Akonoanga i Taau Tia Akaipoipoanga!
E RA mataora tikai te ra akaipoipoanga. E atianga manako pakari katoaia. Ka tuku te vaine akaipoipo e te tane akaipoipo i tetai taputou anga ngateitei te ka akatuke i to raua oraanga katoa. Te aronga tei tae atu ki te akaipoipoanga ei au manuiri e au kite ratou no teia taputou anga ngateitei, inara ko te Atua ko Iehova te Kite puapinga maata.
Kare te Puka Tapu e umuumu ra i te au rave anga tikai me kore tetai tu akono anga akaipoipo takake. Inara, i te aru anga i tona akamata anga tu-Atua, e matauia ana te akaipoipoanga kia akangateiteiia na roto i te au tia akaipoipoanga i te tuatau o te rave anga akonoanga. No tetai au mataiti kua taangaanga ana te Au Kite o Iehova i te tia akaipoipoanga te ka aru mai: “Ko au ko —— te apai nei ia koe e —— ei (vaine/tane) akaipoipo naku, kia aroa e te akaperepere (Vaine Akaipoipo: e te akangateitei oonu) kia tau ki te ture Atua tei akanooia i roto i te au Tuatua Tapu no te (au vaine/au tane) Kerititiano, no te tuatau koi noo kapiti ei taua i te enua nei kia tau ki te akanoo anga akaipoipo a te Atua.”a
Etai Mea no te Akamanako
Me te manakonako ra koe i te akaipoipo, e mea puapinga tikai i te akamanako i te oonu e te aiteanga o teia tia i mua ake i te ra akaipoipoanga. Kua karanga a Solomona e: “Auraka to vaa viviki, auraka kia rapurapu ua to ngakau i te tuatua ki mua i te aroaro o te Atua.” (Koheleta 5:2) Akapeea me kua akaipoipo takere koe? Ka puapinga i reira koe mei te manakonakoanga i te puapinga o te taputou anga ngateitei taau i rave i mua ia Iehova. Te akono ra ainei koe i te reira? Te rave pakari ra te au Kerititiano i ta ratou au taputou. Kua tuatua katoa a Solomona e: “E tenana e apai i taau i tia ra. E ngari ake kia kore koe e tia, ko te tia aea koe e kare e akatae. Auraka to kopapa kia ara i to vaa; e auraka koe e karanga ki te karere a te Atua ra, Kua ē teia.”—Koheleta 5:4-6.
Na tetai uriuri anga aerenga tuatua takitai o te tia akaipoipoanga kare e ekoko anga ka akamaataia toou marama anga i teia taputou anga ngateitei.
“Ko au ko —— te apai nei ia koe e”: Ko te au tuatua mua teia o te tia. Te akakite maata maira e kia rave uaorai koe i te apainga no taau tuku anga tuatua kia akaipoipo.
I raro ake i te akanoo anga Kerititiano, kare e apainga Tuatua Tapu kia akaipoipo. Kua vai ua a Iesu Karaiti uaorai ma te kore i akaipoipo e kua akakite atu i te tu taka ua ki te aronga tei “āriki i teianei.” (Mataio 19:10-12) I tetai tua, te maata anga o ta Iesu au apotetoro e au tangata akaipoipo. (Luka 4:38; 1 Korinetia 9:5) Te taka meitaki ra ko te tuku anga tuatua kia akaipoipo na tetai uaorai te reira. Kare o tetai tangata tika anga Tuatua Tapu kia maro i tetai atu kia akaipoipo.
No reira, tei ia koe te apainga o te iki anga kia akaipoipo. Papu, kua iki koe i taau ka akaipoipo. Me rave koe i te tia akaipoipoanga, te tuatua ra, ‘Te apai nei au ia koe e ——,’ te apai ra me kore te ariki ra koe i te reira peretana ma tona au tu-meitaki—pera katoa tona au tu apa.
I muri roa mai papu ka kite mai koe i te au tu o toou tokorua tei kore i kiteaia ana. Ka tupu te mii i tetai au atianga. Te karanga ra te Puka Tapu e “kua rave katoatoa oki i te ara, e kua ngere i te akameitaki a te Atua.” (Roma 3:23) No reira ka anoanoia koe kia rave i te au akatikatika anga e raukaʼi i te ariki i toou tokorua. Penei ka riro teia ei mea ngata, e i tetai au taime ka manako atu koe i te tuku i te au. Inara kia akamaara, kua raveia te tia akaipoipoanga i mua i te aroaro o Iehova. Ka rauka iaia i te tauturu ia koe kia autu.
“Ei (vaine/tane) akaipoipo naku”: I te akaipoipoanga mua tikai, i to Eva oronga angaia kia akaipoipo ia Adamu, kua karanga te Atua ko Iehova e kia “riro oki raua ei kopapa okotai.” (Genese 2:24; Mataio 19:4-6) Ko te taokotai anga akaipoipo i reira te pirianga vaitata rava atu i rotopu i nga tangata e rua. Ka apai mai te akaipoipoanga ia koe ki roto i tetai pirianga ou. Te ariki ra koe i tetai ei “vaine akaipoipo” me kore ei “tane akaipoipo” naau. Kare te reira e mei tetai ua atu pirianga. Te au rave anga te ka akatupu i tetai manga kino i roto i tetai atu au pirianga penei ka akatupu i te mamae oonu i roto i te akanoo anga akaipoipo.
Ka akara ana, ei akaraanga, te ako anga Tuatua Tapu tei kitea ia Ephesia 4:26. I reira te karanga ra te Puka Tapu e: “Kia riri kotou ra, auraka kia araia: auraka e topa te rā i to kotou riri anga.” Penei kare koe i rapakau viviki ua ana i toou au manamanata ma te au kopu tangata e te au oa i tei anoanoia e koe ra. Inara e vaitata atu te pirianga ki toou tokorua i tetai ua atu kopu tangata me kore oa. Na te autu kore anga i te rapakau viviki atu i te au mea ma toou tokorua penei ka takinoia te pirianga meitaki i rotopu ia korua.
Te tuku ra ainei koe i tetai tauetono anga i rotopu ia koe e toou tokorua kia tupu atu ei tumu anga tupu ua o te tu riririri me kore manamanata anga? Te vaira ainei te au mea marama koreia e te au turanga apiapi no te au ra e manganui? E raukaʼi i te akono i taau tia, me tupu mai te au manamanata auraka e tuku i tetai ra katoa kia pou ma te kore e akaau atu ki toou tokorua. Tera te aite anga te akakoreanga e te akangaropoina anga pera katoa te akatikaanga i toou uaorai au apa e te au tarevake.—Salamo 51:5; Luka 17:3, 4.
“Kia aroa”: Ko te ka riro mai ei tane ra ka tia aia “kia aroa e te akaperepere” i tana vaine akaipoipo. Te kapiti maira i roto i teia aroa te tu aroa akainangaro tei apai mai ia raua ki te ngai okotai. Inara kare te aroa akainangaro i rava ua. Ko te aroa ta tetai Kerititiano ka tia ki tona tokorua e oonu roa atu ia e te ngateitei.
Te karanga ra a Ephesia 5:25 e: “E te au tane ra, e aroa atu kotou i ta kotou au vaine, mei te Mesia katoa i aroa i te [“putuputuanga,” NW].” Kare to Iesu aroa no te putuputuanga e aiteite ki te turanga o te aroa akainangaro i rotopu i te tane e te vaine. Te tuatua “aroa” tei taangaangaia i roto i teia irava no ko mai ia i te tuatua a·gaʹpe, koia oki e aroa tei aratakiia e te tuatua kaveinga. Te akaue ra te Puka Tapu i te au tane i konei kia akaari putuputu, ma te papu, e te tamou i te aroa ki ta ratou au vaine.
Kare te reira i tetai tu manako ngakau e “te inangaro nei au ia koe no te mea te inangaro maira koe iaku.” Ka tuku tetai tane i te turanga oraanga o tana vaine ki mua ake i tona uaorai, e ka aroa katoa te vaine i tana tane no te reira. (Philipi 2:4) Ka riro te tatanuanga i tetai aroa oonu no toou tokorua ei tauturu ia koe kia akono i taau tia akaipoipoanga.
‘Kia akaperepere’: Kia tau ki tetai tikitinari, “kia akaperepere” tona aiteanga ‘kia akono mou, kia manako ngakau me kore kia akaari i te tu inangaro no.’ Kia akaari koe i toou aroa na roto i te au tuatua e te au angaanga! Ka anoano tikai tetai vaine kia akaari putuputu ua rai tana tane i tona aroa nona. Penei ka akono meitaki tana tane iaia i te pae o te au anoano pae kopapa, inara kare teia e rava. Te vaira te au vaine te rava ra ta ratou kai ma te kainga meitaki inara kare tikai e mataora ana no te mea kua akangaropoinaia me kore kua kopaeia ratou e to ratou tokorua akaipoipo.
I tetai tua, ko te vaine tei kite e te inangaroia ra aia e te akaperepereia ra e tumu tana kia mataora. E tikai, ka tau rai teia no te tane. Ka akamaata meitakiia te aroa mou na roto i te au tuatua akaperepere ma te ngakau tae. I roto i te Imene a Solomona, kua aoa te tiaki mamoe akainangaro ra: “E manea maata tei to inangaro, e taku tuaine, taku vaine e! e meitaki maata tei to inangaro i to te wina! e te aunga o to manongi i te au takakara katoa ra!”—Imene a Solomona 4:10.
“E te akangateitei oonu”: I te au anere mataiti i aereia mai, i vai ana te au tane tei takinokino e tei taakaaka i te au vaine. Pera katoa i teia tuatau, kia tau ki te makatini World Health, “te ta ua i te vaine te tupu ra i te au enua ravarai e i roto i te au pupu pirianga tangata e te ngutuare tangata ravarai. I te au peu enua e manganui, kua tamanakoia te ta anga vaine ei tika anga no tetai tangata.” Penei kare te maata anga o te au tane e apa i teia tu. Noatu ra, te akara anga e e manganui te au tane te autu kore ra i te akaari i te tu inangaro ngakau tae i roto i te au maro anga no runga i te au vaine. Tei tupu, e manganui te au vaine tei akatupu i tetai tu papu kore no runga i te au tane. Kua rongoia etai au vaine i te tuatua anga e, “Te inangaro nei au i taku tane, inara kare e rauka iaku i te akangateitei iaia!”
Inara, te akameitaki ra te Atua ko Iehova i te vaine tei tauta i te akangateitei i tana tane—noatu e ka topa aia i tetai au taime o ta te vaine ra au tapapa anga. Kua kite te vaine e e tuku anga angaanga, me kore e taoonga tona tei orongaia mai e te Atua. (1 Korinetia 11:3; Ephesia 5:23) No reira ko te akangateitei anga oonu no tana tane e tuanga ia o tana akamori anga e te akarongo anga kia Iehova. Kare te Atua e akangaropoina i te tu akarongo o te au vaine tu Atua.—Ephesia 5:33; 1 Petero 3:1-6; akaaite ia Ebera 6:10.
E tau te tu akangateitei i roto i te akaipoipoanga kia rave kapitiia, e e tau te reira kia angaangaia i te mea e kia tapapa uaia me kore kia maroia. Ei akaraanga, kare e ngai o te au tuatua tamamae me kore maro kino i roto i te akanoo anga akaipoipo. Kare te reira i te mea aroa me kore ngateitei no te rave i te au tuatua tau kore no runga i taau tane me kore vaine. Kare e meitaki e tupu mai mei te akakiteanga i te au tarevake o toou tokorua ki tetai atu me kore te tuatuaanga i te reira ki te au tangata. Noatu i roto i te tuatua akakanga ka riro tetai ei akaari i te tu ngateitei kore maata i roto i teia ngai. Te tau ra te au tuatua a Ephesia 4:29, 32 no te tane e te vaine. I reira te karanga ra te Puka Tapu e: “Auraka ei tuatua viivii e mama mai no roto i to kotou vaa, ei tuatua meitaki ra e tupu ei te meitaki tika ra . . . Kia takinga-meitaki kotou ia kotou uaorai, ma te ngakau maru aroa ua ra.”
“Kia tau ki te ture Atua tei akanooia i roto i te au Tuatua Tapu”: Te inangaro ra te Atua ia tatou kia rekareka i te ikianga e te rave anga rangatira. Kare aia e akateiaa ia tatou ma tetai papaanga ture ngata no to tatou oraanga akaipoipo. Inara, ei meitaki no tatou uaorai kua akanooia aia i etai au arataki anga.
I teia tuatau, e maata te au tataanga tukeke tei tataia no runga i te akaipoipoanga, e e manganui te au tangata e au manako uaorai to ratou. Inara kia matakite! No runga i te tumu manako o te akaipoipoanga, te maata anga o te au akakite anga tuatua e aere nei kare e au ana ki te Puka Tapu.
Kia kite katoa e e tuke te au turanga mei tetai tokorua ki tetai. I tetai tu, te aite ra te au tokorua akaipoipo ki te au potopotonga kiona; penei ka akara anga aiteite ratou mei te ngai mamao, inara ko te tika anga tikai kare e aiteite ana, e tuke tetai mei te katoa anga. Te kapiti anga i toou tu ma toou tokorua kare te reira e aiteite ki tetai ua atu tokorua akaipoipo i teianei ao. No reira auraka e rapurapu i te ariki i te au manako uaorai a tetai ke. Kare e akapapa anga maaniia e te tangata nei te ka tau no te au akaipoipoanga ravarai!
Ei akatuke anga, te au akauenga katoatoa a te Puka Tapu e tika ia e te tau. Kua tata te apotetoro Paulo e: “Te au tuatua tapu katoa i tataia ra, e mea akauruia mai e te Atua, e e mea meitaki ei apiianga, ei akoanga, ei akakiteanga apa.” (2 Timoteo 3:16; Salamo 119:151) Me tatau koe i te Puka Tapu e e ariki i tana au apiianga ei arataki anga i toou oraanga i te au ra, ka rauka ia koe i te akono atu i taau tia akaipoipoanga.—Salamo 119:105.
“No te tuatau koi noo kapiti ei taua i te enua nei”: Te tou ra teia ki te noo kapiti anga roa. Te akaue ra te Atua “e akaruke ei te tangata i tona metua tane e tona metua vaine, ka piri atu ei ki tana vaine.” (Genese 2:24) Te inangaro ra Iehova ia korua kia noo kapiti. Kia tavini kapiti i te Atua. Kia apii kapiti i tana Tuatua. Kia akanoo i te tuatau no te aaere kapiti, kia noonoo kapiti, kia kaikai kapiti. Kia rekareka kapiti i te oraanga!
Te tauta ra etai au tokorua i te akanoo i te taime i te au ra no te tuatua ua ki tetai e tetai. Noatu i muri ake i tetai au mataiti akaipoipo anga e manganui, e mea puapinga teia noo anga kapiti ei mataora anga i roto i te akaipoipoanga.
“Kia tau ki te akanoo anga akaipoipo a te Atua”: E apinga aroa te akaipoipoanga mei ko mai i te Atua ko Iehova, tei akatumu ra i te akanoo anga akaipoipo. (Maseli 19:14) Na te autu kore anga i te aru i tana akanoo anga ka takino ia kare anake toou mataora anga akaipoipo mari katoa ra toou pirianga ma Tei Anga ra. I tetai tua, me tatanu te tane e te vaine i tetai pirianga meitaki ma Iehova, tei akaariia e te tu akarongo ki tana au akanoo anga, ka rauka ia raua te au pirianga au ma tetai atu, kapiti mai tetai e tetai.—Maseli 16:7.
Auraka rava e akangaropoina e ko Iehova te Kite puapinga maata i taau tia anga akaipoipo. E akono tamou ua atu i taau taputou anga ngateitei, e ka riro toou akaipoipoanga ei tumu akapaapaa anga e te kaka ki te Atua ko Iehova!
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a I etai au ngai penei ka anoanoia kia taangaangaia tetai papaanga tuatua akatanotanoia o teia tia e raukaʼi i te aru i te au ture enua. (Mataio 22:21) Inara, i te maata anga o te au enua te taangaanga ra te au tokorua Kerititiano i te tia i runga ake nei.
[Tataanga i te kapi 22]
I tetai tu, te aite ra te au tokorua akaipoipo ki te au potopotonga kiona. Penei ka akara anga aiteite ratou katoatoa mei te ngai mamao, inara te tika anga tikai e tuke tikai tetai mei tetai
[Akameitakianga]
Potopotonga Kiona/Dover