Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki ya Agosto
SUMANA 6-12 YA AGOSTO
MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | LUKA 17-18
“Pangizani Kuti Musapereka Takhuta”
(Luka 17:11-14) Pikhaenda iye ku Yerusalemu, apita na m’madire a Samariya na Galileya. 12 Pikhapita iye mu nzinda unango, amuna khumi akuti akhali na matanya aona Yezu, mbwenye iwo akhadalimira kutali na iye. 13 Iwo akhuwa mwakugaluza, mbati: ‘Yezu, Mpfundzisi, tibverenimbo ntsisi!’ 14 Pidaaona iye aapanga: ‘Ndokoni kapangizike kuna anyantsembe.’ Mu ndzidzi ukhaenda iwo, matanya awo awangiswa.
nwtsty pidzindikiro pya pfundziro pa Luk. 17:12, 14
amuna khumi akuti akhali na matanya: Midzidzi yakale, anyamatanya akhagumanikana angasi mbakhala pabodzi pene ninga nsoka toera aphedzane unango na ndzace. (2 Ama. 7:3-5) Mwambo wa Mulungu ukhalonga kuti anyamatanya akhafunika kukhala kutali na anthu akusowa matanya. Pontho angaona munthu mbanfendedzera, akhafunika kukhuwa: ‘Ndine wakukhonda kucena! Ndine wakukhonda kucena!’ (Lev. 13:45, 46) Anyamatanya abvera Mwambo unoyu, ndi thangwi yace pidaenda iwo kaonana na Yezu, iwo alimira kutali.—Onani cidzindikiro ca pfundziro pa Mat. 8:2 na Glossário, “Lepra; Leproso.”
Ndokoni kapangizike kuna anyantsembe: Pikhali Yezu Kristu pa dziko yapantsi, iye akhali pantsi pa Mwambo, pontho akhadzindikira kuti unyantsembe wa Aroni ukhaphata basa, ndi thangwi yace Yezu apanga anyamatanya adawangisa iye toera aende kapangizike kuna nyantsembe. (Mat. 8:4; Mark. 1:44) Mwakubverana na Mwambo wa Mose, nyantsembe akhafunika kuona khala nyamatanya awangiswadi. Buluka penepo, nyamatanya akhafunika kuenda ku templo toera kapereka ntsembe zikhaphembwa na Mwambo.—Lev. 14:2-32.
(Luka 17:15, 16) M’bodzi wa iwo pidaona iye kuti awangiswa, abwerera mbakasimba Mulungu mwakugaluza. 16 Iye agodama pana Yezu, akotamisa nsolo wace mpaka pantsi, mbapereka takhuta kuna iye, maseze mamuna unoyu akhali Nsamariya.
(Luka 17:17, 18) Penepo Yezu alonga: ‘Onsene adawangiswa ndi anthu khumi. Mphapo apfemba ali kupi? 18 Nkhabebve unango adabwerera toera kusimba Mulungu, kusiyapo munthu uyu wa dzindza inango?’
w08 1/8 14-15 ¶8-9
Thangwi Yanji Tisafunika Kupangiza Kupereka Takhuta?
Kodi Yezu nee aona kukhonda kupereka takhuta kudacita anango? Bhibhlya isalonga: ‘Penepo Yezu alonga: Onsene adawangiswa ndi anthu khumi. Mphapo apfemba ali kupi? Nkhabebve unango adabwerera toera kusimba Mulungu, kusiyapo munthu uyu wa dzindza inango?’—Luka 17:17, 18.
Anyamatanya anango apfemba nee akhacita pyakuipa. Thangwi pakutoma iwo apangiza pakweca kuti akakhulupira Yezu, mbabvera pitsogolero pyace, pyakuti pikhaphataniza kuenda ku Yerusalemu toera kapangizika kuna anyantsembe. Natenepa, ngakhale kuti akomerwa na pidaacitira Yezu, mbwenye iwo nee apangiza kupereka kwawo takhuta. Pyenepi pyatsukwalisa kakamwe Kristu. Mphapo ndiye tanimbo ife? Munthu angaticitira pinthu pyadidi, kodi mu ndzidzi unoyu tisapereka takhuta, peno pingakhala pyakuthema, tisatumiza tsamba yakupereka takhuta, peno tisapereka takhuta munjira zinango toera kupangiza kuti takomerwa na pidacita iye?
Kusaka Mpfuma Zauzimu
(Luka 17:7-10) ‘Mbani mwa imwe wakuti nyabasace angafika buluka kubasa yakulima peno yakudyesa mabira, anampanga kuti: Cimbiza, bwera kuno udye pameza’? 8 M’mbuto mwace, iye anampanga: ‘Cinja nguwo zako, khunganya cakudya canga mbunditumikira mpaka ndingamala kudya na kumwa, buluka penepo unakwanisambo kudya na kumwa.’ 9 Musanyerezera kuti iye anapereka takhuta kuna nyabasace thangwi acita pidampanga iye? Nkhabe. 10 Munjira ibodzi ene, mungamala kucita pinthu pyonsene pidaphembwa imwe, longani kuti: ‘Ndife anyabasa akukhonda thema. Pinthu pidacita ife ndipyo pikhafunika ife kucita.’
nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Luk. 17:10
anyabasa akukhonda thema: Peno, “anthu enembo pyawo; akupwazika.” Mu nsangani unoyu, Yezu nee akhafuna kulonga kuti anyabasa akuti ndi anyakupfundzace akhafunika kupibva ninga akusowa basa peno akupwazika. Mwakubverana na mavesi anango, mafala akuti ‘anyabasa akukhonda thema’ asapangiza kuti anyabasa akhafunika kukhala akucepeseka, mbakhonda kupibva kuti ndi akufunika kakamwe, peno kuti athema kusimbwa. Anyakudziwisa anango asalonga kuti mafala anewa anakwanisa kubveka kuti ‘basi ene ndife anyabasa, pontho nee tathema kutsalakanwa munjira yakupambulika.’
(Luka 18:8) Ine ndinakupangani kuti iye anaacitira ulungami mwakucimbiza kakamwe. Mphapo Mwana wa munthu angafika, anadzagumana anthu akuti ali na cikhulupiro ninga ceneci pa dziko yapantsi?’
nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Luk. 18:8
cikhulupiro ninga ceneci: Peno “ntundu uyu wacikhulupiro.” Fala ineyi Yacigrego idaphatisirwa pano isapangiza kuti Yezu nee akhalonga pya ntundu onsene wacikhulupiro, mbwenye iye akhalonga pya cikhulupiro ninga cikhali na nkazi wa nzice adalonga iye mu nsangani wace. (Luk. 18:1-8) Ntundu unoyu wacikhulupiro usaphataniza kunyindira kuti phembero inatiphedza, pontho Mulungu anadzacitisa kuti anthu adasankhula iye acitirwe ulungami. Pisaoneka kuti Yezu acita mbvundzo unoyu unalonga pyacikhulupiro toera anyakupfundzace anyerezere pya ntundu wacikhulupiro cawo. Ukhali ndzidzi wadidi toera Yezu alonge nsangani unoyu wakuti ukhagomezera kufunika kwa phembero na cikhulupiro, thangwi iye akhadamala kwene kulonga pya mayesero acikhulupiro akuti anyakupfundzace mbadathimbana nawo.—Luk. 17:22-37.
SUMANA 13-19 YA AGOSTO
MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | LUKA 19-20
“Tisapfundzanji na Nsangani wa Yezu Unalonga Pya Kobiri Khumi za Parata”
(Luka 19:12, 13) Natenepa Yezu alonga: ‘Mamuna unango wakuti ndi mwana wa mambo aenda ku dziko yakutali kakamwe toera akhazikiswe ninga mambo, angamala abwerere. 13 Iye acemera anyabasace khumi, aapasa kobiri khumi za parata, mbaapanga: ‘Citani malonda na kobiri izi mpaka kubwera kwanga.’
Nsangani Wace Unalonga Pya Kobiri Khumi za Parata
Iye alonga: ‘Mamuna unango wakuti ndi mwana wa mambo aenda ku dziko yakutali kakamwe toera akhazikiswe ninga mambo, angamala abwerere.’ (Luka 19:12) Ulendo unoyu ukhali wakulapha kakamwe. Mwakukhonda penula, Yezu ndi ‘mwana wa mambo’ akhafuna kuenda ku ‘dziko yakutali,’ kudzulu, toera kupaswa Umambo na Babace.
Mu nsangani, ‘mwana wa mambo’ mbadzati cita ulendo wace, iye acemera anyabasa ace khumi mbaapasa kobiri ibodzi-ibodzi ya parata, buluka penepo iye aapanga: ‘Citani malonda na kobiri izi mpaka kubwera kwanga.’ (Luka 19:13) Kobiri zenezi zikhali za ntengo ukulu. Natenepa nyakulima akhafunika kuphata basa miyezi yakupiringana mitatu toera kutambira kobiri ibodzi.
Panango anyakupfundza adzindikira kuti ndiwo akhalandaniswa na anyabasa khumi a mu nsangani, thangwi Yezu akhadamala kale kualandanisa na anyabasa akubvuna. (Mateo 9:35-38) Yezu nee akhaphemba anyakupfundzace toera kucita basa yakubvuna mbeu. M’mbuto mwace iye akhalonga pya kubvuna anyakupfundza akuti mbadacita khundu mu Umambo wa Mulungu. Anyakupfundza anewa asaphatisira maluso awo na mpfuma zawo toera kusaka anthu akuti asafuna kucita khundu ya Umambo.
(Luka 19:16-19) Natenepa, wakutoma abwera mbalonga: ‘Mbuya, na kobiri yanu ibodzi ya parata, ndawina kobiri khumi za parata.’ 17 Mambo ampanga: ‘Wacita mwadidi, ndiwe nyabasa wadidi! Nakuti wakhulupirika mu pinthu pyakucepa, unadzatonga mizinda khumi.’ 18 Waciwiri abwera, mbalonga: ‘Mbuya, na kobiri yanu ibodzi ya parata, ndawina kobiri zixanu za parata.’ 19 Iye apangambo nyabasa unoyu: ‘Iwembo unadzatonga mizinda mixanu.’
Nsangani Wace Unalonga Pya Kobiri Khumi za Parata
Anyakupfundza angadzindikira kuti iwo ndi ninga anyabasa ale akuti aphatisira mwadidi ndzidzi na mpfuma zawo toera kucita anyakupfundza azinji, asafunika kukhala na cinyindiro cakuti Yezu asakomerwa na mabasa anacita iwo. Asafunikambo kunyindira kuti Yezu anadzaapasa nkhombo thangwi ya phinga yawo. Anyakupfundza a Yezu asathimbana na pinthu pyakusiyana-siyana mu umaso, pontho ali na maluso akusiyana-siyana. Ngakhale tenepo, Yezu wakuti atambira ‘umambo’ anadzaapasa nkhombo thangwi yakuwangisira kunacita iwo m’basa yakucita anyakupfundza.—Mateo 28:18,19.
(Luka 19:20-24) Mbwenye unango abwera, mbalonga: ‘Mbuya, kobiri yanu iyi, ine ndikhadaikoya mu nguwo. 21 Ndacita pyenepi thangwi ndisakugopani, imwe ndimwe munthu wakuuma ntima kakamwe; musakwata pidakhonda imwe kukoyesa, pontho musabvuna pidakhonda imwe kubzwala.’ 22 Mambo ampanga: ‘Thangwi ya mafala ako, ine ndinakupanga kuti ndiwe nyabasa wakuipa. Walonga kuti ukhapidziwa kuti ndine munthu wakuuma ntima, ndisakwata pidakhonda ine kukoyesa, mbandibvuna pidakhonda ine kubzwala? 23 Mphapo thangwi yanji wakhonda kukoyesa kobiri yanga kubhanko? Pakubwera kwanga, mbidaitambira na m’bairo.’ 24 ‘Natenepa, iye apanga ale akhali cifupi: ‘Nkwatireni kobiri iri na iye mbamuipasa ule ali na kobiri khumi za parata.’
Nsangani Wace Unalonga Pya Kobiri Khumi za Parata
Nakuti nyabasa unoyu nee aphata basa toera kuthimizira mpfuma ya umambo wa mbuyace, iye aluza pyonsene. Apostolo asadikhira ndzidzi unafuna Yezu kutonga mu Umambo wa Mulungu. Mwakubverana na pidalonga iye thangwi ya nyabasa wakumalisa, iwo adzindikira kuti angakhonda kukhala aphinga, iwo nee anadzakhala na mbuto mu Umambo unoyu.
Kusaka Mpfuma Zauzimu
(Luka 19:43) Thangwi zinafika ntsiku zakuti anyamalwa ako anadzamanga mpanda wa miti yakusongolwa, iwo anakuzungulira mbakuthabusa m’makhundu onsene.
nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Luk. 19:43
malinga peno mpanda wa miti yakusongolwa: Fala Yacigerego yakuti khárax isagumanika mu vesi ineyi basi m’Malemba Acigerego Acikristu. Fala ineyi isalonga pya ‘miti yakusongolwa yakuti ikhaphatisirwa toera kucita malinga peno mpanda,’ pontho fala ineyi isalongambo pya mipanda yacitsidzikizo ikhacita anyankhondo na miti ineyi. Mafala a Yezu akwanirisika mu caka 70 N.W. mu ndzidzi udatsogolerwa anyankhondo Aciroma na Tito toera kumanga malinga peno mpanda wakuzungulira Yerusalemu. Tito amangisa mpanda na pifuniro pitatu: Cakutoma, toera Ayuda akhonde kuthawa, caciwiri, kuakakamiza toera aperekeke na cacitatu, akhonde kubuluka mu nzinda kuenda kasaka cakudya toera atcunyuke na njala, buluka penepo angonjere. Toera kumanga mpanda wakuzungulira Yerusalemu, anyankhondo Aciroma atema miti yonsene ikhali dhuzi na nzinda unoyu.
(Luka 20:38) Iye nee ndi Mulungu wa anthu akufa, mbwenye wa anthu ali maso, thangwi kwa iye, iwo onsene ali maso.’
nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Luk.20:38
kwa iye, iwo onsene ali maso: Peno “m’maonero ace, onsene ali maso.” Bhibhlya isalonga kuti anthu anakhonda kutumikira Mulungu, maseze ali maso, iwo ndi akufa m’maonero ace. (Aef. 2:1; 1Tim. 5:6). Munjira ibodzi ene, atumiki akukhulupirika a Yahova adamala kufa, aciri maso m’maonero ace, thangwi mwakukhonda penula iye anadzakwanirisa cifuniro cace ca kualamusa muli akufa.—Arom. 4:16, 17.
SUMANA 20-26 YA AGOSTO
MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | LUKA 21-22
‘Cipulumuso Canu Ciri Cifupi’
(Luka 21:25) ‘Pontho, kunadzaoneka pidzindikiro pa dzuwa, pa mwezi na pa nyenyezi. Pa dziko yapantsi anthu anadzatetemera mbasowa cakucita thangwi ya kutitimira kwa mabimbi a m’bara.
Umambo wa Mulungu Unadzafudza Anyamalwa Ace
9 Pidzindikiro pyakudzumisa pyakudzulu. Yezu alongeratu: ‘Dzuwa inadzathima, mwezi nee unadzabulusa ceza cace, nyenyezi zakudzulu zinadzagwa pantsi.’ Mwandimomwene, nkhabe anafuna kusaka pontho ceza kuna atsogoleri amauphemberi, thangwi iwo nkhabebve kudzanyindirwa kukhundu ineyi. Kodi Yezu akhalongambo pya mphambvu za pidzindikiro pyakudzumisa pyakudzulu? Panango. (Iza. 13:9-11; Yoele 2:1, 30, 31) Anthu anadzacitanji na pidzindikiro pinafuna kudzaona iwo? Iwo ‘anadzatetemera’ thangwi ‘yakusowa cakucita.’ (Luka 21:25; Sof. 1:17) Inde, anyamalwa a Umambo wa Mulungu—kutomera ‘amambo mpaka mabitcu’—onsene ‘anadzawuma peno kukomoka thangwi yakugopa munadikhira iwo pinthu pinafuna kucitika’ mbasaka pakuthawira. Mbwenye nee anadzagumana mbuto yacitsidzikizo toera kuthawa ukali wa Mambo wathu.—Luka 21:26; 23:30; Apok. 6:15-17.
(Luka 21:26) Anthu anadzakomoka thangwi yakugopa munadikhira iwo pinthu pinafuna kucitika pa dziko yapantsi, thangwi mphambvu zakudzulu zinadzatekenyeka.
(Luka 21:27, 28) Buluka penepo, anthu anadzaona Mwana wa munthu mbakabwera m’makole na mphambvu zikulu na mbiri. 28 Mbwenye pinthu pyenepi pingatoma kucitika, khalani dzololo mbamulamusa misolo yanu, thangwi cipulumuso canu ciri cifupi.’
w16.01 10-11 ¶17
Khalani Wakutonga Toera ‘Kupitiriza Kufuna Abale Anu’!
17 ‘Khalani na Cipapo cadidi.’ (Lerini Ahebere 13:6, Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada.) Kunyindira kwathu Yahova kusatipasa cipapo, mwakukhonda tsalakana nyatwa zinathimbana na ife. Cipapo ceneci cinatiphedza toera kukhala na maonero akulinganira, na maonero anewa akulinganira na kufuna kwathu abale athu onsene kunatiphedza toera kuabalangaza. (1 Ates. 5:14, 15) Maseze dziko inadzathimbana na makhaliro akunentsa kakamwe mu ndzidzi wa nyatwa ikulu, ife tinadzakwanisa kukhala dzololo ‘mbatilamusa misolo yathu’ mbatidziwa kuti cipulumuso cathu ciri cifupi.—Luka 21:25-28.
‘Cipulumuso Canu Ciri Cifupi’!
13 Kodi anthu analandaniswa na mbuzi anadzacitanji angadziwa kuti anadzafudzweratu? Iwo ‘anadzadhima pacifuwa thangwi yakutsukwala.’ (Mat. 24:30, NM) Mphapo abale a Kristu pabodzi na andzawo akukhulupirika anadzacitanji pa ndzidzi unoyu? Iwo anadzanyindira Yahova Mulungu na Mwanace Yezu Kristu na ntima onsene mbabvera mafala a Yezu akuti: ‘Ipi pingatoma kucitika, khalani dzololo mbamulamusa misolo yanu, thangwi cipulumuso canu ciri cifupi.’ (Luka 21:28) Inde, ife tinadzakhala na maonero akulinganira na cinyindiro cakupulumuswa.
Kusaka Mpfuma Zauzimu
(Luka 21:33) Kudzulu na dziko yapantsi pinadzapita, mbwenye mafala anga anadzakhala kwenda na kwenda.
nwtsty pidzindikiro pya pfundziro pa Luk. 21:33
Kudzulu na dziko yapantsi pinadzapita: Malemba anango asapangiza kuti kudzulu na dziko yapantsi pinadzakhala kwenda na kwenda. (Gen. 9:16; Masal. 104:5; Koel. 1:4) Natenepa mafala anewa a Yezu anakwanisa kupangiza kuti maseze picitike pinthu pyakuti nkhabe kucitika ninga kuzambazika kwa kudzulu na dziko yapantsi, ngakhale tenepo mafala ace anadzakwanirisika. (Onani Mat. 5:18.) Mbwenye pisaoneka kuti kudzulu kunalongwa pano na dziko yapantsi, ndi pinthu pyakuphiphirisa ninga pinalongwa pa Apok. 21:1 kuti ndi ‘kudzulu kwakale na dziko yapantsi yakale.’
mafala anga anadzakhala kwenda na kwenda: Peno “mwandimomwene mafala anga anadzakwanirisika.” Natenepa, mafala mawiri ene Acigerego adaphatisirwa pano, basi ene asagomezera kuti pinthu pyonsene pidalonga Yezu pinadzacitikadi.
(Luka 22:28-30) Mbwenye imwe mwapitiriza kukhala na ine m’mayesero anga; 29 natenepa, ndinacita cibverano ca umambo na imwe ninga Babanga acita cibverano ca umambo na ine, 30 toera imwe mudye mbamumwa pameza yanga mu Umambo wanga, mbamukhala m’mipando yaumambo toera kutonga madzindza khumi na mawiri a Izraeli.
wp14 1/10 19-20 ¶15-16
Munadzakhala “Umambo wa Anyantsembe”
15 Pidamala iye kukhazikisa cakudya Cancidodo ca Mbuya, Yezu acita cibverano na anyakupfundzace akukhulupirika, kazinji kene cisacemerwa cibverano ca Umambo. (Lerini Luka 22:28-30, NM.) Mwakusiyana na pibverano pinango pyakuti Yahova asacitambo khundu, ceneci ndi cibverano cidacita Yezu na atowereri ace akudzodzwa. Pidalonga Yezu kuti: ‘Ninga Babanga acita cibverano ca umambo na ine,’ pisaoneka kuti iye akhalonga pya cibverano cidacita Yahova na iye toera kukhala ‘nyantsembe wakwenda na kwenda ninga Melekizedheki.’—Aheb. 5:5, 6.
16 Anyakupfundza 11 akukhulupirika ‘apitiriza kukhala na Yezu m’mayesero ace.’ Cibverano ca Umambo cikhaapasa cinyindiro cakuti iwo mbadakhala pabodzi na Yezu kudzulu, na kukhala m’mipando toera kutonga ninga amambo na kutumikira ninga anyantsembe. Mbwenye mwai unoyu nee mbudakhala wa anyakupfundza 11 basi tayu. Yezu aonekera m’masomphenya kuna mpostolo Juwau mbalonga: ‘Ule anakunda, ndinadzantawirisa kuti akhale pabodzi na ine pa mpando wanga waumambo, ninga ine ndakunda mbandikhala pa mpando waumambo wa Babanga.’ (Apok. 3:21) Natenepa, cibverano ca Umambo cisacitwa na Akristu akudzodzwa akukwana 144.000. (Apok. 5:9, 10; 7:4) Ceneci ndi cibverano cinaphataniza masasanyiro akutawirika toera anyakudzodzwa atonge na Yezu kudzulu. Tinakwanisa kulandanisa pyenepi na mankhadzi wankazi anamanga banja na mambo wakuti akutonga, iye asaphedzerambo utongi wace. Ndi thangwi yace Bhibhlya isalonga Akristu akudzodzwa ninga ‘mankhadzi wankazi’ wa Kristu, na “mwali wakulinganira” peno wakusowa midonthi wakuti asadikhira kumanga banja na Kristu.—Apok. 19:7, 8; 21:9; 2 Akor. 11:2.
SUMANA 27 YA AGOSTO–2 YA SETEMBRO
MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | LUKA 23-24
“Khalani Dzololo Toera Kulekerera Anango”
(Luka 23:34) Mbwenye Yezu akhalonga: ‘Baba, alekerereni pyawo, thangwi iwo nkhabe kudziwa pinacita iwo.’ Kusiyapo pyenepi, iwo agawana nguwo zace mukucita pyakulotera.
cl 297 ¶16
‘Toera Mudziwe Ufuni wa Kristu’
16 Njira inango yakufunika kakamwe idapangiza Yezu ufuni wa Babace ndi kukhala ‘dzololo toera kulekerera.’ (Masalmo 86:5) Cifuno cace cakulekerera capangizika pakweca mu ndzidzi udakhomerwa iye pa muti wakusikimizira. Kodi Yezu alonganji pikhakhomerwa iye maperego m’manja na m’manyalo toera kuphiwa munjira yakutsukwalisa? Kodi iye aphemba Yahova toera atcunyuse anyamalwa ace? Nkhabe, m’mbuto mwace mafala akumalisa adalonga Yezu akhali awa: ‘Baba, alekerereni pyawo, thangwi iwo nkhabe kudziwa pinacita iwo.’—Luka 23:34.
(Luka 23:43) Yezu ampanga: ‘Mwandimomwene ine ndiri kukupanga lero kuti, unadzakhala na ine m’Paraizu.’
g 2/08 11 ¶5-6
Kodi Mulungu Asalekerera Madawo Makulu?
Yahova nee asaona basi ene madawo, mbwenye asaonambo makhaliro a nyakudawa. (Izaiya 1:16-19) Nyerezerani basi mapanga awiri adakhomerwa n’khundu mwa Yezu. Mwandimomwene uwiri wawo acita madawo makulu, ndi thangwi yace m’bodzi alonga: ‘Nyatwa inaona ife ndi yakuthema mwakubverana na pidacita ife; mbwenye munthu uyu, Yezu, nee acita cinthu cakuipa.’ Mafala anewa a phanga asapangiza kuti piripo pikhadziwa iye thangwi ya Yezu. Pontho pisaoneka kuti pikhadziwa iye ndipyo pidam’phedza toera kucinja maonero ace. Pyenepi pisapangizika na mafala akudembetera adalonga iye kuna Yezu: ‘Ndikumbukireni mungapita mu Umambo wanu.’ Kodi Kristu atawira tani phembo ineyi yakubulukira muntima? Iye alonga: ‘Mwandimomwene ine ndiri kukupanga lero kuti, unadzakhala na ine m’Paraizu.’—Luka 23:41-43.
Nyerezera basi: Mafala akumalisa adalonga Yezu pikhali iye pa dziko yapantsi akhapangiza kuti iye akhabvera ntsisi mamuna adatawira kuphiwa thangwi ya pidacita iye. Pyenepi ndi pyakuwangisa kakamwe. Natenepa, ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yezu Kristu pabodzi na Babace, Yahova, anadzabvera ntsisi anthu onsene anatcunyuka na ntima onsene, mwakukhonda tsalakana pidacita iwo kale.—Aroma 4:7.
(Luka 24:34) adalonga kuti: ‘Mwandimomwene Mbuya alamuswa muli akufa, mbaonekera kuna Simau.’
cl 297-298 ¶17-18
‘Toera Mudziwe Ufuni wa Kristu’
17 Citsandzo cinango cadidi cinapangiza kuti Yezu asalekerera ndi njira idatsalakanira iye mpostolo Pedhru. Nkhabepo thangwi toera kupenula kuti Pedhru akhafuna kakamwe Yezu. Pa ntsiku 14 ya Nisane, masiku akumalisa a umaso wa Yezu, Pedhru ampanga: ‘Mbuya, ine ndiri dzololo toera kufungirwa nkaidi pabodzi na imwe, peno kufa pabodzi na imwe.’ Mbwenye pakupita ndzidzi ungasi, Pedhru akhonda Yezu katatu mbalonga kuti nkhabe kundziwa! Bhibhlya isalonga pidacitika mu ndzidzi udakhonda Pedhru paulendo wacitatu: ‘Mbuya azungunuka mbayang’ana Pedhru.’ Pidadzindikira iye kuti adawa kakamwe, Pedhru ‘abuluka kunja mbalira mwakutsukwala kakamwe.’ Pidafa Yezu ntsiku ineyi, panango Pedhru akhabvundzika, ‘Kodi mbuya andilekereradi?’—Luka 22:33, 61, 62.
18 Pedhru nee adikhira ndzidzi uzinji toera kugumana ntawiro. Yezu alamuswa muli akufa pa ntsiku 16 ya Nisane, pontho pisaoneka kuti pa ntsiku ibodzi ene iye aonekera kuna Pedhru. (Luka 24:34; 1 Akorinto 15:4-8) Thangwi yanji Yezu atsalakana munjira yakupambulika mpostolo wakuti akhadan’khonda gomugomu? Yezu acita pyenepi panango toera kupangiza Pedhru wakuti akhadatcunyuka kuti asapitiriza kufuniwa na Mbuyace. Mbwenye Yezu acita pizinji kupiringana pyenepi toera kubalangaza Pedhru.
Kusaka Mpfuma Zauzimu
(Luka 23:31) Khala iwo akucita pyenepi muti mbuciri uwisi, ndiye tani ungauma?’
nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Luk. 23:31
muti mbuciri uwisi, . . . ungauma: Panango Yezu akhafuna kulonga pya dzindza ya Ayuda. Dzindza ineyi ikhali ninga muti wakuti ukhatoma kuuma, mbwenye masamba anango akhadzati kubunyala, thangwi Yezu akhali penepo, pontho Ayuda anango akhan’khulupira. Mbwenye mwakukhonda dembuka, Yezu mbadaphiwa, na Ayuda akukhulupirika mbadadzodzwa na nzimu wakucena toera kucita khundu ya Izraeli wauzimu. (Arom. 2:28, 29; Agal. 6:16) Mbudafika ndzidzi unoyu, dzindza ya Izraeli mbidafa mwauzimu, ninga muti wakuuma.—Mat. 21:43.
(Luka 23:33) Pidafika iwo pa mbuto inacemerwa Madudu a Misolo, iwo an’khomera pamuti pakati pa mapanga, m’bodzi kukhundu yamadyo unango kukhundu yabzwere.
nwtsty cithundzithundzi
Perego pa Gogodo ya Citende
Ici ndi cithundzithundzi ca gogodo ya munthu yakupholwa na perego ya utale ya masentimetru 11.5 aulaphi. Gogodo yakutoma yagumanwa mu caka 1968, pikhakumbwa khundu ya kumabulukiro a dzuwa a Yerusalemu mu ndzidzi wa Utongi Waciroma. Pisaoneka kuti gogodo ineyi isapereka umboni wakuti maperego akhaphatisirwa toera kukhomera munthu pamuti mpaka kufa. Panango maperego adaphatisira anyankhondo Aciroma toera kukhomera Yezu Kristu pamuti alandana na anewa. Gogodo ineyi yagumanwa m’bokosi yakucitwa na miyala, ikhacemerwa bokosi yakukoyera magogodo a anthu akufa, manungo angamala bvunda. Pyenepi pisapangiza kuti munthu wakuphiwa pamuti akhafunika kuikhwa mu nthumbi.