Turuturu a Samuela i te Akamorianga Mou

KUA ako atura te peroveta ko Samuela i te au taeake irinaki tei pati i tetai ariki tangata e kua raurau atura ia ratou kia akarongo i te Atua. Ei akapapu e e mana taoanga tona, kua pati aia kia oronga mai a Iehova i tetai akairo na roto i te uriia. I te tuatau mou no te titona, kare e uriia ana i Iseraela i teia taime o te mataiti. E oti akera, kua tuku mai te Atua i te mangungu e te ua. Tei tupu, kua mataku rava akera te tangata ia Iehova e i tona komono, ia Samuela.​—1 Samuela 12:11-19.

E tangata tata katoa te peroveta a Samuela. Kua pou rai tetai 330 mataiti, no te au mea umere pouroa tei akakiteia i roto i tona tuatua enua, e te kapiti maira te reira i te au angaanga umeremere a te au Akava o Iseraela. Ei akatauanga, kua riro te tua tika tikai o te oraanga o Samasona, te tangata ririnui roa atu i noo ana, ei tumu manako no te pee e te opera, pera katoa tetai au angaanga akatutu i te are teata e te au ngai akaariari teata. (Te Au Akava, pene 13–16) Kua tata katoa a Samuela no runga ia Ruta e tona metua ongai vaine ia Naomi, e nga vaine takaua e te putaua. Kua aite rai te openga mataora o teia tua tika tikai ki to Samasona.​—Ruta, pene 1–4.

Eaa te au apiianga ka kite tatou mei te au tataanga a Samuela e tona oraanga? Akapeea ra aia i te turuturu anga i te akamorianga mou?

Tona Mapuanga

Ko Elikana, te papa o Samuela, e tangata akamori aia ia Iehova e e tane akaperepere i tana vaine. Ko Hana te vaine a Elikana e vaine maroiroi i te pae vaerua. I ko i te are o Iehova i Silo, kua pure akatenga te vaine tamariki kore a Hana i te tia anga: “E Iehova Sabaota e, kia tika ia koe i te akara mai i te mate o to tavini vaine nei, e kia manako mai koe iaku, kia kore koe e akapoina [akangaropoina] i to tavini vaine nei, kia oronga maira koe i tetai tamaiti tamaroa na to tavini vaine nei, ei reira au e orongaʼi iaia kia Iehova, e ope rava ake ona puke rā i te ao nei, e kare e reta e tae ki runga i tona upoko.” (1 Samuela 1:1-11) Teia te aiteanga ka akatakaia te tamaiti no te angaanga anake ua a Iehova.

Kua pure muteki ua a Hana. “I akamutamuta ua tona vaa,” e karanga ra te papaanga. Kua tarevake ra, te Taunga Teitei ko Eli i te manako anga e kua kona aia e kua karo atura iaia. Inara, kua akamarama atu a Hana i tona turanga ma te akangateitei, e kua karanga maira a Eli: “Kia ora koe i to aerenga: e kia akatika mai oki te Atua no Iseraela i taau i pati atu iaia ra.” Kua pera rai a Iehova, no te mea te na ko ra te papaanga: “E to iorā Hana, e tae akera ki te tuatau tikai ra, kua anau iora aia e tamaroa, tapa iora i tona ingoa ko Samuela; kua tuatua akera oki aia, E mea patiia aia e au ia Iehova ra.”​—1 Samuela 1:12-20.

Kua utuutuia a Samuela i roto i te “pakari ma te ako a te Atua ra.” (Ephesia 6:4) I te akatopa angaia te u a Samuela, kua apai maira a Hana iaia ki te are o te Atua i Silo e kua oronga atura iaia ki te Taunga Teitei kia Eli. Iaia e akono ra i te tamaiti kua “rave atura aia i te angaanga a Iehova.” Kua akakiteia mai to Hana aka rekareka maata na roto i tana au tuatua akameitaki tei rekotiia e Samuela uaorai i muri mai.​—1 Samuela 2:1-11.

Me e metua koe, te akamaroiroi ra ainei koe i taau tamariki kia akariro i te tavinianga ia Iehova ei ngai angaanga tamou nana? Ko te turuturu anga i te akamorianga mou te mataara meitaki roa atu no tetai tangata kia akapou i tona maroiroi.

Kua au meitaki a Samuela ki te oraanga i ko i te ngai tapu. Kua “tupu akera oki taua tamaiti ra ko Samuela ki mua i te aroaro o Iehova ra” e kua “akaperepereia mai e Iehova e te tangata katoa.” Kua akaari mai aia i te au tu akono Atua tei akariro iaia ei mea akaperepereia ki etai ke.​—1 Samuela 2:21, 26.

Kare ra mei teia te tu o nga tamariki puapinga kore a Eli, a Hophini raua ko Phinehaza, “kare raua i kite ia Iehova.” E angaanga matau na raua te peu ainga tau kore e kua rave i te au tuanga memeitaki o te au atinga a te tangata e apai maira ki te ngai tapu, na raua. Kua tono takere te Atua i tetai peroveta kia akakite i te utunga ta Eli ka tapapa atu, ko tei kapiti mai i te mate o tana nga tamariki. (1 Samuela 2:12, 15-17, 22-25, 27, 30-34) Ka taangaanga a Iehova ia Samuela kia kave i tetai karere akautunga akaou.

Tavini a Samuela ei Peroveta

Kua akakite te Atua kia Samuela: “Kua tuatua oki au kiaia [Eli] e, e akava atu au i tona ngutuare e tuatua ua atu; no te mea, kite uaorai aia i te ara a nga tamariki nana ra, ko tei akariro ia raua uaorai ei mea viivii, kare rai aia i akamura atu ia raua.” Kare te reira i te karere ngoie ua i te kave, e kua akaue mai a Eli ia Samuela e auraka e uuna i tetai tuatua a te Atua mei iaia. I reira kua akakite a Samuela i te au mea pouroa ta Iehova i tuatua mai. E ngakau toa tikai te rave i te reira!​—1 Samuela 3:10-18.

Ia Samuela e pakari maira, kua kite iora to Iseraela e koia te peroveta o te Atua. (1 Samuela 3:19, 20) I akamata te akautungaanga ta Samuela i totou ei, i te akapou angaia to Iseraela e to Philiseti. Kua mate a Hophini raua ko Phinehaza i roto i te tamaki, e kua riro te aruna o te koreromotu a Iehova i to Philiseti. I te rongo anga e kua mate tana nga tamariki e kua riro ke atu te Aruna, kua inga tiraa atura a Eli ki raro mei runga i tona nooanga, ati iora tona kaki, e mate akera.​—1 Samuela 4:1-18.

E rua ngauru mataiti i muri mai, kua raurau a Samuela i te ngati Iseraela kia akaruke i te akamorianga pikikaa. Kua ariu atu ratou na te takore anga i to ratou au itoro, te akakoreanga kai, e te aaki anga i ta ratou au ara. Kua pure iora Samuela e kua oronga atura i te atinga karakaratio no ratou. Tei tupu? I te tamaki mai anga to Philiseti, kua akaoripu uaia ratou e te Atua, e kua pou akera te enemi i to Iseraela tamaki atu anga. Ma te akameitakianga a Iehova, kua meitaki maata roa atu te turanga o te ngati Iseraela, e kua oki akaou maira to ratou enua tei raveia ana e to Philiseti.​—1 Samuela 7:3-14.

E tika rava e kua turuturu tikai a Samuela i te akamorianga mou. Ei akaraanga, kua akapapu meitaki aia e kia taangaangaia tetai papaki o te au apinga no te tamaki mai ki runga i te tapenakara. Kua tauturu aia i te akaaere i te akamaaraanga i te Oroa Pasa e te angaanga a te aronga tiaki ngutupa o te ngati Levi. (1 Paraleipomeno 9:22; 26:27, 28; 2 Paraleipomeno 35:18) Mei tona kainga atu i Rama, e aere ana a Samuela i te au mataiti ravarai i te rave akavaanga i roto i te au oire ke ke. Kua rauka iaia te rongo meitaki no te tuatua tika e te papaki tai kore. No te akangateitei o te tangata ia Samuela, kua rauka iaia kia tauturu ia ratou i te pae vaerua. (1 Samuela 7:15-17; 9:6-14; 12:2-5) Kare e ekoko kua riro tona tu tuatua tika e te turanga pae vaerua i te akakeu i te manganui kia aru i tana akaraanga. Te akakeu ra ainei te arataa o Samuela ia koe?

Pati a Iseraela i Tetai Ariki

I tona ruaineanga, kua iki a Samuela i tana nga tamariki, ia Ioela raua ko Abia, ei nga akava. Kare raua “i aru i tona rua-tapuae: tatipake atura raua i te apinga, e kua rave i te tutaki, e kua akamingi i te tuatua-tau.” No to raua tu i pati ei te aronga pakari o Iseraela i tetai ariki. (1 Samuela 8:1-5) E mea kino tikai teia i roto i te mata o Samuela. Inara i tona pure anga no runga i te reira, kua tuatua mai a Iehova: “Kare oki ko koe ta ratou i akaruke, kua akaruke ra ratou iaku, auraka au ei tutara ki rungao ia ratou.” (1 Samuela 8:6, 7) Kua akakite te Atua kia Samuela kia akatika i te inangaro o te tangata e kia akamatakite ia ratou e, i raro ake i te akatereanga a te ariki ka ngere ratou i tetai au tikaanga o te tu rangatira. No te maro a te tangata, kua akanoonoo a Iehova kia akatainu a Samuela ia Saula ei ariki.​—1 Samuela 8:6-22; 9:15-17; 10:1.

Kua turuturu a Samuela i teia akanoonooanga noatu tona manako ekoko. I muri ake i te autu anga te ngati Iseraela ki rungao i to Amona, kua akaputuputu maira aia i te tangata i Gilagala i te akatinamou i te taoonga ariki o Saula. (1 Samuela 10:17-24; 11:11-15) Kua akamanako akaou a Samuela i te tuatua enua o Iseraela e kua ako atura i te ariki e te tangata kia akarongo ia Iehova. Kua pau maira te Atua i te pure a Samuela ki te uriia mangungu tei taikuia i te akamataanga. Kua riro taua uriia ra ei akakeu i te tangata kia akatika e kua apa ratou i te kopae ia Iehova. I to ratou pati anga ia Samuela kia pure no ratou, kua pau maira aia e: “Auraka rava au e tukumoe i te pure ia kotou, ka ara ai au ia Iehova ra; ka apii rai au ia kotou i te arataa meitaki e te tikaoruua [tika].” Kare e aiteia teia akaraanga o te aroa tiratiratu no Iehova e tona iti tangata! (1 Samuela 12:6-24) Mei te reira ainei toou inangaro puareinga ua i te turuturu i te au akanoonooanga teokaratiki, e te pure no te au oa irinaki?

To Iseraela Nga Ariki Tangata Mua

E tangata tau ua a Saula tei arikiia e te Atua. (1 Samuela 9:21; 11:6) Inara, kia pou tetai tuatau, kua akamutu aia i te aru i te aratakianga a te Atua. Ei akatauanga, kua akoia aia e Samuela no tei rapurapu i te apai i tetai atinga e kare i tiaki, mei tei akaueia aia kia pera. (1 Samuela 13:10-14) I te akarongo kore anga a Saula i te akaora mai i te Ariki o Amaleka ko Agaga, kua akakite atura a Samuela kiaia: “Kua aeae keia mai e Iehova te basileia o Iseraela ia koe i teianei rā, e kua orongaia e ia ki tetai tangata tupu i o ou ra ko tei meitaki ïa ia koe ra.” Na Samuela uaorai i tamate ia Agaga e kua aue atura ia Saula.​—1 Samuela 15:1-35.

I te openga kua tuatua akera Iehova kia Samuela: “Mei te aa te roa o toou ra aue anga ia Saula, tei akarukeia e au auraka aia ei ariki no Iseraela?” I reira, kua tono atura Iehova ia Samuela ki Betelehema kia akatainu i tetai tamaiti a Iese ei ariki. Kua rave tataki tai iora Samuela i te akamanako anga i te au tamariki tamaroa a Iese, e na te oronga rava mai anga a Iehova i Tana tika no Davida, te tamaiti openga, kia akatainuia. I taua ra rai, kua mou mai ia Samuela tetai apiianga puapinga: “E kare oki ta Iehova akara anga e tau ki ta te tangata; e akara oki te tangata ki te tu i vao ake, karekā Iehova e akara ïa i te ngakau.”​—1 Samuela 16:1-13.

I te mea kua riro te tu akarongo kore o Saula ei mamaeanga no Samuela, kare e kore kua tumatetenga roa atu aia i te tu riri makitakita o Saula no Davida! Noatu taua au tu timataanga ra, kua vai maroiroi ua a Samuela i tona ruaineanga e kua akono marie rai i tei rauka iaia i roto i te angaanga a Iehova.​—1 Samuela 19:18-20.

Ta Samuela i Vaio Mai

I te mate anga a Samuela, kua aue to Iseraela i teia peroveta akaaka e te mataku kore e tei akatukia i te oraanga o te manganui. (1 Samuela 25:1) E tangata apa ua nei a Samuela, e i tetai au taime e tarevake ana tana akavaanga. Inara, noatu tona au tu tukatau kore, kua oronga a Samuela i tana akamorianga katoa kia Iehova anake e kua angaanga ma te akaroiroi kore i te tauturu anga i etai ke kia akapera rai.

E maata ua atu tei taui mei te tuatau mai o Samuela, inara te vai ra i roto i te rekoti o tona oraanga tetai au apiianga puapinga no tatou. Tei runga ravao, kua rave matau ua a Samuela e kua turuturu i te akamorianga mou a Iehova. Ko te reira ainei taau e rave ra?

[Pia i te kapi 16]

AKAMANAKO I TE ORAANGA O SAMUELA

• Mei te nga metua rai o Samuela i apii iaia i te tuatua a te Atua, e utuutu i ta kotou tamariki i roto i te “pakari ma te ako a te Atua.”​—Ephesia 6:4.

• Akamaroiroi i ta kotou tamariki kia aite mei ia Samuela rai, na te akariro anga i te tavini anga ia Iehova ei ngai angaanga tamou na ratou.

• Kua riro te au tu akono Atua ta Samuela i akaari mai ei akariro iaia ei mea akaperepereia ki etai ke, e kua akanoo iora aia i tetai akaraanga meitaki no tatou.

• Kua rave a Samuela i tei rauka iaia i te turuturu i te akamorianga mou, e kia pera katoa tatou.

[Tutu i te kapi 15]

Kua turuturu a Samuela i te akamorianga mou e kua oronga puareinga ua atu i te tauturu pae vaerua