Akapeea te Au Metua Tane me Akapiri Vaitata Ua ki ta Ratou Tamariki Tamaroa?
“E TATI, akapeea koe i maata ai toou kite?” E poitirere ana ainei koe me ui mai taau tamaiti i tetai uianga mei te reira? Taua taime ra, penei mataora koe i te riro ei metua tane. Inara, me maata atu ta taau tamaiti i rave—me kua taangaanga aia i taau ako tau e kua puapingaia—kare ekoko ka maata roa atu te rekareka o toou ngakau.a—Maseli 23:15, 24.
Te au mataiti tei aereia, te vai ainei rai te akangateiteianga o taau tamaiti ia koe? Me kore, iaia e maata maira, te iti maira ainei tona akangateitei ia koe? Akapeea koe me akapiri vaitata ua ki taau tamaiti iaia e tupu maira mei te manga tamaiti ua ki te mapu? Mea mua, ka uriuri tatou i tetai papaki o te au akaaoanga ta te au metua tane e aro atu ana.
Toru Akaaoanga Matauia
1. KARE E TAIME: Manganui te au enua, na te au metua tane e angaanga mai ana i te maataanga o te moni. Maataanga te taime, e pou ana to ratou taime ki te angaanga. I tetai au enua, e iti ua te taime e akapou ana te au metua tane ki ta ratou tamariki. Ei akaraanga, i roto i tetai kimikimianga i oti akenei i Varani, kua kitea mai e e akapou ana te au metua tane i reira, i raro ake i te 12 miniti i te ra, i te akono i ta ratou tamariki.
KIA AKAMANAKO: Eaa te maata o te taime e akapou ana koe ki taau tamaiti? A teia nga epetoma ka aru mai, kore ei koe e tata i te katoaanga o te ora taau e akapou ana kiaia i te ra tataki tai? Penei ka umere koe i taau ka kite.
2. KARE E AKARAANGA MEITAKI: Tetai au tane, kare e maata ana te taime ki to ratou uaorai au metua tane. “Kare au e piri ana ki toku papa,” i karanga ai a Jean-Marie, no Varani. Eaa ta te reira i akatupu kia Jean-Marie? “Kua akatupu te reira i te au manamanata kare roa au i manako ana,” i karanga ai aia. “Ei akatauanga, e ngata ana iaku kia o atu ki tetai pukapukaanga meitaki e taku uaorai au tamariki tamaroa.” I tetai mai turanga, kua kite meitaki ua te au tane i to ratou au metua tane, inara kua kino te pirianga i rotopu i te metua tane e te tamaiti. Karanga a Philippe, e 43 mataiti e: “Ngata i toku papa i te akaari mai i tona inangaro iaku. No taua tu ra, kua anoanoia au kia tauta pakari atu i te akaari i toku inangaro no taku tamaiti.”
KIA AKAMANAKO: Toou manako e, te riro ra te pirianga i rotopu ia koe e toou uaorai metua tane ei akatuke i toou tu ki taau tamaiti? Te kite ra ainei koe ia koe uaorai e aru ra i te au tu meitaki me kore tu kino o toou metua tane? Akapeea ra?
3. KARE E AKOANGA TAU: I roto i etai au peu, e akaiti mai ana te tangata i te puapinga o ta te metua tane tuanga i te utuutu anga i te tamariki. “Te ngai i maata mai ei au,” i karanga ai a Luca, tei utuutuia i tetai enua i te Tua Opunga o Europa, “manako te tangata e na te vaine te reira angaanga e akono tamariki.” Roto i tetai atu au peu, e akamaroiroiia ana te au metua tane kia riro ei au metua pakari i te ako, e ko ta ratou angaanga ua ia. Ei akaraanga, i maata mai a George i tetai enua i Aperika. Karanga aia e: “I toku enua, kare te au metua tane e kanga kapiti ana ki ta ratou tamariki no te mataku e ka akaiti mai te reira i te mana o te metua tane. No reira kare au e mataora ana i te piri atu ki taku tamaiti.”
KIA AKAMANAKO: I te ngai e noo ra koe, eaa te tuanga a te au metua tane? E apiiia ana ainei ratou kia manako e na te vaine e utuutu i te tamariki? E akamaroiroiia ana ainei te au metua tane kia akaari i te aroa e te inangaro no ta ratou tamariki tamaroa, me te manako ra te tangata e kare te reira i te mea tau?
Me e metua tane koe tei aro atu i teia au akaaoanga, ka akapeea koe e autu ei i te reira? Akamanako i te au manako e aru maira.
Akamata i te Tuatau e Meangiti ra Taau Tamaiti
Mei te mea rai e, e tu natura ua kia inangaro te tamariki tamaroa i te aru i to ratou metua tane. No reira iaia e meangiti ra, akapuapingaia tona inangaro kia aru ia koe. Akapeea koe me rave i te reira? E eaa te taime tau noou kia akapou kiaia?
Me ka rauka, e akao atu i to tamaiti ki taau au angaanga i te au ra. Ei akaraanga, me e au angaanga taau e rave ra, tuku iaia kia tauturu ia koe. Penei oake i tetai purumu meangiti me kore i tetai manga tuapara ei ko vaarua na korua. Papu e ka rekareka aia i te angaanga kapiti i te pae i tona tati tumutoa tei riro ei akaraanga meitaki nona! Penei ka roa e oti ei taua angaanga ra; inara ka akaketaketaia to korua pirianga, e te apii ra koe iaia kia rave meitaki i te angaanga. I te tuatau taito, akamaroiroi te Pipiria i te au metua tane kia akao atu i ta ratou tamariki ki ta ratou au angaanga, e kia akariro i taua au atianga ra ei taime komunikeiti e te apii ia ratou. (Deuteronomi 6:6-9) Ka tau katoa rai teia akoanga no teia tuatau.
I te angaanga kapiti anga e taau tamaiti, akataka i tetai taime kia kanga kapiti korua. E maata atu te o maira ki te kanga i to te tamataoraanga ua. Akaari maira te kimikimianga e me kanga kapiti te au metua tane e ta ratou tamariki, te akamaroiroi ra ratou i te tamariki kia tamata i tetai mea ou e kia kore e mataku.
E tumuanga puapinga katoa tetai no te metua tane kia kanga kapiti e tana tamaiti. “Na roto i te kanga,” i karanga ai tetai tangata kimikimi ko Michel Fize, “te taime meitaki rava atu no te tamaiti kia komunikeiti ki tona metua tane.” I te tuatau kanga, ka rauka i te metua i te akaari i tona inangaro no tana tamaiti na roto i tana tuatua e tana au peu. Na te rave anga i teia, te apii ra aia i tana tamaiti e akapeea katoa aia me akaari i tona inangaro. “Te meangitianga taku tamaiti,” i karanga ai a André, tetai metua tane i Tiamani, “maata te taime e kanga kapiti ana maua. E takave ana au iaia, e kua kite katoa aia e ka tau rai aia kia akaari mai i tona inangaro iaku.”
Ko te taime moe tetai atianga ka rauka i te metua tane i te akaketaketa i te pirianga aroa e tana tamaiti. E tatau putuputu i tetai tua kiaia, e te akarongo kiaia me akakite mai i tona rekareka e tona manako i tei tupu i taua ra. Me akapera koe, ka mama ua iaia i te komunikeiti ua mai rai kia koe iaia e maata maira.
Rave i te Au Mea Inangaroia e Korua
Penei i te akaraanga e kare tetai au tamariki tamaroa e inangaro i te akarongo me komunikeiti atu to ratou metua tane. Mei te mea te akaraanga e, te kopae ra taau tamaiti i taau au uianga, eiaa e manako e kare aia e inangaro ana i te pukapuka mai. Penei ka inangaro aia i te pukapuka me taui koe i te tu e komunikeiti ra koe kiaia.
Tetai taime e ngata ana ia Jacques, tetai metua tane i Varani, i te komunikeiti ki tana tamaiti ko Jérôme. Inara, kare aia i maro ana i tana tamaiti kia tuatua, kua taui aia i te tu me tuatua aia—kua tueporo aia e tana tamaiti. “Muri ake i ta maua kangakanga,” i karanga ai a Jacques, “e noo ana maua ki runga i te matie i te akangaroi. Tera te taime e akakite mai ana taku tamaiti i tona manako ngakau. I te mea e ko maua ua e noo ra, e kua kite katoa aia e ka rauka iaia i te akapou i teia taime ko maua ua, kua akatupu te reira i tetai pirianga mou i rotopu ia maua.”
Akapeea me kare taau tamaiti e reka ana i te angaanga tipoti? Kua maara ia André ma te akaperepere, te au ora tei pou iaia i te akara anga i te au etu ma tana tamaiti. “Ka akapapa maua i te nooanga i te po anu,” i na André ei. “E oti ka vaii ia maua kia maana, e ta maua kapu ti, e akarakara ai maua i te rangi. Pukapuka maua no runga i te Atua Tei Anga mai i te au etu. E no runga ia maua uaorai. Tuatua katoa maua no runga i te au mea ravarai.”—Isaia 40:25, 26.
Akapeea me kare koe e inangaro i te rave i te au mea e inangaro ana taau tamaiti? Penei i reira e ka anoanoia koe kia rave i te au mea kare koe inangaro ana i te rave. (Philipi 2:4) “Maata atu toku inangaro i te angaanga tipoti, i taku tamaiti ko Vaughan,” i na Ian ei, no Aperika Apatonga mai aia. “Mea inangaro nana te pairere e te komupiuta. I na, kua tauta au i te akatupu i te inangaro i roto i taua apinga ra, kua apai iaia ki te au tarekareka akarere pairere, e te kangakanga ki te matini simulator i runga i te komupiuta. Toku manako no te mataora ra maua i te rave kapiti i teia au angaanga, mama ua ia Vaughan te tuatua mai kiaku.”
Akamatutu i Tona Irinakianga
“Tati, akara mai, akara mai!” I ava akapera mai ana rai taau tamaiti kia koe i te kite anga aia i te rave i tetai apinga ou? Me e mapu aia i teianei, te inangaro maira rai aia i taau tika? Penei e kare. Inara ka anoanoia te reira nona, me ka inangaro aia kia riro mai ei metua meitaki.
Akara ra i to Iehova uaorai akatauanga, i tona tu ki tana au tamariki. Mua ua ake ka akamata ai a Iesu i tetai tuanga puapinga o tona oraanga i te enua nei, kua akakite ua mai te Atua i tona inangaro iaia i te na ko anga e: “Taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mataio 3:17; 5:48) E apainga taau i te ako e te apii i taau tamaiti. (Ephesia 6:4) Te kimi ra ainei koe i te au atianga kia akakite i toou mareka no te au tuatua e te au mea meitaki tana e rave ana?
E ngata ana i tetai au tangata te akakite i to ratou rekareka e te inangaro. Penei, tupu mai ratou i roto i te au pamiri e akakite ua ana te metua i to ratou tarevake, kare i ta ratou angaanga meitaki. Me ko tera toou turanga, kia tauta pakari koe i te akamatutu i te irinakianga o taau tamaiti. Akapeea koe me rave i te reira? Ko Luca tei taikuia i mua ake, e angaanga kapiti ua ana aia e tana tamaiti 15 mataiti ko Manuel, te rave i te au angaanga ngutuare. “Tetai taime” i na Luca ai, “akakite au kia Manuel kia akamata i tetai angaanga koia anake ua, e me inangaro mai aia ka aere atu au ka tauturu iaia. Maataanga i te taime, rauka ua iaia te angaanga koia anake rai. Riro te reira ei mea mareka kiaia e te akamaata atu i tona irinakianga. Me rauka iaia, e akameitaki ana au iaia. Me kare e tau ana ki tana i manako, e akakite ana rai au kiaia e rekareka tikai au i tana tautaanga.”
Ka rauka katoa ia koe te akamaata atu i te irinakianga o taau tamaiti, na te tauturu anga iaia kia itae i te au akakoroanga mamaata atu i roto i te oraanga. Peea me kare e taeria vave te au akakoroanga o taau tamaiti mei taau i inangaro? Peea me e tuke tona au akakoroanga ki taau ka iki nona, noatu kare i te mea kino? Me koia ia, penei e akara akaou koe i taau e tapapa ra. Karanga a Jacques tei taikuia i mua ake e: “E tauta ana au te tauturu i taku tamaiti i te akanoo i te au akakoroanga ka rauka iaia. E akapapu katoa ana au e, nona taua au akakoroanga ra, e kare noku. E oti ka akamaara au kiaku uaorai e ka anoanoia aia kia rave i te ka rauka i tona uaorai maroiroi.” Me akarongo koe ki te manako o taau tamaiti, akameitaki i tana angaanga meitaki e te akamaroiroi iaia kia autu i tona au tu ngata, te tauturu ra koe iaia kia taeria tona au akakoroanga.
Ka tupu rai te manamanata e te akaaoanga ki to korua pirianga. Te tuatau ka aereia, ka inangaro to tamaiti kia akapiri vaitata ua mai kia koe. Koai oki ia tangata kare e inangaro i te akapiri vaitata ua mai ki tetai tei tauturu iaia kia puapingaia?
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a I te mea te akamou ra teia atikara ki te pirianga takake i rotopu i te au metua tane e ta ratou tamariki tamaroa, ka tau katoa te au kaveinga tei uriuriia ki te pirianga i rotopu i te au metua tane e ta ratou tamariki tamaine.