Ka Rangatira te Katoatoa

“Te karanga nei oki au e, kare teianei au mate ravarai e tau kia arite atu i te kakā e akakiteia mai ia tatou nei. Te anoano maata o te au mea angaia nei ma te arōrō, te tatari nei ïa i te akakite angaia mai i te tamariki a te Atua. Kua akariroia oki te au mea angaia nei ei puapinga kore ua, kare ra i te mea anoano, nana ra, na tei akariro ra; Ma te tatarianga e kia akaora katoaia te au mea angaia nei i te tapeka o te mate, kia rauka te rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra. Kua kite oki tatou e, te ngunguru anake nei te au mea katoa i angaia mei te mamae anau ra e tae rava akenei i teianei rā.”​—ROMA 8:18-22.

I ROTO i teia tuanga o tana reta ki te au Kerititiano i Roma, kua oronga mai te apotetoro ko Paulo i tetai akakite anga puapinga i te tumu i ngere ei te au oraanga i te rangatira tikai e kua akairo putuputuia e te puapinga kore e te mamae. Kua akamarama katoa mai aia e akapeea e raukai ia tatou te rangatira tikai.

“Teianei Au Mate Ravarai”

Kare a Paulo i tuatua meangiti ana e “kare teianei au mate ravarai” i te tuatua anga aia “e tau [ia ratou] kia arite atu i te kakā e akakiteia mai ia tatou nei.” I to Paulo tuatau e pera katoa i muri mai, kua mamae maata tikai te au Kerititiano i raro ake i te tutara anga maro anga tei akonoia e te au mana akaaere Roma, tei manako meangiti i te au tikaanga a te tangata. I tetai atianga kua manako to Roma e e au enemi te au Kerititiano no te Au-Enua, e kua tuku aia ia ratou kia taomi kinoia. I tuatuai tetai tangata tuatua enua ko J. M. Roberts: “Papu rai e manganui te au Kerititiano i te kapitara [o Roma] kua tamate kinoia i te ngai tarekareka anga me kare kua tutungi ora ia.” (Shorter History of the World) I tetai o teia aronga tei takinokinoia e Nero, kua akakite tetai ripoti: “Kua patiaia etai, kua tuituiia etai i roto i te au pakiri manu e kua arumakiia e te au puakaoa, kua paraiia etai ki te tapou e kua tutungiia ei mori turama ora i te po.”​—New Testament History, na F. F. Bruce.

Papu rai kua inangaro te reira au Kerititiano mua i te rangatira mei taua taomi anga, inara kare ratou i papa no te aati i te au apiianga a Iesu Karaiti e raukai te reira. Ei akaraanga, kua vai neutara tikai ratou i roto i te maro anga i rotopu i te au mana tutara akaaere o Roma e te aronga tamaki rangatira ngati Iuda mei te au Zealot. (Ioane 17:16; 18:36) Ki te au Zealot, “no te tuatua anga no runga i te tatarianga i to te Atua tuatau meitaki kare e ko te anoano tei umuumuia i teianei.” Ko tei anoanoia, i na ratou ei, koia oki ko tetai “ravenga ta ua kia patoi i te enemi,” ko Roma. (New Testament History) Kua manako tuke te au Kerititiano mua. Ko te “tatarianga i to te Atua tuatau meitaki” kia ratou ko te ravenga tika uaia. Kua papu ia ratou e kare e na tetai apinga ke mari ra na te akaao anga tu-Atua e takore pu tikai i “teianei au mate ravarai” e ka apai mai i te rangatira tikai e tuatau ua atu. (Mika 7:7; Habakuka 2:3) Inara, i mua ake ka akamanako ei tatou e akapeea te reira e tupu ei, e akara ana tatou e eaa ra “te au mea angaia nei ei puapinga kore ua” i te akamata anga.

‘Akariroia ei Puapinga Kore Ua’

I konei te tuatua “au mea angaia,” i na Benjamin Wilson i roto i The Emphatic Diaglott, kare te aite anga e ko “te au mea angaia mate kore e te kino” tei karangaia e tetai papaki, mari ra, ko te “tangata ravarai.” (Akaaite ia Kolosa 1:23.) Te taiku ra ki te katoa anga o te pamiri tangata​—ia tatou katoatoa te anoano ra i te rangatira. Kua ‘akariroia [tatou] ei puapinga kore ua’ no te mea no te au rave anga a to tatou nga metua mua. Kare ‘i [to tatou] anoano’ me kare i ta tetai iki anga i tupu ei teia. Kua iri tatou i to tatou turanga. Mei to te Tuatua Tapu manako, kua tarevake a Rousseau i te tuatua anga e kua “anau rangatiraia te tangata.” Kua anauia tatou tataki tai i roto i te tapeka anga ki te ara e te tu apa ua, kua akatuikaaia, mei tera te tu, ki tetai akatereanga ki i te taitaia e te puapinga kore.​—Roma 3:23.

Eaa ra e ko teia te turanga? No te mea kua inangaro to tatou nga metua mua, ko Adamu raua ko Eva, kia riro “mei te Atua ra,” kia rauka tikai te anoano nona uaorai, te manako anga no raua uaorai e eaa te mea meitaki e eaa te mea kino. (Genese 3:5) Kua kopae raua i tetai tumu puapinga no runga i te rangatira. Ka rauka anake i Tei Anga te rangatira mou. Koia te Ngateitei Rava i te Ao Katoa e Pini Ua Ake. (Isaia 33:22; Apokalupo 4:11) Ko te aite anga i reira i te rangatira tangata e rangatira e kotinga tona. No reira oki te pipi ko Iakobo i akamaroiroi ei i te au Kerititiano i tona tuatau kia akaaereia e “te ture tika rava o te rangatira ra.”​—Iakobo 1:25.

Kua tau a Iehova i te tueru anga ia Adamu raua ko Eva mei tona pamiri i te ao e pini ua ake, e tei tupu mai kua mate raua. (Genese 3:19) Inara akapeea ta raua uanga? Ma te tu tangi aroa, noatu ka rauka ia raua te tua i te tu apa ua, te ara, e te matenga, kua akatika rai a Iehova ia raua kia anau tamariki. No reira “kua taea katoaia oki te tangata ravarai e te mate.” (Roma 5:12) I te reira tu kua ‘akariroia [e te Atua] te [au mea angaia] kia puapinga kore ua.’

“Te Akakite Angaia mai te Tamariki a te Atua”

Kua akariro a Iehova i te au mea angaia kia puapinga kore “ma te tatari anga” e a tetai ra ka akaokiia mai te rangatira ki te pamiri tangata na roto i te au angaanga a “te tamariki a te Atua.” Koai ma teia “tamariki a te Atua”? E au pipi ratou na Iesu Karaiti e, mei te katoa anga o ‘te au [tangata] angaia,’ kua anauia mai ma te tuikaa ki te ara e te tu apa ua. Na roto i te anau anga kare o ratou ngai tika i roto i to te Atua pamiri ma e te apa kore i te ao e pini ua ake. Inara kua rave a Iehova i tetai apinga umere no ratou. Na roto i te atinga oko o Iesu Karaiti, kua akarangatira Aia ia ratou mei te tapeka anga ki te ara iriia e kua “akatikaia,” ratou me kare kua oreiia i te pae vaerua. (1 Korinetia 6:11) I reira kua akatamariki aia ia ratou ei au “tamariki a te Atua,” te akaoki anga mai ia ratou ki tona pamiri i te ao e pini ua ake.​—Roma 8:14-17.

Ei au tamariki akatamariki na Iehova, ka rauka ia ratou te akameitaki anga kaka. Ka riro ratou ei “ui ariki e ei kau taunga na to matou Atua: e e riro ia matou te au i teianei ao” i te pae ia Iesu Karaiti ei tuanga no te Patireia i te rangi ra o te Atua, me kare te kavamani. (Apokalupo 5:9, 10; 14:1-4) E kavamani teia kua akatumu ngaueue koreia ki runga i te au kaveinga o te rangatira e te tika​—kare ki runga i te taomi anga e te takino anga. (Isaia 9:5, 6; 61:1-4) Te karanga ra te apotetoro ko Paulo e ko teia au tamariki a te Atua e taeake no Iesu, te ‘uanga no Aberahama’ tei taputou roaia ra. (Galatia 3:16, 26, 29) No teia, kua akono ratou i tetai tumu maata no te akatupuanga i te taputou tei papauia e te Atua ki tona oa ko Aberahama. Ko tetai tuanga o taua taputou koia oki e na roto i to Aberahama uanga (me kare, anaunga), “ka meitaki te pa enua katoa o te ao nei.”​—Genese 22:18.

Eaa te akameitaki anga ta ratou e apai maira ki te tangata ra? Ka kapiti atu te tamariki a te Atua i te akarangatira i te katoa anga o te pamiri tangata mei te au tupuanga kino o te ara a Adamu e te akaoki anga i te tangata ravarai ki te tu apa kore. Ka rauka i te tangata “no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai” i te akameitaki ia ratou uaorai na te akonoanga i te akarongo i roto i te atinga oko o Iesu Karaiti e na te kauraroanga ki tana tutara anga Patireia meitaki tikai. (Apokalupo 7:9, 14-17; 21:1-4; 22:1, 2; Mataio 20:28; Ioane 3:16) Na teia tu te “au mea katoa i angaia” ka rekareka akaou i “te rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra.” Kare teia e ko tetai tu rangatira poritiki kotingaia ma te poto ua, mari ra, e rangatira mei te au apinga katoatoa tei akatupu i te mamae e te taitaia ki te pamiri tangata mei te taime mai i kopae ei a Adamu raua ko Eva i to te Atua tu ngateitei. No reira rai te apotetoro ko Paulo i tuatuai “kare teianei au mate ravarai e tau” kia akaaite atu ma te angaanga kaka ka rave te aronga tiratiratu!

Aea e akamata ei te “akakite angaia mai i te tamariki a te Atua ra”? Kare e roa atu i teianei, me akataka meitaki a Iehova ki te katoatoa e koai ma te au tamariki a te Atua. Ka tupu teia me kapiti teia “tamariki,” te ka akatuia ki te ngai vaerua, ma Iesu Karaiti i te tamaanga i te enua kino e te taomi anga i ta te Atua tamaki ko Aramakito. (Daniela 2:44; 7:13, 14, 27; Apokalupo 2:26, 27; 16:16; 17:14; 19:11-21) Te kite nei tatou takapini ia tatou te au kite anga maata atu e te oonu nei tatou ki roto i “taua tuatau openga ra,” e ope ei ta te Atua akakoromaki anga roa i te meameaau e tei tupu mai o te kino.​—2 Timoteo 3:1-5; Mataio 24:3-31.

Ae, te tika ra, mei ta te apotetoro ko Paulo i tuatua, e “te ngunguru anake nei te au mea katoa i angaia mei te mamae anau ra e tae rava akenei i teianei rā”​—inara kare e roa. Ka kite te au mirioni e ora nei “e tupu ei te au mea katoa nei, ta te Atua i tuatua maira i te vaa o te au peroveta tapu katoa nona,” kapiti mai te akaoki anga mai o te au, te tu rangatira, e te tuatua tika ki te katoa anga o te pamiri tangata.​—Angaanga 3:21.

I na e Rangatira Mou Tikai

Eaa taau ka rave e rekarekai i teia “rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra”? Kua tuatua a Iesu: “I tāpu tika kotou i taku tuatua, e pipi tikai kotou naku i reira: Ka kite ïa kotou i te tuatua-mou, e na te tuatua-mou kotou e akarangatira.” (Ioane 8:31, 32) Ko te reira te taviri ki te rangatira​—te apiianga e oti te akarongo anga i ta Karaiti au akauenga e te au apiianga. Ka apai mai teia i tetai tu rangatira i teianei. A te tuatau ki mua, ka apai mai te reira i te rangatira tikai i raro ake i te tutara anga a Iesu Karaiti. Ko te aerenga pakari koia oki kia kite i ta Iesu “tuatua” na roto i te apii anga i te Pipiria. (Ioane 17:3) Mei te au Kerititiano i mua ana, e taokotai putuputu atu ki te putuputuanga a te au pipi mou tikai a Karaiti. Na te raveanga i teia, ka puapinga koe mei te au tuatua mou akarangatira ta Iehova e oronga maira na roto i tana akaaerenga i teia tuatau.​—Ebera 10:24, 25.

Koi “tatari nei ïa i te akakite angaia mai i te tamariki a te Atua,” penei ka tatanu koe i te irinaki anga papu tei rauka i te apotetoro ko Paulo i ta Karaiti paruru anga e te turuanga, noatu i te akaraanga kare e rauka kia akakoromakiia te au mamae e te au tika kore. I muri ake i te uriuri anga no runga i te akakite anga o te tamariki a te Atua, kua ui a Paulo: “Na te aa tatou e akataka ke atu i te aroa o te Mesia ra? Na te maki aina? e na te tumatetenga aina? e na te takinga-kino aina? e na te pongi aina? e na te apinga kore aina? e na te pini aina? e na te koke aina?” (Roma 8:35) Ae tikai, tei te au Kerititiano i to Paulo tuatau, kia taiku i ta Rousseau au tuatua, “raro ake” rai i te au pupu maro anga o tetai tu me kare i tetai ke. Kua “taiaʼi [ratou] i te au rā katoa ra” mei te “mamoe no te mate ra.” (Roma 8:36) Kua tuku ainei ratou i te reira kia akataitaia ia ratou?

“Kare,” i tata ei a Paulo, “ka riro ra te re i taua au mea katoa nei ia tatou i tei aroa mai ia tatou nei.” (Roma 8:37) I peke te re noatu te au mea ravarai tei akakoromakiia e te au Kerititiano mua ra? Akapeea ra? “Kua kite tikai oki au e,” i nana ei i te pau anga, “kare te mate, kare oki te ora, kare oki te au angela, kare oki te ui ariki, kare oki te au mea mana, kare oki te au mea e vai nei, kare oki te au mea e ka tupu a muri atu, Kare oki te teitei, kare oki te akaaka, e kare katoa te au mea i angaia nei, e tika kia akataka ke ia tatou i te aroa o te Atua i roto i to tatou Atu ia Iesu Mesia ra.” (Roma 8:38, 39) Ka rauka katoa ia koe ‘kia re’ noatu te “kino me kare te taitaia me kare te takinokino anga” penei ka akakoromaki koe i teia taime nei. Te akapapu maira to te Atua aroa e kare e roa atu ana​—te vaitata nei—​ka “akaora katoaia te au mea angaia nei i te tapeka o te mate [katoatoa], . . . kia rauka te rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra.”

[Au Tutu i te kapi 6]

“Te ngunguru anake nei te au mea katoa i angaia mei te mamae anau ra e tae rava akenei i teianei rā”

[Tutu i te kapi 7]

‘Ka akaora katoaia te au mea angaia nei i te tapeka o te mate, kia rauka te rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra’