“Te Tuatua a to Tatou Atua, e tu ïa e Rimua”

“Te mae nei te ngangaere, te maeaea nei te tiare: kareka te tuatua a to tatou Atua, e tu ïa e rimua.”​—ISAIA 40:8.

AU IMENE: 43, 48

AKAPEEA TE TUATUA A TE ATUA TE VAI UA ANGA NOATU TE . . .

tauianga reo?

tauianga poritiki?

patoianga i te angaanga uri reo?

1, 2. (a) Mei teaa rai te oraanga naringa kare te Pipiria? (e) Eaa te ka tauturu ia tatou kia puapingaia mei te Tuatua a te Atua?

MEI teaa rai toou oraanga naringa kare te Pipiria? Kare aau akoanga tau meitaki ei arataki ia koe i te au rā. Kare koe i kite i te tika no runga i te Atua, te oraanga, e te tuatau ki mua. E kare takiri koe e kite i ta Iehova i rave no te tangata i te tuatau i topa.

² Mea meitaki ra, kare tatou i roto i teia turanga maromaroa. Kua oronga mai a Iehova i tana Tuatua, te Pipiria. Taputou aia e ka vai rai tana karere e tuatau ua atu. Kua taiku te apotetoro ko Petero ia Isaia 40:8. Noatu e kare teia irava e akataka tikai ra i te Pipiria, ka tau te reira ki te karere a te Pipiria. (E tatau ia 1 Petero 1:24, 25.) Ka puapinga maata tatou me tatau i te Pipiria i roto i to tatou reo. E kite ua ana te aronga tei inangaro i te Tuatua a te Atua i teia. I te au anere mataiti i topa, kua angaanga pakari tetai pae i te uri i te Pipiria e te tuʼa aere i te reira noatu te patoi anga maata e te turanga ngata. Ka inangaro a Iehova i “te tangata katoatoa kia ora, e kia rauka te kite i te tuatua-mou.”​—1 Timoteo 2:3, 4.

3. Eaa ta tatou ka uriuri i teia atikara? (Akara i te tutu mua.)

³ I teia atikara, ka uriuri tatou akapeea te Tuatua a te Atua te vai ua anga noatu te (1) tauianga reo, (2) tauianga poritiki tei taui te reo matauia, e te (3) patoianga i te angaanga uri reo. Akapeea teia uriurianga te tauturu anga ia tatou? Ka oonu roa atu to tatou āriki rekareka no te Pipiria e tona Tata.​—Mika 4:2; Roma 15:4.

TAUIANGA REO

4. (a) Akapeea te reo me taui i te tuatau ka aereia? (e) Akapeea tatou i kite ei kare te Atua e inangaro maata atu i tetai reo mei tetai? Eaa toou manako i teia?

⁴ I te tuatau i topa, e taui ana te reo. Penei ka taui te aiteanga o tetai au kupu e te au tuatua tei matauia. Penei ka rauka ia koe te akamanako i tetai akaraanga i roto i toou reo. E tika katoa teia no te reo taito. Te reo Epera e te Ereni ta te tangata e tuatua ra i teia tuatau e tuke ki te reo Epera e te Ereni i tataia ai te Pipiria. E maata te tangata kare e mārama ana i te reo taito i tataia ai te Pipiria, no reira ka anoanoia tetai urianga. Manako tetai pae e me apii ratou i te reo Epera e te Ereni taito, ka mārama meitaki atu ratou i te Pipiria. Inara penei kare teia e tauturu ia ratou mei ta ratou i manako.a (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Mataora tikai tatou e kua uriia te katoa anga me kore tetai au tuanga o te Pipiria vaitata i te 3,000 reo. Ko Iehova tei inangaro i te tangata o “te pa enua katoa, e te au kopu, e te au reo” kia puapingaia mei tana Tuatua. (E tatau ia Apokalupo 14:6.) Mea papu, ka akakeu teia ia tatou kia piri vaitata atu ki te Atua aroa e te papakitai kore.​—Angaanga 10:34.

5. Eaa tei akariro i te King James Version ei mea puapinga?

⁵ I te mea e taui ana te reo, ka akakeu katoa i te au urianga Pipiria. Tetai urianga e māmā ua i te tatau me neneiia te reira, penei i muri mai kare e taka meitaki akaou ana. Tetai akaraanga ko te King James Version, tei neneiia i te 1611. Kua riro mai teia ei Pipiria rongonui rava atu i te reo Papaa. Kua riro te aerenga tuatua o te King James Version ei taui i te reo Papaa.b (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Inara, e iti ua te taime i taangaangaia ai te ingoa o Iehova i roto i teia urianga. I te au ngai i roto i te Tuatua Tapu Epera, ka kitea te ingoa o te Atua i roto i te tataanga mua, kua monoia ki te tuatua “ATU.” Kua taangaanga katoa te au urianga ou i te tuatua “ATU” i roto i tetai au irava o te Tuatua Tapu Ereni Kerititiano. Na teia mataara, kua āriki te King James Version e ka tau kia tuku i te ingoa o te Atua ki roto i te Koreromotu Ou.

6. Eaa tatou i rekareka ai i te New World Translation?

⁶ Te neneiia anga te King James Version no te taime mua, e tangi anga ou te au tuatua Papaa. Inara i te tuatau i aereia, kua riro mai tetai au tuatua ei mea taito, e i teia rā e ngata i te mārama. Kua tupu katoa teia ki tetai au urianga mua o te Pipiria i te au reo ke. No reira mataora tikai tatou i te New World Translation of the Holy Scriptures, tei tataia i roto i te reo o teia tuatau. Kua uriia te katoa anga me kore tetai tuanga o teia urianga ki roto i te 150 tuma reo. Tera te aiteanga, ka rauka i te maata anga o te tangata i te ao katoa te tatau i tetai urianga i to ratou uaorai reo. Ka māmā ua e te taka meitaki i teia au tuatua i te itae i to tatou ngakau ma te karere a te Atua. (Salamo 119:97) Inara te tumu i umere roa ai te New World Translation koia oki kua akaoki i te ingoa o te Atua i te au ngai pouroa ka kiteaia i roto i te tataanga mua.

TE REO MATAUIA

7, 8. (a) Eaa te tumu e maata te ngati Iuda i te toru anere M.T.N. kare e mārama ana i te Tuatua Tapu Epera? (e) Eaa te Septuagint Ereni?

⁷ Tetai taime kua riro te taui anga poritiki i teianei ao ei taui i te reo ta te tangata e tuatua ra. Inara kua akapapu a Iehova kia uriia te Pipiria ki te reo ta te tangata e mārama ra. Ei akaraanga, ko te 39 puka mua o te Pipiria kua tataia e te ngati Iuda, me kore te ngati Iseraela. “Ko te tuatua ra a te Atua i tukuia mai ia ratou ra.” (Roma 3:1, 2) Kua tata ratou i teia au puka mua i te reo Epera me kore Arama. Inara tae mai ki te toru anere M.T.N., e maata te ngati Iuda kare i mārama akaou i te reo Epera. No teaa ra? Te autu anga a Alexander the Great i tetai tuanga maata o teianei ao, kua totoa te Patireia Ereni. Tei tupu, kua riro te reo Ereni tei matauia i te au ngai e tutaraia ra e Ereni, e e maata te tangata tei tuatua i te reo Ereni kare i to ratou uaorai reo. (Daniela 8:5-7, 20, 21) Kapiti katoa mai te maataanga o te ngati Iuda, no reira e ngata ia ratou te mārama i te Pipiria reo Epera. Eaa te ravenga?

⁸ Mei te 250 mataiti i mua ake ka anau ei a Iesu, kua uriia te au puka Pipiria mua e rima i roto i te reo Ereni. I muri mai, kua uriia te katoa anga o te Tuatua Tapu Epera. Kua kapikiia teia urianga e ko te Septuagint Ereni. Ko teia te urianga mua o te katoa anga o te Tuatua Tapu Epera.

9. Akapeea te Septuagint e tetai au urianga ke te tauturu anga i te tangata kia tatau i te Tuatua a te Atua? (e) Eaa taau tuanga reka roa atu o te Tuatua Tapu Epera?

⁹ No te Septuagint i rauka ai i te ngati Iuda tei tuatua i te reo Ereni i te tatau i te Tuatua Tapu Epera i te reo Ereni. Ka rauka ainei ia koe te tamanako i to ratou rekareka maata i te rongo e te tatau i te Tuatua a te Atua i to ratou uaorai reo? I muri mai, kua uriia tetai au tuanga o te Pipiria ki roto i te reo matauia, mei te reo Suria, Goth, e te Ratini. Te maata atu te tangata tei tatau e te mārama i te Tuatua a te Atua, kua inangaro katoa ratou i te reira. E kua rauka mai ta ratou au irava reka roa atu, mei ia tatou rai i teia tuatau. (E tatau ia Salamo 119:162-165.) Ae, kua vai ua rai te Tuatua a te Atua noatu te taui anga poritiki e te tauianga o te reo matauia.

PATOIANGA I TE URIANGA PIPIRIA

10. I to John Wycliffe tuatau, eaa te tumu kare te maata anga o te tangata i tatau i te Pipiria?

¹⁰ I te au mataiti i topa, e maata te au arataki ririnui tei tāpu i te tangata mei te tatau anga i te Pipiria. Inara, kare tetai aronga mataku Atua i akamutu ana i te uri i te Pipiria na te katoatoa. Tetai ia ratou ko John Wycliffe tei noo i Peritane i te tuatau o te 14 anere mataiti. Irinaki aia e ka tau te katoatoa kia tatau i te Pipiria. I tona tuatau, kare e maata ana te tangata i Peritane tei rongo i te karere a te Pipiria i to ratou reo. E āka moni te Pipiria, e kua anoanoia kia tata rima i te au kopi tatakitai. No reira e iti ua te tangata e Pipiria ta ratou. Pera katoa, kare te maata anga i tera tuatau i kite i te tatau. Penei kua rongo te aronga aere pure i te tatau anga maata o te Pipiria i te reo Ratini, inara e reo taito te reira kare e māramaia e te tangata. Akapeea a Iehova te akapapu anga kia rauka i te tangata te Pipiria i to ratou uaorai reo?​—Maseli 2:1-5.

11. Eaa tei tupu ki te Pipiria a Wycliffe?

¹¹ I te 1382, kua uri a John Wycliffe e tetai pae i te Pipiria i roto i te reo Papaa. Kua rongonui te Pipiria a Wycliffe i roto i tetai pupu tei kapikiia ko te Lollards. Inangaro tikai teia aronga i te Pipiria. Kua aaere ratou mei tera oire ki tera oire takapini ia Peritane. Kua tatau te Lollards i te Pipiria ki te tangata e kua oronga i tetai au tuanga tei tataia e te rima tangata. No ta ratou angaanga kua rongonui akaou te Pipiria.

12. Eaa te manako o te au arataki akonoanga no runga ia Wycliffe e tana angaanga?

¹² Kua riri te au arataki akonoanga ia Wycliffe, tana Pipiria, e tana au pipi. Kua takinokino ratou i te Lollards e kua takore pouroa i te au Pipiria Wycliffe tei kitea. Noatu e kua mate takere a Wycliffe, kua akakite te au arataki akonoanga e e enemi aia no te Akonoanga. Kua keri ratou i tona au ivi, tutungiia, e kua tiria te reu ki roto i te kauvai Swift. Inara e maata te tangata tei inangaro i te tatau e te mārama i te Tuatua a te Atua, e kare e rauka i te Akonoanga i te tāpu ia ratou. I te au anere mataiti i muri mai, kua uri te tangata i Europa e tetai au ngai o teianei ao i te Pipiria e kua nenei i te reira i roto i te au reo ka māramaia e te manganui.

“KO TEI AKAKITE IA KOE I TE MEA E PUAPINGAʼI KOE NA”

13. Eaa ta tatou ka papu? Akapeea teia te akaketaketa anga i to tatou akarongo?

¹³ Kua akauruia te Pipiria e te Atua. Kare ra te aiteanga e ko te angaanga urianga i te Septuagint, te Pipiria Wycliffe, te King James Version, e tetai ua atu urianga, e mea akauruia e te Atua. Inara, me akara matatio tatou akapeea teia au urianga te neneiia anga, te taka meitaki ua ra mei ta Iehova i taputou, kua vai ua rai tana Tuatua. Te akamaroiroi ra teia i to tatou akarongo e ka tupu pouroa te au taputou a Iehova.​—Iosua 23:14.

14. Akapeea ta tatou i apii no runga i te Pipiria te akaoonu atu i to tatou aroa no te Atua?

¹⁴ Me apii tatou akapeea a Iehova te paruru anga i tana Tuatua, ka ketaketa atu to tatou akarongo e ka oonu atu to tatou inangaro iaia.c (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Eaa te tumu i oronga ai a Iehova i te Pipiria kia tatou e te taputou kia paruru i te reira? No tona aroa ia tatou e tona inangaro i te apii ia tatou i te mea e puapinga ai tatou. (E tatau ia Isaia 48:17, 18.) Ka akakeu teia ia tatou kia inangaro e kia akarongo kiaia.​—1 Ioane 4:19; 5:3.

15. Eaa ta tatou ka uriuri i te atikara ka aru mai?

¹⁵ Ka inangaro tikai tatou i te Tuatua a te Atua, no reira akapeea tatou e puapinga ai mei ta tatou tatauanga Pipiria? Akapeea tatou te tauturu anga i te aronga i te ngai tutu aere kia āriki i te Pipiria? E akapeea ana te au puapii i roto i te putuputuanga te akapapu anga e kua akatumuia ta ratou e apii ra ki runga i te Tuatua a te Atua? Ka uriuri tatou i teia au uianga i te atikara ka aru mai.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tataanga i te kapi 16]

Mataora tikai tatou e kua uriia te katoa anga me kore tetai au tuanga o te Pipiria vaitata i te 3,000 reo

[Pia i te kapi 19]

TETAI AU TUATUA I URIURIIA

Ta te Atua i taputou, kua vai ua rai tana Tuatua e tae ua mai ki teia ra. Tauta tetai pae i te tāpu i te tangata kia kore e rauka te Pipiria na te tataanga i te reira i te reo kare te maata anga e mārama. Inara no te angaanga a te aronga uri reo e tetai ke, e manganui ka rauka i te tatau i te Tuatua a te Atua i to ratou uaorai reo e ka mārama i te reira. Kua tauturu teia ia ratou kia riro mai ei au oa no Iehova e kia rauka te manakonakoanga no te tuatau ki mua

[Pia i te kapi 20]

Aere Mai e Akara i Teia Ngai!

Ia Aperira 3, 2017, kua akatueraia tetai ngai vairanga Pipiria i ko i to tatou opati maata i Warwick, New York, Marike. Kua tapaia te ingoa o teia ngai vairanga tinamou e ko “Te Pipiria e te Ingoa o te Atua.” Te akaari katoa ra teia ngai vairanga ou i te au Pipiria taito e te au apinga Pipiria te ka tauiia i te au taime. Te pati nei matou ia koe kia atoro i te ngai vairanga Pipiria e tetai atu au ngai vairanga apinga i konei i te opati maata. Me ka tika e aere ki te www.pr2711.com kia tapao i tetai atoro anga. Aere ki te NO RUNGA IA MATOU > AU OPATI E TE TUROTO.

[Tutu i te kapi 18]

Inangaro a John Wycliffe e tetai pae i te katoatoa kia rauka te Tuatua a te Atua. Ko taau ainei tera ka inangaro? (Akara i te parakarapa 11)

[Credit Line]

© Classic Vision/age fotostock