Apiiia Anga Mei to Iesu Ngutuare Tangata

E AA taau i kite no runga i to Iesu uaorai ngutuare tangata, te aronga tei noo ana aia e tae ua atu ki tona papetitoanga, no te 30 mataiti mua o tona ra oraanga i runga i te enua nei? Eaa ta te papaanga Evangeria e akakite maira kia tatou? Eaa ta tatou i apiiia mai i te akara matatio anga i tona ngutuare tangata? Ka puapingaia koe mei te au pauanga.

Kua anauia ainei a Iesu, i te tuatua akatutu anga, ma te tipunu ario i tona vaa? Ko Iosepha, tona metua angai, e tangata angaanga kamuta. Te umuumuia ra te angaanga pakari i te pae kopapa, te kapiti putuputu maira i te tipu anga i te au tumu rakau. I te aere anga to Iesu nga metua ki Ierusalema i etai 40 ra i muri ake i tona anau anga, kua oronga raua i tetai atinga tei akatakaia mai e te Ture. Kua oronga ainei raua i tetai toa mamoe kapiti mai tetai kukupa me kore tetai rupe, tei akakiteia mai e te Ture ra? Kare. I te akara anga kare i rauka ia raua i te tutaki i taua au atinga. Inara, e akanoonoo anga ta te Ture no te putaua. Kia tau ki te reira, kua oronga a Iosepha raua ko Maria e “rua kukupa, e kare ra, e rua punua rupe.” Te iki anga no te au manu kare e maata ana te moni te akaari maira e e ngutuare tangata putaua to raua.​—Luka 2:22-24; Levitiku 12:6, 8.

Te kite ra koe e ko Iesu Karaiti, te Tutara no te au tangata ravarai i te tuatau ki mua, kua anauia mai i roto i te aronga akaaka, i rotopu i te aronga te rave ra i te angaanga pakari kia rauka tei anoanoia ra. Kua pakari mai aia ei tangata kamuta, mei tona metua angai rai. (Mataio 13:55; Mareko 6:3) “E e apinga maata [to Iesu]” ei mea ora ririnui i te rangi ra, te karanga ra te Pipiria e koia ra kua ‘riro mai ei apinga kore’ no tatou nei. Kua rave aia i te turanga akaaka ei tangata e kua pakari mai i roto i tetai ngutuare tangata no te tangata noa ua nei. (2 Korinetia 8:9; Philipi 2:5-9; Ebera 2:9) Kare a Iesu i anauia mai i roto i tetai ngutuare apinganui, penei e kua tauturu teia i etai au tangata ra kia manako maru ua kiaia ra. Kare ratou i tamanamanataia e tona tu me kore te turanga. E rauka ia ratou i te ariki iaia no tana au apiianga, no tona au tu mareka anga, e no tana au angaanga umere. (Mataio 7:28, 29; 9:19-33; 11:28, 29) Te kite nei tatou i to te Atua ra ko Iehova pakari i te tuku mai anga ia Iesu kia anauia mai ki roto i tetai ngutuare noa ua.

I teianei ka tamanako ana tatou i te au mema o to Iesu ngutuare tangata e kia akara e eaa ta tatou ka apiiia mai mei ia ratou.

Iosepha​—E Tangata Tuatua Tika

I to Iosepha kite anga e kua nui tana vaine momoko “kare ra raua i moe,” e mea tau e kua manamanata aia i te iki i rotopu i tona inangaro ia Maria e tona rikarika no te ka manakoia mai e e ainga tau kore. I te akaraanga te arairai ra te turanga katoa i tona tika anga ei tane nana i te tuatau ki mua. I tona tuatau, ko tetai vaine momoko ra kua tamanakoia e te aite ra ki te vaine a te tane. I muri ake i te akamanako anga i te manako, kua iki a Iosepha i te akaruke poiri ua ia Maria kia ora mai oki aia i te pepei angaia ki te toka ei vaine akaturi.​—Mataio 1:18; Deuteronomi 22:23, 24.

Kua mama mai i reira tetai angera kia Iosepha na roto i tetai moemoea e kua na ko maira: ‘Auraka koe e mataku i te arataki mai i to vaine ia Maria ki o ou ra: no te vaerua tapu i nui ei aia. E tamaiti tana e anau, e ko Iesu te ingoa taau e tapa nona: e akaora oki aia i tona au tangata i ta ratou ara.’ I te rauka anga mai taua arataki anga tu-Atua, kua rave a Iosepha kia tau ki te reira e kua apai atura ia Maria ki te kainga.​—Mataio 1:20-24.

Ma teia ikianga, kua riro mai taua tangata tuatua tika e te tiratiratu ki roto i te akatupuanga i ta Iehova i tuatua ana na roto i te peroveta ko Isaia e: “I na, e nui te paretenia, e e tamaiti tana e anau, e e tapaia tona ingoa ko Imanuela.” (Isaia 7:14) E mea papu e e tangata pae vaerua a Iosepha tei ariki i te akameitaki anga i te riro mai anga e ko te metua angai no te Mesia ra, noatu te tikaanga e kare ta Maria tamaiti anau tai i riro mai e nana uaorai.

Kua akakoromaki a Iosepha i te piri anga ainga kia Maria kia anau roa mai aia i tana tamaiti. (Mataio 1:25) No nga tokorua akaipoipo ou ra, penei e akaaoanga te akakoromaki anga, inara i te akaraanga kare raua i inangaro i tetai ua atu tu marama kore e koai oki te Metua o te pepe. E akaraanga umere tikai no te akatere-uaorai! Kua tuku a Iosepha i te au puapinga pae vaerua ki mua ake i tona au anoano natura.

E a atianga, kua orongaia atu kia Iosepha te arataki a te angera no runga i te utuutu anga i tana tamaiti angai. E toru no teia no runga i te ngai kia utuutuia ai te tamaiti ra. E puapinga maata tikai te akarongo viviki no te akaora anga i te tama ra. I roto i te au akaraanga katoatoa, kua viviki a Iosepha i te angaanga, i te apai anga i te tama ou na mua ki Aiphiti e i muri mai ki Iseraela akaou. Kua paruru teia i te Iesu ou mei ta Heroda tamate anga i te au pepe. Pera katoa, no to Iosepha akarongo kua tupu mai te akatupuanga o te au totou no runga i te Mesia.​—Mataio 2:13-23.

Kua apii a Iosepha i tetai angaanga kia Iesu kia rauka oki iaia i te akono iaia uaorai. No reira, kare a Iesu i kitea uaia e ko te “te tamaiti a te kamuta” mari katoa ra ei “kamuta.” (Mataio 13:55; Mareko 6:3) Kua tata te apotetoro ko Paulo e kua “rokoia katoa oki [a Iesu] i te au timataanga katoa, mei ia tatou katoa nei rai.” Te kapiti ua mai nei teia i te angaanga pakari kia tauturu i te turu i te ngutuare tangata.​—Ebera 4:15.

I te openga ra, te kite ra tatou i to Iosepha akonoanga i te akamori anga mou i roto i te papaanga openga i tona mama anga mai i roto i te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano. Kua apai atura a Iosepha i tona ngutuare tangata ki Ierusalema no te Pasa. Ko te au tane te umuumuia ra kia aere atu, inara kua rave a Iosepha i te reira ei peu i te apai atu i tona ngutuare tangata ki Ierusalema “kare e mataiti i tukua.” Kua rave aia i te au atinga maata, no te mea kua rave ratou i te aere anga mei te 100 kiro mita mei ia Nazareta ki Ierusalema. I te atianga tei tataia maira i roto i te au Tuatua Tapu, kua aere ke atu a Iesu mei te pupu. Kua kiteaia mai aia i te iero, te akarongo ra e te ui ra i te au orometua o te Ture. Noatu e 12 ua mataiti, kua akaari a Iesu i te pakari maata e te kite tikai i te Tuatua a te Atua. Mei teia tupu anga, te kite ra tatou e kua apii meitaki te nga metua o Iesu iaia, i te utuutu anga iaia kia riro mai ko tetai tamaiti manako i te pae vaerua. (Luka 2:41-50) I te akaraanga kua mate a Iosepha i etai tuatau i muri mai i teia, i te mea e kare aia i taikuia mai i roto i te au papaanga Tuatua Tapu i muri maira.

Ae, e tangata tuatua tika a Iosepha tei akono meitaki i tona ngutuare tangata, i to te pae vaerua e to te kopapa ra. Te tuku ra ainei koe, mei ia Iosepha rai, i te au manako pae vaerua na mua i roto i toou oraanga me kite koe e eaa to te Atua ra anoano no tatou i teia tuatau? (1 Timoteo 2:4, 5) Te akarongo puareinga ua ra ainei koe i ta te Atua e karanga maira mei tei akakiteia mai i roto i te Tuatua a te Atua, i te akaari anga i te kauraro anga mei ia Iosepha rai? Te apii ra ainei koe i taau tamariki kia rauka ia ratou i te rave ua atu i te au tuatua puapinga maata i te pae vaerua ki tetai ke?

Maria​—Tetai Tavini Karapii Kore no te Atua

Ko Maria, te metua vaine o Iesu, e tavini meitaki tikai no te Atua. I te akakite mai anga te angera ko Gaberiela e ka anau aia, kua poitirere aia. No te mea e paretenia, “kare oki [aia] i kite i te tane.” I te kite anga e ka riro mai taua anau anga ra na roto i te vaerua tapu, kua ariki akaaka aia i te karere, na ko anga e: “I na, ei tavini au no [“Iehova,” NW]; kia peraia mai au mei taau i tuatua.” (Luka 1:30-38) Kua akaperepere maata aia i te akameitakianga pae vaerua e kua puareinga ua aia i te akakoromaki anga i tetai ua atu tu ngata te ka o mai no tana iki anga.

E tikai, i te ariki anga i te akauenga kua taui takiri ia tona oraanga ei vaine ra. I tona aere atu anga ki Ierusalema no te tamaanga, kua akakite tetai tangata pakari akono i te Atua ko Simeona te ingoa kiaia e: “Ka puta mama rava katoa oki toou uaorai ngakau mei te puta koke ra.” (Luka 2:25-35) I te akaraanga, te taiku ra aia e eaa to Maria manako ngakau i te kite anga ia Iesu i te kopae keia anga e te manganui e i te openga te patitiia anga ki runga i te rakau tamamae anga.

Ia Iesu e maata maira, kua maara ua ia Maria e eaa te ka tupu i roto i tona oraanga, “e akaeatu akera i roto i tona ngakau.” (Luka 2:19, 51) Mei ia Iosepha rai, e vaine pae vaerua aia e te akaperepere ra i te au tupu anga e te au tuatua te akatupu ra i te au totou. Ta te angera ko Gaberiela i tuatua ana kiaia ra e mea tau e kua vai ua rai i roto i tona manako: “Ka maata aia, e ka tuatuaia i te Tamaiti na Tei Teitei: e na te [“Atua ra na Iehova,” NW] e oronga mai i te terono o tona metua o Davida nona: Ei iaia te au i te kopu-tangata o Iakoba e tuatau ua atu, kare rava ïa e kore tona basileia.” (Luka 1:32, 33) Ae, kua manako pakari aia i te akameitakianga i te riro mai anga ra ko te metua vaine i te enua nei no te Mesia.

Kua kitea akaouia mai to Maria tu pae vaerua i te aravei anga aia ia Elisabeta, tona kopu tangata tei nui temeio katoa ra. I te kite anga iaia ra, kua akapaapaa a Maria ia Iehova e kua akaari i tona inangaro no te Tuatua a te Atua. Kua taiku mai aia i ta Hana pure tei tataia i roto ia 1 Samuela pene 2 e kua kapiti mai i te au manako mei roto mai i tetai atu au puka a te au Tuatua Tapu Epera. Te akaari maira taua kite tikai o te au Tuatua Tapu e kua tau aia kia riro mai ko tetai metua vaine akono e te mataku i te Atua. Ka taokotai atu aia kia Iosepha i roto i te utuutuanga i tana tamaiti.​—Genese 30:13; 1 Samuela 2:1-10; Malaki 3:12; Luka 1:46-55.

E akarongo ketaketa to Maria i roto i tana tamaiti ei Mesia, e kare rai te reira i ngaro ke ana i muri ake i to Iesu matenga. I muri poto ake i tona tuakaouanga, koia tetai i rotopu i te au pipi akarongo tei aravei no te pure i te kapiti mai anga te au apotetoro. (Angaanga 1:13, 14) Kua tamou ua atu rai aia i tona tiratiratu, noatu te akakoromakianga i te mamae i te kite anga i tana tamaiti akaperepere i runga i tetai rakau tamamae anga.

Akapeea koe e puapingaia ai i te kite anga i te oraanga o Maria? Te ariki ra koe i te akameitakianga i te tavini anga i te Atua noatu rai te au atinga te o maira? Te manako tikai ra ainei koe i teia akameitakianga i teia tuatau? Te maara ra ainei ia koe eaa ta Iesu i totou mai e te akaaite anga i te reira i tei tupu ra i teia tuatau, i te ‘akaeatu akera i toou ngakau’? (Mataio, pene 24 e te 25; Mareko, pene 13; Luka, pene 21) Te aru ra ainei koe ia Maria i te kite meitaki anga i te Tuatua a te Atua, i te taangaanga putuputu anga i te reira i roto i taau tuatua? Ka tamou ua atu ainei koe i toou akarongo ki roto ia Iesu noatu te apiapi i te pae manako te ka tupu kia koe no te mea e kua riro mai ei pipi nana ra?

To Iesu Au Teina​—Ka Rauka te Taui Anga

I te akaraanga kare to Iesu au teina i akono ana i te akarongo ki roto ia Iesu e tae roa atu i muri ake i tona matenga. Penei ko teia te tumu kare ratou i tae mai i tona mate anga i runga i te rakau tamamae anga e tona oronga anga i tona metua vaine ki te apotetoro ko Ioane. Kua akaari te kopu tangata o Iesu e kare ratou i ariki ana iaia, i te tuatua anga rai i tetai atianga e ko Iesu oki kua “auouoia aia nei.” (Mareko 3:21) I te mea e au mema ngutuare tangata irinaki kore to Iesu, ko te aronga i teia tuatau e aronga irinaki kore rai i roto i to ratou ngutuare tangata ka papu tikai e te marama ra ia Iesu e eaa to ratou manako ngakau me aviriia mai ratou e te kopu tangata no to ratou akarongo.

Inara, i muri ake i to Iesu tuakaouanga, i te akaraanga kua akamata tona au teina i te akono i te akarongo ki roto iaia. Ko ratou tetai i roto i te pupu tei aravei i Ierusalema i mua ake ia Penetekote o te 33 T.N. e te pure akatenga taokotai anga ma te au apotetoro. (Angaanga 1:14) I te akaraanga, kua akakeuia ratou e to ratou tuakana tei akatuakaouia kia taui te ngakau, i te riro mai anga ei au pipi nana ra. Auraka tatou e akaruke i te manakonako anga no te kopu tangata kare i ariki mai ana i to tatou akarongo.

Ko Iakobo, te teina o Iesu tei mama ana Aia kiaia uaorai, kua akakiteia mai i roto i te au Tuatua Tapu e kua rave i tetai tuanga maata rava i roto i te putuputuanga Kerititiano. Kua tata aia i tetai reta akauru tu-Atua ki tona au taeake Kerititiano, i te ako anga ia ratou kia tamou ua atu i to ratou akarongo. (Angaanga 15:6-29; 1 Korinetia 15:7; Galatia 1:18, 19; 2:9; Iakobo 1:1) Ko tetai teina ake, ko Iuda, tei tata i tetai reta akauruia kia akamaroiroi atu i te au taeake irinaki kia taumaro tikai i te akarongo. (Iuda 1) E mea tau kia maaraia e kare a Iakobo e kare katoa rai a Iuda i pati ana i roto i ta raua nga reta ki to raua pirianga tikai kia Iesu kia akapapuia atu ki te au taeake Kerititiano. Mei teaa ra te apiianga umere no te tu tau te ka rauka ia tatou i te kite no ko mai ia raua!

No reira, eaa ra etai au mea ta tatou i kite mei te ngutuare tangata o Iesu? E tika rai, ko te au apiianga i roto i te akonoanga te ka akakiteia na roto i taua au tu ra mei teia rai e: (1) E kauraro tiratiratu ki te anoano akakiteia mai o te Atua ra e te aro pouroa anga i te au timataanga tei tupu mai no te rave anga i te reira. (2) E tuku i te au puapinga pae vaerua na mua, noatu e ko te aite anga ka rave i te au atinga. (3) E tereni i taau tamariki kia rotai ma te au Tuatua Tapu. (4) Auraka e akaruke i te manakonako anga no runga i te au mema ngutuare tangata kare i ariki mai ana i toou akarongo. (5) Auraka e akaparau no runga i tetai ua atu pirianga te rauka ra ia koe ma te aronga mana teitei i roto i te putuputuanga Kerititiano. Ae, i te kite anga no runga i to Iesu ngutuare tangata i runga i te enua nei te akavaitata atura ia tatou kiaia kia akamaata atu i to tatou mareka anga no to Iehova iki anga i tetai ngutuare tangata noa ua kia utuutu mai ia Iesu i te tuatau o tona tamarikianga.

[Au Tutu i te kapi 4, 5]

Kua rave a Iosepha ia Maria ei vaine nana e kua o mai ki roto i te akatupuanga o te au totou no te Mesia

[Au Tutu i te kapi 6]

Kua apii a Iosepha raua ko Maria i ta raua tamariki i te au puapinga i te pae vaerua e te tuanga no te angaanga

[Au Tutu i te kapi 7]

Noatu rai e kua utuutuia i roto i tetai ngutuare tangata pae vaerua, kare to Iesu au teina i tuku ana i te akarongo ki roto iaia e tae roa i muri ake i tona matenga

[Au Tutu i te kapi 8]

Kua akamaroiroi te nga teina o Iesu ko Iakobo raua ko Iuda i te au taeake Kerititiano