Te Rekareka ra te Pamiri a Iehova i te Taokotai Anga Meitaki Roa
“Ina oki, te meitaki e te mataora, kia noo katoa te au taeake ma te [“taokotai anga,” NW] tikai!”—SALAMO 133:1.
1. Eaa te tu o te au pamiri e manganui i teia tuatau nei?
TEI roto te pamiri i te tumatetenga i teia tuatau. Te vaitata ra te motu ke atu te akaipoipo anga i roto i te au pamiri e manganui. Kua riro te kopae anga kia maata te tupu anga, e e manganui te tamariki a te au tokorua kopaeia te kite ra i te mii maata. E au mirioni ua atu au pamiri te mataora kore ra e kare e taokotai anga. Inara, te vaira e okotai pamiri te kite ra i te rekareka mou e te taokotai anga tikai. Ko te pamiri ia a te Atua ko Iehova i te ao katoa ra e pini uake. I roto i te reira, e manotini te au angera akara koreia te rave ra i ta ratou au angaanga na roto i te tu rotai ma te anoano tu-Atua ra. (Salamo 103:20, 21) Inara e pamiri ainei tetai i te enua nei te rekareka ra i taua tu taokotai anga ra?
2, 3. (a) Koai ma e tuanga no ta te Atua ra pamiri i te ao katoa e pini uake, penei eaa ta tatou ka akaaite atu i te Au Kite o Iehova i teia tuatau? (e) Eaa te au uianga ta tatou ka uriuri manako?
2 Kua tataia e te apotetoro ko Paulo e: “Te akamingi nei au i oku turi ki raro i te aroaro o te Metua, nona oki te ingoa i tapaia i te pamiri ravarai i te rangi e i runga i te enua nei oki.” (Ephesia 3:14, 15, NW) Te au papaanga pamiri ravarai i runga i te enua nei te kaiou ra i tona ingoa ki te Atua no te mea ko ia Tei Anga maira. Inara kare e au pamiri tangata i te rangi ra, na roto i te tuatuaanga akatutu anga kua akaipoipoia te Atua ra ki tana akaaerenga i te rangi ra, e ka taokotaiia atu ta Iesu vaine akaipoipo ou vaerua ra ma ia katoa i te au rangi ra. (Isaia 54:5; Luka 20:34, 35; 1 Korinetia 15:50; 2 Korinetia 11:2) E tuanga i teianei te aronga akatainuia tiratiratu i runga i te enua nei no te pamiri a te Atua i te ao katoa e pini uake, e ko ta Iesu “mamoe ke atu rai,” ma te manakonako anga kia noo ki te enua nei, ko ratou te au mema manakoia no te reira. (Ioane 10:16; Roma 8:14-17; Te Punanga Tiaki, Tianuare 15, 1996, kapi 31) Inara, pouroa te Au Kite o Iehova i teia tuatau nei ka rauka kia akaaiteia atu ki tetai pamiri taokotaiia i te ao katoa nei.
3 Ko koe ainei tetai tuanga o te pamiri meitaki au tavini o te Atua i te pa enua ravarai? Me ko koe tetai, te rekareka ra koe i tetai o te au akameitakianga maata roa te ka rauka i tetai ua atu tangata. E au mirioni ua atu te ka akatika e ko ta Iehova pamiri i te ao katoa nei—koia tana akaaerenga akara mataia—ko tetai akapuanga ia no te au e te taokotai anga i te metepara pekapeka e te taokotai anga kore o teianei ao. Penei ka akapeea te akataka anga i te taokotai anga o te pamiri a Iehova i te ao katoa nei? E eaa te au tika te akatupu ra i taua taokotai anga ra?
Mei Teaa te Meitaki e te Mataora!
4. Na roto i taau uaorai au tuatua, akapeea koe me akataka i ta Salamo 133 tuatua no te taokotai anga taeake?
4 Kua ariki oonu te tata taramo ko Davida i te taokotai anga taeake ra. Kua akauru katoaia oki aia kia imene i te reira! E tamanako ana iaia ma tana kinura iaia i imene ei: “I na oki, te meitaki e te mataora, kia noo katoa te au taeake ma te [taokotai anga] tikai! E tau ki te manongi meitaki roa ra i runga i te mimiti, ko tei taʼe tika ki raro i te kumikumi, te kumikumi o Aarona; tei taʼe tikai ki raro ki te kaki o tona kakau: E tau ïa ki te au i topa ki runga ia Heremona; tei topa ki runga i te au maunga i Ziona ra; i reirā Iehova te akaue anga i te meitaki, i te ora mutu kore.”—Salamo 133:1-3.
5. Na runga i te tumu anga ia Salamo 133:1, 2, eaa te aiteite anga i rotopu i to Iseraela e te au tavini o te Atua i teia tuatau nei?
5 Kua akapiriia atu taua au tuatua ra ki te taokotai anga taeake ta te au tangata taito o te Atua ra i rekareka ana, koia to Iseraela ra. Ia ratou i Ierusalema no ta ratou nga oroa mataiti e toru ra, kua noo kapiti ratou ma te taokotai anga tikai. Noatu rai e no te au kopu ke ke ratou, e pamiri okotai ratou. Kua riro to ratou kapiti anga ei akatupu kia meitaki ratou, mei te inu manongi meitaki roa ra ma tetai kakara akamarekaanga. I te riringi angaia taua inu ra ki runga i te upoko o Aarona, kua taʼe mai te reira ki raro i tona kumikumi e kua taʼe tikai ki te kaki o tona kakau. No to Iseraela ra, kua riro to ratou noo anga kapiti ei tetai mana meitaki tei aere ra na roto katoa i te au tangata akaputuia ra. Kua takoreia atu te au manako anga tau kore, e kua akatupuia te taokotai anga. Te vaira te taokotai anga aiteite i roto i te pamiri a Iehova i te ao katoa nei i teia tuatau. E akatupu anga meitaki roa i te pae vaerua te kapitianga putuputu ki runga i tona au mema. Tetai ua atu manako anga tau kore me kare au tu ngata te takoreia atura i te akono anga i te ako a te Tuatua a te Atua ra. (Mataio 5:23, 24; 18:15-17) Te ariki maata ra te au tangata o Iehova i te akamaroiroi anga tau te tupu maira no to ratou taokotai anga taeake.
6, 7. Akapeea te arite anga o te taokotai anga o Iseraela ma te au o Maunga Heremona ra, e ka kitea ki ea ta te Atua ra akameitakianga i teia tuatau?
6 Akapeea to Iseraela ra nooanga kapiti ma te taokotai anga mei te au o Maunga Heremona ra? I te mea e tere atu i te 2,800 mita te take o teia maunga ki runga ake i te tai ra, te vaira te kiona ki rungao e vaitata i te mataiti katoa ra. Kua akariro te take kionaia o Heremona kia topa mai te au o te po ra e kua akatupu kia maata te au ei akaora i te ngangaere e te kai tanu i te tuatau roa ra te maro anga. Ka rauka i te reva anu no te maunga Heremona mai ra i te apai atu i te au kia tae atu ki te pae tonga i Ierusalema ra, te ngai i topa mai ei ki raro ei au. E no reira kua tau tikai ta te tata taramo tuatua i ‘te au o Heremona tei topa ra ki runga i Maunga Ziona.’ Mei teaa ra tetai akamaaraara anga meitaki i te mana akapumaanaanga te akatupu ra i te taokotai anga o te pamiri akamori ia Iehova!
7 I mua ake i te akanoo angaia te putuputuanga Kerititiano ra, ko Ziona, me kare ko Ierusalema, te ngai no te akamori mou. E, i reira ta te Atua ra akaue anga i te meitaki kia tupu. I te mea i noo akatutuia te Tumu o te au meitaki ravarai ki te ngai tapu i Ierusalema ra, kua na reira mai te au akameitakianga. Inara, no te mea kare te akamori mou i kotingaia ki tetai ngai okotai ua, no reira, ka kitea te meitaki, te aroa, e te taokotai anga o te au tavini o te Atua takapini i teianei ao i teianei. (Ioane 13:34, 35) Eaa etai au tika tei akatupu ra i teia tu taokotai anga?
Au Tika Tei Akatupu Taokotai Anga
8. Eaa ta tatou ka kite no te taokotai anga ia Ioane 17:20, 21 ra?
8 Te akanooia ra te taokotai anga o te aronga akamori ia Iehova ki runga i te akono anga kia tau ki te kite tika i te Tuatua a te Atua, kapiti katoa oki i te au apiianga a Iesu Karaiti ra. Na ta Iehova tonoanga mai i tana Tamaiti ki te ao nei kia akakite i te tuatua mou e kia mate i tetai matenga ei atinga, kua akatueraia te mataara no te akapapa anga i te putuputuanga Kerititiano taokotaiia. (Ioane 3:16; 18:37) Kua akataka maramaia mai i ta Iesu pure anga e ka rauka te taokotai anga tikai i roto i tona au mema ra: “Kare oki au i pure ia ratou anake ua, i te aronga katoa ra te ka akarongo mai iaku i ta ratou apii anga; Kia riro ratou katoa ei okotai; mei ia koe, e taku Metua, i roto iaku nei, e mei iaku oki i roto ia koe na, kia okotai katoa ratou ki roto ia taua: kia akarongo to te ao nei e naau au i tono mai.” (Ioane 17:20, 21) Kua rauka i ta Iesu au pipi tetai taokotai anga aiteite ki tei vai ana i rotopu i te Atua e tana Tamaiti. Kua tupu teia no te mea kua akono ratou i te Tuatua a te Atua e te au apiianga a Iesu ra. Ko taua tu akono rai tetai tika maata i roto i te taokotai anga o te pamiri o Iehova ra i te ao katoa i teia tuatau nei.
9. Eaa te tuanga ta te vaerua tapu e rave ra i te taokotai anga i te au tangata o Iehova ra?
9 Ko tetai atu tika te taokotai ra i te au tangata o Iehova koia oki tei ia tatou to te Atua vaerua tapu, me kare mana rave angaanga. Na te reira i akamarama mai ia tatou kia kite i te tuatua mou akakiteia maira no te Tuatua a Iehova e kia tavini taokotai atu iaia. (Ioane 16:12, 13) Te tauturu maira te vaerua ia tatou kia kopae ke i te au angaanga akatataka keanga a te kopapa mei te pekapeka rai, te vareae, te riri, e te karo. Kareka ra, te akatupu maira te vaerua o te Atua ki roto ia tatou i te au ua taokotaianga o te aroa, te rekareka, te au, te akakoromaki, te takinga meitaki, te meitaki, te pikikaa kore, te maru, e te akono meitaki.—Galatia 5:19-23.
10. (a) Eaa te tu aiteite i rotopu i te aroa te vaira i roto i tetai pamiri taokotaiia ra e te aroa te kiteia ra i roto i te aronga akamori ia Iehova? (e) I akapeea te akataka anga a tetai mema o te Pupu Akaaere i tona au manako ngakau no te akaputuanga ma tona au taeake i te pae vaerua ra?
10 Te aroa ra te au mema o tetai pamiri taokotaiia tetai i tetai e te mataora ra i te kapiti anga. Aiteite katoa oki, te aronga taokotaiia o te aronga pamiri akamori ia Iehova te aroa ra iaia, i tana Tamaiti, e to ratou au taeake akarongo katoa oki. (Mareko 12:30; Ioane 21:15-17; 1 Ioane 4:21) Mei tetai pamiri aroa te rekareka ra i te kaikai kapiti anga, ko te aronga akamori i te Atua ra te mareka ra i te kapiti anga i te au uipaanga Kerititiano, te au akaputuputu anga, e te au uruoaanga kia puapingaia i te taokotai anga meitaki e te kaikai vaerua meitaki roa. (Mataio 24:45-47; Ebera 10:24, 25) Kua tuatua tetai mema o te Pupu Akaaere o te Au Kite o Iehova na teia mataara i tetai tuatau ra: “Kiaku nei, ko te uipaanga ma te au taeake ko tetai ia o te au mareka anga maata roa o te oraanga e ko tetai tumu no te akamaroiroi anga. E anoano toku e ko au tetai ki roto i te aronga mua kia tae ki te Are Uipaanga Patireia, e me ka tika kia riro ko au tetai i roto i te aronga openga i te akaruke anga. Te kite ra au i tetai rekareka anga i roto roa i te tuatuaanga ma te au tangata o te Atua ra. Me tei roto au ia ratou te manako ngakau ra au e tei te kainga au ma toku pamiri.” Ko toou manako ngakau ainei te reira?—Salamo 27:4.
11. I roto i teea angaanga to te Au Kite o Iehova ra kite anga i te mataora tikai, e eaa te au tupu anga no te akariroanga i te tavini ki te Atua ei tumu maata no to tatou oraanga?
11 Te kiteia ra e te pamiri taokotaiia te mataora i te raveanga kapiti i te au apinga. Mei te reira katoa, te aronga i roto i te pamiri akamori ia Iehova te kite ra i te rekareka na te raveanga taokotai anga i ta ratou tutuanga Patireia e te angaanga akariroanga ei au pipi. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Na te rave anga putuputu i te reira e akapiri vaitata ia tatou ki etai atu Au Kite o Iehova ra. Na te akariroanga i te angaanga a te Atua ei tumu maata i to tatou oraanga e te turuanga i te au angaanga ravarai a tona au tangata ra ka akatere katoa kia tupu te vaerua pamiri i roto ia tatou.
Te Umuumuia ra te Papa Anga Teokaratiki
12. Eaa te au tu o tetai pamiri mataora e te taokotaiia, e eaa te akanoonoo anga tei akatupu ra i te taokotai anga i roto i te au putuputuanga Kerititiano i te anere mataiti mua ra?
12 Ko tetai pamiri e arataki maroiroi tona e aroa ra e te papa meitaki e mea tika kia taokotaiia e te mataora oki. (Ephesia 5:22, 33; 6:1) Ko Iehova tetai Atua papa ponuiaau, e pouroa te aronga o tona pamiri te manako ra iaia ei “Tei Teitei ra.” (Daniela 7:18, 22, 25, 27; 1 Korinetia 14:33) Kua kite katoa ratou e nana i akataoonga i tana Tamaiti, ia Iesu Karaiti, koia tei akatuangaia i te au mea ravarai e kua orongaia kiaia te mana katoa o to te rangi e te ao katoa nei. (Mataio 28:18; Ebera 1:1, 2) I te mea ko Karaiti tona Upoko, kua riro te putuputuanga Kerititiano ra ei tetai akaaerenga papa meitaki, e te taokotaiia oki. (Ephesia 5:23) Ei akaaere i te au angaanga a te au putuputuanga o te anere mataiti mua ra, e pupu akaaere tetai ko te au apotetoro e etai atu no te “aronga pakari” kua maroiroi ra i te pae vaerua. E au akaaere akataoongaia to te au putuputuanga tataki tai ra, me kare e aronga pakari, e te au tavini orometua. (Angaanga 15:6, NW; Philipi 1:1) Na te akarongoanga i te au arataki ra kua akatupu i te taokotai anga.—Ebera 13:17.
13. Akapeea ta Iehova ra akavaitata anga i te au tangata kiaia ra, e eaa te tupu anga mei te reira mai?
13 Inara te akataka maira ainei teia papa anga katoa e ka tika kia manakoia te taokotai anga o te aronga akamori ia Iehova e no tetai arataki anga ketaketa e te tangi kore? Kare rava ia! Kare e apinga aroa kore i te Atua me kare i tana akaaerenga. Te akavaitata maira Iehova i te au tangata na te akaarianga i te aroa, e i te au mataiti tataki tai e au anere ua atu tauatini te aere ua maira e te rekareka ra kia riro mai ei tuanga no ta Iehova akaaerenga na te papetito angaia ei akatutu anga i to ratou akatapu anga ki te Atua ma te ngakau katoa ra. Te aite ra to ratou vaerua ki to Iosua, tei raurau ra i tona au taeake Iseraela: “E akataka ana kotou i teianei rā i ta kotou e akamori . . . Kareka au e toku ra ngutuare, e akamori ïa matou ia Iehova.”—Iosua 24:15.
14. Eaa ka raukaʼi ia tatou kia tuatua e e teokaratiki te akaaerenga a Iehova?
14 Ei tuanga no to Iehova ra pamiri, kare tatou i te rekareka anake mari ra te tinamou katoa ra. Ko teia no te mea e teokaratiki tana akaaerenga. E teokarati to te Atua ra Patireia (no te tuatua Ereni the·osʹ maira, e atua, e te kraʹtos, e tutara). E tutara ia na te Atua, tei akamanaia e tei akanooia e ia ra. Te kauraro ra to Iehova “iti-tangata tapu” i tana tutara e no reira e teokaratiki katoa ia. (1 Petero 2:9) Ma Iehova ei te Teokarati Maata, ei Akava no tatou, ei Tuku-Ture, e ei Ariki, tei ia tatou te au tumu ravarai kia manako ngakau tinamou. (Isaia 33:22) Inara, ka peea me ka tu mai tetai maro anga e ka akakoko i to tatou tu rekareka, tinamou, e te taokotai anga?
Kua Akono te Pupu Akaaere
15, 16. Eaa te maro anga tei tu mai i te anere mataiti mua ra, e no teaa ra?
15 Kia akaora i te taokotai anga o tetai pamiri, i etai atianga penei ka tau kia akaotiia tetai maro anga. Me, e manamanata tetai i te pae vaerua kia akakoreia ei akaora i te taokotai anga o te pamiri akamori i te Atua i te anere mataiti mua o te T.N. I akapeea i reira? Kua akono te pupu akaaere i te reira, te rave anga i te au tukuanga tika no te au mea pae vaerua. Tei ia tatou tetai tataanga Tuatua Tapu no taua tu angaanga ra.
16 Vaitata i te 49 T.N., kua uipa te pupu akaaere i Ierusalema kia akakore atu i tetai manamanata maata e kia akaora i te taokotai anga i “te ngutuare oki o te Atua.” (Ephesia 2:19) I etai 13 mataiti i mua akera, kua tutu atura te apotetoro ko Petero kia Korenelio, e kua riro mai etai Kenitara mua, me kare au tangata no to te pa enua, ei aronga akarongo papetitoia. (Angaanga, pene 10) I to Paulo tere mitinari mua ra, e manganui te au Kenitara tei takave i te akonoanga Kerititiano. (Angaanga 13:1–14:28) Ko te tika, kua akanooia tetai putuputuanga no te au Kerititiano Kenitara ki Anetioka, i Suria. Kua manako etai Kerititiano ngati Iuda ra e ka tau te au Kenitara tei riro maira ei Kerititiano kia peritomeia e kia akono oki i te Ture a Mose, inara kare etai i akatika. (Angaanga 15:1-5) E rauka ua teia maro anga kia taki atu ki tetai tataka keanga takiri, e kia akanooia nga putuputuanga takake te ngati Iuda e te Kenitara. No reira kua rave viviki te pupu akaaere i te akaora i te tu taokotai anga Kerititiano.
17. Eaa te raveanga teokaratiki rotai e akatakaia maira ia Angaanga pene 15?
17 Kia tau ki ta te Angaanga 15:6-22, “kua uipa iora te au aposetolo e te aronga orometua ra, e akaeatu i tana tuatua ra.” I reira katoa oki etai ke atu, kapiti katoa tetai aronga no Anetioka maira. Kua akamarama a Petero na mua e ‘na tona vaa i akarongo ei te au tangata o te pa enua i te evangelia e kua irinaki.’ I reira kua akarongo maira “taua aronga maata katoa ra” ia Banaba raua ko Paulo e akakite ra “i te au akairo, e te au mea umere, ta te Atua i rave ia raua ki o te etene ra,” me kare te au Kenitara ra. I muri akera kua akakite a Iakobo e akapeea te akaoti anga meitaki i taua uianga ra. I muri ake i te tuku anga tika a te pupu akaaere ra, kua akakiteia mai kia tatou: “Kua manako iora te au aposetolo, e te aronga orometua, e te ekalesia katoa, e tono i etai puke tangata ikiia i roto ia ratou uaorai ra ki Anetioka . . . ko Paulo oki e Banaba.” Ko aua “tangata ikiia” ra—ko Iuda raua ko Sila—kua apai atu i tetai reta akamaroiroi anga ki te au taeake akarongo ra.
18. Eaa te tuku anga tika ta te pupu akaaere i rave tei kapiti ra i te Ture a Mose, e akapeea te akatupu anga a te reira ki te au Kerititiano ngati Iuda e te Kenitara ra?
18 Kua akamataia te reta akakiteanga i te tuku anga tika a te pupu akaaere ra ma te au tuatua e: “Ko te au aposetolo e te aronga orometua, e te au taeake nei, te akau atu nei matou i to matou aroa kia kotou ki te au taeake i roto i te etene i Anetioka, e i Suria, e i Kilikia ra.” I reira katoa etai atu tei akaputu atu ki teia uipaanga, inara ko te pupu akaaere i te akara anga ko “te au aposetolo e te aronga orometua.” Na te vaerua o te Atua i arataki ia ratou, no te mea te akakite ra te reta e: “E mea meitaki i te Vaerua Tapu e ia matou katoa nei oki, auraka rava ei teimaa ke e tukuia atu ki rungao ia kotou, mari ra ko teianei au mea tika; auraka kotou e kai i te manga i apaiia na te au idolo ra, e te toto, e te mea kukumi uaia ra, auraka oki e akaturi.” (Angaanga 15:23-29) Kare te au Kerititiano i umuumuia kia peritomeia e kia akono i te Ture a Mose ra. Kua tauturu teia tuku anga tika i te au Kerititiano ngati Iuda e te Kenitara kia rave angaanga e kia tuatua i roto i te tu taokotai anga. Kua rekareka te au putuputuanga, e kua tamou marie i te taokotai anga meitaki, mei te tu rai i te pamiri o te Atua i te ao katoa i teia tuatau nei i raro ake i te arataki anga vaerua a te Pupu Akaaere o te Au Kite o Iehova ra.—Angaanga 15:30-35.
E Tavini i te Taokotai Anga Teokaratiki
19. Eaa ra i ruperupe ei te tupu o te pamiri akamori ia Iehova ra?
19 Te tupu ruperupe ra te taokotai anga me ka angaanga kapipiti te au mema o tetai pamiri ma tetai e tetai. Ko te tika katoa oki te reira i te pamiri akamori ia Iehova ra. No te akono teokaratiki, kua tavini te aronga pakari e etai atura i te putuputuanga o te anere mataiti mua ra i te Atua ma te pupu akaaere e te ariki anga i tana au iki anga. Ma te tauturu a te pupu akaaere ra, ‘kua tutu aere te aronga pakari i te tuatua ra’ e ‘e tuatua okotai’ ta te au mema ravarai i te au putuputuanga. (2 Timoteo 4:1, 2; 1 Korinetia 1:10) No reira ko taua au tuatua mou rai no te Tuatua Tapu tei orongaia ra i te angaanga orometua e pera katoa i te au uipaanga Kerititiano oki, me i Ierusalema, i Anetioka, i Roma, i Korinetia, me kare i tetai ua atu ngai. Te vaira te reira taokotai anga teokaratiki i teia tuatau nei.
20. Eaa ta tatou ka rave, ei akaora i to tatou taokotai anga Kerititiano ra?
20 Ei akaora i to tatou taokotai anga, pouroa tatou e tuanga no to Iehova ra pamiri i te ao katoa nei ka tau kia akono i te akakite anga i te aroa teokaratiki ra. (1 Ioane 4:16) Ka tau tatou kia kauraro i to te Atua ra anoano e kia akaari i te akangateitei oonu no ‘te tavini meitaki’ e te Pupu Akaaere oki. Mei to tatou akatapu anga ki te Atua ra, e pera katoa oki to tatou akarongo, ei mea oronga uaia no te ngakau e kia rekarekaia. (1 Ioane 5:3) Mei teaa ra te tu tau ta te tata taramo ra kapiti anga i te rekareka e te akarongo! Kua imene aia: “Alelu Ia. E ao to te tangata i mataku ia Iehova, tei rekareka maata i tana ra au akauenga.”—Salamo 112:1.
21. Akapeea tatou i te akapapu anga ia tatou uaorai ei aronga teokaratiki?
21 Ko Iesu, te Upoko o te putuputuanga ra, e tu teokaratiki ki tikai tona e te rave tamou marie ra i te anoano o tona Metua. (Ioane 5:30) No reira, e aru tatou i to tatou Akara anga na te raveanga teokaratiki e te taokotai anga i to te Atua ra anoano ma te kapiti anga ki katoa ma Tana akaaerenga. Ei reira, ma te ngakau rekareka e te akameitaki, ka rauka ia tatou i te imene i ta te tata taramo imene ra: “I na oki, te meitaki e te mataora, kia noo katoa te au taeake ma te taokotai anga tikai!”
Akapeea Koe me Pau?
◻ Akapeea to tatou taokotai anga Kerititiano me akapiriia atu kia Salamo 133 ra?
◻ Eaa etai au tika te akatupu ra i te taokotai anga?
◻ Eaa ra te papa anga teokaratiki i meitaki ei ki te taokotai anga o te au tangata o te Atua ra?
◻ I akapeea ta te pupu akaaere o te anere mataiti mua ra akono anga kia akaora i te taokotai anga ra?
◻ Eaa te aite anga kia koe o te tavinianga i roto i te taokotai anga teokaratiki ra?
[Tutu i te kapi 13]
Kua rave te pupu akaaere no te akono i te taokotai anga