24 YACHAQANA
98 TAKIY Bibliaqa Diospa yuyaychasqan
Wañuy patapi Jacobpa willasqan profeciamanta yachakuna (1 kaj)
“Qayllaykamuwaychej wawasníy, noqaqa willasqaykichej imachus qankunapaj qhepaman kananta” (GÉN. 49:1).
TEMA
Jacob wañuy patapi kashaspa imatachus Rubenmanta, Simeonmanta, Levimanta, Judamantawan willasqanmanta sumaj imasta yachakusun.
1, 2. ¿Imatá Jacob ruwarqa wañupunanpaj jinaña kashaspa, chanta imarayku? (Dibujotawan qhawariy).
JACOBQA allin machituña kashaspa, tukuy familianwan Canaanmanta Egiptoman riporqa, chaypitaj 17 watastawan Jehovata tukuy sonqo sirvillarqapuni (Gén. 47:28). Chay wataspi munasqa wawan Josewan watejmanta tinkukapuspa may kusisqa karqa, tukuynin familianpis watejmanta khuska karqa. Jinapis Jacobqa yacharqa wañupunanpaj jinaña kashasqanta. Chayrayku wawasninta tantaykorqa paykunawan parlananpaj (Gén. 49:28).
2 Jaqay tiempopi tataqa niraj wañupushaspa, tukuy familianta tantaykoj encargaykunanpaj (Isa. 38:1). Wakin kuti chaypi willaj pichus cuentanmanta familiantinpaj tata jina kananta.
Jacobqa wañuy patapiña 12 qhari wawasninman imachus paykunawan kananta willashan (1, 2 parrafosta qhawariy).
3. Génesis 49:1, 2 nisqanman jina, ¿imaraykutaj Jacob familianwan tantakusqan uj jina karqa?
3 (Génesis 49:1, 2 leey). Jacob familianwan tantakusqanqa uj jina karqa. Jacobqa profeta karqa, Jehovataj paywan allin importante imasta willacherqa imachus wawasninwan, familiasninkuwanpis aswan qhepaman kananmanta. Chayrayku Jacob wañuy patapi imatachus nisqanqa profecía karqa.
4. ¿Imatá kay yachaqanapi qhawarisun? (“Jacobpa familian” nisqa recuadrotawan qhawariy).
4 Kay yachaqanapi qhawarisun imatachus Jacob tawa wawasninman nisqanta: Rubenman, Simeonman, Leviman, Judamanpis. Qhepan yachaqanapitaj qhawarisun imatachus chay ujnin pusaj qhari wawasninman nisqanta. Jacobpa parlasqanqa wawasninpaj, paykunaj mirayninkupajwan karqa. Tiempowantaj chaykunaqa Israel nacionman tukorqanku. Kunantaj qhawarisun imaynatachus Jacobpa nisqan Israelpi juntʼakusqanta. Chantapis sumaj imasta yachakusun, chaykunataj yanapawasun Tatanchej Jehovata kusichinapaj.
RUBÉN
5. Hermanosnin ukhupi, ¿imayna qhawasqa kaytataj ichapis Rubén yuyarqa?
5 Jacobqa ñaupajta Rubenwan parlarqa, nerqataj: “Qanqa kuraj waway kanki”, nispa (Gén. 49:3). Rubenqa kuraj wawa kasqanrayku, ichapis yuyarqa tatanpa kapuyninmanta dobleta herenciata japʼinanta. Ichapis yuyallarqataj tatan wañupusqantawan, hermanosnin ukhupi payñataj tata jina qhawasqa kananta. Aswan qhepamantaj mirayninmanta kajkunañataj tata jina qhawasqa kanankuta.
6. ¿Imajtín Rubén kuraj wawa jina japʼinanta pierderqa? (Génesis 49:3, 4).
6 Rubenqa kuraj wawa jina imatachus japʼinan karqa chayta pierderqa (1 Cró. 5:1). ¿Imajtín? Imaraykuchus watas ñaupajta, tatanpa tanta warmin Bilhawan puñuykorqa. Bilhaqa Raquelpa kamachin karqa. Raqueltaj Rubenpa tatanpata aswan munasqa warmin karqa (Gén. 35:19, 22). ¿Imajtín Rubén Bilhawan puñuykorqa? Rubenqa Jacobpa ujnin warmin Leaj wawan karqa. Raquel wañupusqanrayku, Rubenqa ichapis yuyarqa Bilhawan puñuykojtin Jacobqa Bilhata chejnikunanta, chay ujnin warmisninmanta nisqataj Leata astawan munakunanta. Chayri ichapis Rubenqa Bilhata qhawakusharqapuni, nitaj sajra munayninta atipayta aterqachu. Imayna kajtinpis Jehovapaj, Jacobpajpis Rubenpa ruwasqanqa nipuni allinchu karqa (Génesis 49:3, 4 leey).
7. ¿Imataj Rubenwan mirayninwanpis karqa? (“Jacob wañuy patapi willasqan profecía” nisqa recuadrotawan qhawariy).
7 Jacobqa Rubenta nerqa: “Qanqa manaña ajina kurajpajchu qhawasqa kanki”, nispa. Chay nisqantaj juntʼakorqapuni. Mana yachakunchu Rubenpa mirayninmanta pipis reyman, sacerdoteman chayri profetaman tukusqanta. Jinapis Jacobqa wawanta jinallapuni Rubenta qhawarqa, mirayninpis Israelmanta ujnin aylluman tukorqa (Jos. 12:6). Rubenqa waj kutispi kʼacha kasqanta rikucherqa, nitajsina ujtawan khuchichakorqañachu (Gén. 37:20-22; 42:37).
8. ¿Imatá Rubenmanta yachakusunman?
8 ¿Imatá yachakunchej? Tukuy atisqanchejta kallpachakunanchej tiyan sajra munayninchejwan mana atipachikunapaj, nitaj khuchichakuy juchaman urmanapaj. Juchaman urmanapaj jina kashaspa, piensarinanchejraj tiyan chayta ruwajtinchej Jehovata llakichinanchejta, familianchejta, wajkunatapis ñakʼarichinanchejta. Chantapis yuyarikunapuni ‘runaqa imatachá tarpun, chayllatataj oqharisqanta’ (Gál. 6:7). Rubenwan imachus kasqanqa yuyarichiwanchej Jehová manchay khuyakuyniyoj kasqanta. Pantasqanchejrayku imaschus qhatirinawanchejmanta Jehová mana librawajtinchejpis, arrepientekojtinchej, allin kajta ruwanapajtaj kallpachakojtinchej payqa bendeciwasunpuni.
SIMEONWAN LEVIWAN
9. ¿Imaraykutaj Jacob Simeonta, Levitawan nerqa manapuni allintachu ruwasqankuta? (Génesis 49:5-7).
9 (Génesis 49:5-7 leey). Chantá Jacobqa Simeonwan, Leviwanñataj parlarqa, nerqataj ruwasqanku manapuni allinchu kasqanta. Watas ñaupajta Jacobpa wawan Dinata Canaanmanta Sichén sutiyoj runa violarqa. Jacobpa tukuynin qhari wawasnintaj maytapuni chaymanta phiñakorqanku. Chayrayku Sichenmanta qharista llullakuspa nerqanku paykunawan allinta kausakunankupaj circuncidakunanku kasqanta. Circuncidakojtinkutaj nanasqallaraj kashajtinku, Simeonwan Leviwanqa “chay llajtaman yaykorqanku espadasninku oqharisqa. Yaykuspataj tukuy qharista wañuracherqanku, mana pipis yuyarqachu chayta ruwanankutaqa” (Gén. 34:25-29).
10. ¿Imaynatá Simeonmanta, Levimantawan Jacobpa nisqan juntʼakorqa? (“Jacob wañuy patapi willasqan profecía” nisqa recuadrotawan qhawariy).
10 Jacobqa maytapuni phiñakorqa iskay wawasnin chay chhika runasta wañurachisqankumanta. Chayrayku nerqa tʼakarasqas kanankuta, tukuynin Israelpi tʼaqarasqas kanankuta. Chay nisqantaj 200 watas kurajninmanraj juntʼakorqa, Israel nación Sumaj Jallpʼaman yaykusqantawan. Simeón aylloqa Judá aylloj jallpʼan ukhupi tʼaqa tʼaqallata herencia jallpʼasta japʼerqa (Jos. 19:1). Levij herenciantaj tukuynin Israel nacionpi 48 tʼaqarasqa llajtas karqa (Jos. 21:41).
11. ¿Ima allin imastataj ruwarqanku Simeón aylluwan, Leví aylluwan?
11 Simeonpa miraynin, Levij mirayninpis mana Simeón jina, nitaj Leví jina pantarqankuchu. Leví aylloqa Jehovallata yupaychakunanpaj tukuy sonqo yanapakorqa. Sinaí orqopi Jehová Moisesman Leyta qoshajtin, may chhika israelitasqa qorimanta ruwasqa waka uñata yupaycharqanku. Levitastajrí Moisespa ladonmanta sayarqanku, yanaparqankutaj chay millay juchata chinkachinanpaj (Éxo. 32:26-29). Jehovaqa Leví ayllumanta qharista sacerdotes jina sirvinankupaj churarqa, chaytaj may jatun ruway karqa (Éxo. 40:12-15; Núm. 3:11, 12). Aswan qhepamantaj Israel nación sumaj jallpʼata japʼikapushajtin, Simeón ayllumanta qharisqa Judá ayllumanta qhariswan khuska mana manchachikuspa cananeoswan maqanakorqanku, ajinamanta Jehovaj munayninta ruwarqanku (Jue. 1:3, 17).
12. ¿Imastá yachakunchej Simeonmanta, Levimantawan?
12 ¿Imatá yachakunchej? Ni jaykʼaj phiñakuyninchejwan atipachikunachu. Sichus contranchejta, familianchejpa contranta chayri amigonchejpa contranta ima sajratapis ruwanku chayqa, phiñakunallanchejta phiñakunchej (Sal. 4:4). Jinapis kayta yuyarikunapuni: Phiñakuyninchejwan atipachikuspa imatapis ruwarpajtinchej chayri parlarpajtinchej Jehovaqa nipuni allinpajchu qhawawasun (Sant. 1:20). Congregacionpi chayri jawapi pipis qhasimanta sufrichiwajtinchej chayri pitapis qhasimanta sufrichejtinku, kallpachakunchej Bibliaj yuyaychaykunasninman jinapuni ruwanapaj. Ajinamanta mana wajkunaj sonqonkuta nanachinapaj jina imatapis ruwarpasunchu, nitaj parlarpasunchu (Rom. 12:17, 19; 1 Ped. 3:9). Chantapis sichus tatasniyki Jehovaj chejnisqan imasta ruwanku chayqa, mana chayta ruwasqankuraykuchu qanpis kikillantataj ruwanayki tiyan. Ama yuyaychu Jehovata mana kusichiyta atisqaykitaqa. Jehovaqa allin kajta ruwanaykipaj yanapasonqa, chayta ruwajtiykitaj bendecisonqa.
JUDÁ
13. ¿Imaraykutaj Judá ichapis manchikusharqa paywanñataj tatan parlanan kashajtin?
13 Chantá Jacobqa Judawanñataj parlarqa. Kuraj hermanosninmanta imatachus tatan Jacob nisqanta uyarispa, ichapis Judaqa manchikusharqa. Nitaj qhasichu manchikunman karqa, paypis jatun juchasta ruwallarqataj. Hermanosninwan khuska Sichén llajtata saquearqa (Gén. 34:27). Hermanosninwan khuska Joseta esclavota jina venderqa, chantá llullakuspa tatanman wajta willaysikorqa (Gén. 37:31-33). Tiemponmantaj ñojchʼan Tamarwan puñuykorqa khuchi warmi kasqanta yuyaspa (Gén. 38:15-18).
14. ¿Ima allin imastataj Judá ruwarqa? (Génesis 49:8, 9).
14 Jinapis Jehovaqa Jacobwan sumaj imasllata Judaman willacherqa, felicitacherqataj (Génesis 49:8, 9 leey). Judaqa machitu tatanmanta llakikuspa cuidajpuni. Chantapis sullkʼa hermanon Benjaminta khuyakuspa, ni ima qhatirinanta munarqachu (Gén. 44:18, 30-34).
15. ¿Imaynasmantá Judamanta Jacobpa willasqan profecía juntʼakorqa?
15 Jacob nerqa Judaqa hermanosninpaj umanku jina kananta. Chay profeciataj ashkha watasninmanraj juntʼakorqa. 200 watasninman jina, israelitas Egiptomanta llojsispa chʼin jallpʼanta Sumaj Jallpʼaman rishajtinku, Judá aylloqa tukuynin aylluspa ñaupaqenkuta rerqa (Núm. 10:14). Watasninmantaj Judamanta qharisraj ñaupajta cananeoswan maqanakoj rerqanku, Sumaj Jallpʼata japʼikapunankupaj (Jue. 1:1, 2). Chantapis Judá ayllumanta ashkha reyes Israelta kamacherqanku, paykunamanta ñaupaj kajtaj David karqa. Jinapis Jacobpa nisqanqa waj jinasmanta juntʼakullarqataj.
16. ¿Imaynatá Génesis 49:10 versiculomanta profecía juntʼakorqa? (“Jacob wañuy patapi willasqan profecía” nisqa recuadrotawan qhawariy).
16 Jacobqa nillarqataj Judaj mirayninmanta ujnin, tukuy runasta wiñaypaj kamachinanta (Génesis 49:10, sutʼinchaynintawan leey). Chay kamachejqa Siló kananta nerqa, paytaj Jesucristo. Jesusmanta parlaspataj uj ángel nerqa: “Jehová Diostaj payman qonqa tatan Davidpa kamachina tiyananta”, nispa (Luc. 1:32, 33). Jesustaqa sutichakullantaj ‘Judá ayllumanta León’ nispa (Apo. 5:5).
17. ¿Imaynatá Jehová jina ruwasunman?
17 ¿Imatá yachakunchej? Jehovaqa kamachisnin allin imasta ruwasqankuta qhawanpuni. Judata bendicerqa jatuchej juchasta ruwarqa chaypis. Ichapis Judaj hermanosnenqa tʼukuspa nisharqanku: “¿Imajtín Jehová payta bendecinri?”, nispa. Chayta nejtinkupis manapis, Jehovaqa Judá allin imasta ruwasqanta qhawarqa, chayraykutaj bendicerqa. ¿Imaynatá Jehová jina noqanchejpis ruwasunman? Hermanosninchejpa allin ruwasqasninkuta astawan yuyarikuna. Uj hermano jatun ruwayta japʼejtin, ichapis pantasqasnillanpi piensasunman. Jinapis yuyarikunapuni Jehovaqa paywan mayta kusikusqanta, allin imasta ruwasqanta qhawasqanrayku.
18. ¿Imajtín pacienciayoj kananchej tiyan?
18 Judamanta yachakullasunmantaj pacienciayoj kanata. Jehová nisqasninta juntʼanpuni chaypis, mana munasqanchejman jinapunichu, nitaj munasqanchej ratopunichu chayta ruwan. Judá aylloqa mana chay ratochu Diospa llajtanpaj uma jina karqa. Jinapis paykunaqa Jehovaj churasqan kamachejkunata tukuy sonqo kasukorqanku: Leví ayllumanta Moisesta, Efraín ayllumanta Josueta, Benjamín ayllumanta rey Saultapis. Kikillantataj noqanchejpis ruwana, tukuy sonqo kasukuna pikunatachus Jehová kay tiempopi llajtanta pusananpaj ajllan chay hermanosta (Heb. 6:12).
19. ¿Imatá Jehovamanta yachachiwanchej Jacob wañuy patapi willasqan profecía?
19 ¿Imatá kaykama yachakunchej Jacob wañupunanpajña kashajtin willasqan profeciamanta? ‘Diosqa mana runa jinallachu qhawasqanta’ (1 Sam. 16:7). Chantapis yachakullanchejtaj Jehová may pacienciayoj kasqanta, perdonasqantapis. Sajra imasta ruwajtinchej mana qhawakullanchu chaypis, manallataj suyanchu ni imapi pantananchejta. Pikunachus ñaupajta jatuchaj juchasta ruwarqanku chaykunatapis bendecillantaj, sichus tukuy sonqo arrepientekunku, allin kajta ruwanankupajtaj kallpachakunku chayqa. Qhepan yachaqanapi yachakusun imatachus Jacob chay ujnin wawasnintañataj nisqanta.
124 TAKIY Tukuy sonqo Diosta kasuna