“Kua Okoia Kotou i te Oko”
“Kua okoia kotou i te oko: e teianei, e akameitaki i te Atua.”—1 KORINETIA 6:20.
1, 2. (a) Kia tau ki te Ture a Mose, akapeea ra te akono anga i te au tavini ngati Iseraela? (e) Eaa te ikianga tei orongaia ki te tavini tei anoano i tona pu?
“KUA totoa e kua ariki atea uaia te tuikaaanga i roto i te ao taito,” i akakite ei te Holman Illustrated Bible Dictionary. Kua kapiti mai te reira e: “Kua akanooia te pae puapinga o Aiphiti, Ereni, e Roma ki runga i te angaanga tuikaa. I te anere mataiti Kerititiano mua, e tai i roto i te toru tangata i Itaria e e tai i roto i te rima i tetai au ngai ke atu e tavini.”
2 Noatu kua vai katoa ana te tuikaaanga i roto ia Iseraela i taito, kua akapapu ra te Ture a Mose e kia rauka te paruruanga no te au tavini Epera. Ei akatauanga, kua umuumuia e te Ture e auraka kia tere atu i te ono mataiti te angaanga anga tetai ngati Iseraela ei tavini. I te itu o te mataiti, kia akatikaia kia “aere ua ïa aia i reira, auraka e oko.” Inara no te tau e te tu aroa o te au ture no runga i te akono anga i te au tavini kua akapapa te Ture a Mose i te au akanoonooanga ka aru mai: “Kia tuatua pu ua maira taua tavini ra, E anoano au i taku pu, taku vaine, e taku au tamariki; kare au e aere ua: Ei reira tona pu e arataki ei iaia ki te au akava ra; e nana oki aia e arataki ki te ngutupa are, e kare ra, ki te kopa ta; e na tona pu e ko i tona taringa e puta atu ki tetai ko; ka tavini tamou atu ei aia kiaia ra.”—Exodo 21:2-6; Levitiku 25:42, 43; Deuteronomi 15:12-18.
3. (a) Eaa te tu tuikaaanga ta te au Kerititiano i te anere mataiti mua i ariki? (e) Eaa te akakeu ra ia tatou kia tavini i te Atua?
3 Te oake maira te akanoonooanga o te tavinianga oronga ua i tetai akaraanga momua no te tu tuikaaanga tei raro ake te au Kerititiano mou. Ei akaraanga, kua akataka mai te aronga tata Pipiria ko Paulo, Iakobo, Petero, e Iuda ia ratou uaorai ei au tavini na te Atua e na Karaiti. (Tito 1:1; Iakobo 1:1; 2 Petero 1:1; Iuda 1) Kua akamaara a Paulo i te au Kerititiano i Tesalonia e kua ‘ariu mai ratou ki te Atua, mei to ratou au idolo, e kua akamori i te Atua ora e te mou.’ (1 Tesalonia 1:9) Eaa tei akakeu i taua au Kerititiano ra kia riro puareinga ua mai ei au tavini no te Atua? I na, eaa tikai te akakeuanga o te tavini ngati Iseraela tei akaruke i tona uaorai tu rangatira? Kare ainei i te anoano no tona pu? Kua akatumuia te tuikaaanga Kerititiano ki runga i te anoano i te Atua. Me rauka ia tatou i te kite e i te anoano i te Atua mou e te ora, ka akakeuia tatou kia tavini iaia “ma to [tatou] ngakau katoa e ma to [tatou] vaerua katoa.” (Deuteronomi 10:12, 13) Eaa, ra, te ka o mai ki te riro anga ei au tavini no te Atua e no Karaiti? Akapeea teia i te akakeu anga i to tatou oraanga i te au ra?
‘E Rave Anake i te Au Mea Ravarai ma te Akakakā i te Atua’
4. Akapeea tatou i te riro anga ei au tavini no te Atua e no Karaiti?
4 Kua akatakaia mai te tavini ei “tangata tei riro ei apinga tikaia e te ture na tetai me kore na etai ke e te ka akono papu tikai.” Ka riro mai tatou ei apinga tikaia e te ture na Iehova me akatapu tatou i to tatou oraanga kiaia e me papetitoia. “Kare oki kotou i to kotou uaorai? Kua okoia kotou i te oko,” e akamarama maira te apotetoro ko Paulo. (1 Korinetia 6:19, 20) Taua oko, ra, ko te atinga oko ia a Iesu Karaiti, i te mea i runga i taua tumu ra i ariki mai ei te Atua ia tatou ei au tavini nona, noatu e au Kerititiano akatainuia tatou me ko to ratou au oa tatou ma te manakonakoanga no te enua nei. (Ephesia 1:7; 2:13; Apokalupo 5:9) No reira, mei te taime mai i papetitoia ai tatou, ‘no Iehova rai tatou.’ (Roma 14:8) I te mea i okoia tatou ki te toto oko maata o Iesu Karaiti, kua riro katoa mai tatou ei au tavini nona e e apainga ta tatou kia akono i tana au akauenga.—1 Petero 1:18, 19.
5. Ei au tavini no Iehova, eaa ta tatou apainga maata, e ka akapeea tatou me akatupu i te reira?
5 Kia akarongo te au tavini i to ratou pu. E tuikaaanga oronga ua ta tatou e te akakeuia ra e to tatou inangaro no te Pu. “Teia oki te inangaro i te Atua,” i akakite ei a 1 Ioane 5:3, “ko te anoano i tana au akauenga; kare oki tana au akauenga i te mea teiaa.” No tatou, i reira, e akapapuanga to tatou akarongo i to tatou inangaro pera katoa i to tatou tu kauraro. Te kiteaia ra te reira i roto i te au apinga ravarai e rave ra tatou. “E teianei, te kai ra e te inu ra oki, e te au mea ravarai ta kotou e rave na,” i tuatua ai a Paulo, “e rave anake ïa ma te akakakā i te Atua.” (1 Korinetia 10:31) I te au ra o te oraanga, e na te au mataara rikiriki katoa, ka inangaro tatou i te akaari e te ‘tavini ra tatou no Iehova.’—Roma 12:11.
6. Akapeea te riro anga ei tavini no te Atua i te akakeu anga i te au ikianga ka rave tatou i te oraanga nei? Akatutu mai i teia ki tetai akaraanga.
6 Ei akaraanga, i te rave anga i te au ikianga, ka inangaro tatou kia matakite i te akamanako anga i te anoano o to tatou Pu i te rangi, ia Iehova. (Malaki 1:6) Penei ka riro te au ikianga ngata i te timata i to tatou akarongo ki te Atua. Ka akono ainei tatou i tana akoanga i taua taime ra e kare e aru i te au akakeuanga o to tatou ngakau “pikikaa” e te “kino takiri”? (Ieremia 17:9) Kua papetitoia a Melisa, e Kerititiano kare i akaipoipo, no tetai taime poto ua i te akamata anga tetai mapu tane i te akainangaro iaia. I te akaraanga e tangata mako ua aia, e kua akamata takere aia i te apii i te Pipiria ma tetai o te Au Kite o Iehova. Inara, kua tuatua atu tetai tangata pakari kia Melisa no runga i te tu pakari o te aru anga i te akauenga a Iehova kia akaipoipo “kia tau ra i te Atu.” (1 Korinetia 7:39; 2 Korinetia 6:14) “Kare te aru anga i teia akoanga i te mea ngoie kiaku,” i akakite ei a Melisa. “Inara kua manako au e i te mea kua rave au i tetai akatapuanga ki te Atua kia rave i tona anoano, ka akono au i tana au ikuikuanga taka meitaki ua.” I te akamanako anga no runga i tei tupu, kua karanga aia e: “Kua rekareka tikai au e kua aru au i taua akoanga ra. Kare i roa ana kua akamutu taua tangata ra i te apii. Naringa au i aruaru atu rai i taua pirianga ra, kua akaipoipo au i teianei ki tetai tangata irinaki kore.”
7, 8. (a) Eaa tatou ka kore ei e manamanata roa no runga i te akarekareka anga i te tangata? (e) Akatutu mai e akapeea e rauka ai kia autu i te mataku i te tangata.
7 Ei au tavini no te Atua, auraka tatou kia riro ei au tavini no te tangata. (1 Korinetia 7:23) E tika, kare tetai ia tatou e inangaro ana kia mareka koreia mai, tera ra e akamanako tatou e e tuke rai te au turanga o te au Kerititiano mei to roto i teianei ao. Kua ui a Paulo: “Te akono nei au i te mea e marekaʼi te tangata?” Tana taopengaanga koia oki: “Naringa oki ko te tangata taku i akarekareka, kare ïa au i te tavini o te Mesia i reira.” (Galatia 1:10) Kare e rauka ia tatou kia tuku ua atu ki te taomianga a te oa e riro atura i te akarekareka i te tangata. Eaa, i reira, ta tatou ka rave me aroia mai e te au taomianga kia aru atu?
8 E akamanako ana i te akaraanga o Elena, tetai Kerititiano mapu i Paniora. E maata tona au oa apii i roto i te pupu oronga toto. Kua kite ratou e kare a Elena, tetai o te Au Kite o Iehova, e oronga me kore e ariki i te au pamuanga toto. I te rauka anga tetai tuatau nona kia akamarama i tona turanga ki te pupu katoa, kua iki a Elena kia oronga i tetai tuatua akamataanga. “Ko te tika, te ru ua ra au no runga i teia,” i akamarama ai a Elena. “Inara kua akapapa meitaki au, e e mea poitirere tikai tei tupu. Kua rauka mai iaku te akangateiteianga a toku au oa apii, e kua akakite mai te puapii kiaku e kua mareka tikai aia i te angaanga e rave ra au. Tei runga ravao, kua mareka tikai au e kua turu au i te ingoa o Iehova e kua rauka i te akamarama taka meitaki i te au tumu no toku turanga Tuatua Tapu.” (Genese 9:3, 4; Angaanga 15:28, 29) Ae, ei au tavini no te Atua e no Karaiti, te kiteaia ra e e tuke rai tatou. Inara, penei ka rauka mai ia tatou te akangateiteianga a te tangata me papa ua tatou i te turu i to tatou irinakianga ma te akangateitei.—1 Petero 3:15.
9. Eaa ta tatou i kite mai mei tetai angera tei mama mai ki te apotetoro kia Ioane?
9 Te akamaara anga e e au tavini tatou no te Atua ka tauturu katoa te reira ia tatou kia akaaka. I tetai atianga, kua akakeu oonuia te apotetoro ko Ioane e tetai orama umere tikai o Ierusalema i te rangi e kua tipapa iora aia ki raro e akamori ki te pae vaevae o te angera te vaa tuatua no te Atua. “Kia matakite!” i akakite atu ei te angera kiaia. “Auraka e rave akapera! Ko au nei e taeake tavini noou e no toou au taeake e peroveta ra ratou e no te aronga te akono ra i te au tuatua i roto i teianei pokaikai tuatua. E akamori i te Atua ra.” (Apokalupo 22:8, 9, NW) E akaraanga meitaki tikai ta te angera i tuku mai no te au tavini pouroa o te Atua! Penei e au taoonga to tetai au Kerititiano no te au apainga takake i roto i te putuputuanga. Noatu rai, kua tuatua a Iesu e: “Ko te anoano i te akamaata i o kotou, kia riro ïa ei tavini no kotou; E ko te inangaro kia maata aia i o kotou na, ei tavini akaaka aia no kotou.” (Mataio 20:26, 27) Ei au pipi na Iesu, e au tavini pouroa tatou.
“Ko Tei Tau Tikai ia Matou ra, ko ta Matou ia i Rave io Nei”
10. E oronga mai i te au akaraanga Tuatua Tapu i te akaari e kare i ngoie ana no te au tavini tiratiratu o te Atua i te rave i tona anoano.
10 Kare te rave anga i te anoano o te Atua i te mea ngoie ua no te au tangata apa ua nei. Kua emiemi te peroveta ko Mose i te akarongo i te patianga a Iehova kiaia kia aere e arataki mai i te tamariki a Iseraela mei te tuikaaanga i Aiphiti. (Exodo 3:10, 11; 4:1, 10) I te rauka anga mai tetai tukuanga angaanga kia akakite i tetai karere akavaanga ki te tangata o Nineve, kua “tu akerā Iona ki runga e oro ki Taresisa, mei te aroaro atu o Iehova.” (Iona 1:2, 3) Kua kopekope a Baruka, te tekeretere tata o te peroveta ko Ieremia, no te roiroi. (Ieremia 45:2, 3) Eaa ta tatou ka rave me tuke to tatou uaorai anoano me kore te ikianga ki te rave anga i te anoano o te Atua? Te oronga maira tetai akatutuanga ta Iesu i oake mai i te pauanga.
11, 12. (a) Akakite poto ua mai i te akatutuanga a Iesu tei tataia ia Luka 17:7-10. (e) Eaa te apiianga tei rauka mai ia tatou mei te akatutuanga a Iesu?
11 Kua tuatua a Iesu no tetai tavini tei akono ana i te mamoe a tona pu i te ra katoa i te kainga ra. Kia tae mai te tavini ki te kainga, kua roiroi mei te angaanga pakari mai no tetai 12 ora, kare tona pu i pati iaia kia noo ki raro e kia reka i te kaikaianga meitaki. Kareka ra, kua karanga atu te pu e: “E akanoonoo i te kaingakai naku, tatuaia to kakau ka rave mai ei i te kai, kia kai au, e kia inu oki! e akonei ake koe ka kai ei, e inu oki.” Ka tika i te tavini kia akono atu i tona au anoano i muri ua ake ra i te akono anga i tona pu. Kua taopenga atu a Iesu i te akatutuanga i te na ko anga e: “Koia katoa kotou, kia raveia e kotou te au mea katoa i akaueia atu, e na ko atu kotou, E au tavini puapinga kore matou nei: ko tei tau tikai ia matou ra, ko ta matou ïa i rave io nei.”—Luka 17:7-10.
12 Kare a Iesu i oronga i teia akatutuanga ei akaari e kare a Iehova e mareka mai ana i ta tatou e rave nei i roto i tana angaanga. Te akakite taka meitaki maira te Pipiria: “Kare te Atua i te Atua tuatua-tika kore, ka akangaro atu ei aia i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa.” (Ebera 6:10) Mari ra, ko te apiianga o ta Iesu parapore koia oki kare e tika i tetai tavini kia akarekareka ua iaia uaorai me kore kia tamou ua ki runga i tona uaorai au mea e mareka ai. I te akatapu anga tatou ia tatou uaorai ki te Atua e te iki anga kia riro ei au tavini nona, kua akatika tatou e kia tuku i tona anoano na mua ake i to tatou uaorai. Kia kauraro tatou i to tatou uaorai anoano ki te anoano o te Atua.
13, 14. (a) I roto i teea au turanga ka inangaroia tatou penei kia autu i to tatou uaorai au akakeuanga? (e) Eaa tatou ka tuku ei kia autu to te Atua anoano?
13 Na te apii putuputu anga i te Tuatua a te Atua e te au puka a “te tavini akono meitaki e te pakari” ka anoanoia tatou kia tauta pakari. (Mataio 24:45) Penei ko te tu paa teia mei te mea tikai e ngata ua ana ia tatou te tatau me kore me te uriuri ra tetai puka i “te au mea oonu rai o te Atua ra.” (1 Korinetia 2:10) Inara, kare ainei e tau ia tatou, kia akataka i tetai taime no te apiianga uaorai? Penei ka inangaroia tatou kia akamako ia tatou uaorai kia noo ki raro e kia akapou i te taime ki te apii. Inara, me kare e raveia, ka akapeea e rauka ai ia tatou te kaki no “te kai pakari ra, na te tangata pakari” ra?—Ebera 5:14.
14 Peea te au taime e oki mai ana tatou ki te kainga kua roiroi i muri ake i tetai ra roa i te angaanga? Penei ka maro tikai tatou ia tatou uaorai kia tae ki te au uipaanga Kerititiano. Me kore kare te tutuanga ki te au tangata ke ua e tau ana ki to tatou uaorai au akakeuanga natura. Kua kite a Paulo uaorai e te vai ra tetai au taime e akakite ana tatou i te tuatua meitaki ma te ‘kore e tae to tatou ngakau.’ (1 Korinetia 9:17) Inara, te rave nei tatou i teia au mea no te mea te akakite maira a Iehova—to tatou Pu i te rangi, ta tatou e inangaro ra—e kia pera tatou. E kare ainei tatou e mareka ana e e akaoraoraia ana i muri ake i te tautaanga kia apii, kia tae ki te au uipaanga, e kia tutu aere?—Salamo 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.
Auraka e Akara i ‘te Au Mea i Muri’
15. Akapeea a Iesu i te tuku anga i tetai akaraanga no te tu kauraro ki te Atua?
15 Kua akaari mai a Iesu Karaiti i tona tu kauraro ki tona Metua i te rangi na roto i tetai mataara meitaki rava. “I eke mai nei oki au mei te rangi mai, e akono i to tei tono mai iaku nei anoano, auraka i toku uaorai anoano,” i akakite ei a Iesu ki tana au pipi. (Ioane 6:38) I roto i te kainga i Getesemane no te taitaia, kua pure aia: “E taku Metua, kia tika, kia apai keia teianei kapu iaku nei: kia tupu ra toou anoano; auraka toku.”—Mataio 26:39.
16, 17. (a) Akapeea to tatou manako no runga i te au apinga i akaruke tatou ki muri? (e) Akaari mai e akapeea to Paulo manako i tau ei i te karanga anga e e “teita” tona au manakonakoanga o teianei ao.
16 Te inangaro maira a Iesu Karaiti ia tatou kia vai tiratiratu ki ta tatou ikianga kia riro ei au tavini no te Atua. Kua karanga aia: “Kare rava e tangata i tuku i tona rima ki te arote, ka akaraʼi [“i te au mea,” NW] ki muri, e tau i te basileia o te Atua.” (Luka 9:62) Kare te manako putuputu ua rai no runga i ta tatou i akaruke ki muri i te mea meitaki i te rave me te tavini ra tatou no te Atua. Mari ra, e tau ia tatou kia akaperepere i tei rauka mai ia tatou na te iki anga kia riro ei au tavini no te Atua. Ki to Philipi, kua tata a Paulo: “E mea puapinga kore te au mea ravarai nei iaku i te meitaki maata ra i to kite i taku Atu ra ia Iesu Mesia: i akaruke ei au i te au mea katoa ra, e kua riro ïa ei teita iaku, kia rauka iaku te Mesia.”—Philipi 3:8.
17 E akamanako ana i te au mea katoa ta Paulo i karanga e e teita e i akaruke kia rauka te au tutaki pae vaerua ei tavini no te Atua. Kua akaruke aia ki muri kare i te au tu mareka anake ua o teianei ao mari katoa ra i te tikaanga kia riro ei arataki no te Akonoanga ngati Iuda i te tuatau ki mua. Naringa a Paulo i akono ua atu rai i te Akonoanga ngati Iuda, penei ka kake atu aia ki tetai taoonga tei aiteite ki to Simeona, te tamaiti a te puapii o Paulo, ko Gamaliela. (Angaanga 22:3; Galatia 1:14) Kua riro a Simeona ei arataki no te au Pharisea e kua rave i tetai tuanga puapinga—noatu te au tu ekoko—i roto i te meameaau a te ngati Iuda i Roma i te 66-70 T.N. Kua mate aia i roto i taua tamakianga ra, i te rima o te aronga ngati Iuda ravenga kino me kore i te nuku o Roma.
18. E oronga mai i tetai akaraanga ei akaari e akapeea te au puapinga pae vaerua i te apai mai anga i te au akameitakianga.
18 E manganui te Au Kite o Iehova tei aru i te akaraanga o Paulo. “I nga mea mataiti ua i muri ake i te akaruke anga i te apii, kua rauka mai taku angaanga ei tekeretere akaaere no tetai roia rongonui i London,” i karanga ai a Jean. “E reka ana au i taku angaanga e maata taku moni e rauka mai ana, inara i roto i toku ngakau kua kite au e maata atu taku ka rauka i te rave i te tavini ia Iehova. I te openga, kua tuku atu au i taku pepa no te akamutu anga e kua akamata au i te painia. Rekareka tikai au e kua apai au i taua takainga ra e vaitata rai e 20 mataiti i topa akenei! Kua akapuapinga maata roa atu taku tavinianga tamou i toku oraanga i ta tetai ua atu angaanga tekeretere ka rauka. E maata atu te marekaanga ka rauka mai i te kite anga e akapeea te Tuatua a Iehova i te tauianga i te oraanga o tetai tangata. E mea umere tikai kia piri atu ki taua tupuanga ra. Ko ta tatou e oake ra na Iehova kare e rauka kia akaaiteia atu ki ta tatou e rauka maira.”
19. Eaa tikai ta tatou ikianga, e no teaa ra?
19 Penei ka taui to tatou au turanga i te tuatau ka aereia. Inara, ko ta tatou akatapuanga ki te Atua ka vai rai kare e taui. E au tavini rai tatou no Iehova, e te vaoo maira aia i te reira na tatou rai e iki e ka akapeea tatou i te taangaanga meitaki anga i to tatou taime, maroiroi, tareni, e tetai atu au apinga. No reira, ko te au ikianga ta tatou ka rave no runga i teia ka akaata mai ia i to tatou inangaro no te Atua. Te akaari katoa maira te reira i te maata o te au akaatingaanga uaorai ta tatou e inangaro ra i te rave. (Mataio 6:33) Noatu to tatou au turanga, kare ainei tatou e akapapu meitaki e kia tae tikai to tatou ngakau i te oronga kia Iehova? Kua tata a Paulo: “Te vai ra oki te tika i te ngakau, e ārikiia ïa ta te tangata i rauka ra, kare i tei kore i rauka iaia ra.”—2 Korinetia 8:12.
“Ko te Tapu ta Kotou e Akatupu”
20, 21. (a) Eaa te ua tei akatupuia mai e te au tavini o te Atua? (e) Akapeea a Iehova me tutaki i te aronga tei tavini iaia ma te ngakau tae?
20 Kare te riro anga ei au tavini no te Atua i te apainga teiaa. E tuke ia, te oronga maira te reira i te mataraanga mai mei te tu tuikaaanga kino tikai te ka takore i to tatou mataora. “Kua matara kotou i te kino, e kua riro ei tavini no te Atua,” i tata ai a Paulo, “ko te tapu ta kotou e akatupu, e e ora mutu kore oki te openga.” (Roma 6:22) Ka akatupu ta tatou tavini anga i te Atua i te tapu i te mea e ka kokoti tatou i te au puapinga o te tapu, me kore o te tu akono ma. Pera katoa, ka arataki te reira ki te oraanga mutu kore a te tuatau ki mua.
21 E takinga meitaki ana a Iehova i tona au tavini. Me tae to tatou ngakau i te tavini anga iaia, ka kiriti mai aia kia tatou “i te au māramārama o te rangi ra” e ka riringi mai ki rungao ia tatou “kare e ngai e o ei, ei meitaki no kotou.” (Malaki 3:10) E rekarekaanga maata tikai kia tavini ua atu rai ei au tavini no Iehova e tuatau ua atu!
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa tatou i riro mai ei ei au tavini no te Atua?
• Akapeea tatou me akatutu i to tatou tu kauraro ki te anoano o te Atua?
• Eaa i tau ei kia papa ua tatou i te tuku i to Iehova anoano na mua ake i to tatou uaorai?
• No teaa tatou ka kore ei e ‘akara i te au mea i muri’?
[Tutu i te kapi 16, 17]
E akaraanga momua te akanoonooanga o te tavinianga oronga ua i Iseraela no te tuikaaanga Kerititiano
[Tutu i te kapi 17]
Riro mai tatou ei au tavini no te Atua me papetitoia tatou
[Au Tutu i te kapi 17]
E tuku ana te au Kerititiano i to te Atua anoano na mua ake
[Tutu i te kapi 18]
Kua emiemi tikai a Mose i te ariki anga i tana tukuanga angaanga