Kubvera Kwapulumusa Umaso Wawo
YEZU KRISTU apasa mwanyapantsi cenjezo ya kumala kwa makhaliro apinthu Aciyuda akuti akhatongwa kubulukira ku templo m’Yerusalemu. Iye hadalonga ntsiku yakucitika kwa pyenepi tayu. Mbwenye iye afokotoza pyakucitika pyakuti mbipidathangira kufudzwa kweneku. Iye acenjeza anyakupfunzace kuti akhale akulindira na kubuluka pa cisa cangobzi.
Yezu alongeratu: “Anyamalwa angazungulira nzinda wa Yerusalemu na anyankhondo awo, munadziwa kuti uli duzi na kufudziwa.” Iye alongambo: “Chirombo chakugopswa . . . munachiona mbachikhala mu templo. . . . Penepo anthu onsene a ku Yudeya mbathawe ku mapiri.” Yezu acenjeza anyakupfunzace kuti akhonde kubwerera towera kupulumusa mpfuma zaunyama. Iwo akhafunika kuthawa mwakucimbiza kakamwe kuti akwanise kupulumusa umaso wawo.—Luka 21:20, 21; Mateyu 24:15, 16.
Towera kumalisa upanduki wa nzidzi wakulapha, Cestio Galo atsogolera anyankhondo Aroma ku Yerusalemu m’66 E.C. Iye apita mpaka m’nzinda mbazungulira templo na malinga. Nzinda wapita m’nyatwa. Ale adakhala mbakalindira akwanisa kuona kuti cidengwa cikhali cifupi. Kodi ikhalipo njira ya kuthawa? Mwakukhonda dikhirika, Cestio Galo abulusa anyankhondo ace. Ayuda akupanduka aathamangira. Uneule ukhali nzidzi wa kuthawa m’Yerusalemu na Yudeya onsene!
M’caka cakutowerera, anyankhondo Aroma abwerera mbakatsogolerwa na Vespasiani na mwanace Titu. Dziko yonsene ikhali nkati mwa nkhondo. Kutoma kwa caka ca 70 E.C., Aroma amanga malinga a miti yakusongoka mbazungulira Yerusalemu. Mbuto zonsene zakuthawa nazo zikhadamala fungwa. (Luka 19:43, 44) Misoka nkati mwa nzinda yamenyana mbiphana. Anthu adasala aphiwa na Aroma na anango akwatwa mbaendeswa ku ubitcu. Nzinda na templo yace pyafudzweratu. Mwakubverana na Josefo, nyakulonga pyakucitika wa Muyuda wa piaka dzana yakutoma, Ayuda akupiringana cikwi ca cikwi atamba nyatwa na aphiwa. Templo ineyi cipo yadzamangwa pontho.
Mbidakhala kuti Akristu apitiriza m’Yerusalemu m’70 E.C., iwo mbadaphiwa peno kucitwa mabitcu pabodzi na anthu anango. Natenepa, anyakulonga pyakucitika akale alonga kuti Akristu akoya cenjezo yaumulungu mbathawa m’Yerusalemu na Yudeya onsene mbaenda ku mapiri a kumabulukiro dzuwa a Nkulo wa Yoridani. Anango akhala m’Pela, cigawo ca Pereya. Iwo asiya Yudeya na hadabwerera tayu. Kubvera cenjezo ya Yezu kwapulumusa umaso wawo.
Kodi Musabvera Macenjezo A Anthu Akunyindirika?
Pakumala kubva pya macenjezo mazinji akuti nee akwaniriswa, anthu azinji asatsalakana macenjezo onsene ninga akusowa basa. Mbwenye, kubvera macenjezo kungakwanise kupulumusa umaso wanu.
M’caka ca 1975 ku China, kwaperekwa macenjezo akuti mbukudadzaoneka citeketeke. Ayang’aniri acita pinthu. Anthu atawira mwakubverana na pidacitwa. Pikwi pya anthu pyapulumuswa.
M’nthanda ya Bwinja ya 1991 ku Filipina, anthu akakhala nkhundunkhundu mwa Phiri ya Pinatubo alonga kuti phiri ikubulusa muya na matope akupisa. Pakumala kudinga makhaliro m’nthanda ziwiri, Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Cigawiko ca Kupfunza Kutumbuka kwa Phiri na Piteketeke ca ku Filipina) cacenjeza kuti ngobzi ikhali duzi. Mwakucimbiza, makhumi a pikwi a anthu abuluswa pa mbuto ineyi. Kweru kwa 15 ya nthanda ya Khoni, kutumbuka kwamphambvu kwacitisa pikwi pya pikwi pya matonelada a pinthu pyakunyunguluka kuponywa kudzulu mbipiterera na nkhundunkhundu mwa phiri. Kubvera kwapulumusa pikwi pya anthu.
Bibilya isacenjeza pya kumala kwa makhaliro ano a pinthu. Ife tisakhala cincino m’ntsiku zakumalisa. Nakuti kumala kuli kufika duzi, kodi musakhala akulindira? Kodi musacita pinthu towera mukhale kunja kwa cisa cangobzi? Na kucimbiza, kodi musacenjeza anango towera acite cibodzibodzi?
[Foto pa tsamba 20]
Kubvera cenjezo kwapulumusa umaso wa anthu azinji mudatumbuka Phiri ya Pinatubo mbibulusa matope akupisa
[Foto pa tsamba 21]
Akristu adakoya cenjezo ya Yezu apulumuswa mudafudzwa Yerusalemu m’70 E.C.