BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • nwt Yobe 1:1-42:17
  • Yobe

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Yobe
  • Bhibhlya ya Dziko Ipswa
Bhibhlya ya Dziko Ipswa
Yobe

YOBE

1 Ku dziko ya Uzi kukhali mamuna m’bodzi akhacemerwa Yobe.*+ Iye akhali munthu wakulungama na wakukhulupirika;*+ iye ­akhagopa* Mulungu mbacalira pinthu pyakuipa.+ 2 Iye abala ana amuna anomwe na ana akazi atatu. 3 Pifuyo pyace pyafika mpaka mabira 7.000, makamelo 3.000, ng’ombe 1.000 na maburu* akukwana 500, iye akhalimbo na atumiki azinji kakamwe. Natenepa iye adzakhala munthu wakupfuma* maningi kupiringana anthu onsene a kumabulukiro a dzuwa.

4 Mwanace m’bodzi na m’bodzi wamamuna akhacita phwando panyumba pace pa ntsiku idasankhula iye.* Iwo akhacemera anakazi awo toera kudya na kumwa pabodzi pene. 5 Angamala kucita maphwando n’nyumba zawo zonsene, Yobe akhaacemera toera kuacenesa. Iye akhalamuka namacibese kakamwe mbapereka ntsembe zakupiswa+ thangwi ya iwo. Thangwi iye akhalonga: “Panango ananga adawa mbaxola Mulungu m’mitima yawo.” Yobe akhacita pyenepi ndzidzi onsene.+

6 Yafika ntsiku yakuti ana a Mulungu wandimomwene*+ aenda kaonekera pamaso pa Yahova,+ natenepa Sathani+ apitambo pakati pawo.+

7 Penepo Yahova abvundza Sathani: “Wabuluka kupi?” Sathani atawira Yahova: “Ndikhaenda pyanga mbandiona dziko yapantsi, mbandifamba-famba mwenemu.”+ 8 Yahova abvundza Sathani: “Waona ntumiki wanga Yobe? Nkhabepo munthu unango ninga iye pa dziko yapantsi. Iye ndi munthu wakulungama na wakukhulupirika;*+ wakuti asagopa* Mulungu mbacalira pinthu pyakuipa.” 9 Penepo Sathani atawira Yahova: “Kodi Yobe asagopa Mulungu papezi?+ 10 Kodi imwe nee mwaikha mpanda wakutsidzikiza iye,+ nyumba yace na pinthu pyonsene piri na iye? Mwapasa nkhombo mabasa anaphata iye na manja ace,+ pontho pifuyo pyace pyanjipa kakamwe pa dziko yapantsi. 11 Mbwenye cincino, futhulani djanja yanu mukhuye pyonsene piri na iye, mwandimomwene iye anadzakuxolani pamaso panu.” 12 Penepo Yahova apanga Sathani: “Ona, pinthu pyace pyonsene piri m’manja mwako. Mbwenye leka kufuthula djanja yako toera kun’thabusa!” Natenepa, Sathani abuluka pamaso pa Yahova.+

13 Pa ntsiku yakuti ana amuna na ana akazi a Yobe akhadya mbamwa vinyu panyumba ya m’bale wawo wankulu,+ 14 afika munthu adabweresa mphangwa kuna Yobe, mbampanga: “Ng’ombe zikhalima, pontho maburu akhadya pakhundu pazo 15 pidabwera Asabheya mbakwata pifuyo pyenepi, pontho iwo apha atumiki anu na supada. Adapulumuka ndine basi toera kukupangani pyenepi.”

16 Mbadzati malisa kulonga, afika unango mbalonga: “Moto wabuluka kudzulu kuna Mulungu mbupisa mabira na akumbizi! Adapulumuka ndine basi toera kukupangani pyenepi.”

17 Mu ndzidzi ukhalonga iye, afika unango mbalonga: “Akaldheya+ agawana m’misoka mitatu, iwo akwata makamelo mbapha atumiki anu na supada. Adapulumuka ndine basi toera kukupangani pyenepi.”

18 Mbadzati malisa kulonga, afikambo unango mbalonga: “Ananu amuna na akazi akhadya mbamwa vinyu n’nyumba mwa m’bale wawo wankulu. 19 Penepo pene mphepo ikulu idabuluka kuthando yamenya nkhomo zinai za nyumba; natenepa iyo yagwera ananu, iwo mbafa. Adapulumuka ndine basi toera kukupangani pyenepi.”

20 Penepo Yobe alamuka, apandula nguwo zace mbacinga tsisi munsolo mwace; buluka penepo agwa pantsi, akotamisa nsolo wace mpaka pantsi 21 mbalonga:

“Ndabuluka cipezipezi m’mimba mwa mai wanga,

Pontho ndinabwerera cipezipezi.+

Yahova andipasa,+ Yahova andikwatira.

Dzina ya Yahova mbipitirize kusimbwa.”

22 Mu pinthu pyonsene pidatamba iye, Yobe nee adawa peno kupambizira* Mulungu kuti acita pinthu pyakuipa.

2 Buluka penepo, yafika ntsiku yakuti ana a Mulungu wandimomwene*+ aenda kaonekera pamaso pa Yahova,+ natenepa Sathani apitambo pakati pawo toera aonekere pamaso pa Yahova.+

2 Penepo Yahova abvundza Sathani: “Wabuluka kupi?” Sathani atawira Yahova: “Ndikhaenda pyanga mbandiona dziko yapantsi, mbandifamba-famba mwenemu.”+ 3 Yahova abvundza Sathani: “Waona ntumiki wanga Yobe? Nkhabepo munthu unango ninga iye pa dziko yapantsi. Iye ndi munthu wakulungama na wakukhulupirika;*+ wakuti asagopa* Mulungu mbacalira pinthu pyakuipa. Iye asapitiriza kukhala wakukhulupirika,+ maseze iwe usayesera kundikulumiza+ toera ndinfudze mwakusowa mathangwi.” 4 Mbwenye Sathani atawira Yahova: “Khanda na khanda. Munthu anapereka pyonsene piri na iye toera kupulumusa umaso wace. 5 Mbwenye cincino, futhulani djanja yanu mukhuye manungo na magogodo ace, mwandimomwene iye anadzakuxolani pamaso panu.”+

6 Penepo Yahova apanga Sathani: “Ona, iye ali m’manja mwako! Mbwenye leka kumupha!” 7 Natenepa, Sathani abuluka pamaso pa Yahova, mbathabusa Yobe na utenda wa mapute+ kutomera munsolo mpaka kumanyalo. 8 Yobe akwata dzinga ya cikalango toera kupala nayo manungo ace; iye akakhala pa dotha.+

9 Pakumalisa, nkazace ambvundza: “Usapitiriza basi kukhala wakukhulupirika? Xola Mulungu ufe pyako!” 10 Mbwenye Yobe antawira: “Iwe usalonga ninga nkazi wakusowa ndzeru. Kodi tisafunika kutawira basi ene pinthu pyadidi pinabuluka kuna Mulungu, mbatikhonda kutawirambo pinthu pyakuipa?”+ Mu pinthu pyonsene pidatamba iye, Yobe nee adawa na mafala adalonga iye.+

11 Axamwali atatu a Yobe abva pya nyatwa zonsene zidan’gwera, natenepa, m’bodzi na m’bodzi wa iwo abwera buluka kucisa cace, Elifaji+ wa ku Temani, Bhildhadhe+ wa ku Suwa+ na Zofari+ wa ku Nama. Na thangwi ineyi, iwo abverana kuti agumanyikane toera aende kaona Yobe, toera ambvere ntsisi na kum’balangaza. 12 Pidamuona iwo nakutali, iwo nee akwanisa kundzindikira. Iwo atoma kulira mwakugaluza, apandula nguwo zawo, mbaponya pfumbi kudzulu na munsolo mwawo.+ 13 Buluka penepo, iwo akhala pantsi pabodzi na iye pa mataka mu ntsiku zinomwe, masiku na masikati. Nee m’bodzi adampanga cinthu, thangwi iwo aona kuti nyatwa yace ikhali ikulu kakamwe.+

3 Pidamala kucitika pinthu pyenepi, Yobe atoma kulonga, mbapasa dzedze ntsiku idabalwa iye.+ 2 Yobe alonga:

 3 “Mbifudzike ntsiku idabalwa ine,+

Na masiku adalonga munthu kuti: ‘Mwana amitwa m’mimba!’

 4 Ntsiku ineyi mbikhale cidima.

Mulungu kudzulu mbaleke kuitsalakana;

Ntsiku ineyi mbikhonde kumwanikirwa na ceza.

 5 Cidima cikulu mbacikwate ntsiku ineyi.

Khole yakupswipa ya madzi mbikhale padzulu payo.

Pire pinacitisa ntsiku kukhala cidima piigopese.

 6 Masiku anewa mbakhale cidima cikulu maningi;+

Mbaleke kutsandzaya pakati pa ntsiku za caka,

Masiku anewa mbaleke kulengeswa pakati pa ­miyezi.

 7 Inde, mphyadidi mbadakhonda kubalwa munthu pa masiku anewa;

Anthu mbaleke kukhuwa thangwi yakusekera pa masiku anewa.

 8 Ale anapasa dzedze ntsiku, mbaipase dzedze,

Ale akuti anakwanisa kulamusa Ng’ona* ncitulo.+

 9 Nyenyezi zace za macibese mbazikhale cidima;

Mbadikhire papezi ceza ca ntsiku,

Masiku anewa mbaleke kuona ceza ca kuca kwa kunja.

10 Thangwi masiku anewa nee afunga misuwo ya mimba ya mai wanga;*+

Nee abisa nyatwa toera maso anga akhonde kuziona.

11 Thangwi yanji nee ndafa pyanga pa ndzidzi udabalwa ine?

Thangwi yanji nee ndafa pidabuluka ine m’mimba?*+

12 Thangwi yanji ndagumana mabondo toera kundilera

Na mabere toera kundiyamwisa?

13 Thangwi pa ndzidzi uno, mbidagona nee kudzudzumiswa;+

Ine mbidakhala ncitulo mbandipuma pyanga.+

14 Pabodzi na amambo na mapungu awo,

Adasasanya mbuto zawo zakuti cincino ndi madembe,

15 Peno na atsogoleri akuti akhali na ouro,

Ale adadzadza parata n’nyumba zawo.

16 Peno, thangwi yanji nee ndakhala ninga mimba idataiwa nee kudzindikirwa,

Ninga mwana wakuti cipo aona ceza?

17 Anyakuipa angafa, kudzudzuma kwawo kusamala;

Ale adaneta, angafa asapuma pyawo.+

18 Kumasiye anyakaidi asakhala pabodzi muntendere;

Iwo nkhabe kubva fala ya ule anaakakamiza kuphata basa.

19 Kweneko, nkulu na mwana ndi sawasawa,+

Bitcu nkhabe kutongwa na mbuyace.

20 Thangwi yanji iye asapasa ceza* ule anathabuka?

Thangwi yanji asapasa umaso anyakutsukwala?*+

21 Thangwi yanji ale akuti asafuna kufa nkhabe kufa pyawo?+

Iwo asasaka kufa ninga munasaka iwo mpfuma yakubisika,

22 Ale akuti mbadatsandzaya kakamwe,

Mbakomerwa angagumana nthumbi.

23 Thangwi yanji iye asapasa ceza munthu adataya njira yace,

Wakuti Mulungu anfungira m’makhundu onsene?+

24 Ine nkhabe kudya, basi ene ndisalira,+

Kubulira kwanga+ kusatayika ninga madzi.

25 Thangwi pire pikhandipswipisa ntima pyandifikira,

Pire pikhagopa ine pyandicitikira.

26 Ine nkhabe ntendere, nee kupfulika, nee kupuma,

Nyatwa zisapitiriza kundigwera.”

4 Penepo Elifaji+ wa ku Temani atawira:

 2 “Kodi munthu angayesera kulonga na iwe, unakwanisa kupirira?

Thangwi mbani anafuna kwanisa kumatama?

 3 Mwandimomwene iwe wapfundzisa anthu azinji,

Pontho wawangisa anthu akutsukwala.

 4 Mafala ako akhalamusa munthu adagwa,

Iwe ukhawangisa mabondo adagoboka.

 5 Mbwenye nakuti cincino pyakucitikirambo, iwe usatsukwala napyo;*

Ipyo pisakukhuya, iwe mbufewa manungo.

 6 Kugopa* kwako Mulungu nkhabe kukupasa cinyindiro?

Kodi kukhulupirika kwako+ nkhabe kukupasa cidikhiro?

 7 Kumbuka: Alipo munthu wakusowa mulando ­adafa?

Wabva lini kuti anthu akulungama afudzwa?

 8 Mwakubverana na pidaona ine, ale analima minda ya pinthu pyakuipa,

Na ale anabzwala nyatwa, asabvuna pinthu pyenepi.

 9 Iwo asafa angapepeswa na muya wa Mulungu,

Iwo asafa thangwi ya mphambvu ya ukali wace.

10 Nkhalamu isakhuwa, nkhalamu ing’ono isalira,

Mbwenye mano a nkhalamu zamphambvu asaswiwa.

11 Nkhalamu isafa thangwi yakusowa cinyama toera kucidya,

Pontho anankhalamu asabalaliswa.

12 Ine ndapangwa mafala ncibisobiso,

Alipo adandipanga mafala nciwerewere.

13 M’masomphenya adaona ine namasiku, mbadzudzumisa manyerezero anga;

Mu ndzidzi unagona anthu mbakhonda kubva kunja,

14 Ine ndagopa kakamwe mbandidzadzamira,

Magogodo anga mbadzala na kugopa.

15 Nzimu wapita na pa nkhope panga;

Dzoya ya m’manungo mwanga mbiyamuka.

16 Nzimu unoyu walimira,

Mbwenye ine nee ndakwanisa kudzindikira maonekero awo.

Ine ndaona cinthu patsogolo pamaso anga;

Ndabva kunja cetee, buluka penepo ndabva fala idalonga tenepa:

17 ‘Kodi munthu wakuti anafa, anakwanisa kukhala wakulungama kupiringana Mulungu?

Munthu anakwanisa kukhala wakucena kupiringana ule adancita?’

18 Iye nkhabe kunyindira atumiki ace,

Pontho asaona madodo kuna aanju ace.

19 Mphapo ndiye tani kuna ale anakhala n’nyumba za mataka,

Akuti manungo awo acitwa na pfumbi,+

Iwo asanyedzwa mwakukhonda nentsa ninga berethe!

20 Iwo asakhala na umaso namacibese, mbafa namaulo;

Iwo asafudzika kwenda na kwenda, mbakhonda kutsalakanwa.

21 Kodi iwo nee alandana na khumbi idagwa thangwi nkhambala yace yabuluswa?

Iwo asafa thangwi yakusowa udziwisi.

5 “Ndaphata miyendo, cemera! Alipo anafuna kukutawira?

Ndi anju upi anafuna iwe kucemera toera akuphedze?

 2 Pswiru anafa thangwi yakuipirwa,

Nyakusowa udziwisi anafa thangwi ya bibvu.

 3 Ine ndaona pswiru mbakhala na umaso wadidi,

Mbwenye mwakucimbiza, mbuto inakhala iye isapaswa dzedze.

 4 Anace ali kutali na citsidzikizo,

Iwo asapondererwa pansuwo wa nzinda,+ mbasowa munthu wakuapulumusa.

 5 Pinthu pinabvuna iye, pisadyiwa na anyanjala,

Ngakhale kupibulusa pakati pa minga,

Mbapokoserwa pinthu pyawo.

 6 Thangwi pinthu pyakuipa nkhabe kubuluka pa pfumbi,

Nyatwa nkhabe kumera pa mataka.

 7 Munthu asabalirwa nyatwa,

Ninga ntsasi zinamburuka kuenda kudzulu.

 8 Mbwenye mbidakhala ndine, mbidasuma kuna Mulungu,

Ine mbidalonga nseru wanga kuna Mulungu,

 9 Ule anacita pinthu pikulu na pyakunentsa kubvesesa,

Pinthu pizinji pyakudzumisa.

10 Iye asabvumbisa madzi pa dziko yapantsi,

Mbatumiza madzi m’minda.

11 Iye asakuza munthu wakupwazika,

Pontho asakuza nyakutsukwala mbagumana cipulumuso.

12 Iye asafudza mabasa a anyakucenjera,

Toera mabasa a manja awo akhonde kufamba mwadidi.

13 Iye asacitisa kuti anyaudziwisi agwe m’manyerezero awo akuipa,*+

Toera pinacita anyakucenjera pifudzike.

14 Iwo asaona cidima namasikati,

Pontho asafamba mbaphambasira namasikati ninga ndi namasiku.

15 Iye asaapulumusa m’manja mwa anthu ali na supada pamulomo,

Mbapulumusa nyakutcerenga m’manja mwa nyamphambvu.

16 Na thangwi ineyi, anthu akupwazika ali na cidikhiro,

Mbwenye anyakuipa asafungwa milomo yawo.

17 Bvesera! Nyakutsandzaya ndi munthu anasandikwa na Mulungu;

Natenepa, leka khonda kulangwa na Wamphambvu Zonsene!

18 Thangwi iye asaphekesa, mbakondza cironda;

Iye asaphekesa, mbawangisa na manja ace.

19 Iye anakupulumusa mu nyatwa zitanthatu,

Ngakhale yacinomwe nee inakuthabusa.

20 Mu ndzidzi wanjala iye anakupulumusa toera ukhonde kufa,

Na mu ndzidzi wa nkhondo toera ukhonde kuphiwa na supada.

21 Iwe unatsidzikizwa ku lirimi+ inakwapula ninga ntcamu,

Ntsiku yakufudzwa ingafika, iwe nee unagopa.

22 Iwe nee unadzudzumika pa ndzidzi wakufudzwa peno wa njala,

Pontho nee unadzagopa pinyama pya ntsanga.

23 Thangwi miyala ya m’munda nee inakuthabusa,*

Pinyama pya ntsanga pinadzakhala muntendere na iwe.

24 Unadzadziwa kuti khumbi yako iri yakutsidzikizika,*

Ungaenda kaona pifuyo pyako pa mbuto inadya ipyo thongwe, unagumana kuti nkhabepo cidasoweka.

25 Unadzakhala na ana azinji,

Dzindza yako inadzanjipa kakamwe ninga tsanga pa dziko yapantsi.

26 Unapitiriza kukhala na mphambvu mpaka kufa kwako,

Ninga misumbu ya tirigu inagumanywa pa ndzidzi wa kubvuna.

27 Nyerezera pinthu pyenepi, unaona kuti mphyandimomwene.

Bvesera, mbupitawira.”

6 Penepo Yobe atawira:

2 “Mbapidakhala mwadidi kuti kuthabuka kwanga+ kupimwe,

Kuikhwe pa bhalansa pabodzi na nyatwa zanga!

 3 Thangwi cincino kuthabuka kwanga kusalemera kupiringana matcetca a m’bara.

Na thangwi ineyi, ine ndisalonga mwakukhonda kunyerezera.*+

 4 Thangwi mapswimo a Wamphambvu Zonsene andilasa,

Umaso wanga usamwa venenu ya mapswimo anewa;+

Pinthu pyakugopswa pinabuluka kuna Mulungu pisagumanyikana toera kuthimbana na ine.

 5 Kodi buru ya ntsanga+ isalira ingakhala na thongwe,*

Peno ng’ombe isalira ingakhala na cakudya?

 6 Kodi cakudya cakukhonda koma cisadyiwa nee kuikhwa munyu?

Kodi nthombvu za muti zisakoma?

 7 Ine ndakhonda kuphata pinthu pyenepi.

Ipyo ndi ninga cakudya cakubvunda.

 8 Mbapidakhala mwadidi kuti phembo yanga itawirwe,

Mulungu mbacita pinafuna ine!

 9 Mulungu mbadafuna, mbadandinyedza pyace,

Mbafuthula djanja yace toera kundipha!+

10 Thangwi pyenepi mbapidandibalangaza;

Ine mbidanumpha nakusekera mwakukhonda tsalakana kubva kupha kwanga kunakhonda mala,

Thangwi ine nee ndakhonda mafala a ule wakuti ndi Wakucena.+

11 Kodi ndiri na mphambvu toera ndipitirize kudikhira?+

Ninji pinadikhira ine toera ndipitirize kukhala na umaso?

12 Ndine wakuwanga ninga mwala?

Kodi manungo anga ndi a nkuwa?*

13 Ndinakwanisa kuphedzeka ndekhene,

Mu ndzidzi wakuti ndakwatirwa pinthu pyanga pyonsene pikhandiphedza?

14 Ule anakhonda pitiriza kupangiza ufuni* kuna ndzace,+

Anasiya kugopa Mulungu Wamphambvu Zonsene.+

15 Abale anga ene asandisandukira+ ninga nkulo wakuti usapwa,

Ninga madzi a mikulo yakuti isauma mu ndzidzi wa malimwe.

16 Mikulo ineyi isabvunduka thangwi ya jelo,

Matalala adanyunguluka asabisala mwenemu.

17 Mbwenye pa ndzidzi wakuthema madzi asapwa mbikhonda kuonekabve;

Ndzidzi wa malimwe ungafika, iyo isauma.

18 Madzi a mikulo ineyi asapeuswa;

Iyo isafika kuthando, mbikhonda kuonekabve.

19 Misoka ya anthu adabuluka ku Tema+ asaisaka;

Anyakucita ulendo adabuluka ku Sabha+ asaidikhira.

20 Iwo asakhala na manyadzo thangwi anyindira papezi;

Iwo asafika kweneko mbakhonda kugumana cinthu.*

21 Kuna ine, imwe mwalandana na mikulo ineyi;*+

Imwe musaona kutsukwalisa kwa nyatwa yanga, mbamugopa.+

22 Kodi ine ndalonga kuti: ‘Ndipaseni cinthu,’

Peno ndaphemba muoni pa mpfuma zanu?

23 Kodi ine ndaphemba toera ndiombolwe m’manja mwa nyamalwa,

Peno toera ndipulumuswe m’manja mwa anyakuipa?

24 Ndipfundziseni, ine ndinamatama;+

Ndiphedzeni toera ndibvesese madodo anga.

25 Mafala adidi nkhabe kutsukwalisa!*+

Mphapo kusandika kunacita imwe kunaphedza?+

26 Kodi mwabverana toera kusandika mafala anga,

Mafala a munthu wakusowa cidikhiro,+ akuti asakwatwa na mphepo?

27 Imwe mbamudacita pyakulotera kuna mphawi+ toera muone kuti anakhala bitcu wa ani,

Pontho mbamudagulisa xamwali wanu!+

28 Cincino zungunukani toera mundiyang’ane,

Thangwi ine nee ndinalonga uthambi pamaso panu.

29 Ndaphata miyendo, cinjani manyerezero anu, lekani kundiona mwakuipa,

Inde, cinjani manyerezero anu, thangwi ine ndiciri wakukhulupirika.

30 Kodi lirimi yanga isalonga pinthu pyakuipa?

Kodi nee ndisakwanisa kulawira cinthu mbandidzindikira kuti ndi cakuipa?

7 “Kodi umaso wa munthu pa dziko yapantsi nee walandana na ule anaphatiswa basa mwakukakamizwa,

Ntsiku zace nee zalandana na za nyaganyo-ganyo?*+

 2 Ninga bitcu, iye asafuna kakamwe n’thundzi,

Ninga nyaganyo-ganyo, iye asadikhira kutambiriswa.+

 3 Mu miyezi mizinji umaso wanga usakhala wakusowa basa,

Pontho ndisathabuka masiku mazinji.+

 4 Ndingagona, ndisabvundzika: ‘Ndinalamuka lini?’+

Namasiku ndisaphinduzika-phinduzika patalimba mpaka kuca kunja.

 5 Manungo anga adzala na mpfunye na makoko thangwi ya pfumbi;+

Khanda yanga yadzala na pironda pabodzi na utosi.*+

 6 Ntsiku zanga zisapita mwakucimbiza kakamwe ninga ntsingano pakusona nguwo,+

Izo zisafika kunkhomo mwakusowa cidikhiro.+

 7 Kumbukani kuti umaso wanga ndi ninga mphepo,+

Pontho kuti maso anga cipo anaona pontho cinthu cadidi.

 8 Maso anandiona cincino, nee anadzandionabve;

Maso anu anadzandisaka, mbwenye ine nkhabe kudzaonekabve.+

 9 Ninga khole yakuti isafudzika, mbizambazika,

Munthu anaikhwa Munthumbi,* nee anadzabulukamo.+

10 Nee anabwererabve kunyumba kwace,

Anthu a pa mbuto pace anadzan’duwala.+

11 Natenepa, nee ndinamatama.

Ine ndinalonga, maseze ndiri kubva kupha muntima mwanga;

Ndinadungunya thangwi ya nyatwa zanga.*+

12 Kodi ndine bara peno cinyama cikulu ca m’bara,

Toera muikhe munthu wakundionera?

13 Ndingalonga kuti: ‘Talimba yanga inandibalangaza;

Talimba yanga inandiphedza kupungula nyatwa zanga,’

14 Penepo imwe musandigopesa na ndoto,

Mbamundithusa na masomphenya,

15 Natenepa, mphyadidi ndife pyanga thangwi nee ndisakwanisa

kupuma,

Inde, mphyadidi ndife pyanga kusiyapo kukhala na umaso ninga uli na ine.+

16 Ine ndisaida umaso wanga,+ nee ndisafunabve kukhala na umaso.

Ndisiyeni pyanga, thangwi ntsiku zanga ndi ninga utci.*+

17 Kodi munthu mbani toera mudzudzumike naye,

Mbamun’nyerezera?*+

18 Thangwi yanji munsan’dinga ntsiku zonsene namacibese?

Thangwi yanji musamuyesera ndzidzi onsene?+

19 Thangwi yanji imwe nkhabe siya kundiyang’ana,

Nee munandipasambo ndzidzi toera ndimeze mata?+

20 Khala ine ndadawa, munaluzanji Imwe anaona pyonsene pinacita anthu?+

Thangwi yanji musandifambira nduli?

Kodi ine ndakhala ninga ntolo kuna imwe?

21 Thangwi yanji nkhabe kulekerera madawo anga?

Mbamuduwala madodo anga?

Thangwi thimize pano, ine ndinafa, mbandibwerera ku pfumbi,+

Imwe munadzandisaka, mbwenye nee ndinaonekabve.”

8 Penepo Bhildhadhe+ wa ku Suwa+ atawira:

 2 Unapitiriza kulonga tenepa mpaka lini?+

Mafala anabuluka pamulomo pako ndi ninga mphepo yamphambvu!

 3 Kodi Mulungu asatonga mwakuipa,

Peno Wamphambvu Zonsene asacita pinthu pyakukhonda kulungama?

 4 Khala anako an’dawira,

Iye aasiya toera atcunyuswe thangwi yakukhonda kubvera kwawo;

 5 Mbwenye ungasaka ciphedzo kuna Mulungu,+

Mbudembetera toera ubverwe ntsisi na Wamphambvu Zonsene,

 6 Pontho, mbudakhaladi munthu wadidi na wakulungama,+

Iye mbadakuonera,

Mbakuikha pontho pa mbuto yako yakuthema.

 7 Maseze pakutoma ukhali wakupwazika,

Unadzakhala na pinthu pizinji ntsogolo.+

 8 Ndaphata miyendo, bvundza akulu akale,

Pontho bvesesa pinthu pidadzindikira ambuyawo.+

 9 Thangwi ife tabalwa dzulo, pontho nkhabe cinadziwa ife,

Thangwi ntsiku zathu pa dziko yapantsi ndi ninga n’thundzi.

10 Kodi iwo nee anakupfundzisa,

Mbakupanga pinadziwa iwo?

11 Kodi ululu usamera kutali na gowa ya madzi?

Mitete isakula ingasowa madzi?

12 Mbuciri na maluwa, mbudzati kudulwa,

Iwo unauma miti inango mbidzati kuuma.

13 Onsene anaduwala Mulungu anamalisira tenepo,

Thangwi cidikhiro ca munthu wakuipa cinamala,

14 Cinyindiro cace ndi capezi,

Citsidzikizo cace ndi cakufewa ninga nyumba ya nyantandaude.*

15 Iye anatsamira nyumba yace, mbwenye iyo inagwa;

Iye anayesera kuiphatirira, mbwenye iyo nee inapitiriza.

16 Iye ndi ninga muti wa m’madzi unakula pa dzuwa,

Nthawi zace mbazimwazika m’munda wa maluwa.+

17 Mitcitci yace isapitisirana pa nkuku wa miyala;

Iye asasaka nyumba pakati pa miyala.*

18 Mbwenye angabuluswa* pa mbuto pace,

Mbuto ineyi nee inandzindikira, mbilonga: ‘Ine cipo ndakuona.’+

19 Inde, iye anazambazika tenepo,+

Buluka penepo miti inango inamera pa mataka.

20 Mwandimomwene, Mulungu nee anakhonda ale anapitiriza kukhala akukhulupirika;

Pontho nee anaphedza* anthu akuipa.

21 Mbwenye iwe, iye anakucitisa kuti usekere,

Mulomo wako mbukhuwa na kutsandzaya.

22 Anthu anakuida anadzapasika manyadzo,

Pontho nyumba za anyakuipa nkhabe kudzaonekabve.”

9 Yobe atawira:

2 “Ine ndisadziwa kuti pyenepi ndipyodi.

Mbwenye pinakwanisika tani kuti munthu awine angasumirana na Mulungu?+

 3 Munthu mbadafuna kuketesana naye,*+

Nee mbadakwanisa kutawira mbvundzo wace ubodzi angacita mibvundzo 1.000.

 4 Iye ndi waudziwisi kakamwe na wamphambvu.+

Mbani anafuna kuthimbana naye mbakhonda kuphekeka?+

 5 Iye asathukusa mapiri, anthu mbakhonda kupidziwa;

Iye asaafudza thangwi ya ukali wace.

 6 Iye asatekenyesa dziko yapantsi, mbibuluka pa mbuto payo,

Mizati ya dziko yapantsi mbitekenyeka.+

 7 Iye asapanga dzuwa toera ikhonde kugaka,

Mbafunga ceza ca nyenyezi;+

 8 Iye asafuthula kudzulu ninga nguwo,+

Mbafamba padzulu pa mabimbi makulu a m’bara.+

 9 Iye acita nsoka wa nyenyezi unacemerwa Asi,* nsoka wa nyenyezi unacemerwa Kezili* na nsoka wa nyenyezi unacemerwa Kima,*+

Na nsoka wa nyenyezi za kunterero;

10 Iye asacita pinthu pikulu na pyakunentsa kubvesesa,+

Pinthu pyakudzumatirisa pyakuti nkhabe kulengeseka.+

11 Iye asapita na pana ine, mbandicimwana kumuona;

Iye asapita dhuzi na ine, mbwenye ine nee kumubva kwene.

12 Iye angakwata cinthu, mbani anafuna kun’khondesa?

Mbani anafuna kumpanga kuti: ‘Ukucitanji?’+

13 Mulungu nee anasiya kuipirwa kwace;+

Ngakhale anyakuphedza a Raabhe*+ asan’goda­mira.

14 Ndiye tani ine ndingantawira,

Mbidafunika kusankhula mwadidi mafala anga toera kuketesana naye!

15 Ngakhale mbidakhonda kukhala na mulando, ine nee mbidantawira.+

Basi ene mbidadembetera ntongi wanga* toera andibvere ntsisi.

16 Ine ndingancemera, kodi iye ananditawira?

Nee ndisatawira kuti iye anabvesera fala yanga,

17 Thangwi iye asandionesa nyatwa na condzi,

Mbanjipisa pironda pyanga mwakusowa mathangwi.+

18 Iye nkhabe kundisiya toera ndipume;

Asapitiriza kuthimizira nyatwa zanga.

19 Khala ndi thangwi ya mphambvu, iye ndi wamphambvu.+

Khala ndi thangwi ya ulungami, iye asalonga: ‘Mbani anafuna kundicemera toera kunditonga?’

20 Mbidakhonda kukhala na mulando, mulomo wanga ene mbudandisandika;

Maseze ndipitirize kukhala wakukhulupirika, iye anandipasa mulando.

21 Maseze ndipitirize kukhala wakukhulupirika,* nee ndisadziwa pinafuna kundicitikira;

Ine ndisaida umaso wanga.

22 Pyonsene ndi sawasawa. Na thangwi ineyi, ine ndisalonga:

‘Iye asafudza anthu akuipa na adidi ene.’*

23 Khala madzi adzala mbapha anthu mwakucimbiza,

Iye mbadaseka kusowa cidikhiro kwa anyakulungama.

24 Dziko yaperekwa m’manja mwa anyakuipa;+

Iye asafunga maso a* anyakutonga miseru.

Khala siye tayu, mphapo mbani?

25 Cincino, ntsiku zanga zisapita mwakucimbiza kakamwe kupiringana nyakuthamanga;+

Zisathawa mbazikhonda kuona cinthu cadidi.

26 Izo zisathamanga ninga mabote a mitete,

Ninga nkhwazi inabira m’madzi toera kuphata cakudya.

27 Mbidalonga kuti: ‘Ndinaduwala nyatwa zanga,

Ndinacinja maonekero a nkhope yanga mbandikhala wakutsandzaya,’

28 Ine mbidapitiriza kugopa thangwi ya kubva kupha kwanga konsene,+

Pontho ndisadziwa kuti nee mbamudandiona kuti ndine wakusowa mulando.

29 Mbidaoniwa kuti ndiri na mulando.*

Mphapo thangwi yanji ndisafunika kuwangisira papezi?+

30 Ine mbidatsukika na madzi akucena,

Mbandisamba manja anga na sabau,+

31 Imwe mbamudandibiza mu ncera wa matope,

Munjira yakuti nguwo zanga mbazidanyanyasirwa na ine.

32 Thangwi iye nee ndi munthu ninga ine toera ndikwanise kuntawira,

Toera tiende katongwe kuthando yakutongera miseru.+

33 Nkhabepo munthu* toera kugwanda nseru wathu,

Wakuti anakwanisa kutonga nseru wathu.

34 Iye mbadasiya kundimenya,

Mbakhonda kutawirisa kuti kugopswa kwace kundigopese,+

35 Penepo ine mbidalonga naye mwakukhonda gopa,

Thangwi nee ndisakwanisa kulonga mwakugopa.

10 “Ine ndisaida umaso wanga.+

Ndinalonga pinandinentsa.

Ine ndinalonga, maseze ndiri kuthabuka!

 2 Ine ndinapanga Mulungu: ‘Lekani kundipasa mulando.

Ndipangeni, thangwi yanji musathimbana na ine?

 3 Musawinanji mungandiponderera,

Mungapwaza basa ya manja anu,+

Mu ndzidzi wakuti musaphedzera pinafuna kucita anyakuipa?

 4 Kodi maso anu ndi ninga a anthu,

Peno musaona ninga munaonera anthu?

 5 Kodi ntsiku zanu ndi ninga za anthu,

Peno pyaka pyanu ndi ninga pya anthu,+

 6 Toera musake madodo anga,

Mbamupitiriza kusaka madawo anga!+

 7 Imwe musadziwa kuti ine nkhabe mulando;+

Pontho kuti nkhabe anafuna kundipulumusa m’manja mwanu.+

 8 Manja anu andiumba, mbandicita,+

Mbwenye cincino, imwe musafuna kundifudza.

 9 Ndaphata miyendo, kumbukani kuti mwandicita na mataka,+

Mbwenye cincino musafuna kundibweza ku pfumbi.+

10 Kodi imwe nee mwandibhoma ninga nkaka,

Mbamundisefa ninga kejo?

11 Imwe mwandiphimbira na nyama na khanda,

Mbamundiikha magogodo na uzingo.+

12 Imwe mwandipasa umaso, mbamupangiza ufuni wakukhonda mala kuna ine;

Na citsalakano canu, mwakoya umaso wanga.+

13 Mbwenye imwe mwasankhula kucita pinthu pyenepi ncibisobiso.

Ine ndisadziwa kuti pinthu pyenepi pisabuluka kuna imwe.

14 Khala ine ndadawa, imwe mbamudandiona,+

Pontho nee mbamudalekerera madodo anga.

15 Khala ndiri na mulando, dzedze kuna ine!

Maseze ine nkhabe mulando, nee ndinalamusa nsolo wanga,+

Thangwi umaso wanga wadzala na pinthu pyakupasa manyadzo na nyatwa.+

16 Ndingalamusa nsolo wanga, imwe munandipomokera ninga nkha­lamu,+

Mbamuphatisira pontho mphambvu zanu toera kundithabusa.

17 Musabweresa amboni anango toera kundikonesa,

Musathimizira ukali wanu kuna ine,

Mu ndzidzi wakuti nyatwa isabwera kuna ine padzulu pa nyatwa indzace.

18 Mphapo thangwi yanji mwandibulusa m’mimba mwa mai wanga?+

Mphyadidi mbidafa pyanga anthu mbadzati kundiona.

19 Mbapidakhala ninga nee ndabalwa;*

Ine mbidabuluka m’mimba mwa mai wanga mbandienderatu kumasiye.’

20 Kodi ntsiku zanga nee ndi zakucepa?+ Mulungu mbandisiye pyace;

Mbasiye kundiyang’ana toera ine ndipumembo pang’ono.+

21 Mbandidzati kuenda ku mbuto yakuti nee ndinabwererabve,+

Ku dziko ya cidima cikulu kakamwe,+

22 Ku dziko yakusowa ceza,

Dziko ya cidima cakuti bwerani mudzaone,

Ku dziko yakuti ceza ndi ninga cidima.”

11 Zofari+ wa ku Nama atawira:

 2 “Kodi mafala anewa onsene nee anatawirwa,

Peno kulonga mafala mazinji kusacitisa munthu kukhala wakusowa mulando?

 3 Kodi mafala ako akusowa basa anamatamisa anthu?

Nkhabe anafuna kukusandika thangwi ya mafala ako akusingirira?+

 4 Thangwi iwe usalonga: ‘Pinapfundzisa ine ndi pyakulungama,+

Pontho ndine wakucena pamaso pa Mulungu.’+

 5 Mbapidakhala mwadidi Mulungu mbadalonga,

Mbafungula mulomo wace kuna iwe!+

 6 Iye mbadakupangiza cibisobiso ca udziwisi,

Thangwi udziwisi wandimomwene uli na makhundu mazinji.

Iwe mbudabvesesa kuti Mulungu asaduwala madodo ako anango.

 7 Kodi iwe unakwanisa kudzindikira udziwisi ukulu wa Mulungu,

Peno kudzindikira pyonsene thangwi ya Wamphambvu Zonsene?

 8 Iwo ndi wakulapha kakamwe kupiringana kudzulu. Mphapo iwe unacitanji?

Iwo ndi wakuzika kakamwe kupiringana Nthumbi.* Mphapo iwe unadziwanji?

 9 Iwo ndi wakulapha kakamwe kupiringana dziko yapantsi,

Pontho ndi ukulu kakamwe kupiringana bara.

10 Mulungu angabwera kudzamanga munthu toera kuenda naye kuthando yakutongera miseru,

Mbani anafuna kun’khondesa?

11 Thangwi iye asadziwa anthu angakhala authambi.

Kodi angaona pinthu pyakuipa, nee ananentseka napyo?

12 Mbwenye pswiru anabvesesa,

Basi ene buru ya ntsanga ingabala munthu.

13 Basi ene ungakhunganya ntima wako,

Mbufuthula manja ako kuna iye.

14 Khala usacita pinthu pyakuipa, pisiye,

Pontho leka kutawirisa kuti macitiro akuipa apite m’misasa yako.

15 Natenepa, unakwanisa kulamusa nsolo wako mbukhonda kukhala na manyadzo;

Unakwanisa kukhazikika, mbukhonda kugopa.

16 Thangwi unadzaduwala nyatwa zako;

Iwe unazikumbuka ninga madzi adapita.

17 Umaso wako unadzakhala wakucena kakamwe kupiringana masikati;

Cidima cinadzakhala ninga macibese.

18 Iwe unadzakhala na cinyindiro thangwi pali na cidikhiro,

Unadzayang’ana n’khundu, mbugona mwakutsidzikizika.

19 Iwe unadzagona, mbakhonda kuoneka munthu anafuna kukugopesa,

Pontho anthu azinji anadzasaka kukhala akutawirika kuna iwe.

20 Mbwenye maso a anyakuipa nee anadzaona;

Iwo nee anadzagumana mbuto yakuthawira,

Cidikhiro cawo cinadzakhala kufa basi.”+

12 Penepo Yobe atawira:

 2 Mwandimomwene, imwe ndimwe anthu anadziwa pyonsene,

Pontho udziwisi unafa na imwe!

 3 Mbwenye inembo ndiri na luso yakubvesesa.

Nee ndine wakupwazika* pamaso panu.

Mbani anakhonda dziwa pinthu pyenepi?

 4 Ndadzakhala cinthu cakusekesa kuna axamwali anga,+

Thangwi ndisaphemba Mulungu, mbandidikhira ntawiro wace.+

Ine munthu wakulungama na wakusowa mulando ndine cinthu cakusekesa.

 5 Munthu wakuti ali mwadidi asapwaza nyatwa,

Mbanyerezera kuti nyatwa basi ene zisagwera ale anathabuka.

 6 Misasa ya mambava iri muntendere,+

Ale anasosa Mulungu ali akutsidzikizika,+

Ale akuti Mulungu wawo ali m’manja mwawo.

 7 Cincino, ndaphata miyendo, bvundzisa pinyama, ipyo pinakupfundzisa;

Bvundzisambo mbalame zakudzulu, izo zinakupanga.

 8 Yang’ana mwadidi* dziko yapantsi, iyo inakupfundzisa;

Nyama* za m’bara zinakupanga pyenepi.

 9 Mbani mwa iwo onsene anakhonda dziwa,

Kuti pyacitwa na manja a Yahova?

10 Umaso onsene wa pinthu pyakuti piri na umaso uli m’manja mwace,

Na mphambvu ya umaso wa anthu onsene.+

11 Kodi nee ndi khutu inasiyanisa mafala,

Ninga lirimi ingalawira cakudya?+

12 Kodi ankhalamba nee ndiwo ali na udziwisi,+

Kukhala na umaso mu ntsiku zizinji nee kusaphedza toera kubvesesa pinthu?

13 Iye ali na udziwisi pabodzi na mphambvu;+

Iye ali na uphungu na luso yakubvesesa.+

14 Iye angafudza cinthu, nkhabe anafuna kwanisa kucimanga pontho;+

Iye angafunga cinthu, nkhabe anafuna kwanisa kucifungula.

15 Iye angafungira madzi, pyonsene pisauma;+

Angasiya kuti madzi abvumbe, iwo asadzadza dziko yapantsi.+

16 Iye ali na mphambvu na udziwisi;+

Ule anadawa na ule anadawisa andzace, onsene ali m’manja mwace;

17 Iye asacitisa kuti mapungu akhonde kufamba na ntsapato,

Pontho asakupwisa anyakutonga miseru.+

18 Iye asasudzula maunyolo adamangiswa na amambo,+

Mbamanga nkhambala ncunu mwawo.

19 Iye asacitisa kuti anyantsembe akhonde kufamba na ntsapato,+

Mbafudza ale adakhazikika mwadidi m’mautongi;+

20 Iye asamatamisa mapungu akunyindirika,

Mbabulusa ndzeru za ankhalamba;

21 Iye asapwaza atongi,+

Mbacitisa anthu amphambvu kukhala akusowa mphambvu;

22 Iye asapangiza pinthu pidabisika ncidima,+

Mbacitisa kuti ceza cigake pa cidima cikulu;

23 Iye asacitisa kuti ­madzindza akhale amphambvu toera aafudze;

Asacitisa kuti madzindza akule toera aaendese ku ubitcu.

24 Iye asabulusa luso yakubvesesa ya atsogoleri a mbumba,

Mbaacitisa kuti andzendze n’thando yakusowa njira.+

25 Iwo asafamba na kuphambasira ncidima+ cakusowa ceza;

Iye asaandzendzesa ninga anyakuledzera.+

13 “Inde, maso anga aona pinthu pyenepi pyonsene,

Makutu anga abvesera, mbabvesesa.

 2 Pinthu pinadziwa imwe, ine ndisapidziwambo;

Ine nee ndine wang’ono pamaso panu.

 3 Kwa ine, mbidasankhula kulonga na Wamphambvu Zonsene;

Ndisafuna ndiendese nseru wanga kuna Mulungu.+

 4 Mbwenye imwe musandiserusa na uthambi;

Monsene ndimwe madotoro akusowa basa.+

 5 Mbapidakhala mwadidi kumatama pyanu,

Pyenepi mbapidapangiza kuti muli na udziwisi.+

 6 Ndaphata miyendo, bveserani pinafuna ine kulonga,

Pontho bveserani mwadidi kudembetera kwanga.

 7 Kodi musafuna kulonga pyakuipa mu dzina ya Mulungu,

Musafuna kumulongera pyauthambi?

 8 Musafuna kukhala kukhundu ya* Mulungu,

Musafuna kuphedzera Mulungu wandimomwene pakutongwa?

 9 Ndiye tani iye angakudingani?+

Munakwanisa kun’nyengeza ninga munanyengeza imwe munthu?

10 Mwandimomwene iye anakusandikani,

Mungacita pinthu pyaciphamaso ncibisobiso.+

11 Kodi mbiri yace nee inakugopesani,

Mbamugopa kakamwe thangwi ya iye?

12 Mafala anu audziwisi ndi akusowa basa ninga dotha;

Mafala anu akutsidzikizika nawo ndi akufewa ninga dongo.

13 Matamani toera ine ndilonge,

Buluka penepo, mbapicitike pinafuna kundicitikira!

14 Thangwi yanji ndisaikhika pangozwi,

Mbandiikha umaso wanga m’manja mwanga?

15 Maseze iye anakwanisa kundipha, ine ndinadikhira;+

Ndinalonga pya nseru wanga pamaso pace.

16 Iye anadzakhala cipulumuso canga,+

Thangwi nee munthu m’bodzi wakuipa anakwanisa kufika pamaso pace.+

17 Bveserani mwadidi mafala anga;

Bveserani mwadidi pinalonga ine.

18 Onani, ine ndakhunganyika toera ndilonge pya nseru wanga;

Ndisadziwa kuti ine nkhabe mulando.

19 Mbani anafuna kuketesana na ine?

Ine ndingakhonda kulonga cinthu, ndinafa!*

20 Mulungu, ndaphata miyendo, ndicitireni pinthu piwiri basi,

Toera ndikhonde kubisala pamaso panu:

21 Ikhani nkono wanu wakulemera kutali na ine,

Pontho lekani kupitiriza kundigopesa.+

22 Cemerani, ine ndinatawira,

Peno nditawiriseni ndilonge, imwe munditawire.

23 Ndi api madodo anga na madawo anga?

Ndipangizeni madodo anga na madawo anga.

24 Thangwi yanji musabisa nkhope yanu,+

Mbamundiona ninga nyamalwa wanu?+

25 Kodi musayesera kuthusa ine tsamba inamburuswa na mphepo,

Peno musatowerera ine maudzu akuuma?

26 Thangwi imwe musapitiriza kulemba pinthu pyakuipa thangwi ya ine,

Pontho musanditcunyusa thangwi ya madawo adacita ine mu uphale wanga.

27 Mwamangira miyendo yanga pa phindi ya muti,

Musadinga njira zanga zonsene,

Pontho musayang’ana monsene munaponda ine.

28 Natenepa, munthu asadyeka ninga cinthu cakubvunda.

Ninga nguwo inadyiwa na maberethe.*

14 Munthu adabalwa na nkazi,

Ali na umaso wa ndzidzi wakucepa,+ pontho wadzala na nyatwa.+

 2 Asaphukira ninga maluwa, buluka penepo mbabunyala;+

Iye asathawa ninga n’thundzi, mbazambazika.+

 3 Imwe musamuyang’ana,

Pontho musaenda naye katongwa.+

 4 Kodi munthu wakudawa anakwanisa kubala munthu wakusowa ma­dawo?+

Nkhabe kwanisika!

 5 Ntsiku za munthu zisadziwika,

Pontho numero ya miyezi yace iri na imwe;

Imwe mwakhazikisa madire toera iye akhonde kuapiringana.+

 6 Siyani kumuyang’ana toera iye apume,

Mpaka amalise ntsiku yace ninga pinacita nyaganyo-ganyo.+

 7 Ngakhale muti uli na cidikhiro.

Ungagwandwa, unaphukira pontho,

Nthawi zace mbazipitiriza kukula.

 8 Mitcici yace ingakalamba pantsi pa mataka,

Citca cace mbacifa pa mataka,

 9 Ungabva khwema ya madzi,* iwo unaphukira;

Unadzakhala pontho na nthawi ninga muti upswa.

10 Mbwenye munthu asafa, mphambvu zace mbazimala;

Mphapo munthu angafa, asaenda kupi?+

11 Madzi asazambazika m’bara,

Pontho nkulo usapwa, mbuuma.

12 Munjira ibodzi ene, munthu asagona* mbakhonda kulamuka.+

Iye nee analamuka, mpaka kudzulu kungazambazika,

Nee anadzalamuswa ncitulo cace.+

13 Mbipidakhala mwadidi mbamudandibisa pyanu Munthumbi,*+

Mbamudandibisa mpaka kuipirwa kwanu kumale,

Mbamukhazikisa ndzidzi toera kundikumbukira!+

14 Kodi munthu angafa, anakwanisa kukhala pontho na umaso?+

Ine ndinadikhira ntsiku zonsene za basa yanga yakukakamizwa,

Mpaka kusudzulwa* kwanga.+

15 Imwe munandicemera, ine mbandikutawirani.+

Munadzatsuwa basa ya manja anu.

16 Mbwenye cincino, imwe musalengesa thanyo yanga ibodzi na ibodzi;

Basi ene musaona madawo anga.

17 Madawo anga afungirwa mwadidi m’budu,

Madodo anga musaafungira na kola.

18 Ninga phiri isagwa, mbifudzika,

Mwala mbubuluka pa mbuto pawo,

19 Ninga madzi asanyenyena miyala,

Pontho angakuka asakwata mataka,

Munjira ibodzi ene, imwe musafudza cidikhiro ca munthu.

20 Musapitiriza kunkunda mpaka iye kufa;+

Musacinja maonekero ace, mbamunsiya toera aende.

21 Anace asalemedzwa, mbwenye iye nkhabe kupidziwa;

Iwo asakhala akupwazika, mbwenye iye nkhabe kupiona.+

22 Iye asabva kupha m’manungo mwace;

Pontho asalira basi ene mbadzati kufa.”

15 Elifaji+ wa ku Temani atawira:

 2 Kodi munthu wandzeru anatawira na mafala akusowa basa,*

Peno mbadadzadza mimba yace na mphepo yakumabulukiro a dzuwa?

 3 Kusandika na mafala apezi ndi kwakusowa basa,

Pontho kulonga basi nkhabe phedza.

 4 Thangwi iwe usafewesa kugopa Mulungu,

Mbupwaza kuperekeka kuna Mulungu.

 5 Thangwi madawo ako asapangiza pinalonga iwe,*

Iwe usasankhula mafala akunyengeza.

 6 Mulomo wako ndiwo ­unakusandika, tayu ine;

Mulomo wako ndiwo unapereka umboni wa madawo ako.+

 7 Kodi munthu adatoma kubalwa ndiwe,

Peno wabalwa mapiri mbadzati kuoneka?

 8 Kodi iwe usabva mafala acibisobiso a Mulungu,

Peno ndiwe basi ali na udziwisi?

 9 Ninji pinadziwa iwe pyakuti ife nkhabe kupidziwa?+

Ninji pinabvesesa iwe pyakuti ife nkhabe kupibvesesa?

10 Pakati pathu pali na anthu ali na imbvi na ankhalamba,+

Anthu adakalamba kakamwe kupiringana pai wako.

11 Kodi cibalangazo ca Mulungu nkhabe kwana kuna iwe,

Peno mafala acitsalakano anapangwa iwe?

12 Thangwi yanji ntima wako usadzikuza kakamwe,

Thangwi yanji maso ako asafuira thangwi yakuipirwa?

13 Thangwi iwe usaipirwa na Mulungu,

Mbutawirisa kuti mafala ninga anewa abuluke pamulomo pako.

14 Pinakwanisika tani kuti munthu akhale wakucena,

Peno, pinakwanisika tani kuti ule adabalwa na nkazi akhale wakulungama?+

15 Ona! Iye nkhabe kunyindira aanju ace,*

Nee kudzulu si kwakucena tayu pamaso pace.+

16 Mphapo ndiye tani munthu wakunyanyasa na wakuipa,+

Munthu wakuti asamwa uipi ninga ali kumwa madzi!

17 Ndibvesere; ine ndinakupanga!

Ndinalonga pidaona ine,

18 Pinthu pidalonga anthu audziwisi, mwakubverana na pidapangwa iwo na ambuyawo,+

Pinthu pyakuti iwo nee apibisa.

19 Dziko yaperekwa kuna iwo basi,

Nkhabe munthu wa dziko inango adapita pakati pawo.

20 Munthu wakuipa asathabuswa ntsiku zonsene za umaso wace,

Iye asaona nyatwa mu pyaka pyonsene pya umaso wace.

21 M’makutu mwace, iye asabva pinthu pyakugopesa;+

Mu ndzidzi wantendere, anyakutapata asabwera kuna iye.

22 Iye asadziwa kuti nee anapulumuka pa cidengwa,*+

Iye asadikhira kuphiwa na supada.

23 Iye asandzendza-ndzendza toera kusaka cakudya, mbalonga: ‘Ciri kupi?’

Iye asadziwa kuti ntsiku ya cidima iri dhuzi.

24 Nyatwa na kutsukwala pisan’gopesa;

Pisabwera kuna iye ninga mambo wakuti ali dzololo toera kumenyana naye.

25 Thangwi iye asalamusa nkono wace toera ­kuthimbana na Mulungu,

Mbayesera kukunda Wamphambvu Zonsene;

26 Mwakuuma ntima, asathamanga mbaenda kathimbana naye,

Na xango yace ya mphindza na yakuwanga;

27 Nkhope yace yadzala na mafuta a m’manungo mwace,

Pontho ncunu mwace mwadzala na mafuta;

28 Iye asakhala m’mizinda yakuti inadzafudzwa,

N’nyumba zakuti nkhabe anakhalamo,

Zakuti zinadzakhala mikuku ya miyala.

29 Iye nee anapfuma, pinthu pyace nkhabe kudzanjipa,

Pontho pinthu pyace nkhabe kudzamwazika pa dziko yapantsi.

30 Iye nkhabe kudzapulumuka pa cidengwa;*

Malirimi a moto anadzaumisa nthawi zace zipswa,

Iye anazambazika angapepeswa na muya wa pamulomo wa Mulungu.+

31 Iye nkhabe funika kutayika, nee kunyindira pinthu pyakusowa basa,

Thangwi iye anadzatambira pinthu pyakusowa basa;

32 Pyenepi pinacitika mbidzati kufika ntsiku yace,

Pontho nthawi zace cipo zinadzakula mwadidi.+

33 Anadzakhala ninga muti wa mauva wakuti mauva ace asagumika mbaciri mawisi,

Ninga mulivera wakuti maluwa ace asamala kugumika.

34 Thangwi nsoka wa anyakuipa nkhabe kubala cinthu,+

Pontho moto unadzafudza misasa ya ale anatawira kudyekerwa.

35 Iwo asanyerezera pyakuipa, ndzidzi onsene mbacita pinthu pyakuipa.*

Pontho mitima yawo isasaka pinthu pyakunyengeza napyo.*

16 Yobe atawira:

 2 “Ine ndabva kale pinthu pizinji ninga pyenepi.

Imwe nee musandibalangaza, basi ene musathimizira nyatwa zanga!+

 3 Kodi mafala anewa akusowa basa anamala lini?

Ninji cinakucitisa kulonga tenepo?

 4 Ine mbidakwanisambo kulonga ninga imwe.

Khala pinandicitikira piri kucitikira imwe,

Mbidalonga mafala adidi toera kukusandikani,

Mbandikusukusirani nsolo.+

 5 Ine nee mbidacita pyenepi, mbwenye mbidakuwangisani na mafala a pamulomo panga,

Cibalangazo ca pamulomo panga mbacidakukhurudzani.+

 6 Ndingalonga, kubva kupha kwanga nkhabe kumala,+

Ndingasiya kulonga, kubva kupha kwanga kunapunguka mpaka papi?

 7 Mbwenye cincino iye andinetesa;+

Iye afudza anthu onsene a panyumba panga.

 8 Kusiyapo pyenepi, imwe musandiphata, anango asaona umboni wa pyenepi,

Kuonda kwanga kusapereka umboni thangwi ya ine.

 9 Ukali wace wandikhadzula, iye asandiida.+

Iye asakikiriza mano ace kuna ine.

Nyamalwa wanga asandituzulira maso.*+

10 Iwo asafungula milomo yawo toera kundimeza,+

Iwo asandimenya mbama mwakupwaza;

Asagumanyikana azinji toera athimbane na ine.+

11 Mulungu asandipereka m’manja mwa aphale,

Iye asandiponya m’manja mwa anyakuipa.+

12 Ine ndikhali mwadidi pyanga, mbwenye iye andifudza;+

Andiphata na kunkhodolo, mbandinyedza;

Pontho iye asandiyang’ana toera kunditcunyusa.

13 Anyamauta ace asandizungulira;+

Iye asalasa mpswiyo zanga,+ mbakhonda kundibvera ntsisi;

Iye asabhoma nyongo yanga pantsi.

14 Ndine ninga mpanda wakuti iye asausiya mabenga-mabenga;

Iye asandithamangira ninga pinacita nyankhondo.

15 Ndasona masakha toera kuphimbira manungo anga,+

Ndafikira pa dotha kulemedzwa kwanga.+

16 Nkhope yanga yafuira thangwi yakulira,+

N’khundu mwa maso anga muli na cidima,

17 Mbwenye manja anga nee acita pinthu pyakuipa,

Pontho phembero yanga ndi yakucena.

18 Iwe mataka, leka kubisa ciropa canga!+

Mbileke kuoneka mbuto toera kupumisa kulira kwanga!

19 Ngakhale cincino, mboni wanga ali kudzulu;

Ule wakuti anakwanisa kundicitira umboni, ali kudzulu.

20 Axamwali anga asandisingirira,+

Mu ndzidzi wakuti maso anga asagwisa misozi pamaso pa Mulungu.+

21 Mbaoneke anafuna kugwanda nseru pakati pa munthu na Mulungu,

Ninga pinacitika kuna munthu adasumirana na ndzace.+

22 Thangwi pyaka pidasala ndi pyakucepa,

Inde ndinaenda, mbwenye nee ndinabwerera.+

17 Mphambvu ya umaso wanga yamala, ntsiku zanga ziri kuthima;

Masiye ali kundidikhira.+

 2 Anyakusingirira asandizungulira,+

Maso anga asakakamizika toera kuona makhaliro awo akukhonda bvera.

 3 Ndaphata miyendo, pikirani kuti munandiphedza.

Mbani pontho anafuna kundipasa manja toera kundiphedza?+

 4 Thangwi imwe mwafunga manyerezero awo toera akhonde kudzindikira;+

Na thangwi ineyi, imwe nee musaapasa mbiri.*

 5 Alipo munthu wakuti asafuna kugawana pinthu na axamwali ace,

Mu ndzidzi wakuti maso a anace nee asakwanisa kuona mwadidi.

 6 Iye asandicitisa kukhala cinthu cakusekesa pakati pa mbumba,+

Natenepa iwo asandiphulira mata kunkhope.+

 7 Maso anga nee asakwanisa kuona mwadidi thangwi ya nyatwa,+

Makhundu onsene a manungo anga aonda kakamwe.

 8 Anthu akulungama asadzuma angaona pyenepi,

Nyakusowa mulando asadzudzumika thangwi ya munthu wakuipa.

 9 Nyakulungama asapitiriza kucita pinthu mwakulungama,+

Munthu wakusowa mulando asapitiriza kukhala wakuwanga kakamwe.+

10 Mbwenye imwe tomani pontho kulonga,

Thangwi ine nee ndaona munthu waudziwisi pakati panu.+

11 Ntsiku zanga zamala;+

Pikhanyerezera ine kucita na pikhafuna ine muntima mwanga, pyamala kufudzwa.+

12 Iwo asapitiriza kulonga uthambi,*

Iwo asalonga: ‘Ceza ciri cifupi thangwi kunja kuna cidima.’

13 Ndingadikhira, Nthumbi* inadzakhala nyumba yanga;+

Ndinadzathasika talimba yanga pacidima.+

14 Ine ndinapanga djenje*+ kuti: ‘Iwe ndiwe pai wanga!’

Ndinapanga mpfunye kuti: ‘Iwe ndiwe mai wanga na m’bale wanga wankazi!’

15 Mphapo cidikhiro canga ciri kupi?+

Kodi alipo anaona kuti ndiri na cidikhiro?

16 Ico cinatcitira mpaka pa misuwo idafungwa ya Nthumbi,*

Ine ndinatcitira pabodzi na ico ku pfumbi.”+

18 Bhildhadhe+ wa ku Suwa atawira:

 2 “Unapitiriza kulonga pyenepi mpaka lini?

Pangiza luso yakubvesesa, buluka penepo tinacedza.

 3 Thangwi yanji tisafunika kuoniwa ninga pinyama,+

Mbationeka ninga madzemwa pamaso pako?

 4 Maseze ukhadzule wekhene manungo ako thangwi yakuipirwa kwako,

Kodi dziko inadzasala madembe thangwi ya iwe,

Peno miyala mikulu inathukusika thangwi ya iwe?

 5 Inde, ceza ca munthu wakuipa cinadzathimiswa,

Malirimi a moto wace anadzathima.+

 6 Ceza ca mu nsasa wace cinadzakhala cidima,

Pontho nyale iri padzulu pace inadzathimiswa.

 7 Mathanyo ace amphambvu anadzacepeswa,

Pontho pinanyerezera iye kucita pinadzan’gwisa.+

 8 Thangwi miyendo yace inamuendesa ku nsampha,

Iye anandzendza-ndzendza mbamangwa na nsampha unoyu.

 9 Nsampha unam’manga pa citende;

Iye anadzamangwa na nsampha.+

10 Pana nkhambala idabiswa pantsi toera kum’manga nayo,

Pontho njira yace yateyiwa nsampha.

11 Pinthu pyakuipa pisan’gopesa konsene kwene,+

Mbapintowerera dhuzi na iye.

12 Mphambvu zace zisapunguka,

Iye asadzedzereka* thangwi ya nyatwa.+

13 Khanda yace isadyiwa;

Utenda wakugopswa usadya makhundu a manungo ace.

14 Iye asabuluswa pa citsidzikizo ca nsasa wace,+

Mbaendeswa kuna mambo wa pinthu pyakugopesa.*

15 Anthu anakhonda iye kudziwa anadzakhala pa nsasa wace;

Nyumba yace inadzafudzwa na moto wa enxofre.+

16 Mitcitci yace inadzauma pantsi pace,

Nthawi zace zinadzauma padzulu pace.

17 Iye nee anadzakumbukirwabve pa dziko yapantsi,

Dzina yace inadzaduwalika* m’miseu.

18 Iye anadzathamangiswa pa ceza toera kuenda kucidima,

Pontho anadzathamangiswa pa dziko yapantsi.

19 Iye nee anadzakhala na ana, nee adzukulu pakati pa mbumba yace,

Pontho nkhabe munthu anafuna kudzapulumuka pa mbuto inakhala iye.

20 Ntsiku yace ingafika, anthu a Kumadokero a Dzuwa anatsukwala,

Pontho anthu a Kumabulukiro a Dzuwa anadzagopa.

21 Pyenepi ndipyo pinacitikira misasa ya anthu akuipa,

Na pinacitikira mbuto ya munthu anakhonda kudziwa Mulungu.”

19 Yobe atawira:

2 “Mpaka lini munapi­tiriza kunditsukwalisa,+

Mbamundiphekesa na mafala?+

 3 Mwamala kundisandika* kacikhumi;

Imwe nee musakhala na manyadzo thangwi ya kunditsalakana mwa­kuipa.+

 4 Khala mwandimomwene ndacita madodo,

Madodo anga anapitiriza kukhala na ine.

 5 Mungapitiriza kudzikuza pamaso panga,

Mbamulonga kuti ndathema kuona nyatwa,

 6 Dziwani kuti ndi Mulungu adandinyengeza,

Mbandimanga na nsampha wace.

 7 Bveserani! Ine ndisakhuwa: ‘Ndiri kuthabuswa!’, mbwenye nkhabe ananditawira;+

Ndisapitiriza kuphemba ciphedzo, mbwenye nkhabe anandicitira cilungamo.+

 8 Iye asafunga njira yanga na mpanda wa miyala, mbandicimwana kupita;

Iye aphimbira njira zanga na cidima.+

 9 Iye andibulusira mbiri yanga,

Mbabulusa nthimba munsolo mwanga.

10 Iye asafudza umaso wanga mpaka ine kufa;

Iye asadula cidikhiro canga ninga pinacitwa muti.

11 Iye asaipirwa kakamwe na ine,

Mbandiona ninga nyamalwa wace.+

12 Anyankhondo ace asabwera pabodzi, mbandizungulira,

Pontho iwo asazungulira nsasa wanga.

13 Iye aikha abale anga kutali na ine,

Ale anandidziwa andi­thawa.+

14 Axamwali anga a pantima* andisiya,

Ale akhadziwa ine mwadidi andiduwala.+

15 Alendo a panyumba panga+ na atumiki anga akazi asakhala ninga nee asandidziwa;

Pamaso pawo, ndisakhala ninga ndine munthu wakudza.

16 Ndisacemera ntumiki wanga, mbwenye iye nee asanditawira;

Ndisadembetera na mulomo wanga toera iye andibvere ntsisi.

17 Muya wanga wadzakhala wakunyevusa ntima kuna nkazanga,+

Abale anga* asanyanya­sirwa na khwema yanga. 

18 Na anang’ono ene asandipwaza;

Ndingalamuka, iwo asatoma kundisingirira.

19 Axamwali anga onsene a pantima asandiida,+

Ale akuti ndikhaafuna, andisandukira.+

20 Manungo anga asala magogodo okha-okha,+

Ine ndisabwerera dhuzi na kufa.

21 Ndibvereni ntsisi axamwali anga, ndibvereni ntsisi,

Thangwi djanja ya Mulungu yandikhuya.+

22 Thangwi yanji musapitiriza kundifambira nduli ninga pinacita Mulungu,+

Kodi imwe nkhabe neta na kundithabusa?+

23 Mbapidakhala mwadidi kuti mafala anga alembwe,

Mbapidakhala mwadidi kuti alembwe m’bukhu!

24 Kuti alembwe pamwala toera akhale kwenda na kwenda,

Alembwe na utale, pontho na ntobve!

25 Thangwi ine ndisadziwa mwadidi kuti muomboli wanga+ ali m’maso;

Iye anadzabwera, mbalimira pa dziko yapantsi.*

26 Cincino khanda yanga yamala kudyiwa,

Mbwenye nakuti manungo anga ndiciri nawo, ine ndinadzaona Mulungu,

27 Ine ndinadzamuona na maso anga,

Maso anga anadzamuona, tayu maso a munthu unango.+

Mbwenye muntima mwanga, ine ndisanentseka kakamwe!*

28 Thangwi imwe musalonga: ‘Ndi munjira ipi ife tisanfambira nduli?’+

Ninga kuti nyatwa zinatamba ine adazisosa ­ndine. 

29 Ndimwe anafunika kugopa supada,+

Thangwi supada isatcunyusa munthu anadawa;

Imwe mukhafunika kudziwa kuti alipo nyakutonga miseru.”+

20 Zofari+ wa ku Nama atawira:

 2 “Kudzudzumika kwa manyerezero anga kusandikakamiza toera nditawire,

Thangwi ya kudzudzumika kunabva ine.

 3 Kusandika kudacita iwe, kwa ine wanditikana;

Kubvesesa kwanga kusandikulumiza toera nditawire.

 4 Mwandimomwene, ndzidzi onsene iwe ukhadziwa pyenepi,

Thangwi pinthu piri tenepo kutomera pa ntsiku idacitwa munthu* pa dziko yapantsi,+

 5 Kutsandzaya kwa anthu akuipa ndi kwa ndzidzi wakucepa,

Kukomerwa kwa anthu akuipa kusamala mwakucimbiza.+

 6 Maseze iye alaphe mpaka kudzulu,

Nsolo wace mbufika ku makole,

 7 Iye anazambazika mbakhonda kuonekabve ninga matubzwi ace;

Ale akhamuona anadzabvundza: ‘Ali kupi kani?’

 8 Iye anamburuka ninga ndoto, iwo mbakhonda kun’gumana;

Anazambazika ninga masomphenya namasiku.

 9 Maso akhamuona, nee anamuonabve,

Pontho iye nee anadzaoniwabve panyumba pace.+

10 Anace anadzaphemba ciphedzo kuna anyakutcerenga,

Manja ace anadzabweza mpfuma idakwatira iye andzace.+

11 Magogodo ace adzala na mphambvu yauphale,

Mbwenye iye anagona nayo pabodzi ku pfumbi. 

12 Khala pinthu pyakuipa pisatapira pamulomo pace,

Iye angapibisa pantsi pa lirimi yace,

13 Angapilawira mbakhonda kupisiya,

Mbapitiriza kupikoya nkanwa mwace,

14 Cakudya cace cinawawa m’mimba mwace;

Cinadzakhala ninga venenu ya nyoka m’manungo mwace.

15 Iye ameza mpfuma, mbwenye anadzaitapika;

Mulungu anadzaifudza m’mimba mwace.

16 Iye anadzamwa venenu ya nyoka;

Pontho anadzaphiwa na mano a nyoka.*

17 Iye nee anadzaonabve kukuka kwa madzi,

Nee anadzakhalabve na nkaka pabodzi na uci unawewa ninga madzi.

18 Iye anadzabweza pinthu pyace mbakhonda kupidya;

Pontho nee anadzadya mpfuma idabuluka pa malonda ace.+

19 Thangwi iye aponda-ponda nyakutcerenga mbansiya;

Mbakwata nyumba idakhonda iye kumanga.

20 Mbwenye iye nee anakhala na ntendere m’manyerezero mwace;

Mpfuma yace nee inam’phedza toera apulumuke.

21 Nkhabe cinthu cidasala toera iye acidye;

Na thangwi ineyi, mpfuma yace inamala mwakucimbiza.

22 Mpfuma yace inganjipa kakamwe, iye anadzakundwa na kudzudzumika;

Pinthu pyonsene pyakuipa pinabwera kuna iye na mphambvu yonsene.

23 Iye angakhuta,

Mulungu anadzatumiza ukali wace kuna iye,

Mbaubvumbisa kuna iye mpaka kupita m’mautumbo mwace.

24 Iye angathawa pida pya utale,

Anadzalaswa na mapswimo adaponywa pa uta wa nkuwa.

25 Iye asadula pswimo kunsana kwace,

Mbabulusa pswimo yakuyetimira pa mafafa ace,

Iye asakundwa na kugopa.+

26 Cidima cikulu ciri kudikhira mpfuma yace;

Iye anadzapiswa na moto wakuti nkhabe munthu adaugasa;

Cidengwa ciri kudikhira ale anafuna kupulumuka pa nsasa wace.

27 Kudzulu kunadzapangiza madodo ace;

Dziko yapantsi inadzansandukira.

28 Nyumba yace inadzakwekwetwa na madzi akudzala;

Anadzakhala madzi makulu pa ntsiku ya ukali wa Mulungu.

29 Pyenepi ndi pinapereka Mulungu kuna munthu wakuipa,

Unthaka udasankhulirwa iye na Mulungu.”

21 Yobe atawira:

2 “Bveserani mwadidi pinalonga ine;

Pyenepi pinakhala cibalangazo kuna ine.

 3 Pirirani mu ndzidzi unalonga ine;

Ndingamala kulonga, munakwanisa kundisingirira pyanu.+

 4 Kodi ine ndiri kudungunyira munthu?

Khala ndi tenepo, mbidakwanisa kupirira?

 5 Yang’anani kuna ine, mbamudzumatirwa;

Ikhani manja anu pamulomo panu.*

 6 Ndinganyerezera pyenepi, ndisadzudzumika,

Pontho manungo anga onsene asatetemera.

 7 Thangwi yanji anthu akuipa asapitiriza kukhala na umaso,+

Asakalamba, mbapfuma?+

 8 Anawo ndzidzi onsene ali pamaso pawo,

Iwo asapitiriza na umaso mpaka kuona adzukulu awo.

 9 Nyumba zawo ndi zakutsidzikizika, nkhabe cinagopa iwo,+

Mulungu nkhabe kuatcunyusa na ntcamu wace.

10 Ng’ombe zawo zimuna zisabazika mwadidi;

Ng’ombe zawo zikazi zisabala, izo nkhabe kugweda mimba.*

11 Anawo asathamanga kunja ninga nkumbi wa mabira,

Anawo asanumpha thangwi ya kutsandzaya.

12 Iwo asaimba mbatowezera na pandero pabodzi na arpa,

Mbatsandzaya na kulira kwa citoliro.*+

13 Iwo asatsandzaya ntsiku zonsene,

Mbakhala muntendere mpaka kutcitira Munthumbi.*

14 Mbwenye iwo asapanga Mulungu wandimomwene: ‘Tisiyeni pyathu!

Ife nkhabe funa kudziwa njira zanu.*+

15 Kodi Wamphambvu Zonsene mbani, toera ife tintumikire?+

Tinawinanji tingandziwa?’+

16 Mbwenye ine ndisadziwa kuti iwo nkhabe mphambvu zakucitisa pinthu pyawo kufamba mwa­didi.+

Manyerezero a anyakuipa ali kutali na ine.+

17 Kodi nyale ya anyakuipa isathimiswa kangasi?+

Iwo asagwerwa kangasi na nyatwa?

Kodi Mulungu aafudza kangasi thangwi yakuipirwa kwace?

18 Kodi iwo asakhala ninga maudzu anamburuswa na mphepo,

Ninga mapwepwa anamburuswa na condzi?

19 Mulungu anadzatcunyusa ana a munthu adacita pyakuipa.

Mbwenye Mulungu mbam’bwezerembo, toera iye apidziwe.+

20 Mbaone na maso ace kufudzwa kwace,

Iye mbamwe ukali wa Wamphambvu Zonsene.+

21 Thangwi angafa, anadzudzumika tani na pinafuna kucitikira anthu a panyumba pace,

Khala miyezi yace yacepeswa?+

22 Kodi alipo anakwanisa kupfundzisa Mulungu,+

Ule wakuti asatonga na anthu ene akulemedzwa?+

23 Munthu unango asafa mbaciri na mphambvu,+

Mu ndzidzi wakuti ali wakupfulika, pontho nkhabe cinandzudzumisa,+

24 Mu ndzidzi wakuti ntcafu zace zakhuma,

Magogodo ace ndi akuwanga.

25 Mbwenye munthu unango asathabuka mpaka kufa kwace,

Mbadzati kutsandzaya na pinthu pyadidi mu umaso.

26 Iwo anadzagona pabodzi pene pa pfumbi,+

Uwiri wawo anadzadyiwa na mpfunye.+

27 Ine ndisadziwa mwadidi pinanyerezera imwe,

Na pinabverana imwe toera kundicitira pinthu pyakuipa.+

28 Thangwi imwe musalonga: ‘Iri kupi nyumba ya munthu wakubvekera,

Uli kupi nsasa ukakhala anthu akuipa?’+

29 Kodi imwe nee mwabvundza anyakucita ulendo,

Nee mwanyerezera mwadidi pidalonga iwo?

30 Kuti munthu wakuipa asatsidzikizwa pa ntsiku ya nyatwa,

Mbapulumuswa pa ntsiku ya ukali?

31 Mbani anafuna kunsandika thangwi ya pinacita iye,*

Pontho mbani anafuna kum’bwezera pidacita iye?

32 Angaendeswa kumasiye,

Nthumbi yace inapitiriza kuonerwa.

33 Mataka anafuna kufikirwa na iye anadzakhala akutapira kuna iye,+

Anthu onsene asantowera,+

Ninga pidacitika na anthu akukhonda lengeseka, iye mbadzati.

34 Mphapo thangwi yanji musandipasa cibalangazo cakusowa basa?+

Mitawiro yanu ndi uthambi okha-okha!”

22 Elifaji+ wa ku Temani atawira:

 2 “Kodi pinakwanisika kuti munthu akhale wakufunika kuna Mulungu?

Munthu waluso anakwanisa kuphedza Mulungu?+

 3 Kodi Wamphambvu Zonsene anapyonji khala ndiwe wakulungama,

Peno ciripo cinawina iye thangwi yakukhala ­kwako wakukhulupi­rika?+

 4 Kodi iye anakutcunyusa,

Mbaenda katongesana na iwe thangwi yakun’gopa kwako?

 5 Kodi pyenepi nee pyacitika thangwi kuipisa ­kwako ndi kukulu kakamwe,

Pontho madawo ako ndi akukhonda mala?+

 6 Thangwi iwe usaphatira cipanda pinthu pya abale ako mwakusowa mathangwi,

Pontho usakwata nguwo za anyakutcerenga, mbuasiya cipezipezi.+

 7 Iwe nee usapasa madzi munthu adaneta,

Mbukhonda kupasa cakudya ule ananjala.+

 8 Dziko ndi ya munthu wamphambvu,+

Anthu anakomerwa na iye, ndiwo anakhala mwenemu.

 9 Mbwenye iwe waendesa azice cimanja-manja,*

Mbukhumula mikono ya ana aumphawi.*

10 Na thangwi ineyi, wazungulirwa na misampha,+

Pinthu pyakugopswa pisakututumusa mwakukhonda dikhira;

11 Na thangwi ineyi, cidima cisakupingiza toera ukhonde kuona,

Madzi akudzala mbakubiza.

12 Kodi Mulungu nee ali kudzulu kakamwe?

Pontho, ona kuti nyenyezi zonsene ziri kudzulu.

13 Mbwenye iwe walonga: ‘Mwandimomwene Mulungu asadziwanji?

Kodi iye anakwanisa kutonga kubulukira m’makole akupswipa kakamwe?

14 Makole asam’phimbira toera akhonde kuona,

Mu ndzidzi unafamba iye kudzulu kakamwe.’

15 Kodi iwe unapita na njira zakale,

Njira zidafamba na anthu akuipa,

16 Anthu adakwatwa ndzidzi wawo mbudzati kufika,*

Ale adakwatwa ninga munakwekwetwa nyumba na madzi akudzala?+

17 Iwo akhapanga Mulungu wandimomwene: ‘Tisiyeni pyathu!

Kodi Wamphambvu Zonsene anaticitanji?’

18 Mbwenye ndiye adadzadza nyumba zawo na pinthu pyadidi.

(Manyerezero anewa akuipa ali kutali na ine.)

19 Anthu akulungama anadzaona kufudzwa kwa anthu akuipa, mbakomerwa,

Munthu wakusowa mulando anadzaaseka, mbalonga:

20 ‘Anyamalwa athu amala kufudzwa,

Moto unadzaafudza mbakhonda kuonekabve.’

21 Dziwa Mulungu, iwe unadzakhala muntendere na iye;

Natenepa pinthu pyadidi pinadzakucitikira.

22 Tawira mwambo unabuluka pamulomo pace,

Mbukoya mafalace muntima mwako.+

23 Ungabwerera kuna Wamphambvu Zonsene, unadzakhala pontho ninga mwakale;+

Ungabulusa uipi pa nsasa wako,

24 Ungataya ouro yako pa pfumbi,

Mbutaya Ouro ya ku Ofire+ pakati pa miyala mikulu ya m’magowa,

25 Wamphambvu Zonsene anadzakhala ouro yako,

Iye anadzakhala parata yako yadidi kakamwe.

26 Thangwi unadzatsandzaya na Wamphambvu Zonsene,

Pontho unadzayang’ana kuna Mulungu mbukhonda gopa.

27 Iwe unadzan’dembetera, iye anadzakubvesera;

Pontho unadzacita pidapikira iwe.

28 Pyonsene pinafuna iwe kucita pinafamba mwadidi,

Ceza cinadzamwanikira njira yako.

29 Thangwi ungalonga mwakudzikuza, unadzapaswa manyadzo,

Mbwenye iye anadzapulumusa munthu wakucepeseka.*

30 Iye anadzapulumusa anthu akusowa mulando;

Natenepa, manja ako angakhala akucena, mwandimomwene iwe unadzapulumuswa.”

23 Yobe atawira:

 2 “Mpaka lero ine ndisadungunya, mbandikhonda kutawira makhaliro anga;+

Mphambvu zanga zamala thangwi yakubulira kwanga.

 3 Mbidadziwa kuti Mulungu ndinan’gumana kupi!+

Ine mbidaenda mpaka pa mbuto inakhala iye.+

 4 Mbidalonga nseru wanga pamaso pace,

Mbandilonga mafala onsene toera kupangiza kuti ine nkhabe mulando.

 5 Ine mbidadziwa kuti iye ananditawira tani,

Mbidabvesesa mwadidi pinafuna iye kundipanga.

 6 Kodi iye mbadaphatisira mphambvu zace zikulu toera kuthimbana na ine?

Nkhabe, mwandimomwene iye mbadandibvesera.+

 7 Penepo, munthu wakulungama mbadatongesana naye,

Mbidapembera pamaso pa Ntongi wanga kwenda na kwenda.

 8 Mbwenye ndingaenda kumabulukiro a dzuwa, iye nee ali kweneko;

Ndingabwerera, nee ndinan’gumana.

 9 Angaphata basa kukhundu yabzwere, nee ndisakwanisa kumuona;

Iye asazungunuka kukhundu yamadyo, ngakhale tenepo, nee ndisakwanisa kumuona.

10 Mbwenye iye asadziwa njira zinafamba na ine.+

Angamala kundiyesera, ndinadzakhala ninga ouro yadidi kakamwe.+

11 Miyendo yanga yatowezera mwadidi mathanyo ace;

Ndapitiriza kufamba munjira zace mbandikhonda kupeuka.+

12 Ine nee ndasiya matongero adalonga iye.

Ndakoya mafalace muntima mwanga,+ kupiringana pikhafunika ine kucita.

13 Iye angatonga kucita cinthu, mbani anafuna kumpingiza?+

Angafuna kucita cinthu, iye asacicita.+

14 Iye anadzacita pyonsene pidatonga iye kundicitira,

Iye akoya pinthu pizinji ninga pyenepi.

15 Na thangwi ineyi, ine ndisadzudzumika thangwi ya iye;

Ndinganyerezera thangwi ya iye, kugopa kwanga kusathimizirika.

16 Mulungu andicitisa kukhala wakufewa manungo,

Wamphambvu Zonsene andicitisa kugopa.

17 Mbwenye ndidzati kumatamiswa na cidima,

Nee na cidima cikulu cakuti cisaphimbira nkhope yanga.

24 “Thangwi yanji Wamphambvu Zonsene nkhabe kukhazikisa ndzidzi wakutonga?+

Thangwi yanji ale anandziwa nkhabe kuona ntsiku yakutonga kwace?

 2 Anthu asacinja madire a mbuto za andzawo;+

Iwo asaba pifuyo, mbaenda napyo mu mbuto zawo zinadyesera iwo pifuyo.

 3 Iwo asakwata buru ya ana aumphawi,*

Pontho asaphatira ng’ombe ya nzice toera abweze pidafiyari iye.+

 4 Iwo asakakamiza anyakutcerenga toera abuluke n’njira;

Anyakusowa ciphedzo pa dziko yapantsi asabisala thangwi ya kuagopa.+

 5 Anyakutcerenga asaenda kasaka cakudya ninga pinacita buru ya ntsanga+ n’thando;

Iwo asasaka cakudya n’thando toera kupasa anawo.

 6 Iwo asafunika kubvuna m’minda ya anthu anango,

Mbaphalakatira m’munda wa mauva wa munthu wakuipa.

 7 Namasiku iwo asagona cipezipezi;+

Iwo nkhabe cakufinika toera kupha mphepo.

 8 Iwo atota na madzi anabvumba m’mapiri;

Asaphatirira miyala thangwi iwo nkhabe pakuthawira.

 9 Mwana waumphawi* asabuluswa pa bere ya mai wace;+

Pontho nguwo za anyakutcerenga zisaphatirwa toera abweze pidafiyari iwo.+

10 Asakakamizwa toera kufamba cipezipezi,

Anyanjala asathukula misumbu ya pyakudya pinabvunwa.

11 Iwo asaphata basa mwakuwanga n’khundu mwa mapiri pakati pa mipanda ya miyala, mbapya na dzuwa;

Iwo asakamula mauva, ngakhale tenepo, asathabuka na nyota.+

12 Ale akuti ali kufa, asapitiriza kukhuwa mu nzinda;

Ale adaphekeswa kakamwe asakhuwa toera kuphemba ciphedzo,+

Mbwenye Mulungu nee asaona pyenepi ninga pinthu pyakuipa.

13 Alipo anthu anaida ceza;+

Iwo nee asadzindikira njira za ceza,

Pontho iwo nkhabe kufamba munjira zace.

14 Phanga asalamuka namacibese;

Mbapha nyakusowa ciphedzo na nyakutcerenga,+

Mbwenye namasiku, iye asaba.

15 Maso a nyaupombo asadikhira dzuwa ingadoka,+

Mbalonga: ‘Nkhabe anafuna kundiona!’+

Iye asaphimbira nkhope yace.

16 Ncidima, iwo asaenda mbaswa nyumba za anaciro;

Namasikati, iwo asafungirika n’nyumba zawo.

Iwo asacalira ceza.+

17 Iwo asagopa macibese ninga munagopa anthu cidima cikulu;

Thangwi iwo adzolowera pinthu pinagopa anthu ncidima cikulu.

18 Mbwenye iwo asakwatwa na madzi mwakucimbiza.

Mbuto yawo inadzapaswa dzedze.+

Iwo nee anadzabwerera ku minda yawo ya mauva.

19 Ninga malimwe na kupisa kusapwesa madzi pantsi,

Nthumbi* zisakwata ale adacita madawo!+

20 Mai wawo anadzaaduwala; mpfunye zinadzakomerwa na kuadya.

Iwo nkhabe kudzakumbukirwabve.+

Anyakuipa anadzagwiswa ninga muti.

21 Iwo asaponderera nkazi wakukhonda kubala,

Pontho asathabusa nzice.

22 Mulungu anadzaphatisira mphambvu zace toera kufudza anyamphambvu;

Maseze asadzikuza, iwo nkhabe cinyindiro thangwi ya umaso wawo.

23 Mulungu asatawirisa kuti iwo akhale na cinyindiro, mbaona kuti ali akutsidzikizika,+

Mbwenye maso ace asaona pyonsene pinacita iwo.*+

24 Iwo asakuzwa mu ndzidzi wakucepa, buluka penepo asazambazika.+

Iwo asacepeswa,+ mbafa ninga munafa anthu onsene;

Asagwandwa ninga munabvunwa tirigu.

25 Cincino mbani anafuna kupangiza kuti ndine nyauthambi,

Peno kupokanya mafala anga?”

25 Bhilidhadhe+ wa ku Suwa atawira:

 2 “Utongi na mphambvu zakudzumisa ndi pyace;

Iye asakhazikisa ntendere kudzulu.

 3 Kodi anyankhondo ace anakwanisa kulengeswa?

Mbani anakhonda kumwanikirwa na ceza cace?

 4 Mphapo, pinakwanisika tani kuti munthu akhale wakulungama pamaso pa Mulungu?+

Peno pinakwanisika tani kuti munthu adabalwa na nkazi akhale wakusowa mulando?*+

 5 Nee mwezi si wakuyetimira tayu kuna iye,

Nyenyezi si zakucena tayu pamaso pace,

 6 Mphapo, ndiye tani munthu pyace wakuti ndi ninga mpfunye,

Peno mwana wa munthu wakuti ndi ninga mafa!”*

26 Yobe atawira:

2 “Tepa waphedza munthu wakusowa mphambvu!

Tepa wapulumusa munthu wakusowa mphambvu!+

 3 Wapereka uphungu wadidi kakamwe kuna munthu wakusowa udziwisi!+

Wampangiza mwadidi udziwisi wako!

 4 Kodi ukuyesera kulonga na ani?

Pinthu pidalonga iwe pyabuluka kuna ani?

 5 Anyakufa asatetemera;

Iwo ali pantsi pa bara na pantsi pa pinthu pyonsene piri mwenemo.

 6 Masiye* ali cipezipezi pamaso pa Mulungu,+

Iye asaona pyonsene piri mu mbuto yakufudzira pinthu.*

 7 Iye asafuthula kudzulu pa mbuto yakusowa cinthu,+

Aikha dziko yapantsi lenga-lenga pa mbuto yakusowa cinthu;

 8 Iye asambulunganya madzi m’makole,+

Munjira yakuti makole nkhabe kutumbuka thangwi yakulemera kwa madzi.

 9 Iye asaphimbira mpando wace waumambo,

Mbafuthula khole yace padzulu pawo.+

10 Iye asaikha madire pakati pa thambo na padzulu pa bara;+

Asaikha madire pakati pa ceza na cidima.

11 Mizati inatsidzikiza kudzulu isatekenyeka;

Iyo isadzudzumika ingasandikwa na Mulungu.

12 Na mphambvu zace, iye asatekenyesa madzi a m’bara,+

Na ndzeru zace, iye asagwanda-gwanda cinyama cikulu ca m’bara.+

13 Na muya wace,* iye asacenesa kudzulu;

Na manja ace, iye asapha nyoka yakuti isathawa-thawa.

14 Pyenepi ndi pang’ono basi mwa pinthu pidacita iye;+

Pinabva ife thangwi ya iye basi ene ndi ciwerewere ca fala yace!

Mphapo mbani anakwanisa kubvesesa kuti asacitanji toera kudzulu kudhime mwamphambvu?”+

27 Yobe apitiriza kulonga, mbati:

 2 “Ndiri kudumbira mu dzina ya Mulungu wa m’maso, ule adandikhondera ulungami,+

Ndiri kudumbira mu dzina ya Wamphambvu Zonsene, ule adacitisa umaso wanga kukhala wakunentsa,+

 3 Mu ndzidzi wakuti ndisapitiriza kupuma,

Pontho mphambvu ya umaso inabuluka kuna Mulungu iciri m’mphuno mwanga,+

 4 Mulomo wanga nee unalonga pinthu pyakuipa;*

Lirimi yanga nkhabe kudzalonga uthambi!

 5 Ine cipo ndinalonga kuti ndimwe akulungama!

Mpaka kufa kwanga, ine nee ndinasiya kukhala munthu wakukhulupirika!+

 6 Ndinapitiriza na ulungami wanga, mbandikhonda kuusiya;+

Ntima wanga nee unandipasa mulando mu ndzidzi unapitiriza ine na umaso.

 7 Nyamalwa wanga mbatcunyuswe ninga munthu wakuipa,

Ale anandicitira pyakuipa mbatcunyuswe ninga anthu akukhonda kulungama.

 8 Ninji pinadikhira munthu wakuipa angafudzwa,+

Mulungu angabulusa umaso wace?

 9 Kodi Mulungu anadzabva kukhuwa kwace,

Iye angagwerwa na nyatwa?+

10 Peno iye anadzakomerwa na Wamphambvu Zonsene?

Anadzadembetera Mulungu ndzidzi onsene?

11 Ine ndinakupfundzisani pya mphambvu za Mulungu;

Nee ndinakubisirani cinthu thangwi ya Wamphambvu Zonsene.

12 Khala monsene mwaoneswa masomphenya,

Mphapo thangwi yanji mafala anu onsene ndi akusowa basa?

13 Pyenepi ndi pinakoya Mulungu toera kupasa munthu wakuipa,+

Unthaka wakuti Wamphambvu Zonsene anaupasa ale anathabusa andzawo.

14 Anace anganjipa, anadzaphiwa na supada,+

Adzukulu ace nee anadzakhala na cakudya cakukwana.

15 Anace anafuna kupulumuka anadzaikhwa munthumbi thangwi ya muliri,

Pontho azice awo nee anadzaalira.

16 Maseze agumanye pyace parata izinji ninga pfumbi,

Na nguwo zadidi zizinji ninga dongo,

17 Maseze azigumanye,

Munthu wakulungama ndiye anafuna kuzibvala,+

Anthu akusowa mulando anadzagawana parata yace.

18 Nyumba inamanga iye ndi yakukhonda wanga ninga nyumba ya mpfunye,

Ninga khumbi+ idamangwa na nyakuonera.

19 Iye anaenda kagona mbali wakupfuma, mbwenye nee anabvuna cinthu;

Angafungula maso ace, nkhabe cinafuna kugumana iye.

20 Pinthu pyakugopesa pisafika kuna iye ninga madzi akudzala;

Condzi cinankwata namasiku.+

21 Mphepo yakumabulukiro a dzuwa inankwata mbimuendesa kutali, iye mbazambazika;

Iyo inampswaira pa mbuto inakhala iye.+

22 Iyo inabwera kuna iye mwakukhonda kubvera ntsisi,+

Mu ndzidzi unayesera iye kuthawa mphambvu ya mphepo ineyi mwakusowa cidikhiro.+

23 Iyo inam’menyera manja,

Pontho inamuimbira ciruzwi+ kubulukira pa mbuto inakhala iyo.*

28 “Pana mbuto inakumbwa parata,

Pana mbuto inakumbwa ouro inanyungulusa iwo toera kuicenesa;+

 2 Utale usabuluswa pantsi,

Nkuwa usabuluswa pa miyala.+

 3 Munthu asakunda cidima;

Mbaenda pa mbuto yacidima kakamwe toera kusaka mwakukwana,

Miyala ineyi ya ntengo ukulu.

 4 Iye asakumba n’godhi kutali na kunakhala anthu,

Ku mbuto zidaduwalika, kutali na kunapita na anthu;

Anthu anango asatcitira mwenemu na nkhambala, mbaphata basa lenga-lenga.

 5 Pyakudya pisabala padzulu pa mataka;

Mbwenye pantsi pace pamala kufudzwa ninga pafudzwa na moto.*

 6 Mwenemu, pa miyala pasagumanika safira,

Pa mataka pasagumanika ouro.

 7 Capungu* nkhabe dziwa njira inaenda kweneko;

Maso a kasosera wakupswipa nee aiona.

 8 Nkhabepo cikala ca mphambvu cinafuna kuponda penepo.

Nkhalamu ing’ono nkhabe kupita na penepo.

 9 Munthu asaswa mwala ukulu na manja ace;

Iye asagwisa mapiri kubulukira pa tsinde pawo.

10 Iye asafungula njira za madzi+ pamwala;

Maso ace asaona pinthu pyonsene pya ntengo ukulu.

11 Iye asafunga kunabalwa mikulo,

Pinthu pidabisika mbapioneka pakweca.

12 Mphapo udziwisi, unagumanwa kupi,+

Kubvesesa kwatoma kupi?+

13 Nkhabepo munthu anadzindikira ntengo wace,+

Pontho iwo nkhabe kugumanika pa dziko yapantsi.

14 Madzi akuzika asalonga: ‘Iwo nee uli pano!’

Bara isalonga: ‘Iwo nee uli na ine!’+

15 Udziwisi nee unakwanisa kugulwa na ouro yadidi kakamwe;

Peno kupima parata ninga ntengo wakuugula nawo.+

16 Iwo nee unakwanisa kugulwa na ouro ya ku Ofire,+

Peno kugulwa na oniksi wakuti ndi mwala wa ntengo ukulu, nee na mwala wa safira.

17 Ouro na vidhru nkhabe kulandaniswa na udziwisi;

Pontho nkhabe kwanisika kupereka combo ca ouro yadidi toera kuugula.+

18 Miyala ya ntengo ukulu ya m’bara* nee yathema kulandaniswa nawo,+

Thangwi budu yakudzala na udziwisi ndi yakufunika kakamwe kupiringana budu yakudzala na miyala ya ntengo ukulu.

19 Udziwisi nkhabe kulandaniswa na mwala wa topazyo+ wa ku Kusi;

Iwo nee unakwanisa kugulwa na ouro yadidi kakamwe.

20 Mphapo udziwisi usabuluka kupi,

Kubvesesa kwatoma kupi?+

21 Iwo wabiswa pamaso pa anthu onsene na pinyama,+

Pontho wabisirwa mbalame zonsene zakudzulu.

22 Kufudza na kufa pisalonga:

‘Makutu athu basi ene abva kulonga pya udziwisi.’

23 Mulungu asadziwa njira toera kugumana udziwisi;

Ndiye basi anadziwa kunakhala iwo,+

24 Thangwi iye asayang’ana mpaka kunkhomo kwa dziko,

Mbaona pinthu pyonsene pa dziko yapantsi.+

25 Pidapereka iye mphambvu kuna mphepo,+

Mbapima madzi,+

26 Pidakhazikisa iye midzidzi ya kubvumba kwa madzi,+

Na njira ya kucetuma m’makole na mphepo ikulu,+

27 Penepo iye aona udziwisi m’mabasace, mbaufokotoza;

Iye aukhazikisa, mbauyesera.

28 Iye apanga munthu kuti:

‘Udziwisi ndi kugopa Yahova,+

Kubvesesa ndi kucalira cinthu cakuipa.’”+

29 Yobe apitiriza kulonga, mbati:

 2 “Mbidakhala mwadidi mbidabwerera pyanga m’miyezi ya nduli,

Mu ntsiku zikhanditsalakana Mulungu,

 3 Pikhacitisa iye kuti nyale yace imwanikire pa nsolo panga.

Pikhafamba ine ncidima mbandimwanikirwa na ceza cace,+

 4 Pikhali ine m’phale na mphambvu,

Pikhali ine na uxamwali na Mulungu pa nsasa wanga,+

 5 Mu ndzidzi wakuti Wamphambvu Zonsene akhali na ine,

Pontho ananga akhali n’khundu mwanga,

 6 Pikhatsuka ine manyalo anga mu nkaka wadidi,

Mu ndzidzi wakuti miyala ikhandibulusira mikulo ya mafuta a azeti.+

 7 Pikhaenda ine pansuwo wa nzinda,+

Mbandikhala pa mpando wanga pa mbuto inatongerwa anthu,+

 8 Aphale akhandiona mbapeuka toera ndipite,

Na ankhalamba ene akhalimira mbapitiriza dzololo.+

 9 Atsogoleri akhamatama;

Mbaikha manja pamulomo pawo.

10 Atsogoleri akhapitiriza kumatama;

Lirimi yawo ikhaphatirira padzulu nkanwa mwawo.

11 Ule akhandibvesera akhandilonga mwadidi,

Pontho ale akhandiona akhapereka umboni thangwi ya ine.

12 Thangwi ine ndikhapulumusa nyakutcerenga wakuti akhakhuwa mbaphemba ciphedzo,+

Kuphatanizambo mwana waumphawi na ule akhasowa munthu wakum’phedza.+

13 Ule wakuti akhali dhuzi toera kufa akhandipasa nkhombo,+

Pontho ine ndikhatsandzayisa ntima wa nzice.+

14 Ine ndikhabvala ulungami ninga nguwo;

Ulungami wanga ukhali ninga tunika* na nguwo yakuphimbira nayo nsolo.

15 Ndikhali ninga maso kuna boliboli,

Pontho ndikhali ninga miyendo kuna nyakulamala miyendo.

16 Ine ndikhali baba kuna nyakutcerenga;+

Ndikhaphedza anthu anakhonda ine kudziwa toera atongwe mwakulungama.+

17 Ndikhaswa ntsaya za nyakuipa,+

Mbandipulumusa ale akhathabusa iye.

18 Kazinji kene ine ndikhalonga: ‘Ndinafera panyumba panga,*+

Pontho ntsiku za umaso wanga zinakhala zizinji kakamwe ninga tcetca.

19 Mitcitci yanga inamwazika mpaka m’madzi,

Pontho bume inakhala mu nthawi zanga masiku onsene.

20 Mbiri yanga isasasanyirwa ndzidzi onsene,

Pontho ndinapitiriza kuponya mapswimo na uta uli m’manja mwanga.’

21 Anthu akhandibvesera mwadidi,

Mbadikhira mwakupfulika toera kubvesera uphungu wanga.+

22 Pikhamalisa ine kulonga, iwo nee akhalibve na cakulonga;

Mafala anga akhali akutsandzayisa kuna iwo.

23 Iwo akhandidikhira ninga akudikhira madzi anafuna kubvumba;

Iwo akhafuna kakamwe kubvesera mafala anga ninga munthu anadikhira kubvumba kwa madzi akumalisa a pa caka.+

24 Pikhaamwetulira ine, iwo nee akhatawira kuti ndine akhacita pyenepi;

Iwo akhawangiswa angaona nkhope yanga yakutsandzaya.*

25 Ine ndikhaapasa pitsogolero ninga ntsogoleri wawo,

Pontho ndikakhala ninga mambo pakati pa anyankhondo ace,+

Ninga nyakubalangaza ale analira.+

30 “Cincino iwo asandiseka,+

Anthu akuti kuna ine, iwo ndi ana,

Ale akuti ababawo nee mbidaatawirisa

Kufendedzera anambwa anaonera mabira anga.

 2 Mphambvu za manja awo zaphedzanji kuna ine?

Mphambvu zawo zamala.

 3 Iwo amala mphambvu thangwi ya nyatwa na njala;

Asanyenyena pinagumana iwo mucisa cakusowa madzi,

Cakuti camala kale kufudzwa, pontho nee ciri na anthu.

 4 Asapuruza masamba akulungula munyu m’mathendere;

Cakudya cawo ndi mitcitci ya mathendere a miti ya mipswairo.

 5 Iwo asathamangiswa pacisa;+

Anthu asaadzomera ninga pinacita iwo kuna mbava.

 6 Asakhala n’khundu mwa magowa,

M’madjenje pantsi pa mataka na m’mphako za miyala.

 7 Iwo asakhuwa pakati pa mathendere,

Mbasandzikirana pakati pa miti ya masamba a minga.

 8 Nakuti ndi ana a mapswiru na a anthu adasowa madzina,

Iwo athamangiswa pa dziko.

 9 Mbwenye cincino iwo asandisingirira, ngakhale mu nyimbo zinaimba iwo;+

Kuna iwo, ine ndadzakhala ninga cinthu cakusekesa.+

10 Asanyanyasirwa na ine, mbakhala kutali na ine;+

Iwo nkhabe gopa kundiphulira mata kunkhope.+

11 Thangwi Mulungu asiya kundiphedza, mbandicepesa;

Iwo nkhabe kugopa pamaso panga.

12 Kukhundu yanga yamadyo, asabwera ninga nsoka toera kuthimbana na ine,

Iwo asandithamangisa,

Mbaikha mipingizo munjira yanga toera kundifudza.

13 Iwo asafudza njira zanga,

Asanjipisa nyatwa zanga,+

Mbakhonda kuoneka munthu toera kuakho­ndesa.*

14 Iwo asapita ninga akupita na pa benga ikulu ya mpanda;

Asaenda kutsogolo pakati pa mbuto idamala kufudzwa.

15 Ine ndisakundwa na kugopa;

Mbiri yanga isabuluswa ninga cinthu cinakwatwa na mphepo,

Cipulumuso canga cisazambazika ninga khole.

16 Cincino ine ndiri kufa;+

Ndisathabuka+ ntsiku zonsene.

17 Namasiku magogodo anga asapha kakamwe;+

Kubva kupha kwanga nkhabe kumala.+

18 Na mphambvu zikulu, nguwo yanga isacinja maonekero;*

Isandikhwipa ninga gola ya nguwo yanga.

19 Mulungu andiponya m’matope;

Ine ndasala ninga pfumbi na dotha.

20 Ine ndisalira kuna imwe toera kuphemba ciphedzo, mbwenye nee musanditawira;+

Ndisalimira pamaso panu, mbwenye basi ene musandiyang’ana mbamukhonda kucita cinthu.

21 Mwandisandukira mwakuipa;+

Mbamundithabusa na mphambvu zonsene za djanja yanu.

22 Imwe musandilamusa, mbamundikwata na mphepo;

Buluka penepo, musandiponya uku na uku pa condzi.*

23 Thangwi ine ndisadziwa kuti imwe munandiendesa kumasiye,

Kunyumba inafuna kugumanyikana anthu onsene akuti ali m’maso.

24 Mbwenye nkhabe anafuna kuthabusa munthu adamala kufudzwa,+

Angakhuwa toera kuphemba ciphedzo mu ndzidzi wa nyatwa zace.

25 Kodi ine nee ndalira thangwi ya ale anathabuka na nyatwa?

Kodi ine nee ndabvera ntsisi nyakutcerenga?+

26 Maseze ndikhadikhira pinthu pyadidi, pidabwera ndi pyakuipa;

Ine ndikhadikhira ceza, mbwenye cidabwera ndi cidima.

27 Kudzudzumika muntima mwanga nee kwamala;

Ntsiku za nyatwa zandidzera.

28 Ine ndisafamba mwakutsukwala;+ nee ndisakwanisa kuona ceza ca dzuwa.

Ndisalamuka pakati pa mbumba, mbandikhuwa toera kuphemba ciphedzo.

29 Ine ndadzakhala m’bale wa anambwa a ntsanga,

Na xamwali wa ana a aves­truji.*+

30 Khanda yanga yapswipa, mbinyomoka;+

Magogodo anga asapya thangwi yakupisa.*

31 Arpa yanga isaphatisirwa basi ene toera kuimba nyimbo zaciliro,

Citoliro canga cisalizwa toera kuphedzera ale analira.

31 “Ine ndacita cibverano na maso anga.+

Mphapo, ndinakwanisa tani kuyang’ana mwali na cifuno ca kunsirira?+

 2 Ndingacita pyenepi, ndinapaswanji na Mulungu bulukira kudzulu,

Ndi unthaka wanji unafuna ine kupaswa na Wamphambvu Zonsene?

 3 Kodi pinthu pyakuipa nee pisadikhira kugwera nyakuipa,

Pontho nyatwa nee zisadikhira kugwera ale ­anacita pinthu pya­kuipa?+

 4 Kodi iye nee asaona njira zanga,+

Mbalengesa mathanyo anga onsene?

 5 Kodi ine ndafamba kale munjira zauthambi?*

Kodi miyendo yanga yathamanga kale toera kuenda kanyengeza?+

 6 Mulungu mbandipime na bhalansa yakulinganira;+

Penepo anadzaona kuti ndine munthu wakukhulupirika.+

 7 Khala miyendo yanga yasiya kufamba munjira,+

Khala ntima wanga wanyengererwa na maso anga,+

Peno khala manja anga aphata pinthu pyakuipa,

 8 Ine ndingabzwala, unango mbadye pidabzwala ine,+

Pontho pire pinabzwala ine, mbapidulwe.*

 9 Khala ntima wanga wanyengererwa na nkazi,+

Mbandibisala+ cifupi na nsuwo wa nyumba ya ndzanga toera ndigone na nkazace,

10 Nkazanga mbapeere ufa mamuna unango,

Amuna anango mbapite naye m’mabonde.+

11 Thangwi pyenepi mbapidakhala pinthu pyakupasa manyadzo,

Nseru wakuti mbidathema kutcunyuswa nawo na anyakutonga miseru.+

12 Mbudakhala moto wakuti mbudapisa, mbufudza,+

Mbupisa pinthu pyanga pyonsene.

13 Khala ndakhondera ulungami ntumiki wanga wamamuna peno wankazi,

Pikhali iwo na mulando na ine,

14 Ndinacitanji Mulungu anganditonga?

Ndinantawira tani angandibvundza?+

15 Kodi ule adandicita m’mimba, siye tayu adacitambo iwo?+

Si m’bodzi ene tayu adaticita mbatidzati kubalwa?+

16 Khala ndikhakhonda kupasa anyakutcerenga pinthu pikhafuna iwo,+

Peno kucitisa nzice kuluza cidikhiro;+

17 Khala ndikhadya ndekhene cakudya canga,

Mbandikhonda kupasambo ana aumphawi;+

18 (Thangwi kutomera mu uphale wanga ndakuza mwana waumphawi ninga ndine babace,

Pontho kutomera mu uwana wanga ndisaphedza azice.)

19 Khala ndaona munthu mbakathabuka na mphepo,

Peno nyakutcerenga mbasowa cakufinika;+

20 Khala iye nee akhapereka takhuta kuna ine,+

Mu ndzidzi ukhapisirwa iye na maweya a mabira anga;

21 Khala ndathusa mwana waumphawi na nkono wanga,+

Mu ndzidzi ukhafuna iye ciphedzo canga pansuwo wa nzinda;+

22 Nkono wanga mbugwe buluka paphewa panga,

Nkono wanga mbukhu­muke pa cigunkunu ­canga.

23 Thangwi ine ndikhagopa kuoneswa nyatwa na Mulungu,

Pontho, nee mbidakwanisa kulimira pamaso pa mbiri yace.

24 Khala ndanyindira ouro,

Peno ndapanga ouro yadidi kuti: ‘Iwe ndiwe citsidzikizo canga!’+

25 Khala ndakomerwa thangwi yakunjipa kwa mpfuma yanga,+

Thangwi ya pinthu pizinji piri na ine;+

26 Khala ndaona dzuwa mbigaka,

Peno mwezi mbukafamba na kuyetimira kudzulu;+

27 Ntima wanga mbunyengererwa ncibisobiso,

Mulomo wanga mbumpswompswona manja anga toera kupilambira;+

28 Anewa mbadakhala madodo akuti mbidathema kutcunyuswa nawo na anyakutonga miseru,

Thangwi mbapidapangiza kuti ndakhonda Mulungu wandimomwene.

29 Kodi ine ndakomerwa kale thangwi yakufudzwa kwa nyamalwa wanga,+

Peno ndakomerwa kale thangwi iye agwerwa na nyatwa?

30 Ine cipo ndatawirisa kuti mulomo wanga udawe,

Mbandimpasa dzedze toera iye afe.+

31 Kodi anthu a panyumba panga nee akhalonga kuti:

‘Mbani anadziwa imwe wakuti nee adya cakudya cace mbakhuta naco?’+

32 Nkhabe mulendo akhagona panja namasiku;+

Ndikhafungula misuwo yanga toera kutambira anthu akhapita na njira.

33 Kodi ndayesera kuphimbira madawo anga ninga pinacita anthu anango,+

Mbandibisa madodo anga m’borosa ya nguwo yanga?

34 Kodi ine ndagopa kuti anthu analonganji,

Peno ndagopa kuti mabanja anango anandipwaza,

Mbandimatama, pontho mbandigopa na kubuluka kwene kunja?

35 Mbadaoneka munthu toera kundibvesera!+

Ine mbidalemba dzina yanga pantsi pa pinthu pidalonga ine.

Wamphambvu Zonsene mbanditawire!+

Mbapidakhala mwadidi ule adandisumira alembe pa tsamba pinthu pidandipambizira iye!

36 Ine mbidapithuka paphewa panga,

Pontho mbidapiikha pa nsolo panga ninga nthimba.

37 Ine mbidampangiza mathanyo anga onsene;

Mbidanfendedzera dhuzi mwakukhonda gopa, ninga ntsogoleri.

38 Khala mataka anga akhuwa kuna ine toera kuphemba ciphedzo,

Pontho pikhudhi pyace pyalira pabodzi pene;

39 Khala ndadya misapo yace mwakukhonda lipa,+

Peno khala ndacitisa anaciro ace kuluza cidikhiro;+

40 Natenepa mbimere minga tayu tirigu,

Mbimere miti yakununkha tayu sevadha.”

Mafala a Yobe amalira pano.

32 Natenepa, amuna anewa atatu asiya kutawira Yobe, thangwi iye akhali na cinyindiro cakuti ndi wakulungama.*+ 2 Mbwenye Eliyu mwana wa Bharakeli wa ku Bhuze+ wa dzindza ya Ramu, akhadaipirwa kakamwe. Iye aipirwa na Yobe thangwi iye ayesera kupangiza kuti akhali wakulungama kupiringana Mulungu.+ 3 Iye aipirwambo kakamwe na axamwali atatu a Yobe, thangwi iwo nee akwanisa kuntawira mbwenye akhadalonga kuti Mulungu ndi wakuipa.+ 4 Eliyu adikhira toera kutawira Yobe, thangwi iwo akhali akulu kupiringana iye.+ 5 Eliyu pidaona iye kuti amuna anewa atatu nee akhalibve na cakulonga toera kutawira, iye aipirwa. 6 Natenepa, Eliyu mwana wa Bharakeli wa ku Bhuze atoma kulonga:

“Ine ndine m’phale,

Imwe ndimwe ankhalamba.+

Na thangwi ineyi, mwacilemedzo ine ndapfulika pyanga,+

Nee ndayesera kukupangani pinadziwa ine.

 7 Ine ndalonga ndekhene: ‘Siya akulu alonge,

Siya ale ali na pyaka pizinji alonge pinthu pinapangiza udziwisi.’

 8 Mbwenye ndi nzimu wakucena uli muna anthu,

Muya wa Wamphambvu Zonsene, wakuti usaapasa luso yakubvesesa.+

 9 Thunga basi nkhabe ­kucitisa munthu kukhala waudziwisi,

Pontho, si ankhalamba basi tayu anadziwa pinthu pyadidi.+

10 Natenepa, ine ndiri kulonga: ‘Ndibvesereni,

Ine ndinakupanganimbo pinadziwa ine.’

11 Onani! Ine ndadikhira kuti imwe mulonge;

Ine ndapitiriza kubvesera manyerezero anu,+

Mu ndzidzi ukhasaka imwe pyakulonga.+

12 Ine ndakubveserani mwadidi,

Mbwenye nee m’bodzi wa imwe akwanisa kupangiza kuti Yobe aphonyeka,*

Peno kupokanya pinalonga iye.

13 Natenepa, lekani kulonga kuti: ‘Tagumana udziwisi;

Ndi Mulungu anansandika, tayu munthu.’

14 Yobe nee alonga mafalace toera kuketesana na ine,

Natenepa, ine nee ndinantawira na mafala mabodzi ene ninga adantawira na imwe.

15 Iwo ali kugopa, mbasowa mafala toera kutawira;

Iwo nkhabebve cakulonga.

16 Ine ndisadikhira, mbwenye iwo asapitiriza kumatama;

Iwo ali dzololo penepo, mbasowa mafala toera kutawira.

17 Natenepa, inembo ndinatawira;

Ine ndinalongambo pinadziwa ine,

18 Thangwi ndiri na mafala mazinji toera kulonga;

Nzimu wakucena uli muna ine usandikulumiza toera kulonga.

19 Nkati mwanga ndine ninga vinyu yakuti nkhabe pakupuma napo,

Ninga mabudu a nthembe zipswa akuti asafuna kutumbuka.+

20 Ndisiyeni ndilonge toera ndikhurudzike!

Ndinafungula mulomo wanga, mbanditawira.

21 Nee ndinapangiza tsankhulo toera kuphedzera munthu;+

Pontho nee ndinasaka kukomeresa munthu mwaciphamaso,

22 Thangwi nee ndisadziwa kukomeresa munthu mwaciphamaso;

Mbidacita pyenepi, ule adandicita mbadandipha mwakucimbiza.

33 “Mbwenye cincino, ndaphata miyendo Yobe, bvesera mafala anga;

Bvesera pyonsene pinafuna ine kulonga.

 2 Bvesera mwadidi, ndinafungula mulomo wanga,

Lirimi yanga inalonga.

 3 Mafala anga asapangiza kulungama kwa ntima wanga,+

Mulomo wanga usalonga mwakulungama pinthu pinadziwa ine.

 4 Nzimu wa Mulungu ndiwo udandicita,+

Muya wa Wamphambvu Zonsene ndiwo udandipasa umaso.+

 5 Nditawire khala unakwanisa;

Longa mafala ako pamaso panga, khunganyika.

 6 Ona, pamaso pa Mulungu wandimomwene, ndine sawasawa na iwe;

Inembo ndacitwa na dongo.+

 7 Natenepa, leka kutetemera thangwi yakundigopa,

Pinafuna ine kukupanga nee pinakhala pyakunentsa kakamwe kuna iwe.

 8 Mbwenye ine ndabva pikhalonga iwe,

Inde, ine ndabva kazinji kene mafala awa:

 9 ‘Ndine wakucena, nee ndacita madawo;+

Ndiri wakucena, nee ndacita madodo.+

10 Mbwenye Mulungu asagumana mathangwi toera kuthimbana na ine;

Iye asandiona ninga nyamalwa wace.+

11 Iye asamangira miyendo yanga pa phindi ya muti;

Asadinga njira zanga zonsene.’+

12 Mbwenye iwe nkhabe mathangwi toera kulonga pyenepi, natenepa, ine ndinakutawira:

Mulungu ndi wankulu kakamwe kupiringana munthu.+

13 Thangwi yanji usadungunya thangwi ya Iye?+

Usacita pyenepi thangwi iye nee atawira mafala ako onsene?+

14 Thangwi Mulungu asalonga kabodzi peno kawiri,

Mbwenye nkhabe munthu anabvesera,

15 Iye asacita pyenepi mu ndoto, m’masomphenya namasiku,+

Mu ndzidzi wakuti anthu asaphatwa na citulo cikulu,

Mu ndzidzi unagona iwo m’matalimba mwawo.

16 Penepo iye asafungula makutu awo,+

Mbaikha muna iwo cidzindikiro ca* cipfundziso cace,

17 Toera kuthawisa munthu ku pinthu pyakuipa,+

Mbatsidzikiza munthu toera akhonde kudzikuza.+

18 Mulungu asapulumusa umaso wace toera akhonde kuenda n’djenje,*+

Toera umaso wace ukhonde kuphiwa na supada.*

19 Munthu anakwanisa kupfundza cinthu angagona patalimba pace mu ndzidzi unabva iye kupha.

Mu ndzidzi unapitiriza iye kubva kupha m’magogodo ace,

20 Mpaka iye kunyanyasirwa na cakudya,

Ngakhale kukhonda cakudya cadidi.+

21 Iye asaonda kakamwe,

Magogodo ace akuti nee akhaoneka, cincino asaoneka na kunja.

22 Umaso wace usafendedzera djenje;*

Umaso wace usafendedzera kuna ale anapha anthu.

23 Mbwenye angabwera nyakupereka mphangwa kuna iye,

Mbvunuliri m’bodzi pakati pa anthu 1.000,

Toera kupanga munthu cinthu cakulungama,

24 Mulungu anambvera ntsisi, mbalonga:

‘Mpulumuseni toera akhonde kutcitira n’djenje!*+

Thangwi ndagumana ciomboli!+

25 Khanda yace mbikhale itete kupiringana ya mwanang’ono;+

Mbakhale pontho na mphambvu ninga zikhali na iye mu uphale wace.’+

26 Iye anadzadembetera Mulungu,+ wakuti anambvera ntsisi,

Iye anadzaona nkhope ya Mulungu, mbakhuwa mwakukomerwa,

Mulungu anadzamuona pontho ninga munthu wakulungama.

27 Munthu unoyu anadzapanga anthu kuti:

‘Ine ndadawa,+ mbandikhonda kucita pinthu mwakulungama,

Mbwenye nee ndatambira pikhafunika ine kutambira.*

28 Iye aombola umaso wanga toera ukhonde kutcitira n’djenje,*+

Natenepa, ine ndinapitiriza* kuona ceza.’

29 Mwandimomwene, Mulungu asacita pinthu pyenepi pyonsene,

Iye asacita pyenepi kawiri, peno katatu kuna munthu,

30 Toera kum’bulusa n’djenje,*

Toera amwanikirwe na ceza ca umaso.+

31 Bvesera mafala anga Yobe! Ndibvesere!

Pitiriza kumatama, ine ndinapitiriza kulonga.

32 Khala uli na cinthu cakulonga, nditawire.

Longa, thangwi ine ndisafuna ndipangize kuti iwe nkhabe mulando.

33 Khala nee uli na cinthu cakulonga, ndibvesere;

Pitiriza kumatama, ine ndinakupfundzisa udziwisi.”

34 Penepo Eliyu apitiriza kulonga:

 2 “Bveserani mafala anga imwe anthu audziwisi;

Ndibvesereni imwe anthu anadziwa pinthu pizinji.

 3 Thangwi khutu isasiyanisa mafala,

Ninga lirimi isalawira cakudya.

 4 Tendeni tisake kudziwa kuti ndi cinthu cipi cakulungama kuna ife;

Tendeni tisankhule kuti ndi cinthu cipi cadidi kuna ife.

 5 Thangwi Yobe alonga: ‘Ine nkhabe mulando,+

Mbwenye Mulungu andikhondera ulungami.+

 6 Kodi ndisafunika kulonga pyapezi, mbanditawira kuti ndiri na mulando?

Pironda pyanga nkhabe kuwanga, maseze nee ndacita madawo.’+

 7 Mbani unango adalandana na Yobe,

Wakuti asatawira kupwazwa ninga ali kumwa ­madzi?

 8 Iye ali pabodzi na anyakudawa,

Mbavungazikana na anthu akuipa.+

 9 Thangwi iye alonga: ‘Munthu nkhabe kuwina cinthu,

Angayesera kukomeresa Mulungu.’+

10 Natenepa, ndibvesereni imwe anthu andzeru:

Mulungu wandimomwene nkhabe kucita cinthu cakuipa,+

Wamphambvu Zonsene cipo anacita cinthu cakukhonda kulungama!+

11 Thangwi iye anabwezera munthu mwakubverana na pidacita iye,+

Anadzacitisa kuti iye aone nyatwa mwakubverana na pidacita iye.*

12 Mwandimomwene, Mulungu nkhabe kucita pinthu pyakuipa;+

Wamphambvu Zonsene nkhabe kutonga mwakukhonda kulungama.+

13 Mbani adampasa dziko yapantsi,

Mbani adansankhula toera kutonga dziko yonsene yapantsi?

14 Khala iye ayang’ana mwadidi kuna iwo,

Mbabulusa mphambvu ya umaso wawo na muya wawo,+

15 Anthu onsene mbadafa pabodzi pene,

Pontho anthu mbadabwerera ku pfumbi.+

16 Khala muli na udziwisi, bvesesani pyenepi;

Bveserani mwadidi pinalonga ine.

17 Kodi munthu anaida ulungami anakwanisa kutonga?

Mbamudapasa mulando ntongi wakulungama?

18 Kodi mbamudapanga mambo kuti: ‘Iwe nkhabe basa,’

Peno kupanga atsogoleri kuti: ‘Imwe ndimwe anthu akuipa’?+

19 Mulungu nkhabe kupangiza tsankhulo toera kuphedzera atsogoleri,

Iye nkhabe kuphedzera munthu wakupfuma kupiringana wakutcerenga,+

Thangwi onsene acitwa na manja ace.+

20 Iwo anakwanisa kufa mwakukhonda dikhira,+ tcititciti;+

Asatetemera mwamphambvu, mbafa;

Ngakhale atongi asabuluswa, mbwenye tayu na manja a anthu.+

21 Thangwi maso a Mulungu asaona pinacita munthu,+

Pontho iye asaona mathanyo ace onsene.

22 Nkhabepo cidima cikulu kakamwe,

Cakuti anyakuipa anakwanisa kubisala.+

23 Thangwi Mulungu nee akhazikisa ndzidzi kuna munthu,

Kuti aonekere pamaso pace toera atongwe.

24 Iye asafudza atongi mbakhonda funika ku­saka kudziwa pidacita iwo,

Mbaikha anango pa mbuto zawo.+

25 Thangwi iye asadziwa pinacita iwo;+

Iye asaagwisa namasiku, iwo mbafudzika.+

26 Iye asaamenya thangwi ya pinthu pyakuipa pinacita iwo,

Pa mbuto yakuti anthu onsene anakwanisa kuaona,+

27 Thangwi iwo asiya kuntowera,+

Pontho iwo nkhabe kulemedza njira zace;+

28 Iwo asacitisa kuti nyakutcerenga akhuwe kuna iye,

Munjira yakuti iye asabva kukhuwa kwa anyakusowa ciphedzo.+

29 Mulungu angamatama, mbani anafuna kunsandika?

Angabisa nkhope yace, mbani anafuna kumuona?

Angaibisira munthu m’bodzi peno mbumba, pyonsene ndi sawasawa,

30 Natenepa, munthu wakuipa nkhabe kutonga,+

Peno kuteyera anthu misampha.

31 Kodi alipo munthu anafuna kupanga Mulungu kuti:

‘Ine ndatcunyuswa, maseze nee ndacita cinthu cakuipa;+

32 Ndipangizeni pidacimwana ine kuona;

Khala ndacita cinthu cakuipa, sinacicitabve tayu’?

33 Khala usakhonda kutongwa na iye, mphapo iye asafunika kukucitira pinthu ninga munafunira iwe?

Anafunika kusankhula ndiwe, tayu ine.

Mphapo ndipange pinthu pinadziwa iwe mwadidi.

34 Anthu akubvesesa pinthu anadzandipanga,

Munthu waudziwisi angandibvesera, analonga:

35 ‘Yobe nkhabe dziwa pinalonga iye,+

Mafalace asapangiza kuti iye nkhabe kubvesesa pinthu.’

36 Natenepa, Yobe mbayeserwe* mwakukwana,

Thangwi iye asatawira ninga munatawira anthu akuipa!

37 Padzulu pa madawo ace, iye asathimizira kukhonda bvera;+

Iye asaimba manja mwakupwaza pamaso pathu,

Pontho asalonga mafala mazinji akupambizira Mulungu wandimomwene!”+

35 Eliyu apitiriza kulonga:

 2 “Kodi muli na cinyindiro consene cakuti ndimwe munthu wadidi mpaka kulonga kuti:

‘Ndine wakulungama kakamwe kupiringana Mulungu?’+

 3 Thangwi imwe mwalonga kuti: ‘Munapyonji imwe?*

Kodi ndiri na makhaliro adidi kupiringana akhafuna kukhala na ine khala ndadawa?’+

 4 Ine ndinatawira imwe,

Pabodzi na axamwali+ anu.

 5 Yang’anani kudzulu, mbamuona,

Onani makole,+ akuti ali kudzulu kakamwe kupiringana imwe.

 6 Kodi imwe mungadawa, iye analuzanji?+

Munganjipisa madawo anu, munancitanji?+

 7 Khala ndimwe wakulungama, munampasanji;

Iye anatambiranji kuna imwe?+

 8 Uipi wanu basi ene usakhuya munthu ninga imwe,

Ulungami wanu usaphedza anthu basi.

 9 Mbumba isakhuwa thangwi yakupondererwa kakamwe;

Iwo asakhuwa mbaphemba ciphedzo thangwi ya pinthu pinacitirwa iwo na anyamphambvu.+

10 Mbwenye nkhabepo munthu analonga kuti: ‘Kodi Mulungu, Nciti wanga Wankulu ali kupi?+

Ule anacitisa kuti anthu aimbe nyimbo namasiku?’+

11 Iye asatipfundzisa+ pizinji kupiringana pinacita iye kuna pinyama pya ntsanga,+

Pontho asaticitisa kukhala audziwisi kakamwe kupiringana mbalame.

12 Anthu asakhuwa, mbwenye iye nkhabe kuatawira,+

Thangwi yakudzikuza kwa anyakuipa.+

13 Mwandimomwene, Mulungu nkhabe kubvesera mikhuwo yakusowa basa;*+

Wamphambvu Zonsene nkhabe kubvesera pyenepi.

14 Mphapo ndiye tani mungadungunya mbamulonga kuti nee musamuona!+

Nseru wanu uli pamaso pace, natenepa musafunika kun’dikhira.+

15 Thangwi iye nee aphemba mwakuipirwa kuti mutcunyuswe;

Pontho nee atsalakana mafala adalonga imwe mwakukhonda nyere­zera.+

16 Yobe asafungula mulomo wace papezi;

Iye asalonga mafala mazinji mwakukhonda nyerezera.”+

36 Eliyu apitiriza kulonga:

 2 “Pirirani pang’ono mu ndzidzi unafokotoza ine,

Thangwi ndiciri na mafala toera kualonga mu dzina ya Mulungu.

 3 Ndinalonga pyonsene pinadziwa ine,

Ndinalonga kuti ulungami ndi wa Ule adandicita.+

 4 Mwandimomwene, mafala anga nee ndi authambi;

Ule wakuti asadziwa+ pyonsene ali patsogolo panu.

 5 Inde, Mulungu ndi wamphambvu,+ pontho iye nkhabe kukhonda munthu;

Iye ali na udziwisi ukulu kakamwe.

 6 Iye nee anadzatsidzikiza umaso wa anyakuipa,+

Mbwenye anadzatonga mwakulungama ale anathabuka.+

 7 Iye nkhabe siya kuyang’ana anthu akulungama;+

Anadzaakhazika m’mipando yaumambo pabodzi na amambo,*+ iwo mbakuzwa kwenda na kwenda.

 8 Mbwenye iwo angamangwa na maunyolo,

Mbamangwambo na nkhambala za nyatwa,

 9 Iye anaapangiza pidacita iwo,

Madawo adacita iwo thangwi yakudzikuza kwawo.

10 Iye asafungula makutu awo toera kualanga,

Mbaapanga kuti asiye kucita pinthu pyakuipa.+

11 Iwo angambvera, mbantumikira,

Anadzakhala mwadidi,

Pontho umaso wawo unadzakhala wakutsandzayisa.+

12 Mbwenye angakhonda kubvera, iwo anaphiwa na supada,+

Iwo nee anakhala na cidziwiso mpaka kufa kwawo.

13 Ale akuti ali na ntima wakuipa, anadzakoya kuipirwa muntima.

Iwo nkhabe khuwa toera kuphemba ciphedzo, ngakhale angamangwa naye.

14 Iwo asafa mbaciri aphale,+

Iwo asabvunga umaso wawo* pabodzi na maputa amuna a pa templo.+

15 Mbwenye Mulungu asapulumusa anyakuthabuka mu ndzidzi unaona iwo nyatwa;

Iye asaafungula makutu angathabuswa.

16 Iye asakubulusani mu nyatwa,+

Mbakuendesani pa mbuto ikulu, yakuti nee munapfinyika,+

Yakuti munadzabalangazwa na cakudya cadidi pameza panu.+

17 Penepo munadzatsandzaya na kutongwa kwa anyakuipa,+

Kutongwa kungacitwa, ulungami mbutsidzikizwa.

18 Mbwenye citani mphole-mphole toera kuipirwa kukhonde kukucitisani pinthu mwabibvu,*+

Pontho lekani kutawira kupeuswa na ntengo ukulu wakudyekerwa nawo.

19 Kodi kukhuwa kwanu toera kuphemba ciphedzo,

Peno kuwangisira kwanu kukulu kunakupulumusani mu nyatwa?+

20 Lekani kufuna kakamwe kuti kunja kudoke,

Mu ndzidzi wakuti anthu asazambazika mu mbuto zawo.

21 Citani mphole-mphole toera mukhonde kubwerera ku pinthu pyakuipa,

Thangwi yakusankhula pinthu pyakuipa, tayu kupirira nyatwa.+

22 Mulungu asakuzwa thangwi ya mphambvu zace;

Ndi mpfundzisi upi unango adalandana na iye?

23 Mbani adantsogolera mu pinthu pidacita iye,+

Peno adampanga kuti: ‘Pinthu pidacita iwe mphyakuipa’?+

24 Kumbukani kuti musafunika kusimba pinthu pidacita iye,+

Pyakuti anthu asapiimba.+

25 Anthu onsene asapiona;

Iwo asapiyang’ana nakutali.

26 Mulungu ndi wankulu kakamwe kupiringana pinadziwa ife;+

Pyaka pyace ndi pyakukhonda kulengeseka.+

27 Iye asakwewera kudzulu mathoto a madzi;+

Mathoto anewa asaphatana mbakhala madzi toera kubvumba;

28 Buluka penepo, makole asaabvumbisa pantsi;+

Mbaawazira anthu.

29 Kodi alipo munthu anabvesesa kuti makole asacitwa tani,

Na kudhima kunabuluka pa mbuto inakhala iye?*+

30 Onani kuti iye asacetumisa+ tani padzulu pa makole,

Mbaphimbira na madzi bara yakuzika.

31 Na pinthu pyenepi, iye asadyesa anthu;

Iye asaapasa pyakudya pizinji.+

32 Na manja ace, iye asaphimbira kucetuma,

Pontho kucetuma kweneku asakuendesa pa mbuto inafuna iye.+

33 Kudhima kwace kusadziwisa thangwi ya iye,

Ngakhale nkumbi wa pifuyo usadziwisa kuti mbani ali* kubwera.

37 “Na thangwi ineyi, ntima wanga usadhima mwamphambvu,

Mbunumpha-numpha pa mbuto inakhala iwo.

 2 Bveserani mwadidi fala yamphambvu ya Mulungu,

Na kudhima kunabuluka pamulomo pace.

 3 Iye asacitisa kuti kudhima kubveke kubulukira kudzulu konsene,

Pontho asatuma kucetuma+ mpaka kunkhomo kwa dziko.

 4 Buluka penepo isabveka dungu;

Fala yace yamphambvu ndi ninga kudhima,+

Fala yace ingabveka, iye nkhabe kupingiza kucetuma.

 5 Mulungu asadhima na fala yace+ munjira yakudzumatirisa;

Iye asacita pinthu pikulu pyakuti ife nkhabe kwanisa kupibvesesa.+

 6 Natenepa iye asapanga neve: ‘Gwaa pa dziko yapantsi,’+

Pontho asapanga madzi: ‘Bvumba mwamphambvu.’+

 7 Mulungu asalimirisa mabasa onsene a anthu,*

Toera anthu onsene adziwe mabasace.

 8 Pinyama pya ntsanga pisapita m’mphako zapyo,

Pontho pisakhala mu mbuto zinabisala ipyo.

 9 Condzi cisabwera, mbacipepesa,+

Kutonthola kusabwera na mphepo inabuluka kunkwiriro.+

10 Na muya wa Mulungu, kusaoneka jelo,+

Pontho madzi mazinji asaphatana mbakhala jelo.+

11 Iye asalemeresa makole na mathoto a madzi;

Iye asamwaza kucetuma+ m’makole;

12 Iwo asazungulira mukutsogolerwa na iye;

Asacita pyonsene pinaapanga iye+ toera kucita pa dziko yapantsi.

13 Iye asacitisa kuti pyenepi picitike,+ mwakukhonda tsalakana khala ndi toera kutcunyusa,+ peno toera kuphedza dziko yapantsi,

Peno toera kupangiza ­ufuni wakukhonda kumala.

14 Bvesera ipi Yobe;

Matama, pontho nyerezera mwadidi mabasa akudzumisa a Mulungu.+

15 Kodi usadziwa kuti Mulungu asatsogolera tani makole,

Pontho kuti asacitisa tani kuti kucetuma kumwanikire m’makole?

16 Kodi usadziwa kuti makole asalimira tani pa mbuto ibodzi ene kudzulu?+

Anewa ndi mabasa akudzumisa a ule wakuti asadziwa pyonsene.+

17 Thangwi yanji nguwo zako zisapisa,

Mu ndzidzi wakuti pa dziko yapantsi pasapfulika thangwi ya mphepo yakunterero?+

18 Iye athasika kudzulu mbakukhala kwakuwanga,+

Kodi imwe munakwanisambo kucita pibodzi pyene?

19 Tipangeni pinafunika ife kumpanga;

Ife nee tinakwanisa kutawira thangwi nkhabe cinadziwa ife.

20 Kodi ndinakwanisa kupanga Mulungu kuti ­ndisafuna kulonga na iye?

Peno alipo adalonga pinthu pyakuti iye asafunika kupangwa?+

21 Iwo nkhabe kuona ceza,* nee pang’ono pene;

Ngakhale cisapitiriza kuyetimira kudzulu,

Mpaka mphepo ingabwera mbikunundula makole.

22 Kuyetimira ninga kwa ouro kusabulukira kunkwiriro;

Mbiri ya Mulungu+ isagopesa.

23 Ife nkhabe kwanisa kubvesesa pyonsene pya Wamphambvu Zonsene;+

Iye ndi wamphambvu kakamwe.+

Ndzidzi onsene iye asacita pinthu pyadidi+ na pyakulungama.+

24 Natenepa, anthu onsene asafunika kun’gopa.+

Thangwi iye nkhabe kuphedzera anthu ananyerezera okhene kuti ndi audziwisi.”*+

38 Penepo Yahova atawira Yobe kubulukira mu condzi:+

 2 “Mbani unoyu anapokanya njira zanga zinacitira ine pinthu,

Mbalonga mwakusowa ndzeru?+

 3 Ndaphata miyendo, khunganyika ninga mamuna;

Ine ndinakubvundza, iwe unanditawira.

 4 Ukhali kupi mu ndzidzi udatoma ine kucita dziko yapantsi?+

Ndipange, khala usadziwa kuti pyenepi pyacitwa tani.

 5 Khala iwe usadziwa, mbani adaipima na usalu,

Peno mbani adafuthula nkhambala toera ­kuipima?

 6 Kodi pantsi pace patsamira papi,

Mbani adaikha miyala yace ya pankhomo?+

 7 Mu ndzidzi wakuti nyenyezi zakumacibese+ zikakhuwa pabodzi pene mwakutsandzaya,

Ana onsene a Mulungu*+ mbatoma kukhuwa mwakusimba!

 8 Mbani adafungira bara na misuwo,+

Pidatoma iyo kufamba ninga ikubuluka m’mimba idatumbuka?

 9 Mu ndzidzi udaibvazika ine makole,

Mbandiimbulunganya* na cidima cikulu,

10 Pidaiikhira ine madire anga,

Mbandiikhira misuwo na mipiringanyo,+

11 Mbandilonga: ‘Unakwanisa kufika mpaka pano, mbwenye leka kupiringana;

Mabimbi ako makulu anadhroma pano’!+

12 Kodi wapereka kale ­pitsogolero kuna macibese,

Peno wadziwisa kale bambakuca* kuti asafunika abuluke na pa mbuto ipi?+

13 Kodi ndiwe adapanga ceza camacibese toera ciende mpaka kunkhomo kwa dziko,

Mbacithamangisa anyakuipa pa dziko?+

14 Dziko isacinjika ninga munacinjika dongo pantsi pa selo,

Pontho pyonsene piri mwenemu pisaoneka ninga pinthu pyakubalikisa napyo nguwo.

15 Mbwenye anyakuipa asabulusirwa ceza cawo,

Pontho nkono wawo wamphambvu usakhumulwa.*

16 Kodi wafika kale ku mphuno za madzi a m’bara,

Peno wafika pakudziwa pizinji thangwi ya madzi akuzika?+

17 Kodi misuwo yakufa+ waipangizwa kale?

Peno waona kale misuwo ya cidima cikulu?+

18 Kodi iwe usabvesesa kukula kwa dziko yapantsi?+

Ndipange khala usadziwa pinthu pyenepi pyo­nsene.

19 Kodi ceza cisakhala kukhundu ipi?+

Ndi ipi mbuto inakhala cidima?

20 Toera upikwate mbuenda napyo ku mbuto yapyo,

Usadziwa njira zakuenda kunyumba kwapyo?

21 Kodi usadziwa pyenepi thangwi ukhadabalwa kale,

Peno thangwi pyaka pyako ndi pizinji?*

22 Kodi iwe wapita kale n’nyumba inakoyerwa neve,+

Peno waona kale nyumba inakoyerwa matalala,+

23 Adakoya ine toera ndiaphatisire pa ndzidzi wa nyatwa,

Pa ntsiku yakumenyana na ya nkhondo?+

24 Kodi ceza cisabuluka na kukhundu ipi,

Mphepo yakumabulukiro a dzuwa inapepesa dziko isabuluka kupi?+

25 Mbani adafungulira njira madzi mazinji ali kudzulu?

Mbani adafungulira njira khole ya madzi anadhima mbabvumba na mphepo?+

26 Mbani anabvumbisa madzi pa mbuto yakuti nkhabe kukhala anthu,

Madzi mbabvumba n’thando mwakuti nkhabe anthu?+

27 Mbani anathirira na madzi mazinji mbuto zidafudzwa,

Mbameresa tsanga?+

28 Kodi madzi anabvumba ali na baba,+

Pontho mbani adabala mathoto a bume?+

29 Kodi jelo yabuluka m’mimba mwa ani,

Mbani adabala neve zakudzulu?+

30 Mbani anacitisa kuti padzulu pa madzi paume ninga mwala,

Padzulu pa madzi akuzika mbapauma ninga jelo?+

31 Unakwanisa kumanga na nkhambala nsoka wa nyenyezi unacemerwa Kima?*

Peno kusudzula nkhambala za nsoka wa nyenyezi unacemerwa Kezili?*+

32 Kodi unakwanisa kutsogolera nsoka wa nyenyezi mu ndzidzi wazo,

Peno kutsogolera nsoka wa nyenyezi unacemerwa Asi* pabodzi na anace?

33 Kodi usadziwa mitemo inatsogolera pinthu pyakudzulu,+

Peno unakwanisa kuikha utongi wakudzulu pa dziko yapantsi?

34 Kodi iwe unakwanisa kukhuwa, fala yako mbifika mpaka ku makole,

Toera madzi makulu akubvumbire?+

35 Kodi unakwanisa kutumiza kucetuma?

Kodi kucetuma kweneku kunabwera kuna iwe mbukukupanga kuti: ‘Ndiri pano!’

36 Mbani adaikha udziwisi m’makole,*+

Peno mbani adapasa ndzeru pinthu pyakudzumisa pyakudzulu?*+

37 Mbani ali na udziwisi toera kulengesa makole,

Peno mbani anafuna kwanisa kubhoma pitomba pya madzi akudzulu?+

38 Mbani anacitisa kuti pfumbi icinje kudza matope,

Mbacitisa madongolomwa kukhala akuphatana?

39 Kodi iwe unakwanisa kuphata cinyama toera kupasa nkhalamu,

Peno unakwanisa kukhutisa nkhalamu zamphambvu,+

40 Zingabwathama mu mbuto zinabisala izo,

Peno zingabisala m’madzimba toera kuphata cinyama?

41 Mbani anapasa cakudya khungubwe,+

Mu ndzidzi unakhuwa anace toera kuphemba ciphedzo kuna Mulungu,

Mbandzendza-ndzendza thangwi yakusowa cakudya?

39 “Kodi iwe usadziwa ndzidzi unabala mbuzi za ntsanga?+

Kodi waona kale mbawala mbazikabala ana?+

 2 Usalengesa miyezi inakhala izo na mimba?

Kodi iwe usadziwa kuti zinabala lini?

 3 Izo zisabwathama toera kubala ana,

Kubva kupha kwazo thangwi yakubala mbakumala.

 4 Anawo asakhala akuwanga mbakula ntsanga;

Iwo asaenda mbakhonda kubwerera pontho kuna amai wawo.

 5 Mbani adasiya buru ya ntsanga mbifamba pyayo mwakusudzuka,+

Mbani adasudzula nkhambala ya buru ya ntsanga?

 6 Ndacitisa thando kukhala mudzi wace,

Mbandicitisambo kuti ikhale mucisa ca mataka akulungula munyu.

 7 Iyo nkhabe tsalakana uviyaviya wa mu nzinda;

Iyo nee isabva kukhuwa kwa munthu anatsogolera pinyama toera kuphata basa.

 8 Isandzendza-ndzendza m’mapiri mbikasaka cakudya,

Iyo isasaka ntundu onsene wa tsanga iwisi.

 9 Kodi ng’ombe ya ntsanga* inafuna kukutumikira?+

Kodi iyo inakwanisa kugona n’thanga mwako namasiku?

10 Unakwanisa kumangira ng’ombe ya ntsanga na nkhambala toera ilime,

Kodi iyo inakutowera toera ikalime n’gowa?

11 Unanyindira mphambvu zace zikulu,

Mbuisiya toera ikuphatire basa yakuwanga?

12 Kodi unanyindira kuti ng’ombe ya ntsanga inabweresa pinthu pidabvuna iwe,

Mbigumanya pinthu pyenepi pa mbuto inabubudira iwe?

13 Avestruji asagubudza maphapido ace mwakutsandzaya,

Kodi maphapido ace anakwanisa kulandaniswa na a soliri?+

14 Iye asateya mazai ace pantsi,

Pontho asaapisisa pa mataka.

15 Iye asaduwala kuti anthu anakwanisa kuaponda

Peno kuti cinyama ca ntsanga cinakwanisa kuaswa.

16 Iye asatsalakana mwakuipa anace, ninga nee ndi anace;+

Pontho iye nkhabe gopa kuti basa idaphata iye inakhala yapezi.

17 Thangwi Mulungu an’khondera* udziwisi,

Pontho nee ampasa luso yakubvesesa pinthu.

18 Mbwenye iye angalamuka mbagubudza maphapido ace,

Asaseka kavalo na ule adaikwira.

19 Kodi ndiwe anapasa mphambvu kavalo?+

Ndiwe anaibvazika maweya n’khosi mwace?

20 Kodi unakwanisa kuinumphisa ninga nthete?

Kulira kwace ndi kwakugopesa.+

21 Iyo isafukula mataka a n’gowa mbikomerwa kakamwe;+

Isaenda nakuthamanga kunkhondo.+

22 Iyo isaseka pinthu pyakugopswa, mbikhonda kugopa cinthu.+

Iyo nee isabwerera nduli thangwi ya supada.

23 Budu yakuikhira mapswimo isalira mu ndzidzi unamenya iyo pakhundu pa kavalo,

Dipa na momba pisayetimira.

24 Mwakugopa na mwakutetemera, iyo isabuluka nakuthamanga,

Iyo nkhabe kubwerera nduli* ingabva kulira kwa nyanga.

25 Nyanga ingalizwa, iyo isalira ninga ikucita: ‘Aha!’

Isabva khwema ya nkhondo nakutali,

Pontho isabva kukhuwa kwa akulu a anyankhondo na mikhuwo ya anthu kunkhondo.+

26 Kodi kasosera asamburuka thangwi ya udziwisi wako,

Munafuthula iye maphapido ace kuenda kukhundu yakunterero?*

27 Kodi ndiwe anapanga capungu toera amburukire kudzulu,+

Mbamanga ntsandza yace padzulu kakamwe?+

28 Namasiku asagona pamwala,

Mbakhala pa mbuto yakuwanga pa ntsonga ya mwala ukulu.

29 Na penepo iye asasaka cakudya;+

Maso ace asaona kutali kakamwe.

30 Anace asamwa ciropa;

Panagumanika cinyama cakufa, ndi penepo pana capungu.”+

40 Yahova apitiriza kutawira Yobe:

 2 “Kodi ule anasaka madodo asafunika kuketesana na Wamphambvu Zonsene?+

Cincino mbatawire ule anafuna kusandika Mulungu.”+

 3 Yobe atawira Yahova:

 4 “Onani! Ine ndine wakukhonda thema.+

Ndinakutawirani tani?

Ndiri kufunga mulomo wanga na manja anga.+

 5 Ine ndalonga kabodzi, mbwenye nee ndinalonga pontho;

Ndalonga kawiri, mbwenye nee ndinalongabve.”

6 Penepo Yahova atawira Yobe kubulukira mu condzi:+

 7 “Ndaphata miyendo, khunganyika ninga mamuna;

Ine ndinakubvundza, iwe unanditawira.+

 8 Kodi iwe unapokanya ulungami wanga?

Unandipasa mulando toera iwe ukhale wakulungama?+

 9 Kodi uli na nkono wamphambvu kakamwe ninga wa Mulungu wandimomwene,+

Peno fala yako inadhima ninga fala yace?+

10 Ndaphata miyendo, pangiza mbiri yako, pontho kuti uli na mphambvu kakamwe;

Pangiza kubalika kwako* na ukulu wako.

11 Pangiza ukali wako;

Yang’ana anyakudzikuza onsene mbuacepesa.

12 Yang’ana anyakudzikuza onsene mbuapasa manyadzo,

Pontho nyedza anyakuipa pa mbuto inagumanika iwo.

13 Abise onsene pa mataka;

Amange* pa mbuto yakubisika,

14 Natenepa, ine ndinatawira,

Kuti nkono wako wamadyo unakwanisa kukupulumusa.

15 Yang’ana Mbvuu,* yakuti ndaicita ninga mudakucita ine.

Iyo isadya tsanga ninga ng’ombe.

16 Yang’ana mphambvu iri ncunu mwace,

Yang’ana kuwanga kwa nyama ya pa mimba pace!

17 Iyo isaumisa ncira wace mbukhala ninga muti wa sedhro;

Uzingo wa ntcafu zace usapitisirana.

18 Magogodo ace ndi ninga matubu a nkuwa;

Miyendo yace ndi ninga utale.

19 Iyo ndi yakutoma mwa pinthu pidacitwa na Mulungu;

Basi ene Ule adaicita anakwanisa kuifendedzera dhuzi na supada.

20 Cakudya cace cisabuluka m’mapiri,

Mbuto inasendzeka pinyama pyonsene pya ntsanga.

21 Iyo isagona pantsi pa miti ya minga,

Pa mbuto yakubisalika m’matcengwe* a m’magowa.

22 N’thundzi wa miti ya minga usam’phimbira,

Miti inakula n’gowa isanzungulira.

23 Nkulo ungadzala, iyo nkhabe kugopa.

Isakhala yakupfulika, maseze madzi a Yordani+ ataikire mwamphambvu kunkhope kwace.

24 Kodi alipo anafuna kuiphata iyo mbikaona,

Peno kuiphola mphuno na cimedzo?

41 “Kodi iwe unakwanisa kumanga ng’ona*+ na cimedzo,

Peno kumanga lirimi yace na nkhambala?

 2 Kodi unakwanisa kupitisa nkhambala m’mphuno mwace,

Peno kuphola ntsaya zace na cimedzo?*

 3 Kodi iyo inakudembetera kazinji kene,

Peno inalonga na iwe mwakupfulika?

 4 Kodi iyo inacita cibverano na iwe,

Toera ikhale bitcu wako mu umaso wace onsene?

 5 Kodi unakwanisa kusendzeka nayo ninga ukusendzeka na mbalame,

Peno kuimanga toera anako akazi asendzeke nayo?

 6 Kodi anyakucita malonda anakwanisa kuigulisa?

Anyamalonda anakwanisa kuigawana?

 7 Unakwanisa kuphola nthembe yace na madipa mazinji,+

Peno kuphola nsolo wace na miyomba yakusodza nayo m’madzi?

 8 Ikha manja ako padzulu payo;

Iwe nkhabe kudzaduwala nkhondo ineyi, pontho nee unapicitabve!

 9 Manyerezero onsene akuti munthu anakwanisa kuikunda ndi apezi.

Ungaiona unagopa kakamwe.

10 Nkhabe munthu anayesera kuisosa.

Mphapo mbani anafuna kuthimbana na ine?+

11 Mbani adatoma kundipasa cinthu toera ndim’bwezere?+

Pyonsene piri pa dziko yapantsi mphyanga.+

12 Ine ndinapitiriza kulonga thangwi ya miyendo yace,

Thangwi ya mphambvu yace na manungo ace adacitwa mwadidi.

13 Mbani adabulusa nthembe yace?

Mbani anafuna kupita dhuzi na pamulomo pace?

14 Mbani anakwanisa kufungula mulomo wace?

Mano ace asagopesa.

15 Kunsana kwace kuna mizera ya makoko,

Makoko anewa aphatana kakamwe.

16 Khoko ibodzi na ibodzi isaphatana mwadidi na indzace,

Munjira yakuti mphepo nkhabe kwanisa kupita na pakati.

17 Iwo aphatana inango na indzace;

Iwo aphatana kakamwe munjira yakuti mphyakunentsa kuamwaza.

18 Ingaotsira isabulusa ntsasi,

Maso ace ndi ninga ceza ca m’bambakuca.*

19 Kucetuma kusabuluka nkanwa mwace;

Mwenemu musabulukambo ntsasi za moto.

20 M’mphuno mwace musabuluka utci,

Ninga forno yakuti moto wace ndi wa maudzu.

21 Muya wace usagasa makala,

Nkanwa mwace musabuluka lirimi ya moto.

22 Khosi yace ndi yakuwanga kakamwe,

Onsene anagumanikana nayo* asaigopa.

23 Makoko a nthembe yace ndi akuphatana kakamwe;

Iwo ndi akuwanga ninga utale wakuti nkhabe kubuluswa.

24 Ntima wace ndi wakuwanga ninga mwala,

Inde, wakuwanga ninga mwala wa libwe.

25 Iyo ingalamuka, anthu amphambvu asagopa,

Mafambiro ace ndi akugopesa.

26 Nkhabepo supada yakuti inakwanisa kum’phekesa;

Nee dipa, nee momba, nee ntsonga ya pswimo.+

27 Kuna iyo, utale ndi ninga maudzu,

Nkuwa ndi ninga matabwa akubvunda.

28 Iyo nkhabe kuthawa thangwi ya pswimo ibodzi;

Kuna iyo, miyala inaponywa na funda ndi ninga maudzu.

29 Kuna iyo, ndodo ndi ninga phesi,

Iyo isaseka anthu angaiponyera momba.

30 Pa mimba pace ndi ninga madzinga akusongoka;

Isapita na pa matope ­mbisiya pidzindikiro ninga tabwa ikulu yakububuda nayo pidabvunwa.+

31 Iyo isacitisa madzi akuzika kuwira ninga madzi ali mpanela;

Isabvundula bara ninga mafuta ali mpanela.

32 Munapita na iyo isasiya n’themba wakuyetimira.

Munthu mbanyerezera kuti madzi ali na tsisi yakucena.

33 Pa dziko yapantsi nkhabepo cidalandana na iyo,

Iyo ndi cinyama cidacitwa toera cikhonde kugopa.

34 Iyo isayang’ana mwakukhonda gopa pinyama pyonsene pyakudzikuza.

Iyo ndi mambo wa pinyama pyonsene pyamphambvu pinakhala ntsanga.”

42 Penepo Yobe atawira Yahova:

 2 “Cincino ndisadziwa kuti musakwanisa kucita pinthu pyonsene,

Pontho kuti pyonsene pinanyerezera imwe kucita nkhabepo cinafuna kucimwanika kuna imwe.+

 3 Imwe mwalonga: ‘Mbani unoyu analonga mafala akusowa ndzeru toera kupokanya njira zanga zinacitira ine pinthu?’+

Mwandimomwene, ine ndalonga mwakusowa ndzeru,

Thangwi ya pinthu pyakudzumisa kakamwe kuna ine, pyakuti ine nkhabe kupidziwa.+

 4 Imwe mwalonga: ‘Ndaphata miyendo, bvesera, ine ndinalonga.

Ine ndinakubvundza, iwe unanditawira.’+

 5 Ine ndabva kulonga pya imwe,

Mbwenye cincino, ine ndisakuonani na maso anga.

 6 Natenepa, ndisatsumbikika* thangwi ya pinthu pidalonga ine,+

Mbandikhala pa pfumbi na pa dotha toera kupangiza kutcunyuka kwanga.”+

7 Pidamala Yahova kulonga mafala anewa kuna Yobe, Yahova apanga Elifaji wa ku Temani:

“Ine ndiri wakuipirwa na iwe pabodzi na axamwali ako awiri,+ thangwi imwe nee mwalonga undimomwene wa ine+ ninga pidacita ntumiki wanga Yobe. 8 Cincino kwatani ng’ombe zimuna zinomwe na mabira acimuna manomwe, ndokoni kuna ntumiki wanga Yobe, mbamupereka ntsembe yakupiswa thangwi ya imwe. Ntumiki wanga Yobe anadzacita phembero thangwi ya imwe.+ Mwakukhonda penula ine ndinabvesera phembero yace, mbandikhonda kukutsalakanani mwakubverana na kusowa kwanu ndzeru, thangwi imwe nee mwalonga undimomwene wa ine ninga pidacita ntumiki wanga Yobe.”

9 Natenepa, Elifaji wa ku Temani, Bhildhadhe wa ku Suwa na Zofari wa ku Nama aenda, mbacita pidapangwa iwo na Yahova. Pontho Yahova atawira phembero ya Yobe.

10 Pidamala Yobe kucitira phembero axamwali ace,+ Yahova amalisa nyatwa zace+ mbancitisa kukhala pontho na mpfuma. Yahova apasa Yobe pinthu pizinji kupiringana pikhali na iye pakutoma.+ 11 Abale ace onsene amuna na akazi, pabodzi na axamwali ace onsene akale+ aenda kamuona mbadya pabodzi na iye panyumba pace. Iwo ambvera ntsisi mbam’balangaza thangwi ya nyatwa zonsene zidatawirisa Yahova toera zin’gwere. M’bodzi na m’bodzi wa iwo apasa Yobe kobiri na mphete ya ouro.

12 Natenepa, Yahova apasa nkhombo kakamwe Yobe kukhundu yakumalisa ya umaso wace kupiringana pakutoma,+ Yobe adzakhala na mabira 14.000, makamelo 6.000, ng’ombe zakukwana 1.000* na maburu acikazi akukwana 1.000.+ 13 Iye adzakhala pontho na ana anomwe amuna na atatu akazi.+ 14 Mwanace wakutoma wankazi ampasa dzina ya Jemima, waciwiri ampasa dzina ya Keziya, wacitatu ampasa dzina ya Kereni-Apuki. 15 Mu dziko ineyi yonsene, nee mukhali na akazi anango akubalika kakamwe ninga ana a Yobe, pontho pai wawo aapasa unthaka pabodzi na abale awo.

16 Buluka penepo, Yobe akhala na umaso mu pyaka 140, iye aona anace, adzukulu ace na ana a adzukulu ace. 17 Pakumalisa Yobe afa, pidamala iye kukhala na umaso wakutsandzayisa mu pyaka pizinji.

Panango dzina ineyi isabveka “Munthu Wakuidiwa.”

Peno: “wakusowa mulando.”

Peno: “akhalemedza.”

Fala a Fala: “maburu acikazi.”

Peno: “wankulu; wakulemedzwa.”

Peno: “panyumba ya m’bodzi na m’bodzi ingafika ntsiku yace.”

Anewa ndi mafala Acihebheri anapangiza aanju ninga ana a Mulungu.

Peno: “wakusowa mulando.”

Peno: “asalemedza.”

Peno: “kupasa mulando.”

Anewa ndi mafala Acihebheri anapangiza aanju ninga ana a Mulungu.

Peno: “wakusowa mulando.”

Peno: “asalemedza.”

Peno: “Leviatani.”

Peno: “Thangwi mai wanga andibala pa ntsiku ineyi.”

Peno: “Thangwi yanji nee ndafa m’mimba?”

Peno: “umaso.”

Peno: “ale ali na ntima wakutsukwala.”

Fala na Fala: “iwe usamala mphambvu.”

Peno: “Kulemedza.”

Fala na Fala: “Iye asacitisa kuti anyaudziwisi amangwe na misampha yawo.”

Peno: “miyala ya m’munda inacita cibverano na iwe.”

Fala na Fala: “muntendere.”

Peno: “mafala akuphonyeka; mafala akukhonda funga.”

Peno: “tsanga iwisi.”

Peno: “Kodi ndawanga ninga nkuwa?”

Peno: “ufuni wakukhonda mala.”

Peno: “mbatsumbikika.”

Peno: “imwe nee musandibalangaza.”

Peno: “nkhabe kuphekesa!”

Peno: “nyam’phakamiso?”

Peno: “ondza.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “Ndinadungunya mu nyatwa zanga.”

Peno: “mphumo; muya.”

Fala na Fala: “Mbamuikha manyerezero anu kuna iye.”

Peno: “rarankwe.”

Peno: “Iye asayang’ana nyumba pakati pa miyala.”

Fala na Fala: “angadulwa.”

Fala na Fala: “kuphata nkono wa.”

Peno: “kuenda naye kuthando yakutongera miseru.”

Munjira inango: “nsoka wa nyenyezi wa Ursu Ikulu.”

Munjira inango: “nsoka wa nyenyezi wa Orioni.”

Munjira inango: “nyenyezi za Pleyadhe pa nsoka wa nyenyezi za Touro.”

Panango ndi cikala ca m’bara.

Munjira inango: “adasumirana na ine.”

Peno: “wakusowa mulando.”

Peno: “ale anapitiriza kukhala akukhulupirika.”

Peno: “nkhope za.”

Fala na Fala: “ninga munthu wakuipa.”

Peno: “muimiriri.”

Peno: “nee ndacitwa.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “wang’ono.”

Munjira inango: “Longa na.”

Peno: “Ntsomba.”

Peno: “Musafuna kubvunulira.”

Munjira inango: “Munthu angakwanisa, ine nee ndinalonga cinthu mbandifa.”

Peno: “ucenje.”

Peno: “Ungabvumbirwa pang’ono basi.”

Peno: “asafa.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “kuombolwa.”

Peno: “na cidziwiso capezi ninga mphepo.”

Peno: “madawo ako asapfundzisa mulomo wako.”

Peno: “atumiki ace akucena.”

Peno: “cidima.”

Peno: “cidima.”

Fala na Fala: “Iwo asamita nyatwa mbabala pinthu pyakuipa.”

Fala na Fala: “Mimba zawo zisabala kunyengeza.”

Peno: “asandiyang’ana na ntsonga ya diso.”

Peno: “musaakuza.”

Fala na Fala: “Iwo asacinja masiku kudza masikati.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “nthumbi.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “asatcikhama.”

Peno: “kufa kwakutsukwalisa.”

Fala na Fala: “Iye nee anadzakhala na dzina.”

Peno: “kunditikana.”

Peno: “Abale anga.”

Peno: “Abale anga a mimba ibodzi ene.”

Fala na Fala: “pa pfumbi.”

Peno: “mpswiyo zanga zasiya kuphata basa.”

Peno: “anthu; Adhamu.”

Fala na Fala: “anadzaphiwa na lirimi ya nyoka.”

Peno: “Fungani milomo yanu.”

Peno: “izo nkhabe kupoloza.”

Peno: “fulauta.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “matongero anu.”

Peno: “thangwi ya njira yace.”

Peno: “wakhonda kupasa pinthu akazi adaferwa na amunawo.”

Peno: “ana adaferwa na ababawo.”

Peno: “Anthu adafa mbaciri ang’ono.”

Peno: “ule anayang’ana pantsi.”

Peno: “ana adaferwa na ababawo.”

Peno: “mwana adaferwa na pai wace.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Fala na Fala: “asaona njira zawo.”

Peno: “akhale wakucena.”

Peno: “mpfunye.”

Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “piri mu Abhadhoni.”

Peno: “na mphepo yace.”

Peno: “pyakukhonda kulungama.”

Munjira inango: “Iwo anamuimbira manja, pontho anamuimbira ciruzwi kubulukira pa mbuto inakhala iwo.”

Panango pyenepi pisapangiza basa yakukumba miyala ya ntengo ukulu inacitwa pantsi pa mataka.

Peno: “Nkhwazi.”

Pa vesi iyi miyala ya ntengo ukulu ndi Korali na Kristali.

Peno: “tunika yakusowa mikono.”

Fala na Fala: “ntsandza mwanga.”

Munjira inango: “Iwo nee akhathimisa ceza ca nkhope yanga.”

Munjira inango: “Mbakhonda kuoneka munthu wakuaphedza.”

Munjira inango: “Kukula kwa nyatwa yanga kusacinja maonekero anga.”

Munjira inango: “musandinyungulusa na kudhima.”

Ndi mbalame idalandana na botowe, mboani na nthiwatiwa.

Munjira inango: “kuferuka.”

Munjira inango: “ndafamba kale na anthu analonga uthambi?”

Peno: “dzindza yanga mbifudzwe.”

Peno: “thangwi iye akhaoneka ekhene kuti ndi wakulungama.”

Peno: “akwanisa kusandika Yobe.”

Fala na Fala: “selo ya.”

Peno: “munthumbi.”

Peno: “cida.”

Peno: “nthumbi.”

Peno: “munthumbi.”

Peno: “Mbwenye nee ndatcunyuswa.”

Peno: “munthumbi.”

Fala na Fala: “Umaso wanga unapitiriza.”

Peno: “munthumbi.”

Fala na Fala: “mwakubverana na njira zace.”

Munjira inango: “Babanga, Yobe mbayeserwe.”

Pisaoneka kuti analongwa pa vesi iyi ndi Mulungu.

Peno: “uthambi.”

Munjira inango: “Iye asakhazikisa amambo.”

Munjira inango: “Iwo anadzafa.”

Peno: “kuimba manja mwabibvu.”

Peno: “pa nsasa wace?”

Munjira inango: “kuti ninji ciri.”

Fala na Fala: “asaikha cidzindikiro m’manja mwa anthu onsene.”

Ceneci ndi ceza ca dzuwa.

Fala na Fala: “a ntima waudziwisi.”

Anewa ndi mafala Acihebheri anapangiza aanju ninga ana a Mulungu.

Peno: “Mbandiipyangirira.”

Peno: “mambakuca.”

Peno: “Iwo nee anapitirizabve kuponderera anthu.”

Fala na Fala: “ntsiku zako ndi zizinji?”

Munjira inango: “nyenyezi za Pleyadhe pa nsoka wa nyenyezi za Touro.”

Munjira inango: “nsoka wa nyenyezi wa Orioni.”

Munjira inango: “nsoka wa nyenyezi wa Ursu Ikulu.”

Munjira inango: “nkati mwa munthu.”

Munjira inango: “m’manyerezero.”

Pisaoneka kuti cinyama ceneci calandana na nyati.

Fala na Fala: “ancitisa kuduwala.”

Munjira inango: “Iyo isapwaza.”

Peno: “ya ku suli.”

Peno: “kuthema kwako.”

Fala na Fala: “Manga nkhope zawo.”

Mucihebheri ndi “Bhimoti.”

Peno: “m’mitete; m’mabande.”

Munjira inango: “Leviatani.”

Fala na Fala: “munga.”

Peno: “mambakuca.”

Peno: “anagumanikana na ng’ona.”

Peno: “ndisasandikika.”

Fala na Fala: “ng’ombe ziwiri-ziwiri zakukwana 1.000.”

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango