E Akarongo Ainei Toou Mei to Aberahama Rai?

“Kia tae maira te Tamaiti a te tangata nei, e kitea ainei e ia te akarongo i te enua nei?”​—LUKA 18:8.

1. Eaa ra i ngatai kia tamou marie i te akarongo maroiroi i teia tuatau nei?

KARE i te mea ngoie ua kia tamou marie kia maroiroi te akarongo i teia tuatau nei. Te tuku mai nei teianei ao i te taomi anga teiaa ki runga i te au Kerititiano e raukai kia akatapae ke i to ratou manako mei te au apinga pae vaerua ra. (Luka 21:34; 1 Ioane 2:15, 16) E manganui te tauta pakari ra kia ora i te aro anga i te au tamaki anga, te au tumatetenga, te au maki mate, me kare te onge kai. (Luka 21:10, 11) I te au pa enua e manganui, te vaira tetai peu ketaketa, e ko etai ua atu te ka akono i to ratou uaorai akarongo te manakoia ra e tau kore, penei e neneva. Pera katoa oki, e manganui te au Kerititiano te takinga kinoia ra no to ratou akarongo. (Mataio 24:9) No reira ko te uianga ta Iesu i ui e vaitata i te 2,000 mataiti kua topa, te tau ra ia: “Kia tae maira te Tamaiti a te tangata nei, e kitea ainei e ia te akarongo i te enua nei?”​—Luka 18:8.

2. (a) Eaa ra i puapinga maatai te akarongo maroiroi no te Kerititiano? (e) Noai te akatauanga akarongo ta tatou ka meitaki kia akamanako?

² Inara, ko te tika e, e puapinga maata te akarongo maroiroi me kia akariro tatou kia autu i te oraanga meitaki i teianei e kia rauka te oraanga mutu kore i te tuatau ki mua. I te taikuanga i ta Iehova au tuatua kia Habakuka, kua tata te apotetoro ko Paulo: “Te aronga tuatua-tika i te akarongo ra, e ora ïa: kareka ko te unui tika ki muri ra, kare rava taku ngakau e mareka iaia. . . . Kare ra e akarongo ra kare rava [te Atua] e mareka.” (Ebera 10:38–​11:6; Habakuka 2:4) Kua tuatua a Paulo kia Timoteo: “Kukumi ua ïa i te kukumianga meitaki ra i te akarongo; e opu atu i te ora mutu kore, i kapikiiaʼi koe.” (1 Timoteo 6:12) Akapeea ka raukai, i reira, kia riro mai te akarongo motu kore? I te akamanakoanga i taua uianga ra, ka meitaki tatou kia akara i tetai tangata tei ora ra i etai 4,000 mataiti i topa, inara te manako teiteiia ra tona akarongo i roto i nga akonoanga maata e toru​—to Islam, to te ngati Iuda, e te Kerititiano oki. Ko Aberahama taua tangata ra. Eaa ra i meitaki ravai tona akarongo? Ka rauka ainei ia tatou kia aru iaia i teia tuatau nei?

Akarongo Anga i ta te Atua Arataki Anga

3, 4. Eaa ra a Tera i apai atu ei i tana pamiri mei Ura atu ki Harana?

³ Ko Aberahama (tei tapaia ko Aberama i mua ana) kua taiku muaia i te tuanga mua o te Pipiria ra. Ia Genese 11:26, ka tatau tatou: “E anau akera [ta Tera] ko Aberama, e ko Nahora, e ko Harana.” I noo a Tera e tona ngutuare tangata ki Ura o te au Kaledea ra, koia tetai oire tupu ruperupe i Mesopotamia Apatonga. Inara, kare ratou i noo tamou atu ki reira. “E kua rave akerā Tera i tana tamaiti ra ia Aberama, e tona mokopuna ia Lota, te tamaiti a Harana ra e tana unonga ia Sarai, i te vaine a tana tamaiti ra, a Aberama; kua arataki maira mei ko te Kaledea mai i Ura ra, e aere ki te enua ra ki Kanaana; e tae maira ratou ki Harana, kua noo iora ratou i reira.” (Genese 11:31) Kua apai katoa atu te teina o Aberahama koia Nahora i tana pamiri kia Harana. (Genese 24:10, 15; 28:1, 2; 29:4) Inara, eaa a Tera i akaruke ei ia Ura puapinga maata ra kia aere atu ki Harana mamao ke atura?

⁴ I etai 2,000 mataiti i muri ake i to Aberahama tuatau ra, i to Setephano tangata tiratiratu tuatua anga ki mua i te Tuneteri ngati Iuda ra, kua akataka mai i teia aere anga tuke na te pamiri o Tera ra. Kua karanga aia: “Kua akakite mai te Atua kakā kia Aberahama ki to tatou metua ka noo ei aia i Mesopotamia ra, ou aia i noo ei i Harana, kua na ko maira kiaia, ‘E aere ke mai koe i to enua e toou kopu-tangata, e aere mai koe ki te enua taku e akakite atu kia koe.’ Kua aere maira aia mei te enua mai o Kaledea, e noo iora i Harana.” (Angaanga 7:2-4) Kua kauraro atura Tera ki te anoano o Iehova no Aberahama i tona apai viviki anga i tona ngutuare tangata ra ki Harana.

5. Kua aere atu a Aberahama kiea i muri ake i te mate anga tona metua ra? No teaa ra?

⁵ Kua noo atura te ngutuare tangata o Tera i to ratou oire ou. E manganui te au mataiti i muri akera i ta Aberahama ra tuatua anga i “toku enua,” te tuatua ra aia no te ngai i Harana, kare ia Ura. (Genese 24:4) Inara, kare ko Harana te kainga tinamou tikai o Aberahama. Kia tau ki ta Setephano, “e mate atura [to Aberahama] metua, mei reira oki, kua arataki maira te Atua iaia ki teianei enua e nooia e kotou nei.” (Angaanga 7:4) I te akarongo anga ki ta Iehova ra arataki anga, kua aere atura a Aberahama raua ko Lota, ki tetai pae o te Eupharati ra ki roto i te enua o Kanaana.a

6. Eaa te taputou ta Iehova i tuatua kia Aberahama?

⁶ Eaa ra a Iehova i akariro ei ia Aberahama kia aere atu ki Kanaana? Ko te tumu no te au akakoro anga a te Atua no taua tangata tiratiratu ra. I tuatua a Iehova ra kia Aberahama: “E aere ke mai koe i to enua na, e toou kopu-tangata, e te ngutuare o toou metua, ki te enua taku e akakite atu kia koe na: E akariro oki au ia koe ei iti-tangata maata, e ka akameitaki au ia koe, e akamaata atu au i to ingoa; e ka riro koe ei meitaki. E ko te aronga e akameitaki ia koe ra, ko taku ia e akameitaki; e ko te akakino ia koe ra, ko taku ïa e taumaa: e ei ia koe e meitaki ei te au kopu-tangata katoa o te ao nei.” (Genese 12:1-3) Ka riro ko Aberahama ei metua no tetai iti tangata maata te ka rekareka i ta Iehova ra paruru anga e ka riro iaia te enua o Kanaana. Ko tetai taputou meitaki ia! Inara kua umuumuia a Aberahama kia rave i etai au taui anga maata i tona oraanga kia raukai te akatuangaia i taua enua ra.

7. Eaa te au taui anga ta Aberahama i tau kia rave kia akatuangaiai i ta Iehova i taputou ra?

⁷ I to Aberahama ra akaruke anga ia Ura, kua akaruke aia i tetai oire puapinga maata e penei katoa oki te pamiri maata o tona metua ra​—e au tumu akatinamou ia i taua au tuatau pateriareka ra. I tona akaruke anga ia Harana, kua akataka ke aia iaia uaorai mei te ngutuare tangata o tona metua ra, kapiti katoa oki te pamiri a tona teina ko Nahora, e kua aere atu ki tetai enua kare ra aia i kite. I Kanaana kare aia i kimi i te ora i roto i te au paruru no tetai oire. Eaa ra i kore ei? I muri poto mai i to Aberahama tomo anga ki taua enua ra, kua tuatua atura Iehova kiaia: “Ka aere na te tiroa o taua enua nei, e na te tipoto; ka oronga oki au i te reira noou.” (Genese 13:17) Kua aru a Aberahama 75 mataiti ra raua ko tana vaine 65 mataiti ra ko Sara, i taua au ikuiku anga ra. “No te akarongo i tuitarere ei aia i taua enua i tuatuaia maira, mei te mea e, e enua ke ra, i te noo ua anga i roto i te puakapa.”​—Ebera 11:9; Genese 12:4.

Akarongo mei to Aberahama i Teia Tuatau

8. I te manako anga i te akatauanga a Aberahama e ta etai atu kite taito ra, eaa ta tatou ka tau kia tatanu?

⁸ Kua tapaia a Aberahama ratou ko tona ngutuare tangata i roto i taua “urupu maata i kite [i mua ake i te akonoanga Kerititiano ra]” tei taikuia ia Ebera pene 11. I te manako anga i te akarongo o taua au tavini mua o te Atua ra, kua akamaroiroi maira Paulo i te au Kerititiano “e kopae atu tatou i te au mea teiaa ravarai, e te ara [te akarongo kore] e rokoia ngoie ei tatou nei.” (Ebera 12:1) Ae, ka “rokoia ngoie ei tatou nei” e te akarongo kore. Inara i te tuatau ia Paulo ra e to tatou nei oki, kua rauka i te au Kerititiano tika tikai kia tatanu i te akarongo maroiroi aiteite ki to Aberahama e to etai katoa oki o taua tuatau taito ra. I te tuatuaanga nona uaorai e te au oa Kerititiano ra, kua tuatua a Paulo: “Kare ra tatou i to te aronga i unui ki muri e mate atu; no te aronga ra i rauka te akarongo e ora atu ei te vaerua.”​—Ebera 10:39.

9, 10. Eaa te akapapu anga a te aronga e manganui i teianei tuatau e e akarongo to ratou mei to Aberahama rai?

⁹ E tika, kua taui keia teianei ao mei to Aberahama tuatau ra. Inara, te vaira tatou i te tavini anga i taua “Atua o Aberahama” ra, e kare aia e tukeke. (Angaanga 3:13; Malaki 3:6) Te tau ra a Iehova kia akamoriia i teianei tuatau mei iaia rai i te tuatau ia Aberahama ra. (Apokalupo 4:11) E manganui kua akatapu ia ratou katoa ra kia Iehova e, mei ia Aberahama ra, kua rave i te au taui anga i to ratou au oraanga tei umuumuia ra kia rauka te rave i to te Atua ra anoano. I te mataiti kua topa akenei, e 316,092 kua oronga i te akakite anga i to ratou akatapuanga na te papetito anga i te vai “i te ingoa o te Metua, e no te Tamaiti, e no te Vaerua Tapu.”​—Mataio 28:19.

¹⁰ Te maata anga o teianei au Kerititiano ou kare i aere atu ki etai au enua ke tei mamao atura kia akatupu ei i to ratou akatapu anga. Inara, i te tu pae vaerua, e manganui to ratou tei aaere mai mei tetai ngai mamao ra. Ei akatauanga, i Mauritius, ko Elsie tetai e vaine purepure. Kua mataku te au tangata ravarai iaia. Kua akapapa tetai painia taka ke kia apii i te Pipiria ma te tamaine a Elsie, e na teia i akatuera i te mataara no Elsie ‘kia ariu ke mai mei te poiri ki te marama.’ (Angaanga 26:18) I te manako anga i te inangaro o tana tamaine, kua akatika a Elsie kia apii i te My Book of Bible Stories. Kua raveia tana apii e toru taime i te epetoma no te mea te anoano ra aia i te akamaroiroi anga tamouia. Kare tana au ravenga purepure i apai mataora mai nona, e e manganui tona uaorai au manamanata. Inara, i te openga, kua rauka iaia te akaoti i te aerenga mamao mei te akonoanga temoni ki te akamori mou ra. Me aere mai te au tangata ra kiaia kia kimi i tana angaanga, kua akataka atu aia e na Iehova anake ua e raukai te paruru ia ratou i te kino. Kua riro a Elsie i teianei ei tetai Kite papetitoia, e 14 katoa tangata no roto mai i tona pamiri e te au oa oki kua ariki i te tuatua mou ra.

11. Eaa te au akatikatika anga te mareka ua ra te aronga tei akatapu ia ratou uaorai kia Iehova te ka rave?

¹¹ Te maata anga o te aronga tei akatapu ra ia ratou uaorai kia tavini i te Atua i te mataiti kua topa akenei kare i umuumuia kia rave i taua au taui anga maata ra. Inara kua tauiia ratou mei te tu mate i te pae vaerua ki te tu ora i te pae vaerua ra. (Ephesia 2:1) Noatu rai e te vaira i te ao nei i te kopapa, kare ra ratou i te tuanga no te reira. (Ioane 17:15, 16) Mei te au Kerititiano akatainuia, tei “te au rangi ra to ratou kainga,” te aite nei ratou “i te tangata ke, e te tuitarere.” (Philipi 3:20, NW); 1 Petero 2:11) Kua apai mai ratou i to ratou au oraanga kia rotai ma te au turanga a te Atua, kua akakeuia ki runga ravao na te anoano atu i te Atua e te aroa atu i te tangata tupu. (Mataio 22:37-39) Kare ratou e aruaru i te au akakoro anga noinoi apinga me kare te manako ngakau anoano kia puapingaia i to teianei ao. Kareka ra, te akara matariki atu nei ratou i te taputou no ‘te au rangi ou e te enua ou, i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.’​—2 Petero 3:13; 2 Korinetia 4:18.

12. Eaa te angaanga tei ripotiia i te mataiti i topa akenei tei akapapu maira e kua kitea e Iesu i tona parutia “te akarongo i te enua nei”?

¹² I to Aberahama aere anga ki Kanaana, kua vai ra koia anake ma tona ngutuare tangata i reira e ma Iehova anake ua e turu e te paruru ia ratou ra. Inara, kare teianei aronga Kerititiano papetito ouia e 316,092 i vai mai ko ratou anake ua. E tika, te turu ra Iehova e te paruru ra ia ratou na tona vaerua, mei tana i rave ia Aberahama ra. (Maseli 18:10) Inara, kapiti katoa, te turu ra aia ia ratou na roto i tetai “iti-tangata” maroiroi, tei maata atura i etai au pa enua i teia tuatau nei. (Isaia 66:8) I te mataiti i topa akenei, kua akakite mai tetai take o te 5,888,650 au tangata o taua iti tangata ra i ta ratou angaanga akarongo na te tuatuaanga ki to ratou au tangata tupu no ta Iehova ra au taputou. (Mareko 13:10) Kua akapou ratou i te tuatau e 1,186,666,708 au ora i teianei angaanga, i te kimianga i te au tangata inangaro ra. Ei tetai tupu anga, e 4,302,852 au apii Pipiria tei akonoia ma etai ke ra tei anoano ra kia tatanu i to ratou akarongo. Ei tetai akakite atu anga i to ratou maroiroi, e 698,781 to teianei “iti-tangata” tei rave kapiti i te tavini ei painia, i te au tuatau ravarai me kare no tetai marama me kare tere atu. (Ka kiteaia te au tuatua no runga i te angaanga a te Au Kite o Iehova i tera mataiti i topa i te kapi 12 ki te 15.) Ko teianei raveanga maata roa e akakite anga i tetai pauanga ora, papu tikai ki ta Iesu ra uianga e, “Kia tae maira te Tamaiti a te tangata nei, e kitea ainei e ia te akarongo i te enua nei?”

Tiratiratu Noatu te Au Timataanga

13, 14. E akataka mai i etai au tu ngata tei rokoia kia Aberahama e tona ngutuare tangata ra i Kanaana?

¹³ E putuputu te au apinga te riro ra kia ngata no Aberahama e tona ngutuare i Kanaana. I tetai atianga, kua tupu tetai onge kino tei apai ke atura iaia ki vao i Kanaana kia aere atu ki Aiphiti. Pera katoa oki, kua tauta nga tutara e rua to Aiphiti e to Gerara (i vaitata i Gaza) kia rave ke atu i te vaine a Aberahama, koia Sara, na raua. (Genese 12:10-20; 20:1-18) Kua tupu katoa oki te au pekapeka i rotopu i te aronga tiaki manu a Aberahama e te aronga tiaki manu a Lota ra, e kua akatupu teia i tetai takake anga i rotopu i nga ngutuare e rua ra. Ma te noinoi kore, kua oronga a Aberahama na Lota te iki anga mua i te enua ra, e kua iki a Lota kia noo aia ki te Tapere o Ioridana, tei akara anga mei to Edene rai te ruperupe e te manea.​—Genese 13:5-13.

¹⁴ I reira, kua o atura Lota ki roto i tetai tamaki anga i rotopu i te ariki o Elama mamao ra e tona au oa e nga ariki oki o nga oire e rima i te ngai maniania ra i Sidima. Kua vi takiri te au ariki o taua ngai ra i nga ariki o te au enua ke ra e e maata oki ta ratou i aru, kapiti katoa ia Lota e tana au apinga. I to Aberahama rongo anga i taua tupu anga ra, kua arumaki mataku kore atura aia i taua aronga ariki no te enua ke ra e kua rauka mai iaia a Lota e tona ngutuare, pera katoa te au apinga a te au ariki o taua ngai ra. (Genese 14:1-16) Inara, kare te reira i te tupu anga kino roa kia Lota i Kanaana ra. No tetai tumu kua noo aia ki Sodoma, noatu rai te au tu tau kore o taua oire ra.b (2 Petero 2:6-8) I te akamatakite anga nga angera e rua ra e ka akapouia taua oire ra, kua oro ke atu a Lota ma tana vaine e nga tamaine ra. Inara, kare te vaine a Lota i akono tikai i te au akauenga a te nga angera ra e, ei tetai tupu anga, kua riro aia kia akatokaia i roto i te miti. Kua topa mai a Lota ki te nooanga no tetai tuatau ki roto i tetai ana i Zoara ma tana nga tamaine e rua ra. (Genese 19:1-30) Kua maata te manamanata o Aberahama no teianei au tupu anga, e maata oki i te mea kua aere mai a Lota ki Kanaana ei tuanga no te ngutuare tangata o Aberahama.

15. Noatu rai te au manamanata ta Aberahama i aro atura iaia i noo puakapa ra i tetai enua ke, eaa te manako anga tau kore tana i kopae ke atura?

¹⁵ I manako ainei a Aberahama me i meitaki atu raua ko Lota naringa i noo atu ki roto i te tu tinamou i Ura ma te pamiri maata o tona metua ra me kare ki Harana ma tona teina ko Nahora? I anoano ainei aia e me kia rauka iaia te tuku i tona au aka ki roto i tetai oire paruru meitakiia ra e kare kia noo puakapa ua? Penei, ainei, i ekoko aia i te pakari o te au atinga tana i rave ra na te oripu anga ki roto i tetai enua tuke ra? I te tuatuaanga no Aberahama e tona ngutuare tangata ra, kua akakite te apotetoro ko Paulo: “Naringa ratou i anoano maata i taua enua no reira mai ratou ra, e tika ua ia ratou kia oki.” (Ebera 11:15) Inara, kare ratou i oki atu. Kare i tamanataia e te au tu ngata, kua noo atu ratou ki te ngai ta Iehova i anoano ia ratou ki reira.

Akakoromaki Anga i Teia Tuatau

16, 17. (a) Eaa te au tu ngata ta te au Kerititiano e manganui te aro atura i teia tuatau nei? (e) Eaa te tu manako tau o te au Kerititiano ra? No teaa ra?

¹⁶ Te kitea ra te akakoromaki anga aiteite i te au Kerititiano i teia tuatau nei. Noatu rai e tumu maata te tavinianga i te Atua ra no te rekareka kia ratou, kare te oraanga i te mea ngoie ua no te au Kerititiano mou i teia tuatau openga nei. Noatu e te noo ra ratou ki roto i tetai parataito vaerua, te mamae ra ratou i te au taomi anga aiteite i te pae o te puapinga mei to ratou au tangata tupu ra. (Isaia 11:6-9) E manganui kua riro ei aronga takinga kinoia ma te tumu kore ua i te au tamaki a to te au pa enua, e ko tetai papaki kua akatopaia mai ki te tu putaua kino kare na tetai tarevake no ratou uaorai. Kapiti katoa oki, te akakoromaki ra ratou i te au manamanata no te riroanga ei aronga tokoiti kare ra i manakoia mai. I te au enua e manganui te tutu ra ratou i te tuatua meitaki ma te aro atu i te manako koreia mai. I etai atu ngai te mamae ra ratou i te au ravenga akavareia e te aronga ‘tei akatika i te takinga-kino na runga i te ture ra’ e “te akaapa nei i te toto o te ara kore ra.” (Salamo 94:20, 21) Noatu rai i te au enua kare ra te au Kerititiano i raro ake i te takinga kinoanga e te ngai te akapaapaaia ra ratou e tetai papaki no to ratou turanga teitei, te manako ra ratou i te tukeanga mei to ratou au oa apii e te au oa rave angaanga​—mei ia Aberahama rai, tei noo ra ki roto i te au puakapa e ko te maata anga o te au tangata takapini iaia tei noo ra ki roto i te au oire. Ae, kare i te mea ngoie ua kia noo ki roto i teianei ao e inara kare ‘no teianei ao.’​—Ioane 17:14.

¹⁷ Te reka kore ra ainei tatou, i ta tatou akatapu anga ki te Atua? Te anoano ra ainei tatou e i vai atu tatou ei tuanga no teianei ao, kia aite atu ma etai katoa ra? Te tangi ra ainei tatou i te au atinga ta tatou i rave i te angaanga na Iehova? Kare rava ia! Kare e kia akara ki muri ma te reka kore, te kite ra tatou e ko tetai ua atu apinga ta tatou i tuku ei atinga ra kare e puapinga maata me akaaiteia atu ma te au akameitaki anga tei rekarekaia i teianei e te au apinga te ka rekarekaia a te tuatau ki mua ra. (Luka 9:62; Philipi 3:8) I te pae atu oki, te mataora ra ainei te au tangata o teianei ao? Te tika koia oki, e manganui io ratou te kimi ra i te au pauanga kua rauka ke maira ia tatou. Te mamae ra ratou no te kore e aru i te arataki anga ta tatou e aru nei mei te Atua maira na roto i te au kapi o te Pipiria. (Salamo 119:105) E manganui to ratou te anoano ra no te tu oa Kerititiano e te kapiti anga mareka ta tatou e rekareka nei ma te au oa akarongo ra.​—Salamo 133:1; Kolosa 3:14.

18. Eaa te tupu anga openga me ka akaari te au Kerititiano i te tu mataku kare mei to Aberahama rai?

¹⁸ E tika, i etai taime ka tau tatou kia mataku kore mei ia Aberahama ra i tana arumaki anga i te aronga tei opu ra ia Lota. Inara me ka pera tatou, ka akameitaki mai a Iehova i te tupu anga. Ei akatauanga, i Northern Ireland kua riro te au makitakita kia ko oonuia ei tetai tupu anga no te ta ua a te akonoanga, e ka riro na te tu mataku kore e vai takake ei ia ratou ra. Inara, kua aru te au Kerititiano tiratiratu i te au tuatua a Iehova kia Iosua ra: “Kia matutu, e kia maroiroi roa, auraka e mataku, auraka oki e ngarangara, tei vaitata katoao oki to Atua ko Iehova ia koe i to au aerenga katoa ra.” (Iosua 1:9; Salamo 27:14) I te au mataiti kua topa kua rauka ia ratou te akangateitei no to ratou tu mataku kore, e i teia tuatau nei ka rauka ia ratou te tutu aere ma te tu rangatira i te au pupu katoatoa i taua enua ra.

19. Ko teea te ngai mataora o te au Kerititiano ra, e eaa te tupu anga ta ratou e irinaki ra kia kite me ka aru ratou i ta Iehova ra arataki anga?

¹⁹ Kare tatou e tau kia ekoko e noatu eaa te turanga ta tatou te ka aro atu, me ka aru tatou i ta Iehova ra arataki anga, te tupu anga openga ka riro ei akakaka iaia e ei puapinga roa no tatou. Noatu rai te au akaaoanga e te au atinga, kare atu e ngai no tatou mari ra ki roto i ta Iehova ra angaanga, te rekarekaanga i te kapiti anga ma to tatou au taeake Kerititiano ra e te akaraanga irinaki anga ki mua ki te tuatau mutu kore ta te Atua i taputou maira.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

◻ Eaa ra i umuumuiai te akarongo maroiroi?

◻ Akapeea ta Aberahama akaari anga e e akarongo maroiroi tona?

◻ Akapeea te kapiti anga te akatapuanga ma te au taui anga i te oraanga o tetai ra?

◻ Eaa tatou ka mataorai kia tavini atu i te Atua noatu eaa te au manamanata ta tatou te ka aro atu?

[Au Tutu i te kapi 7]

Kua mareka ua a Aberahama kia rave i te au taui anga mamaata i tona oraanga kia akatuangaiai i te taputou ra

[Au Tutu i te kapi 9]

Te akaari maira te akakite anga e kua kitea e Iesu “te akarongo i te enua nei” i te tuatau o tona parutia ra