Noviembre
Lunes 1 de noviembre
‘Ama jatun tucushpa caishujcunaca canta yalli cashcata yuyaichij’ (Filipenses 2:3).
Yachaj tucushca gentecunaca Bibliapi yachachishcacunataca mana valichincunachu. Paicunaca, “pi ñucanchijta ama imata nichunca jatun tucunami canchij” nincunami. Pero Diablo yachachishcacunata catishcamantami jatun tucushcacunaca llaquilla causancuna. Familiacunahuanpish pꞌiñanacushpami causancuna. Alli amigocunatapish mana charincunachu. Yaya Dioshuanpish mana alli apanacuncunachu (1 Corintios 3:19). Cai mundo yachachishcacunaca Diospaj ñaupajpica imapaj mana valinchu. Caipi yuyashun. Shuj viajeman rishpaca chingarishcachari puricungui. Maiman chayasha nishpaca, can laya chingarishca puricuj runataca mana tapunguimanchu ¿nachu? Cai mundo yachachishcacunata catijcunaca chai chingarishca puricuj runa layami can. Jesuspaj punllacunapipish yachaj tucushca gentecunami tiyarca. Paicunamanta parlashpaca Jesusca: ‘Paicunaca mana ricujcunami. Mana ricujca caishuj mana ricujta pushashpaca ishquindijmi jutcupi urmangacuna’ nircami (Mateo 15:14). w19.05 págs. 24, 25 párrs. 14-16
Martes 2 de noviembre
Paicunami agllashcacunataca tandachingacuna (Mateo 24:31).
Cai huatacunaca tandata micujcuna, vinota ubyajcunaca mirarishpami catincuna. ¿Caita yachashpaca mancharinachu canchij? Mana. “Jehová Diosca paipaj cajcunataca allimi rijsin” (2 Timoteo 2:19, NWT). Jesús huañushcata yuyarina tandanacuipi tandata micujcunata, vinota ubyajcunataca tucuicunatami yupancuna. Shinapish yupaj huauquicunaca yupashcacunapuramanta picunata Dios agllashcataca mana yachancunachu. Maijancunaca tandata micujcuna cashpapish, vinota ubyajcuna cashpapish chaita ruranatami saquishcacuna. Shujtajcunaca umapi ima ungüita charishcamantami Jesushuan jahua pachapi mandana cashcata yuyancuna. Chaimantami mashna agllashcacuna cai Allpapi causacushcataca mana yachai tucunchij. Dios agllashcacunata Jesús pushanaman shamujpica muyundij Allpapimi agllashcacuna tiyanga. Bibliapica tucuri punllacunapica cai Allpapica ashalla agllashcacunami tiyanga ninmi (Apocalipsis 12:17). Pero jatun llaqui punlla callarinapaj mashnacuna tiyana cashcataca mana huillanchu. w20.01 págs. 29, 30 párrs. 11-13
Miércoles 3 de noviembre
Taita Diosca, cai pachapi causajcunataca yallitaj cꞌuyashpami, paipaj shujlla Churita cacharca (Juan 3:16).
Jesusca mana cazuj jovenmanta parlashpaca Yaya Dios ñucanchijta cꞌuyashcatami yachachirca. Cai joven paipaj yayata saquishpa rijpipish yayaca churi tigranatami shuyarca. Churi tigrajpica yayaca cushilla ugllashpami chasquirca (Lucas 15:11-32). Ñucanchijpish arrepintirishpa Diospajman tigrajpica paica ñucanchijtaca chai yaya shinallatajmi chasquinga. Adanpaj culpamantami achca llaquicuna tiyan. Pero Yayitu Diosmi tucuita allichinga. Chaipajca 144 mil gentecunatami Jesushuan jahua pachapi mandachun, sacerdotecuna cachun agllashca. Paraíso Allpapica Jesuspish 144 mil agllashcacunapishmi cazuj gentecunataca jucha illaj tucuchun ayudanga. Gentecuna jucha illaj tucushca qꞌuipami Diabloca cutin pandachisha ninga. Pero Yayitu Diosta tucuipi cazujpica paica huiñai causaitami cunga. Cai Allpapi tucuicuna jucha illaj cajpimi paica cushilla sintiringa. w20.02 págs. 6, 7 párrs. 17-19
Jueves 4 de noviembre
Cancunapaj shungutapish, yuyaitapish mushujyachichij (Efesios 4:23).
Cashna nishpami tapurina canchij: “¿Diosta alli sirvingapajca jahua ricuillapichu cambiacuni? o ¿ucu shungumantachu cambiacuni?” Jesusca Diosta alli sirvingapaj imata rurana cashcatami yachachirca (Mateo 12:43-45). Jesús nishca shinaca “mana alli yuyaicunataca ñami ladoman saquishcani” nishpallaca mana saquirinachu canchij. Ashtahuanpish Diospaj yuyaicunatami ñucanchij yuyaipi churana canchij. ¿Ucu shungumantaca cambiai tucunchijchu? Ari. Bibliapica: “Mushuj causaita churarichij. Mana llullapi nishca shina, cashcata rurachun, jucha illaj cachun, Diosman rijchaj cachun mushujyachishcami canguichij” ninmi (Efesios 4:24). Ña ricushca shinaca sinchi cajpipish cambiai tucunchijmi. Chaimantami ñucanchij shungupi mapa munaicuna, millai yuyaicuna tiyashpa catichunca mana saquina canchij. Ashtahuanpish ucu shungumanta cambiangapajca tucui mana alli munaicunata, mana alli yuyaicunatami anchuchina canchij. w19.06 págs. 9, 10 párrs. 6, 7
Viernes 5 de noviembre
Cai pueblotaca chingachigrinchijmi (Génesis 19:13).
Diosca cꞌuyaimantami Lotta, paipaj familiata Sodoma llajtamanta utca llujshichichun ishqui angelta cacharca. Pero Lotca “mana utca llujshircachu”. Chaimi ishqui angelcunaca Lotta, paipaj huarmita, paipaj ishqui ushushicunata maquimanta aisashpa Sodoma llajtamanta llujshichircacuna (Génesis 19:15, 16). Angelcunaca Sodoma llajtamanta paicunata llujchishpaca “urcupi miticunaman utca callpashpa richij” nircami. Pero Lotca Diostaca: ‘Chai urcumanca mana risha ninica, cai cꞌuchullapi tiyaj pueblopimi saquirisha nini’ nishpami mañarca (Génesis 19:17-20). Jehová Diosca Lot mañashcataca pacienciahuanmi uyarca. Chaimantami chai cꞌuchullapi tiyaj puebloman richun saquirca. Pero chai pueblopi causanata manchashcamantami Lotca Yaya Dios miticunaman ri nishca urcupi causanaman rirca (Génesis 19:30). Lotmanca Diosca achca pacienciatami ricuchirca. Lot shinallatajmi maijan huauqui panicunaca mana alli decisioncunata agllashcamanta achca llaquicunata charincuna. Huaquinpica paicunata ayudanapaj randica “cambaj culpallamantatajmi llaquita apacungui” ninatachari munashun (Gálatas 6:7). Pero chashna ninapaj randica Jehová Dios Lotta ayudashca shinallatajmi ayudana canchij. w19.06 págs. 20, 21 párrs. 3-5
Sábado 6 de noviembre
Jatun Diosca ñucata ayudajmi, imata mana manchanichu (Hebreos 13:6).
Contracunaca Diosta sirvinata manchachunmi huaquin jarcaicunata churancuna. Chaimantami paicunaca ñucanchijmanta llullacunata ningacuna, autoridadcunatapish huasipi imalla charishcata revisachun cachangacuna. Shinallataj autoridadcunapaj ñaupajmanpishmi apangacuna. Maijan huauqui panicunatacarin carcelpimi churangacuna. Caita ricushpa mancharichunmi chashna rurangacuna. Pero manchaita charishpaca paicuna munashca shinami Diosta sirvinata saquishun. Shinapish Levítico 26:36, 37-pi parlashca gentecuna shinaca mana casha ninchijchu. Manchaimanta Diosta sirvinataca manataj saquinachu canchij. Diospimi tucui shunguhuan confiana canchij (Isaías 28:16). Jehová Dios ayudachunmi mañana canchij. Pai ayudajpica gobiernocunapish Diosta sirvichunca manataj jarcai tucungacunachu Diosmanta huillachun jarcajpica mana manchashpami Diosta sirvishpa catina canchij. w19.07 págs. 9, 10 párrs. 6, 7
Domingo 7 de noviembre
Diospaj Shimitaca huillacuilla (2 Timoteo 4:2).
Diosmanta yachasha nijcunata mana japishpapish mashcashpami catina canchij. Jesusca huillanataca pescadocunata japinahuanmi compararca. Huaquinpica pescajcunaca achca horascunata mashcashpapish shuj pescadollatapish mana japincunachu. Chaimantami paicunaca pescadocunata japingapajca caru ladocunaman rincuna. Huaquinpicarin tutapi o pacarimuihuanmi pescanaman rincuna (Lucas 5:5). Chai shinallatajmi maijan huauqui panicunaca Diosmanta yachasha nijcunata japingapajca tutapi o pacarimuihuan huillanaman llujshincuna. Chashna rurashcamantami Diosmanta yachasha nijcunahuan parlai tucushcacuna. Ñucanchijpish punlla cashpa, tuta cashpa, mai lugarpi cashpapish huillanami canchij Bibliamanta yachachicushpaca pacienciatami charina canchij. ¿Imamanta? Bibliamanta yachacujcunataca Diospaj Shimita rijsichun, valorachunmi yachachina canchij. Ashtahuantajca Jehová Diosta rijsishpa paita cꞌuyachunmi ayudana canchij. w19.07 págs. 18, 19 párrs. 14, 15
Lunes 8 de noviembre
‘Huashaman saquirijtaca cungaricunimi’ (Filipenses 3:13).
Ñaupa punllacunaman juchata rurashcamantachari llaquilla sintirinchij. Chashna sintirishpaca Jesús huañushcamantami ashtahuan yachana canchij. Imata yachashcatapish yuyarinami canchij. Shinallataj Jehová Diosta mañashpami Jesús ñucanchijta quishpichishcamanta pagui nina canchij. Chashnami llaquirina yuyaicunata saquishun. Ñucanchij juchacunatapish Jehová Dios perdonashcatami yuyarishun. ¿Pablomantaca imatataj ashtahuan yachanchij? Tal vez Diosta ashtahuan sirvingapajmi alli trabajocunata saquishcanchij. Shinapish mana chai trabajota cutin charina yuyaillachu causana canchij. Shinami huashaman saquishcacunata cungarishun (Números 11:4-6; Eclesiastés 7:10). Jehová Diosta sirvingapaj imallata rurashcata, pai ima shina ayudashcata mana cungarishpami paipajman ashtahuan cꞌuchuyashun. Pero ñami tucuita rurashcani nishpaca mana yuyanachu canchij. Ashtahuanpish Diosta sirvishpami catina canchij (1 Corintios 15:58, NWT). w19.08 págs. 3, 4 párrs. 5, 6
Martes 9 de noviembre
Taita Diosta mañanataca ama shaicunguichij (1 Tesalonicenses 5:17).
Ima hora cashpapish, maipi cashpapish Diostaca respetohuan mañanallami canchij. Ñucanchij mañashcacunata uyaj cashcata yachashpaca paipajmanmi ashtahuan cꞌuchuyashun. Salmota quillcaj runaca: “Ñucaca Mandaj Diosta cꞌuyanimi. Paimari ñuca mañashcata, ñuca caparishcata uyahuarca” nircami (Salmo 116:1). Yayitu Diosca ñucanchij mañashcacunatami uyashpa cutichin. Apóstol Juanca: ‘Dios munashca shina imatapish mañajpica, paica uyashpa cujllami can’ nircami (1 Juan 5:14, 15). Pero maipica Diosca ñucanchij mañashca shinaca mana cutichingachu. Maipicarin pai cutichingacamami shuyachun munanga. ¿Imamanta? Jehová Diosca ñucanchijpaj ima alli cashcataca allimi yachan (2 Corintios 12:7-9, NWT). Jehová Diosca ñucanchij minishtishcacunatami cun. Yayacuna familiata cuidangapaj preocuparishca shinallatajmi Diospish ñucanchijpaj minishtirishcacunamanta preocuparin (1 Timoteo 5:8). Chaimantami paica micunamanta, ropamanta, maipi causanamantapish ama yallitaj preocuparichun tucuita cun (Mateo 6:32, 33; 7:11). Yayitu Diosca ñucanchijta achcata cꞌuyashcamantami shamuj punllacunapipish tucuita cusha nin. w20.02 pág. 5 párrs. 10-12
Miércoles 10 de noviembre
Shuj canllallami tucunga, shuj michijllami tiyanga (Juan 10:16).
Jahua pachapi mandagrijcunaca mana tucuicunachu alli cazuj alli yuyaiyuj huauquicunapurapi sirvin (Mateo 24:45-47). Apostolcuna causashca punllacunapica ashalla agllashca huauquicunamanmi Diosca mushuj testamentota quillcachun mingarca. Shinallatajmi cunan punllapish Jehová Diosca ñucanchijman yachachichunca ashalla agllashca huauquicunaman mingashca. Jehová Diosca achca huauqui panicunamanmi cai Allpapi huiñai causaita cusha nin. Shinallataj jahua pachapi Jesushuan mandachunca ashacunallatami agllashca. Jehová Diosca, 10 runacunapuramanta cashpapish o Judá llajtamanta runacunapuramanta cashpapish, tucuicuna pai mandashcacunata cazuchunmi munan (Zacarías 8:23). Chaimantami mana jatun tucushpa tandalla Diosta sirvina canchij. Tucuri punllacuna quichquiyamucujta yachashpacarin shuj shinallami Jesusta catina canchij. w20.01 pág. 31 párrs. 15, 16
Jueves 11 de noviembre
Diospaj Shimita mana crij, mana imata huillajpipish crij tucunga. Cancunaca imapi mana juchachipaj, cazuj cajpimi chashnaca crij tucunga (1 Pedro 3:1, 2).
Familiacuna Diosta sirvichunca mana obliganachu canchij. Pero Diosmanta uyana munaita charichunmi ayudai tucunchij (2 Timoteo 3:14, 15). Alli ruraicunahuan ricuchishunchij. Familiacunaca ñucanchij ruraicunatami ashtahuantajca ricuncuna. Ayudashpa catishunchij. Jehová Diosca tucuicuna paimanta yachashpa huiñai causaita charichunmi munan. Chaimantami paita sirvijcunata huillanaman cachan (Jeremías 44:4). Pabloca Timoteomanca shujtajcunata ayudanata mana saquinachu cangui. Chashnami canpish, canta uyajcunapish quishpiringuichij nircami (1 Timoteo 4:16). Familiacunata cꞌuyashcamantami paicunapish Diosta rijsichun munanchij. w19.08 págs. 14, 16, 17 párrs. 2, 8, 9
Viernes 12 de noviembre
Shungullapi cꞌuyanapaj randica, ima jarcanataca rimashpa jarcanatajmi alli (Proverbios 27:5).
Pi ñucanchijman consejota cujpica humildesmi cana canchij. Por ejemplo, ñucanchij mana allita ruracujta ricushpachari pi consejota cunga. Pero imapi pandarishcata mana utca cuentata cushpaca paipaj consejotaca manachari alli chasquishun. Ashtahuancarin paipish pandarinllami, ñucamanca mana chashna consejota cunachu can nishpachari rimarishun. Shinapish humilde cashpaca paipaj consejotami cazushun. Humildes gentecunaca shujtajcuna consejota cujpica allimi chasquincuna. Caipi yuyashun. Canchari Tandanacuna Huasipi shujtaj huauqui panicunahuan parlanacucungui. Shuj huauquichari shamui cashnaman nishpa canta cayan. Paica: “Cambaj shimipimi micuna saquirishca, pꞌichari” nishpachari consejan. Chashna nijpica pingarishcachari sintiringui. Pero huillashcamantami pagui ningui. Utcaman huillajpica allichari canman nishpachari yuyangui. Ñucanchijpish shuj huauqui mana manchashpa consejota cujpica allimi chasquina canchij. Pꞌiñashcamantami chashna consejan nishpaca mana yuyanachu canchij. Chaipaj randica shuj amigo shina cꞌuyaimanta consejota cushcatami yuyana canchij (Proverbios 27:6; Gálatas 4:16). w19.09 pág. 5 párrs. 11, 12
Sábado 13 de noviembre
Ñuca huahualla, cambaj yaya mandashcataca cazungui. Cambaj mama yachachishcatapish, amataj cungaringuichu (Proverbios 6:20).
Jehová Diosca mamacunapish huahuacunata alli huiñachichunmi huaquin responsabilidadcunata cushca. Por ejemplo, mamacunaca paicunapaj rimaicunahuan, ruraicunahuanmi yachachi tucuncuna. Chaitaca huahuacunaca toda la vidami yuyaringacuna (Proverbios 22:6). Cunanca Jesuspaj mama Mariamanta yachashun. Mariaca Dios yachachishcacunataca allimi rijsirca. Shinallataj Yaya Diostaca shungumantami respetaj carca. Chaimantami paipaj alli amiga carca. Ashtahuancarin Dios mandashcata pajtachingapajmi paipaj causaipi cambiocunata rurarca (Lucas 1:35-38, 46-55). ¿Mariamantaca mamacunaca imatataj yachacunguichij? María shinami Bibliata estudiashpa, Yaya Diostapish mañana canguichij. Chashnami paipaj alli amiga canguichij. Shinallataj Diosta cushichingapaj cancunapaj causaipi cambiocunata rurana cajpica ruranami canguichij. w19.09 págs. 18, 19 párrs. 17-19
Domingo 14 de noviembre
Yallitaj achcacunatami ricurcani (Apocalipsis 7:9).
Apóstol Juanca shuj muscuita charirca. Chai muscuipica shuj angelca chuscu angelcunataca: ‘Ñucanchij Diospajta rurajcunata frentepi sellota churangacama, cai pachata ama ima llaquita ruraichijchu’ nircami (Apocalipsis 7:1-3). Diospajta rurajcunaca Jesushuan jahua pachapi mandagrij 144 mil agllashcacunami can (Lucas 12:32; Apocalipsis 7:4). Chai qꞌuipaca Juanca: “Pi mana yupaipaj yallitaj achcacunatami ricurcani. Paicunaca tucui llajtacunamanta, chꞌican chꞌican aillucunamanta, chꞌican chꞌican pueblocunamanta, chꞌican chꞌican rimaicunamantami jatun tiyarinapi tiyacujpaj ñaupajpi, Ovejapaj ñaupajpipish shayacurcacuna” nircami (Apocalipsis 7:9-14). Juanca shamuj punllapi achca gentecuna Diosta adorana cashcata ricushpami cushilla sintirirca. Chai muscuita ricushpami Juanpaj feca ashtahuan sinchiyarca. Juanpaj muscuica cunan punllacunapimi pajtaricun. Achca gentecunaca Diospaj pueblomanmi yaicucuncuna. Paicunaca jatun llaqui punllamanta quishpirishpa, cai Allpapi huiñai huiñaita causanatami shuyacuncuna. Chaita ricushpami ñucanchij feca ashtahuan sinchiyan. w19.09 págs. 26, 27 párrs. 2, 3
Lunes 15 de noviembre
Chai ratomi jatun llaqui punllaca chayanga. Chai punllacunapica mana miticungacunachu (1 Tesalonicenses 5:3, NWT).
Ñallami gobiernocunaca “sumajtami causacunchij” ningacuna. Chashna nishpami tucui Allpapi ima problemacunapish ña tucurishcata crichisha ningacuna. Pero paicunaca Dios imata rurasha nishcataca mana jarcai tucungacunachu. Apocalipsis 17:16-pi parlashca pucanicuj jatun animalca Organización de las Naciones Unidastami ricuchin. Chai pucanicuj jatun animalpaj chunga gachuca chai organizacionta apoyacuj gobiernocunatami ricuchin (Apocalipsis 17:3, 11-13; 18:8). Jehová Diosca chai gobiernocuna tucui panda religioncunata tucuchichunmi yuyaita cunga (Apocalipsis 17:5, 15-18). Chaimantami gobiernocunaca tucui panda religioncunata llaquichi callaringa. Chashnami Dios cushca yuyaita pajtachingacuna. Chaipimi jatun llaqui punllaca callaringa. Ñapish tucui panda religioncuna tucuchishcata yachashpaca gentecunaca mancharishcami saquiringacuna. w19.10 págs. 14, 15 párrs. 1, 3
Martes 16 de noviembre
Diotrefesca, paicunapurapi pai mandaj canata munashcamantami, ñucanchij quillcashpa mandashcataca mana chasquin (3 Juan 9).
Apostolcuna causashca punllapica huauqui Diotrefesca congregacionpi pushaj huauquicunatami envidiarca. Paica congregacionpi pailla pushanatami munarca. Chaimantami apóstol Juanta, caishuj pushaj huauquicunatapish yangamanta juchachirca (3 Juan 10). Ñucanchijca Diótrefes shinaca manachari rurashun. Pero shujtaj huauqui panicuna Dios mingashca trabajota chasquijpichari envidiai callarishun. Ashtahuancarin paiman mingashcataca ñucami alli pajtachisha nishpachari yuyashun. Envidianaca shuj venenota charij qꞌuihua sapiyashpa huiñacuj shinami can. Ñucanchij shungupi jatun tucuna munaita charijpi, mitsa cana munaita charijpica envidiaca chai qꞌuihua layami sapiyashpa ashtahuan huiñanga. Mana alli qꞌuihuaca planta alli huiñachunmi jarcan. Chashnallatajmi envidiana munaica cꞌuyaj, llaquij canata jarcanga. Chaimantami sinchi cajpipish ñucanchij shungumanta envidiana munaita anchuchina canchij. w20.02 pág. 15 párrs. 6, 7
Miércoles 17 de noviembre
Garrochahuan tujsij shina ñuca aichapi jatun nanaita curca (2 Corintios 12:7).
Apóstol Pabloca shuj llaquita apacushcamantami achcata sufricurca. Pero chai llaquitaca mana Diablochu cushcanga. Shinapish Pablo llaquita apacujta ricushpami Diabloca tal vez ashtahuan llaquichinata munashcanga. ¿Pabloca imatashi rurashcanga? Paica quimsa cutinmi Jehová Diostaca: “Ñucamanta cai jatun nanaitaca anchuchipai” nishpa rogarca. Chashna rogarijpipish chai llaquitaca Jehová Diosca mana anchuchircachu. Pero Pablo mañashcacunataca cutichircami. Llaquita mana anchuchishpapish ahuantachunmi fuerzata curca. Diosca: “Irquilla cajcunapimi ñuca poderca ashtahuan alli jundanga” nircami (2 Corintios 12:8, 9, NWT). Jehová Dios ayudajpimi Pabloca tranquilo, cushilla sintirirca (Filipenses 4:4-7, NWT). w19.11 pág. 9 párrs. 4, 5
Jueves 18 de noviembre
Mandaj cambaj Jatun Diosllata adorangui, paipajllata rurangui (Mateo 4:10).
Jehová Diosmi tucuita rurarca, causaitapish curca. Chaimantami paillata adorana canchij (Apocalipsis 4:11). Pero huaquinpica caita ruranaca sinchimi can. Jehová Diosta cꞌuyashpapish maipica shujtaj cosascunatami punta lugarpi churanchij. Jehová Diosta shungumanta cꞌuyashpaca paillatami adorashun. Paillata adorashpaca shujtaj cosascunataca mana punta lugarpi churashunchu (Mateo 4:10). Jehová Diosta alli rijsishpaca paillatami adoranata munashun. Por ejemplo, pai cꞌuyaj, llaquij, allita ruraj cashcatami yachashcanchij. Chashnami pai imata munashcata, imata mana munashcata intindishpa cazunchij. Shinallataj Yaya Dios huiñai causaita cusha nishcatami yachashcanchij. Paipaj amigo cai tucushcata yachashpacarin cushillami sintirinchij (Salmo 25:14). Caicunata yachashpami paipajman ashtahuan cꞌuchuyanchij (Santiago 4:8). w19.10 pág. 26 párrs. 1-3
Viernes 19 de noviembre
Alli apanacuj runaca paihuan apanacujtaca, tucui causaipimi cꞌuyan. Ima llaqui japijpipish, quiquin huauqui shinami llaquin (Proverbios 17:17).
Cunan punllacunaca ñucanchij huauqui panicunaca terremotocunamanta, macanacuicunamanta, jatun llaquicuna tiyashcamantami llaquicunata apacuncuna. Chaita ricushpaca paicunamanca ñucanchij huasipimi pozadata cui tucunchij. Mana cashpaca cullquihuanmi ayudai tucunchij. Pero tucuimanta yallica Jehová ayudachunmi mañana canchij. Shinallataj shuj huauqui o pani desanimado cajpica imata ninata manachari yachashun. Shinapish paicunahuan pasangapajmi tiempota surcuna canchij. Paicuna ima shina sintirishcata parlajpica allimi uyana canchij. Cushichij versocunahuanpishmi animana canchij (Isaías 50:4). Pero ashtahuantajca ñucanchij amigocuna llaquicunata apacujpimi paicunahuan cana canchij. Cunanmantami ñucanchij huauqui panicunahuan alli apanacuna canchij. Ashtahuancarin Ñucanchij huauqui panicunahuanca huiñai huiñaicamami apanacushun. w19.11 pág. 7 párrs. 18, 19
Sábado 20 de noviembre
Alli causaimanta Mandaj Diosman ima shina cunata mandashcaca caimi (Levítico 7:11).
Israelitacunaca Diosta cꞌuyashcamantami cai ofrendacunata cujcuna carca. Shinallataj maijanpish cꞌuyaimanta shuj animalta Diosman ofrendata cujpica ofrendata cujpish, paipaj familiapish, sacerdotecunapishmi aichataca micujcuna carca. Pero animalcunapaj huaquin partecunaca Jehová Diospajllami carca ¿Imacunallataj Diospajlla cashcanga? Jehová Diosca animalcunapaj chunllullicunapi tiyaj huirata, huijsapi tiyaj huirata, ishqui riñoncunata, lomopi tiyaj huirata, yana shungupi tiyaj huiratapish cuchunmi munaj carca (Levítico 3:6, 12, 14-16). Israelitacunaca animalcunapaj huiracunata, huaquin partecunataca cꞌuyaimantami cujcuna carca. Paicuna cashna ofrendacunata cujpica Diosca cushillami sintirij carca. Chashnallatajmi Jesusca Diosta cꞌuyashcamanta paita tucui shunguhuan sirvirca (Juan 14:31). Ashtahuancarin Jesusca Diospaj mandashcacunata cazushpami cushilla sintirirca (Salmo 40:8). Jehová Diospish paipaj Churi tucuipi paita sirvishcata ricushpaca cushicushcangami. w19.11 págs. 22, 23 párrs. 9, 10
Domingo 21 de noviembre
Canchis punllapica Mandaj Diospajlla chꞌicanchishca punlla cashcamanta samarinami canguichij (Éxodo 31:15).
Génesis 2:2-pica: Taita Diosca “tucui imalla rurana cashcata tucuchishpaca canchis punllapica samarircami” ninmi. Shinapish Jehová Diosca trabajanatami munan. Chaimantami cunancama trabajashpa caticushca (Juan 5:17). Yaya Diosca israelitacunatapish sujta punllata trabajashpaca canchis punllapica samarinami canguichij nircami (Éxodo 31:12-14). Esclavocunapish, huahuacunapish pi mana trabajanachu carcacuna. Animalcunatapish mana trabajachinachu carcacuna (Éxodo 20:10). Israelitacunaca trabajomanta samaricushpami Diosmanta yachangapaj tiempota charircacuna. Sábado punllaca Diospaj pueblo cashcata, Egiptomanta Yaya Dios llujshichishcata yuyaringapajmi carca. Jesús causan punllacunapica religionta pushajcunaca sábado punllapajca sinchi leycunatami churarcacuna. Paicunaca espiga granocunallatapish mana cꞌutsanachu can, ungushcacunatapish mana jambinachu can nijcunami carca (Marcos 2:23-27; 3:2-5). Shinapish Jehová Diosca chaita rurachunca mana mandashcachu carca. Chaimantami Jesusca religionta pushajcuna pandaricushcata ricuchirca. w19.12 págs. 3, 4 párrs. 8, 9
Lunes 22 de noviembre
Cꞌuyashca huahuacuna cashcamanta, Diosta ricushpa catijcuna caichij (Efesios 5:1).
Diosta ashtahuan rijsishpaca ñucanchijpish pai laya cꞌuyaj, llaquij cashcatami ricuchishun. Davidca Diosta alli rijsishcamantami shujtajcunataca cꞌuyaihuan, llaquishpa alli tratarca. Israelitacunaca Davidtaca Dioshuan alli apanacuj cashcamantami achcata cꞌuyarcacuna. Shinallataj Diosca shujtaj mandajcunapish David shina cachunmi munarca (1 Reyes 15:11; 2 Reyes 14:1-3). Ñucanchijpish Dios shina cꞌuyaj, llaquij cashunchij. Chaita rurashpaca Diospaj huahuacuna cashcatami ricuchishun (Efesios 4:24). Diosmantaca tucui vidami yachashpa catishun (Eclesiastés 3:11). Pero Diosmantaca mana yachashpallachu saquirina canchij. Ashtahuanpish yachashcacunataca ñucanchij causaipimi pajtachina canchij. Shinallataj Yayitu Dios shinami cꞌuyaj, llaquij cana canchij. Chaita rurashpaca Diospaj amigocunami tucushun (Santiago 4:8). Bibliapica Diosca paita mashcajcunataca manataj saquingachu ninmi. w19.12 págs. 20, 21 párrs. 20, 21, 23
Martes 23 de noviembre
Runapaj shunguca tucui imatapish yalli, umajlla shungumi (Jeremías 17:9).
Jacobca paipaj tucui churicunatami cꞌuyarca. Pero ashtahuantajca 17 huatacunata charij Josetami cꞌuyarca. ¿Chaita ricushpaca Josepaj huauquicunaca imatataj rurarcacuna? Joseta envidiai callarishpami paitaca pꞌiñai callarircacuna. Paipaj huauquicunaca paitaca esclavota shinami cꞌaturcacuna. Jacobmanca cambaj cꞌuyashca churitaca shuj millai animalmi micushca nishpami llullarcacuna. Chashna envidiashcamantami familiata, paicunapaj yayatapish achcata llaquichircacuna (Génesis 37:3, 4, 27-34). Envidiaca aichapaj ruraicunami can. Chaimanta envidiajcunaca Dios mandacunpica mana yaicungacunachu (Gálatas 5:19-21). Shujtajcunata envidiashpaca pꞌiñanacushpa, chꞌicanyanacushpami causashun. Josepaj huauquicunaca envidiai callarishcamantami cushilla causanata chingachircacuna. Ñucanchijca Josepaj huauquicuna rurashca shinaca mana nunca rurashunchu nishpachari yuyashun. Pero tucuicunami pandachijlla shunguta charinchij. Chaimantami mai ratoca envidiai callarishun. w20.02 págs. 14, 15 párrs. 1-3
Miércoles 24 de noviembre
Ama jatun tucushpa caishujcunaca canta yalli cashcata yuyashpa, caishuj chaishuj cꞌuyanacuichij (Filipenses 2:3).
Shuj cutinca setenta ancianocunami Diospaj carpa huasi muyundij cꞌuchullapi carcacuna. Chaimi Jehová Diosca Moisespi caj asha espirituta japishpa, paicunapi churarca. Shinapish ishqui ancianocunaca Diospaj carpa huasiman mana rishca cashpapish espíritu santotami chasquircacuna. Paicunapish espíritu santota chasquishpami profetacuna shina tucurcacuna. Josueca chaita ricushpami Moisestaca chai ishqui ancianocuna Dios huillachishcata ama huillachun nirca. Pero ¿Moisesca imatataj rurarca? Paica mana envidiarcachu. Ashtahuanpish Yayitu Dios paicunaman espíritu santota cushcamantami cushilla sintirirca (Números 11:24-29). ¿Moisesmantaca imatataj yachanchij? Caipi yuyashun. Shuj ancianotaca “shujtaj huauquita yachachi, paipish congregacionpi ayudachun” nishpami mañancuna. Moisés shina humilde cashpaca chai ancianoca cushillami yachachinga. w20.02 pág. 17 párrs. 9, 10, 11
Jueves 25 de noviembre
Ima llaquimanta shungu pꞌaquirijpica, ima yuyaipish chingarinmi. Shina cajpipish cꞌuyaihuan rimashca shimicunaca cushichinmari (Proverbios 12:25).
Ungushca cashpaca imapaj mana valishca layami sintirinchij. Shinallataj shujtajcuna ñucanchij ungushca cashcata yachaj chayajpi, paicunapaj ayudata minishtishcata ricushpami pingarinchij. Mana cashpaca imatapish mana rurai tucushcamantami llaquilla sintirinchij. Chashna sintirijpipish Jehová Diosmi ñucanchijtaca animanga. ¿Ima shinataj animanga? Jehová Diosca cushichij shimicunahuanmi ñucanchijtaca animan. Chaimantami Bibliapica ungushca cashpapish Diospajca valishcami canchij nin (Salmo 31:19; 41:3). Ungushca cashpapish animaj versocunapi yuyashpami tranquilo sintirishun. Jehová Diosca ima shina sintirijtaca allimi yachan. Chaimanta ama dimastij llaquilla sintiringapaj Yayitu Dios ayudachun mañashunchij. Diosca Bibliapimi sumaj yuyaicunata ñucanchijta animangapaj churashca. Cai versocunata liyishpami Yayitu Dios ñucanchijhuan alli cashcata, mashnata valoraj cashcata yachanchij (Salmo 84:11). w20.01 págs. 15-17 párrs. 9, 10, 12
Viernes 26 de noviembre
Millaita rurajtaca ama catishpa rurangui. Ashtahuanpish allita rurangui (3 Juan 11).
Isaacca charij runami carca. Shinallataj animalcunata yacuchingapajmi huaquin pozocunata charirca. Filisteocunaca paita envidiashcamantami chai tucui pozocunataca allpahuan taparcacuna (Génesis 26:12-14, 15, 16, 27). Cunan punllacunapish maijancunaca filisteocuna shinami charijcunata envidiancuna. Ashtahuancarin charijcuna ama imata charichunmi munancuna. Religionta pushajcunaca Jesús achca gentecunahuan alli apanacujta ricushpami envidiarcacuna (Mateo 7:28, 29). Jehová Dios cachashca cashcamantami Jesusca alli yachachirca. Shinapish religionta pushajcunaca envidiashcamantami paitaca yangamanta juchachircacuna (Marcos 15:10; Juan 11:47, 48; 12:12, 13, 19). ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Shujtajcuna allita ruraj, cꞌuyaj, humilde huauqui panicunahuan alli apanacujpica mana envidianachu canchij. Ashtahuanpish paicuna shinami allita ruraj, cꞌuyaj, humilde cana canchij (1 Corintios 11:1). w20.02 pág. 15 párrs. 4, 5
Sábado 27 de noviembre
Mandashcapi nishca shinaca huañuchingatajmi (Ester 4:11).
2500 huatacuna huashaman Persia llajtapi causacushcata yuyashun. Mandajhuan parlangapajmi paipaj permisota mañana canchij. Chaita mana rurashpaca huañunchijmanmi. Pero Jehová Diosca, chai Persia llajtamanta reycuna shinaca mana canchu. Paica paihuan mana manchashpa parlachunmi munan. Shinallataj “Yaya” nishpa cayachunmi munan (Mateo 6:9). Jehová Dios ñucanchij cꞌuchullapi cashcata yachashpacarin cushillami sintirinchij. Ñucanchijman causaita cushcamantami Jehová Diostaca Yaya ninchij (Salmo 36:9). Yaya cashcamanta paipaj mandashcacunata cazushpaca achca bendicioncunatami charishun (Hebreos 12:9). Cai Allpapi causanata shuyacushpapish jahua pachapi causanata shuyacushpapish huiñai causaitami charishun. w20.02 pág. 2 párrs. 1-3
Domingo 28 de noviembre
Ñuca yachacujcunata ruraichij (Mateo 28:19).
Yachacujcuna sinchi crij tucuchunmi ayudana canchij (Efesios 4:13). Yachacujcunaca Bibliamanta yachai callarishpaca paicunallapi yuyashpami yachanata munancuna. Pero Jehová Diosta cꞌuyai callarishpaca paicunapish shujtajcunatami ayudai callaringacuna. Shinallataj huauqui panicunatapishmi ayudanata munangacuna (Mateo 22:37-39). Diospaj obrata apoyachunmi estudiantecunataca cullquihuan ayudai tucushcatapish yachachina canchij. Yachacujcuna problemacunata allichichun ayudashunchij. Caipi yuyashun. Manaraj bautizarishca publicadorchari shuj huauquimi ñucataca llaquichin nishpa huillanga. ¿Chashna parlajpica imatataj rurana canchij? Ñucanchij yuyashca shina imatapish ninapaj randica Biblia ima yachachishcata ricuchishunchij. Paitaca cai huauquitami perdonana cangui, ima tucushcata mana cungari tucushpapish paihuan cutin alli tucungapajca cꞌuyaihuanmi parlana cangui nishpami animana canchij (Mateo 18:15-ta ricui). Shinallataj chai huauquihuan cutin alli apanacuchun ima shina alli parlanata yachachishunchij. w20.01 págs. 5, 6 párrs. 14, 15
Lunes 29 de noviembre
Mandaj Dios ñuca juchataca tucuitami quiquinman huillarcani. Millaita rurashcacunataca imata mana pacarcanichu. Mandaj Dios, millaita rurashpa ñuca juchallishcataca perdonarcanguimi (Salmo 32:5).
Jehová Dios ñucanchijta perdonaj cashcamantami agradicina canchij. Chaimantami juchapi urmashpaca Jehová Diosta perdonachun mañana canchij. Shinallataj Yayitu Dios disciplinajpipish allimi chasquina canchij. Juchapi ama cutin urmangapajpish esforzarinami canchij. Chaita rurashpaca tranquilomi sintirishun. Shungu pꞌaquirishcacunapaj cꞌuchullapi Jehová Dios cashcamantami cushilla sintirinchij (Salmo 34:18). Tucuri punllacuna quichquiyamucushcamantami llaquicunaca jahuanpi jahuanpi mirarishpa catinga. Yallitaj llaquicunahuan sustarishca cashpaca Jehová Dios ayudachun mañashunchij. Bibliatapish alli estudiashunchij. Shinallataj Anamanta, apóstol Pablomanta, rey Davidmantapish ashtahuan yachashunchij. Imamanta sustarishca cashcata intindingapajpish Diosta mañashunchij (Salmo 139:23). Problemacunata ñucanchijlla mana allichi tucushpaca Diospaj maquipi saquishunchij. Caita rurashpaca ñucanchijpish salmista shinami sintirishun. Paica: “Llaquicunahuan yallitaj sustarishca cajpica, canmi ayudashpa cushichihuarcangui” nircami (Salmo 94:19, NWT). w20.02 pág. 25 párrs. 20, 21
Martes 30 de noviembre
Diospaj Shimica, paillataj Quillcachishcami (2 Timoteo 3:16).
¿Dios quillcachishca nishpaca griego shimipica imatataj nisha nin? Quillcajcuna Diospaj yuyaicunata escribichun Yaya Dios paipaj espíritu santota pꞌucuj shina cushcatami nisha nin. Ñucanchijca espíritu santota chasquingapajca cada punllami Bibliata estudiana canchij. Liyishcapi cutin cutin yuyajpica Diospaj yachachishcacunaca ñucanchij yuyaiman, shungumanmi chayanga. Chashnami Dios munashca shina causashun (Hebreos 4:12). Ashtahuanpish huauqui panicunahuanmi Diosta adorana canchij (Salmo 22:22). Diospaj espíritu santoca ñucanchij tandanacuicunapimi can (Apocalipsis 2:29). Ñucanchij huauqui panicunahuan tandanacushpaca Yaya Diostami espíritu santota cuchun mañanchij. Bibliamanta japishca cantocunatapishmi cantanchij. Shinallataj Diospaj espíritu santohuan agllashca huauquicunapaj yachachishcacunatapishmi uyanchij. Shinapish Diospaj espíritu santo tandanacuicunapi ayudachunca alli prepararishcami rina canchij. Shinallataj tandanacuicunapi tapuicunata rurajpica comentanami canchij. w19.11 pág. 11 párrs. 13, 14