Mayo
Miércoles 1 de mayo
Ñuca cunashcataca alli charishpa, chai yuyai cangui. Chaitaca huaquichinguitaj, chaimari canmanca causaita cunga (Proverbios 4:13).
Disciplinajpica llaquillami sintirinchij. Pero disciplinajpi mana cazunami ashtahuan llaqui can (Hebreos 12:11). Caita alli intindingapajca Caimanta parlashun. Cainca paipaj huauqui Abelta shungupi pꞌiñashpami huañuchinata yuyacurca. Chaita ricushpami Diosca: “¿Ima nishpataj canca yallitaj pꞌiñarishpa ñahuipish shujtajyaringui? Allita rurashpaca jatunyachishcami canguiman. Ashtahuanpish mana allita rurajpica, juchami cantaca mana allita rurachingapaj shuyacun. Shina cajpipish mana allitaca canmari mishana cangui” nircami (Génesis 4:6, 7). Pero Cainca Jehová Diosta mana cazurcachu. Paipaj huauquita huañuchishcamantami huañungacama achca llaquicunata charirca (Génesis 4:11, 12). Jehová Diosta cazushca cashpaca Cainca chai tucui llaquicunata mana charinmanchu carca. Ñucanchijtapish Diosca llaquicunamantami cuidasha nin (Isa. 48:17, 18) Chaimanta pai disciplinajpica alli uyashunchij. Shinami yachaj runa shina cashun (Proverbios 8:33). w18.03 pág. 32 párrs. 18-20
Jueves 2 de mayo
Ñucaca, Mandaj Dios quillcachishca quillcata callarishpami tucui yuyaihuan alli alli ricucurcani (Daniel 9:2).
¿Danielca ima shinataj Diosta alli rijsirca? Danielmanca paipaj yaya mamami Diosmanta alli yachachishca canga. Paicunami Diosta cꞌuyanata, Dios mandashcacunatapish cazuchun yachachishca canga. Danielca paipaj tucui causaipimi Diosta cꞌuyashpa catirca. Ña yuyaj cashpapish Diospaj shimita alli yachanata mana saquircachu. Danielca Diostaca allimi rijsirca. Jehová Dios israelitacunata ima shina cuidashcatapishmi alli yacharca. ¿Imamantataj chaita ninchij? Daniel 9:3-19-pica Jehová Diosta humildadhuan, tucui shunguhuan mañashcatami ricui tucunchij. Chai versocunata liyingapaj, chai shimicunapi yuyangapaj asha tiempota cushunchij. Diosta alli sirvij israelitacunapajca Babiloniapi causanaca sinchimi carca. Jehová Diosca israelitacunataca: “Cancunata ñuca prezu cachashca pueblopaj allita ruraichijlla” nircami (Jeremías 29:7). Pero chai pueblopaj allita rurashpapish Jehová Diosca tucui shunguhuan paillata sirvichunmi mandarca (Éxodo 34:14). Shinaca ¿Danielca ima shinataj chai ishqui mandashcacunata pajtachirca? Danielca Diospaj alli yachaitami charirca. Chaimantami cai pachapi mandajcunata cazunapaj randica Taita Diostaraj cazuna cashcata intindirca. Achca huatacuna qꞌuipaca Jesuspish Diostaraj cazuna cashcatami yachachirca (Lucas 20:25). w18.02 pág. 12 párrs. 11, 12
Viernes 3 de mayo
Huacashpa capariricujcunata frentepi señalta churagri (Ezequiel 9:4).
Cullqui mana tiyashcamanta, ima ungüi japishcamanta, catirashpa pi llaquichisha nishcamanta o shujtaj problemacunamantachari llaquilla cangui. Shinallataj Diosta cushilla sirvingapaj huaquinpica sinchichari ricurin. Chashna cashpaca Noepaj, Danielpaj, Jobpaj causaimanta yachashpami animota japi tucungui. Cai runacunaca ñucanchij shinallatajmi juchayujcuna carca, llaquicunata, problemacunatapish charirca. Huañuchisha nijpipish Diosmanta mana caruyarcacunachu. Cai runacunaca tucui shunguhuanmi Diospi crirca, tucuipi cazurcacunapish. Chaimantami paicunaca Jehová Diosca shujtajcunapaj alli ejemplo cashcata nirca (Ezequiel 14:12-14). Ezequielca Jesús manaraj huacharijpimi 612 huatapi cai punllapaj versota quillcarca. Jerusalén llajta llaquichishca cangapaj 5 huatacuna faltajpimi Babilonia llajtapi quillcarca. Jerusalentaca 607 huatapimi llaquichircacuna (Ezequiel 1:1; 8:1, NM). Noé, Daniel, Job shinaca asha runacunallami Diospi tucui shunguhuan crircacuna, cazurcacunapish. Chaimantami Jerusalenta llaquichijpica paicunaca quishpirircacuna (Ezequiel 9:1-5). Jehová Diosca ñallami cai pachapi tucui mana allicunata tucuchinga. Chai punllapica Noé, Daniel, Job runacuna shina Diospaj ñaupajpi cashcata rurajcunallami quishpiringacuna (Apocalipsis 7:9, 14). w18.02 págs. 3, 4 párrs. 1-3
Sábado 4 de mayo
Chairaj cashpami, canta Ruraj Diostaca yuyarina cangui (Eclesiastés 12:1).
Jovencunaca: “¿Tandanacuicunamanpish, huillanamanpish ñuca yaya mama chaita rurachun nishcallamantachu pajtachicuni? Mana cashpaca ¿Dioshuan alli apanacushcamantachu chaita rurani?” nishpami tapurina can. Pero mana jovencunallachu chashna tapurina can. Tucuicunami Diosta ashtahuan sirvingapaj imata ruranata yuyarina canchij. Chashnami Dioshuan ashtahuan apanacushun (Eclesiastés 12:13). Imapi cambiana cashpaca utcami cambiana canchij. Mana cambiashpaca aicha munaicunaca huañuimanmi apai tucun (Romanos 8:6-8). Jehová Diosca ñucanchijcuna pandarijlla cashcataca allimi yachan. Pero paipaj espirituhuanmi allita rurangapaj ayudai tucun. Chashnapish siempremi esforzarina canchij. Bibliata estudianaca sumajmi can. Pero mana liyina cashcallamanta jahua jahua liyinachu canchij. Ashtahuanpish Diospajman ashtahuan cꞌuchuyangapajmi Bibliapi tiyaj valishca yuyaicunata taringapaj esforzarina canchij. w18.02 págs. 24, 25 párrs. 10, 11
Domingo 5 de mayo
Cunanca imata mana shuyashpa jatarishpa bautizari (Hechos 22:16).
Caipi yuyaichij. ¿Diosman mingarishpa bautizaringapajca tucui Bibliatachu yachana canchij? Mana. Ña bautizarishpapish tucuicunami Diosmanta yachashpa catina canchij (Colosenses 1:9, 10). Shinaca ¿Diosman mingarishpa bautizaringapajca mashnatataj yachana canchij? Jesusta punta catijcuna causashca punllacunapi shuj familia ima tucushcata parlashun (Hechos 16:25-33). Huata 50-pica Pabloca Filipos llajtatami visitarca. Cai llajtamanca paipaj ishqui viajemi carca. Chaipica llullacunahuanmi Pablotapish Silastapish carcelpi churarcacuna. Chai tutaca shuj terremoto tiyajpimi pambapish cuyurirca, tucui pungucunapish pascarirca. Tucui carcelpi cajcuna cacharirishpa rishcata yuyashpami carcelta cuidajca paillataj huañusha nirca. Pero Pabloca mana saquircachu. Pablopish Silaspish carcelta cuidajman paipaj familiamanpishmi Jesusmanta parlarca. Jesuspi crishpa, paita cazuna cashcata intindishpami carcelta cuidajpish paipaj familiapish utca bautizarirca. w18.03 pág. 11 párrs. 7, 8
Lunes 6 de mayo
¡Ñucanchij Taita Diosca Mandaj Diosmi nij puebloca cushichishcami! (Salmo 144:15).
Jehová Diosca cushi Diosmi can. Paita sirvijcunapish cushillami causancuna. Quiquinllapi yuyajcunaca paicunallami imatapish charisha nincuna. Pero Diosta sirvijcunaca shujtajcunata ayudashpami cushilla causancuna (Hechos 20:35; 2 Timoteo 3:2). ¿Ñucanchijllapi yallitaj yuyashcamanta Diosta cungaricushcataca ima shinataj yachai tucunchij? Filipenses 2:3, 4-pi nishca shinaca, ‘Diosta sirvijcunaca imata rurashpapish mishanacushpa yanga jatun tucunapajllaca mana ruranachu canchij. Chaipaj randica, ama jatun tucushpa caishujcunaca ñucanchijta yalli cashcata yuyashpami imatapish rurana canchij’. Shinallataj, ‘ñucanchijpajlla alli canata mana mashcanachu canchij. Ashtahuanpish caishujcunapaj alli canatami mashcana canchij’. Chaipajca caita tapurishunchij: “¿Filipenses 2:3, 4-pi nishca shimicunata pajtachicunichu? ¿Congregacionpipish, huillacushpapish shujtajcunata ayudangapaj esforzaricunichu?”. Sinchi cajpipish ñucanchij munashcacunata saquishpami shujtajcunata ayudana canchij. Chashna rurashpaca tucuita Mandaj Diospaj ñaupajpimi alli ricurishun. w18.01 págs. 22, 23 párrs. 6, 7
Martes 7 de mayo
Crijtaj cashcataca cancunallataj alli ricurichigari (2 Corintios 13:5).
Crijtaj cashcataca yachangapajca cashnami tapurina canchij: “¿Testigo de Jehovacunalla Diospaj munaita ruracushcataca tucui shunguhuanchu crini? ¿Diosmanta huillangapaj, yachachingapajpish achcatachu esforzaricuni? ¿Tucuri punllacunapi causacushcata, Diablopaj ruraicuna ñalla tucurigrishcatapish tucui shunguhuanchu crini? ¿Jehovapipish Jesuspipish tucui shunguhuan confiashpa caticunichu?” (Mateo 24:14; 2 Timoteo 3:1; Hebreos 3:14). Cai tapuicunapi yuyashpami Diospaj ñaupajpi ima shina cashcata ñucanchijllataj cuentata cushun. Huiñai causaita charingapajca Jehová Diostami rijsina canchij. Shinallataj Jesús ñucanchijmanta huañushcatami crina canchij. Chaimantami Jesús huañushcata yuyarina punllapajca allichirina canchij. Por ejemplo, Jesús huañushcamanta parlaj temacunatami liyina canchij. Liyishcapipish yuyanami canchij (Juan 3:16; 17:3). w18.01 pág. 10 párrs. 5, 6
Miércoles 8 de mayo
Ñucata cachaj Yaya mana pushamujpica, ñucapajmanca pi mana shamui tucunchu (Juan 6:44).
Bibliata, publicacioncunata liyishpa, tandanacuicunamanpish rishpami Jehová Dios paita sirvijcuna ama caruyachun ima shina ayudashcata yachangui. Pero Diosmanta ashtahuan yachashpaca canllatajmi ima shina ayudajta ricuna cangui. ¿Diosca canhuan alli cajtaca ima shinataj ricushcangui? Tucuicunami Dios ñucanchijhuan alli cajtaca ricushcanchij. Por ejemplo, Diosca paipajman paipaj Churimanpish cꞌuchuyachunmi saquishca. Cantapish Jehová Diosca paipajman cꞌuchuyachunmi saquishca. Shinapish “ñuca yaya mamatami paipajman cꞌuchuyachun saquishca. Ñucaca paicunata catishcallamantami Testigo cani” nishpachari yuyangui. Bautizarishpaca Jehová Diospaj amigo cashcatami ricuchircangui. Cunanca Jehová Diosca cantaca allimi rijsin. Bibliapi nishca shinaca Diosta cꞌuyajca, Diospaj alli rijsishcami tucun (1 Corintios 8:3). Chaimantami Diospaj pueblomanta ama caruyangapaj esforzarina cangui. w17.12 págs. 24, 25 párrs. 12, 13
Jueves 9 de mayo
Jehová Diosca cꞌuyashcacunataca disciplinanmi (Hebreos 12:6, NM).
Disciplina shimita uyashpaca achca gentecunaca castiganapimi yuyancuna. Pero disciplina shimica mana chaillata nisha ninchu. Shinaca ¿disciplinaca imataj can? Bibliapica disciplinaca ñucanchijpaj alli cashcatami ricuchin. Shinallataj disciplina shimica huaquinpica “yachai”, “cꞌuyai”, “causai” shimicuna ladopimi Bibliapica ricurin (Proverbios 1:2-7; 4:11-13, NM). Jehová Diosca ñucanchijta cꞌuyashcamanta, huiñai causaita charichun munashcamantami disciplinan (Hebreos 12:6, NM). Jehová Dios disciplinangapaj huaquinpi castigashpapish paica nunca mana yallitaj castiganchu. Disciplinaca shuj huahuaman paipaj cꞌuyaj yaya yachachishca layami can. Ñucanchijcunaca ‘Diospaj huasipimi’ sirvicunchij (1 Timoteo 3:15). Chaimantami Jehová Diosca mandashcacunata churana derechota charin. Shinallataj pai mandashcacunata mana cazujpica cꞌuyaihuan disciplinana derechotami charin. Dios mandashcacunata mana cazushpaca llaquicunatami charishun, disciplinashcapishmi cashun. Chaimantami Yayito Jehová Diosta siempre cazuna cashcata intindinchij (Gálatas 6:7). w18.03 págs. 21, 22 párrs. 1, 3
Viernes 10 de mayo
Alli yachajcunaca, ashallatami rimancuna. Yuyaisapacunaca, imapajpish alli yuyaiyujmi (Proverbios 17:27).
Joven, uchillamantachari cambaj yaya mamacunaca Jehová Diosmanta yachachirca. Huaquinpica: “Ñuca yaya mamaca ima shina sintirishcataca mana intindincunachu, imata rurachunpish mana saquinchu” nishpachari yuyangui. Llaquilla sintirishpaca: “Jehová Diosta sirvinata saquishpami alli causaiman” nishpachari yuyangui. Pero Diosta sirvinata saquijpica cantaca pi mana valorangacunachu. Cambaj yaya mama, congregacionpi huauqui panicunallami cantaca tucui shunguhuan valorancuna. Tucuicunami imapi pandarijpica disciplinachun minishtinchij. Cambaj yaya mama can munashcata rurachun saquishpa mana disciplinajpica, canmanta mana preocuparishcatami yuyanguiman ¿nachu? (Hebreos 12:8, NM). Canca yaya mama ima shina disciplinajtachari mana munangui. Yangamanta disciplinashcata yuyanapaj randica imapi can pandarishcatami ricuna cangui. Utca pꞌiñarinapaj randica ‘alli yuyashpa’, alli shimicunahuan parlai. Cambaj yaya mama consejocunata cujpica alli chasquingapaj esforzari. Ima shina disciplinashcata ricunapaj randica canta imapi ayudai tucushcata yuyai (Proverbios 1:8). w17.11 págs. 31, 32 párrs. 16, 17
Sábado 11 de mayo
Canca punta cꞌuyaitami saquishcangui (Apocalipsis 2:4).
Maijan jovencunaca bautizarishca qꞌuipaca: “¿Diospaj mandashcacunata cazushpaca allichu causasha?” nishpami dudai callarishcacuna. Shujtajcunacarin Diosta sirvinatami saquishcacuna. Caita ricushpami maijan yaya mamacunaca, “ñucanchij huahuacunapish bautizarishca qꞌuipaca Diosmanta caruyangacunachari” nishpa preocuparincuna. ¿Huahuacuna Diosmanta mana caruyashpa quishpirichunca yaya mamacunaca imatataj rurai tucun? (1 Pedro 2:2). Apóstol Pabloca shuj cartatami Timoteoman escribirca. Chaipica: ‘Can yachashcata crishca shinallataj alli catingui. Pi cantaca chashna alli yachachishcataca, canllataj yachanguimi. Canca huahuamantapachami Dios Quillcachishca sumaj shimicunataca yachangui. Chaicunami Cristo Jesusta crishpa quishpirichun, cantaca yachajta rurai tucun’ nircami (2 Timoteo 3:14, 15, QC, 1989). ¿Pablo Timoteoman nishcamantaca imatataj yachanchij? Puntapica jovencunaca ‘Dios Quillcachishca sumaj shimicunatami’ yachana can. Qꞌuipaca yachachishcatami jovencunallataj crina can. Chai huashaca Cristo Jesusta crishpa quishpiringapajca alli yachaitami charina can. w17.12 págs. 15, 16 párrs. 2, 3
Domingo 12 de mayo
Ñucapajta rurajcunaca, tucui shunguhuan cushicushpami cantangacuna, ashtahuanpish cancunaca shungu nanaihuanmi caparinguichij (Isaías 65:14).
Achca religioncunami panda yuyaicunata yachachin. Por ejemplo, millaicunataca infiernopimi Diosca castigan nincunami. Chashnallataj cullquita cuchunmi obligancuna o politicapimi chagrurincuna. Chaimantami achca gentecunaca cushilla causangapajca religionta mana minishtinchijchu nincuna. Panda religioncuna mana tiyajpimi alli causai pudinchijman. Pero cushilla causangapajca Jehová Diospaj amigomi cana canchij (1 Timoteo 1:11, NM). Tucuicunata cꞌuyashpami Jehová Diosca allita ruran. Ñucanchijpish shujtajcunata cꞌuyashpami ayudasha ninchij (Hechos 20:35). Alli religionta catishpaca cambaj familiacunahuan, cambaj cusahuan, cambaj huarmihuanmi cushilla causai tucungui. Cambaj huahuacunatapish allimi huiñachi tucungui. Shinallataj muyundij Allpapimi huauqui panicunahuan cꞌuyaita ricuchishpa Jehová Diosta shuj shinalla sirvi tucungui. w17.11 pág. 22 párrs. 6, 7
Lunes 13 de mayo
¡Aij ñucalla, imachari tucusha! (Romanos 7:24, QC, 1989).
Diosta sirvijcunaca maipica Pablo layallatajmi sintirinchij. Diospaj ñaupajpi alli ricurisha nishpapish tucuicunami juchayuj cashcamantaca pandarinchij. Huaquincunacarin jatun juchata rurashcamantami Jehová Diosca nunca mana perdonangachu nishpa yuyancuna. Bibliapica: “Jehová Diosca paita sirvijcunapaj causaitaca quishpichingami. Paipi tucui miticujcunaca mana juchachishca cangacunachu” ninmi (Salmo 34:22, NM). Apóstol Pabloca llaquilla sintirishpa Jehová Diosta mana tucuipi cazui pudishcatami yuyarca. Ñaupaman juchata rurashcamanta llaquilla cashpapish paica: “¡Ñucanchij Mandaj Jesucristomantaca, Taita Diostami pagui nini!” nircami (Romanos 7:25). Juchacunamanta arrepintirijpi Jesusmanta Jehová perdonashcatami Pabloca crirca. Jesús ñucanchij juchacunamanta huañushcamantami Diospaj ñaupajpica alli ricurinchij. Shinallataj contentomi causai tucunchij (Hebreos 9:13, 14). Jesusca ñucanchij sumo sacerdote cashcamantami ‘maijanpish paimanta Diosman cꞌuchuyajtaca, huiñaipaj quishpichi tucun. Paica ñucanchijmanta Diosta mañashpami huiñaita causacun’ (Hebreos 7:24, 25). w17.11 págs. 9, 14 párrs. 1, 2, 15
Martes 14 de mayo
Jehová Diosman cuna tucushcataca pajtachichigari (Salmo 76:11).
Cada punllami ñucanchij causaipica tucui laya tentacioncuna ricurin. Chai tentacioncunapi ama urmangapaj cuidarishpami ñucanchij ari nishcata pajtachishun (Salmo 61:8). Por ejemplo, ñucanchij colegiopi o trabajopi compañerocunaca ñucanchijta munarishpami asirincuna o pugllarincuna. Chashna cajpica, ¿Jehová mandashcacunata cazushpa mana nishunchu? (Salmo 128:1). Shinallataj tucui familiamantaca ñucanchijllachari Diosta sirvicunchij. Chashna cajpica, ¿allita rurangapaj Jehová Diosta mañanchijchu? Ashtahuanpish, “¿Jehová Dios ñucata ayudashcamanta, cꞌuyashcamanta agradicingapaj paita mañanichu? ¿Bibliata tucui punllacuna liyingapaj tiempota llujchinichu?” nishpami tapurina canchij. Diosman mingarishpaca chai tucuita rurangapajmi tiempota llujchishun nircanchij. Ñucanchij ari nishcacunata pajtachishpaca Diosta cazushcatami ricuchishun. Shinallataj Diospajta rurashpa pai mandashca shina causashpami paita cꞌuyashcata ricuchishun. w17.10 pág. 18 párrs. 11, 12
Miércoles 15 de mayo
Jehová Diosta salmocunata cantanaca allimari (Salmo 147:1).
Musicata escribij shuj runaca: ‘Imata uyashpaca yuyashpami saquirinchij. Shuj musicata uyashpaca llaquilla o cushillami sintirinchij. Cutin ñucanchijllataj cantashpaca ñucanchij shungupi ima tiyashcatami ricuchinchij’ nircami. Cantocunata cantashpaca Jehová Diosta cꞌuyashcatami ricuchinchij. Shinallataj paipaj cꞌuchullapimi sintirinchij. Ñucanchijlla cashpapish o tandanacuicunapi cashpapish cantashpami Jehová Diosta jatunyachinchij. Tandanacuipi cashpaca ¿sinchitachu cantangui o pingaitachu charingui? Huaquin llajtacunapica cꞌaricunaca gentecunapaj ñaupajpi cantanataca mana munancunachu. Congregacionpipish shinallatajmi pasai tucun. Ashtahuantajca ancianocuna mana tucui shunguhuan cantajpi o cantacun rato shujtaj cosascunapi ocuparijpimi caishujcunapish chashnallataj rurasha ningacuna (Salmo 30:12). Tandanacuipi cantashpaca Jehová Diostami jatunyachinchij. Chaimantami tandanacuipi cantana horasca mana puricuna canchij. w17.11 págs. 3, 4 párrs. 1-3
Jueves 16 de mayo
Cai pachapi sumaj causai tiyachun shamushcataca ama yuyanguichij. Sumaj causai tiyachunca mana shamurcanichu, ashtahuanpish macanacui tiyachunmi shamurcani (Mateo 10:34).
Tucuicunami mana preocuparishpa alli causaita charishun ninchij. Chaimantami ama yalli preocuparingapaj Jehová Diosca shuj ayudata cun. Chai ayudataca Bibliapica “Diospaj sumaj causai” ninmi. Taita Dios chashna ayudashcamantami pagui ninchij (Filipenses 4:6, 7). Shinallataj bautizarishpaca Diosmanmi ñucanchij causaita mingarcanchij. Chashna rurashpami Diospaj ñaupajpi alli ricurishpa ‘paihuan sumaj causaita’ charinchij (Romanos 5:1). Tucuri punllacunapimi causacunchij. Shinapish Jehová Dios tucui llaquicunata anchuchina horasca manaraj chayamushcachu. Chaimantami achca millai gentecuna, problemacunapish tiyan (2 Timoteo 3:1-4). Shinallataj Diabloca gentecunatami pandata yachachishpa llaquichicun. Chaimantami Diablopaj llullacunata ama cringapaj achcata esforzarina canchij (2 Corintios 10:4, 5). Chai jahuapish mana crij familiacuna ñucanchijmanta burlarijpi, ‘familiatami chꞌicanyachicungui’ nishpa rimajpimi ashtahuan preocuparinchij. Mana cashpaca ‘ña mana ñucanchij familia canguichu’ nishpami llaquichincuna. w17.10 pág. 9 párrs. 1, 2
Viernes 17 de mayo
¡Quiquin mandashcataca ñucaca mashnatamari cꞌuyani! Chai mandashcaca punllanta ñuca cutin cutin yuyaricunallami (Salmo 119:97).
Gentecuna parlashca shimicunaca cambiashpami catin. Bibliataca achca shimicunapimi traducishcacuna. Chai shimicunapish cambiashpami catishca. Chai Bibliacuna llujshishca punllaca jahualla, intindinallami cashca canga. Pero tiempo pasajpica intindingapajca sinchimi carca. Por ejemplo, King James Version (Versión del Rey Jacobo) Bibliaca inglés shimipimi 1611 huatapi llujshirca. Chai Bibliataca casi tucuicunami rijsirca. Inglesta parlajcunaca cunancamami chai Bibliapi ricurij huaquin palabracunata utilizashpa parlancuna. Achca huatacuna pasajpica King James Version (Versión del Rey Jacobo) Bibliapi utilizashca palabracunataca gentecunaca ña mana intindircacunachu. Shujtaj Bibliacunahuanpish chashnallatajmi tucushca. Por ejemplo, Casiodoro de Reina nishca Bibliaca 1569 huatapimi castellano shimipi llujshirca. Shinapish chai Bibliapi tiyashca palabracunata intindinaca sinchimi can. Cunan punllacunapica Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras Bibliami tiyan. Cai Bibliataca tucui o huaquin partecunatami 150 yalli shimicunapi traducishcacuna. Chaimantami casi tucuicuna cai Bibliataca liyi tucuncuna. Shinallataj shunguman chayachunmi cai Bibliataca intindirinalla shimicunapi traducircacuna. w17.09 págs. 16, 17 párrs. 5, 6
Sábado 18 de mayo
Ñuca huahualla, yachaisapa cayari. Chashna cashpamari ñucataca cushichingui (Proverbios 27:11).
Jovencunaca Diosta sirvishpa catingapajca imata ruranata mana manchashpami decidina can. Por ejemplo, amigocunata, imata pugllanata, juchapi ama urmangapaj imata ruranata o ima hora bautizarinataca jovencunaca paicunallatajmi agllana can. Diabloca Jehová Diosmanta, pai churashca leycunamantapishmi burlarin. Chaimantami Diablo munashcata mana rurashpa, allita decidingapaj paicunaca mana manchana can. Por ejemplo, huaquin llajtacunapica “alli trabajota charingapajca universidadpi estudianatajmi cangui” nincunami. Shujtaj llajtacunapica cullquita japinaca sinchimi can. Chaimantami huaquin jovencunaca, “ñuca familiata ayudangapaj achcatami trabajana cani” nishpa yuyancuna. Jovencunaca Diostaraj sirvishpaca achca bendicioncunatami chasquingacuna. Jehová Diosllatajmi familiapajpish ima minishtishcata cushpa ayudanga. Timoteopish huahuamantapachami Diosta sirvirca. Canpishmi pai shinallataj Diosta sirvishpa causai tucungui (Filipenses 2:19-22). w17.09 pág. 29 párrs. 10-12
Domingo 19 de mayo
Cai libropi quillcashca tiyacuj ñuca mandashcataca amataj saquingui. Chashna cashpa yuyaipi charishpami, imalla mandashcataca chaitataj pajtachingui. Chashna rurajpica, tucui can rurashcacunami alli llujshinga (Josué 1:8).
Millai ruraicunamanta jarcaringapajca Bibliatami cada punlla estudiana canchij. Bibliapi yachachishca shinaca maijancunaca millai ruraicunamanta jarcarishcamantami bendicioncunata chasquircacuna. Cutin shujtajcunaca paicuna munashcata rurashcamantami llaqui tucurcacuna. Jehová Diosca paicunamanta yachachunmi Bibliapi escribichirca (Romanos 15:4). Chaimantami Bibliata estudiana canchij. Paicunapaj ejemplocunata yuyarishpaca ñucanchijpish imata ruranata, ñucanchij familiatapish ima shina ayudanatami yachashun. Shinallataj Bibliapi yachashcacunata pajtachingapaj Jehová Dios ayudachunmi mañana canchij. Mana alli ruraicunamanta jarcarina sinchi ricurijpica mana maqui cruzashca saquirinachu canchij. Chaipaj randica Diosta mañashpami imapi cambiana cashcata ricuna canchij (Santiago 1:5). Shinallataj imata ruranata yachangapajmi publicacioncunapi mashcana canchij. w17.09 págs. 7, 8 párrs. 15, 16
Lunes 20 de mayo
Mushuj causaita churarichij (Colosenses 3:10).
Pabloca mushuj causaita churarichij nishpaca Dios munashca shina causanamantami parlacurca (Efesios 4:24). ¿Dios munashca shina causai tucunchijchu? Ari. Diosca pai shinallataj cachunmi ñucanchijtaca rurarca. Chaimantami pai shinallataj cꞌuyaj, llaquij, humildes mana utca pꞌiñarij cai tucunchij (Génesis 1:26, 27; Efesios 5:1). Pabloca “mushuj causaita churarichij” nircami. Chaita nishca qꞌuipaca Diospaj ñaupajpica tucuicuna chashnallataj cashcatami yachachirca. Chaimantami paica: “Griegopish, judiopish, circunsicionta rurachishcapish, mana rurachishcapish, urcu runapish, shujtaj llajtamanta cajpish, amopajta rurajpish, amopajta mana rurajpish mana tiyanchu” nirca (Colosenses 3:11). Congregacionpica pobrecuna, charijcuna, runacuna, mishucuna, yanacuna, chꞌican chꞌican llajtacunamanta tucui laya gentecunami tandanacunchij. Pero maijanpish “ñucami ashtahuan yalli cani” nishpaca mana yuyanachu canchij. ¿Imamantataj mana chashna yuyana canchij? Diosta sirvijcunaca tucuicunami “shujlla” shina canchij (Gálatas 3:28). Dios munashca shina causangapajca tucui laya gentecunatami respetashpa alli tratana canchij (Romanos 2:11). w17.08 págs. 21, 22 párrs. 1, 3, 4
Martes 21 de mayo
Mandaj Diosca cancunata llaquingapaj shuyacunmi (Isaías 30:18).
Jehová Diosca achca pacienciahuan shuyanatami yachan. Chaimantami ñucanchijtapish pacienciahuan shuyaichij nin (2 Pedro 3:9). Por ejemplo, Diabloca Edén huertapimi Diosmanta llullacunata nishpa Adán Evatapish pandachirca. Diablo nishcacuna llulla cashcata ricuchingapajmi Jehová Diosca achca huaranga huatacunata shuyana cashca. Llullacunata nishpaca Diabloca Diospaj shutitami mapayachishca. Ñallami Diospaj shutica alli nishca canga. Chai punlla chayamungacamami Diosca shuyacun. Chai punlla chayamujpica paipi shunguta churajcunataca achcatami bendicianga (Isaías 30:18). Jesuspish mana pꞌiñarishpami shuyanata yachan. ¿Imamantataj chaita ninchij? Cai pachapi cashpaca huañungacamami Diosta alli sirvirca. Huata 33-pica, jahua pachaman tigrashpami paipaj yahuarhuan ñucanchijta quishpichishcata Diospaj ñaupajpi ricuchirca. Pero Jesusca jahua pachapi mandai callaringapajca 1914 huatacamami shuyana carca (Hechos 2:33-35; Hebreos 10:12, 13). Shinallataj mil huatacunata Jesús mandashca qꞌuipami tucui enemigocunata tucuchinga. Chai punlla chayamungacamami Jesusca shuyana can (1 Corintios 15:25). Achcata shuyana cashpapish chai punlla chayamujpica sumajtami causashun. w17.08 págs. 7, 8 párrs. 16, 17
Miércoles 22 de mayo
Diosmi tucui ñucanchij llaquicunapipish cushichin (2 Corintios 1:3, 4).
Susi shuti panica: “Ñucanchij huahua huañujpica casi shuj huatatami dimastij llaquilla pasarcanchij” nircami. Shujtaj huauquica: “Ñuca huarmi huañushcamantaca llaquillami sintirircani, tucui cuerpotapishmi nanarca” ninmi. Achca gentecunami cai llaquicunata charincuna. Diosta sirvijcunaca Armagedón manaraj chayamujpi paicunapaj familia o amigo huañunataca mana yuyashcacunachu. ¿Cambaj familia o amigo huañushcachu? ¿Chai llaquipica imatataj rurai tucungui? Maijancunaca, “ima llaquitapish tiempo pasajpica cungarinchijllami” nincunami. Pero ¿ciertochu can? Shuj viuda panica: “Tiempo pasajpipish llaquicunataca mana cungarinchijllachu. Imata rurashpa ocupado pasanami alli can. Cashnami llaquicunata cungarishpa catinchij” ninmi. Shungupi llaquilla sintirinaca shuj chugri layami can. Chugrita alli jambijpica asha asha alliyashpa catinllami. w17.07 págs. 9, 10 párrs. 1-3
Jueves 23 de mayo
Mandaj Diosllahuan cushicui. Cambaj shungupi yuyashcataca paimi cunga (Salmo 37:4).
Joven, ¿Jehová Diosca imata rurashpataj causachun munan? Caita yuyai. Animalcunaca micunitata micushpa, yaquituta ubyashpa, mirarishpami cushilla causancuna. Jehová Diosca chashna causachunmi rurashca. Pero ¿ñucanchijtaca ima shinataj rurashca? Jehová Diosca paita rijsishpa, paita tucui shunguhuan sirvishpa cushilla causachunmi rurashca (Salmo 128:1; Mateo 5:3, QC, 1989). Bibliapica, cꞌuyaj Diosca gentecunataca paiman rijchajtami rurarca ninmi (2 Corintios 13:11; Génesis 1:27). Jehová shina imatapish rurashpaca cushillami causangui. Diospaj Shimipica: “Imatapish cujmi, cushcata japijta yalli cushicun” ninmi (Hechos 20:35). ¿Canpish shujtajcunaman imallatapish cushpa cushicushcanguichu? Jehová Diosca paita cꞌuyashcata, shujtajcunatapish cꞌuyashcata ricuchichunmi munan (Mateo 22:36-39). w17.07 pág. 22 párr. 3
Viernes 24 de mayo
Tucuipi mana juchachipaj cajcunamanca paicunapaj cuna cashcataca mana anchuchingachu (Salmo 84:11).
Diosca ñucanchijtaca respetohuan, allimi tratan. Ñucanchijcunallataj cuidari tucujpipish Yaya Diosmi ñucanchijta ashtahuan alli cuidan. Jehová Diosca paita tucui sirvijcunamanta preocuparishpapish cada unomantami preocuparin. Ñaupa Israelpi ima tucushcata yuyarishun. Jehová Diosca 300 huatacunatami enemigocunamanta israelitacunata quishpichingapaj juezcunata churarca. Chai tucui llaquicuna tiyajpipish Rut huarmitami ayudarca. Paica mana israelitachu carca. Cai huarmica Jehová Diosta sirvingapajmi tucuita huashaman saquishca carca. Chashna rurashcamantami Jehová Diosca shuj cusata, shuj huahuata cushpa bendiciarca. Shinallataj Jesusca Rutpaj familiacunamantami huacharirca. Chashnallataj Rutpaj causaitaca Jehová Diosca Bibliapimi escribichirca. Chai libroca paipaj shutillatatajmi charin. Rut causarishpa cai tucuita yachashpaca dimastijmi contentaringa (Rut 4:13; Mateo 1:5, 16). w17.06 pág. 23 párrs. 8, 9
Sábado 25 de mayo
Diospaj espiritumi imalla yachashcacunataca cutin yuyachinga (Juan 14:26).
1970 huatapi Peter ima tucushcata parlashun. Paica 19 huatacunata charishpami Gran Bretaña llajtapi tiyaj Betelpi trabajai callarirca. Shuj punlla Peter huillacushpaca 50 huatayuj runahuanmi parlarca. Peterca: “¿Bibliapi nishcata intindisha ninguichu?” nishpami tapurca. Chai runaca yachachij judiomi carca. Paica: “Maitataj cai huambraca Bibliamanta yachachisha ningayari” yuyashpami Petertaca: “¿Daniel librotaca ima shimipitaj quillcarcacuna?” nishpa tapurca. Peterca: “Huaquin partecunataca arameo shimipimi quillcarcacuna” nircami. Chashna cutichijpica chai runaca mancharishcami saquirirca. ¿Peterca imamantashi alli cutichi tucurca? Huasiman chayashpaca huasha quillacunapi llujshishca Huillaj y ¡Despertad! revistacunatami cutin ricurca. Shuj revistapimi Daniel libro arameo shimipi quillcashcata liyishca carca (Daniel 2:4). Caipi ricushca shinaca Diospaj espiritumi ñaupaman yachashcacunata cutin yuyachi tucun (Lucas 12:11, 12; 21:13-15). w17.06 pág. 13 párr. 17
Domingo 26 de mayo
Cazarashcacunaca, paicunapaj causaipimi llaquita charingacuna (1 Corintios 7:28).
Huahuata charigrijpica ashtahuan preocupacioncunami tiyanga. Huahuata charigrishcamanta cushilla sintirishpapish ima ungüi o ima problema ricurinata manchashpami preocuparincuna. Shinallataj ashtahuan gastocunata charigrishcamantapishmi cusa huarmicunaca preocuparincuna. Ña huahuata charijpica shujtaj cambiocunapishmi tiyanga. Huarmica huahuata cuidana cashcamantami cusahuan pasangapaj ashalla tiempota charinga. Yayapish huasipi ama imapish illachunmi preocuparinga. Chaimantami cusapish huarmipish ñaupa laya ishquindijlla cangapaj mana tanto tiempota charingacuna. Huaquin cazadocunaca huahuacunata charisha nishpapish mana chari tucuncunachu. Chaimantami huaquin huarmicunaca huahuata mana chari tucushpa llaquilla sintirincuna. w17.06 págs. 3, 4 párrs. 1, 5, 6
Lunes 27 de mayo
¡Quiquinpaj shimicunaca ñuca shimipica tucuimanta yalli mishquimari! ¡Ñuca shimipica sacha chuspipaj mishquitapish mai yallimari! (Salmo 119:103).
Dios nishcacunaca Bibliapimi tiyacun. Chai nishcacunaca ñucanchijpajca achca valishcami can. Jesusca: “Cambaj Shimica manataj llullajchu” nircami (Juan 17:17). Bibliata yachashpaca chaipi nishcacuna achca valishca cashcatami ricushun (Colosenses 1:10, NM). Pero mana chaillatachu rurana canchij. Salmo 119-ta quillcaj runaca imata ashtahuan rurana cashcatami huillarca (Salmo 119:97-100). Bibliata liyishca huashaca imata yachashcata yuyarishpami cainana canchij. Bibliapi yachachishcacunata ima shina pajtachi tucushcata yuyarishpaca ñucanchijpajca achca valishcami canga. Dios cushca publicacioncunaca shuj mishqui micuna shinami can. Shuj mishqui micunata micucushpaca mana apurado micunchijchu ¿nachu? Chashnallataj publicacioncunataca mana apurado estudianachu canchij. Chashnami cushicuihuan ‘sumaj shimicunata’ yachashun. Imata yachashcatapish mana cungarishpami shujtajcunata ayudashun (Eclesiastés 12:10). w17.05 pág. 18 párrs. 11, 12
Martes 28 de mayo
Diosca cancunapurapitajmari cashca (1 Corintios 14:25).
Testigocuna cajpipish o mana testigocuna cajpipish llaquilla cajcunataca ayudanami canchij (Lucas 10:33-37). Caru llajtamanta shamujcunataca Diospaj Shimita huillashpami ashtahuan ayudanchij. Shuj ancianoca caru llajtamanta shamujcunatami ayudan. Paica: ‘Paicunahuan parlai callarishpallatajmi testigo de Jehovacuna cashcata huillana canchij. Bibliapi parlashca bendicioncunamanta parlangapajmi shamushcanchij. Ima cosascunata cushpa ayudangapajca mana shamushcanchijchu ninami canchij’ ninmi. “Caru llajtamanta cajcunata” cꞌuyaita ricuchishpaca achcatami ayudashun (Salmo 146:9). Eritrea llajtamanta shuj panimanta parlashun. Paipaj llajtapica testigocunataca mana ricusha nincunachu. Chaimantami paipaj chuscu huahuacunaca Eritreamanta miticushpa rirca. Paicunaca 8 punllacunata chaquishca pambacunata purishca qꞌuipaca Sudán llajtamanmi chayarcacuna. Cai panica cashnami nirca: “Sudán llajtaman chayajpica huauquicuna panicunaca micunata, ropata, maipi causanata cushpami shuj familiata shina tratarca. Pasajecunapajpish ayudarcami. ¿Maipitaj chashna chasquijcuna tiyangayari? Testigo de Jehovacunallami chashna ayudan” nircami (Juan 13:35). w17.05 pág. 8 párrs. 17, 19, 20
Miércoles 29 de mayo
Cancunaca manamari ñucata sirvij Job shina carcanguichijchu (Job 42:8).
Jobca Diosta alli sirvij runami carca. Shuj punllaca quimsa runacunami paihuan parlanacunaman rirca. Chai runacunaca Elifaz, Bildad, Zofar shuticunami carca. Elifazca Jobtaca cashnami tapurca: ‘¿Runaca, yachaj cashpapish Taita Diospajca ima allita ruranchu? ¿Cashcata rurajmi cani, allita rurajmi cani nishcallamantachu, Diosca canpi cushicunga? ¿Chaimanta ima allita japingachu?’ nircami (Job 22:1-3). Elifazca ñucanchij rurashcacuna Diospajca mana valishcatami yuyarca. Chaimantami chashna tapurca. Cutin Bildadca Jobtaca ‘Diosca ni pita alli cashcata shina ricunchu’ nircami (Job 25:4). Elifazpish Bildadpish Jobmanca Diosta sirvinaca yanga cashcatami crichisha nirca. Diospaj ñaupajpica polilla cꞌuru layallami canchij nircami (Job 4:19; 25:6). Chaimantami Jehová Diosca Elifazta, Bildadta Zofartapish ‘cancunaca llullacunatami nircanguichij’ nircami. Qꞌuipaca Jobtaca canca ñucata ‘alli sirvij’ cashcamanta cushicunimi nircami (Job 42:7). Tucui gentecunami Diospaj ñaupajpica achca valishca canchij. w17.04 pág. 27 párrs. 1, 2
Jueves 30 de mayo
Yallitaj sumaj causaipimi cushicungacuna (Salmo 37:11).
Huahuamantapacha llaquicunahuan causashcamantami ña amañarishca laya canchij. Chaimantami paraisopi ima shina causai tiyanata yuyanaca sinchi can. Por ejemplo, huaquin gentecunaca carro shayarina cꞌuchullapimi causancuna. Ña amañarishca cashcamantami bullata mana sintincuna. Cutin shujtaj gentecunaca basurata shitana cꞌuchullapimi causancuna. Chai basura jiru ashnajpipish mana sintincunachu. Pero bullacuna, mapa ashnaicuna tucurijpica ¿manachu chai gentecunaca tranquilo, cushilla causai pudingacuna? Ari. Llaqui causaita, mapa causaita Jehová Dios tucuchijpica ñucanchijpish cushillami causashun. Salmo 37:11-pi nishca shinaca tucuicunami sumajta causashun. Jehová Diosmi chashna causachun munan. Chaimanta cai llaqui punllacunapi causashpapish Jehová Diosmanta, paipaj pueblomantapish amataj caruyashunchijchu. Ashtahuanpish shamuj punllacunapi sumaj causai tiyana cashcata yuyaillami causana canchij. Muscuillami can nishpa ama yuyashunchijchu. Shujtaj gentecunamanpish cai sumaj causai tiyanata huillashunchij (1 Timoteo 4:15, 16; 1 Pedro 3:15). Chaita rurashpaca huiñaitami cushilla causashun. w17.04 pág. 14 párrs. 16, 17
Viernes 31 de mayo
Tucuicunami achca cutin pandarinchij (Santiago 3:2).
Tucuicunami pandarinchij. Pero ¿shuj huauqui ñucanchijta llaquichijpica imatataj rurashun? ¿Jehová Dios ricushca shinachu ñucanchijpish ricushun? Por ejemplo, shuj anciano shujtajcunamanta mana allita rimajpica ¿imatataj rurashun? Shuj anciano mana alli yuyashpa imatapish shujtajcunamanta rimajta ricushpaca ¿Diosmanta caruyanata yuyashunchu? ¿Chai huauquica mana ancianochu cana can nishpachu yuyashun? O ¿Jesús congregacioncunata pushacushcata crishpachu paipi shuyashun? ¿Chai huauqui pandarishcallatachu yuyarishpa catishun? O ¿chai huauqui achca huatacunata Diosta tucui shunguhuan sirvishcatachu yuyarishun? Shuj huauqui ñucanchijta imata rurashca cajpi ¿anciano cashpa catijpi o ashtahuan ruraicunata congregacionpi chasquijpica cushicushunchu? Paicunata perdonashpaca Jehová shinami allita rurajcuna cashun (Mateo 6: 14, 15). w17.04 pág. 26 párr. 18