Yehovha I Ku Nyonxa Kwezru Lokukulu

1-2. a) He swini swiyimu leswi vhanu va lavisanaka na swone namunhla? b) Hi ta vona yini ka nhlokomhaka leyi?

VHANU vanyingi namunhla va yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka akuva va kuma ku nyonxa. Kambe nambileswi va yentxaka minzamu leyo, a va si na ku kuma ku nyonxa. Vhanu vanyingi va titwa na va nga li va ntxhumu va tlhela va xukuvala nakone va yanakanya leswaku a mintxhumu yi nge ti txhuka yi va fambela ha hombe. Man’we ya malandzra ya Yehovha na wone ma nga ha titwa hi ndlela leyi fanaka. Leswi hi hanyaka “a masikwini ya wugamu”, hi yimele ku kumana ni swiyimu leswi ‘kazrataka ku lavisana na swone’.—2 Tim. 3:1.

² Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona leswi nga hi yivelaka ku nyonxa ni ndlela leyi ha yone hi nga tlhelaka hi ku kuma. Kambe ku sungula, a hi voneni lweyi a nga hi nyikaka ku nyonxa ka hakakunene.

YEHOVHA A NGA HI PFUNA KU KUMA KU NYONXA KA HAKAKUNENE

3. Xana ntumbuluku wu hi dondzrisa yini ha Yehovha? (Tlhela u vona ni mifoto.)

³ Minkama hinkwayu Yehovha a tsrhama na a nyonxile nakone a djula leswaku na hine hi tsrhama na hi nyonxile. Xileswo, a swi hi hlamalisi loko hi vona mintxhumu hinkwayu leyi a yi tumbuluxiki ya ku fana ni planeta dzrezru dzra ku xonga, ku tala ka mivala ni ku hambanahambana ka yone loku hi ku vonaka, swihazri leswi tlangatlangaka ni swakuda swa ku nandzrika. Nakunene Xikwembu Nkulukumba awa hi zrandzra nakone a djula hi tikholisa hi wutomi lebyi nga helikiki!

Xindlopfana: Image © Romi Gamit/Shutterstock; penguin chicks: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; ximbutana: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; two dolphins: georgeclerk/E+ via Getty Images

4. a) Ha yini Yehovha a nga heleliwi hi ku nyonxa nambiloko a vona vhanu va xaniseka? b) He yini nyiko leyi Yehovha a hi nyikaka yone? (Amapsalma 16:11)

⁴ Nambileswi Yehovha a nga “Xikwembu Nkulukumba lweyi a nyonxiki”, yene a ku tiva hi ku helela ku xaniseka loku nga kone a misaveni. (1 Tim. 1:11) Kambe yene a nga pfumeleli leswaku ku xaniseka koloko ku mu yivela ku nyonxa. Awa swi tiva leswaku ku xaniseka koloko i ka nkamanyana nakone a ku bekele siku ledzri a taka ku helisa ha dzrone. A tlhela a tama a lehisa mbilu hi ku tiyisela ku ya tlhasa siku ledzri a taka helisa ku xaniseka hi lani ku nga helikiki. Na a ha yimela leswo, Yehovha awa swi twisisa leswi hi lavisanaka na swone nakone a djula ku hi pfuna. A hi pfunisa kuyini? Hi ku hi nyika nyiko ya ku nyonxa. (Dondzra Amapsalma 16:11.) Xiya ndlela leyi a yavelaniki ha yone nyiko leyi ni N’wanake, Yesu.

5-6. Ha yini Yesu a nyonxile?

⁵ Ka mintxhumu hinkwayu leyi Yehovha a yi tumbuluxiki, Yesu hi yene a nyonxiki hi ku tlulisa. Ha yini? A hi kambisiseni swivangelo swibidzri. 1) “Yene i xifaniso xa Xikwembu Nkulukumba lweyi a kalaka a nga voneki” nakone a ma kombisa hi ku helela matsrhamela ya Papayi wake ka swiyimu hinkwaswu. (Kol. 1:15; 1 Tim. 6:15) 2) Yesu a hete nkama wunyingi ni Papayi wake, lweyi a nga Xihlovo xa ku nyonxa.

⁶ Minkama hinkwayu Yesu a kume ku nyonxa hi ku yentxa ku zrandzra ka Papayi wake. (Amapr. 8:30, 31; Yoh. 8:29) Leswi hi swone swi yentxaka Yehovha a mu zrandzra ngopfu swinene.—Mat. 3:17.

7. Hi nga ku kumisa kuyini ku nyonxa ka hakakunene?

⁷ Na hine hi nga ku kuma ku nyonxa ka hakakunene hi ku va hi tsrhindzrekela ka Yehovha, Xihlovo xa ku nyonxa. Loko hi heta nkama wunyingi na hi dondzra mayelanu na Yehovha ni ku mu yetisela, hi ta ya hi kuma ku nyonxa. Nakone hi ta tlhela hi kuma ku nyonxa hi ku yentxa ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba ni ku tiva leswaku awa hi yamukela.a (Amaps. 33:12) Kambe swi li yini loko hi ngo txhuka hi heleliwa hi ku nyonxa, a nga va swa nkamanyana kumbe hi nkama wa ku leha? Xana swi djula ku hlaya leswaku Xikwembu Nkulukumba a nga ha hi yamukeli? Nikutsrongo! A hi hetisekanga nakone minkama yin’wana ha xaniseka, hi twa ku vavisa, ha xukuvala hi tlhela hi hlatiyela. Yehovha awa swi twisisa leswo. (Amaps. 103:14) A hi voneni leswi nga hi yivelaka ku nyonxa ni ndlela leyi hi nga tlhelaka hi ku kuma ha yone.

U NGA PFUMELELI NTXHUMU NI WUN’WE WU KU YIVELA KU NYONXA

8. Xana swikazratu swa wutomi swi nga hi khumbisa kuyini?

⁸ Muyivi N^o 1: Swikazratu swa wutomi. Xana u lavisana ni ku xanisiwa, mhangu ya ntumbuluku, wusiwana, mavabyi kumbe ku duhwala? Hi nga yiveliwa ku nyonxa hi ku nabyala loko hi kumana ni swikazratu leswo ngopfungopfu leswi nga liki ntan’wini wezru akuva hi swi lawula. A Bibele dzri tiyisekisa leswo loko dzri ku a ‘moya wu tsrhoveka hi ku vavisa ka mbilu’. (Amapr. 15:13) Nkulu wa bandla lweyi a vitaniwaka Babis, lweyi a feliwiki hi makwavu ni vapswele ndzreni ka mune wa malembe, a li: “A ni titwa na ni li wuswanga na ni nga na mutxhaveleli. Minkama yin’wana a ni titwa na ni hlatiyela hikusa nambileswi a ni djula ku heta nkama wunyingi ni vapswele vanga ni makwezru, a swi nga koteki.” Minkama yin’wana swikazratu swezru swi nga hi heta ntamu.

9. I yini leswi nga hi pfunaka ku kuma ku nyonxa? (Yeremiya 29:4-7, 10)

⁹ I yini leswi nga hi pfunaka ku tlhela hi kuma ku nyonxa? Hi nga nyonxa loko hi tsrhika ku kazrateka hi mintxhumu leyi hi kalaka hi nga swi koti ku yi txintxa ni loko hi tlangela leswi hi nga na swone. A misava yi kutxetela vhanu hi ku va yentxa va va ni miyanakanyu ya leswaku akuva va nyonxa a wuton’wini, a wutomi byavu byi fanela ku va lebyi hetisekiki. Kambe leswo a hi ntiyiso. Hi xikombiso, Yehovha a tsratsriye Vayuda lava a va li wukazraweni a Babilona akuva va pfumela xiyimu leximpshwa lexi a va li ka xone xa ku va swikazrawa a tikweni dzrimbeni ni ku yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka ka swiyimu leswo hinkwaswu. (Dondzra Yeremiya 29:4-7, 10.) Hi dondzra yini? Zama ku vona mintxhumu leyinene a wuton’wini byaku u va u yi londzrovota. Dzrimuka leswaku Yehovha a nge ti ku tsrhika wuswaku, yene a ta ku pfuna. (Amaps. 63:7; 146:5) Makwezru Effie lweyi a kumaniki ni mhangu leyi mu yentxiki a nga ha swi koti ku famba, a li: “Ni yamukele mpfunu wukulu ni nseketelo wa Yehovha, wa ndangu wanga ni wa bandla. Ni djula ku kombisa ku tlangela hi hinkwaswu leswi va ni yentxeliki ni leswi va ni yentxelaka swone. Xileswo ni yentxa hinkwaswu leswi ni swi kotaka akuva ni tsrhama na ni nyonxile.”

10. Ha yini hi fanela ku nyonxa nambiloko hi kumana ni swikazratu?

¹⁰ Nambiloko maxaka yezru kumbe hine hi kumana ni swikazratu kumbe loko hi kumana ni mintxhumu ya ku txhavisa, hi nga tama hi va ni ku nyonxa.b (Amaps. 126:5) Ha yini? Hikusa a ku nyonxa kwezru a ku yi hi swiyimu swezru. Makwezru Maria lweyi a nga phayona a li: “Nambiloko hi kumana ni swikazratu, a hi heleliwi hi ku nyonxa hikusa hi dzrimuka leswi Yehovha a hi dumbisiki swone. Leswo a swi tlhamuxeli swone leswaku a hi nge ti txhuka hi dzrila kumbe ku kombisa ndlela leyi hi titwaka ha yone.” Kambe Papayi wezru a nga hi pfuna kuva hi tama hi nyonxa swi nge na mhaka ni leswi hi kumanaka na swone swoswi. Dzrimuka leswaku nambiloko swikazratu swaku swi li swikulu ngopfu swinene swoswi, a swi nge ti tsrhama hi ndlela leyo hi lani ku nga helikiki. Ku nga li khale Yehovha a ta helisa hinkwaswu leswi hi vangelaka ku xaniseka.

11. Xana xikombiso xa Pawulo xi hi tiyisa hi ndlela yini?

¹¹ Loko hi sungula ku tivutisa leswaku swikazratu leswi hi kumanaka na swone swi kombisa leswaku Yehovha a nga ha hi yamukeli ke? Swi nga va swinene ku yanakanyisisa hi malandzra ya ku dumbeka ya Yehovha lawa ma kumaniki ni swiyimu swinyingi swa ku kazrata. Vona xikombiso xa mupostola Pawulo. A hlawuliwe hi Yesu hi ku kongoma akuva a dzrungula ntiyiso “ka matiko, ka tihosi ni ka vana va Israyele”. (Mint. 9:15) Ledzro ku ve tovoko ledzrikulu! Nambitanu, a wutomi bya Pawulo a byi tale hi swikazratu. (2 Kor. 11:23-27) Xana swikazratu swinyingi leswi Pawulo a a kumana na swone swi kombisa leswaku a a nga ha yamukeleki ka Yehovha? Nikutsrongo! A matsrhan’wini ya leswo, a ku tiyisela ka Pawulo ku kombisa leswaku a a tovokisiwa ha Yehovha. (Rom. 5:3-5) Swoswi yanakanya hi xiyimu xaku. Na wene u tama u tiyisela hi ku dumbeka nambileswi u kumanaka ni mindzringo yinyingi. Xileswo, na wene u nga tiyiseka leswaku Yehovha awa ku yamukela.

12. Ku nga yentxeka yini loko u djula ku tlhaselela makungu ya kukazri kambe swi nga koteki?

¹² Muyivi N^o 2: Loko hi nga swi koti ku yentxa leswi a hi swi nyonxela a ntizrweni wa Yehovha. (Amapr. 13:12) Lizrandzru dzrezru ni ku tlangela Yehovha swi hi kutxa kuva hi tibekela makungu ya moya. Nambitanu, loko hi nga swi koti ku tlhaselela makungu yezru hi kola ka swiyimu swezru hi nga godola. (Amapr. 17:22) Makwezru wa xisati lweyi a nga phayona lweyi a vitaniwaka Holly, a li: “A ni djula ku ya ka Xikole Xa Vazrezri Va Mfumu, ni ya tizra ka tiko dzrimbeni kumbe ni ya tizra ka ntizro wa ku yaka a Ramapo. Kambe a na ha swi kotanga ku tlhaselela makungu lawo hikusa a swiyimu swanga swi txintxile. Swi ni godolisile, swa hlundzrukisana ku va u djula ku yentxa mintxhumu kambe swi nga koteki.” Vhanu vanyingi va titwa hi ndlela leyi fanaka.

13. Loko swiyimu swezru swi nga hi pfumeleli ku yentxa leswi hi swi djulaka, he wani makungu lawa hi nga tibekelaka wone?

¹³ I yini leswi hi nga swi yentxaka akuva hi tlhela hi va ni ku nyonxa? Dzrimuka leswaku Yehovha a nga yimeli kuva hi yentxa leswi hi kalaka hi nga swi koti nakone a nga hi voni hi li va lisima hi kola ka leswi hi kotaka ku swi yentxa a ntizrweni wake. Yehovha a djula kuva hi pfumela leswaku a hi koti ku yentxa hinkwaswu nakone a djula leswaku hi dumbeka. (Mik. 6:8; 1 Kor. 4:2) Yehovha a zron’weka ngopfu hi leswi hi nga xiswone he ndzreni ku tlula leswi hi kotaka ku swi yentxa. Xana a swi ta va swinene ku yimela swa ku tlula leswi Yehovha a swi yimelaka kwezru?c Im-him! Loko swiyimu swaku swi nga ku pfumeleli ku yentxa leswi yengetelekiki a ntizrweni wa Yehovha, zama ku beka miyanakanyu ka leswi u kotaka ku swi yentxa. Xana u nga wupfisa lava ha liki vampshwa kumbe ku kutxa lava kuliki hi ntanga? Kumbexana u nga ha tibekela kungu dzra ku pfuxela mhunu wa kukazri, u mu fonela kumbe u mu tsralela mensaji wa ku mu tiyisa? Yehovha a ta ku tovokisa a tlhela a ku pfuna ku kuma ku nyonxa loko u tikazratela ku tlhasela makungu lawo ya moya! Dzrimuka leswaku ku nga li khale a misaveni leyimpshwa hi ta va ni mikhandlu yinyingi ya ku tizrela Yehovha hi tindlela leti hi kalaka hi nga ti yanakanyi! Ku fana na makwezru Holly lweyi hi buliki ha yene, lweyi hi wugamu a hlayiki leswi: “Loko ni sungula ku godola ni yima ni dzrimuka leswaku ni ta ‘hanya hi lani ku nga helikiki’. Nakone hi ku pfuniwa hi Yehovha ni ta kota ku hetisisa man’we ya makungu lawa ni tibekeliki wone a misaveni leyimpshwa.”

14. I yini swin’wana leswi nga hi yivelaka ku nyonxa?

¹⁴ Muyivi N^o 3: Ku djula ku tinyonxisa. Vhanu van’wana va tizrisa maredi sosiyali akuva va hangalasa leswaku ku nyonxa ka hakakunene ku pfa hi ka ku tinyonxisa. Vhanu va pimisa leswaku ku yentxa mintxhumu leyi va yi zrandzraka, ku xava leswi va swi zrandzraka ni ku yendzrela mimbangu ya ku hambanahambana hi swone swi taka va nyika ku nyonxa ka hakakunene. A swi bihanga ku tikholisa hi mintxhumu leyo. Yehovha a djula leswaku hi tikholisa hi mintxhumu ya ku xonga leyi a hi nyikiki yone. Nambitanu, vhanu vanyingi va gungule leswaku mintxhumu yinyingi leyi a va pimisa leswaku yi va yentxa va nyonxa hakakunene, a yo va yivela ku nyonxa. Makwezru wa xisati lweyi a nga phayona lweyi a vitaniwaka Eva, a li: “Loko u tsrhamela ku pimisa ntsena hi ndlela leyi u nga tinyonxisaka ha yone a u nge ti yaneliseka.” Loko minkama hinkwayu hi tsrhamela ku djula ku tinyonxisa hi ta hela ntamu ni ku titwa na hi nga pfuni ntxhumu.

15. Hi nga dondzra yini ka Hosi Solomoni?

¹⁵ Hi nga dondzra ka mfambu wa Hosi Solomoni ka mabindzru ya ku biha lawa a ma kumiki hi kola ka ku djula ku tinyonxisa minkama hinkwayu. A zame ku kuma ku nyonxa hi ku va a yanelisa ku navela kwake, hi ku tikholisa hi swakuda swa ku nandzrika, wunanga ni mintxhumu hinkwayu leyi mali a yi kota ku yi xava a nkameni wake. Kambe a nga yanelisekanga. Yene a te: ‘Tihlo a dzri kolwi hi ku vona, na yo ndleve a yi tali hi ku yingela.’ (Ekles. 1:8; 2:1-11) Vhanu van’wana va yanakanya leswaku loko va kota ku kuma mali yinyingi ni ku xava leswi va swi djulaka va ta kuma ku nyonxa. Kambe leswo a hi ntiyiso, mintxhumu leyo a yi nge hi nyiki ku nyonxa ka ntiyiso.

16. Xana ku yentxela mintxhumu van’wana swi nga hi pfuna ku tlhela hi nyonxa hi ndlela yini? (Tlhela u vona ni mifoto.)

¹⁶ I yini leswi hi nga swi yentxaka akuva hi tlhela hi va ni ku nyonxa? Yesu a hi dondzrise leswaku “ku hanana swi tisa ku nyonxa lokukulu ku tlula ku yamukela”. (Mint. 20:35) Nkulu wa kukazri lweyi a vitaniwaka Alekos, a li: “Ni tikazratela kuva ni yentxa mintxhumu yitsrongo akuva ni pfuna vambeni. Loko ni ya ni pfuna vambeni ni tsrhika ku yanakanya ha mine ntsena ni va ni kuma ku nyonxa.” Wene u nga va yentxela yini van’wana? Hi xikombiso, loko u vona leswaku mhunu wa kukazri a xukuvalile, u nga mu tiyisa. Swi nga yentxeka u nga swi koti ku mu susela swikazratu swake kambe u nga mu txhavelela hi ku mu yingiseta ha hombe, hi ku mu twela wusiwana ni hi ku mu dzrimuxa leswaku a nga txukumetela ntsrhwalu wake ka Yehovha. (Amaps. 55:22; 68:19) U nga tlhela u mu pfuna hi ku mu tiyisekisa leswaku Yehovha a nga mu tsrhikanga. (Amaps. 37:28; Eza. 59:1) U nga tlhela u mu pfuna hi ku mu yentxela mintxhumu ya yitsrongo ya ku fana ni ku mu swekela swakuda kumbe ku mu teka mi ya beliwa hi moya. Mu zrambi akuva mi huma nsimu xikan’we, leswo swi ta mu tiyisa. Pfumelela Yehovha a ku tizrisa. Ku beka miyanakanyu ka vhanu van’wana ku nga li ka hine ntsena swi ta hi nyika ku nyonxa ka hakakunene!—Amapr. 11:25.

17. I yini leswi hi fanelaka ku swi yentxa akuva hi kuma ku nyonxa ka ntiyiso? (Amapsalma 43:4)

¹⁷ Hi nga kuma ku nyonxa ka ntiyiso loko hi tsrhindzrekela ka Papayi wezru wa le matilweni. A Bibele dzri hi byela leswaku Yehovha i ‘ku nyonxa ni ku tsrhava’ kwezru lokukulu. (Dondzra Amapsalma 43:4.) Xileswo, swi nge na mhaka ni leswaku hi kumana ni xiyimu muni a wuton’wini, hi nga titwa na hi sizrelelekile. Loko Yehovha a li munghanu wezru, yene a nga hi pfuna ku kuma ku nyonxa hi lani ku nga helikiki!—Amaps. 144:15.