TUA ORAANGA
Noatu te Akamā Kua Riro Mai Au ei Mitinari
MEI toku tamariki anga, e tamaine akamā au e te mataku i te tangata. Inara, kua tauturu a Iehova iaku kia akaperepere i te tangata e kia riro mai ei mitinari. Akapeea? Te mea mua, na roto i te akaraanga o toku metua tane. Aru mai, na roto i te akaraanga o tetai tuaine e 16 ona mataiti. E te openga, na roto i te tuatua marū e te pakari o taku tane. Ka akakite atu au i toku oraanga.
Kua anauia au i te 1951 i Vienna, Austria, e Katorika toku nga metua. E akamā ana au inara, kua irinaki au i te Atua e te pure putuputu kiaia. E iva oku mataiti, kua apii toku metua tane i te Pipiria ma te tauturu a te Au Kite o Iehova e i muri mai kua apii katoa toku metua vaine.
Maua ko taku teina ko Elisabeth (i te kaui)
Kua kapiti matou ki te Putuputuanga Döbling i Vienna. Ei ngutuare tangata, e angaanga kapiti ana matou. Kua tatau e kua apii matou i te Pipiria, aere ki te au uipaanga e kua tauturu matou i ko i te au akaputuputuanga. I te reira au mataiti, kua tauturu toku metua tane iaku kia akaperepere ia Iehova. E pure putuputu ana aia kia riro maua ko toku teina ei painia. Inara, kare ko te reira taku i inangaro.
TAVINI TAMOU
E 14 oku mataiti, kua papetitoia au i te 1965. Inara, e ngatā iaku i te tutu aere ki te aronga kare au i matau. Kua manako au e meitaki atu tetai au mapu iaku e kua inangaro au kia āriki ratou iaku. No reira i muri ake i toku papetitoanga, kua aru au i te au tamariki kare e tavini ana ia Iehova. Kua mataora au i te kapiti atu kia ratou e kare au i inangaro i te akaruke ia ratou, inara kua kinokino toku akava ngakau. Eaa tei tauturu iaku?
Maata taku i apii mai mei ia Dorothée (i te kaui)
I te reira tuatau, kua kapiti mai a Dorothée e 16 ona mataiti ki ta matou putuputuanga. Umere au e tamaine maroiroi aia i te tutu aere. No mua atu au iaia, inara kare au e maroiroi ana i te tutu aere. Akamanako au: ‘E Kite toku nga metua, inara kare o Dorothée ngutuare tangata i roto i te tuatua mou. Noatu te akono ra aia i tona metua vaine makimaki, kua maroiroi aia i te tutu aere!’ Mei tona akaraanga meitaki, kua inangaro au i te tavini maata atu ia Iehova. Tei tupu, kua painia kapipiti maua ko Dorothée, ei painia tauturu, aru mai ei painia tamou. Kua mataora a Dorothée i te tutu aere, kua akakeuia au kia tutu aere katoa. Tauturu aia iaku kia akamata i tetai apii Pipiria. Aere ua rai, kua māmā ua iaku i te pukapuka ki te tangata i te ngutuare, ki te ngai tangata e ki tetai ua atu ngai.
I toku mataiti mua ei painia tamou, kua atoro mai tetai taeake ko Heinz no Austria mai i ta matou putuputuanga. Kua apii aia i te tuatua mou mei tona tuakana e Kite e noo ra i Kanata. Kua patiia mai a Heinz kia tavini i ko i ta matou putuputuanga i Vienna ei painia takake. Kua akainangaro au iaia, e kua tauta aia kia riro ei mitinari, inara kare au e inangaro. No reira, kare au i akakite kiaia i te tika. I muri mai, kua aere kapiti maua ko Heinz, kua akaipoipo e kua painia maua i Austria.
KIA RIRO EI MITINARI
E tuatua putuputu ana a Heinz i tona inangaro kia riro mai ei mitinari. Kare rava aia e marō ana iaku inara ka ui aia, “No te mea kare a taua tamariki, ka rauka ainei ia taua i te tavini maata atu ia Iehova?” No toku tu akamā, kua mataku au i te angaanga mitinari. E tika e painia au, inara kua ngatā iaku i te āriki i te angaanga mitinari. Noatu ra, kua pukapuka ua rai a Heinz no runga i teia. Kua akamaroiroi aia iaku kia tuku i te anoano o tetai ke i mua ake i toku e kua tauturu tana ako iaku.
Te akono ra a Heinz i te Apii Punanga Tiaki i roto i tetai putuputuanga meangiti reo Yugoslavia i Salzburg, Austria, 1974
Aere ua rai, kua inangaro au kia riro mai ei mitinari, no reira kua tata maua kia aere ki te Apii Gileada. Inara, kua akamaroiroi tetai taeake mei te opati Betela iaku kia apii i te reo Papaa. E ko tera rai taku i rave, inara e toru mataiti i muri mai kua patiia maua ko Heinz kia tavini i ko i te putuputuanga Yugoslavia i Salzburg, Austria. Kua tavini maua i reira no tetai itu mataiti, e e tai mataiti ei akaaere kotinga. Ngatā ia maua i te apii i te reo Serbo-Croatia, noatu ra e maata ta maua au apii Pipiria i rave.
I te 1979, kua pati mai te au taeake o te opati Betela ia maua kia aere “orote” i Bulgaria. No te mea kua araiia te angaanga tutu aere, kua akakite mai te au taeake e kia karanga maua e kua aere mai maua no te “orote.” Eiaa maua e tutu aere mari ra kia apai maua i te au puka rikiriki no te au tuaine e rima e noo ra i te oire maata ko Sofia, i Bulgaria. Kua mataku au inara kua tauturu mai a Iehova. Kua kite atu au i te tu ngakau toa e te mataora o teia au tuaine noatu e ka tiriaia ratou ki roto i te are auri. Kua akamaroiroi to ratou akaraanga iaku kia rave i ta te akaaerenga a Iehova ka pati mai.
Kua tata akaou maua kia aere ki te apii Gileada e kua ārikiia maua. Kua manako maua e ka aere maua ki te apii reo Papaa, i Marike. Inara, ia Noema 1981, kua akamataia tetai Apii Gileada i te opati Betela i Wiesbaden, Tiamani. No te mea ka raveia teia i roto i te reo Tiamani, kua māmā iaku te mārama. No reira, ka tonoia maua kiea?
TUTU AERE KI TE AU ENUA MAATA TE TAMAKI
Kua tonoia maua ki Kenya! Inara, kua pati mai te opati Betela i Kenya me ka keu maua i te tutu aere ki Uganda. E tai ngauru mataiti i mua atu, kua autu te Tutara Vaeau ko Idi Amin i te kavamani o Uganda. Tei tupu e tauatini ua atu tangata tei tamateia e e mirioni ua atu tei takinokinoia mei tana tutaraanga. Inara, i te 1979 kua ope te reira. Kua mataku au i te aere ki teia enua. Noatu ra, kua akapapa te Apii Gileada ia maua kia irinaki kia Iehova. No reira, kua āriki maua i te tavini ki Uganda.
Ngatā te oraanga i Uganda. Kare a te kavamani ravenga no te tauturu i te tangata i te pae o te vai, te uira, e tetai atu au mea tei anoanoia. Kare e ravenga no te karangaranga na roto i te tereponi. I te po, ka pupui te tangata i tetai ke e ka keia i ta ratou apinga. No reira, ka noo ua te tangata i te kainga ma te pure kia kore te reira e tupu kia ratou. Noatu teia au manamanata, kua tavini maroiroi te au taeake ia Iehova i reira!
Akapapa ra i te kai ma te ngutuare Waiswa
I te 1982, kua tae maua ko Heinz ki Kampala, te oire maata o Uganda. I to maua rima marama i reira, kua noo maua ki te ngutuare o Sam e Christina Waiswa e ta raua anau e rima, e tetai atu ngutuare tangata e ā. Ka kaikai te ngutuare tangata Waiswa e okotai taime i te rā, inara kua mataora ratou i te oronga ua mai kia maua. Kua apii mai maua ko Heinz i te au ravenga tau ei tauturu ia maua ei mitinari. Ei akaraanga, kua kite mai maua akapeea me taporoporo i te vai me paī e kia taangaanga te reira no te are meangiti. I te 1983, kua rauka mai to maua are ko Heinz i tetai ngai meitaki i Kampala.
Akaperepere maua i te angaanga tutu aere i reira. I roto i te okotai marama, kua tu’a maua e 4,000 makatini! Ko te mea mataora ko te kiteanga i te tangata te āriki anga i te tuatua mou. Kua akangateitei ratou i te Atua e kua inangaro i te pukapuka no runga ia Pipiria. Mei te 10 ki te 15 apii Pipiria tataki tai a maua ko Heinz. E maata ta maua i mou mai mei ia ratou. Ei akaraanga, noatu ka aaere ratou ki te uipaanga i te au epetoma kare rava ratou e kopekope ana mari ra kua rave ratou i te reira ma te katakata.
I te 1985 e te 1986, kua tupu akaou e rua tamaki i Uganda. E kite ua ana maua i te au tamariki vaeau e ta ratou pupui e tiaki ra i te mataara. I te reira au taime, ka pure putuputu maua kia Iehova no te pakari e kia kore e tutu aere i te ngai ka tupu te kino kia maua. Kua pau mai a Iehova i ta maua pure. Me aravei maua i tetai tei inangaro i te apii no runga ia Iehova, ka ngaropoina ia maua i te au manako taitaia.
Maua ko Heinz e Tatjana (i rotopu)
Mataora katoa maua i te pukapuka ki te aronga ou tei neke mai ki Uganda. Ei akaraanga, kua aravei e kua apii maua ia Murat e Dilbar Ibatullin, e nga tokorua akaipoipo no Tatarstan (Central Russia) mai. E taote a Murat. Kua papetitoia raua e te tavini nei ia Iehova. Muri mai, kua aravei au ia Tatjana Vileyska, e vaine no Ukraine mai, tei inangaro i te tamate iaia. Inara kua papetito a Tatjana e kua oki ki Ukraine e te tauturu nei i te uri i ta tatou au puka.a
ANGAANGA OU
I te 1991, ia maua ko Heinz e orote ra i Austria, kua tata mai te opati Betela no ta maua angaanga ou i Bulgaria. No tetai au mataiti, kua āraiia te angaanga tutu aere i tetai au enua i Europa. I teianei kua akatikaia te Au Kite o Iehova i te tutu aere ki reira. E ko Bulgaria tetai o te au enua. Mei taku i taiku i mua atu, kua apai ngaro maua ko Heinz i te au puka rikiriki ki teia enua i te tuatau e araiia ra ta tatou angaanga. Teianei, kua tonoia maua kia tutu aere ki reira.
Kua akakite mai te au taeake kia aere maua ki Bulgaria kare ki Uganda. No reira, kare o maua taime i te akapapa i ta maua apinga e te aroa atu i te au taeake. Kua aere maua ki Betela i Tiamani, kua oko mai tetai motoka e kua teretere atu ki Bulgaria. Kua tonoia maua kia akono e 20 papuritia i Sofia.
Kua anoanoia maua kia rave i te au akatanotanoanga i Bulgaria. Te mea mua, kare maua i kite akapeea me tuatua i to ratou reo. Aru mai, e rua rai puka i uriia i te reo Bulgaria ko The Truth That Leads to Eternal Life e Taku Puka Tua Pipiria. E te openga, kua ngatā ia maua i te akamata i tetai apii Pipiria ki te tangata. Noatu e pupu meangiti, kua tutu aere rai matou ma te maroiroi. Inara, kare te Akonoanga Orthodox i mataora ia matou e kua takinokino ratou ia matou.
I te 1994, kua arai te kavamani i ta matou Akonoanga e kua irinaki te iti tangata Bulgaria e e aronga kino matou. Tei tupu, kua tapekaia tetai au taeake. Kua pikikaa te media no runga ia matou, ma te akaapa e te tamate ra te Au Kite o Iehova i ta ratou tamariki e te akakeu ra i tetai pae Kite kia tamate ia ratou. No reira, kua ngatā ia maua ko Heinz i te tutu aere no te mea ka akakinoia maua e te tangata, ka ringi ratou i te akava e ka pei i te au apinga ki runga ia maua. Kare i rauka te au puka no te tutu aere e te au ngai no te uipaanga. I ko i tetai uruoaanga kua tae mai te au akava no te tāpu e te takore i te reira. Poitirere tikai maua ko Heinz i teia tu. No te mea kare te tangata i aite ki te aronga i Uganda, tei inangaro i te apii i te Pipiria! Eaa tei tauturu ia maua kia akakoromaki?
Kua mataora maua i te kapiti ki te au taeake e te au tuaine. Akaperepere ratou i te tuatua mou e kua mataora ratou kua tae atu maua i te tauturu. Kua noo vaitata matou e kua akamaroiroi tetai e tetai. Kite maua ko Heinz e ka mataora maua me akamanako atu i tetai ke kare i to maua manamanata.
Opati Betela i Bulgaria, 2007
Aere ua rai kua meitaki mai to matou turanga. I te 1998, kua āriki te kavamani i te Au Kite o Iehova e kua uriia te au puka ki roto i te reo Bulgaria. I te 2004, kua akatapuia tetai opati Betela ou. I teia rā, e 57 putuputuanga i Bulgaria, e e 2,953 papuritia. I te mataiti i topa akenei, e 6,475 tei tae ki te Akamaaraanga. Mei te rima tuaine i Sofia i te reira taime e teianei e iva putuputuanga i tera enua! Kua kite ana maua i te totou tei akatupuia “e riro te mea ngiti okotai ei tausani.”—Isa. 60:22.
AKAKOROMAKI I TE PAE KOPAPA
I toku oraanga, e maata toku maki. Kua kitea mai te au tumor e tetai i roto i toku roro. Kua na roto au i te rapakauanga radiation i Initia e kua vaiia au no tetai 12 ora no te tipu i te tumor. Kua noo atu maua i ko i te opati Betela i Initia kia meitaki toku maki i mua ake ka oki ei maua ki Bulgaria.
I te reira taime, kua tu ia a Heinz i te maki Huntington. Kua ngatā iaia i te aaere, te tuatua e te akatere i tona uaorai kopapa. Kua kino tikai tona turanga e kua anoano aia i taku tauturu. I tetai au taime, kua taitaia au no te mea kare oku maroiroi i te akono atu iaia. Inara, kua pati mai tetai mapu taeake ko Bobi ia Heinz kia aru iaia no te tutu aere. Kare rava a Bobi e akama ana i te turanga o Heinz. E me inangaro tauturu au no te akono ia Heinz, ka aere ua mai a Bobi. Noatu kare maua tamariki, mataora tikai maua e kua aroa mai a Iehova ia Bobi ei tamaiti na maua!—Mare. 10:29, 30.
Kua tu katoa ia a Heinz e te maki cancer. Te mea tangi, i te 2015 kua mate atu taku tane akaperepere. Mii tikai au i taku tane. Nana e akamarū ana iaku ki kore e apiapi. Ngatā iaku i te āriki e kare aia i te pae akaou iaku. Inara ka maaraara ua au iaia, mei te mea e te ora nei rai aia! (Luka 20:38) I te au rā, ka akamanako ua au i tana au tuatua akamaroiroi. Akaperepere tikai au i te au mataiti i tavini kapiti ei maua ia Iehova.
MEITAKI MAATA E IEHOVA
Kua tauturu ua rai a Iehova iaku kia akakoromaki i te au timataanga. Noatu toku tu akama, ma tona tauturu kua riro mai au ei mitinari tei inangaro i te tangata. (2 Timo. 1:7) Kia akameitakiia a Iehova e kua rauka iaku e toku teina i te tavini tamou. I teia rā, te tavini ra raua ko tana tane ei akaaere kotinga i Serbia, Europa. Kua pau a Iehova i te pure a toku metua tane!
Ka akamarū taku apii Pipiria iaku. E me tupu te manamanata, kua apii mai au kia “viviki rava” i te pure mei ia Iesu rai. (Luka 22:44) Kua pau katoa ia mai taku pure na roto i te aroa takinga meitaki a te au taeake e te au tuaine i roto i te putuputuanga i Nadezhda, Sofia. Ka pati mai ratou iaku kia kapiti atu kia ratou. Mataora au i te reira.
E akamanako ua ana au i te tuakaouanga. Ka kite au i toku nga metua e noo ra i mua i to matou are, akaraanga mapu raua. Kite atu au i toku teina e akapapa ra i te kai. E te kite katoa ra au ia Heinz i te pae i tona oroenua. Kua tauturu te manakonakoanga iaku kia rekareka, kia akakoromaki e kia akameitaki ia Iehova.
Me akamanako au i te au akameitaki anga a Iehova i roto i toku oraanga, āriki au i ta Davida tuatua i roto ia Salamo 27:13, 14: “Te manako nei au e rauka iaku te meitaki o Iehova, i te enua o tei ora nei. Tiaki ia Iehova: e akamaroiroi; e nana e akamaroiroi mai i to ngakau ra: e tenana e tiaki rai koe ia Iehova.”
a Akara i te tua oraanga o Tatjana Vileyska i roto i te Awake! o Titema 22, 2000, kapi 20-24.