanchej tiyan, tukuy sonqotaj rogakunanchej tiyan yanaparinawanchejta (Fili. 4:6, 7). w17.06 pág. 6 párrs. 10, 11
Lunes 26 de agosto
Juanpa wawan Simón, ¿kaykunamanta astawanchu munakuwanki? (Juan 21:15).
Jesuspa yachachisqasnenqa tutantin ni uj pescadollatapis japʼerqankuchu. Chaypachaqa Jesús wañuymanta kausarimorqaña. Sutʼiyaytataj Jesusqa paykunata nerqa: “Chʼipata canoaj paña ladonman choqaykuychej, chaypitaj japʼinkichej”, nispa. Paykunataj kasukorqanku, “may ashkha pescadosta japʼisqankuraykutaj” mana chʼipata orqhoyta aterqankuchu (Juan 21:1-6). Jesusqa yachachisqasninman tʼantatawan pescadotawan jaywarqa mikhurikunankupaj. Chantá Jesusqa, kay diapaj ajllasqa textopi nin jina Simón Pedrota tapurerqa. Jesusqa yacharqa Pedroman pescadota japʼiy, mayta gustasqanta. Jinapis, ¿Jesustachu astawan munakorqa chayrí negociontachu? Jesusqa chayta yachaytachá munarqa. Pedrotaj nerqa: “Arí Señor, qan yachanki munakususqayta”, nispa (Juan 21:15). Chay kuti Pedroqa tukuy imamanta nisqa, Jesusta astawan munakunan kasqanta yachakorqa. Chayrayku chay kutimantapacha Pedroqa astawan predicayta qallarerqa, congregacionpitaj sumajta yanapakorqa. w17.05 págs. 22, 23 párrs. 1, 2
Martes 27 de agosto
Jehová Diosmin yanapawajneyqa, mana manchachikusajchu. ¿Imanawanqataj runari? (Heb. 13:6).
Pabloqa Jehová Diospi atienekusqanrayku mana llakiyninwan atipachikorqachu. Imaymana llakiykunapi rikukuspapis Jehovallapipuni atienekorqa. Imaraykuchus sonqochaj Diospi atienekorqa, ‘pichus sonqochawanchej tukuy llakiyninchejpi’ (2 Cor. 1:3, 4). Jehovamanta mañakuspaqa paywan parlarinchej (Sal. 86:3; 1 Tes. 5:17; Rom. 12:12). Jehovaman sonqomantapacha tukuy imata willarinchej chayqa, payman astawan qayllaykunchej (Sal. 65:2). Chantapis mañakusqanchejman kutichiwasqanchejta reparaspa, Jehovata astawan munakunchej. Rikunchejtaj Jehovaqa “wajyakojkunaj qayllampi” kashasqanta (Sal. 145:18). Jehová munakuwasqanchejta, yanapawasqanchejta yachayqa, ima llakiytapis atipanapaj yanapawanchej. w17.05 pág. 19 párrs. 9, 10
Miércoles 28 de agosto
Noqa sonqota qhawani (1 Sam. 16:7).
Ancianos imallatapis ajllajtinku, ¿imatá ruwasun chay ruwasqankuta mana entiendejtinchej chayri mana allin rijchʼawajtinchej? Ajinapi rikukuspa ichá niña Jehovapi, imaynatachus llajtanta wakichisqanpi ima atienekusunmanchu. Chay kajtenqa, imaynasmantachus llampʼu sonqo kay yanapawasqanchejta qhawarina. Llampʼu sonqo kayqa yanapawasunchej, reparanapaj uj chʼampaymanta mana tukuy imatachu yachasqanchejta. Uj chʼampaymanta tukuy imata yachajtinchejpis, Jehovalla chay runaj sonqonpi imachus kasqanta qhawan. Chayta yachayqa, llampʼu sonqowan mana tukuy imatapunichu yachayta atisqanchejta reparanapaj, niña pantasqata yuyanapaj ima yanapawasunchej. Chantapis sonqonchejta pillapis nanachiwajtinchej chayri wajpa sonqonta nanachisqankuta rikojtinchej, llampʼu sonqoyoj kayqa yanapawasunchej kasukunapaj, pacienciakunapaj, Jehová allinchananpi suyakunapaj ima. Bibliaqa nin: “Yachallanitaj juchasapas sajra kajta ruwasqankurayku paykunatapis mana allin rinanta”, nispa (Ecl. 8:12, 13). Llampʼu sonqosllapuni kasun chayqa, allinninchejpaj, wajkunaj allinninkupaj ima kanqa (1 Ped. 5:5). w17.04 págs. 25, 26 párrs. 10, 11
Jueves 29 de agosto
Noqataqa hebreospa jallpʼanmanta suwamuwanku, chayrayku noqaqa mana kay carcelpi kanaypaj jinachu kani, imaraykuchus mana ima sajratapis ruwanichu (Gén. 40:15).
Josetaqa qhasimanta ñakʼaricherqanku. Payqa rikucherqa qhasimanta carcelman wisqʼasqankuta. Chayrayku vinota ruwajkunata kamachejman nerqa faraonman paymanta willarinanta carcelmanta orqhonanpaj (Gén. 40:14). Joseqa carcelpi kashaspa kacharichisqa kananpaj tukuy imata ruwarqa. Yacharqa qhasimanta ñakʼarichishasqankuta. Chayrayku vinota ruwajkunata kamachejman, llakiyninmanta willarerqa, pay yanaparinanpaj jina kasqanrayku. Jinapis Bibliaqa mana ninchu José waj runasman willasqanta hermanosnin payta suwasqankuta. Ni faraonmanpis chayta willarqachu. Hermanosnin Egiptoman chayajtinku, paywan allinyakojtinku ima, faraón Josej hermanosninta napaykorqa. Nerqataj Egiptopi qhepakunankuta, “Egipto jallpʼapi sumajnin” kajta qonanta ima (Gén. 45:16-20). w17.04 págs. 20, 21 párrs. 12, 13
Viernes 30 de agosto
Diospa bendicionesnenqa may chhikapuni, jinallataj yachayninpis, rejsiyninpis. Imatachus ruwayta yuyasqanpis mana yachay atina, jinallataj ñankunasninpis mana rejsiy atina (Rom. 11:33).
Jehová Diosqa, may yachayniyoj, yuyayniyojtaj. Chayrayku Paylla tukuyta kamachinanpaj derechoyoj. Payqa Wawanman atiyta qorqa mana jampiy atina onqoykunamanta runasta sanoyachinanpaj (Mat. 4:23, 24; Mar. 5:25-29). Jehovapajqa Jesuspa ruwasqan mana tʼukunanpaj jinachu karqa. Imaraykuchus Jehovaqa yachan runaj cuerpon imayna ruwasqachus kasqanta, sanoyachiytataj atin. Yachallantaj imaynatachus wañusqasta kausarichinanta, imaynatachus jatuchej ñakʼariykunatapis chinkachinanta. Kay sajra mundopi gobiernosqa, chʼajwasta, guerrastapis imaynatachus chinkachinankuta mana yachankuchu. Jehovalla may yachayniyoj allin kausayta apamunanpaj (Isa. 2:3, 4; 54:13). Diospa yachayninmanta astawan yachakuspaqa, apóstol Pablo jina nisunchej imaynatachus kunan diapaj texto nisqanta. w17.06 pág. 28 párrs. 6, 7
Sábado 31 de agosto
Diospa ujchasqantaqa, ama pipis tʼaqachunchu (Mar. 10:9).
Kay mundomanta ashkha runas qhariwarmi kausayta pisipaj qhawanku. Chayrayku qhariwarmi kausayninkupi problemas kajtin, divorciakullanku. Cristianostaj casarasqa kausayta jatunpaj qhawanku. Casarasqa cristianosqa yachanku Diospa ñaupaqenpi imatachus casarakushaspa ninakusqankuta (1 Cor. 7:27). Chayta mana juntʼajtinkoqa Diospa ñaupaqenpi llullakushankumanpis jina. Diostaj llullakojkunata chejnikun (Lev. 19:12; Pro. 6:16-19). Chantapis Jehová Diosqa chejnikun qosanmanta chayri warminmanta divorciakunanrayku wajwan purejkunata (Mal. 2:13-16). Jesús yachacherqa Biblia nisqanman jina, uj qhariwarmi divorciakuyta atisqanta qosa chayri warmi qhenchachakojtin, wasanchasqa kaj mana perdonayta munajtin ima (Mat. 19:9; Heb. 13:4). ¿Imatá nisunman tʼaqanakuymanta? Bibliaqa chaymantapis sutʼita parlallantaj (1 Cor. 7:10, 11). Chantapis Bibliaqa mana ninchu imitallamantapis tʼaqanakunata. Ichá uj cristianoqa warminmanta chayri qosanmanta tʼaqakuyta munanman. Wakinkunaqa tʼaqakunku qosanku chayri warminku maqajtin, kausayninku wañuy patapi kajtin, Diosta mana yupaychajta saqejtin, Diospa contranpi oqharikojtin ima. w17.04 págs. 7, 8 párrs. 14-16