Octubre
Domingo 1 de octubre
Kusisqamin noqarayku mana pantajqa (Mat. 11:6).
Imapichus creesqanchej, imastachus yachachisqanchejpis Diospa Palabranman jinapuni kashan. Jinapis runasqa, mana waj religiones jinachu Diosta yupaychasqanchejrayku, nitaj yuyasqankuman jinachu yachachisqanchejrayku, mana uyariyta munawanchejchu. ¿Imatá ruwasunman mana Jesusmanta karunchakunapaj? Apóstol Pabloqa Romapi tiyakoj cristianosman nerqa: “Uj runaqa palabrata uyarisparaj chaypi creen. Palabratataj uyarin, pipis Cristomanta willajtin”, nispa (Rom. 10:17). Chayrayku sinchʼi creeyniyoj kananchejqa, mana iglesiaspi ruwanku chay imasta ruwanamantachu kashan, manaqa Bibliata sumajta estudianamanta. Imajtinchus iglesiaspi ruwasqanku manchay sumajman rijchʼakojtinpis, mana Bibliaj nisqanman jinachu kashan. Noqanchejqa Bibliamanta yachakusqanchej cheqapuni kasqanpi sinchʼita creenanchej tiyan. Imajtinchus “mana creeyniyoj kaspaqa, manapuni Diospa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kayta atisunmanchu” (Heb. 11:1, 6). Chayrayku cheqa religionpipuni kashasqanchejta yachanapajqa, mana cielomanta uj señaltapunichu rikunanchej tiyan. Astawanpis sinchʼi creeyniyoj kanapajqa, Bibliaj yachachisqanta sumajta estudiana tiyan. Ajinamanta cheqa kajpipuni kashasqanchejta reparasun, manataj imamantapis iskayrayasunchu. w21.05 págs. 4, 5 párrs. 11, 12
Lunes 2 de octubre
Imaschus pasawasqanqa sumaj willaykuna willakunallanpajpuni yanapakun (Fili. 1:12).
Apóstol Pabloqa imaymana llakiykunasniyoj karqa. Paytaqa varawan seqʼorqanku, rumiswan chʼanqaykorqanku, carcelmantaj wisqʼaykorqanku. Chayrayku Jehovaj yanapanta necesitarqa (2 Cor. 11:23-25). Pabloqa yuyarqa wakin kutis ni imapaj valesqanta. Chayta niytataj mana pʼenqakorqachu (Rom. 7:18, 19, 24). Chantapis Pabloqa onqosqa kasqanrayku, “aychaypi khishkayoj jina kani” nispa nerqa. Chayrayku maytapuni Jehovamanta yanapata mañakorqa (2 Cor. 12:7, 8). Jehovaqa, Pablota yanaparqa llakiykunapi kajtinpis, predicanallanpajpuni. Qhawarina imastachus apóstol Pablo ruwasqanta. Pabloqa, Romapi japʼikusqan wasipi presochasqa kashaspa, sonqo kʼajaywan predicallarqapuni allinpaj qhawasqa judiosman, kamachina wasipi trabajajkunaman ima (Hech. 28:17; Fili. 4:21, 22). Chantapis predicallarqataj Romamanta reypa soldadosninman, payta waturikoj rejkunaman ima (Hech. 28:30, 31; Fili. 1:13). Pabloqa chay tiempollapitaj Jehová yuyaychasqaman jina, wakin cartasta qhelqarqa. w21.05 pág. 21 párrs. 4, 5
Martes 3 de octubre
“Qhelqasqapi kasqanman jinalla ruwaychej”. Chayta ruwaspaqa mana jatunchakunkichejchu (1 Cor. 4:6).
Judamanta rey Uziasqa, mayta jatunchakorqa. Chayrayku wajkuna imatachus nisqankuta mana uyarerqachu, mana ruwanan imastataj ruwarparqa. Uziasqa ashkha imasta sumajta ruwarqa. Payqa ashkha guerraspi atiparqa, llajtasta, torresta ima sayaricherqa, chajrastapis sumajta poqocherqa. Dios “payta yanaparqa” (2 Cró. 26:3-7, 10). Jinapis Bibliaqa rey Uziasmanta nin: “Jatun atiyniyojña kaspa, sonqonpi runaykachayta qallarerqa, chayraykutaj mana allinchu rerqa”, nispa. Jehovaqa kamacherqa sacerdoteslla templopi paypaj inciensota qʼoshñichinankuta. Jinapis jatunchakoj rey Uziasqa, chayta ruwaj churakorqa. Jehovataj chay ruwasqanta mana allinpajchu qhawarqa, lepra onqoywantaj castigarqa (2 Cró. 26:16-21). Noqanchejpis noqallanchejpi yuyaspaqa, rey Uzías jina jatunchakusunman, pantasunmantaj. Amapuni kayta qonqanachu: Imatachus sumajta ruwayta yachanchej chayri congregacionpi ruwanasta japʼinchej chayqa, Jehovaj yanapaynillanwan chayta ruwanchej (1 Cor. 4:7). Jatunchakojtinchejqa, Jehovapaj ni imata ruwayta atisunchu. w21.06 pág. 16 párrs. 7, 8
Miércoles 4 de octubre
Ama kusikuychejchu supaykuna kasususqaykichejmanta, astawanpis kusikuychej sutiykichej cielopi qhelqasqa kasqanmanta (Luc. 10:20).
Jesusqa yacharqa mana sapa kutichu runas discipulosninta sumajta uyarinankuta. Chantapis ni yachanchejchu Jesuspa discipulosninta uyarejkunamanta mashkhachus cristianoman tukusqankuta. Jesuspa discipulosnenqa, runas uyarisqankumanta kusikuspapis, astawanraj kusikunanku karqa kallpachakusqankuta Jehová may allinpaj qhawasqanmanta. Predicallasunpuni chayqa, wiñay kausayta japʼisun. Sumaj willaykunata willanapaj, yachachinapaj ima kallpachakuspaqa, ‘Diospa atiyninman jina’ kausanchej. Imajtinchus saqenchej chay atiy yanapanawanchejta. ‘Mana saykʼojtinchejqa’, Jehová wiñay kausayta qowasun, ni pita bautismoman chayananpaj yanapajtinchejpis (Gál. 6:7-9). w21.10 pág. 26 párrs. 8, 9
Jueves 5 de octubre
Jesusqa runasta khuyakorqa, ashkha imastataj yachacherqa (Mar. 6:34).
Uj kuti Jesuswan discipulosninwanqa, diantinta predicasqankurayku, ancha saykʼusqas kasharqanku. Chayrayku chʼinnejman samarikoj rerqanku. Jinapis chaypeqa ashkha runas suyashasqanku. Jesusqa paykunata khuyakuspa “tukuy imata yachacherqa”. Jesusqa saykʼusqa kashaspapis yachachillarqapuni, paykunata khuyakusqanrayku, yanapaytataj munasqanrayku. Payqa yacharqa chay runas mayta sufrishasqankuta, allin kausaytataj necesitasqankuta. Kay tiempomanta runaspis chayllatataj necesitanku. Imaraykuchus paykunaqa chinkasqas, saqerpayasqastaj kashanku mana michejniyoj ovejas jina. Apóstol Pablo nerqa paykunaqa “kay mundopi mana suyakuyniyoj, mana Diosniyojtaj” kashasqankuta (Efe. 2:12). Maypichus predicanchej chaynejpi tiyakoj runasqa, ni imata Diosmanta yachankuchu. Paykunataqa munakusqanchejrayku, khuyakusqanchejraykutaj yanapayta munanchej. Arí, paykunataqa yanapasunman Bibliamanta yachachispa. w21.07 pág. 5 párr. 8
Viernes 6 de octubre
Ama noqallanchejpaj imatapis maskʼanachu, ujkuna ujkunawan envidianakuspa (Gál. 5:26).
Payllapaj imatapis maskʼaj runaqa, jatunchakun, payllapajtaj imatapis munan. Envidiakoj runapis mana wajpa kapuynillantachu munapayan, manaqa chay kapuynintapis pierdenanta munan. Arí, envidiakoj runaqa, runa masinta chejnikun. Chayrayku mana qhasimanta jatunchakunapaj, nitaj envidiakunapaj maytapuni kallpachakuna. Qhasimanta jatunchakuyta, envidiakuyta imaqa kikinchasunman avionpa gasolinanpi juchʼuy qʼopitas kasqanwan. Ichapis avionqa phawarenqa. Jinapis niraj aeropuertoman chayashaspa chʼallpakunman. Ajinallataj kanman Jehovata unaytaña sirvej hermanowanpis. Chay hermano qhasimanta jatunchakushan, envidiakushantaj chayqa, chay avión jina chʼallpakunman (Pro. 16:18). Ajinamanta niña Jehovata sirvenqachu, llakiypi rikhurenqa, wajkunatapis llakichenqa. Mana qhasimanta jatunchakunapajqa, apóstol Pabloj yuyaychasqan yanapawasunman. Pay nerqa: “Ama churanakojkuna, nitaj qhasimanta jatunchakojkunaqa kaychejchu. Astawanqa kʼumuykukoj sonqo kaspa, wajkunata qankunamanta aswan kurajta jina qhawaychej”, nispa (Fili. 2:3). w21.07 págs. 15, 16 párrs. 6-8
Sábado 7 de octubre
Noqaykoqa mana simillawanchu sumaj willaykunata willarqayku, manaqa atiywan espíritu santowan, ni uj chhikanta iskayrayaspataj (1 Tes. 1:5).
Wakin runasqa yuyanku cheqa religionmanta kajkuna Bibliamanta tukuy imatapuni yachananku kasqanta, imastachus Biblia mana sutʼitachu nin chaykunatapis. ¿Tukuy imatapunichu yachananku tiyan? Apóstol Pablomanta parlarina. Payqa cristianosman nerqa: ‘Tukuy imata allinta reparaychej, imachus allin kasqanta yachanaykichejpaj’, nispa. Jinapis Pabloqa yacharqa mana tukuy imatapunichu entiendesqanta (1 Tes. 5:21). Pay sutʼincharqa ‘wakillanta yachasqanchejta, ayphullatataj rikusqanchejta ayphu espejopi jina’ (1 Cor. 13:9, 12). Reparanchej jina, Pabloqa mana tukuy imatapunichu yacharqa, nillataj noqanchejpis. Jinapis payqa, Jehovamanta ashkha imasta sutʼita entienderqa. Chayrayku payqa mana iskayrayarqachu Diosmanta yachakusqan cheqapuni kasqanmanta. Diosmanta yachakusqanchej cheqapuni kasqanta sutʼita yachanapajqa, kikincharina imaynatachus Jesús Diosta yupaychasqanta, imaynatachus kay tiempopi Jehovaj testigosnin Diosta yupaychasqanchejwan. w21.10 págs. 18, 19 párrs. 2-4
Domingo 8 de octubre
Cincuentayojmanta pataman chay ruwanasmanta llojsiponqanku (Núm. 8:25).
Machitu hermanos, Diospaj tiempo juntʼasqata llankʼashankichej chaypis manapis wajkunata mayta yanapawajchej. ¿Imaynasmanta? Imatachus kunan ruwashankichej chayman yachaykukuspa, waj imastawan ruwanapaj kallpachakuspa, imastachus ruwayta atisqaykichejtataj sumajta ruwaspa. Rey Davidpis tukuy sonqo Jehovapaj uj wasita ruwapuyta munarqa. Jinapis Jehovaqa nerqa tiyakunanpaj wasitaqa mana paychu ruwachipunanta, manaqa wawan Salomón. Davidtaj Jehovaj nisqanta kasukorqa, templo ruwakunanpajtaj yanapakorqa (1 Cró. 17:4; 22:5). Salomonqa jovenllaraj, mana experienciayojtaj karqa. Jinapis Davidqa mana yuyarqachu paypuni chay templota ruwanan kasqanta (1 Cró. 29:1). Davidqa yacharqa chay templota ruwachej mana uj machu runapunichu chayri sumaj experienciayojpunichu kananta. Astawanpis yacharqa Jehovaj yanapaynillanwan chay templo ruwasqa kananta. Kay tiempomanta machitu hermanospis David jina Jehovaj llajtanpi yanapakushallankupuni, wakin imasllataña ruwananku kajtinpis. Chantapis yachanku cuentankumanta ruwanasta ruwaj jovenesta Jehová yanapananta. w21.09 pág. 9 párr. 4; pág. 10 párrs. 5, 8
Lunes 9 de octubre
Diosqa llampʼu sonqoyoj runasta allin kajta ruwanankupaj yanapanqa. Llampʼu sonqoyoj runasman ñanninta rejsichenqa (Sal. 25:9).
Jehovapaj astawan llankʼayta munasqanchejqa, may sumaj. Jinapis sapa uj atisqanchejman jina Jehovapaj llankʼana. Manataj wajkuna jinapuni ruwayta munaspachu. Wajkuna jina ruwayta munaspaqa llakikullasunman, qʼasa sonqollataj kasunman (Luc. 14:28). Jehovaj llajtanpeqa sapa uj may valorniyoj kanchej. Jehovaqa llajtanman pusamuwarqanchej, mana wajkunamanta aswan sumaj runas kasqanchejraykuchu. Manaqa llampʼu sonqo kasqanchejta, paymanta yachakuyta munasqanchejta, cambiayta munasqanchejtataj rikusqanrayku. Jehovaqa mayta kusikun payta sirvinapaj tukuy atisqanchejta kallpachakusqanchejmanta. Chantapis aguantaspa, tukuy sonqotaj payta sirvispa ‘sumaj sonqoyoj’ kasqanchejta rikuchinchej (Luc. 8:15). Chayrayku Jehovata sirvinapaj tukuy atisqanchejta kallpachakunallapuni. Ajinamanta kusisqa kasun, manataj wajkunawan kikinchakusunchu (Gál. 6:4). w21.07 pág. 24 párr. 15; pág. 25 párr. 20
Martes 10 de octubre
Juchallikojta pantasqa ñanninmanta kutirichimojqa, wañuymanta payta salvanqa (Sant. 5:20).
Qhasillamanta sufrichishanwanchej chayqa, pacienciayoj kana. Ancianosqa pillapis congregacionmanta jatun juchapi urmasqanta yachaspa, Jehovamanta yachayta mañakunku imatachus ruwananku kasqanta yachanankupaj (Sant. 3:17). Ancianosqa juchallikoj hermanota yanapaytapuni munanku “pantasqa ñanninmanta” kutirikunanpaj, jinapis wakin kutisqa manapuni kutirikunkuchu (Sant. 5:19, 20). Chantapis paykunaqa mayta kallpachakunku congregacionta jarkʼanankupaj, chay jucharayku llakisqa kashajkunata sonqochanankupajtaj (2 Cor. 1:3, 4). Ancianosqa pillapis jatun juchapi urmasqanta yachaspa, ñaupajtaqa qhawarinanku tiyan imapunichus pasasqanta. Chaytataj ichá mana uj ratopichu ruwanqanku. Chaymantataj ancianosqa Jehovamanta mañakunanku tiyan, juchallikojta kʼachallamanta Bibliawan yuyaycharinanku tiyan, “juchallikusqanman” jinataj juzgananku tiyan (Jer. 30:11). Jinapis paykunaqa juchallikojta mana usqhayllatachu juzganqanku. Ancianosqa Jehovaj nisqanman jina ruwaspa, congregacionmanta tukuy hermanosta yanapanku. w21.08 pág. 11 párrs. 12, 13
Miércoles 11 de octubre
Noqaqa risaj maymanchá rinki chayman. Llajtaykeqa llajtay kanqa, Diosniykipis Diosnillaytaj kanqa (Rut 1:16).
Noemiqa qosanwan iskaynin wawasninwan ima, Moab llajtaman riporqanku Israel llajtapi ancha yarqhay kasqanrayku. Chaypitaj qosan wañuporqa. Aswan qhepamantaj iskaynin wawasnin casarakorqanku. Jinapis paykunaqa wañupullarqankutaj (Rut 1:3-5). Chayrayku Noemiqa maytapuni llakikorqa. Chay jina llakisqapuni kashasqanrayku, payqa yuyarqa Jehová Dios contranpi kashasqanta. Noemiqa Diosmanta ajinata nerqa: “Tukuy Atiyniyoj Jehová Diosqa contraypi kashan, kay jina llakiypitaj rikhurichiwan”, nispa (Rut 1:13, 20, 21). Jehovaqa yachan “ñakʼariypi kaspa sumaj yachayniyoj runaqa mana ruwanasta” ruwananta chayri mana parlanasta parlananta (Ecl. 7:7). Payqa Rutpa sonqonta kuyuricherqa suegran Noemita yanapananpaj. Rutqa munakuywan Noemita yanaparqa manaña anchata llakikunanpaj, Jehová munakullasqantapunitaj reparananpaj. w21.11 pág. 9 párr. 9; pág. 10 párrs. 10, 13
Jueves 12 de octubre
Diosmanta mañakullachunpuni (Sant. 1:5).
Jehovata sirvinapaj tukuy atisqanchejtaña kallpachakushanchej chaypis, ¿niñachu waj imastawan ruwanapaj kallpachakunanchej kanman? Kallpachakunallapuni aswan sumajta predicanapaj, yachachinapaj, hermanosninchejta sumajta yanapanapaj ima. Chay imastataj ruwayta atisun sumaj yuyaywan, atisqanchejman jinataj wajkunata yanapanapaj kallpachakuspa. Manataj noqallanchejpichu yuyasun (Pro. 11:2; Hech. 20:35). ¿Imaynasmantataj astawan Diospa llajtanpi yanapakusunman? Jehová Diosmanta mañakuna imaynasmantachus paypaj astawan llankʼayta atisqanchejta reparachinawanchejpaj (Pro. 16:3). Precursor auxiliar chayri regular kanapaj, Betelpi chayri construccionpi yanapakamunapaj kallpachakusunman. Chantapis astawan ashkha runasman, chayri predicanapaj, chayri maypichá pisillata predicakun chayman predicaj rinapaj waj parlayta yachakusunman. w21.08 pág. 23 párrs. 14, 15
Viernes 13 de octubre
Jehová Diospa munakuynenqa wiñaypaj kallanqapuni (Sal. 136:1).
Jehová Diostaqa munakuy kusichin (Ose. 6:6). Diosninchejqa profeta Miqueasnejta jatun munakuyniyoj kananchejta kamachiwanchej (Miq. 6:8). Chayta kasukunapajqa ñaupajta yachananchej tiyan imachus munakuy kasqanta. ¿Imataj munakuy? Bibliaj glosarionpeqa kay jinata sutʼinchan: “Hebreo parlaymanta jésedh palabraqa niyta munan mana tukukoj munakuy, mana tukukoj kʼacha kay. Bibliaqa kay palabrata oqharispa kay jinata munakojmanta parlan: nisqanta juntʼayta munaspa munakojmanta, tukuy sonqo munakojmanta, mana wasanchaspa munakojmanta, pitachus munakun chayman sumaj kʼaskasqa kajmanta ima. Kay jésedh palabrataqa traducikun ‘munakuy’, ‘khuyakuy’, ‘kʼacha’ nispa. Bibliaqa kay jina palabrasta astawan oqharin Dios runasta munakusqanmanta, khuyakusqanmanta chayri runaswan kʼacha kasqanmanta parlananpaj. Kay jina palabrasta oqharillantaj uj runa waj runata munakusqanmanta, khuyakusqanmanta, chayri waj runawan kʼacha kasqanmanta parlananpaj”. Jehová Diosqa ni pi jina chay jina munakuyta rikuchin. Chayraykuchá rey Davidqa ajinata nerqa: ‘Jehová Diosníy, munakuyniykeqa cielokamapuni chayan. Diosníy, munakuyniykeqa may sumajpuni. Lijrasniykej llanthunpi runasqa pakakunku’, nispa (Sal. 36:5, 7). Noqanchejrí, ¿David jinachu Diospa munakuyninta may sumajpaj qhawanchej? w21.11 pág. 2 párrs. 1, 2; pág. 3 párr. 4
Sábado 14 de octubre
Qankunaqa kay jinata Diosmanta mañakuychej: “Cielopi kashaj Tatayku”, nispa (Mat. 6:9).
Jehovaj familianmanta kajkunaqa payta yupaychanku. Jesuswan angeleswanpis payta yupaychallankutaj. Jesusqa ‘tukuy ima ruwasqa kajmanta ñaupaj kaj’ (Col. 1:15; Sal. 103:20). Jesusqa kay Jallpʼapi kashaspa runasta yanaparqa Jehovata Tatankuta jina qhawanankupaj. Uj kuti, Jesusqa discipulosninwan parlashaspa nerqa: Jehovaqa ‘Tatay Tataykichejtaj’ (Juan 20:17). Chantapis Jehovaman kausayninchejta qopuspa, bautizakuspa ima Diospa llajtanpi ashkha hermanosta, hermanasta ima tarinchej. Paykunataj munasqa familianchej jina kanku (Mar. 10:29, 30). Jehovaqa kʼacha Tata. Chayrayku Jesusqa munan Tatanchejta jina qhawananchejta, paywantaj ima ratollapis parlarinanchejta. Manataj munanchu sajra tatata jina qhawananchejta. Jesusqa mañakuyta qallarishaspa nerqa: “Cielopi kashaj Tatayku”, nispa. Jesusqa, Jehovata “Tukuy Atiyniyoj”, ‘tukuy imata ruwaj’, “Wiñaypaj wiñayninkama Rey”, nispa ninanchejta ninman karqa. Chay imasta nispaqa mana pantashanmanchu karqa, imajtinchus Bibliapipuni rikhurin (Gén. 49:25; Isa. 40:28; 1 Tim. 1:17). Jinapis Jesusqa nerqa Jehovata ‘Tatáy’ ninanchejta. w21.09 pág. 20 párrs. 1, 3
Domingo 15 de octubre
Manasesqa repararqa Jehovalla cheqa Dios kasqanta (2 Cró. 33:13).
Rey Manasesqa Jehovaj profetasninta mana kasorqachu. Chayrayku Jehovaqa, “paykunaj contrankuta kachamorqa Asiriaj reyninpa soldadosninpa capitanesninta”, nisunman Judaj contranpi, “Manasestataj fierro ganchoswan japʼerqanku, iskay cobre cadenaswan wataykuspataj Babiloniaman aparqanku”. Manasesqa chaypi kashaspasina mana allintachu ruwasqanta reparakorqa. “Sonqomantapachataj mayta kʼumuykukorqa ñaupa tatasninpa Diosninkoj ñaupaqenpi”. Chantapis “manchay llakiy phutiypi kashaspa Jehová Diosninmanta rogakorqa” ‘mañakushallarqapunitaj’ (2 Cró. 33:10-12). Tiemponmantaj Jehovaqa Manasespa mañakusqanta uyarerqa. Mañakusqanpitaj repararqa Manasés cambiasqantapuni. Chayrayku Jehovaqa Manasés perdonta mañakojtin perdonarqa, watejmanta rey kanantataj saqerqa. Manasesqa maytapuni kallpachakorqa arrepientekusqanta rikuchinanpaj. w21.10 pág. 4 párrs. 10, 11
Lunes 16 de octubre
Aswan allin iskay ukhu kayqa, ujlla kanamantaqa, iskayninkumantaqa sumaj tʼinkata japʼinku sinchʼita trabajasqankumanta (Ecl. 4:9).
Priscilawan Aquilawanqa rejsisqanku lugarta saqenanku karqa, waj wasita maskʼakunanku karqa, toldo ruwananku negocionkutapis waj llajtapi sayachinanku karqa. Corintopiña kashaspataj congregacionmanta hermanosta yanaparqanku, apóstol Pablowan khuskataj paykunata kallpacharqanku. Aswan qhepamantaj waj llajtasmanpis predicaj rillarqankutaj (Hech. 18:18-21; Rom. 16:3-5). Paykunaqa Jehovapaj llankʼaspa may kusisqachá kausakorqanku. Kay tiempomanta qhariwarmisqa, Priscilawan Aquilawan jina kausayninkupi Diospa Gobiernonta ñaupajman churankuman. Imastachus Jehovapaj ruwayta munasqankumantaqa novios kashaspa parlarinanku tiyan. Iskayninku imaynatachus Jehovapaj llankʼayta munasqankumanta parlarikojtinku, chayta juntʼanankupaj kallpachakojtinkutaj, sutʼita reparanqanku Jehovaj espíritu santon paykunata yanapasqanta (Ecl. 4:12). w21.11 pág. 17 párrs. 11, 12
Martes 17 de octubre
Sapa ujpis jatunpaj qhawaychej mamaykichejta, tataykichejtawan. Noqamin Jehová Diosniykichej kani (Lev. 19:3).
Jehovaqa munan tatanchejta mamanchejta jatunpaj qhawananchejta. Imaraykuchus Jehovaqa: “Noqa Jehová Diosniykichejqa llimphu kani, chayrayku qankunapis llimphus kanaykichej tiyan” nispa niytawan, Levítico 19:3 versiculopi tatamamaykichejta jatunpaj qhawaychej nispa nerqa (Lev. 19:2). Tukuyninchej piensarisunman Jehová tatasninchejta jatunpaj qhawanata kamachiwasqanchejta, kasukushasqanchejpichus manachus. Ñaupajpi tatasninchejta mana allintachu yanaparqanchej chayqa, kunanmanta jaqayman kallpachakusunman paykunata tukuy atisqanchejta yanapanapaj. Ichapis tiempochakusunman paykunawan karinapaj, imatachus necesitasqankupi yanaparinapaj. Chantapis paykunata Jehovaman astawan qayllaykunankupaj yanaparisunman, kallpacharisunman ima. Chayta ruwaspaqa imatachus Levítico 19:3 nisqanta kasukushanchej. w21.12 págs. 4, 5 párrs. 10-12
Miércoles 18 de octubre
Amaña wajkunata juzgaychejchu (Mat. 7:1).
Rey Davidadqa jatun juchaspi urmarqa. Payqa Bat-Sebawan puñuykuspa juchallikorqa, qosantapis wañuchicherqa (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24). Jinamanta mana payllachu llakiypi rikhurerqa, manaqa familianta, warmisnintapis llakiypi rikhurichillarqataj (2 Sam. 12:10, 11). Waj kutipitaj Davidqa mana Jehovapi atienekusqanrayku, Israelpi mashkha soldadoschus kasqanta yachananpaj yupacherqa. Jehovataj kamacherqaña mana chayta ruwananta. David chayta ruwasqanrayku 70.000 israelitas wañuchej onqoywan wañorqanku (2 Sam. 24:1-4, 10-15). Ichá yuyasunman karqa Davidqa mana Dios khuyakunanpaj jinachu kasqanta. Jehovatajrí mana ajinatachu Davidmanta yuyarqa. Astawanpis payqa qhawarqa tukuy kausayninpi payta kasukusqanta, sonqomantapachataj arrepientekusqanta. Chayrayku mayta juchallikojtinpis perdonarqa. Jehovaqa yacharqa David mayta munakusqanta, allin kajtapunitaj ruwayta munasqanta. Mayta agradecekunchej Jehová allin imasta ruwasqanchejta astawan qhawasqanmanta (1 Rey. 9:4; 1 Cró. 29:10, 17). w21.12 pág. 19 párrs. 11-13
Jueves 19 de octubre
Ciegoqa chay ratopacha watejmanta rikuyta aterqa, Jesuspa qhepantataj rerqa Diosta jatunchaspa (Luc. 18:43).
Jesusqa mana sano runasta khuyakorqa. Payqa Juan Bautistaman ajinata willacherqa: “Ciegos rikunku, suchus puririnku, lepra onqoyniyojkuna sanoyachisqa kanku, joqʼaras uyarinku, wañusqas kausarimunku”, nispa. Jesusta milagrosta ruwasqanta rikuspataj tukuy runas Diosta jatuncharqanku (Luc. 7:20-22). Cristianosqa Jesús jina, mana sano runaswan kʼachas kanchej, paykunata khuyakunchej, pacienciakunchejtaj. Jehovaqa mana atiyta qowanchejchu Jesús jina milagrosta ruwanapaj. Jinapis tukuy runasman, cieguitosman, Diosta mana rejsejkunaman ima willayta atinchej uj kʼacha paraíso kananmanta. Chaypeqa niña pipis onqonqachu, tukuytaj Jehovaj amigosnin kanqanku (Luc. 4:18). Chay willayta uyarispa ashkha runasña Diosta jatunchashanku. w21.12 pág. 9 párr. 5
Viernes 20 de octubre
Qankunaqa Job ñakʼariykunata aguantasqanmanta uyarerqankichej, yachankichejtaj Jehová Dios payta bendecisqanta (Sant. 5:11).
Santiagoqa yachachinanpaj Diospa Palabrantapuni oqharej. Payqa Diospa Palabranwan runasman yachacherqa, Jehovaqa Job jina mana payta wasanchajkunata bendecisqantapuni. Ajinata yachacherqa, runas entiendenankupaj jina palabrasllawan. Ajinamanta runasqa mana paypa yachachisqanta jinallachu japʼikorqanku, manaqa Jehovaj yachachisqanta jina. ¿Imatá yachakunchej? Runas entiendenankupaj jinalla, Diospa Palabranwanpunitaj yachachinata. Runasman yachachishaspaqa Jehová may yachayniyoj kasqanta, paykunamantataj llakikusqanta rikuchiyta munanchej, manataj noqanchej yachayniyoj kasqanchejtachu (Rom. 11:33). Chaytataj ruwasun Bibliawanpuni yachachispa. Estudiosninchejman imastachus ruwanankuta ninamantaqa, imastachus ñaupa tiempomanta Jehovaj kamachisnin ruwasqankupi piensarinankupaj yanaparina. Chantá yanaparinallataj imatachus Jehová imamantapis yuyasqanta, imaynatatajchus qhawasqanta reparanankupaj. Ajinamanta paykunaqa yachakusqankuman jina ruwayta qallarenqanku Jehovata kusichiyta munaspa, manataj noqanchejtachu. w22.01 págs. 10, 11 párrs. 9, 10
Sábado 21 de octubre
Runa masiykitaqa munakunki qan kikiykita jina (Lev. 19:18).
Jehová Diosqa sutʼita niwanchej runa masinchejta ama sufrichinata. Uj cristiano Jehová Diosta kusichiyta munan chayqa, chayta ruwananpuni tiyan. Jesusqa uj fariseoman imatachus kutichisqanpi, sutʼita rikucherqa Levítico 19:18 versiculopi kamachiyta kasukunanchejpuni kasqanta. Uj pacha uj fariseo Jesusta taporqa: “¿Mayqen kamachiytaj Leymanta aswan kurajri?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “‘Jehová Diosniykitaqa munakunayki tiyan tukuy sonqoykiwan, tukuy kausayniykiwan, tukuy yuyayniykiwantaj’. Chaymin aswan kuraj, ñaupaj kaj kamachiytaj”, nispa. Chaymantataj Levítico 19:18 versiculota oqharispa nerqa: “Iskay kajtaj ñaupaj kajman rijchʼakullantaj: ‘Runa masiykita munakunayki tiyan qan kikiykita jina’”, nispa (Mat. 22:35-40). Runa masinchejtaqa ashkha imaynasmanta munakusunman. Chayta ruwasunman Levítico 19:18 versiculoj nisqanta kasukuspa. Chaypi nin: “Ama runa masiykimanta vengakunkichu, nitaj chejnikunkichu”, nispa. w21.12 págs. 10, 11 párrs. 11-13
Domingo 22 de octubre
Sinchʼi wayrata qhawarispa mancharikorqa, yakuman chinkaykushaspataj qhaparerqa: “¡Señor, salvaway!”, nispa (Mat. 14:30).
Jesusqa apóstol Pedrota makinmanta aysarispa salvarqa. Pedroqa qhollchoqeyashaj yaku patanta puriyta aterqa Jesusllata qhawashasqanrayku. Chaywanpis sinchʼi wayrata qhawarispaqa mancharikorqa, yakumantaj chinkaykusharqa (Mat. 14:24-31). Imachus Pedrota pasasqanmantaqa mayta yachakusunman. Payqa canoamanta uraykuytawan yaku patanta purishaspa mana yuyarqachu sinchʼi wayrata qhawarinanpi, nitaj yakuman chinkaykunanpipis. Payqa Jesuskama chayayta munarqa. Jinapis mana aterqachu sinchʼi wayrata qhawarisqanrayku. Kay tiempopi problemasta aguantananchejpajqa, sinchʼi creeyniyoj kananchej tiyan. Jehovapi, niwasqanchejpipis mana confiasunmanchu chayqa creeyninchej pisiyanman, llakiykunasninchejtaj atipawasunman. Ima llakiykunapi kaspapis Jehovapi, pay yanapanawanchejpi ima atienekunallapuni. w21.12 págs. 17, 18 párrs. 6, 7
Lunes 23 de octubre
Mayta munakuwasqaykirayku wasiykiman yaykusaj (Sal. 5:7).
Orakuspa, Bibliata estudiaspa, chaypitaj tʼukurispaqa Jehovata yupaychashanchej. Orakuspaqa Tatanchej Jehovawan parlarishanchej, payqa mayta munakuwanchej. Chantapis Jehovaqa tukuymanta aswan yachayniyoj. Chayrayku Bibliata estudiaspaqa Diospa yachayninta japʼishanchej (Pro. 2:1-5). Jehovamanta imastachus yachakusqanchejpi sumajta tʼukurispataj, piensarishanchej imaynachus Jehová Diosninchej kasqanpi, imastatajchus runaspaj ruwayta munasqanpi. Chayta ruwaspataj mana tiemponchejta usuchishanchejchu. Jinapis, ¿imatá ruwasunman Jehovapaj tʼaqasqanchej tiempota sumajta aprovechanapaj? Atikojtenqa mana ancha chʼajwa kanchu chayman risunman. Jesusqa chayta ruwarqa. Payqa kay jallpʼapi predicayta qallarishaspa, 40 diasta chʼinnejman rerqa (Luc. 4:1, 2). Jesusqa chaypi orakorqa, tʼukurerqataj imata ruwanantachus Jehová munasqanpi. Chaytaj payta wakicherqa aswan qhepaman jamoj llakiykunata aguantananpaj. w22.01 págs. 27, 28 párrs. 7, 8
Martes 24 de octubre
Ashkhaspa yuyaychayninkuwanqa imallapis allinta ruwakun (Pro. 15:22).
Uj anciano chayri creeypi sinchʼi sayasqa hermano, imapichus pantashasqanchejta reparachiwasun, yuyaychariwasuntaj mana wistʼuykunapaj. Paykunaqa mayta munakuwasqanchejrayku Bibliaj nisqanman jina yuyaychariwanchej. Chayrayku yuyaychariwasqanchejta japʼikuna. Wakin kutisqa uj anciano chayri creeypi sinchʼi sayasqa hermano yuyaychariwasqanchejtaqa, mana japʼikuyta atillasunmanchu, phiñakusunman ima. Yachanchej pantaj runas kasqanchejta. Jinapis pillapis imapi pantashasqanchejta niwajtinchejqa, mana japʼikuyta atillanchejchu (Ecl. 7:9). Wakin kutisqa ichá nisunman mana chaykamapunichu pantashasqanchejta, chayri wajkunaj juchankurayku pantashasqanchejta. Wakin kutistaj ichá yuyasunman, mana allinpaj qhawawasqanchejrayku pipis yuyaychawasqanchejta. Chayrí phiñakusunman imaynatachus yuyaychawasqanchejmanta. Chantapis ichá nisunman: “Pitaj pay kasqa yuyaychanawanpaj. Paypis pantallantaj”, nispa. Imatachus yuyaychawasqanchej mana allinchu rijchʼawajtinchejpis, ichá manallataj japʼikusunmanchu. Chayrí wajkunawan parlasunman, imachus allin rijchʼawanchej chayta yuyaychachikuyta munaspa. w22.02 págs. 8, 9 párrs. 2-4
Miércoles 25 de octubre
Kallpataqa japʼinkichej sonqo tiyasqalla kaspa, noqapitaj atienekuspa (Isa. 30:15).
Mosoj jallpʼapiña kashajtinchejqa, imaynatachus Jehová Dios imatapis ruwasqanpi ichá mana atienekuyta atillasunchu. Israelitaspi piensarina. Paykunaqa Egiptomanta kacharichisqa kasqankutawan thutuyta qallarerqanku, Egiptopi imastachus mikhusqankutapis faltacharqanku. Jehová Dios maná nisqa mikhunata qosqantataj millaypaj qhawarqanku (Núm. 11:4-6; 21:5). Manchay ñakʼariy tiempo pasayta, ichá noqanchejpis paykuna jinallataj yuyayta qallarisunman. Tukuy ima thuñisqa kasqantawanqa, maytachá trabajananchej kanqa, pisimanta pisi kay jallpʼata uj kʼachitu paraisoman tukuchinapaj. Qallariypeqa ichapis ashkha trabajo kanqa, nitaj tukuy imapunichu kapuwasun. Chayrayku chay tiempopeqa, imastachus Jehová qowasqanchejmanta ichapis thutusun. Jinapis kunanmantapacha Jehová Dios imastachus qowasqanchejmanta agradecesqas kasun chayqa, chay tiempopipis agradecekullasuntaj. w22.02 pág. 7 párrs. 18, 19
Jueves 26 de octubre
Uj judío runaj ropanmanta kallpawan japʼiykukonqanku, nenqankutaj: “Qankunawan riyta munayku”, nispa (Zac. 8:23).
Zacarías 8:23 profeciapi “uj judío” chantá “qankunawan” nispaqa, kay jallpʼapiraj kaj ajllasqa cristianosmanta parlashan (Rom. 2:28, 29). ‘Nacionesmanta tukuy laya parlayniyoj chunka runastaj’, waj ovejasmanta kajkunawan ninakun. Paykunaqa ajllasqa cristianosmanta ‘kallpawan japʼiykukunku’. Chaytataj ruwanku paykunawan khuska Jehová Diosllata yupaychaspa. Jehová Diosqa ajllasqa cristianosta waj ovejasmanta kajkunatawan, khuska llankʼanankupaj ujchaykun. Ajinamantataj Ezequiel 37:15-19, 24, 25 versiculospi profeciaqa juntʼakun. Chay profeciaqa iskay kʼaspismanta parlan. Cielopi kausakuyta suyakojkunaqa ‘Judapaj kʼaspi’ jina kanku. Israelpi reyesqa chay ayllumanta ajllasqa karqanku. Kay jallpʼapi kausakuyta suyakojkunataj, “Efrainpa kʼaspin” jina kanku. Jehová Diosqa iskaynin gruposta “uj kʼaspilla kanankupaj” ujchaykunan karqa. Chaywan nisharqa Jesús Reyña kashajtin iskaynin grupos ujchasqa sirvinankuta (Juan 10:16). w22.01 pág. 22 párrs. 9, 10
Viernes 27 de octubre
Allinta qhawarikuychej, ama runaspa ñaupaqellanpi cheqan kajta ruwanaykichejpaj, paykunawan rikuchikuyta munaspalla (Mat. 6:1).
Jesusqa uj pacha wajchasta yanapajkunamanta parlaspa, alabachikuyta munaspalla yanapasqankuta nerqa. Chay runaspa ruwasqanku allinman rijchʼakojtinpis, Jehová Diosqa mana allinpajchu qhawarqa (Mat. 6:2-4). Pitapis tukuy sonqo yanaparispaqa, kʼachas kasqanchejta rikuchisun. Kay tapuykunapi piensarina: “¿Niymanchu allin kajta yachasqayta chayman jinataj ruwasqayta? ¿Imajtín allin imasta ruwani?”. Jehovaqa atiyninnejta imatapis ruwashanpuni (Gén. 1:2). Chayrayku Diospa espiritunpa poqoyninpi kaj imastaqa kausayninchejpi rikuchinanchejpuni tiyan. Jesuspa discipulon Santiago nerqa: “Mana ruwasqasniyoj creeypis wañusqa kashan”, nispa (Sant. 2:26). Ajinallataj Diospa espiritunpa poqoyninmanta wakin imaswanpis. Diospa espiritunpa poqoyninpi kaj imasta astawan ruwanapaj kallpachakunallapuni. Ajinamanta sutʼita rikuchisun Jehová Diospa atiynin yanapashawasqanchejta. w22.03 págs. 11, 12 párrs. 14-16
Sábado 28 de octubre
Tukuy ima ruwasqaykichejpi llimphus kaychej, imaynatachus qankunata wajyaj Diosqa llimphu ajinata (1 Ped. 1:15).
Cristianosqa Jehovata tukuy imaymanamanta sirvinapaj, wajkunata yanaparinapaj ima mayta kallpachakunchej. Jinapis Pedroqa uj imamantawan parlarqa. Payqa cristianosman llimphus kanankuta niraj nishaspa, kayta nerqa: “Yuyayniykichejta ruwanapaj wakichiychej”, nispa (1 Ped. 1:13). ¿Ima ruwaymantataj parlasharqa? Payllataj nerqa ajllasqa cristianosqa, Diospa kʼacha kayninmanta tukuynejpi willanankuta (1 Ped. 2:9). Kay tiempopitaj tukuyninchej yanapakuyta atinchej chay sumaj llankʼaypi. Chaytaj tukuy imamanta nisqa runasta astawan yanapan. Jehová Diospa llimphu llajtanpi predicaspa, runasman yachachispa ima tukuy atisqanchejta kusiywan yanapakoyqa, may sumajpuni (Mar. 13:10). Ajinamanta rikuchisun Jehová Diosninchejta, runa masinchejtapis munakusqanchejta, tukuy ima ruwasqanchejpitaj llimphus kayta munasqanchejta. w21.12 pág. 13 párr. 18
Domingo 29 de octubre
Sichus pejpa juchantapis perdonankichej chayqa, noqapis payta perdonallanitaj (2 Cor. 2:10).
Apóstol Pabloqa hermanosmanta allin kajtapuni yuyarqa. Pabloqa yacharqa, hermanosqa pantajtinkupis mana sajra runaschu kasqankuta. Payqa hermanosta mayta munakorqa, allin ruwasqasninkutapunitaj qhawarqa. Payqa hermanos allin kajtapuni ruwanankupaj kallpachakushasqankuta rikuspa, repararqa paykunaqa kʼacha sonqoyoj kasqankuta, yanapatataj necesitasqankuta. Qhawarina imaynatachus Pablo Filipos congregacionmanta iskay hermanasta yanaparisqanta (Fili. 4:1-3). Evodiawan Sintiquewanqa, wakin imaspi mana entiendenakusqankuraykusina phiñanakorqanku. Pabloqa paykunata mana kʼamirparqachu, nitaj nerqachu pichus juchayoj kasqanta. Astawanpis qhawarqa allin imasta ruwasqankuta, chay tiempokama ashkha watastaña Jehovata tukuy sonqo sirvisqankuta ima. Chantapis yacharqa Jehová paykunata mayta munakusqanta. Chayrayku paykunata kallpacharerqa allinyakapunankupaj. Pabloqa hermanospa allin ruwasqasninkutapuni qhawaj. Chayrayku kusisqa karqa, chay congregacionmanta hermanoswantaj sumaj amigos karqanku. w22.03 pág. 30 párrs. 16-18
Lunes 30 de octubre
Jehová Diosqa sonqo pʼakisqa runaspa qayllallanpi kashan. Paymin llakisqa kajkunataqa salvan (Sal. 34:18).
Jehová sonqo tiyaykuyta qowasqanchejqa yanapawanchej mana anchata llakikunapaj, sumajtataj piensarinapaj. Hermananchej Luciaqa ajinapuni sientekorqa. Pay nin: “Wakin kuteqa sapayakuni. Chayrayku yuyani Jehová mana munakuwasqanta. Chay kutispitaj Jehovamanta mañakuni, willarinitaj imaynachus kashasqayta. Jehovamanta mañakoyqa yanapawan mana anchata llakikunaypaj”, nispa. Hermanaj experiencianmantaqa yachakunchej, orakojtinchej sonqonchej tiyaykunantapuni (Fili. 4:6, 7). Chantapis ujnin familiarninchej wañupojtin Jehovawan Jesuswan yanapanawanchejpipuni atienekunchej. Jehovawan Jesuswanqa, mayta runasta khuyakunku. Noqanchejpis runasta khuyakusqanchejrayku predicanchej, yachachinchej ima. Maytataj sonqochakunchej, Jehovawan munasqa Wawan Jesuswan pantaj runas kasqanchejta yachasqankuta, llakiykunapi kashajtinchejtaj aguantanapaj yanapayta munawasqanchejta yachaspa. Jehová Diosqa tumpamantawan runaspa “ñawisninkumanta tukuy waqayta pichanqa” (Apo. 21:4). Chay juntʼakunantataj mayta suyakushanchej. w22.01 pág. 15 párr. 7; págs. 18, 19 párrs. 19, 20
Martes 31 de octubre
Kʼullku punkunta yaykuychej. Wañuyman pusaj ñanqa jatun, punkupis ancho, chayninta yaykojkunataj ashkhas kanku (Mat. 7:13).
Jesusqa nerqa iskay punkus kasqanta. Sapa punkutaj mana kikin ñanmanchu pusasqanta. Iskay ñanlla tiyan. Ujnin ñanqa “jatun” chayri ancho, ujnintaj “kʼullku” (Mat. 7:14). Sapa ujninchej maynintachus rinanchejta ajllakunanchej tiyan. Chaytataj allinta ajllananchej tiyan, imajtinchus wiñay kausayta japʼinanchejqa chaymanta kashan. Sutʼita yachananchej tiyan, chay iskay ñankunaqa mana kikinchu kasqankuta. Ashkha runasqa “jatun” ñanta riyta ajllanku, imajtinchus chayninta reyqa fácil. Ashkhastaj mana chay ñanmanta llojsipuyta munankuchu, ashkhas chayninta rishasqankurayku. Paykunaqa mana reparakunkuchu Kuraj Supay Satanás chay ñanta rinankuta munasqanta. Chay ñanqa wañuyman pusan (1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19). “Jatun” ñanmanta nisqa, ujnin ñanqa “kʼullku”. Jesustaj nerqa chay ñanta tarejkunaqa pisilla kasqankuta. ¿Imajtintaj Jesús chayta nerqa? Payllataj chayman Mateo 7:15 versiculopi kuticherqa. w21.12 págs. 22, 23 párrs. 3-5