INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • es21 págs. 77-87
  • Agosto

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • Agosto
  • Diospa Palabranta sapa día estudiana 2021
  • Subtítulos
  • Domingo 1 de agosto
  • Lunes 2 de agosto
  • Martes 3 de agosto
  • Miércoles 4 de agosto
  • Jueves 5 de agosto
  • Viernes 6 de agosto
  • Sábado 7 de agosto
  • Domingo 8 de agosto
  • Lunes 9 de agosto
  • Martes 10 de agosto
  • Miércoles 11 de agosto
  • Jueves 12 de agosto
  • Viernes 13 de agosto
  • Sábado 14 de agosto
  • Domingo 15 de agosto
  • Lunes 16 de agosto
  • Martes 17 de agosto
  • Miércoles 18 de agosto
  • Jueves 19 de agosto
  • Viernes 20 de agosto
  • Sábado 21 de agosto
  • Domingo 22 de agosto
  • Lunes 23 de agosto
  • Martes 24 de agosto
  • Miércoles 25 de agosto
  • Jueves 26 de agosto
  • Viernes 27 de agosto
  • Sábado 28 de agosto
  • Domingo 29 de agosto
  • Lunes 30 de agosto
  • Martes 31 de agosto
Diospa Palabranta sapa día estudiana 2021
es21 págs. 77-87

Agosto

Domingo 1 de agosto

Kachamuwajneyqa noqawan kashan, manataj sapallaytaqa saqerpawanchu (Juan 8:29).

Jesusqa enemigosnin qhatiykachajtinkupis sonqo tiyasqa karqa. Payqa yacharqa sinchʼita sayaspa Tatanta kusichinanta. Jesusqa sinchʼi pruebaspi kaspapis, Tatanta kasukorqapuni. Jehová Diosta mayta munakusqanrayku, tukuy tiempo payta sirverqa. Niraj kay jallpʼaman jamushaspa, Jesusqa Tatanwan khuska Yanapaj Maestro jina llankʼarqa (Pro. 8:30). Kay jallpʼaman jamuspañataj, Tatanmanta tukuy sonqo yachacherqa (Mat. 6:9; Juan 5:17). Chay llankʼayta ruwaspataj, may kusisqa karqa (Juan 4:34-36). Jehová Diosta kasukuspa, Señorpa ruwayninpi ashkhata llankʼaspa ima, Jesús jina ruwasunman (1 Cor. 15:58). Tukuy atisqanchejta predicasun chayqa, mana anchata problemasninchejpi piensasunchu (Hech. 18:5). Predicanchej chay runasqa, noqanchejmanta nisqa astawan problemasniyoj kanku. Jinapis Jehová Diosta munakuspa, payta kasukuspa ima, aswan sumajta, kusisqataj kausakunku. Runaspa kausayninku sumajyasqanta rikuspaqa, Jehová Diosninchej yanapanawanchejpi astawan atienekunchej. w19.04 págs. 10, 11 párrs. 8, 9

Lunes 2 de agosto

Pikunachus layqeriosta ruwaj kanku chaykunamanta ashkhas, librosninkuta tantaykuspa tukuypa ñaupaqenpi ruphaykucherqanku (Hech. 19:19).

Ñaupa tiempomanta cristianosqa supaykunaj contranpi sinchʼita sayarqanku. Paykunaqa yatiri librosninku mayta valejtinpis, mana regalarqankuchu, nitaj venderqankuchu. Astawanpis tukuyninta ninaman enqhaykorqanku. Paykunapajqa qolqeta pierdeymanta nisqa, Jehová Diosta kusichiy aswan valorniyoj karqa. ¿Imatá Éfeso llajtapi cristianosmanta yachakusunman? Wakin runasqa suertepaj nispa chayri sajramanta jarkʼakunankupaj, imallatapis apaykachakunku. Chay imas kapuwanchej chayqa, chinkachinanchej tiyan. Imaraykuchus chaykunapis layqerioswan chajrusqa kashan (1 Cor. 10:21). Imaswanchus kusirikusqanchejta allinta qhawarikuna. Imaraykuchus ashkha kusirikuykuna layqerioswan chajrusqas kashanku. ¿Allinchu kanman cristianos chay imaswan kusirikunanchej? Mana. Cristianosqa imawanchus kusirikusqanchejta allinta qhawarikunanchej tiyan. Mana tukuy cuentoschu layqerioswan chajrusqa kashan chaypis, imastachus Diosninchej chejnikusqanta chejnikunallanchejtaj tiyan. Noqanchejqa Diosta llimphu sonqowan yupaychayta munanchej (Hech. 24:16). w19.04 págs. 22, 23 párrs. 10-12

Martes 3 de agosto

Ancianosta wajyakuchun (Sant. 5:14).

Ancianosqa pillapis juchallikojtin, ashkha imaspi tʼukurinku. Paykunaqa ñaupajta maskʼanku Diospa sutin llimphullapuni kananta (Lev. 22:31-33; Mat. 6:9). Chantapis paykunaqa, hermanosta yanapanku Jehovaj qayllallanpipuni kanankupaj, sonqochankutaj chay jucharayku ñakʼarejkunata. Juchallikoj runa congregacionmanta chayqa, ancianosqa allinta qhawarinku juchallikoj pesachikunchus manachus, chayta. Pesachikun chaytaj, Dioswan allinyakapunanpaj yanapanku (Sant. 5:14, 15). Uj cristiano sajra munayninwan atipachikuspa juchallikun chayqa, onqosqa jina kashan, nisunman Jehová Dioswan niña allinpichu kashan. Ancianostaj doctores jina kanku. Paykunaqa onqosqata, nisunman juchallikojta yanapanankupaj tukuy atisqankuta ruwanku. Bibliaj nisqanman jina yuyaychasqankoqa, juchallikojta Dioswan allinyakapunanpaj yanapanman. Jinapis chaypajqa, juchallikojqa sonqomantapacha pesachikunan tiyan (Hech. 3:19; 2 Cor. 2:5-10). w19.05 pág. 10 párrs. 10, 11

Miércoles 4 de agosto

Diosqa qankunata kallpachasunkichej, ruwayta munanaykichejpaj, ruwayta atinaykichejpajtaj (Fili. 2:13).

Jehová Diosqa ruwayta munanapaj yanapayta atiwanchej. Ichá uyarinchej, congregacionninchejpi chayri waj lugarpi wakin imasta ruwanapaj yanapa necesitakusqanta. Chayta uyarispa, ichá yanapakunapaj imatachus ruwananchejpi piensarinchej. Chayrí mana atinapaj jina ruwayta japʼispa, mana sumajtachu ruwananchejmanta manchikunchej. Manachayrí Bibliata leeshaspa, chay versiculoswan wajkunata yanapariyta munanchej. Jehová Diosqa paypaj astawan llankʼayta munasqanchejta rikuspa, chayta ruwananchejpaj yanapawasun. Jehová Diosqa ruwananchejpaj atiyta qowasunman (Isa. 40:29). Payqa imastachus ruwayta yachasqanchejta, astawan sumajta ruwanapaj atiyninwan yanapawasunman (Éxo. 35:30-35). Chantapis wakin ruwaykunata juntʼanapaj, llajtannejta yachachiwasunman. Diospa llajtanpi ima llankʼaytapis mana ruwayta atinchejchu chayqa, yanapata mañakuna. Mañakunallataj Tatanchej Jehovamanta ‘may sumaj atiyninta’ (2 Cor. 4:7; Luc. 11:13). w19.10 págs. 20, 21 párrs. 3, 4

Jueves 5 de agosto

Runasqa paykunallata munakonqanku (2 Tim. 3:2).

Mana tʼukunchejchu, ashkha runas may kasqankuta yuyakusqankumanta. Uj libro nisqanman jina, 1970 watamantapacha “runas allinta kausakunankupaj ashkha libros rikhurerqa”. Wakin librosqa “runasman nerqanku, paykuna kikinkuta rejsikunankuta, mana cambianankuta, tukuy imataj paykunapi allin kasqanta”. Chay librosmanta ujninpi runasman nin: “Qanqa manchay alajito kanki, maytataj valenki, qan jinaqa ni pi kanchu. Chayrayku qan kikiykita munakuy”, nispa. Chay libro nillantaj: “Munasqaykiman jina kausay. Imachus qanpaj allin kasqanta ruway”, nispa. Satanasqa Evata chayta yuyacherqa. Payqa Evaman nerqa, “Dios jina” kayta atisqanta (Gén. 3:5). Kay tiempopipis, ashkha runas wajkunamanta aswan sumaj kasqankuta yuyakunku. Paykunaqa ninku: “Noqataqa ni pi niyta atiwanmanchu imatachus ruwanayta, ni Diospis”, nispa. Ashkhas ajinata yuyasqankurayku, qhariwarmi kausayta manaña Dios jinachu qhawanku. w19.05 pág. 23 párrs. 10, 11

Viernes 6 de agosto

Kʼumuykachaspalla umphupacha purini, tukuy pʼunchaypis llakisqalla kani (Sal. 38:6).

Rey Davidqa ashkha llakiykunapi rikukorqa. Wakin llakiykunasninmanta parlarina. Payqa ashkha kutispi pantasqanrayku, qʼala sonqo pʼakisqa kasharqa (Sal. 40:12). Chantapis munasqa wawan Absalón paypa contranpi oqharikorqa, wañorqataj (2 Sam. 15:13, 14; 18:33). Chantá Davidta sumaj amigon wasancharqa (2 Sam. 16:23–17:2; Sal. 55:12-14). Davidqa imayna llakisqapunichus kashasqanta, ashkha salmospi qhelqarqa. Jehová Diospi tukuy sonqo atienekusqantapis qhelqallarqataj (Sal. 38:5-10; 94:17-19). Diospa wasinpi sirvej salmistamantañataj parlarina. Ichapis payqa levita Asafpa mirayninmanta karqa. Paypis sinchʼi llakisqallataj kasharqa. Chay salmistaqa sajra runaspa kausayninkumanta envidiakorqa. Chayraykutaj manaña kusisqachu, nitaj sonqo juntʼasqachu kasharqa. Chantapis Jehová Dios kamachisninta bendecisqanmanta iskayrayarqa (Sal. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21). w19.06 pág. 17 párrs. 12, 13

Sábado 7 de agosto

Yachanchej, ima mañasniyojchus Satanás kasqanta (2 Cor. 2:11).

Satanasqa imatachus sonqonchejpi munasqanchejwan urmachiyta munawanchej. Tukuypis familianchejpaj, noqanchejpajpis trabajayta munanchej. Chaypajtaj imallatapis ruwayta yachananchej tiyan (1 Tim. 5:8). Escuelapi, colegiopiwan ashkha imasta ruwayta yachakunchej. Chayrayku sumajta yachakunapaj kallpachakunchej. Jinapis ashkha suyuspi, profesoresqa mana chayllatachu yachachinku, manaqa runaspa yachachiyninkutapis. Paykunaqa alumnosman Dios mana kasqanta yachachinku, Bibliatapis pisipaj qhawachinku. Chay profesoresqa alumnosman ninku, yuyayniyoj runasqa kausay jinallamanta rikhurisqanpi creesqankuta (Rom. 1:21-23). Chay yachachiykunaqa, ‘Diospa yachayninmanʼ churanakun (1 Cor. 1:19-21; 3:18-20). Amapuni saqenachu, Satanás “runaj yachayninwan, qhasi manakaj yachachiykunawan ima” engañanawanchejta (Col. 2:8). Satanaspa trampasninpi mana urmanapaj sumajta qhawakuna (1 Cor. 3:18). Amapuni saqenachu, Satanás qonqachinawanchejta pichus Jehová Dios kasqanta, imaynatachus payta sirvinanchejta munasqanta ima. Jehová Diospa kamachiykunasninta kasukunapuni. Amataj Supaywan engañachikunachu, Diosta mana kasukunapaj. w19.06 pág. 5 párr. 13; pág. 7 párr. 17

Domingo 8 de agosto

Yachachimuychej paykunaman imastachus noqa kamacherqaykichej, chayta paykunapis kasukunankupaj (Mat. 28:20).

Runasman predicanapajqa, paykunapi tʼukurinanchej tiyan. Imaynatachus Bibliaj yachachisqan paykunata yanapananpi piensarina. Chantapis paykunawan parlarishaspaqa, parlasqankuta sumajta uyarina, imatachus nisqankutataj respetana. Ajinamanta imatachus yuyasqankuta entiendesun, uyariytataj munallawasun. Uj runa Bibliata estudiayta qallarinanpajqa, ichapis ashkha kutista wasinman kutinanchej kanqa. Chaypajtaj kallpachakunanchej, tiempochakunanchejtaj kanqa. Ichapis kutejtinchej wasiyojta mana taripasunchu, chayri atiendenawanchejpaj mana tiempoyojchu kanman. Chantapis wakenqa rejsiwanchej chaypacharaj Bibliamanta yachakuyta munanku. Chaykamataj ichá ashkha kutistaraj visitarinanchej kanqa. Imaynatachus uj plantita wiñananpaj sapa kuti qarparinchej, ajinallatataj runas Jehovata Cristotawan munakunankupaj, sapa kuti Bibliamanta parlarinanchej tiyan. w19.07 pág. 14 párr. 1; págs. 15, 16 párrs. 7, 8

Lunes 9 de agosto

Kusisqa kankichej noqarayku runas chejnisojtiykichej, qharqosojtiykichej, rimasojtiykichej, sajra runata jina qhesachasojtiykichejpis (Luc. 6:22).

Jesusqa mana nisharqachu, runas chejniwajtinchej kusikunanchejta, manaqa imachus noqanchejwan kananta nisharqa. Runasqa chejnikuwanchej mana paykuna jina kasqanchejrayku, Jesuspa yachachisqanman jina kausasqanchejrayku, predicasqanchejrayku ima (Juan 15:18-21). Noqanchejqa Jehová Diosta kusichiyta munanchej. Payta munakusqanchejrayku runas chejnikuwanchej chayqa, mana llakikunchejchu. Jinapis ama yuyanachu, mana rejsisqa kaspaqa mana valesqanchejta. Mana yachanchejchu maykʼajchus qhatiykachasqa kananchejta, nillataj yachanchejchu maykʼajchus autoridades Diosta yupaychajta niña saqenawanchejta. Chaywanpis kunanmantaña wakichikunanchej tiyan. Chaytataj ruwasunman Jehová Diosman kʼaskaykuspa, valientes kanapaj kallpachakuspa, runas chejnikuwajtinchejpis Diosta sirvispallapuni ima. Kunanmantapacha wakichikuspaqa, aswan qhepaman sinchʼita sayasun. w19.07 pág. 6 párrs. 17, 18; pág. 7 párr. 21

Martes 10 de agosto

Diosman qayllaykojqa, creenan tiyan Diosqa kasqantapuni (Heb. 11:6).

Diospi mana creejkunata estudiachishaspaqa, Dios kasqanpi creenankupaj sapa kuti yanapana. Yanaparinallataj Bibliapi creenankupaj. Chaypajtaj ichá wakin yachachiykunata kutin kutita yachachina kanqa. Ichapis sapa kutispa, Biblia Diospa Palabran kasqanta rikuchinanchej kanqa. Chaypajqa parlarisunman Bibliaj profeciasninmanta, Biblia ciencia nisqawan mana churanakusqanmanta, chayri unay tiempo runasmanta cheqata willasqanmanta. Manaqa imaynatachus Biblia yanapawasqanchejta nisunman. Tukuy runasta munakuspaqa, Cristoj discipulosnin kanankupaj yanapasun (1 Cor. 13:1). Diosqa tukuy runasta munakun, munantaj payta munakunankuta. Noqanchejtaj chaypaj Bibliamanta yachachimunchej. Ashkha runasqa religionmanta ñaupajta mana yachayta munaspapis, Diosta munakunku, bautizakunkutaj. Chayrayku mana saykʼuspa willanallapuni. Tukuy laya runasmanta llakikuna, kʼachastaj kana. Paykunata sumajta uyarina, yuyasqankuta entiendenapajtaj kallpachakuna. Cristota qhatinankupaj kausayninchejwan yachachina. w19.07 pág. 24 párrs. 16, 17

Miércoles 11 de agosto

Amataj qonqaychejchu allin kajta ruwayta, kapuyniykichejmanta wajkunaman qoriytapis. Chay ruwaykunaqa uj jaywana jina kanku, Diostataj mayta kusichin (Heb. 13:16).

Judiosqa Jerusalén perqasta watejmanta sayarichisharqanku. Jehová Diostaj Salumpa warmi wawasninta yanaparqa chay llankʼaypi yanapakunankupaj (Neh. 2:20; 3:12). Paykunaj tatanku Salumqa, Jerusalén llajtaj ujnin kamachejnin karqa. Jinapis paykunaqa, Jerusalén perqasta ruwaysikorqanku. Chaytataj ruwarqanku mana atinapaj jina kajtinpis, kausayninkuta wañuy pataman churaspa ima (Neh. 4:15-18). Kay tiempopipis, ashkha hermanas kusiywan yanapakunku, Jehová Diosta yupaychanapaj wasista ruwaysikuspa, allinchaysikuspa ima. Chay hermanasqa sumaj yuyayniyoj kanku, tukuy sonqo llankʼanku, kasukojkunataj kanku. Chay hermanaspa ruwasqankoqa, Diospa llajtanta mayta yanapashan. Tabita sutiyoj cristianaqa, Jehová Diospa yanapayninwan “ashkha allin ruwanasta” ruwarqa, ‘wajchastataj yanaparqa’, astawanqa viudasta (Hech. 9:36). Tabitaqa manchay kʼacha karqa, wajkunamantaj imatapis qorejpuni. Chayrayku pay wañupojtin, ashkhas waqarqanku. Pedro payta kausarichimojtintaj, mayta kusikorqanku (Hech. 9:39-41). ¿Imatataj Tabitamanta yachakusunman? Jóvenes, machitus, qharis chayri warmis kaspapis, tukuyninchej hermanosninchejta kapuyninchejwan yanaparisunman, chayri imallatapis paykunapaj ruwapusunman. w19.10 pág. 23 párrs. 11, 12

Jueves 12 de agosto

Imaschus aswan allin imas kasqanta reparaychej. Ajinamanta mana kʼaminas kanaykichejpaj, nitaj wajkunata urmachinaykichejpaj (Fili. 1:10).

¿Imaynatá wajkunata pantachisunman? Juchaman urmanankupaj tanqaspa. Anchata tomaj runa Bibliata estudiayta qallarisqanpi piensarina. Payqa mayta kallpachakuytawan chay viciota saqepun, yachantaj ni uj chhikitallatapis tomananchu kasqanta. Chantá payqa kausayninta rato cambiaytawan bautizakun. Aswan qhepaman, uj hermanoqa payta waj hermanostawan wasinman invitan. Wasinpitaj chay hermanoqa, mosoj hermanoman uj vaso cervezata jaywarispa nin: “Munayniykiwan mana atipachikunki chayqa, maychus kajllata tomanki”, nispa. Chay mosoj hermano tomanman chayqa, ichapis watejmanta chay vicioman urmanman. Reunionesninchejqa, yanapawanchej kay diapaj texto nisqanman jina ruwanapaj. Tantakuykunaqa yuyarichiwanchej imastachus Jehová Dios aswan allinpaj qhawasqanta. Tantakuypeqa yachakusqanchejman jina kausakuyta yachakunchej, ajinamanta mana kʼaminas kanapaj. Tantakuykunaqa yanapawanchej hermanosninchejta, Jehová Diosta ima astawan munakunapaj. Jehová Diosta, hermanosninchejtawan tukuy sonqo munakusun chayqa, tukuy atisqanchejta kallpachakusun hermanosninchejta mana pantachinapaj. w19.08 pág. 10 párr. 9; pág. 11 párrs. 13, 14

Viernes 13 de agosto

Noqaqa apóstoles ukhupi aswan juchʼuypaj qhawakuni. Manataj apóstol nisqa kanaypaj jinachu kani, imaraykuchus Diospa llajtanta qhatiykacharqani (1 Cor. 15:9).

Wakin runasqa manchay sutʼi simis kanku, imata ruwaytapis mana manchachikunkuchu. Jinapis chayqa mana ninayanchu jatunchakoj runas kasqankuta (Juan 1:46, 47). Imayna kaspapis, tukuyninchej kʼumuykukoj sonqo kanapaj kallpachakunanchej tiyan. Apóstol Pablomanta yachakuna. Payqa Jehová Diospa yanapayninwan ashkha lugarespi congregacionesta rikhuricherqa. Chantapis Jesucristoj tukuy apostolesninmanta nisqa, astawan ashkha llajtaspi predicarqa. Jinapis apóstol Pabloqa, mana waj hermanosmanta aswan sumaj kasqantachu yuyakorqa. Chantapis Pabloqa Jehová Diospa jatun khuyakuyninrayku apóstol kasqanta nerqa, manataj sinchʼita llankʼasqanraykuchu, nitaj sumaj runa kasqanraykuchu (1 Cor. 15:10). Rikunchej jina, Pabloqa kʼumuykukoj sonqopuni karqa. Corinto congregacionmanta wakinkuna payta qhawarajtinkupis, payqa mana jatunchakorqachu (2 Cor. 10:10). w19.09 págs. 2, 3 párrs. 5, 6

Sábado 14 de agosto

¿Manachu astawanraj kasukunanchej tiyan Dios Tatanchejta? (Heb. 12:9).

Juchasapas kasqanchejrayku pantaj runas kanchej. Chayrayku sonqonchejqa Jehová Diosta mana kasukunapaj aysawanchej. Adanwan Evawanqa mana mikhunankuchu karqa chay sachʼaj poqoyninta mikhuykuspa, Jehová Diospa contranpi oqharikorqanku. Ajinamantataj imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta paykunallamanta ajllarqanku (Gén. 3:22). Kay tiempomanta runaspis, paykuna jinallataj Diosta mana kasukuyta munankuchu. Astawanpis paykunallamanta ajllayta munanku imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta. Noqanchejqa Jehová Diosta rejsinchej, munakunchejtaj. Jinapis mana tukuy imapi kasukuyta atillanchejchu. Apóstol Pablopis ajinapi rikukorqa (Rom. 7:21-23). Noqanchejpis pay jinallataj Jehová Diospa ñaupaqenpi allin kajta ruwayta munanchej. Jinapis sonqonchejqa sajra kajta ruwanapaj aysawanchej. Chayrayku sajra kajta mana ruwanapaj, mayta kallpachakunanchej tiyan. Maypichus uywasqa karqanchej chaypi runas jina yuyasqanchejrayku, Jehová Diosta mana kasukuyta atillanchejchu. Ashkha runaspa yuyasqankoqa, Diospa yuyayninman churanakun. Mana chay runas jina yuyanapajtaj, mayta kallpachakunanchej tiyan. w19.09 pág. 15 párrs. 4-6

Domingo 15 de agosto

Tukuy imasniykita vendemuspa, wajchasman chay qolqeta qopuy, chantá qhepayta jamuy (Mar. 10:21).

Mana tukuychu kikin kallpayoj kasqanchejta reparakunanchej tiyan. Chayrayku allinta qhawarikuna tiyan, kallpanchejta ama usuchinapaj. Wakenqa qhapaj kayta maskʼaspa, kallpankuta usuchinku. Uj pacha, uj qhapaj jovenqa Jesusta tapurerqa: “¿Imatataj ruwanay tiyan wiñay kausayta japʼinaypajri?”, nispa. Payqa nichá sajrachu kanman karqa. Imaraykuchus Marcos libroqa, Jesús chay joventa munakuywan qhawarisqanta nin. Chayrayku payman nerqa: “Qhepayta jamuy”, nispa. Joventajrí Jesuspa qhepanta riyta munaspapis, “may jina qhapaj kasqanrayku” mana rerqachu (Mar. 10:17-22). Ajinamanta payqa Jesuspa yugonta qhesacharqa, qolqetataj patronninta jina qhawallarqapuni (Mat. 6:24). ¿Imatataj noqanchej ruwasunman karqa? Allin kanman tʼukurinanchej, imatachus kausayninchejpi ñaupajman churashasqanchejta. Ajinamanta yachasun, kallpanchejta usuchishasqanchejtachus manachus. w19.09 pág. 24 párrs. 17, 18

Lunes 16 de agosto

Ñaupajtaqa sumaj willaykunaraj tukuy laya runasman willakunan tiyan (Mar. 13:10).

Jehová Dios “kaykamalla” ninawanchejkama, predicanallanchejpuni tiyan. ¿Mashkha tiempotawantaj runas Diosta, Jesucristotawan rejsiyta atenqanku? (Juan 17:3). Mana yachanchejchu. Jinapis yachanchej, “manchay ñakʼariy” tiempoqa niraj qallarishasqanta. Chaykamataj “wiñay kausayta japʼinankupaj allin sonqoyoj” kajkunaqa, sumaj willaykunata japʼikuyta atinkuraj (Hech. 13:48). ¿Tiempo kashajtillanraj imaynatataj chay runasta yanapasunman? Jehová Diosqa runasman yachachimunapaj llajtannejta tukuy imata qoshawanchej. Payqa sapa semana Cristiano Kausayninchej tantakuypi yachachiwanchej, imaynatachus runasman predicanata, imaynatachus revisitasta ruwanata. Ichapis predicashajtinchej uj runa sumajta uyariwanchej. Payman uj tratadota chayri revistata saqesun chayqa, chay runaqa kutinanchejkama chayta leeyta atenqa. Sapa ujninchej, runasman tukuy atisqanchejta sapa killa willamunanchej tiyan. w19.10 pág. 10 párrs. 7, 9, 10

Martes 17 de agosto

Amataj qonqaychejchu allin kajta ruwayta, kapuyniykichejmanta wajkunaman qoriytapis. Chay ruwaykunaqa uj jaywana jina kanku, Diostataj mayta kusichin (Heb. 13:16).

Jehová Diosqa Jerusalenmanta Simeonman nerqa, niraj wañupushajtin Mesiasta rikunanta. Chayqa Simeonta maytachá kallpacharqa. Imaraykuchus payqa viejitoña karqa, ashkha watastataj Mesías chayamunanta suyakusharqa. Jehová Diosqa payta creeyninrayku, unayta suyakusqanraykutaj bendicerqa. ¿Imaynatá chayta ruwarqa? “Diospa atiynenqa Simeonta temploman pusarqa”, chaypitaj payqa Jesusta rikorqa. Chantá Jehová Diosqa Simeonman atiyninta qorqa, wawita Jesusmanta uj profeciata willananpaj. Jesusqa aswan qhepaman Cristo kanan karqa (Luc. 2:25-35). Simeonqa ichapis wañuporqa Jesús niraj Diospa Gobiernonmanta willayta qallarishajtin. Jinapis mayta agradecekorqa, Jehová Dios paywan uj profeciata willachisqanmanta. Payqa aswan qhepaman ashkha bendicionesta japʼenqa. Chantapis paraisopi Jesús kamachimushajtin, kay jallpʼamanta tukuy familiasta bendecisqanta rikonqa (Gén. 22:18). Noqanchejpis Jehová Diosman agradecekusunman, payta imaynallamantapis sirvejta saqewasqanchejmanta. w19.10 pág. 21 párr. 7; pág. 23 párr. 12

Miércoles 18 de agosto

Tukuy imamanta astawanqa sonqoykita waqaychay (Pro. 4:23).

Qhapaj chayri pisi qolqellayoj kaspapis, tukuyninchej sonqonchejta jarkʼananchej tiyan. Chaypajtaj ama qolqeta munakunachu. Amallataj trabajonchejta Jehová Diosta yupaychaymanta nisqa, aswan ñaupajman churanachu. ¿Imaynatá yachasunman chayta ruwashasqanchejtachus manachus? Chayta yachanapaj, kay tapuykunapi piensarina: “Reunionpi chayri predicacionpi kashaspa, ¿trabajo yuyayllachu kanchej? ¿Tukuy tiempochu llakikunchej qhepapaj qolqenchej kanqachus manachus chaymanta? Qosanchejwan chayri warminchejwan, ¿qolqerayku chayri kapuyninchejrayku phiñanakunchejchu? Jehová Diosta astawan sirvinapaj, ¿pisipaj qhawasqa trabajota japʼikusunmanchu?” (1 Tim. 6:9-12). Chay tapuykunapi piensarishaspa, Jehová Diosninchej munakuwasqanchejta yuyarikuna. Payqa tukuy sonqo sirvejkunaman jinata nin: “Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu”, nispa. Chayrayku apóstol Pablo yuyaychawanchej: “Kausayniykichejpi amapuni qolqemanta wañusqa kaychejchu”, nispa (Heb. 13:5, 6). w19.10 pág. 29 párr. 10

Jueves 19 de agosto

Fierroqa fierrollawantaj awsakun; runatapis runallataj aswan kʼachaman tukuchin (Pro. 27:17).

Hermanosninchejwan khuska imatapis ruwaspa, imaynachus kasqankuta yachaspa ima, paykunamanta yachakusun, aswan ujchasqastaj kasun. Uj hermanowan predicashaspaqa, creeyninmanta tukuy sonqo parlasqanta rikunchej. Rikullanchejtaj Jehová Diosmanta, nisqasninmantapis mana iskayrayaspa parlasqanta. Chayta rikuspataj hermanonchejta astawan munakunchej. Hermana Adelineqa 23 watasniyoj. Payqa amigan Candiceta nerqa, mana anchata predicakojchu chay lugarman yanapakoj rinankuta. Adeline nin: “Noqaykoqa aswan kusiywan, sonqo kʼajaywantaj predicayta munarqayku. Chantapis Jehovata sirvinallaykupajpuni kallpachasqa kayta necesitarqayku”, nispa. ¿Imaynatá paykunata yanaparqa khuska predicasqanku? Adeline nin: “Diantinta predicaytawan, amigaywan parlarikoj kayku imaynachus riwasqaykumanta. Parlarillajtaj kayku pikunachus sumajta uyariwasqaykumanta, imaynatachus Jehová Dios chay día yanapawasqaykumanta ima. Amigaywan parlariy mayta gustawaj, astawantaj rejsinakorqayku”, nispa. w19.11 pág. 5 párrs. 10, 11

Viernes 20 de agosto

Creeyniykichej uj jatun jarkʼakuna escudo jina kachun (Efe. 6:16).

Ñaupa tiempopeqa, uj soldado mana escudoyoj kutimunanqa pʼenqay kaj. Romamanta Tácito sutiyoj runaqa qhelqarqa: “Escudota saqerpayqa, soldadopaj may pʼenqay karqa”, nispa. Chayrayku soldadosqa, escudonkuta mana kacharejchu kanku. ¿Imatá ruwasunman escudonchejta sumajta japʼinapaj, nisunman creeyninchej sinchʼillapuni kananpaj? Reunionesman mana faltakuspa rinanchej tiyan. Chantapis Jehová Diospa sutinta, Gobiernonta ima runasman rejsichina tiyan (Heb. 10:23-25). Bibliatapis sapa día leena. Chantá chaypi nisqanman jina imatapis ruwanapaj, Jehová Diosmanta yanapata mañakuna (2 Tim. 3:16, 17). Ajinamanta Satanaspa ni mayqen armanpis wiñaypaj ñakʼarichiwasunchu (Isa. 54:17). Creeyninchejqa “uj jatun jarkʼakuna escudo jina” jarkʼawasun. Chantapis Jehová Diosta hermanosninchejwan khuska sirvispa, sinchʼita sayasun. Manataj imaschus pantachiwanchej chayllatachu atipasun, manachayqa Satanasta, paywan kajkunatawan Jesús atipashajtin, paywan khuska kasun (Apo. 17:14; 20:10). w19.11 pág. 19 párrs. 18, 19

Sábado 21 de agosto

Maqanakupi sajmajkuna jinataj, mana wayrallatachu sajmashani (1 Cor. 9:26).

Ruwanasninchejta imaynatachus juntʼananchejta anotakusun chayqa, ruwayta atillasun (1 Cor. 14:40). Ancianospaj uj kamachiymanta parlarina. Ancianospaj libronkupi nisqanman jina, tantakushajtinku paykunamanta ujninku anotanan tiyan imastachus ruwayta munasqankuta, pichus chayta ruwananta, mashkha tiempopichus tukunantapis. Chay kamachiyta kasukoj ancianosqa, imastachus ruwayta munasqankuta juntʼayta atillanku. Noqanchejpis paykuna jinallataj ruwasunman. Sapa día imastachus ruwananchej kashan chayta uj listapi churakuna, mayqentarajchus ruwananchejtataj ñaupajman churana. Ajinamanta imastachus ruwayta munasqanchejta tukuchasun, astawan imastataj pisi tiempollapi ruwasun. Jinapis chaypajqa kallpachakuna. Yuyaychakusqanchejman jina ruwanapaj, chayta tukunapajpis kallpachakuna (Rom. 12:11). Apóstol Pabloqa Timoteoman nerqa, sumaj yachachej kananpaj mana saykʼuspa kallpachakunallantapuni. Noqanchejpis Diospaj astawan llankʼayta munanchej chayqa, Pabloj yuyaychasqanman jina ruwasunman (1 Tim. 4:13, 16). w19.11 págs. 29, 30 párrs. 15, 16

Domingo 22 de agosto

Tata Diosqa uyapura Moiseswan parlarqa, imaynatachus pipis kawsaqenwan parlarikun, ajinata (Éxo. 33:11).

Jehová Diosqa Moisesman nerqa israelitasta Egiptomanta kacharichinanta. Moisestaj mana atinanta kutin kutita nerqa. Chaywantaj Jehová Diospi mana atienekusqanta rikuchisharqa. Jinapis Jehová Diosqa Moisesman jatun khuyakuyninta rikucherqa, yanaparqataj (Éxo. 4:10-16). Chayraykutaj Moisesqa faraonman willarqa, ima castigostachus Jehová Dios payman apachinanta. Chantá Jehová Diosqa, faraonta, soldadosnintapis Puka qochapi chinkacherqa, israelitastataj salvarqa. Ajinamanta Moisesqa Diospa tʼukuna atiyninta rikorqa (Éxo. 14:26-31; Sal. 136:15). Moisés Egiptomanta israelitasta orqhomusqantawan, israelitasqa ashkha “kutista Diospa contrampi sayaykorqanku”. Jinapis Jehová Diosqa, paykunawan mayta pacienciakorqa. Chaytataj Moisés rikorqa (Sal. 78:40-43). Chantapis Moisesqa rikullarqataj Jehová Dios may llampʼu sonqo kasqanta. Chaytataj rikorqa, Jehová Dios paypa mañakusqanta uyarejtin. Chaytaj karqa maypachachus Jehová Dios israelitasta tukurpachinanta nerqa, chaypacha (Éxo. 32:9-14). Egiptomanta llojsimuytawan, Moisesqa Jehová Diosman astawan kʼaskaykorqa. Chayrayku Jehová Diosta rikushanmanpis jina qhawarqa (Heb. 11:27). w19.12 pág. 17 párrs. 7-9

Lunes 23 de agosto

Payqa ñaupaqeykichejta Galileaman rishan, chaypi paywan tinkunkichej (Mat. 28:7).

Jesuspa casi tukuynin yachachisqasnenqa Galileamanta karqanku. Ashkha kasqankuraykutaj, aswan allin karqa Galilea orqopi tantakunanku, Jerusalenpi uj wasipi tantakunankumanta nisqaqa. Chantapis Jesusqa kausarinpuytawan 11 apostolesninwan Jerusalenmanta uj wasipi tinkorqaña. Sichus apostolesnillan predicanankuta, yachachinankuta ima munanman karqa chayqa, chaypiña paykunaman kamachinman karqa. Jesusqa mana paykunata, warmista, waj yachachisqasnintawan, Galileaman wajyachinmanchu karqa (Luc. 24:33, 36). ¿Imaraykutaj nillanchejtaj “runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej” nisqa kamachiy mana 11 apostolesllapajchu kasqanta, nitaj ñaupa tiempomanta cristianosllapajchu kasqanta? Imaraykuchus Jesusqa, chay kamachiyta yachachisqasninman qoshaspa, jinata nispa tukucharqa: “Noqaqa qankunawan tuta pʼunchay kasaj, kay mundoj imasnin tukukunankama”, nispa (Mat. 28:20). Kay tiempopi may chhika runas Jesuspa yachachisqasninman tukushanku. Sapa wata casi 300 mil runas Jehovaj testigosnin kanankupaj bautizakunku. Ajinamanta Jesucristoj yachachisqasninman tukushanku. w20.01 pág. 2 párr. 1; pág. 3 párrs. 5, 6

Martes 24 de agosto

Diosqa kʼumuykuchisqa kashajtinchej noqanchejmanta yuyarikun (Sal. 136:23).

Uj joven hermanoman doctor willan sinchʼi onqoyniyoj kasqanta, chay onqoytaj kallpanta pisimanta pisi tukuchinanta. Waj hermanotaj mana trabajota tarikuyta atinchu. Waj hermanitotaj viejituña kasqanrayku, Jehová Diospaj pisillataña llankʼasqanta yuyan. Chay jina llakiykunasniyoj kanchej chayqa, ichapis niña imapaj valesqanchejta yuyanchej. Chay jina llakiykunaqa, kusiyninchejta qhechuwasunman, pisipaj qhawakunanchejpaj tanqawasunman, wajkunamantataj karunchawasunman. Kay mundomanta runasqa, wajkunata Satanás jina pisipaj qhawanku. Satanaspajqa ni imapaj valenchejchu. Payqa yacharqa Eva Diosta mana kasukojtin wañunanta. Jinapis sajra kasqanrayku, Evaman nerqa: “Sapallaykimanta aswan allinta kausanki”, nispa. Kay mundomanta runasqa, Diabloj makinpi kashanku. Chayrayku religionesta kamachejkunaqa runasta pisipaj qhawanku, nitaj paykunamanta llakikunkuchu. Diosninchejqa mana munanchu pisipaj qhawakunanchejta. Ima llakiyllapis mana imapaj valesqanchejta yuyachiwanchej chayqa, pay yanapariwanchej (Rom. 12:3). w20.01 pág. 14 párrs. 1-4

Miércoles 25 de agosto

Ama Tata Diospa sutimpi sutʼinchaychu, manachayqa qanta wañuchisqayku (Jer. 11:21, 22).

Jeremiasqa Jehová Diosta wasanchaj runas chaupipi, 40 watasta jina kausakorqa. Chay runas ukhupi kasharqanku Anatotmanta llajtamasisnin, ichapis wakin familiaresnin ima (Jer. 12:6). Jinapis Jeremiasqa mana wajkunamanta karunchakorqachu. Astawanpis imaschus sonqonpi kasqanta qhelqerin Barucman willarerqa. Chay willarisqantaj Bibliapi qhelqasqa kashan (Jer. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1-3). Barucqa Jeremiaspa kausayninmanta qhelqashaspa, unayta Jeremiaswan khuska karqa. Chayrayku paykunaqa may sumaj amigosmanchá tukorqanku (Jer. 20:1, 2; 26:7-11). Jeremiasqa mana manchachikuspa ashkha watasta israelitasman willarqa, Jerusalén thuñisqa kananta (Jer. 25:2, 3). Jehová Diosqa israelitas payman kutirikunankuta mayta munasqanrayku, Jeremiasman nerqa uj kʼuyuna libropi qhelqananta ñakʼariykunata apachinanta (Jer. 36:1-4). Jeremiasqa Jehová Diospa kamachisqanta juntʼananpaj, Barucwan khuska llankʼarqa. Chaytataj ashkha killaspichá tukorqanku. Khuska llankʼaspaqa sumajtachá parlarikorqanku, creeyninkupis maytachá sinchʼiyarqa. w19.11 págs. 2, 3 párrs. 3, 4

Jueves 26 de agosto

Jatunchakojqa kʼumuykachachisqa kanqa, kʼumuykukojtajrí jatunchasqa kanqa (Mat. 23:12).

¿Imaynatá ajllasqa cristianosta qhawananchej tiyan? Mana pitapis anchata alabananchejchu tiyan, Cristoj ujnin hermanon kajtinpis (Mat. 23:8-11). Bibliaqa ancianosmanta parlaspa nin: “Paykuna jina creeyniyoj kaychej”, nispa. Jinapis mana niwanchejchu runaspa qhepankuta rinanchejta (Heb. 13:7). Biblia nillawanchejtaj, wakin cristianosta “tukuy sonqo jatunpaj qhawana” kasqanta. Chaytataj ruwananchej tiyan, mana ajllasqa cristianos kasqankuraykuchu, manaqa “congregacionta sumajta ñaupajman pusasqankurayku”. Imaraykuchus chay hermanosqa, “Diospa palabranmanta parlanankupaj, yachachinankupaj ima, sinchʼita llankʼanku” (1 Tim. 5:17). Ajllasqa cristianosta anchata alabasunman chayri may rejsisqa runasta jina qhawasunman chayqa, paykunata pʼenqachisunman. Chantapis ichá umata oqharinankupaj tanqasunman (Rom. 12:3). Ni mayqenninchejpis, Cristoj hermanosninta juchaman urmachiyta munasunmanchu (Luc. 17:2). w20.01 pág. 28 párr. 8

Viernes 27 de agosto

Mana chaykunallatachu aguantani. Astawanpis tukuy hermanosmanta llakikuni (2 Cor. 11:28).

Apóstol Pabloqa ashkha imasmanta llakikorqa. Payqa congregacionmanta hermanospa problemasninkumanta mayta llakikorqa (2 Cor. 2:4). Chantapis enemigosnenqa maqaykorqanku, carcelmanpis wisqʼaykorqanku. Wakin kutistaj, Pabloqa “wajcha jina” kausakorqa. Chaymantapis llakikullarqatajchá (Fili. 4:12). Chantapis kinsa kutipipuni, viajasharqa chay barco yakuman chinkaykorqa. Chayrayku Pabloqa barcopi viajayta, imatachus manchachikojpis (2 Cor. 11:23-27). ¿Imataj Pablota yanaparqa mana anchata llakikunanpaj? Pabloqa hermanospa problemasninkumanta llakikoj. Jinapis payqa maykamallachus imatapis ruwayta atisqanta yacharqa. Chayrayku mana sapallanmantachu chay problemasta allincharqa. Astawanpis waj cristianoswan yanapachikorqa. Pabloqa hermanosta yanapanankupaj, atienekunapaj jina cristianosta ajllarqa. Chaykunamanta iskaytaj, Timoteowan Titowan karqanku. Pabloqa chay hermanoswan yanapachikusqanrayku, niñachá anchata llakikorqachu (Fili. 2:19, 20; Tito 1:1, 4, 5). w20.02 págs. 22, 23 párrs. 11, 12

Sábado 28 de agosto

Wawas, tataykichejta mamaykichejtawan kasuychej (Efe. 6:1).

Jehová Diosqa munan payta kasukunanchejta. Kasukunapunitaj tiyan, imaraykuchus Jehová Diosqa kausayta qowanchej, imastachus necesitasqanchejtapis. Chantapis payqa, tukuy tatasmanta nisqaqa aswan yachayniyoj. Jinapis astawanqa, payta munakusqanchejrayku kasukunanchej tiyan (1 Juan 5:3). Jehová Diosta ashkha imasrayku kasukunanchej kajtinpis, payqa mana obligawanchejchu. Payqa imatachus ruwananchejta ajllayta atinapaj ruwawarqanchej. Chayrayku mayta kusikun munakusqanchejrayku kasukojtinchej. Tatasqa munanku wawasninku kusisqa kausakunankuta. Chayrayku imastachus ruwanankuta chayri mana ruwanankuta kamachinku. Wawasqa tatasninkuta kasukuspa, paykunata respetasqankuta rikuchinku. Chantapis paykunaman nishanku: “Allinniyta munasqaykichejta yachani”, nispa. Noqanchejpis Tatanchej Jehovaj kamachiykunasninta yachananchej tiyan, chayman jinataj kausakunanchej tiyan. Ajinamanta rikuchinchej payta munakusqanchejta, respetasqanchejtataj. Chayta ruwajtinchejqa kausayninchejpi allin riwasun (Isa. 48:17, 18). Jehová Diosta mana kasukojkunarí, llakiykunallapi rikukunku (Gál. 6:7, 8). w20.02 págs. 9, 10 párrs. 8, 9

Domingo 29 de agosto

Mañarikuyki parlarejta saqenawaykita, nisqasniytataj uyarinawaykita (1 Sam. 25:24).

¿Imatá Abigailmanta yachakusunman? Pitapis juchapi urmananpaj jinaña kashasqanta rikunchej chayqa, mana manchachikuspa paywan parlarina (Sal. 141:5). Chantá sutʼita, respetowantaj parlana. Hermanonchejta munakuywan yuyaychaspaqa, sumaj amigon kasqanchejta rikuchisun (Pro. 27:17). Uj hermano juchaman urmananpaj jinaña kashan chayqa, ancianosqa mana qhawakunallankuchu tiyan (Gál. 6:1). Ancianosqa kʼumuykukoj sonqo kasqankurayku, paykunapis pantaj runas kasqankuta yachanku. Chayrayku yachanku, maykʼajllapis pantaspa yuyaychanata necesitanankuta. Jinapis mayqen hermanollatapis juchanta reparachina kajtenqa, reparachinkupuni (2 Tim. 4:2; Tito 1:9). Ancianosqa hermanosta pacienciawan, sumajta yachachispataj yuyaycharinankupaj kallpachakunku. Tukuy hermanosta munakusqankurayku, paykunata yanapayta munanku (Pro. 13:24). Jinapis astawanqa, Diosta jatunchayta munanku. Chayrayku Jehovaj kamachiykunasninta respetachinku, congregaciontataj sajra kajmanta jarkʼanku (Hech. 20:28). w20.03 pág. 20 párrs. 8, 9

Lunes 30 de agosto

Tukuy imapaj kallpayoj kani, Dios atiyta qowasqanrayku (Fili. 4:13).

Jehovaqa Moisesman atiyta qorqa, israelitasta Egiptomanta kacharichinanpaj. Ichapis Moisesqa “egipcio runaspa tukuy yachachiyninkupi” yachachisqa kasqanrayku, israelitasta kacharichinanpaj wakichisqaña kasqanta yuyarqa. Jinapis Jehovaqa, mana chaypachachu Moisesman israelitasta kacharichinanta nerqa (Hech. 7:22-25). Ñaupajtaqa Moisesta llampʼu sonqo kayta, kʼumuykukoj sonqo kaytawan yachacherqa. Chaymantaraj Egiptoman kacharqa (Hech. 7:30, 34-36). Chantapis Diosqa Moisesta kallpacharqa, mana manchachikuspa Egiptopi atiyniyoj kamachejwan parlamunanpaj (Éxo. 9:13-19). Chaymanta yachakunchej Diosqa, pikunachus pay jina kanankupaj kallpachakunku, paypitaj atienekunku, chaykunallaman ima ruwaytapis qosqanta. Diosqa ñaupa tiempo kamachisninnejta ashkha imasta ruwarqa. Noqanchejnejtarí, ¿ruwayta atillanmantajchu? Chayqa Diospaj mashkhatachus llankʼayta munasqanchejmanta kashan (Col. 1:29). Diospa makinman churakusun chayqa, payqa munayninta juntʼananpaj imallamanpis tukuchiwasun. Jehovaqa atiyninwan yanapawasunman: kusiywan predicanapaj, sumajta yachachinapaj, wajkunata sonqochanapaj, sumajta llankʼanapaj, khuyakuyniyoj kanapaj ima. w19.10 pág. 21 párr. 5; pág. 25 párr. 14

Martes 31 de agosto

Noqatajrí amigosníy niykichej (Juan 15:15).

Sumaj amigosqa, Diosninchejta mana wasanchanapaj yanapawasun. Jinapis sumaj amigosniyoj kanapajqa, noqanchejraj wajkunapaj sumaj amigos kananchej tiyan (Mat. 7:12). Bibliapeqa yachakunchej, wajkunata tukuy imaymanamanta yanapanata, astawanraj pisichikojkunata (Efe. 4:28). Wajkunata tukuy imaymanamanta yanaparisun chayqa, aswan kusisqa kasunchej (Hech. 20:35). Sumaj amigosqa yanapawasunman, Diosta mana wasanchanapaj, llakiykunata aguantanapaj, sonqo tiyasqa kanapaj ima. Eliuqa Job llakiyninta willarishajtin sumajta uyarerqa. Ajinallatataj amigosninchejpis, llakiyninchejta willarejtinchej pacienciawan uyariwanchej (Job 32:4). Paykuna Bibliaman jina yuyaychawasqanchejta japʼikusun chayqa, sumaj yuyayniyoj kasun. Jinapis mana suyanachu, amigosninchej imatachus ruwanata ninawanchejta (Pro. 15:22). Yanapata necesitaspataj, rey David jina ruwana. Payqa amigosninpa yanapayninkuta llampʼu sonqowan japʼikorqa (2 Sam. 17:27-29). Rikunchej jina, sumaj amigosqa Diosmanta uj sumaj bendición kanku (Sant. 1:17). w19.04 pág. 11 párr. 12; pág. 12 párrs. 14, 15

    Quechuapi publicaciones (2004-2026)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj