Octubre
Martes 1 de octubre
Congregación chaupipi jatunchasqayki (Sal. 22:22).
Reunionespeqa tukuy atinchej takiriyta, comentaytapis. Wakin hermanosqa reunionespi takiriyta, comentayta ima manchachikunku. Ichá noqanchejpis manchachikullanchejtaj. Jina kajtin, qhawarina imachus wakin hermanosta yanapasqanta mana manchachikunankupaj. Wakenqa sumajta takinapaj tukuy sonqo takirinku. Reunionespeqa Jehovata jatunchananchejpaj takinchej. Chayrayku reunionespaj wakichikushaspaqa, takiykunatapis wakichikunallataj, sumajtataj letranta kikincharina imatachus reunionpi parlakunanwan. Chantapis astawan piensarina imamantachus chay takiy parlashasqanpi, nitaj imaynatachus takishasqanchejpichu. Ashkha hermanosqa mayta manchachikunku comentayta. ¿Imatá ruwankuman? Aswan kʼiskita comentananku kanman. Chantapis kuticheyqa sutʼi, pisi parlayllapitaj kanan tiyan. Jehovaqa may jatunpaj qhawan payta yupaychanapaj reunionespi comentanapaj kallpachakusqanchejta. w22.04 págs. 7, 8 párrs. 12-15
Miércoles 2 de octubre
Jehová Diosmin yanapawajneyqa, mana manchachikusajchu (Heb. 13:6).
Bibliata sutʼinchaj wakin diccionariosqa ninku, “yanapawajneyqa” nisqa palabra, pipis yanapata mañakojtin chay rato yanapananpaj correj runamanta parlashasqanta. Tʼukurina pillapis llakiypi kashajtin, Jehová salvananpaj chay rato correshasqanpi. Chaypi tʼukurispa reparanchej Jehovaqa mana yanapallaytachu munawasqanchejta, manachayqa tukuy sonqo yanapayta munawasqanchejta. Jehová yanapawajtinchej ima pruebatapis kusiywan aguantayta atinchej. ¿Imaynasmantá Jehová yanapawanchej? Isaías libropi chay tapuypa kutichiyninta tarinchej. Jehová Isaiasman sutʼinchasqan ashkha profeciasqa, kay tiempomanta Diospa kamachisninpi juntʼakullantaj. Chantapis Isaiasqa Jehovamanta parlananpaj, ashkha kutispi entiendeyta atinapaj jinalla palabrasta oqharin. Isaiasqa 30 capitulopi kʼachitusta kikinchan imaynatachus Jehová llajtanta yanapasqanta. Chaypeqa nin Jehovaqa mañakusqanchejta sumajta uyariwasqanchejta, kutichiwasqanchejtapis, jinallataj pusaykachawasqanchejta, kunan bendeciwasqanchejta, qhepamanpis bendecinawanchejta. w22.11 pág. 8 párrs. 2, 3
Jueves 3 de octubre
Ama manchachikuychu imastachus sufrinayki kashan chaykunamantaqa. Wañupunaykikama tukuy sonqo kasukuy, noqataj kausay coronata qosqayki (Apo. 2:10).
Jesusqa Esmirnamanta, Filadelfiamantawan congregacionesman nerqa, qhatiykachasqa kanankumanta ama manchachikunankuta. Imaraykuchus Jehovaqa sinchʼita sayajtinku paykunata tʼinkanan karqa (Apo. 3:10). Qhatiykachasqa kaytaqa suyakunanchejpuni tiyan, chayta aguantanapajtaj wakichisqa kananchej tiyan (Mat. 24:9, 13; 2 Cor. 12:10). Apocalipsis libroqa nin Diospa kamachisnin “Señorpa pʼunchayninpi” qhatiykachasqa kanankuta (Apo. 1:10). Capítulo 12 sutʼinchan Diospa Gobiernon sayachisqa kasqantawan, “cielopi guerra” qallarisqanta. Miguel, nisunman jatunchasqa Jesucristo, angelesninwan khuska Satanaspa contranpi, demoniosninpa contranpiwan maqanakorqanku (Apo. 12:7, 8). Chay guerrapeqa Satanaswan demoniosninwan atipachikorqanku, jinamantataj kay jallpʼaman wijchʼuchikamorqanku. Chaymantapachataj kay jallpʼapi runasta mayta sufrichishanku (Apo. 12:9, 12). w22.05 pág. 5 párrs. 12, 13
Viernes 4 de octubre
Jehová Diosninchejqa mana qhawakullanchu justicia mana ruwakojtenqa (2 Cró. 19:7).
Jehovaj juzgasqasnenqa cheqanpuni kanku. Payqa tukuyta uj rejllata juzgan. Jehovaqa pitapis perdonan mana imayna rijchʼayniyojchus kasqanraykuchu, nitaj qhapajchus chayri may rejsisqachus kasqanraykuchu, nillataj imatapis sumajta ruwayta yachasqanraykuchu (1 Sam. 16:7; Sant. 2:1-4). Jehovataqa mana llukʼiykusunmanchu, nitaj obligasunmanchu imatapis ruwananpaj. Chantapis Jehovaqa pitapis juzgashaspa mana phiñakuyninwan atipachikunchu, nitaj sonqonwanpis (Éxo. 34:7). Payqa sumajta rejsiwanchej, yachantaj imaynachus kashasqanchejta. Chayrayku sumaj Juezpuni (Deu. 32:4). Hebreo Qhelqasqasta qhelqajkunaqa yacharqanku Jehovaqa ni pi jina perdonasqanta. Chay qhelqajkunaqa Jehovaj perdonninmanta parlanapaj uj hebreo palabrata oqharerqanku. Uj libropi nisqanman jinataj, chay palabrataqa “oqharikoj Jehová uj runaj juchanta perdonasqanmanta parlanallapaj”. Chay libropi nillantaj: “Chay palabrataqa uj runa waj runata perdonasqanmanta parlanapaj mana oqharikunchu”, nispa. Jehovalla perdonasqata perdonayta atin uj juchayoj runa arrepientekojtin. w22.06 pág. 4 párrs. 10, 11
Sábado 5 de octubre
Wawataqa allinta yachachiy may ñantachus rinanta, machuyajtinñapis mana chay ñanmanta karunchakonqachu (Pro. 22:6).
Sapallayki wawasniykita uywashanki chayri qosayki mana testigochu chayqa, sinchʼi creeyniyoj kasqaykeqa wajkunata kallpachan, yanapantaj. Ichapis wawaykiman Diosmanta yachachinaykipaj kallpachakusqayki qhasilla kasqanta yuyanki. Jinapis wawasqa unaypipuni yachakunku. Uj mujituta tarpuspaqa mana yachanchejchu poqonantachus manachus. Jinapis qarpallanchejpuni mana chʼakirpananpaj, wiñanallanpajpunitaj (Mar. 4:26-29). Ajinallatataj mamaspis mana yachankuchu wawasninkuman Diosmanta yachachisqanku sonqonkuman chayashasqantachus manachus. Chaywanpis wawasninkuman yachachinankupaj kallpachakullanqankupuni chayqa, wawasninkoqa atillanqanku Jehovaman qayllaykuyta, payta sirviytapis. w22.04 pág. 20 párrs. 16, 17
Domingo 6 de octubre
Runaykachajqa desgraciaman chayanqa. Umata oqharejpis urmanqa (Pro. 16:18).
Salomonqa Jehovata sirvishaspa pay kikinmanta maychus kajllata yuyakoj. Payqa jovenllaraj kashaspa sutʼita reparakorqa mana tukuy imatachu yachasqanta, Jehovamantataj yanapata mañakorqa (1 Rey. 3:7-9). Rey jina kamachiyta qallarishaspataj, sutʼita repararqa jatunchakoyqa mana allinchu kasqanta. Tiemponmantaj chayta nisqanta qonqaporqa. Payqa unaytaña rey jina kamachishaspa jatunchakorqa, Jehovaj kamachiykunasnintataj niña valecherqachu. Leypeqa hebreo reyespaj kay kamachiy karqa: “Ama ashkha warmisniyoj kachunchu, ama Diosmanta karunchakunanpaj” (Deu. 17:17). Salomonqa mana chay leyta kasukuspa 700 warmisniyoj karqa, 300 tanta warmisniyojtaj (1 Rey. 11:1-3). Payqa ichapis yuyarqa warmisnin mana pantachinankuta. Jinapis tiemponmanqa Jehovamanta karunchakusqanrayku mana allinchu rerqa (1 Rey. 11:9-13). w22.05 pág. 23 párr. 12
Lunes 7 de octubre
Cheqan kamacheyqa creeyninrayku kausanqa, sitajchus qhepaman kutirikapun chayqa, mana paywan kusisqachu kasaj (Heb. 10:38).
Jehovalla tukuy imata kamachinanpaj derechoyoj, Satanastaj millay sajra enemigon. Tukuy runastaj kay tiempopi ajllananchejpuni kashan Jehovatachus chayri Satanastachus apoyananchejta. Imajtinchus wiñay kausayta japʼinanchejqa chaymanta kashan (Mat. 25:31-33, 46). “Manchay ñakʼariy” tiempopeqa tukuy runas uj marcawan marcachikusun. Chay marcaman jinataj wiñay kausayta japʼisun chayri chinkachisqas kasun (Apo. 7:14; 14:9-11; Eze. 9:4, 6). Diospa Gobiernonta apoyayta ajllanchejña chayqa, may sumaj. Maytachá munanchej wajkunatapis chayta ruwanankupaj yanapayta. Diospa Gobiernollanta apoyajkunaqa bendecisqa kanqanku. Chayta yachakunanchejqa may allinpuni. Imajtinchus yanapawasun Jehovata tukuy sonqo sirvinallapajpuni. Chantapis chay yachakusqanchejwanqa wajkunata yanapasunman Jehovata sirviyta ajllanankupaj, sirvinallankupajpunitaj. w22.05 pág. 15 párrs. 1, 2
Martes 8 de octubre
Kusisqa kankichej runas llullakuspa imaymana sajrata qankunamanta parlajtinku (Mat. 5:11).
Jehovata uyarinanchej tiyan, manataj enemigosninchejtachu. Jobqa sumajta uyarerqa Jehová paywan parlashajtin. Diosqa Jobta tʼukurichinanpaj taporqa: “Yachani ima llakiykunapichus kasqaykita. ¿Yuyankichu mana cuidasunayta?”. Jobtaj Jehová kʼacha sonqoyoj kasqanmanta agradecekuspa kʼumuykukoj sonqowan nerqa: “Qanmantaqa parlajllata uyarerqani, kunantajrí ñawisniywanpuni rikuyki”, nispa (Job 42:5). ¿Maypi kashaspataj Job chayta nerqa? Jobqa ushpha patallapiraj tiyasqa kasharqa millay sarna onqoywan onqosqa. Ajina kashajtin Jehovaqa nerqa mayta munakusqanta, allinpajtaj qhawasqanta (Job 42:7, 8). Runasqa insultawasunman, pisipajtaj qhawawasunman. Pʼenqaypi rikhurichiyta munawasunman noqanchejta chayri Jehovaj llajtanta. Jobpa kausayninpi kayta sutʼita reparanchej: Jehovaqa yachan llakiykunapi kajtinchejpis payta mana wasanchananchejta. w22.06 págs. 23, 24 párrs. 15, 16
Miércoles 9 de octubre
Corderoj casamientonqa chayamunña (Apo. 19:7).
Jatun Babilonia chinkachisqa kasqanmanta cielopi jatun kusiy kajtinpis, aswan jatun kusiy kanqa (Apo. 19:1-3). Imajtinchus Apocalipsis libro nisqanman jina, ‘Corderoj casamienton’ kanqa. 144.000 ajllasqa cristianosqa Armagedón guerra qallarinanpaj tukuyninkuña cielopi kashanqanku. Jinapis Corderoj casamientonqa manaraj chaypachachu kanqa (Apo. 21:1, 2). Chay casamientoqa kanqa Armagedón guerra pasaytaraj, Jehovaj tukuynin enemigosnin chinkachisqa kasqankutawan (Sal. 45:3, 4, 13-17). ¿Imataj kanqa Corderoj casamientonpi? Uj casamientopeqa uj qhariwan uj warmiwan ujchaykukunku. Ajinallatataj Corderoj casamientonpipis, Rey Jesucristowan ‘novianwan’ ujchaykukonqanku, nisunman 144.000 kajkunawan. Chaymantapachataj uj mosoj gobierno kay jallpʼata 1.000 watasta kamachiyta qallarenqa (Apo. 20:6). w22.05 pág. 17 párrs. 11-13
Jueves 10 de octubre
Kamacheqa kusikonqa patronnin chayamuspa ajinata ruwashajta taripajtenqa (Mat. 24:46).
Jesusqa ñaupajmantaña nerqa kay tukukuy pʼunchaykunapi ‘allin kamachi yuyayniyojta’ churananta, Diospa palabranmanta yachachinawanchejpaj (Mat. 24:45). Ajinapunitaj kashan. Jesusqa uj grupo ajllasqa cristianosnejta Diospa llajtanman, yachakuyta munajkunamanpis tiemponpi mikhunata qoshan, nisunman sumaj yachachiykunata. Paykunaqa mana creeyninchejmanta patrones kasqankutachu yuyakunku (2 Cor. 1:24). Astawanpis Jesucristota Diospa llajtanmanta “kamachejta jina, comandanteta jina” qhawanku (Isa. 55:4). Jaqay 1919 watamantapacha allin kamachi yuyayniyojqa ashkha publicacionesta wakicherqa, sumaj yachachiykunata mikhunata jina runasman munarichinanpaj. 1921 watapi allin kamachi yuyayniyojqa El Arpa de Dios nisqa librota wakicherqa, yachakuyta munajkunaman Bibliaj wakin yachachiykunasninta yachachinanpaj. Aswan qhepamantaj waj publicacionesta wakichikullarqataj. ¿Ima publicaciontaj yanapasorqa Tatanchej Jehovata rejsinaykipaj, munakunaykipajpis? w22.07 pág. 10 párrs. 9, 10
Viernes 11 de octubre
Qanmin wiñaypaj allin ñawiwan qhawawanki (Sal. 41:12).
Jehovaqa ni pi jina maki juntʼata imatapis qowanchej. Imata payman qojtiykipis, payqa may chhikatawanrajpuni kutichipusonqa (Mar. 10:29, 30). Jehovaqa kunanña, kay sajra mundopiña sumaj kausayta, kusiy kausayta qosonqa, kausayniykipitaj mayta bendecisonqa. Chaytaj qallariynillanraj. Munasqa Tatayki Jehovata wiñaypaj sirviyta atiwaj. Jehovata munakusqayki, paypis munakususqan wiñallanqapuni, pay jinataj wiñaypaj kausakuyta atinki. Kausayniykita Jehovaman qopuspa, bautizakuspapis Tatayki Jehovaman uj sumaj regalota qonki. Tukuy allin imas kapususqan, tukuy kusiyniykipis Jehovamanta jamun. Cielomantawan jallpʼamantawan dueño kajtinpis, paypataqa uj ima mana tiyapunchu. Qantaj chayta payman qoyta atinki. Chaytaj kashan payta tukuy imapi kasukunayki, ni imata suyaspallataj sirvinayki (Job 1:8; 41:11; Pro. 27:11). Chayta ruwayqa may sumajpuni. w23.03 pág. 6 párrs. 16, 17
Sábado 12 de octubre
¿Imatá uj joven ruwanman llimphu kausayniyoj kananpaj? Kausayninta allinta qhawarikunan tiyan, palabraykiman jina purinan tiyan (Sal. 119:9).
Jovencito, sipasita kasqaykirayku ichapis qhariwarmi jina puñuykuyta mayta munawaj. Wajkunapis khuchichakuy juchaman urmanaykipaj tanqasunkuman. Satanasqa munan sajra munayniykiwan atipachikunaykita. ¿Imataj yanapasunkiman mana chaypi urmanaykipaj? (1 Tes. 4:3, 4). Jehovaman orakushaspaqa willariy imaynachus kashasqaykita, kallpata qosunantataj mañakuy (Mat. 6:13). Yuyarikuy, Jehovaqa yanapasuyta munan, manataj juzgasuytachu (Sal. 103:13, 14). Ama sapallayki sufrikuychu. Imachus pasashasusqanta tatasniykiman willariy. Chayqa mana atikullanchu, jinapis allin kanman tatasniykiwan parlarinaykipuni. Sichus Bibliata leerinki, yuyaychaykunasninpitaj tʼukurinki chayqa, atillanki Jehovata kusichinaykipaj jina imatapis ruwayta. Imaynatachus Jehová yuyasqanta astawan entiendesqaykiman jinataj, reparanki mana tukuy imapajchu uj kamachiyta necesitasqaykita. w22.08 pág. 5 párrs. 10-12
Domingo 13 de octubre
Sichus pipis paypata kajkunaman imatachus necesitasqankuta mana qonchu chayqa, creeyta qhesachan (1 Tim. 5:8).
Familiankumanta uma kanku chay cristianosqa, maytapuni munanku familiankuman imatachus necesitasqankuta qoyta. Qanpis tata kanki chayqa, ichapis llakikorqanki familiaykiman mikhuyta, wasitapis mana qoyta atinaykimanta. Ichapis yuyarqanki trabajoykita pierdespa manaña waj trabajota tarinaykita. Chayri ichapis yuyarqanki pisi imasllawan mana kausakuyta atinaykita. Satanasqa chay imasmanta valekuspa ashkhasta Jehovamanta karunchachin. Satanasqa yuyachiyta munawanchej, Jehovaqa mana sapa ujninchejmanta llakikusqanta, familianchejta uywanapaj yanapata necesitajtinchejtaj mana yanapanawanchejta. Chayta creesun chayqa, tukuy imata ruwasun trabajonchejta mana pierdenapaj, Jehovaj kamachiykunasninta pʼakinanchej kajtinpis. w22.06 pág. 15 párrs. 5, 6
Lunes 14 de octubre
Chay suyakoyqa kausayninchejpaj barco sayachina gancho jina, mana iskayrayaspa sinchʼita sayanapaj yanapawanchej (Heb. 6:19).
Yachanchej Jehovaqa ‘khuyakoj Dios kasqanta, kʼacha sonqoyoj, pacienciayoj, may jina munakuyniyoj, nisqantapis juntʼasqantapuni’ (Éxo. 34:6). Payqa justiciata munakun (Isa. 61:8). Jehovaj sonqonqa mayta nanan sufrisqanchejta rikuspa, maytataj munashan churasqan tiempopi sufrimientota tukuchiyta (Jer. 29:11). Mayta munashanchej chay día chayamunallantaña. Chayrayku Jehovata mayta munakunchej. ¿Imajtintaj cheqa kajta munakullanchejtaj? Kausayninchejpi mayta yanapawasqanchejrayku. Bibliaj yachachiykunasninmanta ujnenqa kashan, aswan qhepapaj uj suyakuyta qowasqanchej. Imaynatachus barco sayachina gancho, barcota sumajta sayachin, ajinallatataj suyakuyninchejpis sumajta sayachiwanchej, llakiykunapi kajtinchejtaj sonqo tiyasqa kanapaj yanapawanchej. Apóstol Pabloqa kay pʼunchaypaj textomanta palabraswan, ajllasqa cristianos cieloman ripuyta suyakusqankumanta parlasharqa. Jinapis chay nisqanqa kay jallpʼapi paraisopi wiñaypaj kausakuyta suyakoj cristianospajpis kallanmantaj (Juan 3:16). Wiñaypaj kausakuyta suyakushasqanchejrayku, yachanchej kausayninchejqa mana qhasipajchu kasqanta. w22.08 págs. 14, 15 párrs. 3-5
Martes 15 de octubre
Ama inti yaykunankama phiñasqallapuni kaychejchu (Efe. 4:26).
Wajkunapi atienekunapajqa paykunata munakunanchej tiyan. 1 Corintios 13 capitulopeqa nin imaynachus munakuyniyoj runa kasqanta. Ajina runas kasun chaytaj wajkunapi astawan atienekusun, pipipis niña atienekunchejchu chaytaj watejmanta atienekuyta atisun (1 Cor. 13:4-8). 4 versiculopeqa nin “munakuyniyoj runaqa pacienciayoj, kʼachataj” kasqanta. Jehovaqa contranta juchallikojtinchejpis noqanchejwan pacienciakun. Chayrayku noqanchejpis hermanosninchejwan pacienciakuna tiyan, imatapis nisqankuwan ruwasqankuwan phiñachiwajtinchej chayri sonqonchejta nanachiwajtinchej. 5 versiculopitaj nin: ‘Munakuyniyoj runaqa mana usqhayllata phiñakunchu, nitaj yuyarikullanpunichu contranpi ima sajrata ruwasqankumantapis’, nispa. Mana munasunmanchu hermanosninchej ima sajratapis contranchejpi ruwasqankumanta yuyarikuyllatapuni. Eclesiastés 7:9 niwanchej: “Ama imamantapis phiñakullaychu”, nispa. Jehová jina hermanosninchejta qhawana. Diosqa paykunata munakun, nitaj pantasqasnillankutachu qhawan. Noqanchejpis nillataj chayta ruwananchejchu tiyan (Sal. 130:3). Pantasqasnillankuta qhawanamantaqa kallpachakuna allin imasta ruwasqankuta qhawanapaj (Mat. 7:1-5). w22.09 págs. 3, 4 párrs. 6, 7
Miércoles 16 de octubre
Llakiy tiempo kanqa (Dan. 12:1).
Daniel libropeqa niwanchej tukukuy tiempopi imaschus ñaupajta kananta, chaypa qhepantataj imaschus kananta. Daniel 12:1 versiculopeqa nin Miguel nisunman Jesucristo, Diospa ‘llajtanman kutikuspa sayashasqanta’. Chaytaj 1914 watamantapacha juntʼakuyta qallarerqa. Chay watapeqa Jesús Diospa Gobiernonmanta Rey jina churasqa karqa. Chantapis Danielman nisqallataj karqa Jesusqa ‘llakiy tiempopi jatarinanta’, “mayqenchus naciones rikhurisqankumantapacha chay tiempokama mana karqachu” chay tiempopi. Chay ‘llakiy tiempoqa’, Mateo 24:21 versiculopi “manchay ñakʼariy” tiempomanta parlan chay tiempollataj. Jesusqa jatarikun chayri Diospa llajtanta jarkʼakun, chay llakiy tiempo tukukuyta, nisunman Armagedonpi. Apocalipsis libroqa chay runasllamantataj parlaspa nin “manchay ñakʼariymanta” may chhika runas llojsimusqankuta (Apo. 7:9, 14). w22.09 pág. 21 párrs. 4, 5
Jueves 17 de octubre
Contraypi juchallikojpa sutinta libroymanta orqhosaj (Éxo. 32:33).
Chayqa niyta munan kausay libropi qhelqasqa sutisqa chaymanta orqhosqa kayta atisqanta. Jehovaqa sutisninchejta lapizllawanrajpis qhelqanman jina kashan (Apo. 3:5). Kallpachakunanchej tiyan sutinchej chay libropi qhelqasqallapuni kananpaj, Jehová wiñaypaj qhelqaykunankama, tintawanpis qhelqaykunman jina. Kausay libropi qhelqasqa kashanku chaykunamanta ujnin grupopeqa, kashanku pikunachus cielomantapacha Cristowan khuska kamachimunankupaj ajllasqa kanku chaykuna. Apóstol Pablo Filiposmanta paywan khuska llankʼajkunaman nisqanman jinaqa, ajllasqa cristianospa sutisninkoqa, nisunman Cristowan khuska kamachimunankupaj wajyasqa kajkunaj sutisninkoqa, kausay libropi qhelqasqaña kashan (Fili. 4:3). Jinapis sutisninku chay libromanta mana orqhosqa kananpajqa, Jehovata kasukunallankupuni tiyan. Niraj wañupushajtinku chayri niraj manchay ñakʼariy tiempo qallarishajtin wiñaypaj sellasqaña kajtinkutaj, sutisninku wiñaypaj chay libropi qhelqasqa kanqa (Apo. 7:3). w22.09 pág. 14 párr. 3; pág. 15 párrs. 5, 6
Viernes 18 de octubre
Diospa palabranta uyarispa kasukojkunamin kusisqa kanku (Luc. 11:28).
Pillapis mayta gustawasqanchej mikhunitata waykʼuripuwasunman. Noqanchejtaj ancha apurasqa kashasqanchejrayku, chayri problemasninchejpi yuyashasqanchejrayku, mana saborninta sientespalla usqhayllata oqoykusunman. Tukuykuytawantaj ancha usqhayllata mikhuykusqanchejta reparakusunman. Jina kajtenqa arrepientekusunman mana calmallawan mikhusqanchejmanta, nitaj miskʼirichikusqanchejmanta. Bibliata leeywanpis kikillantaj pasawasunman. Wakin kuteqa usqhayllata leerpasunman, nitaj tiempochakusunmanchu imatachus yachachisqanwan miskʼirichikunapaj. Chayrayku Bibliata leesqanchejwan miskʼirichikunapajqa tiempochakuna. Chaypajtaj chaypipis kashasunman jina yuyana, nisqankutapis uyarishasunman jina yuyana, leesqanchejpitaj tʼukurina. Tukuy chayta ruwaspaqa aswan kusisqa kasun. Jesusqa ‘allin kamachi yuyayniyojta’ churarqa, sumaj yachachiykunata mikhunata jina tiemponpi qonawanchejpaj, chayrayku sumaj alimentasqa kashanchej (Mat. 24:45). Allin kamachi yuyayniyojqa chay sumaj yachachiykunata Bibliaman jinapuni wakichin (1 Tes. 2:13). w22.10 págs. 7, 8 párrs. 6-8
Sábado 19 de octubre
Machu machu runasqa anchataña burlakuwayku (Sal. 123:4).
Bibliaqa nerqañapuni qhepa pʼunchaykunapeqa ashkha asipayajkuna kanankuta (2 Ped. 3:3, 4). Chay asipayajkunaqa “sajra imasta munapayasqankuta” qhatinku (Jud. 7, 17, 18). ¿Imatá ruwasunman mana “wajkunata asipayajkuna” jina kanapaj? Ama masichakunachu tukuy imamanta quejakojkunawan (Sal. 1:1). Chayqa niyta munan Diosta wasanchajkunaj nisqankuta mana uyariy, nitaj leey. Mana allinta qhawarikuspaqa facilta imamantapis thutuyta qallarisunman, iskayrayasunmantaj Jehovamanta, llajtannejta imastachus kamachiwasqanchejmantapis. Mana chaykunata ruwanapajqa kay tapuykunapi piensarina: “Mosoj sutʼinchaykuna chayri mosoj kamachiykuna kajtin, ¿chay ratochu nini imitapis mana allin kasqanta? ¿Yachasqachu kani ñaupajman apaj hermanospa pantasqasninkuta qhawayman?”. Chay imasta ruwashasqanchejta reparakuspa chay rato cambiasun chayqa, Jehová mayta kusikonqa (Pro. 3:34, 35). w22.10 pág. 20 párrs. 9, 10
Domingo 20 de octubre
Israel nacionmanta kajkunaqa mana uyarisuyta munanqankuchu (Eze. 3:7).
Jehovaqa espiritunwan Ezequielta kallpacharqa llajtanmanta ‘tʼuru uma, kʼullu sonqo’ judiosman willananpaj. Jehová payta nerqa: “Noqaqa uyaykita duroyachini paykunaj uyankuta jina, frenteykitapis paykunaj frentenkuta jina duroyachini. Frenteykitaqa diamanteman jina tukuchini, rumimantapis aswan duroman. Ama paykunata manchachikuychu, nitaj uyankuta rikuspapis manchariywan kharkatiychu”, nispa (Eze. 3:8, 9, sutʼinchaynin). Chayqa Jehová Ezequielman kaytapis nishanman jina karqa: “Ama llakikuychu paykuna kʼullukusqankumanta, noqa kallpachasqayki”, nispa. Chaymantapacha Diospa espiritonqa Ezequielta pusaykacharqa predicanan karqa chay lugaresninta. Pay qhelqarqa: “Jehová Diospa espiritonqa noqapi sinchʼita trabajasharqa”, nispa. Profeta Ezequielqa semananmanraj allinta yacharqa, entienderqataj imatachus willanan karqa chayta (Eze. 3:14, 15). Chaymantataj Jehovaqa uj pampaman rinanta nerqa, chaypitaj ‘Diospa espiritun payman yaykorqa’ (Eze. 3:23, 24). Chantá Ezequielqa willayta qallarinanpaj wakichisqa kasharqa. w22.11 págs. 4, 5 párrs. 8, 9
Lunes 21 de octubre
Jehová Diosníy, ¿maykʼajkamataj yanapata mañakuspa qhaparikamusqaykiri? ¿Imaraykutaj runasta ñakʼarichisqankuta qhawakullankiri? (Hab. 1:2, 3).
Profeta Habacucqa ashkha llakiykunapi rikukorqa. Uj pacha, paymanta Jehová mana llakikusqantasina yuyarqa. Chayrayku imaynachus kashasqanta Jehovaman willakorqa. Jehovaqa tukuy sonqo mañakusqanta uyarerqa (Hab. 2:2, 3). Habacucqa imaynatachus Jehová llajtanta yanapasqanpi piensariytawan, watejmanta kusisqa karqa. Chaywantaj convencekorqa Jehová paymanta llakikusqanta, ima llakiyta aguantananpajpis yanapananta (Hab. 3:17-19). ¿Imatá Habacucmanta yachakunchej? Llakiykunapi kashaspa Jehovaman orakunata, imaynachus kashasqanchejta willakunata, yanapaynintataj maskʼanata. Chayta ruwajtinchej Jehovaqa kallpata qowasunpuni aguantanapaj. Yanapawasqanchejta rikojtinchejtaj, creeyninchej astawan sinchʼiyanqa. Jehovaj qayllanpi kanapaj imaschus yanapawanchej chay imasta ruwallasunpuni chayqa, mana saqesunchu ni problemaspis, ni iskayrayayta qallarisqanchejpis Jehovamanta tʼaqanawanchejta (1 Tim. 6:6-8). w22.11 pág. 15 párrs. 6, 7
Martes 22 de octubre
Cheqatapuni kunan niyki: Noqawan Paraisopi kanki (Luc. 23:43).
Jesuspis ladonpi kasharqanku chay iskay suwaspis, mayta sufrispa wañunankupajña kasharqanku (Luc. 23:32, 33). Chay iskay suwasqa Jesusmanta burlakusharqanku (Mat. 27:44; Mar. 15:32). Jinapis ujnenqa, pantashasqanta reparakuspa nerqa: “Jesús, Gobiernoykiman yaykuspa noqamanta yuyarikunki ari”, nispa. Jesustaj kay pʼunchaypaj versiculopi nisqanwan kuticherqa (Luc. 23:39-42). Imatachus Jesús chay suwaman nisqanta yachaspa, piensarinanchej kanman imaynachus paraisopi kausay kananpi. Chaypajtaj yuyarikusunman Salomón kamachishajtin uj tiempota allinta kausakusqankuta. Biblia nin Jesusqa “Salomonmanta nisqaqa, aswan kuraj” kasqanta. Chayrayku mana iskayrayanchejchu Jesuswan, paywan khuska kamachenqanku chaykunawanqa, kay jallpʼanchejta uj kʼachitu lugarman tukuchinankuta (Mat. 12:42). ‘Waj ovejasmanta’ kajkunataj, chay paraisopi wiñaypaj kausakunankupaj imatachus ruwananku kasqanta yachakunankupuni tiyan (Juan 10:16). w22.12 pág. 8 párr. 1; pág. 9 párr. 4
Miércoles 23 de octubre
Yanapata mañakuspa qhaparikojtiyki khuyakusonqapuni (Isa. 30:19).
Isaiaspa chay nisqanqa sutʼita reparachiwanchej, Jehovaqa mañakusqanchejta sumajta uyarinanta, usqhayllatataj kutichinawanchejta. Isaiasqa nillarqataj: “Uyarimusuytawankama kutichimusonqa”, nispa. Chaytaj yuyarichiwanchej Tatanchej Jehovaqa yanapata mañakojkunata mana yanapallaytachu munasqanta, manachayqa tukuy sonqo yanapayta munasqanta. Chayta yachayqa kusiywan aguantanapaj yanapawanchej. Jehovaqa sapa ujninchejpa mañakusqanchejta sumajta uyarin. ¿Imajtín chayta ninchej? Isaías 30 capituloj ñaupaj kaj partenpi, Jehovaqa ‘qankuna’ nispa nin, tukuynin llajtanman parlashasqanrayku. Jinapis 19 versiculopeqa, sapa uj kamachinman parlashasqanrayku ‘qan’ nispa nin. Isaías nin: “Qanqa manaña waqankichu”, “payqa khuyakusonqapuni”, “kutichimusonqa”, nispa. Jehovaqa munakuyniyoj Tata kasqanrayku, sapa ujninchejmanta llakikun, paypunitaj mañakusqanchejta uyariwanchej (Sal. 116:1; Isa. 57:15). w22.11 pág. 9 párrs. 5, 6
Jueves 24 de octubre
Kataris jina sumaj yuyayniyoj kaychej, palomas jinataj mana juchachana (Mat. 10:16).
Churanakuy kajtinpis predicallasunpuni, yachachillasunpunitaj chayqa, kusisqa, sonqo tiyasqataj kasun. Judío autoridades apostolesta manaña predicanankuta nejtinku, paykunaqa Diosta kasukullarqankupuni. Siga predicallarqankupuni, chayraykutaj kusisqas karqanku (Hech. 5:27-29, 41, 42). Jinapis predicajta phohibiwajtinchejqa allinta qhawarikuspa predicananchej tiyan. Tukuy atisqanchejta kallpachakuspaqa sonqo tiyasqa kasun, porque yachanchej Jehovata kusichishasqanchejta, runas salvakunankupajpis yanapakushasqanchejta. Manchay llakiypi kaspapis sonqo tiyasqa kayta atisunman. Llakiykunapi rikukuspaqa, yuyarikunapuni Dios qowanchej chay sonqo tiyaykuyta necesitasqanchejta. Chaytaqa paylla qoyta atiwanchej. Uj wañuchej onqoy rikhurejtin, kaymanta jinalla ima llakiypis kajtin chayri qhatiykachasqa kajtinchej Jehovapi atienekuna. Amapuni Jehovaj llajtanmanta karunchakunachu, qhepaman sumaj kausay kananpitaj tʼukurina. Chayta ruwajtinchejqa, ‘sonqo tiyaykuyta qoj Dios’ noqanchejwan kanqa (Fili. 4:9). w22.12 pág. 21 párrs. 17, 18
Viernes 25 de octubre
Mosoj runa kaywan pʼachallikuychej (Efe. 4:24).
Mosoj runa kaywan pʼachallikunapajqa, mana jinallachu kakunanchej tiyan, manaqa mayta kallpachakunanchej tiyan noqanchejmanta mana allin imasta wijchʼunapaj. Chaykunataj kanman jaya sonqo kay, rabiakuy, kʼajaj phiñakuy ima (Efe. 4:31, 32). ¿Imajtintaj chayta ruwayta mana atillasunmanchu? Imajtinchus chaykunamanta wakenqa sonqonchejpi sumaj saphichasqa kashanku. Bibliaqa parlan “usqhayllata phiñarpakoj” runamanta, “imallamantapis phiñakuyman yachasqa” runamanta ima (Pro. 29:22). Pipis ajina kajtenqa bautizasqaña kajtinpis, maytachá kallpachakunan kanqa cambiananpaj (Rom. 7:21-23). Jehovaman oracionpi willakuna imapi cambianapajchus kallpachakushasqanchejta, amataj iskayrayanachu uyarinawanchejmanta, yanapanawanchejmantapis (1 Juan 5:14, 15). Jehovaqa mana uj milagronejtachu chayta chinkachenqa. Jinapis kallpata qowasun mana chaywan atipachikunapaj (1 Ped. 5:10). ¿Imatá ruwasunman mañakusqanchejman jina ruwanapaj? Ñaupa kausayninchejta cambianapaj kallpachakushanchej chayqa, chayman tanqaj imasmanta karunchakuna. Mana allinchu kanman chaykunata qhawanallanchej chayri leenallanchej. Chantapis ama saqenachu sajra munaykuna umanchejpi kananta (Fili. 4:8; Col. 3:2). w23.01 pág. 10 párrs. 7, 9, 10
Sábado 26 de octubre
Pichus Diosta munakojqa hermanontapis munakullachuntaj (1 Juan 4:21).
Runasta munakusqanchejtaqa rikuchinchej sonqo kʼajaywan tukuymanpuni predicaspa. Tukuy runasman predicanchej, imayna colorniyoj kajtinkupis, maymanta kajtinkupis, qhapaj chayri wajcha kajtinkupis, manachayrí profesionniyoj kajtinkupis manapis. Ajinamanta Jehovawan khuska llankʼanchej. “Payqa munan tukuy laya runas salvakunankuta, cheqa kajtataj allinta rejsinankuta” (1 Tim. 2:4). ¿Imaynamantataj Diostawan Cristotawan munakusqanchejta rikuchillanchejtaj? Hermanosninchejta munakuspa. Paykunamanta maytapuni llakikunchej. Llakiykunapi rikukojtinku yanaparinchej, ujnin familiarninku wañupojtin sonqocharinchej, onqosqa kajtinku visitarinchej, sinchʼi llakisqa kashajtinkutaj tukuy atisqanchejta ruwanchej kallpacharinanchejpaj (2 Cor. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14). Chantapis yachanchej “cheqan runaj mañakuynenqa manchay atiyniyoj” kasqanta. Chayrayku paykunapaj mañapunchej (Sant. 5:16). w23.01 págs. 28, 29 párrs. 7, 8
Domingo 27 de octubre
Qankunapura sonqochanakullaychejpuni, kallpachanakuychejtaj (1 Tes. 5:11).
Watas pasasqanman jina construccionpi trabajaj runasqa aswan sumajta ruwayta yachanku. Noqanchejpis hermanosta aswan sumajta kallpachayta yachakusunman. Hermanosninchej pruebasta aguantayta atinankupaj, Jehovaj ñaupa tiempo kamachisninmanta parlarispa kallpachana (Heb. 11:32-35; 12:1). Hermanospura allinpi kausakunapajqa allin ruwasqasninkumanta parlana, phiñanakoj jina kashajtinchej allinchayta maskʼana, piwanpis phiñanasqaña kajtinchejtaj allinyakapuna (Efe. 4:3). Chantapis hermanosninchejpa creeyninkuta kallpachana Bibliaj yachachiykunasninmanta paykunawan parlarispa, imaynallamantapis yanaparispa, creeypi llauchʼiyapojkunata kallpacharispa ima. Noqanchejpis ajinallataj sientekusunman hermanosninchejpa creeyninkuta kallpachaspa. Diosta yupaychana wasisqa tiempowan thantakapunku. Hermanosninchejta kallpachasqanchejtaj mana uj ratollapajchu kanman, manaqa wiñaypaj. w22.08 pág. 22 párr. 6; pág. 25 párrs. 17, 18
Lunes 28 de octubre
Jehová Diosmin yachaytaqa qon, pay parlajtin runasqa yachakunku, allinta reparaytapis yachakunku (Pro. 2:6).
Jesús nerqa Bibliata entiendenapajqa allinta entiendeyta yachana kasqanta (Mat. 24:15). Chanta, ¿ima niytá munan allinta entiendeyta yachay? Chayqa niyta munan uj yachachiy waj yachachiywan imayna ujchasqachus kashasqanta reparay, imapichus mana kikinchu kasqantapis reparay. Niyta munallantaj imatawanchus niyta munashasqanta reparay. Jesús nerqa jinataj, allinta entiendeyta yachayqa kay tiempopi wakin imas pasashasqan Bibliaj profeciasninta juntʼashasqanta reparanapaj yanapawanchej. Bibliapi tukuy ima leesqanchejwan sumajta yanapachikunapajpis, allintapuni entiendeyta yachana. Jehovaqa kamachisninta yanapan allinta entiendeyta yachanankupaj. Chayrayku orakuna, mañakunataj allinta reparayta yachanapaj yanapanawanchejta. Jinapis mana orakunallanchejchu tiyan, manaqa imatachus leesqanchejta calmallawan ukhuncharina. Reparanataj imatachus yachasqanchejwanña imayna ujchasqachus kashasqanta. Leesqanchej ima niytachus munasqanta reparana, sutʼitataj yachasun imaynatachus yachakusqanchejman jina ruwanata (Heb. 5:14). Bibliata leespa sumajta reparayta yachasun chayqa, sapa kuti aswan sumajta entiendesun. w23.02 pág. 10 párrs. 7, 8
Martes 29 de octubre
Paynejta kausanchej, kuyunchej, kanchejtaj (Hech. 17:28).
Kaypi tʼukurina: Uj amigonchej uj wasita regalawasunman. Chay wasitaj tʼojrayasqaña kanman, techonpis goterasniyojña kanman. Ajina kajtinpis, chay waseqa millones de dólares valenman. Chayrayku maytachá chay wasimanta agradecekusunman, cuidasunmantaj, ¿icharí? Ajinallatataj Jehovapis may jina valorniyoj regalota qowanchej: Chayqa kausayninchej kashan. Jehovaqa kausayninchejta may valorniyojpajpuni qhawan. Chayrayku Wawanta noqanchejrayku kachamorqa (Juan 3:16). Jehovaqa “kausay yaku juturi” (Sal. 36:9). Apóstol Pablopis chayllamantataj parlaspa nerqa: “Paynejta kausanchej, kuyunchej, kanchejtaj”, nispa (Hech. 17:25, 28). Chayrayku nisunman kausayqa Diosmanta uj regalo kasqanta. Payqa kausakunapaj imatachus necesitasqanchejta munakuywan qowanchej (Hech. 14:15-17). Jinapis mana milagrosta ruwanqachu mana wañunanchejpaj. Payqa tukuy atisqanchejta cuidakunanchejta munan sanitosllapuni kanapaj, paytataj sirvinallapajpuni (2 Cor. 7:1). w23.02 pág. 20 párrs. 1, 2
Miércoles 30 de octubre
Imastachus nisqayki chayta uj libropi qhelqay (Jer. 30:2).
Jehovaman mayta agradecekunchej Bibliata uj sumaj regalota jina qowasqanchejmanta. Payqa chaypi sumaj yuyaychaykunata qowanchej. Chaytaj yanapawasunman problemaspi kashaspa imatachus ruwanata yachanapaj. Chantapis payqa aswan qhepapaj uj sumaj suyakuyta qowanchej. Mana chayllachu, Jehovaqa Biblianejta imaynachus kasqanta rikuchiwanchej. Jehovaj kʼacha kaykunasninpi tʼukureyqa mayta sonqonchejta kuyurichin. Chaytaj yanapawanchej payman astawan qayllaykuyta munanapaj, amigosnintaj kanapaj (Sal. 25:14). Jehovaqa munan runas payta rejsinankuta. Ñaupa tiempopi, Jehová rejsichikorqa mosqoykunanejta, mosqoypi jina rikusqankunejta, angelesnejta ima (Núm. 12:6; Hech. 10:3, 4). Sichus tukuy chaykunata mana qhelqakunmanchu karqa chayqa, mana estudiayta atisunmanchu karqa. Chayrayku Jehovaqa wakin runasta kamacherqa, imatachus paymanta yachananchejta munasqanta “uj libropi” qhelqanankuta. “Diospa ruwasqasnenqa mana pantayniyoj”. Chayrayku Jehová ajinata noqanchejwan rejsichikusqanqa may sumaj, yanapawanchejtaj (Sal. 18:30). w23.02 pág. 2 párrs. 1, 2
Jueves 31 de octubre
Aswan kusisqa kanchej wajman qorispa, qorichikunamanta nisqaqa (Hech. 20:35).
Allin imasta ruwanaykipaj kallpachakuy. Chay imasqa kanku imaschus creeyniykita astawan sinchʼiyachin, aswan sumaj cristiano kanaykipajtaj yanapasunku chaykuna (Efe. 3:16). Kallpachakuwaj mana qonqaspa sapallaykipi Bibliata estudianaykipaj, leenaykipajpis (Sal. 1:2, 3). Chantapis Jehovamanta astawan mañakuwaj, tukuy sonqotaj. Ichapis qhawarikunayki kanqa imaswanchus kusirikushasqaykita, tiempoykitataj mana usuchinallaykita (Efe. 5:15, 16). ¿Imaynatá wajkunata yanapawaj? Kallpachakuwaj congregacionniykimanta machitu hermanospaj, onqosqa hermanospajpis necesitasqanku imasta rantirinpunaykipaj chayri celularninkuta, tabletninkuta apaykachayta yachachinaykipaj. Mana testigoschu kanku chay runasta munakusqaykitapis rikuchillawajtaj, Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata paykunaman willarispa (Mat. 9:36, 37). Atikojtenqa kallpachakuy Jehovapaj tiempo juntʼasqata llankʼanaykipaj. w22.08 pág. 6 párrs. 16, 17