Marzo
Sábado 1 de marzo
Ñucanchij shuyacushcamantaca mana pingaipi saquirishunchu (Romanos 5:5).
Cai Allpaca mana shuj Paraíso canchu. Pero chaita manaraj ricushpapish shuj Paraíso tiyanataca mana dudanachu canchij. Caipi yuyashunchij. Achca huaranga huatacuna huashamanca estrellacuna, yuracuna, animalcuna, gentecunapish manaraj tiyarcachu. Shinapish tucui chaicunataca Jehová Diosmi rurai tucurca (Génesis 1:1, 26, 27). Chai shinallatajmi cai Allpapi shuj Paraisota manaraj ricujpipish Jehová Diosca chaita pajtachi tucunga. Chaipimi ñucanchijca huiñai huiñaita causashun, alli saludtami charishun. Paraíso Allpaca Jehová agllashca punllapimi tiyai callaringa (Isaías 65:17; Apocalipsis 21:3, 4). Cai Allpapi Paraíso tiyangacamaca ñucanchij fetami sinchiyachishpa catina canchij. Chaipajca Jesús ñucanchijmanta huañushcata, Dios achca poderta charishcatapish yuyarishunchij. Diosta sirvina yuyaillapish causashunchij. Chaita rurashpaca feta charishcamanta, pacienciata charishcamanta Dios cusha nishcacunata chasquijcunapurapimi cashun (Hebreos 6:11, 12). w23.04 pág. 31 párrs. 18, 19
Domingo 2 de marzo
¿Manachu can crishpaca Diospaj podertami ricungui nircani? (Juan 11:40).
Jesusca jahua pachata ricushpami tucuicunapaj ñaupajpi Yayitu Diosta ayudachun mañan. Chashna mañashpami Diospaj poderhuan Lazarota causachigrishcata ricuchin. Chaimi Jesusca sinchita caparishpa: “¡Lázaro, llujshimui!” nirca (Juan 11:43). Chashna nijpimi huañushca Lazaroca llujshimurca. Lazarota causachinaca pi mana pajtaipaj layami carca. Pero Jesusca Diospaj poderhuanmi chaita pajtachi tucurca. Cai versocunapica Dios huañushcacunata causachinapi confiai tucushcatami yachachin. Jesús Martata ima nishcata yuyarishunchij. Paica: “Cambaj turica jataringami” nircami (Juan 11:23). Jehová Diospish, Jesuspish huañushcacunata causachina munaitami charincuna. Chaita pajtachingapajpish achca podertami charincuna. Jesusca Lazaropaj familiacuna, amigocunapish huacacujta ricushpami paipish huacai callarirca. Chashnami huañuita tucuchina munaita charishcata ricuchirca. Lazarota causachijpicarin Jesusca huañushcacunata causachingapaj achca poderta charishcatapishmi ricuchirca. Shinallataj Jesusca Martataca cai punllapaj versopi nishcatami nirca. Ñucanchijpish Marta shinallatajmi causarinapi tucui shunguhuan crina canchij. w23.04 págs. 11, 12 párrs. 15, 16
Lunes 3 de marzo
Mandaj Diosca, tucui paita mañajcunapajca cꞌuchullapimi. Tucui shunguhuan paita mañajcunapajca cꞌuchullapimi (Salmo 145:18).
Jehová Diospaj munai maijan cashcata intindishpaca shujtaj laya mañana cashcatachari cuentata cushun. Jehová Dios ñalla paipaj munaita pajtachigrishcatapishmi yuyarina canchij. Jesús cai Allpata mandacujpica ima llaquicuna, terremotocuna, jatun acapanacuna, ungüicuna, huañuipish ña mana tiyangachu (Daniel 2:44; Apocalipsis 21:3, 4). Pero chai punlla chayangacamaca Jehová Diosca Diablotami cai Allpata mandachun saquishca (Juan 12:31; Apocalipsis 12:9). Jehová Dios cai rato tucui llaquicunata tucuchijpica gentecunaca Satanás cai mundota alli mandacushcatami yuyangacuna. Chaimantami llaquicunataca manaraj tucuchishca. Pero chaita manaraj rurashca cajpipish ñucanchijta mana ayudai tucushcataca mana yuyanachu canchij. Jehová Diosca ñucanchijta ayudajmi. w23.05 págs. 8-10 párrs. 4, 7, 8
Martes 4 de marzo
Cada unoman imata cutichinatami yachanguichij (Colosenses 4:6).
¿Jesús huañushcata yuyarina tandanacuimanta shujtajcunapish beneficiarichunca imatataj rurana canchij? Callaringapajca chai tandanacuiman shamuchunmi invitana canchij. Huasin huasin huillacushpa invitacioncunata cushpapish picunallata invitasha nishcatapishmi anotai tucunchij. Por ejemplo, ñucanchij familiacunata, ñucanchijhuan trabajajcunata, escuelapi compañerocunata, shujtaj rijsishcacunatami invitai tucunchij. Invitación pꞌanguitacunata mana charishpapish shuj enlacetapishmi cachai tucunchij. Tucui ñucanchij invitashcacunamantaca tal vez shuj o ashtahuanmi shamungacuna (Eclesiastés 11:6). Pita conmemoracionman invitajpica seguramente paica achca tapuicunatami charinga. Ñucanchij tandanacuicunaman nunca mana rishca cashpaca ashtahuan tapuicunatami charinga. Chaimantami chai tapuicunata ima shina cutichinata yachana canchij. Shinashpaca alli shunguta charij gentecuna cai valishca tandanacui manaraj callarijpi, chai tandanacuipi cashpa, ña tucurijpipish beneficiarichunmi munanchij (Hechos 13:48). w24.01 págs. 12, 13 párrs. 13. 15, 16
Miércoles 5 de marzo
Cancunapaj causaica asha tiempota ricurishpa qꞌuipaman chingarij pꞌuyu shinallami (Santiago 4:14).
Bibliapica pusaj gentecuna cai Allpapi causarishcamantami parlan. Cada unomanta yachangapajmi esforzarina canchij. Chaita ruracushpaca paicunamanta imata yachai tucushcapimi yuyana canchij. Jehová Dios huañushcacunata causachina munaita charishcatapish, achca poderta charishcatapishmi yuyarina canchij. Ashtahuancarin Jesús causarishcamantapishmi yachana canchij. Jesús causarishca huashaca paitaca achca gentecunami ricui tucurcacuna. Chashna Jesús causarishcamanta yachashpaca ñucanchij fetami ashtahuan sinchiyachishun (1 Corintios 15:3-6, 20-22). Cai yachaipi ricushca shinaca Jehová Diosca huañushcacunata causachinatami munan. Chaita pajtachingapajpishmi achca poderta charin. Caicunata yachachishcamantami Jehová Diostaca achcata agradicinchij. Jehová Diosca Jesús, Martata nishca shinallatajmi ñucanchijtapish “cambaj huañushca familiacuna, amigocunapish jataringacunami” nishpa cushichicun. Chaimantami causarinapi tucui shunguhuan crishpa catingapaj esforzarishunchij. Chaita rurashpami Jehová Diospajman ashtahuan cꞌuchuyashun (Juan 11:23). w23.04 págs. 8, 12, 13 párrs. 2, 17, 20
Jueves 6 de marzo
Cambaj Taita Diospaj ñaupajpi llaquirishpa cazuj cachunmi munan (Miqueas 6:8).
Humildecuna cashpaca ñucanchijlla tucuita rurai tucushcataca mana yuyashunchu. Chaipaj randica ñucanchij rurai pudishcallatami rurashun. Shinallataj humildecuna cashpaca shujtajcunata yalli cashcataca mana yuyashunchu. Ashtahuanpish paicuna ñucanchijta yalli cashcatami yuyashun (Filipenses 2:3). Gedeonca humildemi carca. Chaimantami shuj ángel israelitacunata madianitacunamanta quishpichichun Diosca cantami agllashca nijpica, Gedeonca: “Manasespaj aillupica ñucanchij familiamari tucuimanta yalli huajchacuna canchij. Ñuca yayapaj huasipipish ñucamari tucuicunapaj qꞌuipa cani” nirca (Jueces 6:15). Gedeonca Jehová Dios mingashcata mana pajtachi tucushcatami yuyarca. Pero Dios ayudajpimi chai mingashcataca alli pajtachi tucurca. Ancianocunaca tucuipi humildes cangapajmi esforzarina can (Hechos 20:18, 19). Shinallataj paicunaca imata alli rurashpapish mana jatun tucuncunachu. Imapi pandarishpapish imapaj mana valishcataca mana yuyancunachu. w23.06 pág. 3 párrs. 4, 5
Viernes 7 de marzo
Paimi cantaca umapi sarunga (Génesis 3:15).
Jesús Diablopaj umata sarujpimi cai profeciaca tucui pajtaringa. Chai pajtarichunca 1.000 yalli huatacunami faltan (Apocalipsis 20:7-10). Pero manaraj chai callarijpica ¿Bibliapi nishca shinaca shamuj punllacunapica imataj tucunga? Callaringapajca llajtacunaca: “¡Sumajta, mana manchashpami causacunchij!” ningacunami (1 Tesalonicenses 5:2, 3). Shinallataj llajtacunaca ñapishmi panda religioncunata llaquichingacuna. Chashnami jatun llaqui punllacunaca callaringa (Apocalipsis 17:16). Chai qꞌuipaca Jesusca tucui gentecunatami juzganga. Oveja shina cajcunataca chivocuna shina cajcunamantami chꞌicanyachinga (Mateo 25:31-33, 46). Shinapish Diabloca maqui cruzashcaca mana saquiringachu. Paica yallitaj pꞌiñarishca cashcamantami llajtacunamanca Diospaj pueblota llaquichina yuyaita cunga. Chai tandalla llajtacunataca Bibliapica Magog llajtata mandaj Gog nishpami shutichin (Ezequiel 38:2, 10, 11). Shinallataj cai Allpapi saquirij ungidocunaca jahua pachamanmi ringacuna. Chaipimi paicunaca Jesushuan, angelcunahuan Armagedón jatun macanacuipi macanacungapaj tandanacungacuna. Chashnami jatun llaqui punllacunaca tucuringa (Mateo 24:31; Apocalipsis 16:14, 16). Chai qꞌuipami Jesusca 1.000 huatacunata cai Allpata mandai callaringa (Apocalipsis 20:6). w23.10 págs. 20, 21 párrs. 9, 10
Sábado 8 de marzo
Canta sirvij ñucaca jovenmantami Jehová Diosta manchashpa causashcani (1 Reyes 18:12).
Cunan punllacunapica achca huauqui panicunami Diosmanta ama huillachun jarcan llajtacunapi causancuna. Paicunaca autoridadcunatami respetancuna. Pero Abdías shinami Jehová Diosllata adorangapaj esforzarincuna (Mateo 22:21). Cai huauqui panicunaca gentecunata cazunapaj randica tucuimanta yallica Jehová Diostami cazuncuna (Hechos 5:29). Chaimantami paicunaca autoridadcuna jarcasha nijpipish pacalla predicashpa, tandanacushpa catincuna (Mateo 10:16, 28). Ashtahuancarin huauqui panicuna Diosmanta yachashpa catichunmi ayudancuna. Por ejemplo, huauqui Henrica Diosmanta ama huillachun jarcan llajtapimi causaj carca. Chaimantami paica huauqui panicunamanca publicacioncunataca pacalla saquinaman rij carca. Cai huauquica: “Ñucaca imamantapish mancharijllami cani. Pero Jehová Diosta cꞌuyashcamantami mana manchashpa publicacioncunata saquinaman rij carcani” nircami. Canpish Jehová Diosta tucui shunguhuan manchashpaca mana manchashpami paipajta rurai tucungui. w23.06 págs. 16, 17 párrs. 9, 11
Domingo 9 de marzo
Shuj runallamantami juchaca cai pachaman yaicurca (Romanos 5:12).
Adán y Evaca Jehová Diosmanta caruyashpaca juchayujcunami tucurcacuna. Pero, ¿Adán y Eva Jehová Diosta mana cazujpipish Diospaj munaica pajtari tucurcachu? Diabloca Jehová Dios chai jatun problemata allichingapaj mana tanto rurai tucushcatami yuyashcanga. Tal vez paica “Jehová Diosca Adán y Evata tucuchishpa mushuj cꞌarita, mushuj huarmitami Allpapi churanga” nishpami yuyashcanga. Pero chaita rurashca cajpica Diabloca “Diosca llullami can” nishpami paitaca juchachinman carca. ¿Imamanta? Génesis 1:28-pi nishca shinaca Adán y Evapaj huahuacunami cai allpataca jundachina carcacuna. Shinallataj Diabloca ‘Jehová Dios Adán y Eva huahuacunata charichun saquijpipish chai huahuacunaca jucha illajcunaca nunca mana tucungachu’ nishpami yuyashcanga (Eclesiastés 7:20; Romanos 3:23). Chashna tucushca cajpica Diabloca ‘Jehová Diosca paipaj munaitaca mana pajtachi tucushcachu’ nishpami paitaca juchachinman carca. ¿Imamanta? Jehová Diospaj munai pajtarichunca cai Allpaca jucha illaj gentecunahuanmi jundarina carca. w23.11 pág. 6 párrs. 15, 16
Lunes 10 de marzo
Quillcachishcapi nishcallata ruraichij (1 Corintios 4:6).
Jehová Diosca Bibliata, paipaj organizacionta utilizashpami jahualla mandashcacunata cun. Chaimantami imatapish mana mirachina canchij (Proverbios 3:5-7). Shinallataj cada uno imata ruranata, imata mana ruranata decidichunmi saquina canchij. Diabloca cai pachapaj yuyaicunahuanmi pandachisha nin. Shinallataj huauqui panicunatami chꞌicanyachinata munan (Colosenses 2:8). Por ejemplo, primer siglopica Diosta mana sirvijcunapaj, judiocunapaj panda yachachishcacunahuanmi pandachisha nirca. Shinallataj Diosta sirvijcuna Moisesman cushca leycunata pajtachishpa catina cashcatami crichisha nirca. Cai panda yuyaicunata uyajcunaca Jehová Diosta cazunapaj randica gentecunatami cazujcuna carca. Cunan punllacunapica Diabloca ¿ima shinataj pandachisha nin? Por ejemplo, politicocunaca panda yuyaicunata, llullacunata ningapajmi redes socialesta, televisionta, radiota utilizancuna. w23.07 págs. 16, 17 párrs. 11, 12
Martes 11 de marzo
¡Mandaj Dioslla, quiquin rurashcacunaca tucuita yalli jatunmari! Quiquinpaj yuyaica yallitaj mana jahuallamari (Salmo 92:5).
Jehová Diosca Adán y Eva mana cazujpipish paipaj munai pajtarichunca imata ruranatami yacharca. Diabloca Jehová Dios chaita ruranataca mana yuyarcallapishchu. Diosca Adán y Eva huahuacunata charichunmi saquirca. Chashnami mana llullaj cashcata, shujtajcuna jarcasha nijpipish paipaj munaita pajtachij cashcata ricuchirca. Jehová Diosca paipaj munaita pajtachingapajca shuj mirai shamuna cashcatami huillarca. Chai miraica Adán y Evapaj huahua huahuacunata quishpichishpami Diospaj munai cai Allpapi pajtarichun ayudana carca (Génesis 3:15; 22:18). Chai miraica Jesusmi can. Diabloca Jehová Dios paipaj cꞌuyashca Churita cushpa gentecunata quishpichinataca mana yuyashcachu canga. ¿Imamanta? Diosca yallitaj cꞌuyaj cashcamantami paipaj Churita curca (Mateo 20:28; Juan 3:16). Shinapish Diabloca paillapi yuyaj cashcamantami Jehová Dios shinaca cꞌuyaitaca mana charin. ¿Jesús huañushcamantaca ima bendicioncunallatataj charishun? Mil huatacuna tucurijpica Diosta cazuj Adán y Evapaj huahua huahuacunaca cai Allpapimi huiñai huiñaita causangacuna. Chashnami Diospaj munaica pajtaringa. w23.11 págs. 6, 7 párr. 17
Miércoles 12 de marzo
Diosca tucuicunatami juzganga (Hebreos 13:4).
Causaipish, yahuarpish Jehová Diospaj valishca cashcamantami ñucanchijpajpish valishca can. ¿Imamanta? Yayitu Jehová Diosmi causaita cun. Paica yahuarca causaitami ricuchin nircami (Levítico 17:14). Jehová Diosca gentecunaman animalcunata micuchun permisota cushpaca, ‘aichata micushpapish yahuartaca manataj micunachu canguichij’ nishpami mandarca (Génesis 9:4). Shinallataj israelitacunamanca chaillatatajmi yuyachirca (Levítico 17:10). Primer siglopi tiyaj cuerpo gobernante huauquicunapishmi Jehová Dios yuyaita cujpi ‘yahuartaca manataj micunachu canguichij’ nishpa mandarcacuna (Hechos 15:28, 29). Ñucanchijpish ima tratamientota agllacushpaca cai mandashcatami pajtachina canchij. Jehová Diosta cazushcata ricuchingapajca mapa ruraicunamantami caruyana canchij. Apóstol Pabloca mana alli munaicunataca tucuita huañuchichij nircami. Chashna nishpami apóstol Pabloca mapa ruraicunapi ama urmangapaj sinchita esforzarina cashcata yachachisha nirca. Huainayanapi ama urmangapajca mapa cosascunataca mana rurana, mana ricunachu canchij (Colosenses 3:5; Job 31:1). w23.07 pág. 15 párrs. 5, 6
Jueves 13 de marzo
Sansonca paipaj shungutami pascarca (Jueces 16:17).
¿Sansonca Dalila paita pandachisha nishcataca imamantataj mana cuentata curca? Tal vez paita achcata cꞌuyashcamantami mana cuentata cushcanga. Dalilaca Sansontaca cutin cutinmi ‘¿canca imamantataj yallitaj fuerzasapa canguiyari?’ nishpa tapurca. Chaimi Sansonca imamanta fuerzasapa cashcata paiman huillarca. Chaita rurashcamantami Sansonca fuerza illaj saquirirca. Ashtahuancarin Diospaj ñaupajpimi mana alli ricurirca (Jueces 16:16-20). Sansonca Jehová Diospi confianapaj randi Dalilapi confiashcamantaca achca llaquicunatami charirca. Filisteocunaca paita japishpaca ñahuicunata surcushpa, Gazaman apashpami cadenacunahuan huatashpa carcelpi tiyaj molino rumita muyuchichun churarcacuna. Shinami Sansontaca pingaipi churarcacuna. Chai qꞌuipaca Dagón shuti dios Sansonta llaquichingapaj ayudashcata yuyashpami paita adorangapaj shuj fiestata rurarcacuna. Shinallataj paicunaca pugllashpa, cushicushpa asingapajmi Sansontaca chai fiestaman aparcacuna (Jueces 16:21-25). w23.09 págs. 5, 6 párrs. 13, 14
Viernes 14 de marzo
Tucui gentecunapaj ñaupajpi allita rurana yuyailla caichij (Romanos 12:17).
¿Trabajopi, escuelapi o colegiopi ñucanchij crishcacunamanta tapujpica imatataj rurana canchij? Tucuicunami ñucanchij crishcacunata difindinata munachij ¿nachu? Pero gentecuna yuyashcata respetangapajpishmi esforzarina canchij (1 Pedro 3:15). Shinallataj chai tapuita imamanta rurashcatami intindina canchij. Tal vez mana pꞌiñachingaraicullachu tapushcanga. Ashtahuanpish ñucanchij crishcacunamanta ashtahuan yachasha nishcamantami tapushcanga. Pero ima munaihuan tapushca cajpipish siempremi respetota ricuchina canchij. ¿Cambaj trabajopi shuj compañero, “¿cancunaca imamantataj cumpleañoscunata mana ruranguichij?” nishpa tapujpica imatataj ruranguiman? Manaraj cutichishpaca imamanta chaita tapushcatami yuyana cangui. Tal vez cambaj compañeroca ñucanchijta pushajcuna divirtirichun mana saquij cashcatachari yuyan. Chaimantami imamanta cumpleañoscunata mana rurashcata manaraj cutichishpaca, tal vez “ñucapish trabajopi tucuicuna alli apanacuchunmi munani” nishpa cutichi tucunchij. Chashna cutichijpica tal vez cambaj compañeroca ashtahuan tranquilomi sintiringa. Ashtahuancarin cumpleañoscunamanta Bibliapi imata yachachishcatami tal vez yachanata munanga. w23.09 pág. 17 párrs. 10, 11
Sábado 15 de marzo
Rijcharishca caichij. Chashnami millai runacunapaj llulla yachachishcacunahuanca mana paicuna shina urmanguichij, crishcapipish sinchi catinguichij (2 Pedro 3:17).
Tiempo tiyajpiraj tucui gentecunaman huillangapaj esforzarina canchij. Apóstol Pedroca, Diospaj punlla “shamunata shuyashpa chai yuyailla catichij” nircami (2 Pedro 3:11, 12). Chaipajca paraisopi ima shina causanatami yuyana canchij. Por ejemplo, ¿cai Allpa limpio cajpi, mishqui, sano micunacunata micucushcata yuyashcanguichu? ¿Cambaj cꞌuyashca familiacuna, amigocuna causarijpi cushicushpa chasquicushcata yuyashcanguichu? ¿Shinallataj ñaupa tiempo gentecunaman profeciacuna ima shina pajtarishcata yachachicushcata yuyashcanguichu? Chaicunapi yuyashpaca Diospaj punlla ñalla shamuna cashcatami seguros cashun. Ashtahuancarin shamuj punllacunapi, ima tucunata yachashcamantami panda yachachishcacunataca mana crishun. w23.09 pág. 27 párrs. 5, 6
Domingo 16 de marzo
Amitohuan shuj shinalla cashcamanta cancunapaj yaya mamata cazuichij. Chaita ruranami Diospaj ñaupajpica alli can (Efesios 6:1).
¿Achca jovencunaca paicunapaj yaya mamataca imamantataj mana cazusha nincuna? Maijancunaca escuelapi yaya mamata mana cazuj compañerocunata charishcamantami paicuna shina yuyai callarishcacuna (2 Timoteo 3:1, 2). Shinallataj shujtaj jovencunaca: “Ñuca yaya mamaca paicuna churashca mandashcacunata paicunaraj mana pajtachijpipish chaicunata cazuchunmi ñucataca obligasha nincuna” nincunami. Cutin, huaquin jovencunaca: “Ñuca yaya mamapaj mandashcacunaca cunan tiempopajca ña mana valinchu, yallitaj sinchimi can” nishpami yuyancuna. ¿Canpish chashna yuyashcanguichu? Chaita ruranami Diospaj ñaupajpica alli can” ninmi. Shinapish huaquin jovencunapaj cai punllapaj versopi nishcata cazunaca sinchimi can. Pero ¿chaipi nishcacunata cazuchunca imataj ayudai tucun? Cazujcuna canata yachangapajca Jesusmantami yachana canchij (1 Pedro 2:21-24). Jesusca jucha illaj cajpipish paipaj yaya mamaca juchayujcunami carca. Pero paicuna pandarijpipish o paita mana intindijpipish paicunatami cazushpa, respetashpa catirca (Éxodo 20:12). w23.10 pág. 7 párrs. 4, 5
Lunes 17 de marzo
Ñaupa mandashcacunaca debilmi can. Imapaj mana valinchu. Chaimantami Diosca anchuchishca (Hebreos 7:18).
Apóstol Pabloca, ‘chai Leypi mandashca shina cushca sacrificiocunaca Jehová Dios juchacunata completamente perdonachunca mana ayudanchu’ nircami. Chaimantami Diosca chai Leyta anchuchishca carca. Shinallataj Pabloca hebreo huauqui panicunamanca huaquin sinchi yachaicunatami yachachisha nirca. Chashnami Jesús huañushcamanta Yaya Dios ‘shuj ashtahuan alli esperanzata’ paicunaman cushcata yuyachirca. Chaimantami paicunaca Jehová Diosman cꞌuchuyai tucurcacuna (Hebreos 7:19). Pabloca hebreo huauqui panicunamanca judío religionta saquishpa Jesusta catij tucushcamanta Jehová Diosta ashtahuan alli adorai tucushcatami intindichirca. Caipi yuyashun. Llanduta ricushpami huaquin cosascuna ima shina cashcata ashata yachai tucunchij ¿nachu? ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Judiocunaca Moisesman cushca leypi mandashca shinami Jehová Diosta adorajcuna carca. Pero Jehová Diosta chashna adoranaca ‘ima shamuna cashcata ricuchij llandu shinallami’ carca. Chaimi Jehová Diosta alli adorangapajca cunanca Jesús yachachishca shina Diostaca adorana carcacuna (Colosenses 2:17). Shinashpaca Jehová Dios munashca shina paita adorangapajca ñucanchij juchacunata perdonangapaj pai imallata rurashcatami alli intindina canchij. w23.10 pág. 25 párrs. 4, 5
Martes 18 de marzo
Huatacuna ña pajtamujpimi, ura lado llajtata jatun mandajca janaj lado llajtahuan macanacugringa. Chaimi janaj lado llajtata jatun mandajca macanacungapaj jataringa (Daniel 11:40).
Daniel capítulo 11-pica ishqui mandajcuna cai Allpata mandasha nishpa macanacucushcatami parlan. ¿Daniel nishcacunata shujtaj profeciacunahuan chꞌimbapurashpaca imatataj intindinchij? Janaj lado llajtata mandajca Rusia y paita apoyajcunami can. Cutin ura lado llajtata mandajca Estados Unidos y Reino Unidomi can. Cai ishqui mandajcunataca “rey del norte” y “rey de sur” nishpapishmi rijsinchij. ‘Janaj lado llajtata mandajca’ pai mandacun llajtacunapi causaj Testigocunataca achcatami llaquichicun. Huaquin Testigocunataca Jehová Diosta sirvishcamantami macashcacuna, carcelpipish churashcacuna. Pero ñucanchij huauqui panicunaca cai millai mandajtaca mana manchancunachu. Paicunaca Daniel libropi nishca shina cai mandaj paicunata llaquichina cashcataca allimi yachancuna (Daniel 11:41). Ñucanchijpish cai profecía ña pajtaricushcata seguros cashpaca Jehová Diostami tucuipi cazushun. Shamuj punllacunapi sumaj bendicioncunata chasquina cashcatapishmi seguros cashun. w23.08 págs. 11, 12 párrs. 15, 16
Miércoles 19 de marzo
Maijanpish cancunata llaquichishpaca, paipaj ñahuita ricucujta tujsicuj shinami llaquichicun (Zacarías 2:8).
Ñucanchijcunaca Jehová Diospajca paipaj ñahui ángel shinami canchij. ¿Imamanta? Ñahuicuna valishca cashcamantami achcata cuidanchij ¿nachu? Chashna layallatajmi ñucanchijcunaca Jehová Diospajca achca valishca canchij. Chaimantami Yayitu Diosca ‘maijanpish cancunata llaquichishpaca ñuca ñahuita tujsicuj shinami llaquichin’ nin. Ñucanchijcuna llaquilla cajpica, Jehová Diospish llaquilla sintirishcamantami ñucanchijta ayudasha nin. Chaimanta ‘cambaj ñahui angelta shina cuidahuayari’ nishpa paita mañashunchij (Salmo 17:8). Jehová Diosca pai canta tucui shunguhuan cꞌuyashcata crichunmi munan. Pero ima shina huiñashcamanta o problemacunata apacushcamantami huaquinpica Jehová Dios ñucanchijta cꞌuyashcata crinaca sinchi can. Jehová Diosca ñucanchijcuna ima shina sintirishcataca allimi intindin. Pero ¿can Jehová Diospaj valishca cashcata seguro cangapajca imatataj rurana cangui? Jehová Dios paipaj Churi Jesusta, ungidocunata, tucuicunata cꞌuyaita ima shina ricuchij cashcatami intindina cangui. w24.01 págs. 27, 28 párrs. 6, 7
Jueves 20 de marzo
Ñucanchij Diospaj maquica ñucanchijhuanmi carca. Chaimi ñucanchijtaca contracunamanta cuidarca (Esdras 8:31).
Esdrasca Jehová Dios paita sirvijcunata ima shina ayudaj cashcataca ñami ricushca carca. Huata 484-pica mandaj Asueroca persacuna mandacun llajtacunapi causaj judiocunata tucuchichunmi mandashca carca. Chai punllacunapica Esdrasca Babiloniapimi causacushcanga (Ester 3:7, 13-15). Asuero chaita mandashcata yachaj chayashpaca tucui provinciacunapi causaj judiocunaca ayunashpa, huacashpa cꞌuyaillata caparirishpami Jehová Diosta ayudachun mañarcacuna (Ester 4:3). Chashna mañashca qꞌuipaca tucui judiocuna huañunapaj randica paicunata huañuchisha nijcunami huañurcacuna. ¿Chaita ricushpaca Esdraspish, caishuj judiocunapish ima shinashi sintirishcangacuna? (Ester 9:1, 2). Chai punllacunapi llaquicunata apashcamantami Esdrasca shamuj punllacunapi tiyagrij llaquicunata ahuantangapaj allichirishca carca. Paica Jehová Dios paita sirvijcunata ayudaj cashcatami seguro carca. w23.11 pág. 17 párrs. 12, 13
Viernes 21 de marzo
Shuj runa leypi nishcata mana tucuita rurajpipish Diosca cashcata rurajta shinami paitaca ricun (Romanos 4:6).
Apóstol Pabloca Jehová Dios Moisesman cushca mandashcacunamantami parlacurca (Romanos 3:21, 28). Apóstol Pablopaj punllacunapica maijan judío huauqui panicunapajca Moisesman cushca leyta cazuna ña mana minishtirishcata intindinaca sinchimi carca. Paicunaca chai mandashcacunata cazushpa catina cashcatami yuyajcuna carca. Chaimantami Pabloca Abrahanpaj ejemplomanta parlashpa Diospaj ñaupajpi alli ricuringapaj imata rurana cashcata intindichirca. Paica, ‘Moisesman cushca mandashcacunata cazunapaj randica fetami charina canguichij’ nircami. Ñucanchijcunapish Jehová Diospi, Jesuspi sinchi feta charishpaca Diospaj ñaupajpica allimi ricurishun. Cutin Santiago capítulo 2-pica Moisesman cushca mandashcacunamantaca mana parlacunchu. Chaipica Santiagoca Diosta sirvijcuna cada punlla imallata rurajcuna cashcatami parlacurca (Santiago 2:24). Santiago nishca shinaca ñucanchij ruraicunahuanmi sinchi feta charishcata o mana charishcata ricuchi tucunchij. w23.12 págs. 3-5 párrs. 8, 10, 11
Sábado 22 de marzo
Cusaca huarmipaj umami can (Efesios 5:23).
Cazaranata yuyacushpaca pihuan cazaranatami alli yuyashpa decidina cangui. ¿Imamanta? Cazarashpaca cambaj cusatami tucuipi cazuna cangui (Romanos 7:2; Efesios 5:33). Chaimanta pihuan cazaranata yuyacushpaca cashna nishpa tapuri: “¿Chai turica espiritualmente sinchichu can? ¿Jehová Diosta sirvinatachu punta lugarpi churan? ¿Alli yuyashpachu decisioncunata japin? ¿Imapi pandarishpaca pandarishcatachu reconocin? ¿Huarmicunataca respetanchu? ¿Diospajman ashtahuan cꞌuchuyashpa catichunchu ñucata ayudanga? ¿Familiata ima shina mantininata yachanchu? ¿Cazarashca qꞌuipaca ñucahuanca allichu apanacushpa catinga?” nishpami tapurina cangui. Pero shuj alli cusata charisha nishpaca canrajmi alli huarmi cana cangui. Alli huarmica cusata ‘ayudaj, compañajmi’ can (Génesis 2:18). Shinallataj Jehová Diosta cꞌuyashcamantami shujtajcunapish paipaj cusata respetachun ayudan (Proverbios 31:11, 12; 1 Timoteo 3:11). Alli huarmi casha nishpaca Jehová Diosta ashtahuan cꞌuyangapajmi esforzarina cangui. Shinallataj huasipi, congregacionpi imapipish ayudangapajmi esforzarina cangui. w23.12 págs. 22, 23 párrs. 18, 19
Domingo 23 de marzo
Cancunamanta maijanpish alli yachaita minishtishpaca Diosta cutin cutin mañachun (Santiago 1:5).
Paica alli decisioncunata japichunmi alli yuyaita cusha nin. Causaipi jatun decisioncunata japingapajca Jehová Dios ñucanchijta ayudachunmi minishtinchij. Llaquicunata ahuantachunmi fuerzasta cun. Jehová Diosca apóstol Pablota ayudashca shinallatajmi llaquicunata ahuantachun fuerzasta cushpa ayudanga (Filipenses 4:13). Diosca huauqui panicunata utilizashpami ñucanchij mañaicunataca cutichin. Jesusca ñalla huañugrishpaca Yaya Diostaca: ‘Gentecuna cambaj shutita mapayachicushcata yuyachunca ama saquihuangui’ nishpami mañarca. Pero Jehová Diosca chaita ruranapaj randica shuj angelta cachashpami paita sinchiyachirca (Lucas 22:42, 43). Jehová Diosca ñucanchijtapishmi huauqui panicunata utilizashpa ayudan. Por ejemplo, huauqui panicuna telefonopi cayashpa o ñucanchijta visitashpami huaquinpica sinchiyachincuna. Chaimantami tucuicuna alaja shimicunahuan huauqui panicunata sinchiyachingapaj esforzarina canchij (Proverbios 12:25). w23.05 págs. 10, 11 párrs. 9-11
Lunes 24 de marzo
Caishuj chaishuj animanacushpa, sinchiyarinacushpa catichij (1 Tesalonicenses 5:11).
Espiritualmente chiriyashca huauqui panicuna conmemoracionman shamujpica tal vez “¿huauqui panicunaca, allichu chasquingacuna?” nishpachari sustaringacuna. Chaimantami alli yuyashpa imatapish tapuna canchij. Paicunata ama mana alli sintichingapajpishmi esforzarina canchij. Paicunaca ñucanchij cꞌuyashca huauqui panicunami can. Chaimantami paicunahuan Jehová Diosta tandalla adorai tucushcamanta cushilla sintirina canchij (Salmo 119:176; Hechos 20:35). Jesús huañushcata yuyaringapaj cada huata tandanacuna imamanta valishca cashcatami cunanca alli intindinchij. Chaiman rishcamantami tucuicuna beneficiari tucunchij (Isaías 48:17, 18). Shinallataj chai tandanacuiman rishpami Jehová Diosta, paipaj churi Jesustapish ashtahuan cꞌuyashun. Ashtahuanpish chaipi cashcamantami paicunata tucui shunguhuan agradicishcata ricuchishun. Ñucanchij cꞌuyashca huauqui panicunahuan tandalla cangapajpishmi oportunidadta charinchij. Shinallataj primera vez shamujcunata Jesús huañushcamanta paicunapish beneficiari tucushcatami yachachi tucushun. Chaimanta Jesús huañushcata yuyaringapaj allichirishpa catishunchij. Chai punllaca tucui punllacunata yalli valishcami can. w24.01 pág. 14 párrs. 18, 19
Martes 25 de marzo
Ñucaca Mandaj Diosmi cani. Can catina ñanta yachachij Diosmi cani (Isaías 48:17).
¿Jehová Diosca mai ñanta purina cashcataca ima shinataj ricuchin? Paica Bibliapimi ima shina causana cashcata yachachin. Shinallataj ñucanchijta ñaupajman pushachunca huaquin cꞌaricunatapishmi agllashca. Por ejemplo, paimanta yachachishpa catichunca “alli cazuj, alli yuyaiyuj” sirvijtami agllashca. Chashnami ñucanchijcunaca alli decisioncunata japi tucunchij (Mateo 24:45). Pero Jehová Diosca shujtaj cꞌaricunatapishmi ñucanchijta ñaupajman pushachun agllashca. Por ejemplo, superintendente de circuito huauquicuna, congregacionta pushaj anciano huauquicunami animota cushpa, sumaj consejocunata cushpa llaquicunata ahuantachun ayudan. Jehová Dios chai huauquicunata utilizashpa cai llaqui punllacunapi ñucanchijta ayudacushcamantami achcata agradicinchij. Cai huauquicunapaj ayudahuanmi Jehová Diospajman ashtahuan cꞌuchuyai tucunchij. Huiñai causaiman apaj ñanpipishmi purishpa catinchij. Jehová Dios juchayuj runacunata utilizashpa ñucanchijman mandashcacunata cujpica chai mandashcacunata cazunaca sinchimi cai tucun. Pero chashna yuyacushpaca Jehová Dios chai huauquicunata utilizashpa ñucanchijta ñaupajman pushacushcatami yuyarina canchij. Chashnami chai huauquicunapaj nishcacunataca mana pꞌiñarishpa cazushun. w24.02 págs. 20, 21 párrs. 2, 3
Miércoles 26 de marzo
Ama rimashcallahuan, jahua shimillahuan cꞌuyashunchijchu. Ashtahuanpish ruraicunahuan, tucui shunguhuan cꞌuyashunchij (1 Juan 3:18).
Ñucanchijca Jehová Diosta ashtahuan cꞌuyangapajca Bibliatami alli estudiana canchij. Shuj versota liyicushpaca chai verso Jehová Diosmanta imata yachachishcatami yuyana canchij. Shinallataj: “Cai versoca ¿Jehová Dios ñucata cꞌuyashcataca ima shinataj ricuchin? ¿Ñucapish imamantataj Jehová Diosta cꞌuyana cani?” nishpami tapurina canchij. Jehová Diosta ashtahuan cꞌuyangapajca paitami cutin cutin shungumanta mañana canchij (Salmo 25:4, 5). Chashna mañajpimi Yaya Diosca ñucanchij mañaicunataca cutichinga (1 Juan 3:21, 22). Ñucanchijpish shujtajcunata ashtahuan cꞌuyangapajmi esforzarina canchij. Apóstol Pabloca Jehová Diosta huaquin huatacunata sirvishca qꞌuipaca Timoteotami rijsirca. Timoteoca Jehová Diosta, huauqui panicunatami cꞌuyaj carca. Chaimantami Pabloca: “Pai shina allita rurajtaca pi shujtajta mana charinichu. Paimi tucui shunguhuan cancunamantaca sustarin” nirca (Filipenses 2:20). Pabloca Timoteoca huauqui panicunatapish cꞌuyaj cashcatami nirca. Timoteo cꞌuyaj cashcamantami huauqui panicunaca paicunata visitachun cushilla shuyajcuna carca (1 Corintios 4:17). w23.07 págs. 9, 10 párrs. 7-10
Jueves 27 de marzo
Cantaca manataj shitashachu (Hebreos 13:5).
Moisesca israelitacuna Jehová Dios cusha nishca Allpaman manaraj yaicujpimi huañurca. ¿Pushaj illaj, paicunallachu saquirirca? Mana. Paicuna Jehová Diosta tucuipi cazujpica Jehová Diosca paicunahuanmi carca. Por ejemplo, Moisés manaraj huañujllapitajmi Jehová Diosca Josueta israelitacunata pushachun churarca. Moisesca achca huatacunatami alli pushaj cachun Josueman yachachishca carca (Éxodo 33:11; Deuteronomio 34:9). Shinallataj Diosta alli sirvij shujtaj cꞌaricunapishmi Diospaj pueblota ñaupajman pushajcuna carca. Paicunaca mil, cien, cincuenta, diez gentecunatami mandajcuna carca (Deuteronomio 1:15). Shinaca Moisés huañujpipish shujtaj pushajcunami israelitacunataca cuidashpa catircacuna. Shinallataj Eliasca achca huatacunatami Jehová Diosta alli adorachun israelitacunataca ayudarca. Pero Jehová Dios Judá llajtaman richun Eliasta mandajpica ¿imataj tucurca? (2 Reyes 2:1; 2 Crónicas 21:12). ¿Israelpi tiyaj chunga jatun familiacunaca pushaj illajchu saquirircacuna? Mana. Eliasca achca huatacunatami Eliseoman alli pushaj cachun yachachishca carca. Shinami Jehová Diosca chai pushajcunahuan israelitacuna paita sirvishpa catichun ayudarca. w24.02 pág. 5 párr. 12
Viernes 28 de marzo
Luzpaj huahuacuna shina causashpa catichij (Efesios 5:8).
Efesopi causajcunaca Jehová mandashca shina causai callarishcamantami luzpi puri callarishca shina carca (Salmo 119:105). Shinallataj yanga dioscunata adoranata, huainayanata, mapa ruraicunatami saquircacuna. Chashnami Jehová Dios munashca shina causangapaj esforzaricushcata ricuchircacuna (Efesios 5:1). Ñucanchijpish Jehová Diosta manaraj rijsishpaca amsapi puricushca shinami causarcanchij. Maijancunaca yanga fiestacunata rurashpa, mapa cosascunata rurashpami causarcanchij. Pero Jehová Diosta rijsishpaca ñucanchij ñaupa causaita huashaman saquishpami pai munashca shina causai callarircanchij. Shinallataj Diospaj ñaupajpi ima alli cashcata, ima mana alli cashcatami intindircanchij. Chaita intindishcamantami cunanca cushilla causaita charinchij (Isaías 48:17). Shinapish luzpi puricushpapish mana cuidadota charishpaca cutinmi amsapi puri callarishun. w24.03 págs. 21, 22 párrs. 6, 7
Sábado 29 de marzo
Mashnata sinchiyashca cashpapish chai ñanllapitaj allita rurashpa catishunchij (Filipenses 3:16).
Jehová Diosman mingarishpa bautizaringapaj manaraj listo cashcatachari yuyangui. Tal vez Jehová Dios munashca shina causangapajca huaquin cambiocunatami ruranaraj cangui. Mana cashpaca cambaj feta sinchiyachingapajchari ashtahuan tiempota minishtingui (Colosenses 2:6, 7). Bibliamanta yachacujcunaca chꞌican chꞌican cashcamantami cada uno espiritualmente sinchi tucungapajca tiempota minishtin. Jovencunapish espiritualmente sinchi tucungapajca asha huatacunata o ashtahuan huatacunatami minishtincuna. Chaimantami ‘cada uno shujtajcunahuan mana chꞌimbapurarishpa’ ima cambiocunata rurana cashcata alli ricurana canchij (Gálatas 6:4, 5). Jehová Diosman mingaringapaj manaraj listo cashcata cuentata cushpaca esforzarishpami catina cangui. Shinallataj cambaj causaipi cambiocunata rurashpa catingapajca Jehová Diospaj ayudatami mashcana cangui (Filipenses 2:13). Jehová Dios can imalla mañashcacunata cutichinataca seguromi cana cangui (1 Juan 5:14). w24.03 pág. 5 párrs. 9, 10
Domingo 30 de marzo
Cusacunaca cancunapaj huarmicunata alli intindishpa paicunahuan causashpa catichij (1 Pedro 3:7).
Shuj cutinca Saraca Abrahantaca cambaj culpamantami llaquicunata charinchij nishpami sinchita rimarca. Abrahanca Sara paita siempre respetaj, apoyaj cashcatami yacharca. Chaimantami paitaca atencionhuan uyarca, ima shina ayudanatapish ricurca (Génesis 16:5, 6). ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Cusaca familiapi decisioncunata japina derechotami charin (1 Corintios 11:3). Shinapish paipaj huarmita cꞌuyashcamantami atencionhuan alli uyan, pai ima shina sintirishcata, imata yuyashcata cuentapi charin (1 Corintios 13:4, 5). Shuj cutinca quimsa runacunami mana huillashpalla Abrahanta visitanaman chayarcacuna. Chaimi Abrahanca Sarataca achca tandacunata utca rurachun nirca (Génesis 18:6). Saraca ocupada cashpapish Abrahán nishcatami utca cazurca. Huarmicuna, ¿Saramantaca imatataj yachai tucunguichij? Cancunapaj cusacunatami siempre apoyana canguichij. Chashna rurajpica cꞌuyaica mana chiriyangachu (1 Pedro 3:5, 6). w23.05 págs. 24, 25 párrs. 16, 17
Lunes 31 de marzo
Jahua pachamanta shamuj alli yachaita charij runaca utca cazujmi can (Santiago 3:17).
Jehová Dios Gedeonta juez cachun nombrajpica paica achca jarcaicunahuanmi chꞌimbapurarca. Por ejemplo, Jehová Diosca Gedeontaca, ‘Baal Diosta adorangapaj cambaj yaya rurashca altarta urmachigri’ nishpami mandarca (Jueces 6:25, 26). Shinallataj Gedeonca enemigocunahuan macanacungapajmi achca soldadocunata tandachirca. Shinapish Jehová Diosca ishqui cutintami ashalla soldadocunahuan macanacunaman richun mandarca (Jueces 7:2-7). Ashtahuancarin Diosca tutapi enemigocunahuan macanacunaman richunmi mandarca (Jueces 7:9-11). Ancianocunaca Bibliapi nishcacunata, Jehová Dios cushca instruccioncunatami siempre cazuna can. Chaita rurajpimi huauqui panicunapish Jehová Diostaca tucuipi cazungacuna. Shinapish huaquinpica cazujcuna canaca ancianocunapajca sinchimi cai tucun. Por ejemplo, Jehová Diospaj organización cunanlla cushca instruccioncunata cazunaca sinchichari canga. Cutin huaquinpica ancianocunaca: ‘¿Cai instruccioncunata cazunaca allichushi canga?’ nishpachari yuyangacuna. Huaquinpicarin cai instruccioncunata cazujpica autoridadcunaca prezupimi churangacuna nishpami sustaringacuna. ¿Cashna jarcaicunahuan chꞌimbapuracushpaca ancianocunaca ima shinataj Gedeonpaj ejemplota cati tucuncuna? Jehová Dios nishcacunata shungumantami cazuna can. w23.06 págs. 4, 5 párrs. 9-11