Akapaapaa te Au Tangata Akaoraia o Iehova Iaia i te Enua Katoa
“Ei reira oki au e tuku atu ei i te vaa viivii kore ki te au tangata nei, kia tautopa katoatoa ratou i te ingoa o Iehova.”—ZEPHANIA 3:9.
1. Eaa ra te au tuatua akakiteanga tumatetenga i akatupuiaʼi ki runga ia Iuda e etai atu pa enua?
MEI teaa ra etai akakite akavaanga ririnui ta Iehova i akauru ia Zephania kia oronga mai! Ko taua au tuatua no te tumatetenga kua akatupuia ki runga i te iti tangata o Iuda e tona oire maata, ko Ierusalema, no te mea ko te au arataki e te au tangata katoa kare i rave ana i te anoano o Iehova ra. Te au pa enua i te pae mai, mei ia Philisetia, ia Moabi, e Amona, ka rokoia katoa e to te Atua riri. No teaa ra? No to ratou takinga kino, e au anere ua atu mataiti te patoianga roa i te iti tangata o Iehova. No taua tumu katoa ra, ka akapouia te mana patireia o te ao ko Asura, kare e akatu akaouia.
2. I te akaraanga koai ma te tuatuaia ra ia Zephania 3:8?
2 Inara, te vaira etai aronga tei akonoia kia ora i Iuda i taito ra. Kua tapapa atu ratou ki te akonoanga i te akavaanga tu-Atua i te aronga rave kino e i te akaraanga ko ratou te aronga tei tuatuaia atura: “E tapapa mai ana ra iaku, te tuatua mairā Iehova, e kia tae ki te rā e tu ei au ki runga i taku e ka noni ra; teia oki taku i akakoro ana e akaputuputu i te pa enua, e uipa mai i te au basileia; kia riringi atu au i toku mainaina ki runga ia ratou, i te vera anga o toku riri kia ope; e pou rava oki te enua katoa nei i te ai ra i toku nei vareae.”—Zephania 3:8.
“E Vaa Viivii Kore” Noai Ma?
3. Eaa te tuatua manakonakoanga tei akauruia a Zephania kia oronga?
3 Ae, kua oronga a Zephania i ta Iehova au tuatua no te tumatetenga. Inara kua akauru katoaia te peroveta ra kia kapiti atu i tetai tuatua meitaki no te manakonakoanga—tetai te ka akapumaana maata i te aronga tei tiratiratu ua atura kia Iehova. Mei tei tataia ia Zephania 3:9, kua akakite maira te Atua ko Iehova: “Ei reira oki au e tuku atu ei i te vaa viivii kore ki te au tangata nei, kia tautopa katoatoa ratou i te ingoa o Iehova; kia tavini atu ratou iaia ma te manako okotai.”
4, 5. (a) Eaa te ka tupu ki te aronga tuatua tika kore? (e) Koai ma te ka puapingaia mei te reira, e no teaa ra?
4 Te vaira te au tangata kare e orongaia kia ratou te vaa viivii kore. Te akataka maira te totou no ratou, i te na koanga: “Ei reira oki au e akataka ke atu ei i rotopu ia koe i toou aronga akatietie.” (Zephania 3:11) No reira ko te aronga akatietie tei kore ra e akateitei i te au ture a te Atua e kua rave i te tuatua tika kore ka takoreia atu. E koai te ka puapingaia mei teia? Te tuatua ra a Zephania 3:12, 13: “E vaoo ra au [ko Iehova] i roto ia koe i te au tangata akaaka e te ao, e ka irinaki ratou i te ingoa o Iehova. Kare te toenga o Iseraela e rave i te kino; kare oki ratou e tuatua i te tuatua pikikaa; kare oki e arero pikikaa e kitea i roto i to ratou vaa; ka kaikai oki ratou, e ka akāvai ki raro, e kare ua tetai e akamataku mai.”
5 Ko tetai toenga tiratiratu i Iuda ra te ka puapingaia. No teaa ra? No te mea kua rave ratou kia rotai ma te au tuatua: “E kimi ia Iehova, e te aronga akaaka ravarai o te enua nei, ko tei rave i te tuatua-tau nana ra; e kimi i te tuatua-tika, e kimi i te akaaka, peneiake kotou ko te uunaia i te rā e riri ei a Iehova ra.”—Zephania 2:3.
6. Eaa tei tupu i te tupu anga mua o ta Zephania totou ra?
6 I te akatupuanga mua i te totou a Zephania, kua akautunga te Atua ia Iuda akarongo kore ra na te tuku anga i te Mana Patireia o te Ao ra ko Babulonia kia autu ki runga iaia e kia rave tuikaa i tona au tangata i te 607 M.T.N. Ko tetai papaki, kapiti katoa i te peroveta ko Ieremia, kua akaoraia, e ko etai kua vai tiratiratu kia Iehova i roto i te tu tuikaa. I te 539 M.T.N., kua re to Madai e to Peresia i raro ake i te Ariki ko Kuro ki rungao ia Babulonia. Vaitata e rua mataiti i muri akera, kua oronga a Kuro i te akauenga tei akatika ra i tetai toenga o te au ngati Iuda kia oki akaou ki to ratou enua kainga. I muri akera, kua patu akaouia te iero o Ierusalema, e kua riro akaou te kau taunga ki roto i te tu papa kia apii i te au tangata i te Ture. (Malaki 2:7) No reira kua akapuapinga a Iehova i te toenga akaoraia ra—ia ratou e vai tiratiratu ra.
7, 8. Kua piri atu kiaai te au tuatua totou ia Zephania 3:14-17, e eaa koe i pau ei mei te reira?
7 No te aronga te ka rekareka i taua akaoraanga ra, kua totou a Zephania: “Ka imene, e te tamaine a Ziona; ka maeva, e Iseraela; kia pereperekavana, e kia rekareka ma te ngakau katoa, e te tamaine a Ierusalema. Kua apai keia e Iehova taau ra au utunga; kua akapeke aia i toou ra au enemi; tei roto ia koe ra te ariki o Iseraela, ko Iehova: kare koe e kite akaou i te kino. I taua rā ra ka tuatuaiaʼi Ierusalema, Auraka e mataku; e Ziona e, Auraka e parukaua to rima. Ko to Atua ra ko Iehova, tei roto ïa ia koe, ko tei ririnui ïa; nana rai e akaora; e rekareka aia i runga ia koe ma te pereperekavana, e noo marie aia i roto i tona aroa; e rekareka aia i runga ia koe ma te imene.”—Zephania 3:14-17.
8 Kua taiku taua au tuatua totou ra i te toenga o tei akatupuia maira i te tuikaa anga i Babulonia e kua akaokiia mai ki to ratou enua tupuna. Te akatakaia maira teia ia Zephania 3:18-20, ka tatau tatou: “E akaputuputu au i te aronga e aue i te au uipa anga tapu ra, no roto oki ratou ia koe; te aronga i akakoromaki i te akakino anga iaia. I na, i taua tuatau ra e raveia atu e au te aronga katoa i kino ei koe ra: e akaora oki au i tei pirikoki, e akaputuputu mai au i tei tuaruia ki vao, e naku e akatupu i te paapaa e te rongonui ia ratou i roto i te au enua katoa i taakamaiaʼi ratou. I taua tuatau ra e akaoki mai ei au ia kotou, i taua tuatau rai e akaputuputu ei au ia kotou: e akatupu oki au i to kotou ingoa, e te paapaa ia kotou, i roto i te pa enua katoa o te enua nei, kia taruri ke au i to kotou tuikaa anga ki mua i to kotou mata, te tuatua mairā Iehova.”
9. Akapeea ta Iehova akatupu anga i tetai ingoa nona uaorai i te kapiti anga ma Iuda?
9 E tamanako ana i te poitirere o te pa enua takapini e au enemi ra no te au tangata o te Atua! Kua riro te au tangata o Iuda ei tuikaa na Babulonia mana ra, ma te kore ua e manakonakoanga no te tatara anga mai i reira. Pera katoa, kua vai tanea ua to ratou enua. Inara, na te ririnui o te Atua, kua akaoraia mai ratou ki to ratou enua kainga i muri ake i te 70 mataiti, inara ko to ratou pa enua enemi ra kua aere atu ki te akakinoia. Mei teaa tetai ingoa ta Iehova i akatupu nona uaorai na te akaokianga mai i taua aronga toenga tiratiratu ra! Kua akariro aia ia ratou ei “ingoa, e te paapaa ia kotou, i roto i te pa enua katoa o te enua nei.” Mei teaa ra te apaianga mai a taua akaoraanga ra i te paapaa kia Iehova e ki te aronga tei mou ra i tona ingoa!
Akateiteiia te Akamori Anga ia Iehova
10, 11. A naea te tupu anga maata o ta Zephania totou akaora anga ra, e akapeea tatou i kite ei i teia?
10 Kua raveia tetai atu akaora anga i te anere mataiti mua o te Tuatau Noa nei, i ta Iesu Karaiti akaputu anga i tetai toenga o to Iseraela ki te akamori mou. Ko tetai akara anga momua te reira no te ka aere mai, no te mea ko te akatupu anga maata no te akaora anga te vai maira i te tuatau ki mua. Kua akakite mai ta Mika totou: “E riro kia tae ki te au rā openga ra, e akatinamouiaʼi te maunga ra o te are o Iehova ki runga i te take o te au maunga ra, e ka akateiteiia ïa ki rungao i te au tuaivi ra, e ka uipa mai te au tangata ki reira.”—Mika 4:1.
11 Aea teia e tupu ei? Mei ta te totou e tuatua ra, i “te au rā openga ra”—ae, i teia “tuatau openga.” (2 Timoteo 3:1) Ka tupu teia i mua ake i te openga o teianei akatereanga kino o te au mea nei i te tuatau te akamori ra to te pa enua i te au atua pikikaa. Te tuatua ra Mika 4:5: “Kia aaere ua te tangata ravarai i te ingoa o tona uaorai atua.” E ka peea te aronga akamori mou? Te pau maira te totou a Mika: “Ka aaere ra tatou i te ingoa o Iehova, o to tatou Atua, e tuatatau ua atu.”
12. Akapeea te akateitei angaia te akamori mou i teia tuatau openga nei?
12 No reira, i teia tuatau openga ra, ‘kua akatinamouia te maunga o te are o Iehova ki runga i te take o te au maunga.’ Te akamori anga mou e te teitei a Iehova kua akaoraia, kua akatinamouia, e kua akateiteiia ki runga ake i tetai ua atu e i etai atu au tu akonoanga katoatoa. Mei ta te totou a Mika i akakite maira, e “ka uipa mai te au tangata ki reira.” E ko te aronga katoa e akono i te akonoanga mou “ka aaere ra [ratou] i te ingoa o Iehova, o to [ratou] Atua, e tuatatau ua atu.”
13, 14. Inaea teianei ao i tomo atu ei ki roto “i te au rā openga ra,” e eaa tei tupu ana mei reira mairai i te akamori anga mou ra?
13 Te au tupuanga tei akatupu ra i te totou Pipiria te akapapu maira e kua tomo atu teianei ao ki roto i “te au rā openga ra”—i tona tuatau openga—i te mataiti 1914. (Mareko 13:4-10) Te akakite maira te tuatua enua e kua akamata a Iehova i te akaputuanga i te toenga o te aronga akatainu tiratiratu ki te akamori mou no ratou ra te manakonakoanga no te rangi. Kua aruia mai te reira e te akaputuanga i “te aronga maata rava . . . no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai e te au reo katoa oki”—te aronga e manakonakoanga to ratou no te ora anga e tuatau ua atu i te enua nei.—Apokalupo 7:9.
14 Mei te Tamaki I o te Ao nei tae roa mai ki teia tuatau, kua tere maata atu ki mua te akamorianga ia Iehova a te aronga tei mou ra i tona ingoa i raro ake i tana ra arataki anga. Kua tupu mai i etai tauatini tokoiti i muri ake i te Tamaki I o te Ao nei, kua tae te numero o te aronga akamori ia Iehova i teianei e vaitata i te ono mirioni, tei akaputuia ki etai 91,000 putuputuanga i te au enua e 235. I te au mataiti tataki tai, te akapou ra teianei aronga akakitekite Patireia e tere atu i te pirioni ora ma te akapaapaa anga i te Atua i te ngai tangata. Te taka meitaki ra e ko teianei Au Kite o Iehova te aronga te akatupu ra i ta Iesu au tuatua: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga iora ïa i reira ra.”—Mataio 24:14.
15. Akapeea te akatupu anga ia Zephania 2:3 i teianei?
15 Te akakite ra a Zephania 3:17: “Ko to Atua ra ko Iehova, tei roto ïa ia koe, ko tei ririnui ïa; nana rai e akaora.” Te puapinga i te pae vaerua te rekarekaia ra e te au tavini o Iehova i teianei tuatau openga ko te tupu anga tikai ia no te mea ‘tei rotopu aia ia ratou’ to ratou Atua mana katoa. Ko te tika teia i teia tuatau mei to te akaora anga o to Iuda i taito ra i te 537 M.T.N. Na reira ka kite tatou akapeea te kiteanga i te tupu anga maata o Zephania 2:3 i to tatou tuatau nei i te tuatua anga: “E kimi ia Iehova, e te aronga akaaka ravarai o te enua nei.” I te 537 M.T.N., kua kapiti te aronga “ravarai” i te toenga o te au ngati Iuda tei oki atura mei te tuikaa anga i Babulonia. I teianei te akatutu maira te reira i te aronga akaaka o te pa enua ravarai o te enua katoa nei, te aronga tei akarongo akaperepere atu i te angaanga tutuanga Patireia i te ao katoa nei tei uipa atu ki “te maunga o te are o Iehova” ra.
Kua Puapinga te Akamori Anga Mou
16. Penei eaa te akatupu anga ki to tatou au enemi i te puapinga anga o te au tavini o Iehova i teia tuatau nei?
16 I muri ake i te 537 M.T.N., e manganui i te au pa enua takapini kua poitirere na te akaora anga o te au tavini o te Atua ki te akamori anga mou i to ratou enua kainga. Inara, kua tupu taua akaora anga ra na runga i tetai tuanga meangiti ua. Ka rauka ainei ia koe te tamanako e eaa ta tetai papaki—pera katoa te au enemi o te au tangata o te Atua ra—e tuatua ra i teianei ia ratou e akara nei i te tupu anga umere, te puapinga, e te tere anga ki mua o te au tavini o Iehova i teia tuatau nei? Penei ake, te manako ngakau ra etai o teia au enemi mei te au Pharisea i to ratou akara anga i akapeea te au tangata i te akaputu anga mai kia Iesu. Kua tuatua iora ratou: “I na, kua ope takiri to te ao katoa i te aru iaia.”—Ioane 12:19.
17. Eaa ta tetai tangata tata i tuatua no te Au Kite o Iehova, e eaa te tupu anga ta ratou i kite ana?
17 I roto i tana puka These Also Believe, kua tuatua te Poropeta ko Charles S. Braden e: ‘Kua tapoki katoaia te enua e te Au Kite o Iehova ma ta ratou akakitekite anga. Ka tika kia tuatuaia e kare tetai pupu akonoanga okotai i te ao nei i akakite kia maata atu te maroiroi e te rave tamou marieanga i te tauta anga kia akatotoa i te tuatua meitaki o te Patireia i ta te Au Kite o Iehova. Ko teianei akaaerenga ka aere ua atu mei te maroiroi ki te maroiroi.’ Mei teaa ra te tika i tana! I tana tata anga i taua au tuatua ra i te 50 mataiti kua topa, ko etai 300,000 Au Kite anake tei tutu aere ra takapini i teianei ao. Eaa tana ka tuatua i teia tuatau, i te mea e vaitata i te 20 taime te maata atu te numero—ko etai ono mirioni—te rave ra i te tutuanga i te tuatua meitaki?
18. Eaa te vaa viivii kore ra, e kua orongaia e Iehova te reira kiaai ma?
18 Na roto i tana peroveta, kua taputou te Atua: “Ei reira oki au e tuku atu ei i te vaa viivii kore ki te au tangata nei, kia tautopa katoatoa ratou i te ingoa o Iehova; kia tavini atu ratou iaia ma te manako okotai.” (Zephania 3:9) I teia tuatau openga, ko te Au Kite o Iehova te kapiki ra i te ingoa o Iehova, tei tavini taokotai ra iaia na roto i te tatua o te aroa kare e rauka kia momotuia—ae, “ma te manako okotai.” Ko ratou te aronga ta Iehova i oronga atura i te vaa viivii kore. Ko teianei vaa viivii kore te kapiti ra i tetai kiteanga tika i te tuatua mou no te Atua e tana au akakoroanga. Ko Iehova anake te oronga maira i teianei kiteanga na roto i tona vaerua tapu. (1 Korinetia 2:10) Kua oronga aia i tona vaerua kiaai ma? Ki ‘te aronga anake e akarongo iaia ra ei tutara.’ (Angaanga 5:32) Ko te Au Kite anake o Iehova te mareka ra kia akarongo ki te Atua ei Tutara i te au apinga ravarai. No reira i raukai ia ratou te vaerua o te Atua e ka tuatua i te vaa viivii kore, koia te tuatua mou no Iehova e tana au akakoroanga umere. Ka taangaanga ratou i te vaa viivii kore kia akapaapaa ia Iehova i te ao katoa nei na runga i tetai tu maata e te tupu anga oki.
19. Eaa te o atura ki te tuatua anga i te vaa viivii kore?
19 Kare te tuatua anga i te vaa viivii kore e kapiti anake ua ana ki te irinakianga i te tuatua mou e te apiianga i te reira kia etai ke mari katoa ra te rotai atura i to etai tu akono ma te au ture a te Atua e tana au kaveinga. Kua rave te au Kerititiano akatainuia i te aratakianga i te kimi anga ia Iehova e te tutuanga i te vaa viivii kore. E tamanako ana eaa tei akatupuia! Noatu rai e kua topa mai te numero o te aronga akatainuia ra kia tokoiti mai i te 8,700, e vaitata i te ono mirioni etai ke atu te aru ra i to ratou akarongo na te kimianga ia Iehova e te tuatua anga i te vaa viivii kore. Ko teia te numero te tupu ra o te urupu maata no te pa enua ravarai tei akono ra i te akarongo i to Iesu atinga oko, te akamori tapu ra i te paepae i te enua nei o te nao vaerua o te Atua ra, e ka ora atu i “te mate maata” kare e roaia ka tae mai ki runga i teia ao tuatua tika kore.—Apokalupo 7:9, 14, 15.
20. Eaa te vai maira ki mua no te aronga akatainu tiratiratu ia e no te aronga o te urupu maata ra?
20 Ka aratakiia atu te urupu maata ki roto i te ao ou tuatua tika a te Atua. (2 Petero 3:13) Ko Iesu Karaiti ratou ko te 144,000 aronga akatainuia tei akatuakaouia ki te oraanga i te rangi kia tavini ei ui ariki e ei kau taunga ma ia katoa ra ka riro ei pupu tutara anga ou no te enua. (Roma 8:16, 17; Apokalupo 7:4; 20:6) Te aronga te ka ora atu i te mate maata ka rave angaanga kia akariro i te enua ei parataito e ka tuatua ua atu i te vaa viivii kore. Ei kaveinga kia ratou ka akonoia te au tuatua: “E te au tamariki katoa naau ra e apiiia e Iehova; e ei au nuingangare to te au tamariki naau ra. E akatinamouia koe i te tuatua-tika.”—Isaia 54:13, 14.
Angaanga Apiianga Maata Rava i te Tuatua Enua
21, 22. (a) Mei tei akakiteia maira ia Angaanga 24:15, koai ma te ka tau kia apiiia i te vaa viivii kore ra? (e) Eaa te angaanga aite koreia te ka raveia ki te enua nei i raro ake i te tutara Patireia?
21 Ko tetai pupu maata rava te ka orongaia tetai tuatau kia apii i te vaa viivii kore i roto i te ao ou ko te aronga tei tuatuaia ra ia Angaanga 24:15, te tuatua ra: “E e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” I te tuatau kua topa, e au pirioni ua atu te au tangata tei ora ana e kua mate atu kare i kite tika ia Iehova. Na roto i tetai tu tau, ka apai mai aia ia ratou kia ora. E ko taua aronga akatuakaouia maira ka umuumuia kia apiiia i te vaa viivii kore.
22 Mei teaa ia raveanga meitaki kia akono i tetai tuanga i taua angaanga apiianga maata ra! Ka riro te reira ei raveanga apiianga maata rava i te tuatua enua o te tangata nei. Pouroa te reira ka oti takiri i raro ake i te tutara rave tauturu anga aroa a Iesu Karaiti i tona mana Patireia. Ei tupuanga, ka kite te au tangata i te openga ra o te tupuanga o Isaia 11:9 te na ko ra: “Ka ki te enua i te kite ia Iehova, mei te vairanga tai e ki i te tai ra.”
23. Eaa koe ka tuatuaʼi e kua akameitaki maataia tatou ei au tangata no Iehova ra?
23 Mei teaa ra to tatou akameitaki angaia i teia tuatau openga nei i te teateamamaoanga no taua tuatau umere ra i te ki tika anga te enua i te kite ia Iehova ra! E mei teaa katoa oki tetai tika meitaki no tatou i teianei kia riro ei au tangata no te Atua, ei aronga te kite nei i te tupuanga mekameka o te au tuatua totou tei tataia ra ia Zephania 3:20! I reira ka kitea e tatou ta Iehova akapapu anga mai: “E akatupu oki au i to kotou ingoa, e te paapaa ia kotou, i roto i te pa enua katoa o te enua nei.”
Akapeea Koe me Pau?
• Eaa te au akatupu anga no ta Zephania totou akaora anga?
• Akapeea te puapinga anga o te akamori mou i teia tuatau openga nei?
• Eaa te angaanga apiianga maata te ka raveia i roto i te ao ou?
[Tutu i te kapi 25]
Kua oki atu to Iehova au tangata ki to ratou enua kainga kia akanoo i te akamori anga ma. Te kite ra koe i te puapinga maata o teia i teia tuatau?
[Au Tutu i te kapi 26]
Na te tuatuaanga i te “vaa viivii kore,” te oronga ra te Au Kite o Iehova ki te au tangata i te tuatua akapumaana o te Pipiria