Abril
Martes 1 de abril
¿Imatataj rurashcanguichu? ¿Ima nishpataj chashna umarcanguiyari? (Génesis 29:25).
Ñaupa tiempopi Diosta sirvijcunaca mana yuyashcapimi achca llaquicunata charircacuna. Jacobpaj causaipi yuyashunchij. Jacobpaj yayaca paitaca: ‘Ñucanchij familiamanta Labanpaj shuj ushushihuanmi cazarana cangui. Labanca Jehová Diosta sirvijmi can. Chaita rurajpica Jehová Diosca cantaca achcatami bendicianga’ nircami (Génesis 28:1-4). Chaimi Jacobca Canaanmanta Labán causashca llajtaman rirca. Labanpaj punta ushushica Leami carca. Cutin Labanpaj qꞌuipa ushushica Raquelmi carca. Jacobca Raquelta cꞌuyai callarishpami paihuan cazarasha nirca. Pero paihuan cazarangapajca Labanpaj siete huatacunatami trabajana carca (Génesis 29:18). Shinapish Labanca Jacobta umashpami paipaj punta ushushi Leahuan cazarachirca. Shuj semana huashaca Raquelhuan cazarachunmi saquirca. Shinapish Jacobtaca paipaj siete huatacunahuan trabajachunmi nirca (Génesis 29:26, 27). Ashtahuancarin Labanca Jacobhuan negociocunata ruracushpaca imata pagana cashcataca mana pagajchu carca. Chashnami Jacobca 20 huatacunata achca llaquicunata apashpa causarca (Génesis 31:41, 42). w23.04 pág. 15 párr. 5
Miércoles 2 de abril
Tucui shunguhuan Diospaj ñaupajpi mañaichigari (Salmo 62:8).
¿Llaquilla cashpa, ayudata minishtishpaca imatataj rurana canchij? Jehová Diostami mañana canchij. Paillatajmi paita mañachun nin. Chaimantami 1 Tesalonicenses 5:17-pica: “Diosta mañaraichij” nin. Jehová Diostaca tucui ñucanchij causaipi ayudachunmi mañana canchij (Proverbios 3:5, 6). Diosta mashna cutincuna mañajpipish paica siempremi uyan. Jesusca ñucanchij mañashcacuna Jehová Diospaj valishca cashcatami yacharca. Paica manaraj cai Allpaman shamushpaca Jehová Dios paita sirvijcunapaj mañashcacunata ima shina cutichij cashcatami ricurca. Por ejemplo, Jesusca Anapaj, Davidpaj, Eliaspaj mañashcacunata Jehová Dios ima shina cutichijtami ricurca (1 Samuel 1:10, 11, 20; 1 Reyes 19:4-6; Salmo 32:5). Chaita ricushcamantami Jesusca Diosta mañaraichij nishpa mandarca (Mateo 7:7-11). w23.05 págs. 2, 3 párrs. 1, 3
Jueves 3 de abril
Runata manchanaca tsagnarishpa urmana linchimi. Ashtahuanpish Mandaj Diosca, paipi shunguta churajtaca huaquichingami (Proverbios 29:25).
Sumo sacerdote Jehoiadá shuti runaca shungumantami Jehová Diosta manchaj carca. Jezabelpaj ushushi Atalía nishca huarmi mandanata quichushpa mandai callarijpica, Jehoiadaca Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashcatami ricuchirca. Ataliaca millai huarmimi carca. Chaimantami pailla mandasha nishpa tucui paipaj duñu nietocunata huañuchisha nirca (2 Crónicas 22:10, 11). Pero Jehosabeat shuti huarmica reypaj shuj huahuatami salvarca. Cai huarmica Jehoiadapaj huarmimi carca. Paicunaca huahuataca pacallami cuidarcacuna. Chashnami Davidmanta shamuj mandajta cuidarca. Jehoiadaca Jehová Diosta tucui shunguhuan manchashcamanta, cꞌuyashcamantami Ataliata mana manchashpa chai huahuata ayudarca. Jehoás siete huatacunata charijpica Jehoiadaca cutinmi Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashcata ricuchirca. Paica Ataliapaj randi Davidmanta shamuj Jehoastami rey cachun churasha nirca. Atalia chaita yachaj chayashpaca paitami huañuchinman carca. Pero Jehová Diosmi Jehoiadataca ayudarca. w23.06 pág. 17 párrs. 12, 13
Viernes 4 de abril
Runacuna mandacun jahuapica jahua pacha Taita Diosmi mandacun, mandaj cachunca Taita Dios pita pai churasha nishcata churaj cashcatami yachangui (Daniel 4:25).
Nabucodonosorca Daniel paipaj contra tucucushcata yuyashpami paita huañuchichun mandai tucurca. Pero Danielca mana manchashpami chai muscui ima nisha nishcata tucuita huillarca. ¿Danielca imamantataj mana manchaj carca? Paipaj yaya mamami mana manchaj canata yachachircacuna (Deuteronomio 6:6-9). Pero Danielca israelitacunaman Jehová Dios cushca Diez Mandamientoscunallataca mana yacharcachu. Paica israelitacuna imacunallata micuna cashcata, imacunallata mana micunata cashcataca allimi yacharca (Levítico 11:4-8; Daniel 1:8, 11-13). Shinallataj Danielca israelitacuna Jehová Diosta mana cazushcamanta llaqui tucushcatami yacharca (Daniel 9:10, 11). Ashtahuancarin Danielca paipaj tucui causaipimi Jehová Diospish, angelcunapish paita ima shina ayudashcata ricurca (Daniel 2:19-24; 10:12, 18, 19). w23.08 págs. 3, 4 párrs. 5, 6
Sábado 5 de abril
Alli yachaica mana jatun tucushcacunahuanmi tiyan (Proverbios 11:2).
Rebecaca yuyaisapa, mana manchaj huarmimi carca. Shinallataj paica manaraj imata rurashpami alli yuyaj carca (Génesis 24:58; 27:5-17). Pero yuyaisapa cashpapish respetaj, shujtajcunata cazujmi carca (Génesis 24:17, 18, 65). Canpish Rebeca shina Jehová Dios mandashcacunata cazujpica cambaj familiapish, congregacionpi caj huauqui panicunapishmi tandalla cangacuna. Shinallataj espiritualmente sinchi caj panicunaca paicunalla mana tucuita rurai tucushcatami yachancuna. Por ejemplo, Estermanta parlashun. Paica mandaj tucushpapish mana jatun tucurcachu. Shinallataj pailla tucuita rurai tucushcataca mana yuyarcachu. Chaimantami paipaj primo Mardoqueo consejashcataca alli chasquirca (Ester 2:10, 20, 22). Joven panicunapishmi paicunalla mana tucuita rurai tucushcata yuyaipi charishpaca shujtajcuna consejashcataca alli chasquingacuna (Tito 2:3-5). Shinallataj Esterca shujtajcuna ima shina sintirishcata yuyashpami imatapish ruraj carca. Paica “sumaj ñahui, alaja huarmimi carca”. Shinapish tucuicuna pai sumaj cashcata ricuchunca mana mashcarcachu (Ester 2:7, 15). w23.12 págs. 19, 20 párrs. 6-8
Domingo 6 de abril
Diosca ñucanchij shunguta yalli cashcata, pai tucuita yachashcatapish yuyarishunchij (1 Juan 3:20).
Jehová Diosca ñucanchij pandarishcamanta yallitaj llaquilla sintirishpa catichunca mana munanchu. Ñucanchij juchacunamanta arrepintirishpa ñachari ancianocunaman huillarcanchij. Ama cutin pandaringapajpish ñachari esforzaricunchij. Chaita rurashca cashpaca Jehová Dios ñucanchijta perdonashcatami seguros cana canchij (Hechos 3:19). Jehová Diosca llaquilla sintirishpa catichunca mana munanchu. Chashna sintirishpaca tranquilo causaitaca mana chari tucushunchu (Salmo 31:10). Shinallataj huiñai causaiman apaj carrerapica ña mana callpanata munashunchu (2 Corintios 2:7). Pandarishcamanta yallitaj llaquilla sintirishpaca Jehová Dios shungumanta perdonaj cashcata cringapajmi esforzarina cangui (Salmo 130:4). Jehová Diosca can shungumanta arrepintirijpica “mana allita rurashcataca, manataj cutinca yuyarishachu” ninmi (Jeremías 31:34). Shinaca Jehová Diosca can pandarishcataca ña mana yuyachicungallachu. Shinallataj juchapi urmashcamanta congregacionpi ña mana ayudai tucushpaca mana yallitaj llaquirinachu canchij. Jehová Diosca can pandarishcataca ña mana yuyarinchu. ¿Canpish chaita rurai tucunguichu? w23.08 págs. 30, 31 párrs. 14, 15
Lunes 7 de abril
Sinchiyarishpa catichij, imapish cuyuchichunca ama saquichijchu (1 Corintios 15:58).
COVID-19 pandemia punllacunapica Diospaj organización cushca instruccioncunata cazuj huauqui panicunaca tranquilosmi carcacuna. Pero panda yuyaicunata uyajcunaca estresados, llaquillami carcacuna (Mateo 24:45). Chaimantami ‘ashtahuan valij cashcacunallata’ rurana canchij (Filipenses 1:9, 10). Yanga cosascunapi ocuparishpaca ashtahuan importante cosascunata rurangapajca mana tiempota charishunchu. Chaimanta micunallapi, ubyanallapi, divirtirinallapi, trabajanallapica mana yuyanachu canchij (Lucas 21:34, 35). Shinallataj achca gentecunami politicocunata apoyanallapi, gentecunapaj derechocunata difindinallapi ocuparincuna. Pero ñucanchijcunaca chaicunapica mana ocuparinachu canchij. Chaita rurashpaca mana cuentata cushpami shungu ucupi politicocunata apoyai callarishun. Satanasca trampacunata churashpami urmachisha nin. w23.07 págs. 16, 17 párrs. 12, 13
Martes 8 de abril
Caitaca ñucata yuyarishpa ruracunguichijlla (Lucas 22:19).
Jehová Diosta sirvijcunaca huatapica shuj cutinllami Jesús huañushcata yuyaringapaj tandanacuncuna. Chai punllaca shujtaj punllacunatapish yalli valishcami can. Jesusca pai huañushcallata yuyarichunmi mandarca (Lucas 22:19, 20). Chai tandanacuipica Jesús huañushcamanta ima shina agradici tucushcatami yachanchij (2 Corintios 5:14, 15). Chai tandanacuipi ñucanchij huauqui panicunahuan tandalla cashcamantapishmi cushilla sintirinchij (Romanos 1:12). Primera vez chai tandanacuiman rijcunapishmi chai tandanacuipi sumajta yachashcamanta Bibliamanta shuj estudiota chasquinata decidishcacuna. Shinallataj Jesús huañushcata yuyarina tandanacuica muyundij Allpapi caj huauqui panicuna tandalla cashcatami yuyachin. Caipi ricushca shinaca Jesús huañushcata yuyarina tandanacuica ñucanchijpajca achca valishcami can. w24.01 págs. 9, 10 párrs. 1-3
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (9 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 19:29-44
Miércoles 9 de abril
Diosca cai pachapi causajcunata yallitaj cꞌuyashpami paipaj shujlla Churita curca. Maijanpish paipi feta charijca ama chingarichun, ashtahuanpish huiñai causaita charichunmi curca (Juan 3:16).
Jehová Diospish, Jesuspish ñucanchijta quishpichingapaj imallata rurashcata yachashpaca paicunapaj achca valishca cashcatami intindinchij (Gálatas 2:20). Jehová Diosca ñucanchijta cꞌuyashcamantami paipaj Churita cꞌuyaillata huañuchichun saquirca. Jehová Diosca ñucanchijta cꞌuyashcataca ruraicunahuanmi ricuchin (Jeremías 31:3). Paica ñucanchijta cꞌuyashcamantami paipajman pushamushca (Deuteronomio 7:7, 8-ta ricui). Jehová Diospaj cꞌuyaimantaca pipish, imapish mana caruyachi tucunchu (Romanos 8:38, 39). Caita intindishpaca ¿canca ima shinataj sintirircangui? w24.01 pág. 28 párrs. 10, 11
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (10 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 19:45-48; Mateo 21:18, 19; 21:12, 13
Jueves 10 de abril
Diosca shuj shuyanatami curca. Chaimantami Dios rurashcacunaca cacharichishca cangacuna (Romanos 8:20, 21).
Ungido huauqui panicunaca Jehová Dios paicunaman cugrishca bendiciontaca achcatami valorancuna. Por ejemplo, 1991 huatapica huauqui Frederick Franzca: “Ñucanchij shuyacushcaca pajtaringatajmi. 144.000 ungidocunaca tucuicunami imata shuyacushcata japishun. Chai bendicionta japinaca ñucanchij yuyashcatapish yalli sumajmi canga” nircami. ¿Huauqui Franzca ima shinataj sintirirca? Paica: “Ñucanchij esperanzaca valishcami can. Chaimantami chai esperanza pajtarichun huaranga huaranga huatacunata shuyana cashpapish cushicushpa shuyashpa catishun. Cunanca chai esperanzaca ñucapajca ashtahuan valishcami can” nircami. Jahua pachapi o cai Allpapi huiñai huiñaita causana esperanzata charishcamantami cushilla sintirinchij. w23.12 págs. 9, 10 párrs. 6, 8
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (11 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 20:1-47
Viernes 11 de abril
Huagracunapaj, chivocunapaj yahuarca juchacunataca manataj anchuchi tucunchu (Hebreos 10:4).
Diospaj carpa huasipaj canlla ladopica cobremanta rurashca shuj altarmi tiyarca. Chaipica animalcunatami Jehová Diosman sacrificiota shina cujcuna carca (Éxodo 27:1, 2; 40:29). Shinapish Israelitacunaca chai sacrificiocunata cujpipish paicunapaj juchacunamantaca mana por completo perdonashcacunachu carca (Hebreos 10:1-3). Punllanta cushca sacrificiocunaca qꞌuipa punllacuna ashtahuan valishca sacrificiota cunatami ricuchirca. Chai sacrificiomantami gentecunaca paicunapaj juchacunamanta quishpichishca cana carca. Jehová Diosca Jesustami ñucanchijmanta huañushpa, ñucanchijta quishpichichun cai Allpaman cacharca (Mateo 20:28). Chaimantami bautizarishpaca Jesusca: “Ñucata cachaj Yayapaj munaita rurangapajmi shamurcani” nirca (Juan 6:38; Gálatas 1:4). Jesusca “shuj cutinllami huiñaipaj curirca”. Chaita rurashcamantami paipi feta charijcunapaj juchacunaca huiñaipaj perdonashca cai tucun (Hebreos 10:5-7, 10). w23.10 págs. 26, 27 párrs. 10, 11
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (12 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 22:1-6; Marcos 14:1, 2, 10, 11
JESÚS HUAÑUSHCATA YUYARINA TANDANACUI
Inti huashicushca huasha
Sábado 12 de abril
Dios cushca regaloca huiñai causaimi. Chaitaca ñucanchij Amito Cristo Jesusmantami Diosca cun (Romanos 6:23).
Juchamanta, huañuimantaca ñucanchijllaca mana quishpiri tucunchijchu (Salmo 49:7, 8). Chaimantami Jehová Diosca ñucanchijmanta huañuchun paipaj cꞌuyashca Churita curca. Jehová Diospish, Jesuspish ñucanchijta quishpichingapajca achca sacrificiocunatami rurarcacuna. Paicuna ñucanchijcunamanta tucui imata rurashcata yuyarishpaca paicunatami shungumanta agradicinata munashun. Juchata rurashpaca Adanca juchayuj tucushpami ña mana huiñai huiñaita causai tucurca. Paipaj huahua huahuacunapishmi juchayujcuna huacharircacuna. Jesusca paipaj jucha illaj causaita cushpami shuj dibita pagaj shina ñucanchijta randirca. Paica cai Allpapi causacushpaca ima juchata mana rurarcachu. Umachij shimicunatapish mana nircachu (1 Pedro 2:22). Chaimantami jucha illaj cashpa huañurca. Adán manaraj juchata rurashpaca jucha illaj causaitami charirca. Jesuspish huañushpaca Adán shinami jucha illaj causaita charirca (1 Corintios 15:45; 1 Timoteo 2:6). w24.01 pág. 10 párrs. 5, 6
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (13 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 22:7-13; Marcos 14:12-16 (14 de nisán inti huashicushca huasha ima tucushcata ricui) Lucas 22:14-65
Domingo 13 de abril
Cristoca Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucumanmi shuj cutinlla huiñaipaj yaicurca. Shinapish chivocunapaj, malta huagracunapaj yahuarhuanca mana yaicurcachu. Ashtahuanpish paipaj propio yahuarhuanmi yaicurca. Chashnami ñucanchijtaca huiñaipaj quishpichirca (Hebreos 9:12).
Jesusca causarishca qꞌuipaca Diospaj huasipi tiyaj Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucumanmi yaicurca. Jehová Diosca paita alli adorachun munashpami paipaj Churita ñucanchijmanta huañuchun cacharca. Shinallataj paitaca sacerdote cachunpishmi churarca. Chaitami Diospaj huasi ninchij. Chai huasica Diospaj carpa huasita yalli valishca can. Diospaj carpa huasipi tiyashca Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucutaca juchayuj gentecunami rurashca carca. Chaimanca jatun mandaj sacerdoteca animalcunapaj yahuarhuanmi yaicuj carca. Shinapish Jesusca chai ucumanca mana yaicurcachu. Paica ‘jahua pachamantaj’ yaicushpami Diospaj ñaupajpi ricurirca. Paica paipaj jucha illaj causaita sacrificio shina cushcata ricuchishpami juchacunata anchuchirca (Hebreos 9:24-26). Cunanca cai Allpapi o jahua pachapi causana esperanzata charishpapish tucuicuna Jehová Diospaj huasipimi paita adorai tucunchij. w23.10 pág. 28 párrs. 13, 14
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (14 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 22:66-71
Lunes 14 de abril
Shinaca Diospaj jatun tiyarinaman cꞌuchuyashunchij. Paimi yallitaj llaquij cashcata ñucanchijmanca ricuchin (Hebreos 4:16).
Jesusca jahua pachapi jatun mandaj, llaquij sacerdotemi can. Paimantami ñucanchij minishticuj horas Jehová Dios ñucanchijta ayudachun mañai tucunchij. Chashna mañanaca Diospaj jatun tiyarinaman cꞌuchuyacushca shinami can (Hebreos 4:14 ,15). Jehová Diospish, Jesuspish ñucanchijta ayudacushcatami punllanta yuyarina canchij. Paicuna ñucanchijta cꞌuyashcamantami Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvingapaj esforzarina canchij (2 Corintios 5:14, 15). Ñucanchijcunaca gentecunataca Jehová Diosta rijsichun, Jesusta catijcuna tucuchunmi ayudana canchij. Chashnami Jehová Diosta, Jesusta ñucanchijta ayudashcamanta pagui nicushcata ricuchishun (Mateo 28:19, 20). Apóstol Pablopish chaitami rurarca. Paica Jehová Dios ‘tucui laya gentecuna quishpirichun, mana llullata alli yachaj chayachun munashcataca’ allimi yacharca (1 Timoteo 2:3, 4). w23.10 págs. 22, 23 párrs. 13, 14
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (15 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Mateo 27:62-66
Martes 15 de abril
Huañuica ña mana tiyangachu. Llaquipish, huacaipish, nanaipish ña mana ashtahuan tiyangachu (Apocalipsis 21:4).
Diosmanta huillacushpaca cai Allpa shuj Paraíso tucujpi ima shina causanata yachachingapajmi cai versota ricuchinchij. Shinashpaca ¿Apocalipsis 21:3, 4-pi nishcacuna pajtarinataj cashcata gentecuna crichunca ima shinataj ayudai tucunchij? ¿Ñucanchijpish Diospaj nishcacunapi tucui shunguhuan cringapajca imatataj rurana canchij? Jehová Diosca shamuj punllacunapi ima bendicioncunata cugrishcata huillacushpaca imamanta chai promesacunapi crina cashcatami alli intindichirca. Apocalipsis 21:5, 6-pi nishcacunami Jehová Diospaj nishcacuna pajtarinataj cashcata crichun ayudan. Chaipica: “Jatun tiyarinapi tiyacujca: ‘¡Ricui! Tucuitami mushujta ruracuni’ nircami. Shinallataj paica: ‘Cai shimicunata quillcai. Cai shimicunaca crinalla, mana llulla shimicunami can’ nircami. Paica: ‘¡Cai shimicunaca ñami pajtarishca! Ñucami Alfa y Omega cani. Ñucami callaripish, tucuripish cani’” ninmi. w23.11 pág. 3 párrs. 3-5
Jesús huañushcata yuyaringapaj liyina versocuna: (16 de nisán punllapi ima tucushcata ricui) Lucas 24:1-12
Miércoles 16 de abril
Joven cꞌaricunatapish alli yuyaita charichun aconsejashpa cati (Tito 2:6).
Joven huauquicunaca yachaisapa cashcata ricuchingapajca imata churanata, ima shina allichirinatami alli decidina can. A la moda ropacunata rurajcuna, propagandacunata ruraj gentecunaca Dios mandashcacunataca mana cazuncunachu. Chai gentecunaca huainayana yuyailla causajcuna cashcamantami cuerpoman yallitaj pegaricuj churanacunata rurancuna. Shinallataj chai gentecunaca cꞌaricunapaj ropacunataca casi huarmicunapaj ropacuna laya ricurichunmi rurancuna. Chaimi joven huauquicunaca espiritualmente sinchi tucucushcata ricuchingapajca Bibliapi nishcacunata yuyaipi charishpa imata churanata alli agllana can. Shinallataj Diosta alli sirvij huauquicunapaj ejemplotami catina can. Ashtahuanpish cashna nishpami tapurina can: “¿Ñuca imalla churashcahuanca yachaisapa cashcata, shujtajcunata respetashcatachu ricuchicuni? ¿Gentecunaca ñuca ima shina churarishcata ricushpaca Jehová Diosta alli sirvij cashcatachu yuyangacuna?” (1 Corintios 10:31-33). Yachaisapa cangapaj esforzarijpica huauqui panicunami cantaca respetangacuna. Ashtahuanpish Yaya Diospajca valishcami cangui. w23.12 pág. 26 párr. 7
Jueves 17 de abril
Ñuca Gobiernoca mana cai pachamantachu. Ñuca Gobierno cai pachamanta cajpica ñucata catijcunaca macanacunmanmi carcacuna (Juan 18:36).
‘Ura lado llajtata mandajpishmi’ Diosta sirvijcunataca llaquichishca (Daniel 11:40). Por ejemplo, Primera y Segunda Guerra Mundial tiyai punllacunapica achca huauqui panicunatami carcelpi churarca. Huahuacunatapish politicapi mana chagrurisha nishcamantami escuelacunamanta llujshichirca. Shinapish cai tucuri punllacunapica cai mandajca Diosta sirvijcunataca shujtaj layami llaquichishca, pandachishcapish. Por ejemplo, politicocuna campañata ruracujpica Diosta sirvijcuna shungu ucupi paicunata apoyachunmi pandachisha nishca. Tal vez shuj candidatoman votota mana cushpapish shungu ucupimi ‘caica allimi, chaica mana allichu’ nishpa yuyashun. Chaimantami shungu ucullapipish politicapi ama chagruringapaj cuidadota charina canchij (Juan 15:18, 19). w23.08 págs. 12, 13 párr. 17
Viernes 18 de abril
¡Jatun Diosca alli nishca cachun! ¡Taita Diosca punllantamari tucui imatapish ñucanchijpaj allipaj cun! (Salmo 68:19).
Huiñai causaiman apaj ñanpica premiota chasquingacamami callpashpa catina canchij (1 Corintios 9:24). Jesusca “cancunapaj shungupica achcata micuna yuyailla, achcata ubyana yuyailla ama canguichijchu. Cancunapaj causaimantapish ama sustarishpalla causanguichijchu” nircami (Lucas 21:34). Shinashpaca huiñai causaiman apaj ñanpi callpashpa catingapajca Bibliapi nishcacunapimi yuyana canchij. Jehová Diosca metaman chayachunmi fuerzasta cusha ayudasha nin. Chaimantami huiñaita causana premiota chasquinataca seguros cana canchij (Isaías 40:29-31). Shinaca apóstol Pablo shina premiota chasquingacama callpashpa catishunchij (Filipenses 3:13, 14). Cada unomi metaman chayangacama callpashpa catingapaj esforzarina canchij. Pero Jehová Diosmi ñucanchijta ayudasha nin. Paica minishtishca cargacunallata apachun, mana minishtishca cargacunata anchuchichunmi ayudanga. Jehová Dios ayudajllapimi carrerata tucuchishpa premiota japishun. w23.08 pág. 31 párrs. 16, 17
Sábado 19 de abril
Cambaj yayata cambaj mamata alli ningui (Éxodo 20:12).
Jesús 12 huatacunata charijpi ima tucushcata yachashun. Jesusca paipaj familiahuanmi Jerusalenpi cada huata tiyaj fiestaman rircacuna (Lucas 2:46-52). José y María chai fiestamanta huasiman ña tigracushpaca Jesús mana paicunahuan cashcataca mana cuentata curcacunachu. Paicunaca tucuicuna tandalla cashcatami yachanaraj carcacuna. Pero chaitaca mana rurarcacunachu. Jesusta ña tarishpaca Mariaca: “Huahua, ¿ima nishpataj chashnaca rurarcanguiyari?” nishpami rimarca. Pero paipaj mama chashna rimajpipish Jesusca mana pꞌiñarircachu. Ashtahuanpish respetohuan, jahualla shimicunahuanmi cutichirca. José y María Jesús ima nishcata mana intindijpipish Jesusca paicunatami tucuipi cazushpa catirca. Joven, ¿cambaj yaya mama pandarijpi o canta mana intindijpica paicunata cazunaca jahuallachu can? Paicunata cazungapajca Jehová Dios ima shina sintirishcatami yuyarina cangui. Bibliapi nishca shinaca ‘Amito Jesusca huahuacuna paicunapaj yaya mamacunata tucuipi cazuchunmi munan’ (Colosenses 3:20). Jehová Diosca cambaj yaya mama huaquinpica sinchi mandashcacunata cujta, canta mana tucuipi intindijtaca allimi yachan. Pero paicunata cazunata decidijpica Jehová Diosca cushillami sintiringa. w23.10 pág. 7 párrs. 5, 6
Domingo 20 de abril
Intindij cachun, tucui gentecunahuan siempre manso shungu cachun yuyachishpa cati (Tito 3:2).
Escuela o colegiopi shuj compañero “testigo de Jehovacunaca cꞌaripura huarmipura enamorarina, cazarana jatun jucha cashcataca mana yuyanachu can” nijpica ¿imatataj ruranguiman? Manaraj imata nishpaca imamanta chashna yuyashcatami intindina canchij. Ñucanchij crishcacunamanta manaraj parlashpami tal vez “testigo de Jehovacunaca tucuicunamantami sustarinchij. Ashtahuanpish gentecuna imata decidishcatami respetanchij” ni tucunchij (1 Pedro 2:17). Chaita uyashpaca cambaj compañeroca tal vez Bibliapi nishcacunata imamanta cazuna cashcatami explicachun saquinga. Maijancunaca ñucanchij crishcacunahuanca mana de acuerdochu cangacuna. Pero paicuna mana de acuerdo cajpipish imamanta chashna yuyashcata alli intindingapajmi esforzarina canchij. Por ejemplo, escuela o colegiopichari shuj compañeroca “imata mana yachajcunallami Diospi crincuna” ninga. Pai chashna nijpipish evolucionpi crishcata, chaimanta achcata yachashcataca mana yuyanachu cangui. Paica Dios tiyashcata o mana tiyashcata mana seguro cashcamantachari chashna yuyan. Chaimanta paillataj Dios tiyashcata investigachunmi ayudai tucungui. Por ejemplo, Dios imalla rurashcacunamanta yachachunmi jw.org-pi tiyaj shuj temata cachai tucungui. Chai temata liyishca qꞌuipaca paica tal vez ashtahuanmi yachanata munanga. Shinallataj paita respetohuan tratangapajmi esforzarina cangui. Chashna tratajpimi tal vez paipaj yuyaita cambianga. w23.09 págs. 17, 18 párrs. 12, 13
Lunes 21 de abril
Jatun Dios quiquinca allimari cangui, perdonajmari cangui. Quiquinta mañajcunataca tucuicunata jatunta llaquijmari cangui (Salmo 86:5).
Imapi pandarishca cashpaca ama cutin chaillapitaj urmangapajmi esforzarina canchij. Jehová Diospi confiashpa catingapajpishmi esforzarina canchij. Chaita rurajpica Jehová Diosca paipaj pueblopi ayudachunmi saquinga. Ashtahuancarin ñucanchijmanca achca bendicioncunatami cunga (Proverbios 28:13). Sansonca Dalila pandachichun saquishcamantami achca llaquicunata charirca. Pero pandarishpapish Jehová Diostami sirvishpa catirca. Jehová Diospish paipaj munaita pajtachingapajca paitami utilizashpa catirca. Ashtahuancarin Sansón sinchi feta charishcata ricuchishcamantami Hebreos capítulo 11-pi pai imallata rurashcata quillcachirca. Chai capitulopica Jehová Diosta alli sirvijcuna imallata rurashcatami parlan. Jehová Dios ñucanchijta cꞌuyaj cashcata, llaquicunahuan chꞌimbapuracushpa ñucanchijta ayudasha nishcata yachashpaca cushillami sintirinchij. Chaimanta Sansón shina Jehová Diostaca ‘Mandaj Jatun Dioslla fuerzasta cuhuai’ nishpa mañashpa catishunchij (Jueces 16:28). w23.09 págs. 6, 7 párrs. 18, 19
Martes 22 de abril
Jehová Diospaj punlla shamunata shuyashpa chai yuyailla catichij (2 Pedro 3:12).
Diospaj punlla ñalla shamuna cashcata yachashcamantami tucui gentecunaman alli huillaicunata huillangapaj esforzaricunchij. Pero huaquinpica shujtajcunaman huillanaca sinchimi can. ¿Imamanta? Paicunata manchashcamanta. Pedropish manchaitami charirca. Chaimantami Jesusta juzgacujpica paipaj discípulo cashcata negarca (Mateo 26:69-75). Pero Pedroca gentecunata ama manchangapajmi esforzarirca. Chaimantami “gentecuna manchashcataca ama manchaichijchu” nirca (1 Pedro 3:14). Ñucanchijpish gentecunata ama manchangapajmi esforzarina canchij. ¿Gentecunata ama manchangapaj imatataj rurana canchij? Pedroca “Cristotaca Amito cashcamanta cancunapaj shungupi jatunyachichij” nircami (1 Pedro 3:15). Shinashpaca shujtajcunaman huillanata manchashpaca Jesús jahua pachapi ima shina mandacushcatami yuyarina canchij. w23.09 págs. 27, 28 párrs. 6-8
Miércoles 23 de abril
Cancunapurapica huainayanamanta, ima mapata ruranamantaca amataj uyarichun (Efesios 5:3).
Ñucanchijca “amsapaj yanga ruraicunapi” ama urmangapajmi cuidadota charina canchij (Efesios 5:11). Mapa cosascunata ricujcuna, uyajcuna o chaicunamanta parlajcunaca jahuallami jatun juchacunapi urmai tucuncuna (Génesis 3:6; Santiago 1:14, 15). Diabloca mana allitaca allita shina ricuchunmi pandachisha nin (Isaías 5:20; 2 Corintios 4:4). Shinallataj Diabloca Jehová Dios millashca ruraicunata rurana mana jatun jucha cashcatami crichisha nin (2 Pedro 2:19). Por ejemplo, cunan punllacunapica achca peliculacunapi, programacunapi, internetpipish Jehová Diospaj mandashcacunata ama cazuchunmi animan. Shinallataj achca gentecunaca: “Mapa cosascunata rurana, ñucanchij munashca shina causanaca mana juchachu can. Ashtahuanpish chaicunata ruranaca ima dañotapish mana ruranchu” nishpami yuyancuna. Diabloca ñucanchijcunapish chai gentecuna shina yuyachunmi munan (Efesios 5:6). w24.03 pág. 22 párrs. 8-10
Jueves 24 de abril
Cai runacuna Diosta sirvingapaj rurashcacunaca jahua pachapi imalla tiyajcunata ricuchij llandullami (Hebreos 8:5).
Diospaj carpa huasitaca, Dioshuan tupanacuna carpa huasi nishpami rijsijcuna carca. Israelitacunaca chai carpa huasipimi Jehová Diosta adorangapaj, paiman sacrificiocunata cungapaj tandanacujcuna carca (Éxodo 29:43-46). Shinallataj paicunaca chaquishca pambapi puricushpaca chai carpa huasitami apajcuna carca (Éxodo 25:8, 9; Números 9:22). Israelitacunaca chai carpa huasita 500 huatacunata utilizashca qꞌuipaca Jerusalenpimi Jehová Diosta adorangapaj shuj templota shayachircacuna. Pero Moisés rurashca carpa huasimi Jehová Diosta ashtahuan alli adoranata ricuchirca. Diospaj carpa huasica “jahua pachapi imalla tiyajcunata ricuchij llandullami” carca. Chai carpa huasica Jehová Diospaj huasitami ricuchin. Apóstol Pabloca: “Cai carpa huasica cunan punllacunapi ima tiyashcatami ricuchin” nircami (Hebreos 9:9). Shinashpaca Pablo Hebreos librota quillcashca horasca Diospaj huasica ñami tiyarca. Chai huasica huata 29-pimi tiyai callarirca. Chai huatapimi Jesusca bautizarirca. Paica chai huatallapitajmi Diospaj huasipi jatun mandaj sacerdote shina sirvi callarirca (Hebreos 4:14; Hechos 10:37, 38). w23.10 págs. 25, 26 párrs. 6, 7
Viernes 25 de abril
Intindijcuna caichij (Santiago 3:17).
Ñucanchij causaipi cambiocuna tiyajpi, shujtajcuna ñucanchij shina mana tucuita rurajpica yura caiman chaiman cuyurij shinami intindijcuna, respetajcuna cana canchij. Diosta sirvijcunaca intindijcuna, humildecuna, llaquijcunami cana canchij. Jehová Diosca poderyuj, sinchimi can. Chaimantami Bibliapica Diosca “jatun Rumimari” nin (Deuteronomio 32:4). Pero tucui poderta charishpapish paica ñucanchijtami intindin. Shinallataj cai mundopi cambiocuna tiyajpipish Jehová Diosca paipaj munai pajtarichunmi paipish cambiocunata ruran. Ashtahuanpish paica Bibliapimi intindinalla consejocunata cushca. Chai consejocunami alli decisioncunata japichun, llaquicunatapish ahuantachun ayudan. Jehová Diosca shuj jatun rumi shina sinchi cashpapish huaquin cambiocunata rurana cashpaca ruranllami. w23.07 págs. 20, 21 párrs. 1-3
Sábado 26 de abril
Yallitaj yuyaicunahuan ñuca yuyaipi cajpica, quiquinpaj cushicuimari ñuca almataca cushichirca (Salmo 94:19).
Bibliapica Jehová Dios shuj cꞌuyaj mama shina cashcatami nin (Isaías 66:12, 13). Shuj cꞌuyaj mama paipaj huahuata ima shina cuidajta yuyai. Huahua huacacujpi o ungushca cajpica mamaca ratomi paitaca ayudan. Chashna layallatajmi Jehová Diosca ñucanchijcuna llaquilla cai horasca ñucanchij cꞌuchullapi can. Paica ñucanchijcuna pandarijpipish cꞌuyashpami catin (Salmo 103:8). Israelitacunaca cutin cutinmi pandarircacuna. Pero paicuna arrepintirijpica Jehová Diosca cꞌuyaitami ricuchishpa catirca. Shuj cutinca Jehová Diosca israelitacunataca: ‘Cancunaca ñucapajmanca tucuita yalli valijmari canguichij. Ñuca alli nishcacuna cajpimari cancunata cꞌuyani’ nircami (Isaías 43:4, 5). Yayitu Diosca mana cambiashcachu. Paica ñucanchijtapishmi shungumanta cꞌuyan. Chaimantami ñucanchijcuna pandarijpipish shungumanta arrepintirishpa paiman cutirijpica paica ñucanchijtaca cꞌuyashpami catinga. Yayitu Diosca cancuna arrepintirijpica ‘shungumantami perdonasha’ ninmi (Isaías 55:7). Shinallataj Bibliapica: “Diosca cancunapaj juchacunatami perdonanga, sumaj causaitapishmi cancunapaj apamunga” ninmi (Hechos 3:19). w24.01 págs. 26, 27 párrs. 4, 5
Domingo 27 de abril
Jehová Diospaj maqui ñucahuan cashcamantami sinchiyarircani (Esdras 7:28).
Jehová Diosca sinchi jarcaicunata chꞌimbapurachunmi ayudai tucun. Por ejemplo, ¿shuj asambleaman o tucui tandanacuicunaman ringapaj ñucanchij jefeta permisota mañana cashpaca imatataj rurashun? Jehová Diospaj llaquij maqui ñucanchijta ayudanatami seguros cana canchij. Paica ñucanchij mana yuyashca shinami ayudai tucun. Jehová Dios ayudashcata ricushpaca paipimi ashtahuan confiashun. Esdrasca humilde shunguhuanmi Jehová Diospaj ayudata mashcarca. Paica paiman mingashcacunata mana pajtachi tucushcata yuyashpaca siempremi humilde shunguhuan Jehová Diosta mañaj carca (Esdras 8:21-23; 9:3-5). Esdras Jehová Diospi tucui shunguhuan confiajta ricushpaca caishujcunaca paitami ayudarcacuna. Ashtahuanpish pai shinami Jehová Diospi confiarcacuna (Esdras 10:1-4). Ñucanchijpish cullqui illaj saquirishpa o ñucanchij familiamanta sustarishca cashpaca Jehová Diostami humilde shunguhuan mañana canchij. Pai ayudanataca segurosmi cana canchij. w23.11 pág. 18 párrs. 15-17
Lunes 28 de abril
Abrahanca Jehová Diospimi feta churarca. Chaimantami Diosca paitaca cashcata rurajta shina ricurca (Génesis 15:6).
¿Feta charishcata ricuchingapajca Abrahán rurashca ruraicunallatachu rurana canchij? Mana. Jehová Diosca shujtaj ruraicunatapish rurachunmi munan. Por ejemplo, congregacionman primera vez shamujcunatami alli chasquina canchij. Shinallataj llaquipi caj huauqui panicunata, ñucanchij familiatapishmi ayudana canchij. Ñucanchijcuna chaita rurajta ricushpami Jehová Diosca cushilla sintiringa (Romanos 15:7; 1 Timoteo 5:4, 8; 1 Juan 3:18). Ashtahuancarin feta charishcata ricuchingapajca cushicushpami predicana canchij (1 Timoteo 4:16). Shinallataj Jehová Diospaj promesacunapi crishcata, pailla tucuita alli ruraj cashcata crishcatami ruraicunahuan ricuchina canchij. Chaita rurajpica Jehová Diosca cashcata rurajcunata shinami ñucanchijtaca ricunga. Ashtahuancarin paipaj amigocunami cai tucushun. w23.12 págs. 2, 3, 6, 7 párrs. 3, 15
Martes 29 de abril
Canca sinchi, mana manchajmi cana cangui (1 Reyes 2:2).
Rey Davidca manaraj huañucushpaca Salomontaca cai punllapaj versopi nishcatami mandarca (1 Reyes 2:1, 3). Diosta sirvij tucui cꞌaricunapishmi rey David nishcata cazuna can. Shinallataj Jehová Dios imalla mandashcacunatami tucui causaipi pajtachingapaj esforzarina can (Lucas 2:52). ¿Joven huauquicunaca imamantataj espiritualmente sinchi tucungapaj esforzarina can? Cꞌaricunaca familia ucupi, congregación ucupimi chꞌican chꞌican ruraicunata pajtachina can. Joven huauquicuna, seguramente cancunaca qꞌuipa punllacunapi imallata ruranatami yuyashcanguichij. Maijancunaca tiempo completotami Jehová Diosta sirvinata munanguichij. Mana cashpaca siervo ministerial, qꞌuipacarin ancianomi casha ninguichij. Ashtahuanpish cazaranata, huahuacunata charinatachari munanguichij (Efesios 6:4; 1 Timoteo 3:1). Pero cancuna imalla yuyashcacuna alli llujshichunca espiritualmentemi sinchi tucuna canguichij. w23.12 pág. 24 párrs. 1, 2
Miércoles 30 de abril
Gedeonmanta parlangapajca tiempoca mana pajtanmanchu (Hebreos 11:32).
Jehová Diosca ancianocunamanmi paipaj ovejitacunata cuidachun mingashca. Ancianocunaca chai mingashcataca achcatami valorancuna. Chaimantami huauqui panicunata cꞌuyaihuan ayudangapaj esforzarincuna (Jeremías 23:4; 1 Pedro 5:2). ¿Cai huauquicunata congregacionpi charishcamantaca manachu cushilla sintirinchij? Ancianocunaca Gedeonmantami achcata yachai tucuncuna (Hebreos 6:12). Paica Diospaj pueblotami ayudaj, cuidaj carca (Jueces 2:16; 1 Crónicas 17:6). Anciano huauquicunapishmi Gedeón shina cai tucuri punllacunapi huauqui panicunata cuidangapaj esforzarincuna (Hechos 20:28; 2 Timoteo 3:1). Gedeonca humilde, Jehová Diosta cazujmi carca. Paica achca jarcaicunahuanmi chꞌimbapurarca. Tucuicunami Gedeonmantaca achcata yachai tucunchij. Chashnami anciano huauquicunataca achcata valorashun. Shinallataj paicunaman mingashcacunata alli pajtachichunca shungumantami apoyashun (Hebreos 13:17). w23.06 págs. 2, 3 párrs. 1, 3