BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • nwt Mateo 1:1-28:20
  • Mateu

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Mateu
  • Bhibhlya ya Dziko Ipswa
Bhibhlya ya Dziko Ipswa
Mateu

MPHANGWA ZADIDI NINGA MUDAZILEMBERA MATEU

1 Bukhu inalonga pya umaso* wa Yezu Kristu,* mwana wa Dhavidhi,+ mwana wa Abhrahamu:+

 2 Abhrahamu abala Izaki;+

Izaki abala Yakobe;+

Yakobe abala Yuda+ na abale ace;

 3 Yuda na Tamara abala Peresi na Zara;+

Peresi abala Ezironi;+

Ezironi abala Ramu;+

 4 Ramu abala Aminadhabhu;

Aminadhabhu abala Nasoni;+

Nasoni abala Salimoni;

 5 Salimoni na Raabhe+ abala Bhoazi;

Bhoazi na Rute+ abala Obhedhi;

Obhedhi abala Yese;+

 6 Yese abala mambo Dhavidhi.+

Dhavidhi na nkazi wakuti akhali wa Uriya abala Salomoni;+

 7 Salomoni abala Robhoamu;+

Robhoamu abala Abhiya;

Abhiya abala Aza;+

 8 Aza abala Yosafate;+

Yosafate abala Yoramu;+

Yoramu abala Uziya;

 9 Uziya abala Yotamu;+

Yotamu abala Ahazi;+

Ahazi abala Ezekiya;+

10 Ezekiya abala Manase;+

Manase abala Amoni;+

Amoni abala Yosiya;+

11 Yosiya+ abala Yekoniya+ na abale ace mu ndzidzi udaendeswa Ayuda ku Bhabhilonya.+

12 Pikhali iwo ku Bhabhilonya, Yekoniya abala Salatiyeli;

Salatiyeli abala Zorobhabhele;+

13 Zorobhabhele abala Abhiyudhi;

Abhiyudhi abala Eliyakimu;

Eliyakimu abala Azori;

14 Azori abala Zadhoke;

Zadhoke abala Akimu;

Akimu abala Eliyudhi;

15 Eliyudhi abala Eleazare;

Eleazare abala Matani;

Matani abala Yakobe;

16 Yakobe abala Zuze mamunace Mariya, Mariya abala Yezu+ anacemerwa Kristu.+

17 Natenepa, madzindza onsene akhali tenepa: Kubulukira Abhrahamu mpaka Dhavidhi akhalipo madzindza 14; kubulukira Dhavidhi mpaka mudaendeswa Ayuda ku Bhabhilonya akhalipo madzindza 14; kubulukira mudaendeswa Ayuda ku Bhabhilonya mpaka kubalwa kwa Kristu akhalipo madzindza 14.

18 Kubalwa kwa Yezu Kristu kwacitika tenepa: Mu ndzidzi ukhabanyirana Mariya na Zuze, mbadzati kumanga banja, Mariya akhala na mimba kubulukira mu mphambvu ya nzimu wakucena.+ 19 Mbwenye nakuti Zuze mankhadzi wace* Mariya akhali munthu wakulungama, nee akhafuna kunserusa, natenepa, anyerezera kunsiya mwacibisobiso.+ 20 Mbwenye pidamala iye kunyerezera pyenepi, agona, penepo anju wa Yahova* aonekera kuna iye mu ndoto mbampanga: “Zuze mwana wa Dhavidhi, leka gopa kukwata Mariya toera akhale nkazako,* thangwi mimba iri na iye yabulukira mu mphambvu ya nzimu wakucena.+ 21 Iye anadzabala mwana wamamuna, iwe unadzampasa dzina yakuti Yezu,*+ thangwi iye anadzapulumusa anthu mʼmadawo awo.”+ 22 Mwandimomwene, pyonsene ipi pyacitika toera akwanirisike mafala adalonga Yahova* kubulukira kuna mprofeta wace kuti: 23 “Onani! Mwali anadzakhala na mimba mbabala mwana wamamuna, anthu anadzampasa dzina yakuti Emanuwele.”+ Dzina ineyi isabveka “Mulungu Ali na Ife.”+

24 Buluka penepo, Zuze alamuka ncitulo, acita pidapangwa iye na anju wa Yahova,* mbakwata Mariya toera akhale nkazace.* 25 Mbwenye nee apita naye mʼmabonde mpaka mudabala iye mwana wamamuna;+ penepo Zuze ampasa dzina yakuti Yezu.+

2 Pidamala Yezu kubalwa ku Bhetelehemu+ wa ku Yudeya mu ntsiku za mambo Herodhi,*+ anyakudziwisa pya nyenyezi* adabuluka Kumabulukiro a Dzuwa afika ku Yerusalemu, 2 mbabvundza: “Ali kupi mwana adabalwa toera akhale mambo wa Ayuda?+ Thangwi ife taona nyenyezi yace pikhali ife Kumabulukiro a Dzuwa, natenepa, tabwera toera kupangiza cilemedzo kuna iye.”* 3 Pakubva pyenepi, Mambo Herodhi na anthu onsene a mu Yerusalemu adzudzumika kakamwe. 4 Penepo Herodhi acemeresa akulu a anyantsembe na anyakudziwisa mwambo, mbaabvundzisa kuti Kristu* mbadabalwa kupi. 5 Iwo antawira: “Ku Bhetelehemu+ wa ku Yudeya, ndi pyenepi pidalembwa na mprofeta kuti: 6 ‘Iwe Bhetelehemu wa dziko ya Yuda, siwe nzinda wakupwazika tayu pakati pa atongi anango onsene a dziko ya Yuda, thangwi mwa iwe munadzabuluka ntongi wakuti anadzakumbiza mbumba yanga ya Izraeli.’”+

7 Penepo Herodhi acemeresa mwacibisobiso anyakudziwisa pya nyenyezi, mbaabvundzisa mwadidi ndzidzi udatoma iwo kuona nyenyezi. 8 Mudaatumiza iye ku Bhetelehemu, aapanga: “Ndokoni, nsakeni mwadidi mwana, mungamuona, bwerani mudzandidziwise toera ine ndiendembo kamulemedza.” 9 Pidamala iwo kubva mafala a mambo, apitiriza na ulendo wawo. Penepo nyenyezi idaona iwo pikhali iwo Kumabulukiro a Dzuwa+ yaoneka pontho patsogolo pawo, mbiatsogolera mpaka pidalimira iyo padzulu panyumba ikhagumanika mwana. 10 Pidaona iwo kuti nyenyezi yalimira, anyakudziwisa pya nyenyezi akomerwa kakamwe. 11 Pidapita iwo nʼnyumba, aona mwana na Mariya mai wace mwana, iwo agodama mbapangiza cilemedzo kuna* mwana. Iwo afungulambo mabokosi awo mbampasa miyoni ya ouro, olibhano na mira. 12 Mbwenye nakuti acenjezwa na Mulungu kubulukira mu ndoto+ toera akhonde kubwerera kuna Herodhi, iwo abwerera ku dziko yawo na njira inango.

13 Pidaenda anyakudziwisa pya nyenyezi, anju wa Yahova* aonekera kuna Zuze mu ndoto+ mbampanga: “Lamuka, kwata mwana na mai wace mbuthawira ku Ejitu, khala kweneko mpaka ndingakupanga toera kubwerera, thangwi Herodhi asafuna kusaka mwana toera kumupha.” 14 Natenepa, Zuze alamuka camasiku mbakwata mwana na mai wace mbaenda ku Ejitu. 15 Iye akhala kweneko mpaka pidafa Herodhi. Pyenepi pyakwanirisa mafala adalonga Yahova* kubulukira mwa mprofeta wace kuti: “Ndacemera mwananga toera abuluke ku Ejitu.”+

16 Pidaona Herodhi kuti anyengezwa na anyakudziwisa pya nyenyezi, aipirwa kakamwe. Natenepa iye atuma anthu toera kupha ana amuna onsene mu Bhetelehemu na mupisa pyonsene pya cifupi, kutomera a pyaka piwiri kuenda pantsi, mwakubverana na ndzidzi udapangwa iye na anyakudziwisa pya nyenyezi.+ 17 Natenepa akwanirisika mafala adalonga mprofeta Yeremiya kuti: 18 “Ku Rama kusabveka fala ya munthu wakuti akulira na kubulira kakamwe. Ndi Rakeli+ akulira anace, iye asakhonda kubalangazwa thangwi anace nee alipobve.”+

19 Pidamala kufa Herodhi, anju wa Yahova* aonekera kuna Zuze mu ndoto+ ku Ejitu, 20 mbampanga: “Lamuka, kwata mwana na mai wace mbuenda ku dziko ya Izraeli, thangwi ale akhafuna kupha mwana amala kufa.” 21 Natenepa Zuze alamuka, akwata mwana na mai wace mbabwerera ku dziko ya Izraeli. 22 Mbwenye pidabva Zuze kuti Arkelau mwana wa Herodhi ndiye adapita pa mbuto ya babace ninga ntongi wa Yudeya, iye agopa. Kusiyapo pyenepi, Mulungu ancenjeza mu ndoto+ toera akhonde kuenda kweneko, na thangwi ineyi iye aenda ku dziko ya Galileya.+ 23 Iye afika mbakhala mu nzinda unacemerwa Nazareti+ toera akwanirisike mafala adalonga aprofeta kuti: “Iye anadzacemerwa wa ku Nazareti.”*+

3 Mu ntsiku zenezi, abwera Juwau+ Mʼbatizi mbatoma kumwaza mphangwa+ nʼthando ya Yudeya, 2 mbalonga: “Tcunyukani, thangwi Umambo wakudzulu uli cifupi.”+ 3 Mwandimomwene, unoyu ndi ule adalongwa na mprofeta Izaiya+ mʼmafala awa: “Munthu ali kukhuwa nʼthando: ‘Sasanyirani njira ya Yahova!* Lungamisani miseu yace.’”+ 4 Juwau akhabvala nguwo zakucitwa na maweya a kamelo mbamanga sintu* ya nthembe ncunu mwace.+ Cakudya cace cikhali nthete na uci.*+ 5 Penepo, anthu a ku Yerusalemu, ku Yudeya onsene na a mupisa pyonsene pya cifupi na Nkulo wa Yordani akhaenda kuna Juwau,+ 6 mbabatizwa* na iye mu Nkulo wa Yordani,+ pontho iwo akhabweka pakweca madawo awo.

7 Mbwenye pidaona iye kuti Afarisi azinji na Asadhuki+ akhabwera toera kubatizwa, iye aapanga: “Imwe ana a nyoka,+ mbani adakupangani kuti munakwanisa kuthawa ntsiku ya ukali wa Mulungu?+ 8 Mphapo, citani pinthu pinapangiza kutcunyuka kwanu. 9 Lekani kunyengezeka mbamulonga: ‘Babathu ndi Abhrahamu.’+ Thangwi ine ndinakupangani kuti Mulungu angafuna, anakwanisa kuphatisira miyala iyi toera kucitira Abhrahamu ana. 10 Onani! Macado ali pa tsinde ya muti. Natenepa, miti yonsene inakhonda kubala misapo yadidi inagwandwa mbiponywa pa moto.+ 11 Ine ndisakubatizani na madzi thangwi yakutcunyuka kwanu,+ mbwenye ule anabwera nduli mwanga ndi wamphambvu kakamwe kupiringana ine, wakuti masandalya ace ine sidathema tayu toera kuadula.+ Iye anadzakubatizani na nzimu wakucena,+ pontho na moto.+ 12 Iye ali na foxolo mʼmanja mwace toera kucenesa mwadidi mbuwa yace. Iye anadzakoya tirigu ncikwa mwace, mbwenye mapwepwa anadzaapisa na moto+ wakuti nkhabe kuthimisika.”

13 Penepo Yezu abuluka ku Galileya mbaenda ku Yordani toera kubatizwa na Juwau.+ 14 Mbwenye Juwau ayesera kumpingiza, mbalonga: “Ine ndisafunika kubatizwa na imwe, mphapo thangwi yanji imwe mwabwera kuna ine?” 15 Yezu antawira: “Leka kundipingiza, thangwi mphyakuthema kuti picitike tenepo mwakubverana na pyonsene pinafuna Mulungu.” Penepo iye nee ampingizabve. 16 Pidamala iye kubatizwa, mwakucimbiza Yezu abuluka mʼmadzi, penepo kudzulu kwafunguka,+ Juwau aona nzimu wa Mulungu ukhatcita ninga nkhangaiwa mbudza kuna Yezu.+ 17 Pontho kwabvekambo fala idabuluka kudzulu+ mbilonga: “Uyu ndi Mwananga+ wakufunika, anakomerwa na ine.”+

4 Buluka penepo, Yezu atsogolerwa na nzimu wakucena mbaenda kuthando,+ kweneko iye ayeserwa na Dyabo.+ 2 Pidamala iye ntsiku 40 masiku na masikati nee kudya,* Yezu abva njala. 3 Dyabo+ abwera kudzamuyesera, mbampanga: “Khala iwe ndiwe mwana wa Mulungu, panga miyala iyi toera isanduke kudza mikate.” 4 Mbwenye Yezu antawira: “Pyalembwa kuti: ‘Munthu nee asakhala mʼmaso thangwi ya cakudya basi, mbwenye na mafala onsene anabuluka pamulomo wa Yahova.’”*+

5 Buluka penepo, Dyabo ankwata mbaenda naye mu nzinda wakucena,+ ankwiza padzulu kakamwe pa templo,+ 6 mbampanga: “Khala iwe ndiwe mwana wa Mulungu, numpha pano ugwe pantsi, thangwi pyalembwa: ‘Iye anadzatuma aanju ace kuna iwe,’ pontho: ‘Iwo anadzakuphata na manja awo toera mwendo wako ukhonde kumenyeka pamwala.’”+ 7 Yezu antawira: “Pyalembwambo kuti: ‘Leka kuyesera Yahova* Mulungu wako.’”+

8 Dyabo ankwata pontho mbaenda naye padzulu paphiri yakulapha kakamwe mbampangiza maumambo onsene a dziko yapantsi na mpfuma zawo.+ 9 Iye ampanga: “Ndinakupasa pyonsene ipi ungandigodamira mbundilambira kabodzi basi.” 10 Yezu antawira: “Coka Sathani! Thangwi pyalembwa kuti: ‘Ndi Yahova* Mulungu wako anafunika iwe kulambira,+ pontho ndiye basi anafunika iwe kutumikira.’”+ 11 Natenepa Dyabo ansiya,+ penepo abwera aanju mbatoma kumuwangisa.+

12 Pidabva Yezu kuti Juwau afungirwa nkaidi,+ iye aenda ku Galileya.+ 13 Kusiyapo pyenepi, pidabuluka iye ku Nazareti, aenda kakhala ku Kafarnau+ nʼkhundu mwa bara mupisa pya Zebhuloni na Nafitali, 14 natenepa akwanirisika mafala adalonga mprofeta Izaiya kuti: 15 “Imwe anthu anakhala mu dziko ya Zebhuloni na dziko ya Nafitali, nʼkhundu mwa nseu wa kuenda ku bara, ntunda unango wa Yordani, ku Galileya kunakhala anthu a madzindza anango! 16 Anthu anakhala ncidima aona ceza cikulu, pontho ceza+ caoneka kuna anthu+ anakhala mucisa cakuti kufa ndi ninga nʼthundzi unaphimbira anthu.” 17 Kubulukira penepo, Yezu atoma kumwaza mphangwa mbalonga: “Tcunyukani, thangwi Umambo wakudzulu uli cifupi.”+

18 Pikhafamba Yezu nʼkhundu-nʼkhundu mwa Bara ya Galileya, iye aona Simau anacemerwambo Pedhru+ na mʼbale wace Andreya, mbakagwisira kokota yawo mʼbara, thangwi iwo akhali asodzi a mʼmadzi.+ 19 Iye aapanga: “Nditowereni, ine ndinadzakucitisani kukhala anyakusodza anthu.”+ 20 Penepo pene iwo asiya makokota awo mbatowera Yezu.+ 21 Pidabuluka iye penepo, aona amuna anango awiri mu ubale wawo, Tiyago na Juwau.+ Iwo akhali mʼmwadiya pabodzi na babawo Zebhedheu mbakasona makokota awo, penepo iye aacemera.+ 22 Mwakucimbiza iwo asiya mwadiya na babawo mbantowera.

23 Buluka penepo iye apakasa dziko yonsene ya Galileya+ mbapfundzisa mʼmasinagoga awo,+ akhamwaza mphangwa zadidi za Umambo na kuwangisa anthu akhanentseka na ntundu onsene wa utenda.+ 24 Natenepa mphangwa zinalonga pya iye zamwazika mu dziko yonsene ya Sirya. Anthu akhabweresa kuna iye onsene akhathabuka na mautenda akusiyana-siyana+ kuphatanizambo ale akhali na madimonyo,+ utenda wa njirinjiri+ na mpfutete, iye aawangisa onsene. 25 Natenepa, anthu azinji kakamwe akhabuluka ku Galileya, Dhekapoli,* Yerusalemu na kuntunda unango wa Yordani, mbatowera Yezu.

5 Pidaona iye mwinji wa anthu, Yezu akwira pangʼono paphiri; pidakhala iye pantsi, anyakupfundzace aenda kuna iye. 2 Buluka penepo iye atoma kuapfundzisa, mbalonga:

3 “Anyakutsandzaya ndi ale anadzindikira kuti asafunika kudziwa Mulungu,+ thangwi Umambo wakudzulu ndi wawo.

4 “Anyakutsandzaya ndi ale analira, thangwi anadzabalangazwa.+

5 “Anyakutsandzaya ndi anthu akukhurudzika,*+ thangwi Mulungu anadzaapasa dziko yapantsi.+

6 “Anyakutsandzaya ndi ale ananjala na nyota+ yaulungami, thangwi anadzakhutiswa.*+

7 “Anyakutsandzaya ndi ale anabvera andzawo ntsisi,+ thangwi anadzabverwambo ntsisi.

8 “Anyakutsandzaya ndi anthu a ntima wadidi,*+ thangwi iwo anadzaona Mulungu.

9 “Anyakutsandzaya ndi ale anakhazikisa ntendere,*+ thangwi anadzacemerwa ana a Mulungu.

10 “Anyakutsandzaya ndi ale anatcingwa thangwi yakucita pinthu pyadidi,+ thangwi Umambo wakudzulu ndi wawo.

11 “Anyakutsandzaya ndimwe anthu angakutikanani,+ kukutcingani+ na kukupambizirani ntundu onsene wa pinthu pyakuipa thangwi ya ine.+ 12 Komerwani, pontho sekerani kakamwe+ thangwi muoni wanu+ ndi ukulu kudzulu, thangwi munjira ibodzi ene iwo atcinga aprofeta imwe mbamudzati kubalwa.+

13 “Imwe ndimwe munyu+ wa dziko yapantsi, mphapo munyu ungasuluka, unakwanisa tani kukhala pontho na mphambvu yakulungula? Iwo nkhabebve basa, basi ene usafunika kutayiwa kunja+ toera upondiwe na anthu.

14 “Imwe ndimwe ceza ca dziko.+ Nzinda ungakhala padzulu paphiri nkhabe kubisika. 15 Anthu angagasa nyale nkhabe kuigudumira na citundu, mbwenye asaiikha pakweca toera imwanikire anthu onsene ali nʼnyumba.+ 16 Munjira ibodzi ene, pangizani ceza canu kuna anthu,+ toera iwo aone mabasa anu adidi+ mbapasa mbiri Babanu wakudzulu.+

17 “Lekani kunyerezera kuti ndabwera kudzafudza Mwambo wa Mose peno pidalemba Aprofeta. Nee ndabwera kudzafudza, mbwenye toera kudzakwanirisa.+ 18 Mwandimomwene ndinakupangani kuti ninga kudzulu na dziko yapantsi nkhabe kufudzika, tenepambo nee letra ibodzi peno khundu ingʼono kakamwe ya Mwambo inafudzika pyonsene mbapidzati kukwanirisika.+ 19 Natenepa, ule anaswa matongero mabodzi anaona anthu ninga akupwazika, mbapfundzisa andzace toera kuswambo matongero anewa, nee anadzathema toera kupita mu Umambo wakudzulu. Mbwenye munthu anaabvera mbapfundzisambo andzace, anadzakhala wakuthema toera kupita mu Umambo wakudzulu. 20 Ine ndinakupangani kuti ulungami wanu ungakhonda kupiringana wa apfundzisi a mwambo na Afarisi,+ imwe cipo munadzapita mu Umambo wakudzulu.+

21 “Imwe mwabva pidapangwa anthu a ndzidzi wakale kuti: ‘Leka kupha munthu,+ pontho ule anapha munthu anadzatongwa pa thando yakutongera miseru.’+ 22 Mbwenye ine ndinakupangani kuti munthu anapitiriza kuipirwa+ na mʼbale wace, anadzatongwa pa thando yakutongera miseru. Pontho munthu analonga mafala akukhonda thema akupwaza mʼbale wace anadzatongwa pa Thando Ikulu Yakutongera Miseru; mbwenye ule anapanga ndzace kuti: ‘Iwe ndiwe dzemwa!’ anadzaponywa mu Djehena* ya moto.+

23 “Mphapo iwe ungabweresa muoni wako pa guwa ya ntsembe,+ penepo mbukumbuka kuti watsukwalisa mʼbale wako, 24 siya muoni wako patsogolo pa guwa. Pakutoma ndoko kakhazikise ntendere na mʼbale wako, ungamala, bwerera toera upereke muoni wako.+

25 “Malisa nseru mwakucimbiza na munthu adakusumira mu ndzidzi unaenda imwe katongesana, toera munthu adakusumira akhonde kukupereka kuna nyakutonga miseru, nyakutonga miseru mbakupereka kuna nyakuonera thando yakutongera miseru toera ufungirwe nkaidi.+ 26 Mwandimomwene ine ndinakupanga kuti nee unadzabuluswa mwenemo, mpaka ungamala kulipa mangawa onsene ali na iwe.*

27 “Imwe mwabva pidalongwa kale kuti: ‘Leka kucita upombo.’+ 28 Mbwenye ine ndinakupangani kuti munthu anapitiriza kuyangʼanisa nkazi mbansirira,+ acita naye kale upombo muntima mwace.+ 29 Mphapo, khala diso yako yamadyo isakudawisa, ibuluse mbuitaya kutali na iwe.+ Thangwi mphyadidi kwa iwe kuluza diso yako ibodzi, mʼmbuto mwa manungo ako onsene aponyiwe mu Djehena.*+ 30 Pontho, khala djanja yako yamadyo isakudawisa, igwande mbuitaya kutali na iwe.+ Thangwi mphyadidi kwa iwe kuluza djanja yako ibodzi, mʼmbuto mwa manungo ako onsene amale mu Djehena.*+

31 “Kusiyapo pyenepi, pyalongwa kuti: ‘Munthu anakhonda nkazace, asafunika kumpasa tsamba yakukhondana naye.’+ 32 Mbwenye ine ndinakupangani kuti munthu anakhonda nkazace wakuti nee acita ulukwali,* amuikha pangozwi yakucita upombo, pontho munthu anasemba nkazi unoyu adakhondwa na mamunace, akucitambo upombo.+

33 “Imwe mwabvambo pidapangwa anthu a mu ndzidzi wakale kuti: ‘Leka kudumbira papezi,+ mbwenye usafunika kucita pidapikira iwe kuna Yahova.’*+ 34 Mbwenye ine ndinakupangani kuti: Lekani kudumbira, nee pangʼono pene,+ nee mu dzina ya kudzulu, thangwi ndi mpando wa Mulungu; 35 peno mu dzina ya dziko yapantsi, thangwi ndi panaikhira iye manyalo ace,+ peno mu dzina ya Yerusalemu, thangwi ndi nzinda wa Mambo wankulu.+ 36 Leka kudumbira mu dzina ya nsolo wako, thangwi iwe nkhabe kwanisa kucinja tsisi yako ibodzi kudza yakucena peno yakupswipa. 37 Mbwenye imwe mungalonga ‘Inde’ akhale inde, mungalonga ‘Nkhabe,’ akhale nkhabe,+ thangwi mafala anango onsene akusiyana na anewa asabuluka kuna Dyabo.+

38 “Imwe mwabva pidalongwa kale kuti: ‘Anaswa diso ya ndzace, asafunikambo aswiwe diso yace; anakhutca dzino ya ndzace, asafunika akhutciwembo dzino yace.’+ 39 Mbwenye ine ndinakupangani: Lekani kuthimbana na munthu wakuipa, mʼmbuto mwace, munthu angakumenya mbama pa phutu yamadyo, mpasembo phutu yako yabzwere.+ 40 Pontho, khala munthu asafuna kukusumira kuthando yakutongera miseru toera akukwatire nguwo yako, mpase nguwo yako inango idabvala iwe.+ 41 Munthu angakukakamiza toera kuthukula ntolo wace pa nsindzo wa kilometru ibodzi, ndoko naye makilometru mawiri. 42 Pasa ule anakuphemba cinthu, pontho leka kukhondera ule anafuna kukufiyari.*+

43 “Imwe mwabva pidalongwa kuti: ‘Funa ndzako,+ ida nyamalwa wako.’ 44 Mbwenye ine ndinakupangani: Pitirizani kufuna anyamalwa anu,+ pontho citirani phembero ale anakutcingani,+ 45 toera mupangize kuti ndimwe ana a Babanu wakudzulu,+ thangwi iye asabulusa dzuwa yace toera kugasira anthu adidi na akuipa ene, pontho asabvumbisira anthu adidi na akuipa ene.+ 46 Imwe mungafuna basi ene ale anakufunani, ndi nkhombo zipi zinafuna kutambira imwe?+ Kodi anyakulipisa misonkho nee asacitambo pibodzi pyene? 47 Khala musamwanyika abale anu basi, ndi cinthu cipi cadidi kakamwe cinacita imwe kupiringana anango? Anthu a dziko nee asacitambo pibodzi pyene? 48 Natenepa, musafunika kukhala aungwiro,* ninga Babanu wakudzulu ndi waungwiro.+

6 “Citani mphole-mphole toera pinthu pyadidi pinacita imwe mukhonde kupicita pamaso pa anthu toera iwo akuoneni;+ thangwi mungacita pyenepi nee munadzapaswa nkhombo na Babanu wakudzulu. 2 Iwe ungapasa cinthu anyakutcerenga, leka kudziwisa anango ninga munacitira ampfakafaka mʼmasinagoga na mʼmiseu toera asimbwe na anthu. Mwandimomwene ndinakupangani kuti iwo amala kale kutambira muoni wawo. 3 Mbwenye iwe ungapasa cinthu anyakutcerenga, leka kusiya kuti djanja yako yabzwere idziwe pinacita djanja yako yamadyo, 4 toera muoni wako ukhonde kudziwika na anthu. Natenepa, Babako wakuti asaona pinacita iwe ncibisobiso, anadzakubwezera.+

5 “Pontho mungacita phembero, lekani kucita ninga ampfakafaka,+ thangwi iwo asakomerwa na kucita phembero mbali dzololo mʼmasinagoga na mʼmphambano za miseu mikulu toera aoniwe na anthu.+ Mwandimomwene ndinakupangani kuti iwo amala kale kutambira muoni wawo. 6 Mbwenye iwe ungafuna kuphembera, pita nʼnyumba mwako, ungamala kufunga nsuwo, phembera kuna Babako anakhala pa mbuto inakhonda kuoneka.+ Natenepa, Babako wakuti asaona pinacita iwe ncibisobiso, anadzakupasa nkhombo. 7 Pakucita phembero, leka kulonga pinthu pibodzi pyene mwakubwereza-bwereza ninga munacitira anthu a dziko, thangwi iwo asanyerezera kuti Mulungu anaabvesera angalonga mafala mazinji. 8 Mbwenye imwe lekani kucita ninga iwo, thangwi Babanu wakudzulu asadziwa kale pinafuna imwe+ mbamudzati kumʼphemba.

9 “Musafunika kuphembera tenepa:+

“‘Babathu muli kudzulu, dzina yanu+ mbiceneswe.*+ 10 Umambo wanu mbudze.+ Cifuno canu+ cicitwe pantsi pano ninga kudzulu.+ 11 Tipaseni cakudya cathu ca ntsiku ya lero.+ 12 Tilekerereni mangawa athu ninga munalekerera ife ale anatifiyari.+ 13 Lekani kutisiya mbatigwa mʼmayesero,+ mbwenye tipulumuseni* mʼmanja mwa Nyakuipa.’*+

14 “Imwe mungalekerera ale anakudawirani, Babanu wakudzulu anakulekereranimbo;+ 15 mungakhonda kulekerera ale anakudawirani, Babanu wakudzulu nee anakulekereranimbo madawo anu.+

16 “Imwe mungacita jejuu,+ lekani kupangiza nkhope zakutsukwala ninga munacitira ampfakafaka, thangwi iwo asacinja maonekero a nkhope* zawo toera anthu aone kuti akucita jejuu.+ Mwandimomwene ndinakupangani kuti iwo amala kale kutambira muoni wawo. 17 Mbwenye iwe ungacita jejuu, samba nkhope mbukhwaza mafuta munsolo mwako, 18 toera anthu akhonde kuona kuti ukucita jejuu, mbwenye uoniwe na Babako basi anakhala pa mbuto inakhonda kuoneka. Natenepa, Babako wakuti asaona pinacita iwe ncibisobiso, anadzakupasa nkhombo.

19 “Lekani kukoya mpfuma yanu pa dziko yapantsi,+ pakuti inadyiwa na maberethe na furuju,* pontho mbibiwa na mambava. 20 Mbwenye koyani mpfuma yanu kudzulu,+ kwakuti nkhabe maberethe nee furuju toera kuidya+ peno mambava toera kuiba. 21 Thangwi kunakhala mpfuma yako, ndiko kunakhalambo ntima wako.

22 “Ceza ca manungo ndi diso.+ Natenepa, diso yako ingayangʼanisa cinthu cadidi basi, manungo ako onsene anadzakhala na ceza.* 23 Mbwenye khala diso yako ndi yakuipa,*+ manungo ako onsene anadzakhala cidima. Khala ceza ciri muna iwe ndi cidima, cidima ceneci ndi cikulu kakamwe!

24 “Nkhabe munthu anakwanisa kuphatira basa ambuya awiri; thangwi anaida mʼbodzi mbafuna unango,+ peno analemedza mʼbodzi mbapwaza unango. Imwe nee munakwanisa kukhala atumiki a Mulungu na a Mpfuma.+

25 “Na thangwi ineyi, ine ndinakupangani kuti: Lekani kudzudzumika kakamwe+ na umaso wanu kuti munadzadyanji, munadzamwanji peno munadzabvalanji.+ Kodi umaso nee ndi wakufunika kakamwe kupiringana cakudya? Manungo nee ndi akufunika kakamwe kupiringana cakubvala?+ 26 Yangʼanani mwadidi mbalame zakudzulu;+ izo nkhabe kubzwala mbeu, nee kubvuna peno kukoya cakudya ncikwa, mbwenye Babanu wakudzulu asazidyesa. Kodi imwe na izo, anafunika kakamwe simwe tayu? 27 Mbani mwa imwe anakwanisa kuthimizira pangʼono* basi umaso wace thangwi yakudzudzumika?+ 28 Pontho, thangwi yanji musadzudzumika na cakubvala? Pfundzani kubulukira munjira inakula maluwa a ntsanga; iwo nkhabe kuphata basa nee kusona nguwo; 29 mbwenye ine ndinakupangani kuti Salomoni+ mu mbiri yace yonsene nee abvala ninga ibodzi mwa maluwa anewa. 30 Mphapo khala Mulungu asabvazika maluwa a ntsanga akuti lero alipo, mangwana mbapiswa na moto, kodi iye nee anabvazikambo imwe anthu a cikhulupiro cakucepa? 31 Natenepa, lekani kudzudzumika+ mbamulonga kuti: ‘Tinadyanji, peno tinamwanji, peno tinabvalanji?’+ 32 Thangwi pyonsene ipi ndi pinthu pyakuti anthu a dziko asapifuna kakamwe. Babanu wakudzulu asadziwa kuti imwe musafuna pinthu pyenepi pyonsene.

33 “Natenepa, pitirizani kuikha pa mbuto yakutoma Umambo wa Mulungu na ulungami wace, pinthu pinango pyonsene munadzapithimizirwa.+ 34 Mphapo, lekani kudzudzumika na pya ntsiku ya mangwana,+ thangwi ntsiku ya mangwana inadzakhala na pyakudzudzumisa pyayo. Ntsiku ibodzi na ibodzi iri na nyatwa zayo.

7 “Lekani kutonga andzanu,+ natenepa imwe nee munadzatongwambo; 2 thangwi munjira inatongera imwe andzanu, munadzatongwambo sawasawa,+ pontho na nʼdida unapimira imwe andzanu, iwo anadzakupimiranimbo na nʼdida ubodzi ene.+ 3 Mphapo, thangwi yanji usayangʼana cirombo cingʼono ciri nʼdiso mwa mʼbale wako, mbukhonda kuona phindi ya muti iri nʼdiso mwako?+ 4 Peno, unakwanisa tani kupanga mʼbale wako kuti: ‘Bwera ndikubuluse cirombo cingʼono ciri nʼdiso mwako,’ uku phindi ya muti iri nʼdiso mwako? 5 Mpfakafaka! Pakutoma bulusa phindi ya muti iri nʼdiso mwako, buluka penepo unakwanisa kuona mwadidi kuti unabulusa tani cirombo cingʼono nʼdiso mwa mʼbale wako.

6 “Lekani kupasa anambwa pinthu pya Mulungu, pontho lekani kuponyera nkhumba miyala ya ntengo ukulu,+ thangwi anaiponda-ponda buluka penepo zinazungunuka mbazikulumani.

7 “Pitirizani kuphemba, munadzapaswa;+ pitirizani kusaka, munadzagumana; pitirizani kugogodza nsuwo, munadzafungulirwa;+ 8 thangwi munthu anaphemba, anapaswa;+ munthu anasaka, anagumana; pontho munthu anagogodza nsuwo, anafungulirwa. 9 Mwandimomwene, mbani mwa imwe wakuti mwanace angaphemba nkate, anampasa mwala? 10 Peno angaphemba ntsomba* anampasa nyoka? 11 Khala imwe, maseze ndimwe anyakudawa musadziwa kupasa ananu pinthu pyadidi, ndiye tani Babanu wakudzulu, iye anadzapasa pinthu pyadidi+ ale anamʼphemba!+

12 “Natenepa, pinthu pyonsene pinafuna imwe kuti anthu akucitireni, imwe musafunikambo kuacitira pibodzi pyene.+ Mwandimomwene, pyenepi ndipyo pinalonga Mwambo wa Mose na pidalemba Aprofeta.+

13 “Pitani na pansuwo ungʼono,+ thangwi nsuwo ukulu na nseu ukulu usatsogolera anthu toera kufudzwa, mbwenye ndi azinji anapita na nsuwo unoyu; 14 mʼmbuto mwace, nsuwo unatsogolera ku umaso ndi ungʼono, nseu wacembo ndi ungʼono, mbwenye ndi anthu akucepa anaugumana.+

15 “Citani mphole-mphole na aprofeta authambi+ anabwera kuna imwe mbadabvala nthembe ya bira,+ mbwenye mwandimomwene, iwo ndi mibindzi ya ukali.+ 16 Imwe munaadzindikira thangwi ya misapo yawo. Kodi anthu asatcoda mauva peno masambvu pamuti wa minga?+ 17 Mwandimomwene, muti wadidi usabala misapo yadidi, mbwenye muti wakuipa usabalambo misapo yakuipa.+ 18 Muti wadidi nkhabe kubala misapo yakuipa, pontho muti wakuipa nkhabe kubala misapo yadidi.+ 19 Muti onsene unakhonda kubala misapo yadidi, usagwandiwa mbuponywa pa moto.+ 20 Munjira ibodzi ene, imwe munadzindikira anthu anewa kubulukira ku misapo yawo.+

21 “Si onsene tayu anandicemera: ‘Mbuya, Mbuya,’ anadzapita mu Umambo wakudzulu, mbwenye basi ene ule anacita pinafuna Babanga wakudzulu.+ 22 Pa ntsiku ineyi azinji anadzalonga kuna ine: ‘Mbuya, Mbuya,+ kodi ife nee tikhali aprofeta mu dzina yanu, nee tabulusa madimonyo mbaticita pirengo pizinji mu dzina yanu?’+ 23 Mbwenye ine ndinadzaapanga: ‘Ine cipo ndakudziwani! Bulukani pamaso panga, imwe anyakucita pyakuipa!’+

24 “Natenepa, munthu anabva mafala anga mbacita pinalonga iwo, analandana na munthu wandzeru adamanga nyumba yace pamwala.+ 25 Madzi abvumba, mikulo mbidzala, mphepo ikulu yamenya nyumba ineyi, mbwenye iyo nee yafudzika thangwi ikhadamangwa pamwala. 26 Mbwenye ule anabva mafala anga mbakhonda kucita pinalonga iwo, analandana na munthu wakusowa ndzeru adamanga nyumba yace pa tcetca.+ 27 Madzi abvumba, mikulo mbidzala, pontho mphepo ikulu yamenya nyumba ineyi,+ iyo yagwa mbifudzikiratu.”

28 Pidamala Yezu kulonga mafala anewa, mwinji wa anthu wadzumatirwa na njira yace yakupfundzisa,+ 29 thangwi pikhapfundzisa iye pikhabuluka kuna Mulungu,+ mwakusiyana na apfundzisi awo a mwambo.

8 Pidatcita iye paphiri, mwinji wa anthu wantowera. 2 Penepo nyamatanya mʼbodzi abwera kuna iye, anʼgodamira mbalonga: “Mbuya, imwe mungafuna, munakwanisa kundiwangisa.”+ 3 Natenepa, Yezu afuthula djanja yace, anʼkhuya mbampanga: “Ine ndisafuna! Utenda wako mbuwangiswe.”+ Penepo pene matanya ace amala.+ 4 Buluka penepo Yezu ampanga: “Leka kupanga nee munthu mʼbodzi,+ mbwenye ndoko ukapangizike kuna anyantsembe,+ ungamala, pereka ntsembe idalonga Mose+ toera anyantsembe aone kuti iwe wawangiswa.”

5 Pidapita iye mu Kafarnau, nkulu wa anyankhondo abwera kuna iye, adembetera+ 6 mbampanga: “Mbuya, nyabasa wanga aphatwa na utenda ukulu kakamwe, pontho iye nkhabe kwanisa kulamuka.” 7 Yezu ampanga: “Ndingafika kweneko, ndinamuwangisa.” 8 Nkulu wa anyankhondo atawira: “Mbuya, nee ndathema toera kukutambirani panyumba panga, mbwenye longani fala basi, natenepa nyabasa wanga anawanga. 9 Maseze ine ndisatongwambo na anango, inembo ndiri na anyankhondo anatonga ine. Ndingapanga nyankhondo kuti: ‘Ndoko kule!’ iye asaenda, ndingapanga unango kuti: ‘Bwera kuno!’ iye asabwera, pontho ndingapanga nyabasa wanga kuti: ‘Cita ici!’ iye asacita.” 10 Pidabva Yezu mafala anewa, adzumatirwa kakamwe, mbapanga ale akhantowera: “Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti mu dziko ya Izraeli ndidzati kugumana munthu wa cikhulupiro cikulu ninga ceneci.+ 11 Mbwenye ndinakupangani kuti anthu azinji a kumabulukiro a dzuwa na a kumadokero a dzuwa, anabwera mbakhala pameza pabodzi na Abhrahamu, Izaki na Yakobe mu Umambo wakudzulu;+ 12 mu ndzidzi wakuti ana a Umambo anadzaponywa kunja pacidima. Kweneko iwo anadzalira mbakukuta* mano awo.”+ 13 Penepo Yezu apanga nkulu wa anyankhondo: “Ndoko. Pinafuna iwe mbapicitike mwakubverana na cikhulupiro cidapangiza iwe.”+ Pa ndzidzi unoyu, nyabasa wace awanga.+

14 Pidapita Yezu nʼnyumba mwa Pedhru, aona mebzwalace+ Pedhru akhali lamba thangwi akhadaferuka.+ 15 Yezu aphata manja a mebzwalace Pedhru,+ penepo iye awanga. Natenepa, alamuka mbatoma kuaphikira cakudya. 16 Pidadoka dzuwa, anthu abweresa kuna Yezu anthu azinji akuti akhali na madimonyo, mbwenye na fala yace basi, Yezu athamangisa mizimu yakuipa, mbawangisa onsene akhathabuka. 17 Natenepa, akwanirisika mafala adalonga mprofeta Izaiya kuti: “Iye amalisa mautenda athu mbabulusa pyonsene pinatithabusa.”+

18 Pidaona Yezu mwinji wa anthu akhali nʼkhundu mwace, apanga anyakupfundzace toera aende pabodzi na iye kuntunda unango wa bara.+ 19 Penepo mpfundzisi wa mwambo abwera kuna Yezu mbampanga: “Mpfundzisi, ine ndinakutowerani konsene kunafuna imwe kuenda.”+ 20 Mbwenye Yezu antawira: “Anambwa a ntsanga* ali na madzimba, mbalame zakudzulu ziri na ntsandza, mbwenye Mwana wa munthu nkhabe mbuto yakutsamisa nsolo wace.”+ 21 Penepo, nyakupfundza unango ampanga: “Mbuya, pakutoma ndisiyeni ndiende kaikha babanga.”+ 22 Yezu ampanga: “Pitiriza kunditowera, siya anthu akufa aikhe anyakufa awo.”+

23 Pidakwira iye mʼmwadiya, anyakupfundzace antowera.+ 24 Penepo, catoma condzi cikulu mʼbara, natenepa mabimbi akhapita mʼmwadiya; mbwenye Yezu akhagona.+ 25 Anyakupfundzace aenda kamulamusa, mbalonga: “Mbuya, tipulumuseni, tiri kufa ife!” 26 Mbwenye iye aabvundza: “Thangwi yanji musagopa kakamwe, imwe anthu a cikhulupiro cakucepa?”+ Penepo iye alamuka mbamatamisa mphepo na bara, natenepa, kwaoneka kupfulika kukulu.+ 27 Anyakupfundza adzumatirwa, mbalonga: “Kodi iye mbani? Iye asabverwambo na mphepo pabodzi na bara.”

28 Pidaenda iye kuntunda unango wa bara mucisa ca Gadhareno, amuna awiri akuti akhali na madimonyo abuluka kumasiye mbaenda kuna Yezu.+ Iwo akhali akugopswa kakamwe, natenepa nee munthu mʼbodzi akhali na cipapo toera kupita na nseu unoyu. 29 Iwo atoma kukhuwa, mbalonga: “Musafunanji na ife, imwe Mwana wa Mulungu?+ Mwabwera kudzatithabusa+ mbudzati kufika ndzidzi udakhazikiswa?”+ 30 Kutali na iwo, kukhali nkhumba zizinji zikhadya.+ 31 Natenepa, madimonyo atoma kudembetera Yezu mbati: “Mungatibulusa, titumizeni pyathu mu nkumbi wa nkhumba.”+ 32 Iye aapanga: “Ndokoni!” Madimonyo abuluka mbapita mu nkumbi wa nkhumba, natenepa nkumbi onsene wanumpha pankhomole* mbugwera mʼbara mbufera mʼmadzi. 33 Mbwenye akumbizi a nkhumba athawa, apita mu nzinda mbalonga pyonsene, kuphatanizambo pidacitika kuna amuna akhali na madimonyo. 34 Natenepa, anthu onsene a mu nzinda aenda kaonana na Yezu, pidamuona iwo, amʼphemba toera abuluke mucisa cawo.+

9 Natenepa, Yezu akwira mʼmwadiya, aenda kuntunda unango mbapita mu nzinda mwace.+ 2 Penepo anthu amʼbweresera mamuna mʼbodzi wa mpfutete wakuti akhadagoneswa pa makha.* Pakuona cikhulupiro cawo, Yezu apanga nyampfutete: “Leka kugopa mwananga! Madawo ako alekererwa.”+ 3 Mbwenye anyakudziwisa mwambo anango anyerezera muntima mwawo: “Munthu uyu akuxola Mulungu.” 4 Yezu adziwa manyerezero awo, mbaapanga: “Thangwi yanji musanyerezera pinthu pyakuipa mʼmitima yanu?+ 5 Ninji cinakhonda nentsa kakamwe? Ndi kupanga munthu kuti: ‘Madawo ako alekererwa,’ peno: ‘Lamuka ufambe’?+ 6 Mbwenye toera imwe mudziwe kuti Mwana wa munthu ali na mphambvu zakulekerera madawo pa dziko yapantsi . . .”, penepo iye apanga nyampfutete: “Lamuka, kwata makha ako, ndoko kunyumba kwako.”+ 7 Iye alamuka mbaenda kunyumba kwace. 8 Mwinji wa anthu pidaona iwo pinthu pyenepi, wadzumatirwa mbusimba Mulungu adapasa anthu mphambvu zenezi.

9 Buluka penepo, Yezu aona mamuna mʼbodzi anacemerwa Mateu akhali nawa panyumba inalipira anthu misonkho, Yezu ampanga: “Bwera ukhale nyakupfundza wanga.” Penepo iye alamuka mbantowera.+ 10 Mbwenye mu ndzidzi ukhadya Yezu* na anyakupfundzace panyumba ya Mateu, abwerambo anyakulipisa misonkho azinji na anyakudawa mbatoma kudya na Yezu pabodzi na anyakupfundzace.+ 11 Pakuona pyenepi, Afarisi apanga anyakupfundzace: “Thangwi yanji mpfundzisi wanu asadya na anyakulipisa misonkho pabodzi na anyakudawa?”+ 12 Pidabva iye pyenepi, Yezu alonga: “Anthu a ungumi wadidi nkhabe funa dotoro, mbwenye atenda ndiwo anafuna dotoro.+ 13 Natenepa, ndokoni kasaka mabvekero a mafala awa adalonga Mulungu: ‘Ndisafuna kuti mubvere anthu ntsisi, tayu kundiperekera ntsembe.’+ Thangwi ine nee ndadzera anyakulungama, mbwenye ndadzera anyakudawa.”

14 Buluka penepo, anyakupfundza a Juwau abwera kuna Yezu, mbambvundza: “Thangwi yanji ife na Afarisi tisacita jejuu, mbwenye anyakupfundza anu nkhabe kucita jejuu?”+ 15 Yezu aatawira: “Kodi axamwali a mankhadzi wamamuna ali na mathangwi toera kutsukwala+ mu ndzidzi unakhala iwo pabodzi na mankhadzi? Mbwenye zinadzafika ntsiku zakuti mankhadzi wamamuna anadzabuluswa pakati pawo,+ penepo iwo anadzacita jejuu. 16 Nkhabe munthu anasonera cigamba ca nguwo ipswa pa nguwo yakale, thangwi cigamba ca nguwo ipswa cinakwewa nguwo yakale, benga mbithimizirika kakamwe.+ 17 Pontho, anthu nkhabe kuikha vinyu ipswa mʼmabudu a nthembe zakale, thangwi angacita pyenepi, mabudu anapanduka, vinyu inatayika, pontho mabudu anabvungika. Mbwenye anthu asaikha vinyu ipswa mʼmabudu a nthembe zipswa, natenepa pyonsene pisakoyeka.”

18 Mu ndzidzi ukhalonga iye pyenepi, afika mʼbodzi wa akulu a sinagoga, anʼgodamira mbalonga: “Pa ndzidzi uno, panango mwananga afa, thangwi ndansiya akuduwala kakamwe. Tendeni mukanʼkhuye, natenepa iye analamuka.”+

19 Penepo, Yezu alamuka mbantowera pabodzi na anyakupfundzace. 20 Pa ndzidzi unoyu, nkazi mʼbodzi wakuti akhali na utenda wakubuluka ciropa mu pyaka 12,+ anfendedzera na kunduli mbakhuya nkhomo ya nguwo yace,+ 21 thangwi iye akhalonga ekhene muntima mwace: “Ndingakhuya kwene nguwo yace basi, ndinawanga.” 22 Yezu azungunuka, pidamuona iye alonga: “Mwananga, leka kugopa! Cikhulupiro cako cakuwangisa.”+ Pa ndzidzi unoyu, nkazi awanga.+

23 Pidafika iye panyumba ya nkulu wa sinagoga, aona anthu akhaimba nyimbo zaciliro* na mwinji wa anthu mbakalira mwakugaluza.+ 24 Yezu alonga: “Bulukani muno, thangwi ntsikana hadafa tayu, mbwenye akugona.”+ Penepo iwo atoma kunseka mwakupwaza. 25 Pidamala kubuluswa mwinji wa anthu kunja, Yezu aenda padagoneswa ntsikana, mbaphata djanja yace,+ penepo ntsikana alamuka.+ 26 Natenepa, mphangwa zenezi zamwazika mucisa ceneci consene.

27 Pikhabuluka Yezu penepo, atowererwa na amuna awiri akuti akhali maboliboli,+ iwo akhakhuwa: “Mwana wa Dhavidhi, tibverenimbo ntsisi.” 28 Pidapita Yezu nʼnyumba, maboliboli anewa abwera kuna iye, Yezu aabvundza: “Musakhulupira kuti ine ndinakwanisa kukuwangisani?”+ Iwo antawira: “Inde Mbuya.” 29 Penepo Yezu akhuya maso awo,+ mbalonga: “Mbapicitike kuna imwe mwakubverana na cikhulupiro canu.” 30 Maso awo atoma kuona. Mbwenye Yezu aacenjeza mwamphambvu mbati: “Lekani kupanga nee munthu mʼbodzi.”+ 31 Mbwenye pidabuluka iwo kunja, amwaza mphangwa thangwi ya iye mucisa ceneci consene.

32 Pikhabuluka iwo, anthu abweresa kuna Yezu bewewe mʼbodzi wakuti akhali na dimonyo;+ 33 pidamala Yezu kubulusa dimonyo, bewewe atoma kulonga.+ Mwinji wa anthu wadzumatirwa mbulonga: “Pinthu pyenepi cipo pyacitika kale mu Izraeli.”+ 34 Mbwenye Afarisi akhalonga: “Iye asabulusa madimonyo na mphambvu za ntongi wa madimonyo.”+

35 Buluka penepo, Yezu atoma kufamba mʼmizinda yonsene na pisa pyonsene, akhapfundzisa mʼmasinagoga awo mbamwaza mphangwa zadidi za Umambo na kuwangisa mitundu yonsene ya mautenda akhali na anthu.+ 36 Pidaona Yezu mwinji wa anthu, iye aabvera ntsisi,+ thangwi iwo akhapwazwa na kutsalakanwa mwakuipa ninga mabira akusowa nkumbizi.+ 37 Penepo Yezu apanga anyakupfundzace: “Mwandimomwene, basa yakubvuna ndi ikulu, mbwenye anyabasa ndi akucepa.+ 38 Natenepa, phembani Mwanaciro munda kuti atumize anyabasa toera kubvuna.”+

10 Penepo Yezu acemera anyakupfundzace 12, mbaapasa mphambvu zakubulusa madimonyo+ na kuwangisa ntundu onsene wa mautenda.

2 Madzina a apostolo 12 ndi awa:+ Simau akhacemerwa Pedhru,+ Andreya+ mʼbale wace Pedhru, Tiyago na Juwau+ ana a Zebhedheu; 3 Filipi na Bhartolomeu;+ Tomee+ na Mateu+ nyakulipisa misonkho; Tiyago mwana wa Alfeu na Tadheu; 4 Simau Nkanani* na Yuda Iskariyoti, wakuti mukupita kwa ndzidzi asandukira Yezu.+

5 Yezu atuma apostolo anewa 12, mbaapasa pitsogolero ipi:+ “Lekani kuenda kuna anthu a madzindza anango, pontho lekani kupita mʼmizinda ya Asamariya;+ 6 mbwenye pitirizani kusaka mabira akutayika a dzindza ya Izraeli.+ 7 Ndokoni kamwaza mphangwa, mbamulonga: ‘Umambo wakudzulu uli cifupi.’+ 8 Wangisani atenda,+ lamusani anyakufa, wangisani anyamatanya, pontho bulusani madimonyo. Imwe mwapaswa pezi, pasanimbo pezi. 9 Lekani kukwata ouro, parata peno nkuwa mʼmabudu anu akuikhira kobiri.+ 10 Paulendo unoyu lekani kukwata cakudya, nee nguwo inango toera kucinja, nee masandalya anango peno ndodo inango,+ thangwi nyabasa athema kupaswa cakudya.+

11 “Mungapita mu nzinda peno mucisa, sakani munthu anakutambirani mwadidi, khalani penepo na iye mpaka kubuluka kwanu.+ 12 Mungapita nʼnyumba, mwanyikani anaciro nyumba. 13 Iwo angakutambirani mwadidi, ntendere wanu mbukhale na iwo,+ mbwenye angakhonda kukutambirani mwadidi, ntendere wanu mbubwerere kuna imwe. 14 Konsene kwene kunakhonda imwe kutambirwa na munthu peno angakhonda kubvesera mafala anu, pakubuluka panyumba ineyi peno mu nzinda unoyu, gubudzani pfumbi ya manyalo anu.+ 15 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti pa Ntsiku Yakutongwa, kutcunyuswa kwa nzinda unoyu kunapiringana kutcunyuswa kwa Sodhoma na Gomora.+

16 “Ine ndiri kukutumani ninga mabira pakati pa mibindzi; natenepa, khalani akucenjera ninga nyoka, mbwenye akulungama ninga nkhangaiwa.+ 17 Citani mphole-mphole na anthu, thangwi iwo anadzakuperekani ku mathando akutongera miseru,+ pontho anadzakukwapulani+ mʼmasinagoga awo.+ 18 Pontho imwe munadzaperekwa kuna atongi na amambo+ thangwi yakukhala anyakupfundza anga. Penepo munadzapereka umboni kuna iwo na kuna anthu a madzindza anango.+ 19 Mbwenye angakuperekani, lekani kudzudzumika kuti munalonganji peno munalonga tani, thangwi pa ndzidzi unoyu Mulungu anadzakupangani pinafunika imwe kulonga;+ 20 thangwi simwe basi tayu anafuna kulonga, mbwenye nzimu wa Babanu wakudzulu unadzakuphedzani toera kulonga.+ 21 Kusiyapo pyenepi, munthu anadzaphesa mʼbale wace, baba anadzaphesa mwanace, ana anadzasandukira anyakubalawo mbaaphesa+. 22 Pontho imwe munadzaidiwa na anthu onsene thangwi ya dzina yanga,+ mbwenye ule anapirira mpaka kunkhomo anadzapulumuswa.+ 23 Iwo angakutcingani mu nzinda ubodzi, thawirani mu nzinda unango;+ mwandimomwene ndinakupangani kuti nee munadzamalisa kupakasa mizinda yonsene ya Izraeli, Mwana wa munthu mbadzati kufika.

24 “Nyakupfundza si nkulu tayu kupiringana mpfundzisi wace, pontho bitcu si nkulu tayu kupiringana mbuyace.+ 25 Nyakupfundza asadikhira kutsalakanwa munjira ibodzi ene ninga mpfundzisi wace, pontho bitcu ninga mbuyace.+ Khala anthu acemera Bhelizebhu*+ mwanaciro nyumba, ndiye tani anthu a panyumba pace? 26 Natenepa, lekani kuagopa, thangwi nkhabepo cinthu cidabisika cakuti nkhabe kudzaoneka, pontho nkhabe cinthu ciri ncibisobiso cakuti nkhabe kudzadziwika.+ 27 Pinakupangani ine ncidima, pilongeni pa ceza, pontho pinakupangani ine mwaciwerewere, pinadzadziwiswa pantsoi.+ 28 Lekani kugopa ale akuti anakwanisa kukuphani, mbacimwana kukupingizani toera kukhala pontho mʼmaso ntsogolo,+ mbwenye gopani ule wakuti anakwanisa kukufudzani mu Djehena.*+ 29 Kodi mbalame ziwiri zingʼono nee zisaguliswa na kobiri ibodzi ya ntengo wakucepa?* Ngakhale tenepo, nee ibodzi mwa izo inagwa pantsi mbikhonda kudziwika na Babanu wakudzulu.+ 30 Mbwenye kwa imwe, iye alengesa tsisi yonsene ya munsolo mwanu. 31 Natenepa, lekani kugopa; imwe ndimwe akufunika kakamwe kupiringana mbalame zingʼono zizinji.+

32 “Ule analonga kuna anthu kuti asandidziwa,+ inembo ndinadzalonga kuna Babanga wakudzulu kuti ndisandziwa.+ 33 Mbwenye ule anandikhonda pamaso pa anthu, inembo ndinadzanʼkhonda pamaso pa Babanga wakudzulu.+ 34 Lekani kunyerezera kuti ndabweresa ntendere pa dziko yapantsi; ine nee ndabweresa ntendere, mbwenye ndabweresa kumwazana.* + 35 Ine ndabwera kudzamwaza anthu. Mwana wamamuna nkhabe kudzabverana na babace, mwana wankazi nkhabe kudzabverana na mai wace, pontho nkwenya nkhabe kudzabverana na mebzwalace.+ 36 Mwandimomwene, anyamalwa a munthu anadzakhala anthu a panyumba pace. 37 Ule anafuna kakamwe babace peno mai wace kupiringana ine, nee athema kukhala nyakupfundza wanga; pontho ule anafuna kakamwe mwanace wamamuna peno wankazi kupiringana ine, nee athema kukhala nyakupfundza wanga.+ 38 Ule anakhonda kupirira kutcingwa,* pontho mbakhonda kunditowera, nee athema kukhala nyakupfundza wanga.+ 39 Ule anafuna kupulumusa umaso wace, anadzauluza, mbwenye ule analuza umaso wace thangwi ya ine, anadzaugumana pontho.+

40 “Ule anakutambirani, akutambirambo ine, pontho ule ananditambira, akutambirambo Ule adandituma.+ 41 Ule anatambira mprofeta thangwi asandziwa kuti ndi mprofeta, anadzapaswa muoni ninga wa mprofeta,+ pontho ule anatambira munthu wakulungama thangwi asandziwa kuti ndi munthu wakulungama, anadzapaswa muoni ninga wa munthu wakulungama. 42 Ule anapereka khomitco ibodzi basi ya madzi akutonthola kuna mʼbodzi wa ana awa akucepeseka toera amwe, thangwi iye asandziwa kuti ndi nyakupfundza wanga, mwandimomwene ndinakupangani kuti iye cipo anadzaluza muoni wace.”+

11 Pidamala iye kupereka pitsogolero kuna anyakupfundzace 12, Yezu aenda ku mizinda ya cifupi toera kapfundzisa anthu na kumwaza mphangwa.+

2 Mbwenye pikhali Juwau nkaidi,+ abva mabasa akhacita Kristu, natenepa atuma anyakupfundzace+ 3 toera kuenda kambvundza: “Kodi ndimwe adalongwa kuti Anabwera, peno tisafunika kudikhira unango?”+ 4 Yezu aatawira: “Ndokoni kampange Juwau pire pinabva imwe na pinaona imwe:+ 5 Cincino maboliboli ali kuona,+ anyakulamala miyendo ali kufamba, anyamatanya+ akuwangiswa, madhrodhro* ali kubva, anthu akufa ali kulamuswa, pontho anyakutcerenga ali kubva mphangwa zadidi.+ 6 Nyakutsandzaya ndi ule anandikhulupira mbakhonda kugumana thangwi mwa ine toera kupenula.”+

7 Pikhabuluka iwo, Yezu atoma kulonga na mwinji wa anthu thangwi ya Juwau: “Mbani adaenda imwe kaona kuthando?+ Ndi munthu wakulandana na phesi yakutekenyeswa na mphepo?+ Nkhabe. 8 Mphapo mbani adaenda imwe kaona? Ndi munthu adabvala nguwo zadidi? Nkhabe. Thangwi anthu anabvala nguwo zadidi asakhala nʼnyumba za amambo. 9 Mphapo, thangwi yanji mwaenda kweneko? Mwaenda kaona mprofeta? Inde, iye akhali mprofeta, pontho akhali wankulu kupiringana mprofeta.+ 10 Iye ndi ule adalongwa mʼMalemba kuti: ‘Ona! Ine ndiri kutumiza ntumiki wanga patsogolo pako,* iye anadzasasanyira njira yako!’+ 11 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti mwa anthu onsene adabalwa na akazi, nkhabepo nkulu kakamwe kupiringana Juwau Mʼbatizi. Mbwenye munthu wangʼono mu Umambo wakudzulu, ndi nkulu kakamwe kupiringana iye.+ 12 Kutomera mu ntsiku za Juwau Mʼbatizi mpaka lero, anthu asawangisira toera kupita mu Umambo wakudzulu, pontho ale anawangisira asakwanisa.+ 13 Thangwi pyonsene pidalemba Aprofeta na piri mu Mwambo pyalonga pinthu pikhafuna kucitika mpaka mu ndzidzi wa Juwau;+ 14 khala munatawira peno nkhabe, iye ndi ‘Eliya adalongwa kuti anabwera.’+ 15 Ule ali na makutu akubva, mbabve.

16 “Kodi dzindza iyi ndinailandanisa na ani?+ Iyo yalandana na anangʼono adakhala pa nsika akuti asacemera andzawo, 17 mbaapanga: ‘Ife takuimbirani citoliro,* mbwenye imwe nee mwabvina; ife takuimbirani nyimbo zaciliro, mbwenye imwe nee mwapangiza kutsukwala kwanu.’* 18 Munjira ibodzi ene, Juwau abwera mbakhonda kudya nee kumwa, mbwenye anthu asalonga kuti: ‘Iye ali na dimonyo.’ 19 Mwana wa munthu abwera mbadya na kumwa,+ mbwenye anthu asalonga: ‘Onani! Munthu wakudyesa na wakumwa kakamwe vinyu, xamwali wa anyakulipisa misonkho na wa anyakudawa.’+ Ngakhale tenepo, udziwisi wa munthu usapangizika na mabasa akulungama anacita iye.”+

20 Buluka penepo, iye atoma kusandika anthu a mʼmizinda idacita iye pirengo pizinji pya mphambvu, thangwi iwo nee atcunyuka: 21 “Dzedze kwa imwe anthu a ku Korazini! Dzedze kwa imwe anthu a ku Bhetisaidha! Thangwi pirengo pyamphambvu pidacitika kuna imwe mbapidacitika mʼmizinda ya Tiro na Sidhoni, anthu a mwenemo mbadabvala kale kakamwe masakha na kukhala pa dotha toera kupangiza kutcunyuka kwawo.+ 22 Mbwenye ine ndinakupangani kuti kutcunyuswa kwanu pa Ntsiku Yakutongwa, kunapiringana kutcunyuswa kwa Tiro na Sidhoni.+ 23 Ndiye tanimbo imwe anthu a ku Kafarnau?+ Kodi musanyerezera kuti Mulungu anakukuzani kupiringana anango? Nkhabe. Iye anadzakuponyani Munthumbi,*+ thangwi pirengo pyamphambvu pidacitwa mu nzinda wanu mbapidacitwa mu nzinda wa Sodhoma, iwo mbudapitiriza mpaka lero. 24 Mbwenye ine ndinakupangani kuti kutcunyuswa kwanu pa Ntsiku Yakutongwa, kunapiringana kutcunyuswa kwa nzinda wa Sodhoma.”+

25 Pa ndzidzi unoyu Yezu alonga: “Ndinakusimbani pakweca imwe Baba, Mbuya wakudzulu na wa dziko yapantsi, thangwi imwe mwabisira pinthu pyenepi anthu audziwisi na andzeru, mbamupipangiza kuna anthu akucepeseka ninga anangʼono.+ 26 Inde Baba, ndinakusimbani thangwi imwe mwakomerwa kucita pinthu munjira ineyi. 27 Pinthu pyonsene ndapipaswa na Babanga.+ Nkhabe munthu anadziwa mwadidi Mwana kupiringana Baba;+ pontho nkhabe munthu anadziwa mwadidi Baba kupiringana Mwana na ule anafuna kupfundziswa na Mwana thangwi ya iye.+ 28 Bwerani kuna ine imwe monsene adaneta na adalemerwa, ine ndinadzakupumisani. 29 Kwatani goli* yanga mbamupfundza kubulukira mwa ine, thangwi ndine wakukhurudzika na wakucepeseka,+ natenepa munadzagumana ciwangiso.* 30 Goli yanga ndi yakukhonda nentsa,* pontho ntolo wanga ndi wakululupa.”

12 Pa ndzidzi unoyu, Yezu na anyakupfundzace apita na mʼminda ya tirigu pa ntsiku ya Sabudu. Anyakupfundzace aphatwa na njala, mbatoma kupuruza tirigu toera kudya.+ 2 Afarisi pidaona iwo pyenepi, apanga Yezu: “Ona! Anyakupfundza ako akucita pinthu pinakhondeswa na mwambo pa ntsiku ya Sabudu.”+ 3 Iye aatawira: “Kodi imwe nee mwaleri pidacita Dhavidhi pidaphatwa iye na njala pabodzi na amuna akhali na iye?+ 4 Kodi iye nee apita nʼnyumba ya Mulungu mbapaswa mikate ya ntsembe+ mbaidya pabodzi na amuna akhali na iye? Iwo nee akhatawiriswa na mwambo toera kudya mikate ineyi, basi ene anyantsembe ndiwo akhatawiriswa.+ 5 Imwe nee mwaleri mʼbukhu ya Mwambo kuti mʼMasabudu anyantsembe asaphata basa mu templo, mbapitiriza kukhala akusowa mulando?+ 6 Mbwenye ine ndinakupangani kuti munthu wakufunika kakamwe kupiringana templo ali pano.+ 7 Imwe mbamudabvesesa mabvekero a mafala awa: ‘Ndisafuna kuti mubvere anthu ntsisi,+ tayu kundiperekera ntsembe,’+ nee mbamudapasa mulando anthu akusowa mulando. 8 Thangwi Mwana wa munthu ndi Mbuya wa ntsiku ya Sabudu.”+

9 Pidabuluka iye penepo, apita mu sinagoga yawo, 10 mwenemu mukhali mamuna mʼbodzi wakulamala djanja.*+ Natenepa, toera kugumana mathangwi akumpambizira nawo,+ anthu anango abvundza Yezu: “Pisatawiriswa kuwangisa munthu pa ntsiku ya Sabudu?” 11 Iye aatawira: “Mbani mwa imwe angakhala na bira yace mbigwera nʼdjenje pa ntsiku ya Sabudu, nee anaiphata mbaibulusa nʼdjenje?+ 12 Munthu ndi wakufunika kakamwe kupiringana bira. Natenepa, pisatawiriswa kucita cinthu cadidi pa ntsiku ya Sabudu.” 13 Penepo iye apanga mamuna kuti: “Fungula djanja yako.” Iye aifungula, natenepa djanja yace yawanga mbikhala sawasawa na djanja yace inango. 14 Mbwenye Afarisi abuluka kunja, mbasaka njira toera kupha Yezu. 15 Pidadziwa iye pyenepi, Yezu abuluka penepo. Anthu azinji antowera,+ iye awangisa onsene akhabva kupha, 16 mbwenye Yezu aacenjeza mwamphambvu toera akhonde kudziwisa anango kuti iye mbani,+ 17 toera akwanirisike mafala adalongwa na mprofeta Izaiya kuti:

18 “Onani! Uyu ndi ntumiki wanga+ adasankhula ine. Ine ndisanfuna, pontho ndisakomerwa naye kakamwe!+ Ndinadzampasa nzimu wanga,+ mbaphedza anthu a madzindza onsene toera kudziwa ulungami wa Mulungu. 19 Iye nkhabe kudzaketesana+ na munthu nee kukhuwa, pontho nkhabe munthu anafuna kubva fala yace mʼmiseu mikulu. 20 Iye nee anadzagwanda phesi yakugongonyeka, pontho nee anadzathimisa nyale yakupucira,+ mpaka kubweresa ulungami. 21 Mwandimomwene, mu dzina yace anthu a madzindza onsene anadzakhala na cidikhiro.”+

22 Buluka penepo, iwo amʼbweresera mamuna mʼbodzi wakukhonda ona wakuti akhali bewewe thangwi iye akhali na dimonyo. Yezu amuwangisa, natenepa bewewe atoma kulonga na kuona. 23 Penepo, anthu onsene adzumatirwa, mbatoma kulonga: “Kodi uyu si Mwana wa Dhavidhi tayu?” 24 Pidabva iwo pyenepi, Afarisi alonga: “Munthu uyu asabulusa madimonyo na mphambvu za Bhelizebhu,* ntongi wa madimonyo.”+ 25 Pidadziwa iye manyerezero awo, Yezu aapanga: “Umambo onsene wakugawika okhene usafudzika, pontho nzinda peno nyumba yakugawika yokhene isagwa. 26 Munjira ibodzi ene, khala Sathani asathamangisa Sathani, pyenepi pisabveka kuti iye agawika ekhene. Mphapo, umambo wace unapitiriza tani kukhala wakuwanga? 27 Kusiyapo pyenepi, khala ine ndisabulusa madimonyo na mphambvu za Bhelizebhu, mphapo anyakupfundza anu asaabulusa na mphambvu za ani? Na thangwi ineyi, anyakupfundza anu anadzakutongani. 28 Mbwenye khala ndisabulusa madimonyo na mphambvu ya nzimu wa Mulungu, pisabveka kuti Umambo wa Mulungu wafika kuna imwe mwakututumusa.+ 29 Peno munthu anakwanisa tani kupita nʼnyumba mwa munthu wamphambvu mbankwatira pinthu pyace, angakhonda kumʼmanga pakutoma? Basi ene angamala kucita pyenepi, anakwanisa kutapata pinthu pya nʼnyumba mwace. 30 Munthu anakhonda kukhala kukhundu yanga, ndi nyamalwa wanga, pontho ule anakhonda kuphata na ine basa yakugumanya anthu toera abwere kuna ine, asaamwaza.+

31 “Na thangwi ineyi, ine ndinakupangani kuti anthu anadzalekererwa ntundu onsene wa madawo na kutikana kunacita iwo, mbwenye ule anatikana nzimu wa Mulungu nkhabe kudzalekererwa.+ 32 Ule analonga mwakuipa Mwana wa munthu, analekererwa;+ mbwenye ule analonga mwakuipa nzimu wakucena, nkhabe kudzalekererwa, nee mu ndzidzi uno, nee mu ndzidzi unafuna kudza.+

33 “Khala ndimwe muti wadidi, misapo yanu inadzakhala yadidi; mbwenye khala ndimwe muti wakuipa, misapo yanu inadzakhalambo yakuipa, thangwi muti usadziwika na misapo yace.+ 34 Imwe ana a nyoka,+ nakuti ndimwe anthu akuipa, munakwanisa tani kulonga pinthu pyadidi? Thangwi mulomo usalonga pire pidadzala muntima.+ 35 Munthu wadidi asalonga pinthu pyadidi, thangwi muntima mwace mwadzala na pinthu pyadidi. Munthu wakuipa asalonga pinthu pyakuipa, thangwi muntima mwace mwadzala na pinthu pyakuipa.+ 36 Ine ndinakupangani kuti pa Ntsiku Yakutongwa, anthu anadzatawirira mulando+ wa mafala onsene akukhonda thema analonga iwo; 37 khala mafala ako ndi adidi, unadzaoniwa kuti ndiwe wakulungama, mbwenye khala mafala ako ndi akuipa, unadzakhala na mulando.”

38 Natenepa, apfundzisi a mwambo na Afarisi alonga: “Mpfundzisi, ife tisafuna mutipangize cidzindikiro* cibodzi.”+ 39 Penepo Yezu aatawira: “Imwe anthu akuipa na akukhonda bvera* Mulungu, musapitiriza kusaka cidzindikiro, mbwenye nkhabepo cidzindikiro cinango cinafuna kupangizwa imwe, kusiyapo cidzindikiro ca mprofeta Yona.+ 40 Ninga Yona wakuti amala ntsiku zitatu, masiku na masikati mʼmimba mwa ntsomba ikulu,+ munjira ibodzi ene Mwana wa munthu anadzamala ntsiku zitatu masiku na masikati munthumbi.+ 41 Pa Ntsiku Yakutongwa, anthu a ku Ninive anadzalamuswa pabodzi na anthu a ndzidzi uno, mbaakonesa, thangwi iwo atcunyuka pidabva iwo mphangwa zidamwaza Yona.+ Mbwenye onani! Munthu wankulu kakamwe kupiringana Yona ali pano.+ 42 Mambo wankazi wakunterero* anadzalamuswa muli akufa pabodzi na anthu a ndzidzi uno pa Ntsiku Yakutongwa, iye anadzaakonesa, thangwi iye abuluka kutali kakamwe toera kubvesera udziwisi wa Salomoni.+ Mbwenye onani! Munthu wankulu kakamwe kupiringana Salomoni ali pano.+

43 “Dimonyo angabuluka muna munthu, asapita na nʼthando mbasaka mbuto yakupuma, mbwenye angakhonda kuigumana,+ 44 iye asalonga: ‘Ndinabwerera kunyumba yanga idabuluka ine.’ Angafika asagumana kuti nkhabe munthu anakhala panyumba ineyi, mbwenye yamala kupswairwa na kubalikiswa. 45 Natenepa, asaenda kakwata madimonyo anango manomwe akuipa kakamwe kupiringana iye. Angapita muna munthu, asakhala mwenemo; buluka penepo, makhaliro akumalisa a munthu unoyu asatekera kakamwe kupiringana akutoma.+ Pyenepi ndipyo pinafuna kudzacitikambo kuna anthu awa akuipa.”

46 Mu ndzidzi ukhalonga iye na mwinji wa anthu, mai wace na abale ace+ akhadalimira kunja, iwo akhafuna kulonga naye.+ 47 Penepo munthu unango ampanga: “Mpfundzisi, mai wanu na abale anu ali kunja, asafuna kulonga na imwe.” 48 Pakutawira munthu adampanga, Yezu alonga: “Mbani mai wanga, pontho mbani abale anga?” 49 Iye afuthula djanja yace, mbathonya anyakupfundzace, mbalonga: “Ona, mai wanga na abale anga ndi awa!+ 50 Thangwi ule anacita pinafuna Babanga wakudzulu, unoyu ndiye mʼbale wanga wamamuna, wankazi na mai wanga.”+

13 Pa ntsiku ineyi Yezu abuluka panyumba ineyi, mbaenda kakhala pantsi nʼkhundu mwa bara. 2 Mwinji ukulu wa anthu wagumanyikana nʼkhundu mwace, natenepa iye akwira mʼmwadiya mbakhala pantsi, mwinji onsene wa anthu ukhadalimira pagombe.+ 3 Penepo iye aphatisira misangani toera kuapfundzisa pinthu pizinji,+ mbalonga: “Nyakubzwala mʼbodzi aenda kabzwala mbeu.+ 4 Mu ndzidzi ukhabzwala iye, mbeu zinango zagwa nʼkhundu mwa njira, zabwera mbalame mbazidya mbeu zenezi.+ 5 Zinango zagwa pa miyala pakuti nee pakhali na mataka mazinji, penepo zamera mwakucimbiza thangwi mataka akhadacepa.+ 6 Mbwenye pidapisa dzuwa, umera wapya mbubunyala, thangwi nee ukhali na mitcitci. 7 Zinango zagwa pa minga, minga yakula mbipingiza kukula kwa mbeu.+ 8 Mbwenye zinango zagwa pa mataka adidi, mbazitoma kubala misapo. Iyi yabala 100, inango 60, inangombo 30.+ 9 Ule ali na makutu akubva, mbabve.”+

10 Anyakupfundzace abwera mbambvundza: “Thangwi yanji musaphatisira misangani pakulonga nawo?”+ 11 Yezu aatawira: “Imwe mwatawiriswa kubvesesa cibisobiso*+ ca Umambo wakudzulu, mbwenye iwo nee atawiriswa. 12 Thangwi ule ali na pinthu anadzathimizirwa pinango mbakhala na pizinji; mbwenye ule adasowa pinthu, anadzapokoserwa piri na iye.+ 13 Ine ndisaphatisira misangani pakulonga nawo thangwi iwo asayangʼana mbwenye nkhabe kuona cinthu, asabvesera mbwenye nkhabe kubva cinthu, pontho iwo nkhabe kubvesesa mabvekero apyo.+ 14 Pidalemba mprofeta Izaiya pisakwanirisika kuna iwo. Iye alonga: ‘Mwandimomwene imwe munadzabva, mbwenye nee munadzabvesesa mabvekero apyo, mwandimomwene imwe munadzayangʼana mbwenye nee munadzaona cinthu.+ 15 Thangwi mitima ya anthu awa ndi yakuuma. Iwo asabva mbwenye nkhabe kucita pinabva iwo. Afunga maso awo na makutu awo toera akhonde kuona cinthu nee kubva cinthu. Natenepa, iwo nkhabe kubvesesa pinaphembwa iwo, toera akhonde kubwerera kuna ine mbandiawangisa.’+

16 “Mbwenye anyakutsandzaya ndimwe thangwi maso anu asaona, pontho makutu anu asabva.+ 17 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti aprofeta azinji na anthu anango akulungama akhafuna kuona pinthu pinaona imwe, mbwenye nee apiona,+ pontho iwo akhafuna kubva pinthu pinabva imwe, mbwenye nee apibva.

18 “Cincino bveserani mabvekero a nsangani wa munthu adabzwala mbeu.+ 19 Mbeu zidagwa nʼkhundu mwa njira, ndi munthu anabva mphangwa za Umambo mbakhonda kuzibvesesa, Nyakuipa+ asabwera mbabulusa pidabzwalwa muntima mwa munthu unoyu.+ 20 Mbeu zidagwa pa mataka a miyala ndi munthu anabva mphangwa za Umambo mbazitawira mwakutsandzaya.+ 21 Mbwenye nakuti iye nkhabe mitcitci muntima mwace, asathambaruka mu ndzidzi wakucepa, angathimbana na pinentso peno kutcingwa thangwi ya mphangwa za Umambo, iye asabwerera nduli mwakucimbiza. 22 Mbeu zidabzwalwa pa minga ndi munthu anabva mphangwa za Umambo, mbwenye thangwi yakudzudzumika na pinthu pya dziko ino*+ pabodzi na mphambvu yakunyengeza ya mpfuma, pisapingiza mafala a Mulungu mbakhonda kubala misapo.+ 23 Mbeu zidagwa pa mataka adidi ndi munthu anabva mphangwa za Umambo mbabvesesa mabvekero azo, mwandimomwene iye asabala misapo. Uyu asabala misapo 100, unango 60, unangombo 30.”+

24 Yezu alonga nsangani unango kuna iwo mbati: “Umambo wakudzulu unakwanisa kulandaniswa na munthu adabzwala mbeu zadidi mʼmunda mwace. 25 Mu ndzidzi ukhagona anthu, abwera nyamalwa wace mbabzwala nyakasongole mʼmunda wa tirigu, mbaenda pyace. 26 Pidakula umera wa tirigu mbutumbuka, nyakasongole atoma kuonekambo. 27 Penepo anyabasa a mwanaciro munda abwera, mbalonga: ‘Mbuya, imwe nee mwabzwala mbeu zadidi mʼmunda mwanu? Mphapo nyakasongole abuluka kupi?’ 28 Iye aatawira: ‘Alipo nyamalwa adacita pyenepi.’+ Penepo anyabasa abvundza: ‘Mphapo musafuna tiende kadula nyakasongole?’ 29 Iye aatawira: ‘Nkhabe, gopa pakudula nyakasongole, munadulambo tirigu. 30 Siyani pyonsene pikule pabodzi pene. Pa ndzidzi wakubvuna, ndinadzapanga anyakubvuna kuti: Pakutoma gumanyani nyakasongole mbamumʼmanga misumbu toera apiswe; buluka penepo gumanyani tirigu mbamuikha ncikwa canga.’”+

31 Iye aapanga nsangani unango, mbalonga: “Umambo wakudzulu walandana na mbeu ya mostardha yakuti munthu aikwata mbaibzwala mʼmunda mwace.+ 32 Mbeu ineyi ndi ingʼono kakamwe kupiringana mbeu zonsene, mbwenye ingamera isakula kakamwe kupiringana miti yonsene ya nʼdimba, mbikhala muti ukulu, natenepa mbalame zakudzulu zisamanga ntsandza mu nthawi zace.”

33 Iye aapanga nsangani unango: “Umambo wakudzulu walandana na ntombwe wakutupisa mikate wakuti nkazi asaukwata mbaubvungaza na ntsengwa zitatu* za ufa mpaka kutupisa ufa onsene wakumunywa.”+

34 Yezu aphatisira misangani toera kuapanga pinthu pyenepi pyonsene. Mwandimomwene, iye nee alonga cinthu kuna iwo mwakukhonda kuphatisira nsangani,+ 35 toera akwanirisike mafala adalonga mprofeta kuti: “Ndinadzafungula mulomo wanga mbandilonga na misangani; ndinadzadziwisa pinthu pidabisalika kubulukira pakutoma kwa dziko yapantsi.”+

36 Pidamala iye kupanga mwinji wa anthu toera uende, iye apita nʼnyumba. Anyakupfundzace anfendedzera mbalonga: “Tifokotozereni pinalonga nsangani wa nyakasongole mʼmunda wa tirigu.” 37 Iye aatawira: “Adabzwala mbeu zadidi ndi Mwana wa munthu; 38 munda ndi dziko yapantsi.+ Mbeu zadidi ndi ana a Umambo, mbwenye nyakasongole ndi ana a Nyakuipa,+ 39 nyamalwa adabzwala nyakasongole ndi Dyabo. Ndzidzi wakubvuna ndi kumala kwa makhaliro a dziko,* anyakubvuna ndi aanju. 40 Natenepa, ninga nyakasongole asagumanywa mbapiswa pa moto, pinacitikambo sawasawa pakumala kwa makhaliro a dziko.*+ 41 Mwana wa munthu anadzatuma aanju ace, iwo anadzabulusa mu Umambo wace anthu onsene anacitisa andzawo kugwa mʼmadawo* na ale anacita pinthu pyakuipa, 42 iwo anadzaponya anthu anewa pa moto ukulu.+ Penepo iwo anadzalira mbakukuta* mano awo. 43 Pa ndzidzi unoyu, anthu akulungama anadzayetimira kakamwe ninga dzuwa+ mu Umambo wa Babawo. Ule ali na makutu akubva, mbabve.

44 “Umambo wakudzulu walandana na mpfuma idabiswa mʼmunda, munthu unango aigumana mbaibisambo; thangwi yakukomerwa, iye aenda kagulisa pinthu pyonsene pikhali na iye mbagula munda unoyu.+

45 “Pontho, Umambo wakudzulu walandana na nyamalonda anasaka miyala ya ntengo ukulu.* 46 Pidagumana iye mwala ubodzi wa ntengo ukulu kakamwe,* aenda kagulisa pinthu pyonsene pikhali na iye mbagula mwala unoyu.+

47 “Umambo wakudzulu walandana na kokota idagwisirwa mʼbara mbimanga ntsomba za mitundu yonsene. 48 Pidadzala kokota, anthu aikwewera kuntunda mbakhala pantsi; buluka penepo asankhula ntsomba zadidi+ mbaziikha mpitundu, mbwenye zakuipa+ azitaya. 49 Pinadzacitikambo sawasawa pakumala kwa makhaliro a dziko.* Aanju anadzaenda kapambula anthu akuipa pakati pa anthu akulungama, 50 iwo anadzaponya anthu akuipa pa moto ukulu. Penepo iwo anadzalira mbakukuta* mano awo.

51 Yezu aabvundza: “Mwabvesesa mabvekero a pinthu ipi pyonsene?” Iwo antawira: “Inde Mbuya.” 52 Buluka penepo iye aapanga: “Nakuti mwabvesesa pyonsene, dziwani kuti munthu anapfundzisa anthu pakweca angapfundziswa pya Umambo wakudzulu, analandana na mwanaciro nyumba wakuti asabulusa pinthu pipswa na pyakale mʼmbuto inakoyera iye mpfuma yace.”

53 Pidamala Yezu kulonga misangani ineyi, iye abuluka pa mbuto ineyi. 54 Pidafika iye kucisa ca kwawo,+ Yezu atoma kupfundzisa anthu mu sinagoga yawo, natenepa iwo adzuma kakamwe mbalonga: “Kodi munthu uyu agumana kupi udziwisi unoyu, pontho mbani adampasa mphambvu zakucita pirengo pyenepi?+ 55 Kodi iye si mwana wa mesiri wakupala matabwa* tayu?+ Kodi mai wace nee asacemerwa Mariya, abale ace nee ndi Tiyago, Zuze, Simau na Yuda?+ 56 Kodi anakazi ace onsene, nee ali na ife? Mphapo agumana kupi udziwisi na mphambvu yakucita pirengo?”+ 57 Natenepa, iwo akhonda kunʼkhulupira.+ Mbwenye Yezu aapanga: “Mprofeta asalemedzwa mʼmbuto zonsene, mbwenye nee asalemedzwa ku dziko yace na panyumba pace.”+ 58 Thangwi yakusowa kwawo cikhulupiro, Yezu nee acita pirengo pizinji kweneko.

14 Pa ndzidzi unoyu, Herodhi ntongi wa Galileya, abva pinthu pikhacita Yezu,+ 2 mbapanga anyabasa ace: “Unoyu ndi Juwau Mʼbatizi. Iye alamuswa muli akufa, na thangwi ineyi iye asakwanisa kucita pirengo pyenepi.”+ 3 Herodhi* akhadamangisa Juwau mbamuikhisa nkaidi thangwi ya Herodhiya nkazi wa Filipi mʼbale wace Herodhi.+ 4 Herodhi acita pyenepi thangwi Juwau akhampanga: “Mwakubverana na mwambo, si pyadidi tayu kuti iye akhale nkazanu.”+ 5 Herodhi akhafuna kupha Juwau, mbwenye akhagopa mwinji wa anthu thangwi iwo akhaona Juwau ninga mprofeta.+ 6 Mbwenye pa phwando yakukumbukira ntsiku yakubalwa kwa Herodhi,+ mwana wankazi wa Herodhiya abvina pamaso pa anthu adacemerwa pa phwando ineyi, Herodhi mbakomerwa kakamwe.+ 7 Natenepa iye adumbira kuti anampasa pyonsene pikhafuna iye kuphemba. 8 Penepo, mwakubverana na pidampanga mai wace, ntsikana alonga: “Ndipaseni nsolo wa Juwau Mʼbatizi mu mbale.”*+ 9 Mambo atsukwala, mbwenye thangwi ya kudumbira kudacita iye pamaso pa anthu akhadya na iye,* atonga kuti ntsikana apaswe nsolo wa Juwau. 10 Natenepa, atuma munthu toera kuenda kagwanda nsolo wa Juwau nkaidi. 11 Nsolo wa Juwau wabwereswa mu mbale mbuperekwa kuna ntsikana, penepo ntsikana aukwata mbaenda nawo kuna mai wace. 12 Buluka penepo, anyakupfundza a Juwau abwera mbakwata manungo ace mbaenda kaaikha munthumbi; pidamala iwo aenda kadziwisa Yezu. 13 Pidabva iye pyenepi, Yezu abuluka penepo na mwadiya mbaenda ku mbuto yakutali na anthu toera akhale ekhene. Mbwenye mwinji wa anthu pidabva iwo pyenepi, abuluka mʼmizinda yawo mbantowera na miyendo.+

14 Pidawambuka iye, aona mwinji ukulu wa anthu, iye aabvera ntsisi+ mbawangisa atenda onsene pakati pawo.+ 15 Mbwenye pikhadoka dzuwa, anyakupfundzace abwera kuna iye mbampanga: “Kuno ndi kutali na anthu, pontho dzuwa ikudoka, pangani mwinji wa anthu umwazike toera uende mʼmamidzi ukagule okhene cakudya.”+ 16 Mbwenye Yezu aapanga: “Iwo nee asafunika kuenda; apaseni imwe cakudya.” 17 Iwo antawira: “Ife nkhabe cinthu cinango pano kusiyapo mikate mixanu na ntsomba ziwiri.” 18 Yezu alonga: “Ndipaseni kuno.” 19 Iye aphemba anthu toera akhale pantsi padzulu pa tsanga. Buluka penepo, iye akwata mikate mixanu na ntsomba ziwiri, ayangʼana kudzulu mbacita phembero,+ pidamala iye kugwanda-gwanda mikate, aipereka kuna anyakupfundzace, anyakupfundza aiperekambo kuna mwinji wa anthu. 20 Natenepa anthu onsene adya mbakhuta, iwo agumanya mapindi adasala mbadzadza pitundu 12.+ 21 Anthu adadya akhali amuna 5.000, kusiyapo akazi na anangʼono.+ 22 Penepo, mwakukhonda dembuka, Yezu apanga anyakupfundzace kuti akwire mʼmwadiya toera atsogole kuenda kuntunda unango wa bara mu ndzidzi ukhapanga iye anthu toera abwerere kwawo.+

23 Pidamala iye kupangana mwinji wa anthu, Yezu akwira paphiri ekhene toera kuphembera.+ Pidadoka dzuwa, iye akhali penepo ekhene. 24 Pa ndzidzi unoyu, mwadiya ukhali kutali kakamwe na ntunda, iwo ukhamenywa kakamwe na mabimbi thangwi akhaenda kunabuluka mphepo. 25 Pa ndzidzi unalira madzongwe akumalisa,* Yezu aenda kuna iwo mbakafamba padzulu pa madzi. 26 Pidamuona iwo mbakafamba padzulu pa madzi, anyakupfundzace agopa kakamwe, mbalonga: “Ndi masomphenya!” Iwo akhuwa thangwi yakugopa. 27 Mbwenye mwakucimbiza Yezu aapanga: “Pfulikani! Ndine pano, lekani kugopa.”+ 28 Pedhru antawira: “Mbuya, khala ndimwe, nditawiriseni ndibwere kuna imwe na padzulu pa madzi.” 29 Yezu ampanga: “Bwera!” Natenepa, Pedhru abuluka mʼmwadiya mbafamba padzulu pa madzi kuenda kuna Yezu. 30 Mbwenye pidayangʼana iye condzi, Pedhru agopa. Pidatoma iye kulirima akhuwa: “Mbuya, ndipulumuseni!” 31 Mwakucimbiza Yezu afuthula nkono wace, aphata Pedhru mbampanga: “Iwe munthu wa cikhulupiro cakucepa, thangwi yanji wapenula?”+ 32 Pidamala iwo kukwira mʼmwadiya, condzi cathowa. 33 Buluka penepo, anyakupfundza akhali mʼmwadiya anʼgodamira mbalonga: “Mwandimomwene, imwe ndimwe Mwana wa Mulungu.” 34 Iwo awambuka bara mbatsama ku Jenezareti.+

35 Anthu a kweneko pidadzindikira iwo Yezu, aenda kadziwisa anthu onsene a pisa pya cifupi, penepo iwo abweresa anthu onsene akhabva kupha. 36 Anthu akhadembetera Yezu toera iwo akhuye kwene basi nkhomo ya nguwo yace,+ penepo onsene akhaikhuya akhawanga.

15 Buluka penepo, Afarisi angasi na apfundzisi a mwambo adabuluka ku Yerusalemu aenda kuna Yezu,+ mbambvundza: 2 “Thangwi yanji anyakupfundza anu asapwaza miyambo ya akulu akale?* Iwo nkhabe kusamba manja* angafuna kudya.”+

3 Yezu aatawira: “Thangwi yanji imwe musapwaza mitemo ya Mulungu thangwi ya miyambo yanu?+ 4 Thangwi Mulungu alonga: ‘Lemedza pai wako na mai wako,’+ pontho iye alonga: ‘Munthu analonga mwakuipa* babace peno mai wace asafunika kuphiwa.’+ 5 Mbwenye imwe musalonga: ‘Munthu anapanga babace peno mai wace kuti: “Pyonsene piri na ine pyakuti mbidakwanisa kukuphedzani napyo, ndapipereka kale kuna Mulungu ninga muoni,”+ 6 nee asafunikabve kuphedza anyakubalace.’ Natenepa, mwacitisa mafala a Mulungu kukhala akusowa basa thangwi ya miyambo yanu.+ 7 Imwe ampfakafaka, Izaiya alonga mwakubveka thangwi ya imwe kuti:+ 8 ‘Anthu awa asandilemedza na milomo yawo basi, mbwenye mitima yawo iri kutali kakamwe na ine. 9 Iwo asandilambira papezi, thangwi asapfundzisa miyambo ya anthu ninga ndi pipfundziso pya Mulungu.’”+ 10 Penepo Yezu acemera mwinji wa anthu toera abwere cifupi, mbaapanga: “Bveserani, pontho bvesesani mafala awa:+ 11 Pinapswipisa munthu si pire pinapita na pamulomo pace tayu, mbwenye ndi pire pinabuluka na pamulomo pace.”+

12 Penepo anyakupfundzace abwera, mbampanga: “Musadziwa kuti Afarisi aipirwa na mafala adalonga imwe?”+ 13 Iye aatawira: “Miti yonsene idakhonda kutcekwa na Babanga wakudzulu, iye anadzaidula. 14 Alekeni pyawo. Iwo ndi maboliboli. Boliboli angatsogolera boliboli ndzace onsene anagwera nʼdjenje.”+ 15 Pedhru ampanga: “Tifokotozereni mabvekero a nsangani unoyu.” 16 Penepo Yezu alonga: “Imwembo mudzati kupibvesesa?+ 17 Nee musadziwa kuti pyonsene pinapita na pamulomo pisaenda mʼmimba, mbapitayiwa munthu angaenda ncimbuzi? 18 Mbwenye pinthu pyonsene pinabuluka pamulomo wa munthu, pisabulukira muntima mwace, pyenepi ndipyo pinapswipisa munthu.+ 19 Thangwi muntima ndimo munabuluka manyerezero akuipa:+ Pyakupha munthu, pyaupombo, pyaulukwali,* umbava, umboni wauthambi na mafala akupwaza Mulungu. 20 Pyenepi ndi pinthu pinapswipisa munthu; mbwenye kudya nee kusamba manja* nkhabe kupswipisa munthu.”

21 Yezu abuluka penepo mbaenda kucisa cinagumanika ku Tiro na Sidhoni.+ 22 Cisa ceneci cisacemerwa Fenisya, nkazi mʼbodzi wa cisa ceneci abwera, mbamʼphemba mwakukhuwa: “Mbuya, Mwana wa Dhavidhi, ndibverenimbo ntsisi. Mwananga wankazi akuthabuka kakamwe thangwi iye ali na dimonyo.”+ 23 Mbwenye Yezu nee antawira. Na thangwi ineyi, anyakupfundzace abwera mbalonga kuna iye: “Mpangeni aende pyace, thangwi iye asapitiriza kukhuwa nduli mwathu.” 24 Iye atawira: “Nee ndatumwa toera kuenda kuna anthu onsene, mbwenye basi ene kuna mabira akutayika a dzindza ya Izraeli.”+ 25 Mbwenye nkazi abwera, anʼgodamira mbalonga: “Mbuya, ndiphedzeni!” 26 Yezu antawira: “Si pyadidi tayu kukwata nkate wa ana mbatiuponyera anambwa angʼono.” 27 Nkazi alonga: “Inde Mbuya, mbwenye undimomwene ndi wakuti anambwa angʼono asadya manyedzwa anagwa pantsi pameza ya ambuyawo.”+ 28 Yezu antawira: “Nkaziwe, cikhulupiro cako ndi cikulu; mbapicitike ninga munafunira iwe.” Natenepa, mwanace wankazi awanga pa ndzidzi unoyu.

29 Pidabuluka iye kweneko, Yezu aenda cifupi na bara ya Galileya.+ Buluka penepo, akwira paphiri mbakhala pantsi. 30 Penepo anthu azinji anfendedzera, mbabweresa anthu akulamala miyendo, anyampfutete, maboliboli, mabewewe na anango azinji, iwo aabweresa mwakucimbiza kuna Yezu, iye mbaawangisa.+ 31 Natenepa, anthu adzumatirwa kakamwe pidaona iwo kuti mabewewe akulonga, anyakulamala akuwanga, anyampfutete akufamba, maboliboli akuona, penepo iwo asimba Mulungu wa Izraeli.+

32 Mbwenye Yezu acemera anyakupfundzace mbaapanga: “Ndikubvera ntsisi mwinji uyu wa anthu,+ thangwi iwo ali na ine mu ntsiku zitatu, pontho iwo nkhabe cakudya. Ine nee ndisafuna kuti iwo aende na njala gopa anadzakomoka panjira.”+ 33 Mbwenye anyakupfundzace antawira: “Kuno ndi kutali kakamwe, tinagumana kupi mikate toera kupasa mwinji ukulu wa anthu ninga uyu?”+ 34 Penepo Yezu aabvundza: “Muli na mikate mingasi?” Iwo atawira: “Minomwe na ntsomba zingʼono zingasi.” 35 Natenepa, pidamala Yezu kupanga mwinji wa anthu toera ukhale pantsi, 36 iye akwata mikate minomwe na ntsomba, pidamala iye kucita phembero yakupereka takhuta, agwanda-gwanda mikate mbaipereka kuna anyakupfundzace, anyakupfundza aiperekambo kuna mwinji wa anthu.+ 37 Penepo onsene adya mbakhuta, pontho agumanya mapindi adasala mbadzadza pitundu pinomwe pikulu.+ 38 Anthu adadya akhali amuna 4.000, kusiyapo akazi na anangʼono. 39 Buluka penepo, pidamala iye kupanga mwinji wa anthu kuti abwerere kwawo, iye akwira mʼmwadiya mbafika kucisa ca Magadhani.+

16 Kweneko, Afarisi na Asadhuki afendedzera Yezu. Toera kumuyesera, iwo amʼphemba toera aacitire cirengo cibodzi mu dzina ya Mulungu.2 +Iye aatawira: “Mu ndzidzi unadoka dzuwa, mungaona kuti kudzulu kwafuira, imwe musalonga: ‘Mangwana kunacerwa mwadidi,’ 3 namacibese mungaona kuti kudzulu kuna mitambo, imwe musalonga: ‘Lero kunja kwaipa, madzi anabvumba.’ Imwe musadziwa kufokotoza pidzindikiro pyakudzulu, mbwenye pidzindikiro pya midzidzi imwe nee munakwanisa kupifokotoza. 4 Imwe anthu akuipa na akukhonda kubvera Mulungu musapitiriza kusaka cidzindikiro, mbwenye nkhabepo cidzindikiro cinango cinafuna kupangizwa imwe+ kusiyapo cidzindikiro ca Yona.”+ Natenepa Yezu aasiya mbabuluka pyace.

5 Penepo anyakupfundzace awambuka kuntunda unango wa bara mbaduwala kukwata mikate.+ 6 Yezu aapanga: “Fungulani maso anu, pontho citani mphole-mphole na ntombwe wakutupisa mikate wa Afarisi na Asadhuki.”+ 7 Mbwenye anyakupfundzace atoma kucedza okhene, mbalonga: “Panango alonga pyenepi thangwi ife nee takwata mikate.” 8 Pidadziwa iye pyenepi, Yezu aapanga: “Imwe anthu a cikhulupiro cakucepa, thangwi yanji musaketesana thangwi yakusowa mikate? 9 Kodi mudzati kupibvesesa tayu? Nee musakumbuka kuti na mikate mixanu, adya amuna 5.000? Ndi pitundu pingasi pidadzadza imwe na mapindi adasala a mikate?+ 10 Peno nee musakumbuka kuti na mikate minomwe, adya amuna 4.000? Ndi pitundu pingasi pikulu pya mapindi akusala pidadzadza imwe?+ 11 Thangwi yanji nee mukudzindikira kuti nee ndikhalonga pya mikate? Ine ndikhafuna kulonga kuti musafunika kucita mphole-mphole na ntombwe wakutupisa mikate wa Afarisi na Asadhuki.”+ 12 Penepo iwo adzindikira kuti iye nee aapanga toera acite mphole-mphole na ntombwe wakutupisa mikate, mbwenye akhafunika kucita mphole-mphole na pipfundziso pya Afarisi na Asadhuki.

13 Pidafika iye mucisa ca Sezareya-Filipi, Yezu abvundza anyakupfundzace: “Kodi anthu asalonga kuti Mwana wa munthu ndi ani?”+ 14 Iwo antawira: “Anango asalonga kuti ndimwe Juwau Mʼbatizi,+ anango asalonga kuti ndimwe Eliya,+ anangombo asalonga kuti ndimwe Yeremiya peno mʼbodzi wa aprofeta.” 15 Iye aabvundza: “Mphapo imwembo musalonga kuti ndine ani?” 16 Simau Pedhru atawira: “Imwe ndimwe Kristu,+ Mwana wa Mulungu wa mʼmaso.”+ 17 Yezu antawira mbati: “Nyakutsandzaya ndiwe Simau mwana wa Yona, thangwi si munthu* tayu adakufokotozera pyenepi, mbwenye ndi Babanga wakudzulu.+ 18 Ine ndinakupangambo kuti: Iwe ndiwe Pedhru,+ pamwala uyu+ ndinadzamanga mpingo wanga, pontho mphambvu yakufa* nkhabe kudzaukunda. 19 Ndinadzakupasa maxavi a Umambo wakudzulu. Pyonsene pinafuna kudzamanga iwe pa dziko yapantsi, pyamangwa kale kudzulu, pontho pyonsene pinafuna kudzasudzula iwe pa dziko yapantsi, pyasudzulwa kale kudzulu.” 20 Penepo iye acenjeza anyakupfundzace mwamphambvu kuti aleke kupanga nee munthu mʼbodzi kuti iye ndi Kristu.+

21 Kubulukira pa ndzidzi unoyu, Yezu atoma kufokotozera anyakupfundzace kuti iye asafunika kuenda ku Yerusalemu. Kweneko iye anathabuswa kakamwe na akulu a mbumba, akulu a anyantsembe na apfundzisi a mwambo. Buluka penepo iye anaphiwa, mbwenye pa ntsiku yacitatu iye analamuswa muli akufa.+ 22 Na thangwi ineyi, Pedhru aenda naye pakhundu mbatoma kunsandika, mbati: “Mbuya, bverekani ntsisi mwekhene! Pyenepi nee pisafunika kukucitikirani.”+ 23 Yezu apasira nkhodolo Pedhru mbampanga: “Buluka patsogolo panga Sathani! Kwa ine, iwe ndiwe mwala wakugwegwedusa, thangwi manyerezero ako si a Mulungu tayu, mbwenye ndi a anthu.”+

24 Buluka penepo Yezu alonga kuna anyakupfundzace kuti: “Munthu anafuna kunditowera, asafunika akhondeke ekhene, akwate muti wace wakusikimizira* mbapitiriza kunditowera.+ 25 Thangwi munthu anafuna kupulumusa umaso wace, anadzauluza, mbwenye ule analuza umaso wace thangwi ya ine, anadzaugumana pontho.+ 26 Kodi munthu anawinanji angakhala na pinthu pyonsene pya dziko ino, mbwenye mbaluza umaso wace?+ Peno, ninji cinafuna kupereka munthu toera kugula umaso wace?+ 27 Thangwi Mwana wa munthu anadzabwera na mphambvu ya Babace pabodzi na aanju ace. Penepo iye anadzatcunyusa ale anacita pinthu pyakuipa, mbapasa nkhombo ale anacita pinthu pyadidi.+ 28 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti anango mwa ale ali pano nee anadzafa mbadzati kuona Mwana wa munthu mbakabwera mu Umambo wace.”+

17 Pidapita ntsiku zitanthatu, Yezu akwata Pedhru, Tiyago na mʼbale wace akhacemerwa Juwau mbakwira na iwo basi paphiri yakulapha.+ 2 Iye acinjika pamaso pawo; nkhope yace ikhayetimira ninga dzuwa, nguwo zace zacena kakamwe ninga ceza.+ 3 Iwo aonambo Mose na Eliya mbakacedza na iye. 4 Penepo Pedhru apanga Yezu: “Mbuya, mphyadidi tikhale pyathu pano. Mungafuna, ine ndinamanga misasa mitatu pano, ubodzi wanu, unango wa Mose unangombo wa Eliya.” 5 Mu ndzidzi ukhalonga iye, khole yakucena kakamwe yaaphimbira, pontho yabveka fala mu khole mbilonga: “Uyu ndi Mwananga wakufunika, anakomerwa na ine,+ mbvereni.”+ 6 Pakubva mafala anewa, anyakupfundza agopa kakamwe, iwo agodama mbakotamisa nkhope zawo pantsi. 7 Buluka penepo Yezu aafendedzera, aaphata mbalonga: “Lamukani. Lekani kugopa.” 8 Pidalamusa iwo nkhope zawo, iwo nee aona munthu unango, mbwenye aona Yezu basi. 9 Pikhatcita iwo paphiri, Yezu aapanga: “Lekani kupanga nee munthu mʼbodzi pinthu pidaona imwe, mpaka Mwana wa munthu angalamuswa muli akufa.”+

10 Mbwenye anyakupfundzace ambvundza: “Thangwi yanji apfundzisi a mwambo asalonga kuti ndi Eliya anafuna kubwera pakutoma?”+ 11 Iye aatawira: “Mwandimomwene Eliya anabwera mbasasanyira pinthu pyonsene.+ 12 Mbwenye ine ndinakupangani kuti Eliya abwera kale, pontho iwo acimwana kundzindikira, mʼmbuto mwace ancitira pinthu pyakuipa mwakubverana na pikhafuna iwo.+ Munjira ibodzi ene, Mwana wa munthu anadzathabuswambo mʼmanja mwawo.”+ 13 Natenepa anyakupfundzace adzindikira kuti iye akhalonga pya Juwau Mʼbatizi.

14 Pidafika iwo pana mwinji wa anthu,+ mamuna mʼbodzi afendedzera Yezu, agodama mbalonga: 15 “Mbuya, bverani ntsisi mwananga wamamuna thangwi iye ali na utenda wa njirinjiri, pontho ali kunentseka kakamwe. Iye kazinji kene asagwa pa moto na mʼmadzi.+ 16 Ine ndabwera naye kuna anyakupfundza anu, mbwenye iwo nee akwanisa kumuwangisa.” 17 Yezu atawira: “Imwe anthu akuipa na akusowa cikhulupiro,+ ndinapitiriza kukhala na imwe mpaka lini? Ndinakupirirani mpaka lini? Mʼbwereseni pano.” 18 Pidamʼbweresa iwo, Yezu asandika dimonyo, mbibuluka muna mʼphale. Mu ndzidzi ubodzi ene mʼphale awanga.+ 19 Penepo, anyakupfundza aenda kacedza na Yezu pakhundu, mbambvundza: “Thangwi yanji ife nee takwanisa kubulusa dimonyo?” 20 Iye aatawira: “Thangwi cikhulupiro canu ndi cakucepa. Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti imwe mungakhala na cikhulupiro ninga mbeu ya mostardha, munakwanisa kupanga phiri iyi: ‘Buluka pano uende kule,’ iyo inabulukadi. Nkhabe cinthu cinafuna kucimwanika kuna imwe.”+ 21 *——

22 Pikakhala Yezu pabodzi na anyakupfundzace ku Galileya, aapanga tenepa: “Mwana wa munthu anadzaperekwa mʼmanja mwa anthu,+ 23 iwo anadzamupha, mbwenye pa ntsiku yacitatu iye anadzalamuswa muli akufa.”+ Natenepa anyakupfundzace atsukwala kakamwe.

24 Pidafika iwo ku Kafarnau, anyakulipisa nsonkho wa madhrakima* mawiri afendedzera Pedhru mbambvundza: “Kodi mpfundzisi wanu asalipa nsonkho?”+ 25 Pedhru atawira: “Inde, iye asalipa.” Mbwenye pikhapita iye nʼnyumba, Yezu ndiye adatoma kulonga naye, mbati: “Simau ndi api maonero ako? Mbani asatongwa kulipa nsonkho kuna amambo a dziko? Ndi anawo peno anyaphena?” 26 Pidatawira Pedhru kuti: “Ndi anyaphena,” Yezu ampanga: “Ndimomwene, ana a amambo nee asatongwa kulipa nsonkho. 27 Mbwenye toera tikhonde kuagwegwedusa,+ ndoko ku bara, ponya cimedzo cako, ntsomba* yakutoma inafuna kumanga iwe, ifungule mulomo wace, unagumana kobiri ya parata.* Kwata kobiri ineyi toera uende kalipa nsonkho wako na wanga.”

18 Pa ndzidzi unoyu anyakupfundza afendedzera Yezu mbambvundza: “Mbani nkulu kakamwe mu Umambo wakudzulu?”+ 2 Penepo Yezu acemera mwanangʼono mbamuikha pakati pawo, 3 mbalonga: “Mwandimomwene ndinakupangani kuti mungakhonda kucinja mbamukhala ninga anangʼono,+ nee munadzapita mu Umambo wakudzulu.+ 4 Mbwenye ule anacepeseka mbakhala ninga mwanangʼono uyu, ndiye nkulu kakamwe mu Umambo wakudzulu;+ 5 pontho ule anatambira mwanangʼono ninga uyu mu dzina yanga, akutambirambo ine. 6 Mbwenye ule anagwegwedusa mʼbodzi wa anthu awa akucepeseka akuti asandikhulupira, mphyadidi amangirwe mwala ukulu wa libwe nʼkhosi mwace, ninga ule unazungunuswa na buru pakupeya, mbaponywa mʼbara.+

7 “Dzedze kuna anthu a dziko ino anacitisa anango kugwa mʼmadawo. Ndimomwene kuti anadzaoneka anthu anafuna kucitisa anango kugwa mʼmadawo. Mbwenye dzedze kuna anthu anafuna kucita pyenepi. 8 Khala djanja yako peno mwendo wako usakudawisa,* ugwande mbuutaya kutali na iwe.+ Thangwi mphyadidi kwa iwe kugumana umaso mbuli na mwendo ubodzi peno wakulamala, mʼmbuto mwakuponywa na manja mawiri ene peno miyendo miwiri ene pa moto wakwenda na kwenda.+ 9 Pontho khala diso yako isakudawisa,* ibuluse mbuitaya kutali na iwe. Thangwi mphyadidi kwa iwe kugumana umaso mbuli na diso ibodzi, mʼmbuto mwakuponywa mu Djehena*+ ya moto na maso ako mawiri ene. 10 Citani mphole-mphole toera mukhonde kupwaza nee mʼbodzi wa anangʼono awa, thangwi ine ndinakupangani kuti aanju awo kudzulu ndzidzi onsene asaona nkhope ya Babanga wakuti ali kudzulu.+ 11 *——

12 “Musaona tani? Munthu angakhala na mabira 100 ibodzi mbitayika,+ kodi iye nee anasiya mabira 99 mʼmapiri mbaenda kasaka bira idatayika?+ 13 Mwandimomwene ndinakupangani kuti angaigumana, iye anakomerwa kakamwe na bira ineyi kupiringana mabira 99 adakhonda kutayika. 14 Munjira ibodzi ene, Babanga* wakudzulu nkhabe funa kuti mʼbodzi wa anthu awa akucepeseka atayike.+

15 “Kusiyapo pyenepi, khala mʼbale wako akudawira, ndoko kampangize cidadawa iye* panu mwekha, iwe na iye basi.+ Iye angakubvesera, wawina mʼbale wako.+ 16 Mbwenye angakhonda kukubvesera, kwata munthu mʼbodzi peno awiri, toera pyonsene pikhale pyakutawirika khala pana umboni wa* anthu awiri peno atatu.+ 17 Angakhonda kuabvesera, ndoko kalonge ku mpingo.* Angakhondambo kubvesera mpingo, muone pyako ninga munthu wa dziko*+ peno ninga nyakulipisa misonkho.+

18 “Mwandimomwene ndinakupangani kuti pinthu pyonsene pinafuna imwe kumanga pantsi pano pinadzakhala pyamangwa kale kudzulu, pontho pyonsene pinafuna imwe kusudzula pantsi pano pinadzakhala pyasudzulwa kale kudzulu. 19 Mwandimomwene ndinakupanganimbo kuti anthu awiri mwa imwe pa dziko yapantsi pano angabverana toera kuphemba cinthu consene cakufunika, Babanga wakudzulu anadzaapasa cidaphemba iwo.+ 20 Thangwi panagumanyikana anthu awiri peno atatu mu dzina yanga,+ ine ndiri pakati pawo.”

21 Penepo Pedhru afendedzera Yezu mbambvundza: “Mbuya, ndisafunika kulekerera kangasi mʼbale wanga angandidawira? Mpaka kanomwe?” 22 Yezu antawira: “Ine ndinakupanga, si kanomwe basi tayu, mbwenye mpaka 77.+

23 “Na thangwi ineyi, Umambo wakudzulu walandana na mambo anafuna kuti anyabasa ace abweze mangawa adakwata iwo. 24 Mudatoma iye kubwezerwa mangawa, anyabasa ace amʼbweresera munthu mʼbodzi wakuti akhanfiyari matalento 10.000.* 25 Mbwenye thangwi yakusowa kobiri toera kubwezera mangawa ace, mambo atonga kuti mamuna unoyu, nkazace, anace na pinthu pyace pyonsene piguliswe toera kubwezera mangawa ace.+ 26 Penepo nyabasa unoyu agodama pamaso pa mambo mbalonga: ‘Ndaphata miyendo, ndisakuphembani toera mudikhire, ine ndinakubwezerani pyonsene.’ 27 Thangwi yakubvera ntsisi nyabasa wace, mambo amulekerera mangawa ace mbansiya toera aende pyace.+ 28 Mbwenye pidabuluka nyabasa unoyu, agumana nyabasa ndzace wakuti akhanfiyari madhenaryo 100.* Iye anʼkhwipa mbampanga: ‘Ndibwezere pyonsene pinandifiyari iwe.’ 29 Nyabasa ndzace agodama mbatoma kudembetera, mbati: ‘Ndaphata miyendo, ndisakuphembani toera mudikhire, ine ndinakubwezerani pyonsene.’ 30 Mbwenye iye akhonda, mbaenda kamuikhisa nkaidi mpaka angabwezera mangawa ace. 31 Anyabasa andzace pidaona iwo pyenepi, atsukwala napyo kakamwe, mbaenda kapanga mambo wawo pyonsene pidacitika. 32 Mambo ancemeresa mbampanga: ‘Iwe nyabasa wakuipa, pidandidembetera iwe, ine ndakulekerera mangawa ako onsene. 33 Kodi iwe nee ukhafunikambo kubvera ndzako ntsisi ninga mudakubvera ine ntsisi?’+ 34 Na thangwi ineyi, mambo aipirwa kakamwe mbampereka kuna anyakuonera kaidi toera afungirwe nkaidi, mpaka angabwezera mangawa ace onsene. 35 Natenepa, mʼbodzi na mʼbodzi wa imwe angakhonda kulekerera mʼbale wace na ntima onsene,+ Babanga wakudzulu anadzakutsalakanani munjira ibodzi ene.”+

19 Pidamala Yezu kulonga pinthu pyenepi, abuluka ku Galileya mbaenda kumadire a* Yudeya kuntunda unango wa Yordani.+ 2 Mwinji ukulu wa anthu wantowera, iye aawangisa kweneko.

3 Afarisi afendedzera Yezu toera kumuyesera, mbambvundza: “Kodi mamuna asatawiriswa kukhonda nkazace na mathangwi onsene?”+ 4 Yezu aatawira mbati: “Kodi imwe nee mwaleri kuti ule adacita anthu, pakutoma aacita mamuna na nkazi?+ 5 Iye alonga: ‘Na thangwi ineyi, mamuna anadzasiya babace na mai wace mbaphatana na nkazace, pontho uwiri wawo anadzakhala manungo mabodzi basi’.+ 6 Munjira ineyi, iwo si awiribve tayu, mbwenye ndi manungo mabodzi basi. Natenepa, pidagumanya Mulungu, munthu mbaleke kupimwaza.”+ 7 Iwo ambvundza: “Mphapo thangwi yanji Mose alonga kuti mamuna anakhonda nkazace asafunika ampase tsamba inapangiza kuti iye akhondana naye?”+ 8 Iye aatawira: “Mose akutawirisani kukhonda akazanu thangwi yakuuma kwanu mitima,+ mbwenye pakutoma nee pikhali tenepo.+ 9 Ine ndinakupangani kuti munthu anakhonda nkazace mbasemba unango, akucita upombo, kusiyapo khala anʼkhonda thangwi acita ulukwali.”*+

10 Anyakupfundzace alonga: “Khala mamuna asafunika kukhala tenepo na nkazace, mphyadidi kukhonda kwene semba.” 11 Yezu aatawira: “Si onsene tayu anakwanisa kucita pyenepi, mbwenye basi ene ale adapaswa muoni unoyu.+ 12 Anango nkhabe kusemba thangwi abalwa tepo, anango nkhabe kusemba thangwi ya pidacitwa iwo na anthu,* anangombo nkhabe kusemba thangwi ya Umambo wakudzulu. Ule anakwanisa kupitiriza nee kusemba, mbacite pyenepi.”+

13 Buluka penepo, anthu abweresa anangʼono kuna Yezu toera iye aapase nkhombo na kuaphemberera, mbwenye anyakupfundzace asandika anthu anewa.+ 14 Mbwenye Yezu alonga: “Siyani anangʼono abwere kuna ine, lekani kuakhondesa, thangwi Umambo wakudzulu ndi wa anthu ninga iwo.”+ 15 Penepo iye aasandzikira manja ace,* mbabuluka kweneko.

16 Mʼphale mʼbodzi afendedzera Yezu mbambvundza: “Mpfundzisi, ndi cinthu cipi cadidi cinafunika ine kucita toera ndigumane umaso wakukhonda mala?”+ 17 Yezu antawira: “Thangwi yanji usandibvundza kuti ndi cinthu cipi cadidi? Wadidi ndi Mulungu basi.+ Mbwenye khala usafuna kugumana umaso wakukhonda mala, pitiriza kubvera matongero a Mulungu.”+ 18 Iye antawira: “Matongero api?” Yezu alonga: “Leka kupha munthu,+ leka kucita upombo,+ leka kuba,+ leka kupereka umboni wauthambi,+ 19 lemedza pai wako na mai wako,+ pontho funa ndzako ninga iwe ene.”+ 20 Mʼphale alonga: “Ine ndisabvera matongero anewa onsene; ninji pontho cisafunika ine kucita?” 21 Yezu ampanga: “Khala iwe usafuna kukhala wakulungama,* ndoko kagulise pinthu pyako pyonsene mbupereka kobiri ineyi kuna anyakutcerenga, natenepa unadzakhala na mpfuma kudzulu,+ buluka penepo bwera ukhale nyakupfundza wanga.”+ 22 Mʼphale pidabva iye pyenepi, abuluka mbaenda mwakutsukwala, thangwi iye akhali na pinthu pizinji kakamwe.+ 23 Penepo Yezu apanga anyakupfundzace: “Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti pinadzakhala pyakunentsa kakamwe kuti munthu wakupfuma apite mu Umambo wakudzulu.+ 24 Pontho ine ndinakupangani kuti mphyakukhonda nentsa kakamwe kamelo kupita na pa benga ya ntsingano, kupiringana munthu wakupfuma kupita mu Umambo wa Mulungu.”+

25 Anyakupfundzace pidabva iwo pyenepi, adzumatirwa kakamwe, mbalonga: “Khala ndi tenepo, mwandimomwene mbani anafuna kupulumuswa?”+ 26 Yezu aayangʼana soo, mbaapanga: “Kuna anthu nkhabe kwanisika, mbwenye kuna Mulungu pinthu pyonsene pisakwanisika.”+

27 Penepo Pedhru alonga: “Onani, ife tasiya pinthu pyonsene mbatikutowerani; mphapo ninji cinafuna kudzapaswa ife?”+ 28 Yezu aatawira: “Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti Mulungu anadzacita papswa pinthu pyonsene Mwana wa munthu angakhala pa mpando wace wambiri. Pa ndzidzi unoyu, imwe mudanditowera, munadzakhala mʼmipando 12 mbamutonga madzindza 12 a Izraeli.+ 29 Pontho, munthu adasiya nyumba yace, abale ace amuna peno akazi, pai wace, mai wace, anace, peno munda wace thangwi ya dzina yanga, anadzatambira pinthu pizinji kakamwe kupiringana pyenepi, pontho anadzagumana umaso wakukhonda mala.+

30 “Mbwenye azinji akuti ndi akutoma anadzakhala akumalisa, akumalisa anadzakhala akutoma.+

20 “Umambo wakudzulu walandana na mwanaciro munda wa mauva adabesera kakamwe, mbaenda kasaka anyabasa toera aphate basa mʼmunda mwace.+ 2 Pidamala iye kubverana nawo kuti anaapasa dhenaryo* ibodzi pa ntsiku, iye aaendesa kumunda wace wa mauva. 3 Cifupi na ndzidzi upfemba wakumacibese, iye aenda pontho kasaka anyabasa, mbaona anango akhali dzololo pa nsika akuti nee akhali na cakucita; 4 anewa iye aapanga: ‘Imwe ndokonimbo kumunda wanga wa mauva, ine ndinadzakupasani pinathema imwe.’ 5 Natenepa, iwo aenda. Cifupi na ndzidzi 12 wakumasikati na ndzidzi utatu wakumaulo, mwanaciro munda aenda pontho, mbacita pibodzi pyene. 6 Pakumalisa, cifupi na ndzidzi uxanu wakumaulo,* iye abuluka mbagumana anango ali dzololo, mbaabvundza: ‘Thangwi yanji muli pano ntsiku yonsene nee kuphata basa?’ 7 Iwo antawira: ‘Thangwi nkhabe munthu adaticemera.’ Iye aapanga: ‘Imwembo ndokoni kumunda wanga wa mauva.’

8 “Pidadoka dzuwa, mwanaciro munda apanga nkulu wa anyabasa ace: ‘Cemera anyabasa toera uatambirise,+ toma kutambirisa ale adamalisira kufika mbumalisira na ale adatoma kufika.’ 9 Pidafika ale adatoma kuphata basa pa ndzidzi uxanu wakumaulo, mʼbodzi na mʼbodzi atambira dhenaryo* ibodzi. 10 Mbwenye pidafika ale adaphata basa ntsiku yonsene, anyerezera kuti mbadatambira pizinji kupiringana andzawo, mbwenye mʼbodzi na mʼbodzi atambirambo dhenaryo* ibodzi. 11 Pidatambira iwo, atoma kudungunyira mwanaciro munda, 12 mbalonga: ‘Amuna awa adamalisira kufika aphata basa ndzidzi ubodzi basi; mbwenye imwe mwaatambirisa sawasawa na ife adaphata basa mwakuwanga ntsiku yonsene pa dzuwa yakupisa!’ 13 Mbwenye iye apanga mʼbodzi wa iwo: ‘Xamwali, ine sidakupundza tayu. Kodi nee tabverana kuti mbudatambira dhenaryo* ibodzi?+ 14 Kwata kobiri yako, ndoko. Cifuno canga ndi kupasa awa adamalisira kufika sawasawa na pidakupasa ine. 15 Kodi ine nee ndiri na ufulu wakucita pinafuna ine na kobiri yanga? Peno iwe uli na bibvu* thangwi ndaacitira pinthu pyadidi?’*+ 16 Munjira ineyi, akutoma anadzakhala akumalisa, akumalisa anadzakhala akutoma.”+

17 Pikhaenda iwo ku Yerusalemu, Yezu acemera pakhundu anyakupfundzace 12, mbaapanga:+ 18 “Bveserani, ife tiri kuenda ku Yerusalemu, kweneko Mwana wa munthu anadzaperekwa kuna akulu a anyantsembe na apfundzisi a mwambo. Iwo anadzatonga kuti iye aphiwe,+ 19 pontho iwo anadzampereka kuna anthu a madzindza anango toera ansingirire, ankwapule na kumupha pamuti;+ mbwenye pa ntsiku yacitatu iye anadzalamuswa muli akufa.”+

20 Penepo nkazi wa Zebhedheu+ na anace awiri, afendedzera Yezu, anʼgodamira toera kumʼphemba cinthu.+ 21 Yezu ambvundza: “Usafunanji?” Nkazi atawira: “Ndiri kuphemba kuti ananga awiri awa akhale na imwe mu Umambo wanu,+ mʼbodzi akhale kunkono wanu wamadyo, unango kunkono wanu wabzwere.” 22 Pakuntawira, Yezu apanga anace: “Imwe nkhabe dziwa pinaphemba imwe. Kodi imwe munakwanisa kumwera mu ndiko inafuna ine kumwera?”+ Iwo antawira: “Tinakwanisa.” 23 Yezu aapanga: “Ndimomwene kuti imwe munadzamwera ndiko yanga,+ mbwenye pyakukhala kunkono wanga wamadyo na wabzwere sine tayu anatonga pyenepi, mbuto zenezi ndi za ale adasankhulwa na Babanga.”+

24 Anyakupfundza khumi pidabva iwo pyenepi, aipirwa thangwi ya pidacita Tiyago na Juwau.+ 25 Mbwenye Yezu aacemera, mbaapanga: “Imwe musadziwa kuti atongi a dziko asatonga anthu ninga munafunira iwo, pontho akulu-akulu asaphatisira mphambvu zawo toera kuponderera anthu.+ 26 Pyenepi nee pisafunika kucitika pakati panu;+ mbwenye ule anafuna kukhala nkulu pakati panu asafunika kukhala ntumiki wanu,+ 27 pontho ule anafuna kukhala wakutoma pakati panu asafunika kukhala bitcu wanu.+ 28 Munjira ibodzi ene, Mwana wa munthu nee abwera toera kutumikirwa, mbwenye toera kutumikira+ na kupereka umaso wace ninga ciomboli toera kuombola anthu azinji.”+

29 Pikhabuluka iwo ku Yeriko, mwinji wa anthu wantowera. 30 Penepo amuna awiri akuti akhali maboliboli akhali nawa nʼkhundu mwa nseu. Pidabva iwo kuti Yezu akupita, atoma kukhuwa: “Mbuya, Mwana wa Dhavidhi, tibverenimbo ntsisi!”+ 31 Mbwenye mwinji wa anthu waasandika, mbuapanga toera amatame; mʼmbuto mwace, iwo athimiza kukhuwa, mbalonga: “Mbuya, Mwana wa Dhavidhi, tibverenimbo ntsisi!” 32 Penepo Yezu alimira, aacemera mbaabvundza: “Musafuna ndicitenji kuna imwe?” 33 Iwo antawira: “Mbuya, tisafuna kuti mufungule maso athu.” 34 Yezu aabvera ntsisi, mbakhuya maso awo,+ penepo pene iwo atoma pontho kuona, mbatowera Yezu.

21 Pikhali iwo cifupi na Yerusalemu, afika ku Bhetifaji Paphiri ya Milivera, penepo Yezu atuma anyakupfundzace awiri,+ 2 mbaapanga: “Ndokoni kucisa ciri patsogolo panu, kweneko munagumana buru idamangirirwa yakuti iri pabodzi na mwanace wamamuna. Asudzuleni mbamubwera nawo kuna ine. 3 Munthu angakubvundzani, mpangeni kuti: ‘Mbuya asaafuna.’ Penepo pene iye anakusiyani toera muabwerese.”

4 Pyenepi pyacitika toera akwanirisike mafala adalonga mprofeta kuti: 5 “Pangani mwana wankazi wa Sioni: ‘Ona! Mambo wako ali kubwera kuna iwe,+ iye ndi wakucepeseka,+ akwira pa buru, inde, pa mwanaburu, mwana wa cinyama cakuthukula naco mitolo.’”+

6 Natenepa, anyakupfundza aenda mbacita ninga mudapangwa iwo na Yezu.+ 7 Iwo abweresa buru na mwanace, athasika nguwo zawo pa misana ya maburu, Yezu mbakwira mwanaburu.+ 8 Anthu azinji athasika nguwo zawo mu nseu,+ mu ndzidzi wakuti anango akhagwanda matsandzo a miti mbaaikha mu nseu. 9 Kusiyapo pyenepi, mwinji wa anthu ukhaenda patsogolo pa Yezu na ale akhabwera nduli mwace akhapitiriza kukhuwa mbati: “Mulungu tisakuphembani, pulumusani Mwana wa Dhavidhi!+ Mbasimbwe ule anabwera mu dzina ya Yahova!*+ Tisakuphembani imwe wakudzulu kakamwe, mpulumuseni!”+

10 Pidapita iye mu Yerusalemu, anthu onsene mu nzinda adzudzumika kakamwe, anango akhabvundza: “Unoyu mbani?” 11 Mwinji wa anthu ukhalonga: “Uyu ndi Yezu,+ mprofeta wa ku Nazareti, ku Galileya!”

12 Yezu apita mu templo mbathamangisa anthu onsene akhagulisa na akhagula pinthu mu templo, pontho abhoma meza za anyakucinjisa kobiri na mipando ya ale akhagulisa nkhangaiwa.+ 13 Iye aapanga: “Pyalembwa kuti: ‘Nyumba yanga inadzacemerwa nyumba yakucitira maphembero,’+ mbwenye imwe mwaisanduza kudza dzimba ya mambava.”+ 14 Pontho maboliboli na anyakulamala abwera kuna Yezu mu templo, iye mbaawangisa.

15 Akulu a anyantsembe na apfundzisi a mwambo pidaona iwo pinthu pyakudzumisa pidacita Yezu, pabodzi na ana akakhuwa mu templo kuti, “Mulungu tisakuphembani, pulumusani Mwana wa Dhavidhi!”+ iwo aipirwa kakamwe,+ 16 mbabvundza Yezu kuti: “Usabva pinalonga ana awa?” Yezu aatawira: “Inde, ndisapibva. Kodi imwe nee mwaleri mafala adalembwa kuti: ‘Imwe mwacitisa kuti nkanwa mwa anangʼono na mwa akhombwani mubuluke mafala akukusimbani’?”+ 17 Penepo Yezu aasiya, abuluka mu nzinda unoyu mbaenda ku Bhetanya, mbagona kweneko.+

18 Pikhabwerera iye ku Yerusalemu namacibese kakamwe, Yezu abva njala.+ 19 Iye aona muti wa nsambvu nʼkhundu mwa nseu mbaufendedzera, mbwenye iye nee agumana misapo, ukhali na masamba basi.+ Penepo iye apanga muti unoyu: “Cipo unabala pontho misapo.”+ Muti wa nsambvu wauma ndzidzi ubodzi ene. 20 Anyakupfundzace pidaona iwo pyenepi adzuma kakamwe, mbalonga: “Pyakwanisika tani kuti muti wa nsambvu uume ndzidzi ubodzi ene?”+ 21 Yezu aatawira: “Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti mungakhala na cikhulupiro mbamukhonda kupenula, nee munadzacita pidacita ine kuna nsambvu uyu basi, mbwenye mungapanga phiri iyi kuti: ‘Thukuka pano mbuponyeka mʼbara,’ pyenepi pinacitika.+ 22 Pontho pinthu pyonsene pinaphemba imwe mu phembero, mungakhala na cikhulupiro munadzapitambira.”+

23 Pidapita iye mu templo, akulu a anyantsembe na akulu a mbumba abwera kuna Yezu mu ndzidzi ukhapfundzisa iye, mbambvundza: “Usacita pyenepi na mphambvu za ani? Pontho mbani adakutawirisa toera kucita pyenepi?”+ 24 Yezu aatawira: “Inembo ndinakubvundzani cinthu cibodzi. Munganditawira, ine ndinakupanganimbo kuti ndisacita pyenepi na mphambvu za ani: 25 Kodi mphambvu zikhabatiza na Juwau zabuluka kupi? Zabuluka kuna Mulungu* peno kuna anthu?” Iwo atoma kulonga okha-okha, mbati: “Tingalonga kuti: ‘Zabuluka kuna Mulungu,’ iye anatibvundza: ‘Mphapo thangwi yanji imwe nee mwanʼkhulupira?’+ 26 Mbwenye tingalonga kuti: ‘Zabuluka kuna anthu,’ tisagopa mwinji wa anthu, thangwi onsene asaona Juwau ninga mprofeta.” 27 Natenepa iwo antawira: “Ife nkhabe kupidziwa.” Yezu aapanga: “Inembo nee ndinakupangani kuti ndisacita pyenepi na mphambvu za ani.

28 “Ndi api maonero anu? Mamuna mʼbodzi akhali na ana awiri. Aenda kuna mwanace wakutoma mbampanga: ‘Mwananga, ndoko kaphate basa lero kumunda wa mauva.’ 29 Iye atawira: ‘Nkhabe funa,’ mbwenye buluka penepo, atsumbikika* mbaenda. 30 Pidaenda iye kuna mwanace waciwiri, amʼphemba pibodzi pyene. Iye atawira: ‘Ndinaenda baba,’ mbwenye nee aenda. 31 Mbani mwa ana anewa awiri adacita pinafuna babace?” Iwo atawira: “Wakutoma.” Yezu alonga: “Mwandimomwene ndinakupangani kuti anyakulipisa misonkho na akazi aulukwali anadzakusiyani nduli pakupita mu Umambo wa Mulungu. 32 Thangwi Juwau abwera kuna imwe mbakupfundzisani njira yaulungami, ngakhale tenepo imwe nee mwanʼkhulupira. Mbwenye anyakulipisa misonkho na akazi aulukwali anʼkhulupira;+ maseze mwaona pyenepi, imwe nee mwatcunyuka, pontho nee mwanʼkhulupira.

33 “Bveserani nsangani unango: Mamuna mʼbodzi akhali na munda wace, iye atcekamo miti ya mauva+ mbauzungulira na mpanda; asasanya mbuto yakukamulira mauva toera kucita vinyu, mbamangamo cirindo.*+ Buluka penepo asiya munda wace mʼmanja mwa anyakulima, mbaenda ku dziko inango.+ 34 Pidafika ndzidzi unatokota mauva, iye atuma anyabasa ace kuna anyakulima toera kakwata misapo yace. 35 Mbwenye anyakulima aphata anyabasa a mwanaciro munda, iwo amenya mʼbodzi, unango amupha, unangombo amponyera miyala.+ 36 Iye atuma pontho anyabasa anango, azinji kupiringana akutoma, mbwenye iwo aacita pibodzi pyene.+ 37 Pakumalisa iye atuma mwanace, mbalonga: ‘Iwo analemedza mwananga.’ 38 Anyakulima pidaona iwo mwanace, alonga okha-okha mbati: ‘Uyu ndiye anafuna kutambira unthaka,+ natenepa tendeni timuphe toera tikwate unthaka wace!’ 39 Penepo iwo amʼphata, amponya kunja kwa munda wa mauva mbamupha.+ 40 Mphapo mwanaciro munda angabwera, anacitanji kuna anyakulima anewa?” 41 Iwo antawira: “Nakuti iwo ndi anyakuipa, iye anaafudza onsene mbapereka munda wace kuna anyakulima anango akuti anadzampasa misapo pa ndzidzi unatokota iyo.”

42 Yezu aapanga: “Kodi imwe nee mwaleri pinalonga Malemba kuti: ‘Mwala udakhondwa na anyakumanga nyumba, wadzakhala mwala wakufunika kakamwe wapankhomo.*+ Mwala unoyu wabuluka kuna Yahova,* pontho ndi wakudzumisa kakamwe kuna ife’?+ 43 Na thangwi ineyi, ine ndinakupangani kuti Mulungu anadzakupokoserani umambo wace mbaupereka kuna anthu anacita pinafuna iye.* 44 Pontho, munthu anafuna kugwera pamwala unoyu anadzanyedzeka.+ Mbwenye munthu anafuna kugwerwa nawo, anadzapeyeka.”+

45 Akulu a anyantsembe na Afarisi pidabva iwo misangani yace, adzindikira kuti Yezu akhalonga pya iwo.+ 46 Maseze akhafuna kumʼmanga,* iwo akhagopa mwinji wa anthu, thangwi anthu akhaona Yezu ninga mprofeta.+

22 Yezu aphatisira pontho misangani toera kulonga nawo, mbati: 2 “Umambo wakudzulu unakwanisa kulandaniswa na mambo adakhunganyira mwanace phwando yakumanga banja.+ 3 Iye atuma anyabasa ace toera aende kacemera anthu adasankhulwa kuti agumanike pa phwando yakumanga banja, mbwenye iwo akhonda kubwera.+ 4 Iye atuma pontho anyabasa anango mbalonga: ‘Pangani ale adacemerwa kuti: “Onani! Ine ndamala kukhunganya pyakudya, ndapha ngʼombe zanga na pinyama pyanga pyakununa, pinthu pyonsene pyamala kukhunganywa. Bwerani kuphwando yakumanga banja.”’ 5 Mbwenye iwo apwaza pyenepi mbaenda pyawo, mʼbodzi aenda kumunda kwace, unango aenda kacita malonda ace;+ 6 mbwenye anango aphata anyabasa a mambo, aamenya mbaapha.

7 “Mambo aipirwa kakamwe; atuma anyankhondo ace mbapha ale adapha anyabasa ace, mbapisa nzinda wawo.+ 8 Buluka penepo iye apanga anyabasa ace: ‘Phwando yakumanga banja yamala kukhunganywa, mbwenye anthu adacemerwa nee akhali akuthema.+ 9 Na thangwi ineyi, ndokoni mʼmiseu inaenda kunja kwa nzinda, cemerani anthu onsene anagumana imwe toera abwere kuphwando yakumanga banja.’+ 10 Natenepa, anyabasa ace aenda mʼmiseu mbagumanya anthu onsene adagumana iwo, adidi na anyakuipa ene; nyumba yakucitira phwando yakumanga banja mbidzala na anthu adacemerwa.*

11 “Pidabwera mambo toera kuona ale adacemerwa, aona mamuna mʼbodzi wakuti nee akhadabvala nguwo za phwando yakumanga banja. 12 Natenepa, iye ambvundza: ‘Xamwali, wakwanisa tani kupita muno nee kubvala nguwo za phwando yakumanga banja?’ Mbwenye iye nee akhali na cakulonga. 13 Penepo mambo apanga anyabasa ace: ‘Mʼmangeni miyendo na mikono mbamumponya kunja pacidima. Kweneko iye anadzalira mbakukuta* mano ace.’

14 “Thangwi adacemerwa ndi azinji, mbwenye adasankhulwa ndi pangʼono.”

15 Buluka penepo, Afarisi aenda kabverana kuti anaphatisira tani mafala a Yezu toera kumpambizira nawo.+ 16 Natenepa, iwo atuma anyakupfundza awo pabodzi na anyakuphedzera a Herodhi,+ mbabvundza Yezu: “Mpfundzisi, ife tisadziwa kuti musalonga undimomwene, musapfundzisa pinafuna Mulungu mwakubverana na undimomwene, pontho imwe nkhabe saka kukomeresa anthu, thangwi imwe nkhabe kuyangʼana maonekero akunja a anthu. 17 Mphapo tipangeni, ndi api maonero anu? Mphyakuthema* kupereka nsonkho kuna Sezari peno nkhabe?” 18 Mbwenye Yezu adziwa manyerezero awo akuipa, mbalonga: “Imwe ampfakafaka, thangwi yanji musandiyesera? 19 Ndipangizeni kobiri ya nsonkho.” Iwo amʼbweresera dhenaryo* ibodzi. 20 Yezu aabvundza: “Kodi nkhope iyi na dzina iyi mphya ani?” 21 Iwo antawira: “Mphya Sezari.” Penepo iye aapanga: “Natenepa, perekani kuna Sezari pinthu pya Sezari, mbwenye pya Mulungu perekani kuna Mulungu.”+ 22 Pidabva iwo pyenepi, adzumatirwa kakamwe, natenepa ansiya mbaenda pyawo.

23 Pa ntsiku ineyi Asadhuki, ale analonga kuti anthu nkhabe kulamuswa muli akufa,+ afendedzera Yezu mbambvundza:+ 24 “Mpfundzisi, Mose alonga kuti: ‘Mamuna angafa, mbakhonda kusiya ana, mʼbale wace asafunika kusemba nkazi adasiyiwa toera abalire ana mʼbale wace adafa.’+ 25 Akhalipo amuna anomwe mu ubale wawo. Wakutoma asemba mbafa, mbwenye nakuti nee asiya mwana, nkazace asembwa na mʼbale wace. 26 Pyenepi pyacitikambo na mʼbale wace waciwiri, wacitatu, mpaka onsene anomwe. 27 Pakumalisa, nkazi unoyu afa. 28 Mphapo amuna anewa anomwe angalamuswa muli akufa, nkazi unoyu anadzakhala wa ani? Thangwi amuna anewa onsene akhadamanga naye banja.”

29 Yezu aatawira, mbalonga: “Imwe mwadodomeka, thangwi imwe nkhabe kudziwa Malemba, nee mphambvu za Mulungu;+ 30 thangwi pakulamuka muli akufa, amuna nkhabe kudzasemba, pontho akazi nkhabe kudzasembwa, mbwenye anadzakhala ninga aanju akudzulu.+ 31 Thangwi yakulamuswa kwa anyakufa, kodi imwe nee mwaleri pidalonga Mulungu kuna imwe kuti: 32 ‘Ine ndine Mulungu wa Abhrahamu, Mulungu wa Izaki na Mulungu wa Yakobe’?+ Iye nee ndi Mulungu wa anthu akufa, mbwenye wa anthu ali mʼmaso.”+ 33 Pidabva iwo pyenepi, mwinji wa anthu wadzumatirwa kakamwe na pinthu pikhapfundzisa iye.+

34 Pidabva Afarisi kuti Yezu amatamisa Asadhuki, iwo abwera pabodzi pene ninga nsoka ubodzi. 35 Mʼbodzi wa iwo, wakuti akhadziwa kakamwe Mwambo ambvundza tenepa toera kumuyesera: 36 “Mpfundzisi, ndi api matongero makulu kakamwe a Mwambo?”+ 37 Yezu antawira: “‘Funa Yahova* Mulungu wako na ntima wako onsene, na umaso wako onsene na ndzeru zako zonsene.’+ 38 Anewa ndi matongero makulu kakamwe na akutoma. 39 Aciwiri akulandana na anewa ndi awa: ‘Funa ndzako ninga iwe ene.’+ 40 Mwambo onsene na mafala a aprofeta pisabulukira pa matongero anewa mawiri.”+

41 Pidagumanyikana Afarisi pabodzi pene, Yezu aabvundza:+ 42 “Ndi api maonero anu thangwi ya Kristu? Kodi iye ndi mwana wa ani?” Iwo antawira: “Wa Dhavidhi.”+ 43 Yezu aabvundza: “Mphapo thangwi yanji Dhavidhi, mukutsogolerwa na Mulungu,+ asancemera Mbuya? Iye alonga: 44 ‘Yahova* alonga kuna Mbuyanga: “Khala kunkono wanga wamadyo mpaka ine ndiikhe anyamalwa ako pantsi pa manyalo ako”’?+ 45 Mphapo, khala Dhavidhi asancemera Mbuya, anakhala tani pontho mwanace?”+ 46 Penepo nee mʼbodzi adakwanisa kuntawira, pontho kubulukira pa ntsiku ineyi, nee munthu mʼbodzi adakhala pontho na cipapo toera kuncita mbvundzo.

23 Buluka penepo Yezu alonga kuna mwinji wa anthu na kuna anyakupfundzace, mbati: 2 “Apfundzisi a mwambo na Afarisi aikhika okhene pa mbuto ya Mose. 3 Natenepa citani, pontho towezerani pyonsene pinakupangani iwo, mbwenye lekani kucita pinacita iwo, thangwi iwo asalonga, mbwenye nee asacita pinalonga iwo.+ 4 Iwo asamanga mitolo yakulemera mbaiikha mʼmapewa mwa anthu,+ mbwenye iwo ene nkhabe funa kuilamusa na cala cawo.+ 5 Pinthu pyonsene pinacita iwo, asapicita toera aoniwe na anthu.+ Toera kutsidzikizika ku pinthu pyakuipa, asathimizira pimabokosi pya malemba pinabvala iwo,+ pontho asalaphisa pimbverere pya nguwo zawo.+ 6 Mʼmaphwando, iwo asafuna mbuto zadidi kakamwe, mʼmasinagoga, iwo asafuna mipando yakutsogolo.*+ 7 Iwo asafuna kumwanyikwa mwacilemedzo mʼmisika, anthu mbaacemera Rabhi.* 8 Mbwenye imwe lekani kucemerwa Rabhi, thangwi Mpfundzisi wanu ndi mʼbodzi basi,+ pontho mwa imwe, monsene ndimwe abale. 9 Kusiyapo pyenepi, nee munthu mʼbodzi anafunika imwe kucemera baba pa dziko yapantsi, thangwi Babanu ndi mʼbodzi basi,+ Ule anakhala kudzulu. 10 Lekani kucemerwa atsogoleri, thangwi Ntsogoleri wanu ndi mʼbodzi basi, Kristu. 11 Mbwenye wankulu kakamwe pakati panu asafunika kukhala ntumiki wanu.+ 12 Munthu anadzikuza anadzacepeswa,+ mbwenye ule anacepeseka anadzakuzwa.+

13 “Dzedze kwa imwe apfundzisi a mwambo na Afarisi, ndimwe ampfakafaka! Thangwi musafungira anthu misuwo ya Umambo wakudzulu. Nakuti imwe nkhabe kupitamo, musakhondesa ale anafuna kupitamo.+ 14 *——

15 “Dzedze kwa imwe apfundzisi a mwambo na Afarisi, ndimwe ampfakafaka!+ Thangwi imwe musaenda kutali kakamwe toera kucitisa munthu kupita mu nsoka wanu. Iye angapita, musancitisa kukhala wakuthema kakamwe kuponywa mu Djehena* kupiringana imwe.

16 “Dzedze kwa imwe maboliboli munatsogolera andzanu,+ mbamulonga: ‘Munthu angadumbira mu dzina ya templo, nkhabe pinthu; mbwenye munthu angadumbira mu dzina ya ouro ya mu templo, asatongwa kucita pidapikira iye.’+ 17 Imwe madzemwa na maboliboli! Cakufunika kakamwe ndi cipi, ndi ouro peno templo idacenesa ouro? 18 Imwe musalongambo kuti, ‘Munthu angadumbira mu dzina ya guwa ya ntsembe, nkhabe pinthu; mbwenye munthu angadumbira mu dzina ya ntsembe iri pa guwa, asatongwa kucita pidapikira iye.’ 19 Imwe maboliboli! Cakufunika kakamwe ndi cipi, ndi ntsembe peno guwa idacenesa ntsembe? 20 Natenepa, munthu anadumbira mu dzina ya guwa ya ntsembe, akudumbira mu dzina ya guwa na pinthu pyonsene piri pa guwa; 21 pontho munthu anadumbira mu dzina ya templo, akudumbira mu dzina ya templo na ya Ule anakhala mwenemo;+ 22 ule anadumbira mu dzina ya kudzulu, akudumbira mu dzina ya mpando wa Mulungu na ya Ule anakhala pa mpando unoyu.

23 “Dzedze kwa imwe apfundzisi a mwambo na Afarisi, ndimwe ampfakafaka! Thangwi musapereka cacikhumi* ca menta, endro na kumeni,*+ mbwenye musapwaza pinthu pyakufunika kakamwe pya Mwambo, ninga ulungami,+ kubvera ntsisi+ na kukhulupirika. Mukhafunika kupereka cacikhumi, mbamukhonda kupwaza pinthu pyakufunika kakamwe pya Mwambo.+ 24 Imwe maboliboli munatsogolera andzanu,+ musasungula imbu,+ mbamumeza kamelo!+

25 “Dzedze kwa imwe apfundzisi a mwambo na Afarisi, ndimwe ampfakafaka! Thangwi ndimwe ninga khomitco na mbale idatsukwa kunja,+ mbwenye nkati ndi mwakupswipa. Nkati, imwe mwadzala na kusirira pinthu pizinji*+ na pifuno pyakuipa.+ 26 Iwe Nfarisi wakuti ndiwe boliboli, pakutoma cenesa nkati mwa khomitco na mbale, toera kunja kukhalembo kwakucena.

27 “Dzedze kwa imwe apfundzisi a mwambo na Afarisi, ndimwe ampfakafaka!+ Thangwi mwalandana na nthumbi zidakhwazwa ntoto,*+ kunja zisaoneka ninga zakubalika mbwenye nkati zadzala na magogodo a anthu akufa na mitundu yonsene ya pinthu pyakunyanyasa. 28 Munjira ibodzi ene, kunja musaoneka ninga ndimwe akulungama pamaso pa anthu, mbwenye nkati mwanu mwadzala na umpfakafaka na macitiro akuipa.+

29 “Dzedze kwa imwe apfundzisi a mwambo na Afarisi,+ ndimwe ampfakafaka! Thangwi musacita nthumbi za aprofeta na kubalikisa nthumbi za anthu akulungama,+ 30 mbamulonga: ‘Mbidakhala kuti tikhalipo mu ndzidzi wa ambuyathu, ife nee mbatidaaphedza toera kupha aprofeta.’ 31 Natenepa, musalonga mwekhene kuti ndimwe ana a anthu adapha aprofeta.+ 32 Mphapo, malisani kucita mabasa akuipa adatomesa ambuyanu.

33 “Imwe nyoka, ana a nyoka,+ munakwanisa tani kuthawa kutongwa mu Djehena?*+ 34 Na thangwi ineyi, ndinakutumirani aprofeta,+ anthu audziwisi na apfundzisi.+ Anango a iwo imwe munadzaapha+ na kuamanika pamuti, anango munadzaakwapula+ mʼmasinagoga na kuatcinga+ mʼmizinda yonsene, 35 toera ubwere kuna imwe mulando wa ciropa ca anthu onsene akulungama cidagwa pantsi, kubulukira ciropa ca Abheli munthu wakulungama+ mpaka Zakariya mwana wa Bharakiya, adapha imwe mu templo cifupi na guwa ya ntsembe.+ 36 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti nyatwa zenezi zonsene zinadzagwera anthu awa a ndzidzi uno.

37 “Yerusalemu, Yerusalemu, nyakupha aprofeta na nyakuponyera miyala ale anatumwa kuna iwe!+ Kazinji kene ine ndikhafuna kugumanya anako ninga munagumanya nkhuku anapiye ace pantsi pa maphapido ace! Mbwenye imwe mwakhonda.+ 38 Onani! Mulungu anadzasiya nyumba yanu.*+ 39 Thangwi ine ndinakupangani kuti nee munadzandionabve, kubulukira cincino mpaka mungadzalonga kuti: ‘Mbasimbwe ule anabwera mu dzina ya Yahova!’”*+

24 Pikhabuluka Yezu mu templo, anyakupfundzace anfendedzera toera kumpangiza templo yonsene. 2 Penepo Yezu aapanga: “Musadzumatirwa na pinthu ipi pyonsene? Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti nkhabe mwala unafuna kudzasala pano padzulu pamwala undzace mbukhonda kugomolwa.”+

3 Pikhali Yezu nawa Paphiri ya Milivera, anyakupfundzace anfendedzera paekha mbambvundza: “Tipangeni, pinthu pyenepi pinacitika lini, pontho ndi cipi cidzindikiro ca kuonekera* kwanu+ na cakumala kwa makhaliro a dziko?”*+

4 Yezu aatawira mbalonga: “Citani mphole-mphole toera mukhonde kunyengezwa,+ 5 thangwi azinji anadzabwera mu dzina yanga mbalonga: ‘Ine ndine Kristu,’ mbanyengeza anthu azinji.+ 6 Imwe munadzabva pya nkhondo na mabvabva a nkhondo. Citani mphole-mphole toera mukhonde kudzudzumika kakamwe, thangwi pinthu pyenepi pisafunika kucitika, mbwenye si kumala kwa makhaliro a dziko tayu.+

7 “Mbumba inadzamenyana na mbumba indzace, umambo unadzamenyana na umambo undzace,+ pontho kunadzaoneka njala+ na piteketeke mʼmbuto zakusiyana-siyana.+ 8 Pinthu pyenepi pyonsene ndi cipangizo ca kutoma kwa nyatwa zakutsukwalisa.

9 “Penepo anthu anadzakuonesani nyatwa+ mbakuphani,+ pontho imwe munadzaidiwa na anthu a mitundu yonsene thangwi ya dzina yanga.+ 10 Pontho, azinji anadzasiya kukhulupira Mulungu, iwo anadzasandukirana unango na ndzace mbaidana unango na ndzace. 11 Kunadzaoneka aprofeta azinji authambi mbanyengeza anthu azinji;+ 12 pontho thangwi yakuthimizirika kwa uipi,* ufuni wa anthu azinji unadzathowa. 13 Mbwenye ule anapirira* mpaka kunkhomo, anadzapulumuswa.+ 14 Mphangwa zadidi za Umambo zinadzamwazwa pa dziko yonsene yapantsi toera zikhale umboni kuna anthu a madzindza onsene,+ buluka penepo kumala kunadzafika.

15 “Natenepa, mungaona cinthu cakunyanyasa cakuti cisabweresa kufudzwa, ninga cidalonga mprofeta Dhanyeli, mbacilimira pa mbuto yakucena+ (nyakuleri asafunika kudzindikira), 16 penepo ale ali mu Yudeya mbatome kuthawira ku mapiri.+ 17 Munthu ali pantsoi ya nyumba mbaleke kutcita toera kukwata pinthu nʼnyumba mwace, 18 pontho munthu anagumanika kumunda mbaleke kubwerera kunyumba kwace toera kukwata nguwo yace. 19 Pinadzakhala pyakutsukwalisa kakamwe kuna akazi ali na mimba na ale anayamwisa mu ntsiku zenezi! 20 Pitirizani kucita phembero toera kuthawa kwanu kukhonde kucitika mu ndzidzi wa khoni, nee pa ntsiku ya Sabudu. 21 Thangwi inadzaoneka nyatwa ikulu+ yakuti cipo yaoneka kale kubulukira pakucitwa kwa dziko mpaka cincino, buluka penepo cipo inadzacitika pontho.+ 22 Mwandimomwene, ntsiku zenezi mbazidakhonda kugwandizirwa, nkhabe munthu akhafuna kupulumuka; mbwenye thangwi ya anthu adasankhulwa, ntsiku zenezi zinadzagwandizirwa.+

23 “Munthu angakupangani kuti: ‘Onani! Kristu ali pano,’+ peno: ‘Ali kule!’ lekani kutawira pyenepi.+ 24 Thangwi anadzaoneka anthu authambi+ anafuna kulonga kuti iwo ndi Kristu na aprofeta, iwo anadzacita pirengo pizinji pikulu na pyakudzumisa toera kunyengeza anthu,+ pingakwanisika na anthu adasankhulwa ene. 25 Onani! Ine ndakucenjezani. 26 Natenepa, anthu angakupangani kuti: ‘Iye ali kuthando,’ lekani kuenda kweneko. Angalonga kuti: ‘Iye ali nʼnyumba,’ lekani kutawira pyenepi.+ 27 Thangwi ninga kucetuma kwa njazi kusatomera kumabulukiro a dzuwa mbiyetima mpaka kumadokero a dzuwa, pinadzakhalambo tenepo pakuonekera* kwa Mwana wa munthu.+ 28 Thangwi panagumanika cinyama cakufa ndi penepo panagumanyikana pyapungu.*+

29 “Nyatwa ikulu ya ntsiku zenezi ingamala, mwakukhonda dembuka dzuwa inadzathima,+ mwezi nee unadzabulusa ceza cace, nyenyezi zakudzulu zinadzagwa pantsi, pontho mphambvu zakudzulu zinadzatekenyeka.+ 30 Buluka penepo cidzindikiro ca Mwana wa munthu cinadzaoneka kudzulu, anthu onsene pa dziko yapantsi anadzadhima panthimandzi* pawo mwakutsukwala,+ penepo iwo anadzaona Mwana wa munthu+ mbakabwera mʼmakole kudzulu na mphambvu na mbiri ikulu.+ 31 Tuluka* ingalira mwakugaluza, iye anadzatuma aanju ace, iwo anadzagumanya anthu ace adasankhulwa kubulukira mʼmakhundu manai a mphepo, kutomera kunkhomo ibodzi yakudzulu mpaka kunkhomo inango.+

32 “Cincino pfundzani nsangani uyu kubulukira ku muti wa nsambvu: Nthawi zace zitete zingatoma kuphukira mbazibulusa masamba, imwe musadziwa kuti malimwe ali cifupi.+ 33 Munjira ibodzi ene, mungaona pinthu pyenepi pyonsene, dziwani kuti iye ali cifupi, ali pansuwo.+ 34 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti anthu a ubalwi uyu nee anadzamala kufa mpaka kucitika pinthu pyenepi pyonsene. 35 Kudzulu na dziko yapantsi pinadzapita, mbwenye mafala anga anadzakhala kwenda na kwenda.+

36 “Thangwi ya ntsiku ineyi na ndzidzi unoyu, nkhabe anapidziwa,+ nee aanju akudzulu, nee Mwana, mbwenye basi ene Baba ndiye anapidziwa.+ 37 Thangwi ninga pikhacitika mu ntsiku za Nowa,+ tenepa pinadzacitikambo pakuonekera* kwa Mwana wa munthu.+ 38 Ninga pikhacitika mu ntsiku zenezi madzi makulu mbadzati* kufika, anthu akhadya, akhamwa, amuna akhasemba, akazi akhasembwa, mpaka ntsiku idapita Nowa mu arka,+ 39 iwo nee adzindikira cinthu mpaka mudabwera madzi makulu mbafudza* anthu onsene,+ tenepa pinadzacitikambo pakuonekera kwa Mwana wa munthu. 40 Amuna awiri anadzakhala kumunda; mʼbodzi anadzakwatwa, unango anadzasiyiwa. 41 Akazi awiri anadzagumanika akupeya pa libwe, mʼbodzi anadzakwatwa, unango anadzasiyiwa.+ 42 Natenepa, pitirizani kuyangʼanira,* thangwi imwe nkhabe kudziwa ntsiku inafuna kubwera Mbuyanu.+

43 “Mbwenye kumbukani ipi: Mwanaciro nyumba mbadadziwa ndzidzi* unafuna kufika mbava,+ iye nee mbadagona, pontho nee mbadatawirisa kuti mbava apite nʼnyumba mwace.+ 44 Na thangwi ineyi, imwembo khalani akukhunganyika,+ thangwi Mwana wa munthu anabwera pa ndzidzi unakhonda imwe kudikhira.

45 “Mwandimomwene, mbani mʼbandazi wakukhulupirika na wandzeru adakhazikiswa na mbuyace toera kuonera anyabasa ace a panyumba, toera kuapasa cakudya cawo pa ndzidzi wakuthema?+ 46 Wakutsandzaya ndi mʼbandazi unoyu mbuyace angabwera mbanʼgumana akucita pyenepi!+ 47 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti iye anadzanʼkhazikisa toera kuonera pinthu pyace pyonsene.

48 “Mbwenye mʼbandazi unoyu angakhala wakuipa mbanyerezera muntima mwace kuti: ‘Mbuyanga akudembuka,’+ 49 pontho mbatoma kumenya anyabasa andzace, kudya na kumwa pabodzi na anyakuledzera, 50 mbuyace mʼbandazi unoyu anadzabwera pa ntsiku inakhonda iye kudikhira na pa ndzidzi unakhonda iye kudziwa,+ 51 iye anadzantcunyusa kakamwe mbamponya ku mbuto ya ampfakafaka. Kweneko iye anadzalira mbakukuta* mano ace.+

25 “Umambo wakudzulu unakwanisa kulandaniswa na amiyali khumi adakwata nyale zawo+ mbaenda kaonana na mankhadzi.+ 2 Axanu a iwo akhali akusowa ndzeru, axanu akhali andzeru.*+ 3 Thangwi akusowa ndzeru akwata nyale zawo, mbwenye nee akwata mafuta, 4 mbwenye andzeru akwata nyale zawo pabodzi na mafuta pakhundu. 5 Mukhadembuka mankhadzi, onsene aodzira mbagona. 6 Pa tcititciti kwabveka nʼkhuwo uyu: ‘Mankhadzi afika! Bulukani mukaonane naye.’ 7 Natenepa, amiyali onsene alamuka mbakhunganya nyale zawo.+ 8 Akusowa ndzeru alonga kuna amiyali andzeru: ‘Tipasenimbo mafuta anu pangʼono, thangwi nyale zathu ziri kuthima.’ 9 Andzeru atawira: ‘Panango nee anakwana kuna ife tonsene. Mʼmbuto mwace, ndokoni kuna ale anagulisa mafuta toera mukagulembo anu pangʼono.’ 10 Pikhaenda iwo kagula mafuta, mankhadzi afika. Amiyali akuti akhali akukhunganyika apita na mankhadzi nʼnyumba idacitirwa phwando yakumanga banja,+ nsuwo mbufungwa. 11 Buluka penepo, amiyali anango afikambo, mbalonga: ‘Mbuya, Mbuya, tifungulirenimbo!’+ 12 Iye aatawira: ‘Mwandimomwene ndinakupangani: Ine nkhabe kukudziwani.’

13 “Natenepa pitirizani kuyangʼanira,*+ thangwi imwe nkhabe kudziwa ntsiku nee ndzidzi.+

14 “Umambo walandanambo na mamuna anafuna kuenda ku dziko inango. Mbadzati kuenda, iye acemeresa anyabasa ace mbaapanga toera atsalakane mpfuma yace.+ 15 Nyabasa mʼbodzi iye ampasa matalento* maxanu, unango ampasa mawiri, unangombo ampasa ibodzi, iye aapasa mwakubverana na maluso awo, buluka penepo iye aenda. 16 Mwakukhonda dembuka, ule adatambira matalento maxanu aenda kacita malonda na kobiri ineyi, mbawina matalento anango maxanu. 17 Munjira ibodzi ene, ule adatambira mawiri, awinambo mawiri. 18 Mbwenye nyabasa adatambira talento ibodzi basi, aenda kakumba djenje mbafikira kobiri* ya mbuyace.

19 “Pidapita ndzidzi uzinji, mbuya wa anyabasa anewa abwera toera kuona kuti iwo acitanji na kobiri yace.+ 20 Natenepa, nyabasa adatambira matalento maxanu abweresa matalento anango maxanu, mbalonga: ‘Mbuya, imwe mwandipasa matalento maxanu; mbwenye onani, ndawina matalento anango maxanu.’+ 21 Mbuyace ampanga: ‘Wacita mwadidi, ndiwe nyabasa wadidi na wakukhulupirika! Wakhulupirika mu pinthu pyakucepa, natenepa ndinakukhazikisa toera utsalakane pinthu pizinji.+ Tsandzaya pabodzi na mbuyako.’+ 22 Buluka penepo, abwera ule adatambira matalento mawiri, mbalonga: ‘Mbuya, imwe mwandipasa matalento mawiri; mbwenye onani, ndawina matalento anango mawiri.’+ 23 Mbuyace ampanga: ‘Wacita mwadidi, ndiwe nyabasa wadidi na wakukhulupirika! Wakhulupirika mu pinthu pyakucepa, natenepa ndinakukhazikisa toera utsalakane pinthu pizinji. Tsandzaya pabodzi na mbuyako.’

24 “Pakumalisa, abwera nyabasa adatambira talento ibodzi mbalonga: ‘Mbuya, ine ndikhadziwa kuti ndimwe munthu wakunentsa, musabvuna padakhonda imwe kubzwala, pontho musagumanya padakhonda imwe kumwaza pinthu.+ 25 Thangwi yakugopa, ndaenda kabisa pantsi talento yanu. Natenepa kwatani talento yanu.’ 26 Mbuyace antawira: ‘Iwe nyabasa wakuipa na wakupolola! Ukulonga kuti ukhapidziwa kuti ndisabvuna padakhonda ine kubzwala mbandigumanya padakhonda ine kumwaza pinthu? 27 Mphapo thangwi yanji wakhonda kukoyesa kobiri* yanga kubhanko? Pakubwera kwanga mbidaitambira na mʼbairo.*

28 “‘Natenepa, mpokosereni talento iri na iye mbamuipereka kuna ule ali na matalento khumi.+ 29 Thangwi ule ali napyo, anadzapaswa pizinji, mbadzakhala na pyakunjipa. Mbwenye ule adasowa cinthu, ngakhale cinthu ciri na iye, anadzacipokoserwa.+ 30 Ponyani nyabasa unoyu wakuipa kunja pacidima. Kweneko iye anadzalira mbakukuta* mano ace.’

31 “Mwana wa munthu+ angabwera mu mbiri yace, pabodzi na aanju onsene,+ penepo iye anadzakhala pa mpando wace wambiri. 32 Anthu a madzindza onsene anadzagumanywa patsogolo pace, iye anadzagawa anthu ninga munagawira nkumbizi mabira na mbuzi. 33 Iye anadzaikha mabira+ kunkono wace wamadyo, mbwenye mbuzi anaziyikha kunkono wace wabzwere.+

34 “Buluka penepo, Mambo anadzalonga kuna ale ali kunkono wace wamadyo: ‘Bwerani imwe mudapaswa nkhombo na Babanga, tambirani Umambo udakhunganyirwa imwe kubulukira pakucitwa kwa dziko. 35 Thangwi pikhali ine na njala, imwe mwandipasa cakudya; pikhali ine na nyota, imwe mwandipasa madzi akumwa. Pikhali ine mulendo, imwe mwanditambira mwadidi;+ 36 ndikhali na usiwa,+ imwe mwandipasa cakubvala. Pikhabva ine kupha, imwe mwanditsalakana. Pikhali ine nkaidi, imwe mwabwera kudzandiona.’+ 37 Penepo, anthu akulungama anadzantawira na mafala awa: ‘Mbuya, takuonani lini na njala mbatikupasani cakudya, peno na nyota mbatikupasani madzi akumwa?+ 38 Mwakhala lini mulendo ife mbatikutambirani mwadidi, peno na usiwa mbatikupasani cakubvala? 39 Takuonani lini na utenda peno nkaidi ife mbatibwera kudzakuonani?’ 40 Mambo anadzaatawira: ‘Mwandimomwene ndinakupangani, pire pidacitira imwe mʼbodzi mwa abale anga awa angʼono, mwapicitira ine.’+

41 “Buluka penepo iye anadzapanga ale ali kunkono wace wabzwere: ‘Bulukani pano+ imwe mudatongwa na Mulungu toera kuponywa ku moto wakwenda na kwenda+ udakhunganyirwa Dyabo na aanju ace.+ 42 Thangwi ndikhali na njala, mbwenye imwe nee mwandipasa cakudya; ndikhali na nyota, mbwenye imwe nee mwandipasa madzi akumwa. 43 Ndikhali mulendo, mbwenye imwe nee mwanditambira mwadidi; ndikhali na usiwa, mbwenye imwe nee mwandipasa cakubvala; ndikhabva kupha, pontho ndikhali nkaidi, mbwenye imwe nee mwanditsalakana.’ 44 Penepo iwo anadzatawirambo na mafala awa: ‘Mbuya, takuonani lini na njala, peno na nyota, peno ninga mulendo, peno na usiwa, peno na utenda, peno nkaidi mbatikhonda kukuphedzani?’ 45 Penepo iye anadzaatawira: ‘Mwandimomwene ndinakupangani, pire pidakhonda imwe kucitira mʼbodzi mwa abale anga awa angʼono, imwe nee mwandicitirambo.’+ 46 Anewa anadzaona nyatwa yakufa kwa kwenda na kwenda,*+ mbwenye anthu akulungama anadzatambira umaso wakukhonda mala.”+

26 Pidamala Yezu kulonga pinthu pyenepi, apanga anyakupfundzace: 2 “Imwe musadziwa kuti zasala ntsiku ziwiri toera anthu akumbuke Paskwa,+ pontho Mwana wa munthu anadzaperekwa mʼmanja mwa anyamalwa ace toera aphiwe pamuti.”+

3 Pa ndzidzi unoyu, akulu a anyantsembe pabodzi na akulu a mbumba agumanyikana panyumba ya nyantsembe wankulu akhacemerwa Kaifa,+ 4 iwo akhasaka njira+ toera kuphata* Yezu mwakucenjera* na kumupha. 5 Mbwenye iwo akhalonga: “Tilekeni kumʼphata pa phwando, gopa anthu anacita uviyaviya.”

6 Yezu akhali ku Bhetanya nʼnyumba mwa Simau wakuti akhadawangiswa utenda wace wa matanya.+ 7 Mu ndzidzi ukhadya iye,* abwera nkazi mʼbodzi na ntete wa mafuta* akununkhira a ntengo ukulu kakamwe, mbatoma kuatsanulira munsolo mwa Yezu. 8 Mudaona iwo pyenepi, anyakupfundzace nee akomerwa napyo, mbalonga: “Thangwi yanji akubvunga mafuta papezi? 9 Mafuta anewa mbadakwanisa kuguliswa na ntengo ukulu kakamwe, mbatipereka kobiri ineyi kuna anyakutcerenga.” 10 Pidadziwa iye pyenepi, Yezu aapanga: “Thangwi yanji mukutsukwalisa nkazi uyu? Iye andicitira pinthu pyadidi kakamwe. 11 Thangwi anyakutcerenga muli nawo pabodzi ndzidzi onsene,+ mbwenye ine nee ndinakhala na imwe ndzidzi onsene.+ 12 Pidaikha iye mafuta akununkhira mʼmanungo mwanga, apicita toera kukhunganya kuikhwa kwa manungo anga ndingafa.+ 13 Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti mʼmbuto zonsene zinafuna kumwazwa mphangwa zadidi pa dziko yonsene, pidacita nkazi uyu pinadzalongwambo toera kunkumbukira.”+

14 Buluka penepo, mʼbodzi wa apostolo 12 akhacemerwa Yuda Iskariyoti+ aenda kuna akulu a anyantsembe,+ 15 mbalonga: “Munandipasanji ndingampereka kuna imwe?”+ Iwo apikira kumpasa kobiri 30 za parata.+ 16 Bulukira penepo, iye akhasaka ndzidzi wakuthema toera kupereka Yezu.

17 Pa ntsiku yakutoma ya Phwando ya Mikate Yakusowa Pyakutupisa,+ anyakupfundza afendedzera Yezu mbambvundza: “Ndi kupi kunafuna imwe kuti tiende kakhunganye mbuto yakudyera Paskwa?”+ 18 Iye aapanga: “Ndokoni mu nzinda, munagumanikana na mamuna mʼbodzi, mpangeni kuti: ‘Mpfundzisi alonga: “Ndzidzi wanga udakhazikiswa uli cifupi; ndinadzakumbuka Paskwa pabodzi na anyakupfundza anga panyumba pako.”’” 19 Natenepa, anyakupfundza acita ninga mudapangirwa iwo na Yezu, mbaenda kakhunganya Paskwa.

20 Pidadoka dzuwa,+ iye akhali pameza pabodzi na anyakupfundzace 12.+ 21 Mu ndzidzi ukhadya iwo, Yezu alonga: “Mwandimomwene ine ndinakupangani kuti mʼbodzi wa imwe anadzandisandukira.”+ 22 Iwo atsukwala kakamwe thangwi ya mafala anewa, mʼbodzi na mʼbodzi atoma kumbvundza mbati: “Mbuya, ndine?” 23 Iye aatawira: “Ule anafuna kuikha djanja yace mu mbale pabodzi na ine, ndiye anafuna kundisandukira.+ 24 Mwandimomwene Mwana wa munthu ali kuenda ninga mudalemberwa ipyo mʼMalemba thangwi ya iye. Mbwenye dzedze+ kuna ule anafuna kusandukira Mwana wa munthu!+ Mbapidakhala mwadidi kakamwe kuna munthu unoyu mbadakhonda kubalwa.”+ 25 Yuda wakuti thimize mbadasandukira Yezu, abvundza: “Rabhi, ndine?” Yezu antawira: “Wapilonga wekha.”

26 Pikhapitiriza iwo na kudya, Yezu akwata nkate; pidamala iye kucita phembero yakupereka takhuta, augwanda-gwanda+ mbaupasa anyakupfundzace, mbalonga: “Kwatani, dyani. Nkate uyu usaimirira manungo anga.”+ 27 Akwatambo ndiko, acita phembero yakupereka takhuta mbaipereka kuna iwo, mbalonga: “Mwerani mwenemu monsene,+ 28 thangwi vinyu iyi isaimirira ‘ciropa canga+ ca cibverano,’+ cinafuna kudzatsanulwa toera kulekerera madawo+ a anthu azinji.+ 29 Mbwenye ine ndinakupangani: Cipo ndinadzamwa pontho vinyu iyi, mpaka ntsiku inafuna kudzamwa ine vinyu ipswa pabodzi na imwe mu Umambo wa Babanga.”+ 30 Pakumalisa, pidamala iwo kuimba nyimbo zakusimba Mulungu,* aenda Kuphiri ya Milivera.+

31 Buluka penepo Yezu aapanga: “Imwe monsene munadzandithawa masiku ano,* thangwi pyalembwa: ‘Ndinadzapha nkumbizi, penepo mabira anadzabalalika.’+ 32 Mbwenye ndingamala kulamuswa muli akufa, ndinadzaenda patsogolo panu ku Galileya.”+ 33 Penepo Pedhru antawira mbati: “Ngakhale kuti onsene akuthaweni, ine cipo ndinadzakuthawani!”*+ 34 Yezu ampanga: “Mwandimomwene ine ndiri kukupanga kuti masiku ano, dzongwe mbidzati kulira, iwe unadzandikhonda katatu.”+ 35 Pedhru antawira: “Pingafunika kuti ndife pabodzi na imwe, ine cipo ndinadzakukhondani.”+ Anyakupfundza anango onsene alongambo pibodzi pyene.

36 Buluka penepo, Yezu na anyakupfundzace afika pa mbuto inacemerwa Getsemani,+ mbaapanga: “Khalani pano, ine ndiri kuenda kule kacita phembero.”+ 37 Iye akwata Pedhru na ana awiri a Zebhedheu, penepo Yezu atoma kutsukwala mbanentseka kakamwe.+ 38 Natenepa iye aapanga: “Ndiri* wakutsukwala kakamwe ninga pakufa. Khalani pano, pontho pitirizani kukhala akuyangʼanira* pabodzi na ine.”+ 39 Iye aenda patsogolo pangʼono, agodama mbakotamisa nsolo wace mpaka pantsi, mbacita phembero:+ “Baba, pingakwanisika, bulusani ndiko iyi+ pana ine. Mbwenye mbapicitike ninga munafunira imwe, tayu ninga munafunira ine.”+

40 Iye abwerera kuna anyakupfundzace mbaagumana akugona. Penepo iye apanga Pedhru: “Mwacimwana kukhala akuyangʼanira pabodzi na ine mu ndzidzi ubodzi basi?+ 41 Pitirizani kukhala akuyangʼanira,+ pontho ndzidzi onsene citani phembero+ toera mukhonde kugwa mʼmayesero.+ Mwandimomwene ntima usafuna, mbwenye manungo mbakufewa.”+ 42 Yezu aenda pontho kaciwiri kacita phembero mbalonga: “Baba, khala nkhabe kwanisika kuti ndiko iyi ipite pana ine nee kuimwera, mbapicitike ninga munafunira imwe.”+ 43 Iye abwerera pontho mbaagumana akugona, thangwi maso awo akhadalemerwa na citulo. 44 Natenepa iye aasiya, mbaenda pontho kacita phembero kacitatu, mbalonga mafala mabodzi ene. 45 Buluka penepo iye abwerera kuna anyakupfundzace mbaapanga: “Pa ndzidzi ninga uno imwe mukugona mbamupuma pyanu! Onani! Ndzidzi wakwana toera Mwana wa munthu aperekwe mʼmanja mwa anyakudawa. 46 Lamukani, tendeni. Ule anafuna kundisandukira ali cifupi.” 47 Mbadzati malisa kulonga, Yuda, mʼbodzi wa apostolo 12, abwera kuna Yezu pabodzi na mwinji ukulu wa anthu wakuti ukhali na masupada na mitcamu. Iwo akhadatumwa na akulu a anyantsembe pabodzi na akulu a mbumba.+

48 Ule akhafuna kunsandukira akhadaapasa cidzindikiro, mbalonga: “Ule anafuna ine kumpswompswona, ndiye; mʼmangeni.” 49 Pidafika Yuda, aenda kuna Yezu mbalonga: “Muli tani Rabhi!”* Buluka penepo ampswompswona. 50 Mbwenye Yezu ambvundza: “Xamwali, wadzeranji pano?”+ Penepo iwo afendedzera Yezu, amʼphata mbamʼmanga. 51 Mbwenye mʼbodzi wa ale akhali na Yezu abulusa supada yace mbagwanda khutu ya nyabasa wa nyantsembe wankulu.+ 52 Penepo Yezu ampanga: “Ikha supada yako pa mbuto payo,+ thangwi onsene anaphatisira supada anadzafa na supada.+ 53 Peno usanyerezera kuti nee ndinakwanisa kuphemba Babanga toera anditumizire pa ndzidzi uno misoka yakupiringana 12* ya aanju?+ 54 Mphapo ndingacita pyenepi, anakwanirisika tani Malemba analonga kuti pisafunika kucitika munjira ineyi?” 55 Pa ndzidzi unoyu, Yezu alonga kuna mwinji wa anthu kuti: “Thangwi yanji mwabwera kuna ine na masupada na mitcamu toera kundimanga ninga ndine mbava? Ntsiku zonsene ndikhali na imwe mu templo mbandipfundzisa,+ mbwenye imwe nee mwandimanga.+ 56 Mbwenye pyenepi pyonsene pyacitika toera akwanirisike mafala* adalongwa na aprofeta.”+ Penepo anyakupfundzace onsene ansiya mbathawa.+

57 Ale adamanga Yezu aenda naye kunyumba ya nyantsembe wankulu Kaifa,+ kudagumanyikana apfundzisi a mwambo na akulu a mbumba.+ 58 Mbwenye Pedhru apitiriza kutowera Yezu nakutali, mpaka kufika panyumba ya nyantsembe wankulu. Pidapita iye nkati, akhala cifupi na anyabasa a panyumba toera kuona pikhafuna kucitika.+

59 Akulu a anyantsembe na anthu onsene a pa Thando Ikulu Yakutongera Miseru akhasaka umboni wauthambi toera kupha Yezu.+ 60 Maseze akhabwera anthu azinji mbalonga umboni wauthambi, mbwenye iwo nee agumana mulando.+ Buluka penepo abwera amboni awiri, 61 mbalonga: “Munthu uyu alonga kuti: ‘Ndinakwanisa kufudza templo ya Mulungu mbandiimanga mu ntsiku zitatu.’”+ 62 Thangwi ya mafala anewa nyantsembe wankulu alamuka mbalonga kuna Yezu: “Thangwi yanji nee ukutawira? Nee ukubva pinalonga iwo thangwi ya iwe?”+ 63 Mbwenye Yezu apitiriza kumatama.+ Natenepa nyantsembe wankulu alonga kuna iye: “Ine ndinakucitisa kuti udumbire pamaso pa Mulungu wa mʼmaso, tipange khala ndiwe Kristu Mwana wa Mulungu!”+ 64 Yezu antawira: “Mwapilonga mwekha. Mbwenye ine ndinakupangani kuti: Kutomera cincino imwe munadzaona Mwana wa munthu+ ali nawa kunkono wamadyo wamphambvu,+ pontho munadzamuona mbakabwera mʼmakole akudzulu.”+ 65 Penepo nyantsembe wankulu apandula nguwo yace, mbalonga: “Iye axola Mulungu! Ndi umboni upi unango unafuna ife pontho? Onani! Cincino imwe mwabva mwekha kuxola kudacita iye. 66 Mphapo ndi api maonero anu?” Iwo atawira: “Iye athema kuphiwa.”+ 67 Penepo iwo amʼphulira mata kunkhope+ mbamʼmenya na maxoko.+ Anango akhamʼmenya mbama,+ 68 mbalonga: “Kristu, khala ndiwe mprofeta tipange, mbani adakumenya?”

69 Pedhru akhali nawa kunja, nkati mwa mpanda. Penepo abwera nyabasa mʼbodzi wankazi mbalonga kuna iye: “Iwembo ukhali pabodzi na Yezu wa ku Galileya!”+ 70 Mbwenye Pedhru akhonda pamaso pa anthu onsene, mbalonga: “Ine nkhabe kupidziwa pinalonga iwe.” 71 Pidaenda iye cifupi na nsuwo ukulu, nkazi unango amuona mbalonga kuna anthu akhali penepo: “Mamuna uyu akhali pabodzi na Yezu wa ku Nazareti.”+ 72 Iye akhonda pontho, mbadumbira: “Mamuna unoyu sinandziwa tayu!” 73 Pakupita ndzidzi ungasi, ale akhali penepo afendedzera Pedhru, mbapanga: “Mwandimomwene ndiwe mʼbodzi wawo, thangwi malongero ako asapangiza pyenepi.” 74 Penepo Pedhru atoma kupasika dzedze ekhene mbadumbira: “Ine nkhabe kundziwa munthu unoyu!” Penepo pene dzongwe yalira. 75 Pedhru akumbuka mafala adalonga Yezu kuti: “Dzongwe mbidzati kulira, iwe unadzandikhonda katatu.”+ Iye abuluka kunja mbalira mwakutsukwala kakamwe.

27 Pidaca kunja, akulu a anyantsembe onsene na akulu a mbumba, agumanyikana toera kubverana kuti anapha tani Yezu.+ 2 Pidamala iwo kumʼmanga, aenda kampereka kuna ntongi Pilato.+

3 Buluka penepo, Yuda adasandukira Yezu, pidaona iye kuti Yezu akhadatongwa kuphiwa, atsukwala kakamwe, mbabweza kobiri 30 za parata kuna akulu a anyantsembe na akulu a mbumba,+ 4 mbalonga: “Ndadawa thangwi yakusandukira munthu wakusowa mulando.” Iwo alonga: “Tinapyonji ife? Mphyako pyenepi.” 5 Natenepa, iye aponya kobiri za parata mu templo, buluka penepo aenda kamangika.+ 6 Mbwenye akulu a anyantsembe akwata kobiri za parata mbalonga: “Si pyadidi tayu kuziikha mʼmbuto inakoyerwa mpfuma mu templo, thangwi ndi kobiri idaperekwa toera kuphesa munthu.”* 7 Pidamala iwo kubverana, aphatisira kobiri ineyi toera kugula munda wa nyakuumba kuti ukhale masiye a anthu a madziko anango. 8 Natenepa, munda unoyu usacemerwa Munda wa Ciropa+ mpaka lero. 9 Munjira ineyi, akwanirisika mafala adalonga mprofeta Yeremiya kuti: “Iwo akwata kobiri 30 za parata, ntengo wa kobiri udabverana anango mwa ana a Izraeli toera kunʼgulisa nawo, 10 pontho na kobiri ineyi, iwo agula munda wa nyakuumba, mwakubverana na pidandipanga+ Yahova.”*

11 Pikhali Yezu dzololo patsogolo pa Pilato, penepo Pilato ambvundza: “Kodi iwe ndiwe Mambo wa Ayuda?” Yezu antawira: “Inde, ndipyo pidalonga imwe.”+ 12 Mbwenye pikhapambizirwa iye na akulu a anyantsembe na akulu a mbumba, Yezu nee alonga cinthu.+ 13 Pilato ambvundza: “Nee ukubva pinthu pizinji pinalonga iwo thangwi ya iwe?” 14 Mbwenye iye nee antawira, nee fala ibodzi idalonga iye, natenepa Pilato adzumatirwa kakamwe.

15 Mʼmaphwando onsene a Paskwa, ukhali nsambo wa Pilato kubulusa munthu mʼbodzi nkaidi, ule akhasankhulwa na mbumba.+ 16 Pa ndzidzi unoyu, iwo akhali na mamuna mʼbodzi nkaidi akhacemerwa Bharabha, phanga wakudziwika kakamwe. 17 Natenepa, pidagumanyikana iwo, Pilato aabvundza: “Musafuna ndikubulusireni ani, Bharabha peno Yezu anacemerwa Kristu?” 18 Thangwi Pilato akhadziwa kuti iwo apereka Yezu kuna iye thangwi ya bibvu. 19 Kusiyapo pyenepi, pikhali Pilato pa mpando wakutongera miseru, nkazace atumiza mphangwa kuna iye, mbalonga: “Leka kucita cinthu kuna mamuna unoyu wakulungama, thangwi ndanentseka kakamwe lero mu ndoto thangwi ya iye.” 20 Mbwenye akulu a anyantsembe na akulu a mbumba anyengerera mwinji wa anthu toera aphembe kuti Bharabha abuluswe,+ mbwenye Yezu aphiwe.+ 21 Pilato aabvundza pontho: “Mwa awiri awa, musafuna ndibuluse ani?” Iwo atawira: “Bharabha.” 22 Pilato alonga: “Mphapo ndisafunika kucitanji kuna Yezu anacemerwa Kristu?” Onsene atawira: “Mbamanikwe pamuti!”*+ 23 Iye abvundza: “Thangwi yanji? Ndi cinthu cipi cakuipa cidacita iye?” Mbwenye iwo apitiriza kukhuwa kakamwe: “Mbamanikwe pamuti!”+

24 Na kuona kuti kuwangisira kwace nee kwaphedza, mbwenye anthu akhacita uviyaviya, Pilato akwata madzi mbasamba manja ace pamaso pa mwinji wa anthu, mbalonga: “Ine nkhabe mulando wa kufa kwa munthu uyu. Mphyanu pyenepi.” 25 Natenepa, anthu onsene atawira mbalonga: “Ciropa cace mbacigwere ife na anathu.”+ 26 Buluka penepo, Pilato aabulusira Bharabha, mbwenye atonga kuti Yezu akwapulwe,+ mbampereka toera aphiwe pamuti.+

27 Natenepa, anyankhondo a Pilato akwata Yezu mbaenda naye nʼnyumba ya Pilato, agumanya nsoka onsene wa anyankhondo mbazungulira Yezu.+ 28 Penepo iwo anʼdulisa nguwo zace, mbambvazika nguwo yakufuira kakamwe,+ 29 iwo aluka nthimba ya minga mbaiikha munsolo mwace, pontho aikha ndodo nʼdjanja yace yamadyo. Iwo agodama patsogolo pace, ansingirira mbalonga: “Muli tani imwe Mambo wa Ayuda!” 30 Iwo amʼphulira mata,+ pontho akwata ntete mbatoma kumʼmenya nawo munsolo mwace. 31 Pakumalisa, pidamala iwo kunsingirira, anʼdulisa nguwo yakufuira, mbambvazika nguwo zace. Buluka penepo aenda kanʼkhomera pamuti.+

32 Pikhaenda iwo, agumana mamuna mʼbodzi wa ku Sirene anacemerwa Simau. Iwo akakamiza mamuna unoyu toera kuthukula muti+ ukhafuna iwo kukhomera Yezu. 33 Pidafika iwo pa mbuto inacemerwa Golgota, yakuti isabveka Mbuto Inatayirwa Madudu a Misolo,+ 34 iwo ampasa vinyu yakubvungazwa na miti yakuwawa toera amwe;+ mbwenye pidailawira iye, akhonda kuimwa. 35 Pidamala iwo kunʼkhomera pamuti, iwo acita pyakulotera toera kugawana nguwo zace,+ 36 buluka penepo iwo akhala pantsi mbapitiriza kumuonera. 37 Iwo aikhambo tabwa ingʼono padzulu pa nsolo wace, yakuti ikhadalembwa mathangwi akufa kwace: “Uyu ndi Yezu, Mambo wa Ayuda.”+

38 Pa ntsiku ineyi, mambava mawiri amanikwa pamuti nʼkhundu mwa Yezu, mʼbodzi kukhundu yamadyo, unango kukhundu yabzwere.+ 39 Ale akhapita na penepo akhamulonga mwakusowa cilemedzo,+ pontho akhasukusa misolo yawo,+ 40 mbalonga: “Iwe ukhafuna kugomola templo mbuimanga mu ntsiku zitatu,+ pulumusika wekhene! Khala ndiwe Mwana wa Mulungu, tcita pamuti wakusikimizira!”*+ 41 Munjira ibodzi ene, akulu a anyantsembe, apfundzisi a mwambo pabodzi na akulu a mbumba atomambo kunsingirira, mbalonga:+ 42 “Anango iye aapulumusa, mbwenye nkhabe kwanisa kupulumusika ekhene! Iye ndi Mambo wa Izraeli;+ mbatcite cincino pamuti wakusikimizira,* natenepa tinanʼkhulupira. 43 Iye anyindira Mulungu; mphapo Mulungu mbampulumuse cincino khala asakomerwa naye,+ thangwi iye alonga: ‘Ndine Mwana wa Mulungu.’”+ 44 Munjira ibodzi ene, mambava akhali pamuti nʼkhundu mwace akhantikanambo.+

45 Kubulukira pa ndzidzi 12 wakumasikati, caoneka cidima mu dziko ineyi yonsene mpaka ndzidzi utatu wakumaulo.+ 46 Cifupi na ndzidzi utatu wakumaulo, Yezu alonga mwakugaluza, mbati: “Eli, Eli, lama sabakitani?” Pisabveka, “Mulungu wanga, Mulungu wanga, thangwi yanji mwandisiya?”+ 47 Pidabva iwo pyenepi, anango mwa ale akhali penepo atoma kulonga: “Iye akucemera Eliya.”+ 48 Mwakucimbiza, mʼbodzi wa iwo athamanga, akwata thonje mbaibvika mu vinyu yakudjamuka, aipfeka pa phesi mbampasa toera amwe.+ 49 Mbwenye onsene alonga: “Nsiyeni tenepo! Tendeni tione khala Eliya anabwera kudzampulumusa.” 50 Yezu akhuwa pontho mwakugaluza, mbafa.*+

51 Pa ndzidzi unoyu, nguwo ya mu templo+ yapanduka pakati-nakati,+ tomera kudzulu mpaka pantsi,+ pontho kwaoneka citeketeke, miyala mbisweka. 52 Penepo nthumbi zafunguka, manungo a atumiki a Mulungu akuti akhadafa, aponyeka kunja, 53 mbaonekera kuna anthu azinji. (Pakumala kulamuswa kwa Yezu muli akufa, anthu anango adabuluka kumasiye apita mu nzinda wakucena.) 54 Mbwenye nkulu wa anyankhondo na ale akhali na iye toera kuonera Yezu pidaona iwo citeketeke na pinthu pikhacitika, iwo agopa kakamwe mbalonga: “Mwandimomwene, uyu akhali Mwana wa Mulungu.”+

55 Pontho penepo pakhali na akazi azinji akuti akhaona nakutali. Iwo akhadatowera Yezu bulukira ku Galileya toera kuntumikira;+ 56 mwa iwo akhalipo Mariya Madhalena, Mariya mai wace Tiyago, Yose na mama wa ana a Zebhedheu.+

57 Pikhadoka dzuwa, abwera mamuna mʼbodzi wakupfuma wa ku Arimateya akhacemerwa Zuze, wakuti akhalimbo nyakupfundza wa Yezu.+ 58 Mamuna unoyu aenda kuna Pilato mbaphemba manungo a Yezu.+ Penepo Pilato atonga kuti iye aapaswe.+ 59 Zuze akwata manungo, aapyangirira na nguwo yakucena yadidi kakamwe,+ 60 mbaagonesa munthumbi yace ipswa+ ikhadakumba iye pamwala. Buluka penepo abulumundisa mwala ukulu mbauikha pansuwo wa nthumbi, mbaenda pyace. 61 Mbwenye Mariya Madhalena na Mariya unango apitiriza penepo, iwo akhali nawa pantsi patsogolo pa nthumbi.+

62 Pyenepi pyacitika pa ntsiku yakukhunganyika ntsiku ya Sabudu.+ Mangwana mwace, akulu a anyantsembe na Afarisi agumanyikana pamaso pa Pilato, 63 mbalonga: “Mbuya, ife tisakumbuka pidalonga nyauthambi ule pikhali iye mʼmaso kuti: ‘Pa ntsiku yacitatu, ndinadzalamuswa muli akufa.’+ 64 Natenepa, bulusani ntemo toera nthumbi itsidzikizwe mwadidi mpaka pa ntsiku yacitatu, gopa anyakupfundzace anabwera kudzaba manungo ace+ mbalonga kuna anthu kuti: ‘Iye alamuswa muli akufa!’ Pyenepi pingacitika, uthambi unoyu unadzakhala ukulu kakamwe kupiringana wakutoma.” 65 Pilato aapanga: “Kwatani anyakuonera. Ndokoni katsidzikize nthumbi ninga munafunira imwe.” 66 Natenepa, iwo aenda katsidzikiza nthumbi mu kuikha cidzindikiro* pamwala mbasiya anyakuonera.

28 Pidapita ntsiku ya Sabudu, pikhaca kunja pa ntsiku yakutoma ya sumana,* Mariya Madhalena na Mariya unango aenda kaona nthumbi.+

2 Kwacitika citeketeke cikulu kakamwe, thangwi anju wa Yahova* atcita buluka kudzulu mbabulusa mwala pa nthumbi, mbakhala pamwala unoyu.+ 3 Maonekero ace akhali ninga kucetuma kwa njazi, nguwo zace zikhali zakucena kakamwe ninga matalala.+ 4 Thangwi yakugopa anju, anyakuonera nthumbi atetemera mbakhala ninga amala kufa.

5 Mbwenye anju apanga akazi: “Lekani kugopa, thangwi ine ndisadziwa kuti mukusaka Yezu adakhomerwa pamuti.+ 6 Iye nee ali pano, thangwi alamuswa muli akufa ninga mudalongera iye.+ Bwerani, onani mbuto ikhadagoneswa iye. 7 Natenepa, ndokoni mwakucimbiza kapanga anyakupfundzace kuti iye alamuswa muli akufa. Onani! Iye ali kuenda patsogolo panu ku Galileya.+ Imwe munadzamuona kweneko. Ndi pyenepi pidabwera ine kudzakupangani.”+

8 Natenepa, akazi abuluka mwakucimbiza pa nthumbi. Mwakugopa, pontho mwakutsandzaya kakamwe, iwo athamanga mbaenda kapanga anyakupfundzace.+ 9 Penepo Yezu aonana nawo, mbaapanga: “Muli tani!” Iwo anfendedzera cifupi, aphata miyendo yace mbanʼgodamira. 10 Mbwenye Yezu aapanga: “Lekani kugopa! Ndokoni kapange abale anga toera aende ku Galileya, kweneko iwo anadzandiona.”

11 Mu ndzidzi ukhaenda iwo, anango mwa ale akhaonera nthumbi,+ aenda ku nzinda mbadziwisa akulu a anyantsembe pinthu pyonsene pidacitika. 12 Natenepa, akulu a anyantsembe na akulu a mbumba agumanyikana toera kubverana. Buluka penepo, iwo apereka kobiri izinji ya parata kuna anyakuonera, 13 mbaapanga: “Longani kuti ‘anyakupfundzace abwera namasiku mbaba manungo ace mu ndzidzi ukhagona ife.’+ 14 Pilato angapibva, ife tinalonga naye,* natenepa nee musafunika kudzudzumika.” 15 Anyakuonera akwata kobiri ya parata, mbacita ninga mudapangwa iwo, natenepa uthambi unoyu wamwazika pakati pa Ayuda mpaka lero.

16 Mbwenye anyakupfundza 11 aenda ku Galileya+ paphiri ikhadaapanga Yezu toera agumanyikane.+ 17 Pidamuona iwo, anʼgodamira, mbwenye anango apenula. 18 Yezu aafendedzera, mbaapanga: “Ndapaswa mphambvu zonsene kudzulu na pa dziko yapantsi.+ 19 Natenepa, ndokoni mukacite anyakupfundza kuna anthu a madzindza onsene,+ mbamuabatiza+ mu dzina ya Baba, na ya Mwana na ya nzimu wakucena, 20 apfundziseni toera abvere pinthu pyonsene pidakupangani ine.+ Onani! Ine ndiri na imwe ntsiku zonsene mpaka kumala kwa makhaliro a dziko.”*+

Peno: “ndandanda ya ubalwi.”

Peno: “Mesiya; Wakudzodzwa.”

Fala na Fala: “mamunace.”

MʼMalemba Acigerego Acikristu, dzina ya Mulungu, Yahova, isagumanika mʼmaulendo 237. Apa ndi mbuto yakutoma inagumanika iyo mʼBhibhlya ino. Onani Apendise A5.

Fala na Fala: “leka gopa kukwata nkazako Mariya mbuenda naye kunyumba.”

Mucihebheri ndi Yoswa. Dzina ineyi isabveka “Yahova Ndi Cipulumuso.”

Onani Apendise A5.

Onani Apendise A5.

Fala na Fala: “akwata nkazace mbaenda naye kunyumba.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “amago.”

Peno: “kunkotamira.”

Peno: “Mesiya; Wakudzodzwa.”

Peno: “mbankotamira.”

Onani Apendise A5.

Onani Apendise A5.

Onani Apendise A5.

Pisaoneka kuti dzina ineyi yabulukira mu fala Yacihebheri yakuti isabveka “kuphukira.”

Onani Apendise A5.

Peno: “bhande.”

Fala na Fala: “uci wa ntsanga.”

Peno: “mbabizwa manungo onsene.”

Peno: “mbakacita jejuu.”

Onani Apendise A5.

Onani Apendise A5.

Onani Apendise A5.

Peno: “cisa ca Mizinda Khumi.”

Peno: “akupfulika; akucepeseka.”

Peno: “anadzapaswa pyonsene.”

Peno: “akucena ntima.”

Peno: “anthu antendere.”

Ndi mbuto ikhapisirwa pirombo kunja kwa Yerusalemu. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Fala na Fala: “kwadhrante yakumalisa.” Onani Apendise B14.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Mucigerego ndi porneia. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Apendise A5.

Pisabveka kufiyarisi mbukhonda kubwezerwa na juru.

Peno: “akukwana.” Pisabveka kupangiza ufuni mwakukwana.

Peno: “mbioniwe ninga yakucena; mbitsalakanwe ninga yakucena.”

Peno: “tiomboleni.”

Peno: “Sathani.”

Peno: “iwo nee akhasamba nkhope.”

Peno: “udzingiri.”

Peno: “akudzala na ceza.”

Pisabveka, kuyangʼana pinthu pizinji. Fala na Fala: “yabibvu.”

Peno: “mphindi ibodzi.”

Peno: “nyama ya mʼmadzi.”

Peno: “mbakikiriza.”

Peno: “Nyenga.” Ndi cinyama ca ntsanga cidalandana pangʼono na mwanambwa.

Peno: “pamaterero.”

Peno: “khangala.”

Peno: “pikhali iye pameza.”

Peno: “akhaimba nyimbo zaciliro na citoliro.”

Dzina yakuti Nkanani isabveka “Munthu Waphinga.”

Bhelizebhu ndi dzina inango ya Sathani, wakuti ndi nkulu peno ntongi wa madimonyo.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Fala na Fala: “asaryo ibodzi?” Onani Apendise B14.

Fala na Fala: “supada.”

Peno: “muti wakusikimizira.”

Peno: “anthu akuti nkhabe kwanisa kubva.”

Fala na Fala: “pamaso pako.”

Peno: “fulauta.”

Peno: “nee mwamenya panthimandzi panu mwakutsukwala.”

Peno: “Hadhe,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “ntolo.”

Peno: “ciwangiso mu umaso wanu.”

Peno: “yakukhonda nentsa kuthuka.”

Peno: “wakufa djanja.”

Bhelizebhu ndi dzina inango ya Sathani.

Peno: “cirengo.”

Peno: “akukhonda khulupirika kuna.”

Peno: “wa ku suli.”

Peno: “cibisobiso cakucena.”

Peno: “makhaliro ano a pinthu.”

Peno: “makilu 10 a ufa.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “anagwegwedusa andzawo.”

Peno: “mbakikiriza.”

Peno: “anasaka perola.”

Peno: “perola.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “mbakikiriza.”

Peno: “mwana wa karpintero.”

Unoyu ndi Herodhi Antipa. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “mparato.”

Peno: “akhadya na iye pameza.”

Unoyu ndi ndzidzi 3 wakubacibese mpaka ndzidzi 6 wakumacibese.

Peno: “ya ambuyathu.”

Pyenepi nee pisabveka kuti akhadya na manja akupswipa, mbwenye nee akhatowezera miyambo Yaciyuda yakusamba manja.

Peno: “anatikana.”

Mucigerego ndi porneia. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Afarisi na Ayuda anango akhasamba manja mwakubverana na miyambo yawo.

Fala na Fala: “manungo na ciropa.”

Fala na Fala: “misuwo ya Masiye.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Apendise A3.

Onani Apendise B14.

Peno: “nyama ya mʼmadzi.”

Ntengo wa kobiri ineyi ndi sawasawa na wa madhrakima manai. Onani Apendise B14.

Fala na Fala: “usakugwegwedusa.”

Fala na Fala: “isakugwegwedusa.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Apendise A3.

Munjira inango: “Babanu.”

Fala na Fala: “ndoko kansandike.”

Fala na Fala: “pamulomo.”

Pisabveka kuenda kalonga na abale anatsogolera basa pa mpingo.

Mafala anewa asalonga pya munthu wakuti nee ndi Muyuda peno munthu wakuti nkhabe kukhulupira Mulungu.

Matalento 10.000 a parata ikhali kobiri yakukwana madhenaryo 60.000.000. Onani Apendise B14.

Onani Apendise B14.

Peno: “kumigano ya.”

Mucigerego ndi porneia. Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “thangwi ya kukapalwi.”

Peno: “iye aapasa nkhombo.”

Peno: “wakukwana.”

Onani Apendise B14.

Fala na Fala: “ndzidzi 11.”

Onani Apendise B14.

Onani Apendise B14.

Onani Apendise B14.

Fala na Fala: “diso yako ndi yakuipa.”

Peno: “ndaapasa mwakudzala manja.”

Onani Apendise A5.

Fala na Fala: “zabuluka kudzulu.”

Peno: “buluka penepo asandikika mbacinja manyerezero ace.”

Ndi cinyumba cinamangwa kumunda toera kuonera pinthu piri mʼmunda gopa pinadyiwa na pinyama peno mbalame.

Mwala unoyu usaikhwa pankhomo ya nyumba panaphatana mapfufu mawiri.

Onani Apendise A5.

Peno: “anabala misapo yace.”

Peno: “kumʼphata.”

Peno: “akhali pameza.”

Peno: “mbakikiriza.”

Peno: “Mphyadidi.”

Onani Apendise B14.

Onani Apendise A5.

Onani Apendise A5.

Peno: “yadidi kakamwe.”

Peno: “Mpfundzisi.”

Onani Apendise A3.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Mwakubverana na Mwambo, munthu angabvuna ntsengwa khumi mʼmunda mwace, akhafunika kupereka ntsengwa ibodzi kuna Mulungu.

Menta, endro na kumeni ndi pimiti pinakula mʼmunda pyakuti anthu asapiphatisira toera kudzipisa cakudya.

Peno: “umbava.”

Ntoto ndi ntundu unango wa tinta yakucena.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Munjira inango: “nyumba yanu inadzasala madembe.”

Onani Apendise A5.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Fala na Fala: “kuswa mitemo,” pisabveka kukhonda bvera mitemo ya Mulungu.

Peno: “ule anafuna kupirira.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “malezi.”

Peno: “paditi.”

Peno: “Trombeta.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “cigumula mbicidzati.”

Peno: “cigumula mbicifudza.”

Peno: “kukhala mʼmaso.”

Peno: “kuti ndi ndzidzi upi wakumasiku.”

Peno: “mbakikiriza.”

Peno: “audziwisi.”

Peno: “kukhala mʼmaso.”

Talento Yacigerego ndi ntsama ya kobiri yakuti isalemera makilu 20,4. Onani Apendise B14.

Fala na Fala: “parata.”

Fala na Fala: “parata.”

Peno: “juru.”

Peno: “mbakikiriza.”

Fala na Fala: “kugwandwa kwenda na kwenda,” ninga munagwandirwa nthawi pamuti.

Peno: “kumanga.”

Peno: “toera kumanga Yezu munjira yakuti anthu mbadaona kuti iwo akucita pinthu mwakulungama.”

Peno: “Pikhali iye pameza.”

Fala na Fala: “ntete wa alabhastro.” Ntete ungʼono wakuti kale ukhacitwa na mwala unagumanika cifupi na Alabhastroni ku Ejitu.

Peno: “masalmo.”

Fala na Fala: “Monsene munadzagwegweduka thangwi ya ine masiku ano.”

Fala na Fala: “Ngakhale onsene anagwegweduka thangwi ya imwe, ine cipo ndinadzagwegweduka!”

Peno: “Ntima wanga uli.”

Peno: “khalani mʼmaso.”

Peno: “Mpfundzisi.”

Nsoka ubodzi wa anyankhondo Aciroma ukhali na anyankhondo cifupi na 4.000 peno 6.000.

Peno: “malemba.”

Fala na Fala: “thangwi ndi kobiri ya ciropa.”

Onani Apendise A5.

Peno: “Mbaphiwe pamuti.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

Peno: “mbasiya kupuma.”

Nthumbi mbidafungulwa, cidzindikiro mbacidapangiza kuti alipo adaifungula.

Lero ntsiku ineyi isacemerwa Dimingu. Kwa Ayuda, ineyi ikhali ntsiku yakutoma ya sumana.

Onani Apendise A5.

Fala na Fala: “tinantundusa.”

Onani Mabvekero a Mafala Anango.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango