Na Iehova e Akamaroiroi Mai ia Koe

1, 2. Eaa ta te Atua i rave i te tuatau Pipiria, e eaa ta tetai pae i teia tuatau ka manako me maki ratou?

ME KUA tu koe i tetai maki kino, penei kua ui koe e, ‘Ka meitaki ainei toku maki?’ I tetai tua, penei kua maki tetai o te ngutuare tangata me kore tetai oa e kua manako koe me ka meitaki akaou mai ratou. E inangaro ana tatou pouroa i te oraanga kopapa meitaki no tatou uaorai e te aronga ta tatou e akaperepere ra. I roto i te Pipiria, ka kite tatou i tetai aronga tei rokoia e te maki e tei inangaro i te kite me ka meitaki mai to ratou maki. Ei akaraanga, kua manako te Ariki ko Ahazia, te tamaiti a Ahaba raua ko Iezebela me ka meitaki mai tona maki. E i muri mai, kua maki te Ariki o Arama ko Bene-adada e kua ui atu me ka ora mai aia i tona maki.​—2 Ariki 1:2; 8:7, 8.

² Te akakite katoa ra te Pipiria e i tetai au atianga i mua ana, kua rapakau a Iehova i te tangata na roto i te temeio e kua taangaanga i tana au peroveta i te akatuakaou mai i tetai pae tei mate. (1 Ariki 17:17-24; 2 Ariki 4:17-20, 32-35) I teia tuatau, penei ka manako tetai aronga maki e ka rave te Atua i tetai rapakau anga no ratou.

3-5. Eaa ta Iehova e Iesu ka rauka i te rave, e eaa te au uianga ka uriuri tatou?

³ Tei ia Iehova te mana i te akatere i te oraanga kopapa o te tangata. Kua akautunga aia i tetai pae ki te maki, mei te Pharao i to Aberahama tuatau, e i muri mai ko te tuaine o Mose ko Miriama. (Genese 12:17; Numero 12:9, 10; 2 Samuela 24:15) Kua tuku katoa aia i te “au maki katoa, e te au mate katoa” ki runga i to Iseraela me tiratiratu kore ratou kiaia. (Deuteronomi 28:58-61) I tetai au atianga, kua paruru a Iehova i tona iti tangata kia kore ratou e tuia e te maki. (Exodo 23:25; Deuteronomi 7:15) Kua rapakau katoa aia i te maki o tetai pae. Ei akaraanga, kua akaora aia ia Iobu i te tu anga i te maki kino tikai e kua inangaro aia i te mate.​—Iobu 2:7; 3:11-13; 42:10, 16

⁴ Kua papu ia tatou e tei ia Iehova te mana i te akaora i te aronga tei maki. Kua rauka katoa ia Iesu te akaora i te maki. Iaia i te enua nei, kua akaora aia i te aronga tei tu i te au maki kino mei te maki lepera e te maki uti. Kua akaora aia i te aronga matapo e te pirikoki. (E tatau ia Mataio 4:23, 24; Ioane 9:1-7) Te tauturu nei teia au temeio ia tatou kia tapapa atu ki te au mea umere ta Iesu ka rave i te ao ou. A tera tuatau, “Kare oki to reira e karanga e, Kua maki au.”​—Isaia 33:24.

⁵ No reira me tu tatou i te maki kino, ka tapapa ainei tatou ia Iehova me kore ia Iesu kia akaora ia tatou na roto i te temeio i teia taime? E eaa ta tatou ka tau kia akamanako me iki tatou i te rapakau anga?

E IRINAKI KIA IEHOVA ME TU KOE I TE MAKI

6. Eaa ta te Pipiria e akakite maira no te au temeio ta te au Kerititiano mua i rave?

⁶ I te anere mataiti mua, kua akatainu a Iehova i te au Kerititiano ma tona vaerua tapu e kua akamana i tetai pae ia ratou kia rave i te au temeio. (Angaanga 3:2-7; 9:36-42) Ei akaraanga, kua rauka ia ratou i te akaora i te tangata e te tuatua i te au reo ke. (1 Korinetia 12:4-11) Inara i muri mai kua kore te reira au temeio, mei ta te Pipiria i akakite mai e ka tupu. (1 Korinetia 13:8) No reira i teia tuatau kare tatou e tapapa i tetai temeio no ko mai i te Atua ei akaora ia tatou e to tatou aronga akaperepere.

7. Akapeea a Salamo 41:3 i te akamaroiroi anga ia tatou?

⁷ Inara me kua makiia koe, ka akapumaana e ka akamaroiroi a Iehova ia koe, mei tana i rave no tona au tavini i te tuatau i topa. Kua tata te Ariki ko Davida e: “E ao to tei akono mai i te tangata putaua ra: ka akaoraia aia e Iehova i te tuatau tumatetenga ra. Na Iehova aia e tiaki, e akaora oki iaia.” (Salamo 41:1, 2) E tika, kare a Davida i karanga ana e ko tetai tangata tei akono i te aronga putaua, kare rava aia e mate. Akapeea i reira a Iehova me tauturu i tera tangata? Akamārama a Davida: “Na Iehova e akamaroiroi mai iaia i tona roi maki ra; e naau e eeu i tona roi katoa i te maki angaia ra.” (Salamo 41:3) Kua kite tikai a Iehova i te au tu mamae o tona au tavini e kare aia e akangaropoina ia ratou. Oronga aia i te maroiroi e te pakari kia ratou. Kua anga katoa a Iehova i te kopapa tangata kia rauka i te rapakau i tona uaorai maki.

8. Kia tau ia Salamo 41:4, eaa ta Davida i pati ia Iehova kia rave i te tuatau i tuia ai aia i te maki kino?

⁸ Ia Salamo 41, te akakite maira a Davida no runga i te tuatau kua tu aia i tetai maki kino e kua apikepike e te taitaia. I te akaraanga, ko te tuatau te reira i tauta ai tana tamaiti ko Abasaloma i te tupau iaia ei ariki. Kua maki roa a Davida e kare i rauka iaia i te tāpu ia Abasaloma. Kua kite aia e kua tupu te manamanata o te ngutuare no tana ara anga kia Bate-seba. (2 Samuela 12:7-14) No reira eaa tana i rave? Kua pure aia: “E Iehova, e aroa mai iaku; e akaora iaku, kua ara oki au ia koe ra.” (Salamo 41:4) Kua kite a Davida e kua akakore a Iehova i tana ara, e kua irinaki aia ki te Atua no te tauturu i te tuatau i maki ei aia. Inara kua tapapa ainei a Davida i tetai temeio mei ia Iehova?

9. (a) Eaa ta Iehova i rave no te Ariki ko Hezekia? (e) Eaa ta Davida i tapapa ia Iehova kia rave?

⁹ Tika rai, i tetai au atianga kua akaora te Atua i tona iti tangata. Ei akaraanga, te vaitata anga te Ariki ko Hezekia i te mate, kua akaora a Iehova iaia. Kua ora a Hezekia e 15 mataiti te roa. (2 Ariki 20:1-6) Kare ra a Davida i tapapa ana i tetai temeio. Mari ra, kua tapapa aia i ta te Atua tauturu mei tana tauturu anga i “tei akono mai i te tangata putaua ra.” E pirianga meitaki to Davida kia Iehova, no reira kua rauka iaia i te pati kia Iehova kia akapumaana iaia e kia akono iaia i te tuatau e maki ra aia. Kua pati aia kia meitaki akaou tona kopapa e tona maki. Ka rauka ia tatou kia pati i te tauturu a Iehova mei te reira rai.​—Salamo 103:3.

10. Eaa tei tupu kia Terophimo e Epaperodito, e eaa ta teia e apii maira ia tatou?

¹⁰ I te anere mataiti mua, kare te au Kerititiano pouroa i akaoraia ana na roto i te au temeio noatu e kua rauka i te apotetoro ko Paulo e tetai ke i te rapakau i te maki. (E tatau ia Angaanga 14:8-10.) Kua akaora te apotetoro ko Paulo i te metua o Popilio tei tu i te maki vera e te eke toto. “Aere aturā Paulo ki roto kiaia ra, kua pure iora, e tuku atura i tona rima ki rungao iaia, akaora atura.” (Angaanga 28:8) Inara kare a Paulo i akaora ana i te aronga pouroa tana i kite. Ko tona oa ko Terophimo, kua aru ia Paulo ki runga i tona au tere mitinari. (Angaanga 20:3-5, 22; 21:29) Te maki anga a Terophimo, kare a Paulo i akaora iaia. No reira kua akamutu a Terophimo i te aru ia Paulo e kua noo i Mileto kia meitaki akaou tona maki. (2 Timoteo 4:20) Tetai akaou oa o Paulo ko Epaperodito, kua makiia e kua vaitata i te mate. Inara kare te Pipiria i akakite mai e kua akaora a Paulo iaia.​—Philipi 2:25-27, 30

EAA TE TAUTURU TAAU KA ĀRIKI?

11, 12 Eaa ta tatou i kite no runga ia Luka, e akapeea aia te tauturu anga ia Paulo?

¹¹ E taote a Luka tei aru ia Paulo. (Angaanga 16:10-12; 20:5, 6; Kolosa 4:14) Papu e kua tauturu aia ia Paulo e tetai ke me tu ratou i te maki i to ratou tere mitinari. (Galatia 4:13) Mei ta Iesu rai i karanga, “no te aronga maki ra” te taote.​—Luka 5:31.

¹² Kare a Luka i te tangata ua tei reka i te oronga i te au manako o te oraanga kopapa. Kua tereniia aia ei taote. Kare te Pipiria i akakite mai e kiea e i naea i tereniia ai aia. Inara te akakite maira e kua tuku a Paulo i te aroa o Luka ki to Kolosa. Penei kua tereniia a Luka i ko i tetai ngai apii taote i Laodikea e oire i te pae mai ia Kolosa. Tetai katoa, te tataanga a Luka i tana Evangeria e te puka o Angaanga, kua taangaanga aia i te au tuatua a te taote. I te mea e taote aia, kua tata aia i te au tua e manganui i te au atianga i to Iesu rapakau anga i te tangata.

13. Eaa ta tatou ka akamaara i mua ake ka oronga me kore ka āriki ei tatou i te manako tauturu no te oraanga kopapa?

¹³ Teia tuatau, kare okotai taeake e rauka i te rave i te au temeio e te akaora i to tatou au maki. Inara no to ratou inangaro i te tauturu ia tatou, penei ka oronga tetai pae i te au manako noatu e kare tatou e pati i te reira. Tika rai, kare tetai au manako tauturu i te mea kino. Ei akaraanga, kua akakite a Paulo kia Timoteo kia inu i tetai manga uaina. E kopu maki to Timoteo, penei no te inu anga i te vai taʼero.a (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) (E tatau ia 1 Timoteo 5:23.) Inara kia matakite tatou. Penei ka akakeu tetai taeake ia tatou kia kai i tetai vairakau e te rau rakau me kore te kai e te kopae i tetai au kai. Penei ka karanga aia kua tauturu te reira i tetai i roto i tona ngutuare tei na roto i te reira manamanata. Kare ra te aiteanga e ka tauturu katoa te reira ia tatou. Ka tau tatou kia akamaara e noatu e maata te aronga e kai ra i tetai vairakau me kore tetai rapakauanga, penei ka tupu rai te kino.​—E tatau ia Maseli 27:12.

KIA MANAKO MEITAKI

14, 15 (a) Eaa te tu aronga ka tau tatou kia matakite? (e) Eaa ta tatou ka apii mei ia Maseli 14:15?

¹⁴ Ka inangaro tatou katoatoa kia matutu e rauka ai te oraanga mataora e te angaanga maroiroi na Iehova. Inara e tu apa ua to tatou, no reira kare e rauka i te kopae i te au maki ravarai. Me maki tatou, penei e maata te au ravenga rapakauanga, e na tatou te tika anga kia iki i ta tatou ka rave. Te mea mii ra, e karanga ana tetai au tangata e te au pitiniti e kua kitea e ratou te vairakau ei rapakau i to tatou maki. E akapera ana ratou kia maata ta ratou moni. Penei ka karanga ratou e kua meitaki mai te maki o te aronga tei aru i tera rapakauanga. Me e maki to tatou, penei ka inangaro tatou i te tamata i tetai ua atu rapakauanga te ka tauturu ia tatou kia meitaki mai e kia akaroa atu i te oraanga. Inara auraka tatou e ngaropoina i te akoanga i roto i te Tuatua a te Atua: “Te akarongo ra te kite kore i te au tuatua katoa ra: te akara meitaki ra te tangata akono ra i tona takainga.”​—Maseli 14:15.

¹⁵ Me riro tatou ei tangata akono ma te pakari, ka matakite tatou i ta tatou ka irinaki i te aronga tikai kare i tereni meitakiia me na ratou e oronga mai i te manako tauturu. Ka ui tatou kia tatou uaorai: ‘Karanga aia e kua riro teia ua akamatutu kopapa, vairakau, e te vaito kai ei tauturu i te tangata, inara kua papu ainei iaku e kua tauturu tikai te reira ia ratou? Noatu e kua angaanga te reira kia ratou, akapeea au e kite ei e ka tauturu iaku? Ka kimikimi maata atu ainei au me kore ka tuatua atu ki te aronga tei tereni meitakiia kia akono i toku turanga maki?’​—Deuteronomi 17:6.

16. Eaa ta tatou ka akamanako me rave i te au ikianga no te oraanga kopapa?

¹⁶ Me akamanako tatou e ko teea te akara anga a te taote me kore rapakau anga ka arikiia, “kia noo tatou ma te tau meitaki,” me kore e akamanako meitaki. (Tito 2:12) E puapinga tikai teia me e akara anga tuke ake rai teia rapakau anga. Ka rauka ainei i te tangata ta tatou e uiui ra i te akamārama mai e akapeea teia rapakau anga me angaanga? E tangi anga tuke ainei tana akamārama anga? E maata ainei te au taote te akatika ra e ka riro teia akara anga e te rapakau anga ei akaora i te tangata? (Maseli 22:29) Penei ka akakite mai tetai kia tatou e kua kitea mai tetai rapakau anga i tetai enua mamao e kare ake rai te au taote i kite i te reira. Inara e akapapu anga ainei tetai te vaira rai teia rapakau anga? Penei ka oronga tetai pae i te rapakau anga te o maira tetai apinga muna me kore tetai mana kitea koreia. Ka riro teia ei mea kino tikai. E akamaara, te akamatakite maira te Atua ia tatou, auraka e taangaanga i te au peu purepure e te manamana.​—Deuteronomi 18:10-12; Isaia 1:13.

“KIA ORA NA KOTOU”

17. Eaa to tatou anoano noa ua ainei?

¹⁷ Kua tuku te pupu akaaere i te anere mataiti mua i tetai reta ki te au putuputuanga ei akakite ki te au taeake i tetai au apinga ka anoanoia ratou kia kopae. I te openga o te reta, kua tata te pupu akaaere: “Auraka kotou e kai i te manga i apaiia na te au idolo ra, e te toto, e te mea kukumi uaia ra, auraka oki e akaturi: kia akaruke kotou i te reira, e meitaki ïa kotou. Kia ora na kotou!” (Angaanga 15:29) Noatu e kua riro te tuatua openga ei mataara ke no te tuku i te aroa, te akamaara maira ia tatou e e mea noa ua kia inangaro i te oraanga kopapa meitaki.

18, 19 Eaa ta tatou ka tapapa atu i te ao ou?

¹⁸ No te mea e tu apa ua to tatou, kare e rauka i te kopae i te au maki ravarai. Me maki tatou, kare tatou e tapapa i tetai temeio mei ia Iehova i te akaora ia tatou. Inara ka rauka ia tatou i te tapapa atu i te tuatau ki mua me rapakau takiri te Atua ia tatou. Ia Apokalupo 22:1, 2, kua akataka te apotetoro ko Ioane i te “vai ora” e “te rakau ora” te ka akaora i te katoatoa. Kare teia i te vairakau tika tikai ei rapakau ia tatou i teianei me kore i te ao ou. Mari ra, te akataka maira i te au mea ravarai ta Iehova e Iesu ka rave kia ora tatou e tuatau ua atu.​—Isaia 35:5, 6.

¹⁹ Te tapapa atu nei tatou i tera tuatau mataora. I teianei ra, te papu nei ia tatou te aroa maira a Iehova ia tatou tataki tai e te mārama ra aia i to tatou mamae. Mei ia Davida rai, ka papu ia tatou e me makiia tatou, kare a Iehova e akaruke ia tatou. Ka akono ua rai a Iehova i te aronga tei tiratiratu kiaia.​—Salamo 41:12.