“Nkhabe Munthu Ali na Ufuni Ukulu Kakamwe”

1-4. (a) Ninji pidacitika mu ndzidzi wakuti Pilato apereka Yezu kuna mwinji wakuipirwa mu thando ya ntongi? (b) Yezu acitanji mu ndzidzi ukhatsalakanwa iye mwakuipa, pontho ndi mibvundzo ipi inafuna ife kupfundza?

NAMACIBESE pa ntsiku ya Paskwa ya 33 P.K.K., Ntongi Waciroma Ponsyo Pilato apereka Yezu kuna mwinji wa anthu wakuipirwa udagumanyikana kutsogolo kwa nyumba yace. Iye alonga: “Onani! Mamuna ule ndi uyu!” (Juwau 19:5) Ntsiku zingasi nduli, mwinji wa anthu ukhasimba Yezu mu ndzidzi ukhapita iye mu Yerusalemu ninga Mambo wakusankhulwa na Mulungu. Mbwenye, pa ntsiku ineyi, iwo nee ukhaonabve Yezu ninga Mambo.

² Yezu akhadabvala nguwo yakufuirira ninga ikhabvalwa na amambo, pontho akhali na nthimba ya minga mu nsolo mwace. Nguwo yakufuirira na nthimba ya minga idambvazika iwo nee ikhali toera kunsimba, mbwenye toera kunsingirira. Yezu akhadaphekeka kakamwe pontho akhabuluka ciropa. Anthu anewa adanyengererwa na akulu a nyantsembe, akhonda Yezu wakuti akhadamenywa kakamwe. Anyantsembe akhuwa: “Mbamanikwe pamuti! Mbamanikwe pamuti!” Thangwi ya bibvu ikhali na iwo, anthu akhuwa: “Iye asatongwa kuphiwa.”—Juwau 19:1-7.

³ Maseze Yezu akupaswa manyadzo mbathabuswa kakamwe, iye akupirira pyenepi mwacilemedzo, mwacipapo, pontho mwakukhonda dungunya.a Iye ali dzololo toera kufa. Namasikati a ntsiku ineyi ya Paskwa, Iye atawira kufa pa muti munjira yakutsukwalisa kakamwe.—Juwau 19:17, 18, 30.

⁴ Yezu apangiza kuti akhali xamwali wandimomwene wa anyakupfundzace pidapereka iye umaso wace. Iye alonga: “Nkhabe munthu ali na ufuni ukulu kakamwe kupiringana ule anapereka umaso wace thangwi ya axamwali ace.” (Juwau 15:13) Mafala anewa abweresa mibvundzo iyi: Kodi Yezu akhafunikadi kuthabuka na nyatwa zenezi zonsene na kuphiwa? Thangwi yanji iye atawira kucita pyenepi? Ninga “axamwali ace” na anyakupfundza ace, tinatowezera tani citsandzo cace?

Thangwi Yanji Yezu Akhafunika Kuthabuka na Kufa?

5. Yezu adziwa tani mayesero akhafuna kutamba iye?

⁵ Ninga Mesiya wakupikirwa, Yezu akhadziwa pikhafuna kuncitikira. Iye akhadziwa maprofesiya mazinji a Malemba Acihebheri akuti akhalonga unyomonyomo onsene wa nyatwa na kufa kwa Mesiya. (Izaiya 53:3-7, 12; Dhanyeli 9:26) Kazinji kene iye apanga anyakupfundzace pinthu pikhafuna kuthimbana na iye. (Marko 8:31; 9:31) Pikhaenda Yezu ku Yerusalemu toera kucita Paskwa pa ulendo wakumalisa, iye apanga anyakupfundzace: “Mwana wa munthu anadzaperekwa kuna akulu a anyantsembe na apfundzisi a mwambo. Iwo anadzatonga kuti iye aphiwe, pontho iwo anadzampereka kuna anthu a madzindza anango, anthu anewa anadzansingirira, kum’phulira mata, kunkwapula na kumupha.” (Marko 10:33, 34) Mafala anewa akhali andimomwene, thangwi anthu asingiriradi Yezu, am’phulira mata ankwapula mbamupha.

6. Thangwi yanji Yezu akhafunika kuthabuka na kufa?

⁶ Mphapo thangwi yanji Yezu akhafunika kuthabuka na kufa? Pakhali na mathangwi mazinji. Yakutoma, kukhulupirika kwace mpaka kufa kukhapangiza kuti Yezu akhatumikira Yahova na ntimace onsene, pontho akhafuna kucenesa dzina ya Yahova. Kumbukani kuti Sathani alonga uthambi wakuti anthu asatumikira Mulungu basi ene thangwi asafuna kupaswa pinthu. (Yobe 2:1-5) Pidapitiriza iye kukhala wakukhulupirika “mpaka kufa . . . pamuti wakusikimizira,” Yezu apangiza kuti pidalonga Sathani pikhali pyauthambi. (Afilipi 2:8; Misangani 27:11) Yaciwiri, kuthabuka na kufa kwa Mesiya mbakudafudza madawo a anango. (Izaiya 53:5, 10; Dhanyeli 9:24) Yezu apereka “umaso wace ninga ciomboli toera kuombola anthu azinji,” mbatifungulira njira toera tikhale axamwali a Mulungu. (Mateu 20:28) Yacitatu, thangwi yakupirira nyatwa zenezi zonsene Yezu “ayeserwa m’makhundu onsene ninga ife.” Natenepa iye akhala Nyantsembe Wankulu wakuti “anakwanisa kutibvera ntsisi thangwi yakufewa kwathu.”—Ahebheri 2:17, 18; 4:15.

Thangwi Yanji Yezu Atawira Kupereka Umaso Wace?

7. Yezu acitanji pikhali iye pa dziko yapantsi?

⁷ Toera kubvesesa mwadidi pikhafuna kucita Yezu, nyerezerani ipi: Mbani wakuti mbadatawira kusiya acibale ace na nyumba yace mbaenda ku dziko inango mbakadziwa kuti anthu a kweneko mbadankhonda, mbadampasa manyadzo na kunthabusa, buluka penepo mbamupha? Cincino nyerezerani pidacita Yezu. Mbadzati kubwera pa dziko yapantsi, Yezu akhali na cidzo cakupambulika kakamwe kudzulu kukhundu ya Babace. Mbwenye, Yezu atawira kusiya nyumba yace kudzulu, mbabwera pa dziko yapantsi ninga munthu. Iye acita pyenepi maseze akhadziwa kuti anthu azinji mbadakhonda, mbadampasa manyadzo, mbadanthabusa kakamwe, pontho mbadamupha munjira yakupwazika kakamwe. (Afilipi 2:5-7) Ninji pidacitisa Yezu kutawira kucita pyenepi?

8, 9. Thangwi yanji Yezu apereka umaso wace?

⁸ Yezu akhafuna kakamwe Babace. Ufuni wace kuna Yahova wancitisa kupirira nyatwa zakusiyana-siyana. Ufuni unoyu wacitisa Yezu kudziwisa dzina ya Babace na kuicenesa. (Mateu 6:9; Juwau 17:1-6, 26) Kusiyapo pyenepi, Yezu akhafuna kakamwe kuti dzina ya Babace iceneswe ku uthambi onsene udalonga Sathani. Natenepa, kuna Yezu, ukhali mwai ukulu kakamwe kuthabuka thangwi yakucita cifuno ca Yahova, thangwi iye akhadziwa kuti kukhulupirika kwace mbakudaphedzera kakamwe kuceneswa kwa Dzina yadidi ya Babace.—1 Kronika 29:13.

⁹ Thangwi inango idacitisa Yezu kupereka umaso wace, ndi ufuni wace kuna anthu. Ufuni unoyu watoma mu ndzidzi udacita Mulungu anthu pa dziko. Bhibhlya isalonga mabvero akhali na Yezu mbadzati kubwera pa dziko: ‘Ine ndikhakomerwa makamaka na ana a anthu.’ (Misangani 8:30, 31) Ufuni unoyu waoneka pakweca pikhali iye pa dziko yapantsi. Ninga pidaona ife m’misolo mitatu idamala, Yezu apangiza munjira zizinji kuti akhafuna anthu, makamaka anyakupfundzace. Mbwenye pa Nisane 14 na 33 P.K.K., iye apangiza ufuni unoyu munjira yakupambulika kakamwe, pidapereka iye umaso wace toera kutipulumusa. (Juwau 10:11) Mwandimomwene, kufa kwace kwapangiza kuti iye asatifuna kakamwe. Ife tisafunika kutowezera Yezu pakupangiza ufuni ubodzi ene. Mwandimomwene iye atipanga toera ticite pyenepi.

“Funanani Unango na Ndzace; Ninga Mudakufunani Ine”

10, 11. Ndi ntemo upi upswa udapereka Yezu kuna atowereri ace na tinaubvera tani, pontho thangwi yanji tisafunika kuubvera?

¹⁰ Namasiku mbadzati kufa, Yezu apanga anyakupfundzace: “Ine ndinakupasani matongero mapswa kuti: Funanani unango na ndzace; ninga mudakufunani ine, imwembo mufunane unango na ndzace. Imwe mungafunana unango na ndzace, anthu onsene anadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.” (Juwau 13:34, 35) Thangwi yanji matongero akuti “funanani unango na ndzace” akhali “mapswa”? Ndimomwene kuti Mwambo wa Mose ukhadalonga kale kuti: “Funa ndzako ninga iwe ene.” (Levitiko 19:18) Mbwenye, matongero mapswa asaphemba ufuni ukulu kakamwe, pyenepi pisabveka kufunana kakamwe unango na ndzace mpaka kupereka umaso wathu thangwi ya anango. Yezu apangiza pakweca pidalonga iye kuti: “Matongero anga ndi awa: Funanani unango na ndzace ninga mudakufunani ine. Nkhabe munthu ali na ufuni ukulu kakamwe kupiringana ule anapereka umaso wace thangwi ya axamwali ace.” (Juwau 15:12, 13) Mwandimomwene, matongero mapswa nee asabveka: “Kufuna anango ninga munafunikira ife,” mbwenye asabveka “Kufuna anango kupiringana munadzifunira ife.” Yezu apangiza ufuni unoyu thangwi ya njira idakhala iye m’maso na idafa iye.

¹¹ Thangwi yanji tisafunika kubvera matongero anewa mapswa? Kumbukani kuti Yezu alonga tenepa: “Imwe mungafunana unango na ndzace, anthu onsene anadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.” Tingafuna anango ninga pidacita Yezu, tinapangiza kuti ndife Akristu andimomwene. Tinalandanisa ufuni unoyu na karaxa. Tingaenda ku nsonkhano wa gawo wa Mboni za Yahova unacitwa pyaka pyonsene tisabvala karaxa inapangiza dzina yathu na mpingo udabuluka ife. Ufuni wandimomwene unapangiza ife kuna unango na ndzace ndi ninga “karaxa” inapangiza kuti Akristu andimomwene ndi api. Pyenepi pisabveka kuti, anango angaona ufuni unapangiza ife kuna unango na ndzace pinakhala ninga karaxa inafuna kupangiza kuti ndife Anyakupfundza andimomwene a Kristu. M’bodzi na m’bodzi asafunika kubvundzika: ‘Kodi pinacita ine pisapangiza kuti ndiri na ufuni wandimomwene, peno ninga ndabvala “karaxa”?’

Tinapangiza Tani Kuti Tisafuna Anango Ninga Pidacita Yezu?

12, 13. (a) Tisafunika kucitanji toera tifunane unango na ndzace? (b) Pisabvekanji kufunana na ntima onsene?

¹² Ninga anyakupfundza a Yezu, tisafunika kufunana unango na ndzace ninga mudatifunira iye. Pyenepi pisabveka kuti tisafunika kusiya pinthu pinango pinakomerwa na ife toera kuphedza abale na alongo athu. Mphapo, tisafunika kucitanji? Bhibhlya isalonga: “Ife tisadziwa ufuni kubulukira munjira iyi: Iye apereka umaso wace thangwi ya ife, ifembo tisafunika kupereka umaso wathu thangwi ya abale athu.” (1 Juwau 3:16) Ninga Yezu, tisafunika kukhala dzololo toera kupereka umaso wathu thangwi ya anango, pingafunika. Tingatcingwa, nee tisafunika kulonga madzina a abale athu mbatiaikha pangozwi, maseze pyenepi pinaticitisa kuphiwa. M’madziko akuti anthu asaphana thangwi yakusiyana kwa khanda peno dzindza, ife tisaikha umaso wathu pangozwi toera kutsidzikiza abale athu, mwakukhonda tsalakana khanda peno dzindza. Madzindza angamenya nkhondo, ife tisakhonda kuenda ku nkhondo, ngakhale pyenepi piticitise kuikhwa nkaidi peno kuphiwa.—Juwau 17:14, 16; 1 Juwau 3:10-12.

¹³ Kukhala dzololo toera kufera abale athu nee ndi njira ineyi basi yakupangiza ufuni wandimomwene. Mwandimomwene ndi akucepa a ife akuti asacita pyenepi. Mphapo, khala tisafuna abale athu mpaka kukhala dzololo toera kuafera, nee tisafunikambo kucita pire pinakwanisa ife cincino toera kuaphedza? Kupangiza ufuni wandimomwene pisabveka kuikha pifuno pya anango pa mbuto yakutoma maseze tikhonde kuwina pinthu thangwi ya pyenepi. (1 Akorinto 10:24) Tinapangiza tani ufuni wandimomwene?

Mu Mpingo na pa Banja

14. (a) Akulu a mpingo asafunika kucita basa ipi mu mpingo? (b) Ndi api maonero anu thangwi ya basa yakuwanga inacita akulu a mpingo?

¹⁴ Akulu a mpingo asacita pinakwanisa iwo toera ‘kukumbiza nkumbi wa mabira.’ (1 Pedhru 5:2, 3) Kusiyapo kutsalakana mabanja awo, midzidzi inango iwo asaphatisira ndzidzi wawo na masiku peno pakumala kwa sumana toera kutsalakana mabasa a mu mpingo, ninga kukhunganyika nkhani, kucedzera abale na alongo, peno kuphedza m’bale peno mulongo wakuti acita madawo makulu. Akulu a mpingo azinji asaphata basa kakamwe pa misonkhano ya cisa na ya gawo. Anango asatumikira mu nsoka wa Komiti Inapita n’Cibverano na Nyumba za Ungumi peno m’Misoka Yakucedzera Atenda. Anango asatumikira m’Misoka Yakumanga Nyumba za Umambo. Akulu a mpingo, lekani kuduwala kuti mungaphedza abale na alongo anu na ntima onsene mukutowezera Yezu. Imwe musacita pyenepi mungaphatisira ndzidzi na mphambvu zanu toera kutsalakana mpingo. (2 Akorinto 12:15) Yahova pabodzi na abale na alongo anu anaona ufuni wandimomwene unapangiza imwe.—Afilipi 2:29; Ahebheri 6:10.

15. (a) Ndi pinthu pipi pyakuti akazi a akulu a mpingo asapicita? (b) Ndi api maonero anu thangwi ya akazi akuti asatawirisa kuti amunawo aphedzere mpingo?

¹⁵ Akazi a akulu a mpingo asapangizambo ufuni wandimomwene. Akazi asakomerwa kukhala pabodzi na amunawo na mabanja awo, mbwenye asatawirisa amunawo na ntima onsene toera akwanise kutsalakana mpingo. Akazi a ayang’aniri a cisa asapangizambo ufuni wandimomwene. Iwo asaphedzera amunawo mu ndzidzi unacedzera iwo mpingo ubodzi na ubodzi masumana onsene, pontho asacinja toera kucedzera pisa pinango pakupita pyaka pingasi. Iwo nee asakhala panyumba ibodzi, pontho kazinji kene asagona m’matalimba akusiyana-siyana masumana onsene. Tisapereka takhuta kakamwe kuna akazi anewa akuti asapangiza ufuni wandimomwene wakuikha pifuno pya mpingo pa mbuto yakutoma.—Afilipi 2:3, 4.

16. Anyakubala Acikristu asacitanji toera kuphedza anawo?

¹⁶ Tinapangiza tani ufuni wandimomwene pabanja? Anyakubala, imwe musacita pizinji kakamwe toera kutsalakana ananu na “kuapfundzisa mwakubverana na pinalonga Yahova.” (Aefesi 6:4) Panango musaphata basa mwakuwanga toera mukhale na kobiri yakukwana toera banja yanu ikwanise kukhala na cakudya, nguwo na nyumba toera kukhala. Imwe musatsalakana ananu munjira yadidi kakamwe. Mwacitsandzo, musapfundzisa ananu, musaenda nawo kumisonkhano na mu utumiki. (Dheuteronomyo 6:6, 7) Ufuni wanu wandimomwene usatsandzayisa Yahova Nyakutomesa banja, pontho unaphedza ananu toera akhale na umaso wakukhonda mala.—Misangani 22:6; Aefesi 3:14, 15.

17. Amuna Acikristu anatowezera tani ufuni wa Yezu?

¹⁷ Amuna akumanga banja, munapangiza tani ufuni wandimomwene ninga Yezu? Bhibhlya isalonga: “Amuna, pitirizani kufuna akazanu, ninga Kristu afunambo mpingo, mbaperekeka thangwi ya iwo.” (Aefesi 5:25) Mwakubverana na pidapfundza ife, Yezu afuna kakamwe atowereri ace mpaka kuafera. Mamuna Wacikristu asatowezera makhaliro adidi a Yezu, wakuti “nee acita pinthu pinakomerwa na iye basi.” (Aroma 15:3) Mamuna ninga unoyu asafuna kuti nkazace akhale wakutsandzaya, asatsalakana pinafuna nkazace mbuto mwa pinafuna iye. Iye nee asakakamiza nkazace toera acite pinafuna iye basi, mbwenye asatawira maonero anapereka nkazace khala asabverana na midida ya m’Bhibhlya. Mamuna wakuti asapangiza ufuni wandimomwene asakhala wakutawirika kuna Yahova, pontho asafuniwa na kulemedzwa na nkazace na anace.

Imwe Munacitanji?

18. Ninji pinakukulumizani toera kubvera ntemo upswa wakufunana unango na ndzace?

¹⁸ Kubvera ntemo upswa wakufunana unango na ndzace ndi wakunentsa, mbwenye pali na mathangwi adidi anaticitisa kubvera. Paulu alemba: “Ufuni wa Kristu usatikulumiza, thangwi ife tafika pa kudzindikira kuti: Munthu m’bodzi basi afera anthu onsene . . . , Pontho iye afera anthu onsene toera anthu akuti ali m’maso akhonde kukhala m’maso toera kucita pinafuna iwo basi, mbwenye acite pinafuna ule adaafera mbalamuswa muli akufa.” (2 Akorinto 5:14, 15) Yezu atifera, natenepa tisafunikambo kukhala m’maso mwakubverana na pinafuna iye. Tinacita pyenepi tingatowezera ufuni udapangiza iye.

19, 20. Ndi muoni upi wakupambulika unatipasa Yahova, tinapangiza tani kuti tautambira muoni unoyu?

¹⁹ Yezu nee akhatekeresa pidalonga iye mafala awa: “Nkhabe munthu ali na ufuni ukulu kakamwe kupiringana ule anapereka umaso wace thangwi ya axamwali ace.” (Juwau 15:13) Pidakhala Yezu dzololo toera kutifera ndi cipangizo cikulu ca ufuni wace kuna ife. Mbwenye pana unango adapangiza ufuni ukulu kakamwe. Yezu afokotoza: “Mulungu afuna kakamwe dziko yapantsi mbapereka Mwanace m’bodzi ekha, toera munthu anan’khulupira akhonde kufudzwa, mbwenye agumane umaso wakukhonda mala.” (Juwau 3:16) Mulungu asatifuna kakamwe mpaka kutuma Mwanace ninga ntsembe toera kutiombola m’madawo na kufa. (Aefesi 1:7) Ciomboli ndi muoni wakupambulika wa Yahova, mbwenye iye nee asatikakamiza toera kuutawira.

²⁰ Tinasankhula tekha kutawira muoni wa Yahova. Tinacita pyenepi ‘tingakhulupira’ Mwanace. Mbwenye nee pyakwana kulonga kuti tiri na cikhulupiro. Tinapangiza kuti tiri na cikhulupiro mwakubverana na pinacita ife. (Tiyago 2:26) Ife tinapangiza kuti tisakhulupira Yezu Kristu tingantowera ntsiku zonsene. Tingacita pyenepi, tinadzakhala na nkhombo zizinji lero na ntsogolo mwakubverana na pinafuna kufokotozwa mu nsolo wakumalisa wa bukhu ino.