E Akakore Ara Mei to Ngakau Mai
“E akapera katoa mai taku Metua i te ao ra ia kotou katoa, kia kore kotou e akakore ma te ngakau katoa i te apa a tona taeake.”—MATAIO 18:35.
1, 2. (a) I akapeea tetai vaine matauia ra no te rave ara i te akaari anga i tona arikianga no Iesu? (e) Eaa te tumu meitaki ta Iesu i akakite no te reira?
PENEI e vaine akaturi aia, kare e ko tetai taau ka manako kia kitea i te ngutuare o tetai tangata akono Atua. Me kua poitirere tetai papaki i te kite anga iaia i reira, ko tana i rave ra e maata atu te poitirere. Kua aravei atu aia i te tangata ma te au tu akono teitei katoa ra e kua akakite atu i tona arikianga no tana au angaanga, kua orei atura i nga vaevae o taua tangata ra ma tona roimata e kua tamaro atura ma tona rauru.
2 Kare taua tangata ra, koia Iesu, i akavaavaa atu i taua vaine ra, “e vaine ara i taua oire.” Mari ra ko Simona te Pharisea ra, nona ra taua ngutuare ra, kua manata e e vaine rave ara aia. Kua pau atura Iesu na te akakiteanga i te nga tangata e rua e kaiou ta raua ki tetai tangata ou ra. E maata te kaiou a tetai—e vaitata i te moni tutaki i te angaanga no te rua mataiti. E tuanga ngauru no te reira ta tetai—e meangiti te tutaki no nga marama e toru. I te kore anga e rauka ia raua te tutaki, kua “akakore ua atura aia i to raua katoa.” Te taka meitaki ra e, ko tei maata ra tana i akakoreia e maata atu tona tumu kia akakite atu i te aroa. I muri ake i te akakiteanga i te raveanga takinga meitaki a taua vaine ra, kua akakite kapiti atura Iesu i te kaveinga: “Te tangata e ara iti i akakoreia ra, e iti ïa tona anoano.” Kua tuatua akera aia ki taua vaine ra: “Kua akakoreia taau ara.”—Luka 7:36-48.
3. Eaa ta tatou ka tau kia akamanako no tatou uaorai?
3 E ui ia koe uaorai, ‘Me ko au taua vaine ra me kare me ko au tetai i te turanga aiteite e kua akaariia mai te aroa kiaku, ka rave tau kore ainei au i reira kia kore e akakore atu i te ara a etai ke ra?’ Penei ka pau koe, ‘Kare ravaia!’ Inara, te irinaki tika ra ainei koe e ka akakore koe i te ara? Ko te reira ainei toou turanga tumu? Kua rave putuputu ua ainei koe i te reira, e ka akataka ainei etai ke atu ia koe ei tangata akakore ara? E akara tatou kia kite e eaa tatou tataki tai i tau ei kia oronga i tetai akaraanga matatio tikai, i teianei manako anga.
Akakore Anga Ara Umuumuia—Tei Akaariia kia Tatou
4. Eaa te tika ta tatou ka tau kia akatika no tatou uaorai?
4 E apa ua koe, mei taau e kite meitaki na. Me ka uiia atu, ka akatika ua ra koe i te reira, penei ma te maaraanga i te au tuatua te kiteia ra ia 1 Ioane 1:8: “Kia karanga tatou e kare a tatou ara, te pikikaa nei tatou ia tatou uaorai, e kare te tuatua-mou i roto ia tatou nei.” (Roma 3:23; 5:12) Ma tetai papaki, penei kua akakiteia te tu ara na te au ara kikino. Inara noatu me kare koe i matauia e i apa i taua tu ra, te vaira e manganui te au tuatau e te au tu i topai koe i te au turanga a te Atua ra—kua ara koe. Kare ainei te reira i te tika?
5. Eaa ta tatou ka tau kia akameitaki atu ki te Atua?
5 No reira, penei te aite atura to kotou turanga ki ta te apotetoro ko Paulo i akataka maira: “Ko kotou oki, ko tei mate i ta kotou ara, e te peritome kore i to kotou kopapa, tei akaora katoaia e ia [ma Iesu], kua oti i te akakoreia ta kotou ara tini ravarai.” (Kolosa 2:13; Ephesia 2:1-3) E akamanako i te takiota tuatua “akakoreia ta kotou ara tini ravarai.” E maata ta te reira e tapoki ra. E tumu meitaki ta tatou tataki tai kia pati mei ia Davida ra: “Maata ua rai taku nei ara, e Iehova, e akakore mairai koe, i toou ra ingoa.”—Salamo 25:11.
6. Eaa ta tatou ka rauka kia papu no runga ia Iehova e te akakoreanga ara?
6 Akapeea e raukai ia koe—me kare i tetai ua atu o tatou—te akakore anga ara? Ko tetai taviri koia oki te manako maira te Atua ko Iehova kia akakore i te ara. Ko te reira rai tona tu. (Exodo 34:6, 7; Salamo 86:5) E kitea ia, te manako maira te Atua kia ariu atu tatou kiaia i te pure e pati atu i tana akakore apa, e pati kia akakore mai aia i ta tatou ara. (2 Paraleipomeno 6:21; Salamo 103:3, 10, 14) E kua akapapa aia i tetai tumuanga tau no te oronga mai anga i taua akakore anga ara—koia te atinga oko o Iesu.—Roma 3:24; 1 Petero 1:18, 19; 1 Ioane 4:9, 14.
7. I teea tu taau ka tau kia anoano i te aru i te Atua?
7 Ka tau koe kia kite i to te Atua ra tu puareinga kia akakore i te ara ei akaraanga e akapeea koe i te akono anga i etai atu tangata ke. Kua akara a Paulo i teianei, i te tataanga: “Kia takinga-meitaki kotou ia kotou uaorai, ma te ngakau maru aroa ua ra, ma te akakore oki i te ara tetai e tetai, mei ta te Atua i akakore mai i ta kotou i te Mesia ra.” (Ephesia 4:32) Kare e ekoko anga e ko ta Paulo tumu te kapiti ra i to tatou apiianga mei ta te Atua ra akatauanga, no te mea te tuatua maira te irava i muri akera: “E teianei ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra.” (Ephesia 5:1) Te kite ra ainei koe i te kapitianga? Kua akakore te Atua ko Iehova i taau ara, no reira—kua akamanako ketaketa maira Paulo—ka tau koe kia aru Iaia ma “te ngakau maru aroa ua ra, ma te akakore oki i te ara” a etai ke ra. Inara e ui kia koe uaorai, ‘Te rave ra ainei au i te reira? Me kare te reira i toku aerenga matauia, te tauta ra ainei au i te reira arataki anga, ma te rave pakarianga kia aru i te Atua i te akakoreanga ara?’
Ka Tau Tatou kia Tauta i te Akakoreanga Ara
8. Eaa ta tatou ka tau kia kite i te turanga o to tatou putuputuanga?
8 E meitaki ra kia manako e i te putuputuanga Kerititiano, te vaira etai atianga tokoiti e tau ei ia tatou kia akono i te ravenga akakoreanga ara tau i te Atua ra. Te tika e tuke ia. Inara, te tauta ra to tatou au taeake e te au tuaine Kerititiano kia aru i ta Iesu ra akaraanga no te aroa. (Ioane 13:35; 15:12, 13; Galatia 6:2) Kua roa ratou i te tauta anga, e te tauta ua atu nei, kia akaruke i te au tu manakoanga, te tuatuaanga, e te raveanga tei matauia ki teianei ao rave kino. Te anoano tika ra ratou kia akakite i te tu tangata ou. (Kolosa 3:9, 10) Inara, kare e rauka ia tatou kia manako kore i te tika e ko te putuputuanga o te ao katoa, e te au putuputuanga tataki tai i te au ngai ke ke, te kapiti ra i te au tangata apa ua nei. I te katoa anga, e meitaki atu ratou i teianei i to ratou tu muatangana ra, inara te vaira ratou ei aronga apa ua.
9, 10. Eaa tatou ka kore ei e tau kia poitirere me ka tupu mai te au manamanata ki rotopu i te au taeake ra?
9 I roto i te Pipiria, te akakite tika maira te Atua kia tatou e ka rauka kia manako atu tatou i te tu apa ua i roto i te putuputuanga i roto i te au taeake e te au tuaine katoa oki. Ei akatauanga, e akamanako ana i te au tuatua a Paulo i tataia ia Kolosa 3:13: “E tauturu atu tetai ki tetai, e akakore tetai i ta tetai ara, e tapepeanga ta tetai ki tetai ra; mei [“ia Iehova,” NW] i akakore i ta kotou na, e akapera katoa kotou.”
10 E puapinga maata ra, te akamaara maira te Pipiria i konei ia tatou i te kapiti anga i rotopu i ta te Atua ra akakore anga i ta tatou ara e ta tatou apainga e te anoano kia akakore atu tetai i te ara a etai ke ra. Eaa ra teianei i riro ei ei akaaoanga? No te mea kua akatika a Paulo e penei “e tapepeanga ta tetai ki tetai ra.” Kua kite aia e ka vai taua au tu ra. Kua vai ana oki tana au tu ra i te anere mataiti mua ra, noatu rai i roto i te “aronga tapu” Kerititiano ra, ia ratou ra “te irinakianga i vaioia no [ratou] i te ao ra.” (Kolosa 1:2, 5) No reira ka rauka ainei ia tatou kia tamanako e ka tuke ia i teia tuatau nei te maata atura te au Kerititiano mou kare ia ratou te akakiteanga a te vaerua e ko ratou “te aronga tapu e te akaperepereia, e te ikiia e te Atua ra”? (Kolosa 3:12) No reira, auraka tatou e manako e e apinga tetai te tarevake takiri ra me i roto i to tatou putuputuanga te vaira te au tumu no te tapepeanga—te au mamae ngakau no te au tarevake tikai me kare e manako uaia.
11. Eaa ta te pipi ko Iakobo i akamatakite mai ia tatou?
11 Te akaari katoa ra te au tuatua a Iakobo koia to Iesu apa taeake ra e ka tika tatou kia manako atu e penei i etai atianga ka rokoia tatou e etai au turanga te ka umuumuia tatou kia akakore atu i te ara a to tatou au taeake. “Koai te tangata pakari e te kite i roto ia kotou na? kia na te akono meitaki aia i te akakite mai i tana angaanga ma te maru e te pakari tikai. Te vai na te vareae maata, e te māro i roto i to kotou ngakau, auraka e akatietie, auraka e tapepe pikikaa ua i te tuatua-mou.” (Iakobo 3:13, 14) “Te vareae maata, e te māro” tei roto ainei i te au ngakau o te au Kerititiano mou? Ae, kua akataka meitaki mai ta Iakobo au tuatua e i mama mai ana te reira tu i te putuputuanga o te anere mataiti mua ra e ka pera katoa oki i teianei tuatau.
12. Eaa te manamanata tei tupu mai i te putuputuanga taito i Philipi ra?
12 Kua o atu etai Kerititiano akatainuia e rua ra ki taua akatauanga ra e rongo meitaki to raua no te uapouanga ia raua uaorai i te pae ia Paulo. Penei te maara ra koe i te tatauanga no Euodia raua ko Sunetuke, nga mema no te putuputuanga i Philipi ra. Noatu rai e kare i akataka papu mai i te tumu, te akaari maira Philipi 4:2, 3 e e manamanata tetai i rotopu ia raua. I akamata ainei te reira ma tetai manako kore anga, tuatua aroa kore, tetai manakoanga akameangiti mai no tetai kopu tangata, me kare tetai akakite anga taemoemo vareae? Me eaa te tu, kua riro ia kia kino roa e kua akarongo mamao mai a Paulo i te reira mei Roma maira. Penei kua tupu te muteki anu i rotopu i nga tuaine e rua i te pae vaerua ra, te takianga ia raua kia mamao ke atu mei i tetai e tetai i te au uipaanga me kare te tuatua akakino anga tetai i tetai ki to raua au oa ra.
13. Penei eaa tei akonoia i rotopu ia Euodia raua ko Sunetuke, ma te orongaanga mai e eaa te apiianga no tatou?
13 Te matauia ra ainei tetai tangianga mei te reira, te aite ra ki tei rokoia ki rotopu i etai i toou ra putuputuanga me kare tetai apinga tei o atura koe ki roto? Penei te vaira tetai manamanata mei te reira te tu i teianei. Eaa ta tatou ka rave? I te tupuanga taito ra, kua raurau atura Paulo i nga tuaine tokorua tei akatapuia ra “kia okotai rai o raua ngakau i te Atu nei.” Penei kua akatika raua kia uriuri manako i taua tumu ra, kia akameitaki i te reva, kia akakite i tetai manako puareinga kia akakore i te ara, e i reira kia aru tika atu i to Iehova ra tu akakore anga ara. Kare e tumu no te manako anga ke atu i te reira e kua autu a Euodia raua ko Sunetuke, e ka rauka katoa oki kia autu tatou. Ka rauka taua tu akakoreanga ara i te akono autuia i teia tuatau.
E Akatupu i te Au—E Akakore i te Ara
14. Eaa ra i rauka putuputu ei e meitaki uai oki kia tuku ua atu i nga manako tukeanga kia aere ke atu?
14 Eaa tikai te anoanoia ra e raukai te akakore anga ara me e manamanata toou ma tetai atu Kerititiano? Ko te tika, kare e ravenga mama ua atu, mari ra te oronga maira te Pipiria i te au akatauanga ei tauturu e te apiianga tika tikai. Ko tetai manako anga taviri—noatu rai e kare i te mea ngoie ua kia ariki e kia akono—ko te akangaropoina ua ia i taua tumu ra, kia tuku kia aere ke atu ia. E putuputu me te vaira tetai manamanata, mei tei tupu ra i rotopu ia Euodia raua ko Sunetuke, te manako ra nga tangata takitai ra e ko tetai ke tei tarevake ra me kare te apa ra. No reira i roto i tetai turanga mei te reira, penei ka manako ngakau koe e ko tetai Kerititiano ke ra tei apa me kare kua rave i te maataanga o te kino. Tera ra, ka rauka ua ainei ia koe te topiri atu i te puka ra na te akakoreanga i te ara? Kia kite koe e me, e penei ko tetai me maata roa teia, e ko tetai Kerititiano ke ra tei maata me kare tei apa takiri, tei roto ia koe i tetai turanga maata kia tuku ua atu i taua tumu ra kia aere ke atu ei akakore anga ara e akaopeia atu oki i reira.
15, 16. (a) Akapeea ta Mika akataka anga ia Iehova? (e) Eaa te aite anga o to te Atua “tutaki kore anga i te ara”?
15 Auraka tatou e tuku kia ngaro ke atu te Atua ei akatauanga no tatou i te akakoreanga ara. (Ephesia 4:32–5:1) No Tana akaraanga i te tukuanga kia aere ke atu te au apa, kua tata te peroveta ko Mika: “Koai ïa Atua e tau ia koe ra, i te akakore anga i te tuatua kino, e te tutaki kore anga i te ara, a te toenga o tana ra tuanga? kare aia i akamou i tona riri e tuatau ua atu, no te mea, e mea rekareka iaia te aroa.”—Mika 7:18.
16 Na te akatakaanga ia Iehova ei tetai i “tutaki kore anga i te ara,” kare te Pipiria e tuatua ana e kare i maara ana iaia te au tarevake, no tetai tu ngaropoina ikiia ra. E akamanako i nga tu o Samasona raua ko Davida ra, kua rave raua tokorua i etai tarevake kikino ra. Kua maara te Atua i aua ara ra i muri roa maira; e kua kite tatou i etai o aua ara o raua ra no te mea kua akono a Iehova kia tataia i te Pipiria. Inara, kua akakite to tatou Atua akakore ara ra i te aroa ki nga tangata e rua ra, ma te akanooanga mai ia raua ki mua ia tatou ei akatauanga no te akarongo kia aruia.—Ebera 11:32; 12:1.
17. (a) Eaa te aravei anga te ka tauturu ia tatou kia kore e tutaki i te au apa me kare te au akakinoanga, a etai ke ra? (e) Me ka tauta tatou kia rave i te reira, akapeea tatou i te aruanga ia Iehova? (Akara i te tataanga i raro ake.)
17 Ae, kua rauka ia Iehova kia “tutaki kore”a i te ara, mei ta Davida i pati putuputu iaia ra kia rave. (2 Samuela 12:13; 24:10) Ka rauka ainei ia tatou kia aru i te Atua i teianei tu, i te marekaanga kia kore e tutaki i te au apa e te au akakinoanga tei raveia e to tatou au oa tavini ra ei au tangata apa ua nei? E tamanako ana ia koe uaorai i runga i tetai pairere te oro viviki atura i runga i tetai to anga pairere. I to akara anga atu ki vao, kua kite atu koe i tetai tangata taau i matau i te pae mai i taua to anga pairere ra te atoro maira i tona arero mei tetai tamaiti rave viivii ra. Kua kite koe e i riri ana aia e penei te manako maira ia koe. Me kare penei kare ua aia e te manako maira ia koe. Inara i te takapini anga taua pairere ra kia teitei atu te rere anga, tei runga roa ake koe i taua vaine ra, mei tetai topata ua ra i teianei. I tetai ora i muri akera e au anere ua atu au maire toou mamao, e ko tana ravenga akariri mai kua mamao ke atu ki muri ia koe. Mei te reira katoa, i te au tuatau e manganui ka tauturu ia tatou me ka tauta tatou kia aite kia Iehova e kia akaruke pakari atu i taua akariri anga ra. (Maseli 19:11) Kare ainei e riro taua ravenga ra ei meangiti ua i te tai ngauru mataiti mei teianei atu me kare i te rua anere mataiti ki roto i te Tauatini Mataiti ra? Kore i reira e akangaropoina ua atu i te reira?
18. Me akara anga e kare e rauka ia tatou kia tuku i te akakinoanga ki muri ia tatou, eaa te apiianga ka rauka ia tatou kia akono?
18 Inara, i tetai atianga takitai ua, penei kua pure koe no taua tumu ra e kua tauta kia akakore atu, inara te manako ngakau ra koe e kare e rauka ia koe. Ka peea i reira? Kua raurau maira Iesu kia aere atu koe ki taua tangata ra e ka tauta kia akakore i taua tuke anga ra ko korua anake ua kia rauka te au. “E teianei, kia apai koe i taau apinga oronga ua ki te atarau, e kua manako iora koe i reira e, e ara ta to taeake ia koe na: Vaio atu i to apinga i mua i te atarau, e akamata i te aere e ongi i to taeake, ka aere ei ka apai i taau apinga.”—Mataio 5:23, 24.
19. Eaa te tu akono tau no tatou e eaa te tu akono tau kia kopae ke tatou ia tatou e kimi ra i te au ma to tatou taeake?
19 E mea maata ra, kare a Iesu i tuatua kia aere ki to taeake kia akapapu atu kiaia e ko koe te tika ra e ko ia te tarevake ra. Penei ake, kua tarevake aia. E mea matauia penei e apa to nga pae takitai ra. I tetai ua atu tu, kare te akakoroanga e tau kia akatopa mai i tetai ra. Me ko te reira taau tamataanga i te uriuri anga, ka riro te tika e ka puapinga kore ia. Kare katoa e tau te akakoroanga e kia akarakaraia te au tu ravarai no te apa tikai me kare no tei manakoia ra. Me ka akakite mai te uriuri anga maru i te vaerua aroa Kerititiano i tetai tu kite koreia i roto tikai i taua manamanata ra, ka rauka ia korua tokorua kia tauta i te akakore atu i te reira. Inara noatu me ka kore te uriurianga ra e taki atu ki tetai akaoti takirianga, te umuumuia ra ainei te reira? Kare ainei e meitaki atu me kia akatika korua tokorua e te anoano ngakau tae ra tetai e tetai kia tavini atu i to tatou Atua akakore ra i te ara? Me ka aro atu korua i taua tika ra, penei ka ngoie atu no korua takitai kia tuatua mei te ngakau mai, “Te mii nei au e i to taua tu apa ua kua tupu teianei tukeanga. E aere ke atu taua i te reira, i ne.”
20. Eaa ta tatou ka kite mei te akatauanga a te au apotetoro ra?
20 Kia maara e i tupu te au tukeanga ki te au apotetoro ra, i te anoano anga tetai papaki o ratou kia maata atu te akangateiteiia. (Mareko 10:35-39; Luka 9:46; 22:24-26) Kua akatupu te reira i te keanga, penei kua mamae ngakau, me kare e riri oonu. Inara kua rauka ia ratou te akakore atu i taua tu ra e kia rave tamou ua atu i te angaanga kapitianga. Kua tata tetai o ratou i muri akera: “Ko te anoano oki i te ora ra, e kia meitaki ona puke rā, e tāpu aia i tona arero i te kino, e tona vaa auraka e tuatua i te tuatua pikikaa; E kopae i te kino, e rave i te meitaki; te kimi i te au, e aruaru atu.”—1 Petero 3:10, 11.
21. Eaa te apiianga meitaki ta Iesu i oronga no te akakoreanga ara?
21 Kua kite tatou i mua akenei i tetai tuanga o tetai takaurianga: Kua akakore te Atua e manganui te au ara ta tatou i rave i te tuatau kua topa, no reira ka tau tatou kia aru iaia e kia akakore oki i te ara a to tatou au taeake. (Salamo 103:12; Isaia 43:25) Inara te vaira tetai atu tuanga ki teianei takaurianga. I muri ake i te orongaanga i te pure akaraanga, kua tuatua a Iesu: “Kia akakore oki kotou i ta etai ke ra ara, e akakore katoa to kotou Metua i te ao ra i ta kotou.” E tere atu i tetai mataiti i muri iora, kua tuatua akaou aia i taua tumu ra, i te apiianga i tana au pipi kia pure: “E akakore mai i ta matou ara; te akakore nei oki matou i ta tei ara katoa ia matou nei.” (Mataio 6:12, 14; Luka 11:4) I reira, i etai ra ua i mua ake i tona matenga, kua tuatua katoa a Iesu: “E kia pure kotou, e e ara ta kotou ia etai ke ra, ka akakore i taua ara ra: kia akakore katoaia ta kotou ara e to kotou Metua i te ao ra.”—Mareko 11:25.
22, 23. Akapeea to tatou marekaanga kia akakore i te ara i te akatupu anga i to tatou tuatau ki mua?
22 Ae, to tatou manakonakoanga no te rauka anga mutu kore ta te Atua ra akakore anga ara te vaira te maataanga ki runga i to tatou akatikaanga kia akakore i te ara a to tatou au taeake. Me akamata mai tetai manamanata i rotopu i nga Kerititiano ra, e ui kia koe uaorai, ‘Kare ainei te raukaanga ta te Atua ra akakoreanga ara i maata roa atu te puapinga i to te akapapuanga e ko tetai taeake me kare tetai tuaine tei tarevake no tetai apa meangiti ua, tetai akariri anga rikiriki, me kare tetai akaata anga i te tu apa tangata ua nei?’ Kua kite oki koe i te pauanga.
23 Inara, ka peea me e maata atu te kino o te tumu i to tetai tarevake me kare apa meangiti ua ra. E aea ta Iesu ra akoanga i rekotiia ia Mataio 18:15-18 e tau ei? E akamanako tatou i teianei au tumu i muri akenei.
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a Kua tuatua tetai tangata apiiia e ko taua tuatua akatutu anga Epera tei taikuia ra ia Mika 7:18 “no roto mai i te tu akono o tetai tangata tutaka aere tei aere ua atura ma te kore e manakoanga i tetai apinga tana kare ra i anoano kia manako atu. Te manako ta te reira i komunikeiti maira kare e, te kite kore ra te Atua i te ara, me kare te manakoia ra e ia e ko tetai tumu puapinga kore ua, mari ra kare aia e akairo i te reira ma te manako kia akautungaia; e kare aia e tutaki, mari ra ka akakore i te ara.”—Akava 3:26; 1 Samuela 16:8.
Maara Ainei ia Koe?
◻ Akapeea ta Iehova ra oronga mai anga kia tatou i tetai akaraanga kia aru i te akakoreanga ara?
◻ Eaa ta tatou ka tika kia maara no te aronga i roto i te putuputuanga?
◻ I te au tu e maata, eaa ta tatou ka tau kia rauka i te rave no te au apa rikiriki me kare au akakinoanga?
◻ Me ka umuumuia, eaa ta tatou ka rauka kia rave ei akatupu i te au ma to tatou taeake?
[Tutu i te kapi 15]
Me rokoia tetai tukeanga ma tetai Kerititiano ra, e tauta kia tuku ke atu i te reira kia ngaro ke atu; ma te tuatau ka riro taua tumu ma te marie ra ei mea puapinga kore