Eaa te Aiteanga o te Inangaro Anga i te Atua?

MEI te ono tauatini mataiti i topa, kua anauia te pepe tangata mua. I muri ake i tona anau anga mai, kua karanga tona mama, ko Eva e: “E tangata taku i rauka io nei ia Iehova.” (Genese 4:1) Te akakite maira tana akakite anga e, noatu kua akaapa takereia kia mate no ta ra raua meameaau anga, te kite ra rai a Eva raua ko tana tane, ko Adamu, i te taoonga Atua o Iehova. I muri akera kua anau mai raua i te rua o te tamaiti. Kua tapaia te ingoa o nga tamaroa ko Kaina raua ko Abela.

I nga tamaroa e maata maira, kare e ekoko anga e maata ta raua i apii mai no runga i te aroa o Iehova na te akara matatio anga i tana au mea i anga. Kua reka raua i te au kara manea i te au mea natura e te au animara e te au rakau tukeke. Kare anake te Atua i oronga mai i te ora kia raua mari katoa ra kua oronga mai aia kia raua te ravenga no te kite i te mareka anga o te oraanga.

Kua kite mai raua e kua angaia to raua nga metua ma te apa kore e ko ta Iehova akakoro anga mua no te au tangata nei koia kia ora e tuatau ua atu. Papu kua akatutu a Adamu raua ko Eva kia raua te aua tiare manea o Edene, e kua akataka raua te tumu i akaateaiaʼi raua mei teia kainga parataito. Penei kua kite katoa a Kaina raua ko Abela i te totou tu-Atua tei papaia ia Genese 3:15. I te reira totou kua akakite a Iehova i tana akakoro anga no te akatikatika i te au mea i te tuatau tau ei puapinga no te aronga tei inangaro iaia e tei vai tiratiratu ra kiaia.

Na te apii anga no runga ia Iehova e tona au tu papu kua akakeu ia Kaina raua ko Abela ma te anoano kia marekaia e te Atua. No reira kua aere raua kia Iehova na te oronga anga i te au atinga kiaia. Te karanga ra te papaanga Pipiria e: “E tae akera ki tetai tuatau, kua apai aturā Kaina i te kai o te enua ei atinga na Iehova. E kua apai katoa aturā Abela i to roto i te anaunga mua o tana ra anana, e tei matu oki i reira.”​—Genese 4:3, 4.

Na to raua anoano kia marekaia e te Atua i akatumu i tetai tango no tetai pirianga ma ia ra. Kua meameaau atura a Kaina i te Atua, inara kua riro ua atu a Abela kia akakeuia e tona inangaro tae tikai i te Atua. Kare rai a Abela e akatupu i teia tu pirianga ma te Atua kia rauka na mua roa iaia te kite no runga i te tu o Iehova e tana au akakoro anga.

Ka rauka katoa ia koe te kite ia Iehova. Ei akaraanga, i roto i te Pipiria ka kite koe e e peretana tika tikai te Atua, kare i te ririnui ora kore ua tei anga ra i te au mea ma te tupu ua. (Akaaite ia Ioane 7:28; Ebera 9:24; Apokalupo 4:11.) Te apii katoa maira te Pipiria ia Iehova ei “Atua takinga-meitaki, e te aroa ua, e te akakoromaki maata, e te meitaki maata, e te tuatua-mou.”​—Exodo 34:6.

“E Meitaki Maata Tei te Akono i Tei te Atinga”

Mei tei akatutuia i te papaanga o Kaina raua ko Abela, te raukaanga te kite i te Atua e tetai anoano no tetai pirianga vaitata ma ia kare ia e rava. E tika, kua aere te nga teina tuakana ki te Atua ma te au atinga. Inara, “kite mairā Iehova ia Abela e tana atinga. Karekā Kaina e tana atinga, kare ïa aia i kite mai. Riri rava akerā Kaina, e akatumatuma atura tona mata.”​—Genese 4:3-5.

Eaa ra a Iehova i patoi ei i te atinga a Kaina? E mea tarevake ainei tetai i te tu o tana atinga? Kua riri ainei a Iehova no te mea kua oronga a Kaina i te “kai o te enua” kare i tetai atinga animara? Kare. I muri mai, kua ariki rekareka te Atua i te au atinga ua kai e tetai atu au ua rakau o te enua mei tona aronga akamori e manganui. (Levitiku 2:1-16) Ko te tika anga tikai, i reira, e mea tarevake tetai i te ngakau o Kaina. Kua rauka ia Iehova i te tatau i te ngakau o Kaina e kua akamatakite iaia: “Eaa koe i riri ei? e eaa oki i akatumatumaʼi toou mata na? Kia rave koe i te meitaki ra, kare ainei koe e kiteia mai? e kare i meitaki ra, kare ainei te vai ra te tarangaara i te ngutupa na? E kauraro ra aia ia koe.”​—Genese 4:6, 7.

Te aiteanga o te inangaro tae tikai i te Atua e maata atu ia i te oronga ua anga i te au atinga. Ko te tumu ia i akamaroiroi ei a Iehova ia Kaina kia ‘rave i te meitaki ra.’ Kua inangaro te Atua i te tu akarongo. Kua riro rai taua tu akarongo ki te Atua ei tauturu ia Kaina kia akatupu i tetai tango meitaki no tetai pirianga aroa ma Tei Anga ra. Te akatumu ra te Pipiria i te puapinga o te akarongo ma teia au tuatua: “Tei te atinga karakaratio e te atinga ta Iehova i pingapingareka, mei tei te akarongo i te tuatua a Iehova ra? I na, e meitaki maata tei te akono i tei te atinga, e meitaki maata tei te akarongo i tei te tongaua mamoe ra.”​—1 Samuela 15:22.

Kua akatumu meitakiia teia manako puapinga i te au tuatua a 1 Ioane 5:3: “Teia oki te inangaro i te Atua, ko te akono i tana au akauenga; kare oki tana au akauenga i te mea teiaa.” Kare e mataara meitaki atu i te akaari i to tatou inangaro ia Iehova i te kauraroanga ia tatou uaorai ki tana mana taoonga. Tera te aiteanga kia akarongo i te papaanga tu akono o te Pipiria. (1 Korinetia 6:9, 10) Tera te aiteanga kia inangaro i te meitaki e kia rikarika i te kino.​—Salamo 97:10; 101:3; Maseli 8:13.

Tetai akaari anga puapinga i to tatou inangaro i te Atua koia oki to tatou inangaro i te tangata tupu. Te akakite maira te Pipiria kia tatou: “Kia karanga tetai tangata e, Te anoano nei au i te Atua, e kare i aroa i tona taeake, e pikikaa aia; ko tei kore e aroa i tona taeake tei akaraia e ia ra, eaa e tikaʼi iaia kia anoano i te Atua tei kore i akaraia e ia ra?”​—1 Ioane 4:20.

Ka Rauka Tetai Pirianga Vaitata ma te Atua

Ka karanga etai pae e, ‘E akamori ana au ia Iehova. E akarongo ana i tana au ture. E akono ana au i toku au tangata tupu ma te tau. E rave pouroa ana au i teia. Noatu ra, kare au e kite ana i te pirianga vaitata ki te Atua. Kare au e kite ana i tetai aroa ketaketa ma ia ra, e na te reira e akariro ana iaku kia manako ma te apa ra.’ Penei ka manako etai pae e kare e pauna te taime ia ratou kia rauka teia tu pirianga vaitata ma Iehova.

I muri ake i te 37 mataiti o te angaanga akatapuia kia Iehova, kua tata tetai Kerititiano e: “E manganui te taime i toku oraanga kua kite au e e rave anga angaanga tutu ua taku kia Iehova, e penei kare te reira i roto i toku ngakau. Inara kua kite au e na te tavinianga ia Iehova ko te mea tau te reira no te rave, e kare rava au e tuku iaku uaorai kia akamutu. Inara, me tatau au i te au taime ravarai no tetai tei karanga e kua ‘ki tona ngakau i te inangaro ia Iehova,’ ka akamanako i reira au, ‘Eaa te mea tarevake iaku ra, i te mea kare rava au i kite ana i te reira tu?’” Akapeea e kiteaʼi e tatou te pirianga vaitata ma te Atua?

Me inangaro tikai koe i tetai tangata, i te maata anga o te taime ka akamanako ua koe i te reira tangata. E anoano ketaketa toou kia piri vaitata atu kiaia no te mea te manako ra koe iaia. Ko te maata atu o taau kite anga iaia, te tuatua atu kiaia, e te manako atu iaia, ko te maata atu o te tupu anga o toou inangaro iaia. Te tau katoa ra teia kaveinga i taau tatanuanga i te inangaro i te Atua.

Ia Salamo 77:12, te karanga ra te tata akauruia e: “Ka akamaaraara rai au i taau ra au angaanga katoa, ka tuatua rai au i taau i rave ra.” E puapinga te manakonako anga oonu i te tatanuanga i te inangaro i te Atua. Te tika tikai ra teia te akamanako tika anga e kare aia e kite mataia. Inara ko te maata atu o taau manakoanga iaia, ko te tika maata atu tona riro anga mai kia koe. I reira anake uaʼi e raukaʼi ia koe i te akatupu i tetai pirianga ngakau tae e te inangaro ra iaia​—no te mea e tika tikai aia kia koe.

Ko toou inangaro tikai i te akamanako oonu putuputu i te au tu e te au rave anga a Iehova tei runga ua ia i te maata o taau akarongo anga iaia. Ka akarongo koe na roto i te tatau anga e te apii tamou anga i tana Tuatua, koia te Pipiria. Te tuatua ra te tata taramo no runga i tetai tangata mataora tei “inangaro ra i te ture a Iehova; e tei tana ture tona manako anga i te po e te ao.”​—Salamo 1:1, 2.

Tetai akaou tika puapinga koia te pure. Te tumu te reira i ako putuputu ei te Pipiria ia tatou kia pure​—ma te “tukumoe kore,” ‘te raukaanga te pure,’ ‘te tamou marie anga i te pure,’ e “auraka e tukutuku i te pure.” (Ephesia 6:18; 1 Korinetia 7:5; Roma 12:12; 1 Tesalonia 5:17) Na ta tatou au pure tamou kia Iehova e akapiri vaitata ia tatou kiaia, e ko te akapapu anga e te akarongo maira aia na te reira e akapiri vaitata ia tatou kiaia. Kua akapapuia teia e te tata taramo, i tona akakite anga: “E inangaro toku ia Iehova, koia i akarongo mai i toku reo, e taku i pati atu. No te mea kua ariu mai tona taringa kiaku nei, e kapiki rai au iaia e mutu ua atu toku nei aʼo.”​—Salamo 116:1, 2.

Aruanga i te Tu o te Atua Aroa

E meitaki a Iehova kia tatou. Tei Anga ra i teianei ao e pini ua ake, e manganui tikai tana au mea no te akamanako e te akono. Inara, te akakite maira te Pipiria e noatu tona tu ngateitei, te manako maira rai aia i te au tangata tana i anga ra. E inangaro tona ia tatou. (1 Petero 5:6, 7) Te akapapu ra te tata taramo i teia na tana au tuatua: “E to matou Atu, e Iehova, Kua teitei to ingoa e pini ua ake te pa enua katoa nei! e toou ra kakā kua tukuia e koe ki rungao i te au rangi ra! Kia akara au i to au rangi i te angaanga a to maikao-rima na; te marama e te au etu taau i anga ra; Eaa te tangata nei, i manako mai ei koe iaia? e ta te tangata nei tamaiti, i akono mai ei koe iaia?”​—Salamo 8:1, 3, 4.

Akapeea Iehova i te manako tamou anga mai i te tangata ua nei? Te pau ra te Pipiria: “Kua kitea to te Atua aroa ia tatou nei, koia i tono mai i tana Tamaiti anau tai ki te ao nei, kia ora tatou iaia. Ko te aroa mou teia, kare ïa na tatou i aroa atu i te Atua, koia ra tei aroa mai ia tatou nei e kua tono mai i tana Tamaiti ei tarangaara i ta tatou nei ara.”​—1 Ioane 4:9, 10.

Akapeea teia atinga tutaki i riro ei ei akaari anga tika maata rava atu i to te Atua aroa? Ka akara ana tatou i tei tupu i roto i te aua o Edene. Kua aro atu a Adamu raua ko Eva i te tuku anga e me kia kauraro i te ture a Iehova ma te manakonakoanga o te oraanga apa kore e tuatau ua atu me kore ra te meameaau ia Iehova ma te mate ei tupu anga. Kua iki raua i te meameaau. (Genese 3:1-6) I te raveanga i teia kua akaapa katoa raua i te au tangata katoatoa ki te mate. (Roma 5:12) Kua keia rererere ua raua mei ia tatou atura te tuatau no te rave i ta tatou uaorai tuku anga. Kare rava a tatou tuatua i roto i teia tuku anga.

Inara, kua akono aroa a Iehova i te manako tamou mai i te tangata ua nei, te kite anga i tona tumatetenga. Na roto i te mate akaatinga o Tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti, kua oronga mai a Iehova i te au tango tau tikai no tatou tataki tai kia iki nona uaorai te ora me kore te mate, te akarongo me kore te meameaau. (Ioane 3:16) Mei te mea atura kua oronga mai a Iehova i to tatou uaorai ra i roto i te pia akavaanga​—mei tera te tu tetai tuatau no te oki akaou ki Edene, no te tuku i ta tatou uaorai tuku anga. Ko te akaari anga aroa maata rava atu teia tei raveia.

Ka akamanako ana i te mamae ta Iehova i akakoromaki i tona kite anga i tana tamaiti anau tai i te akakino angaia, te tamamae angaia, e te patia angaia mei tetai tangata ta tangata rai. E kua akakoromaki te Atua i te reira no tatou. Na to tatou kite anga i to Iehova manako ua anga i te inangaro ia tatou na mua, e oti, ka akakeuia tatou kia inangaro iaia e ka akakeu ia tatou kia kimi iaia. (Iakobo 1:17; 1 Ioane 4:19) Te pati ra te Pipiria ia tatou kia “kimi ia Iehova, e tona ra ririnui; e kimi tamou i tona mata. E akamaaraara i tana au angaanga taka ke tana i rave ra; tana ra au ravenga taka ke, e te au tuatua-tau a tona vaa.”​—Salamo 105:4, 5.

Te rauka anga te pirianga uaorai e tetai pirianga aroa ma te Atua, ei oa nona, kare ia i te mea tika kore. Ka rauka te reira. E tika, kare e rauka ia tatou i te akaaiteite tika tikai i to tatou inangaro i te Atua ki te au pirianga tangata. Ko te inangaro ta tatou ka kite i to tatou tokorua, nga metua, tamariki matiroeroe, tamariki, me kore au oa e tuke ia ki to tatou inangaro i te Atua. (Mataio 10:37; 19:29) Te inangaroanga ia Iehova ka o mai to tatou tu akono, te akamori, e tetai akatapu anga katoa tikai kiaia. (Deuteronomi 4:24) Kare atu e pirianga mei teia te au tu. Noatu rai, ka rauka ia tatou i te akatupu i te au manako ngakau ketaketa e te oonu no te Atua na roto i tetai tu ngateitei, e te umere ra.​—Salamo 89:7.

Noatu te tu apa ua, mei ia Kaina raua ko Abela ka rauka ia koe i te inangaro i Tei Anga ra ia tatou. Kua rave a Kaina i tana iki anga, kua piri kia Satani, e riro atura ei tangata mua no te ta tangata. (1 Ioane 3:12) Ei akatuke anga, ka akamaaraia a Abela e Iehova ei tangata akarongo e te tuatua tika e ka tutakiia ma te ora i roto i te Parataito te aere maira.​—Ebera 11:4.

Ka rauka katoa ia koe tetai iki anga. Ma te tauturu o te vaerua o te Atua e tana Tuatua, ka rauka tikai ia koe i te inangaro i te Atua “ma to ngakau katoa, e ma to vaerua katoa, e ma to maroiroi katoa.” (Deuteronomi 6:5) I reira, Iehova, e tamou ua atu ei i te inangaro ia koe, no te mea koia “tei tutaki mai i te aronga i kimi tikai iaia.”​—Ebera 11:6.

[Tutu i te kapi 7]

Kua arikiia ta Abela atinga e te Atua