NSOLO 13
“Ine Ndisafuna Baba”
1, 2. Mpostolo Juwau alonganji thangwi ya midzidzi yakumalisa ya Yezu pikhali iye na apostolo ace mbadzati kufa?
JUWAU akhali mpostolo wakumalisa wa Yezu wakuti akhali m’maso. Pikhali iye na pyaka 100 pyakubalwa, iye anyerezera pinthu pidacitika ntsiku inango na masiku pyakuti cipo apiduwala. Akhanyerezera ulendo wakumalisa udakhala iye na apostolo anango pabodzi na Yezu mu ndzidzi wakuti Yezu akhadzati kuphiwa. Na ciphedzo ca nzimu wakucena wa Mulungu, Juwau akwanisa kukumbuka na kulemba pinthu pidacitika pa ntsiku ineyi namasiku.
2 Namasiku anewa, Yezu alonga kuti mwakukhonda dembuka mbadaphiwa. Ndi Juwau basi adalemba kuti thangwi yanji Yezu akhali dzololo toera kufa mwakutsukwalisa. Yezu alonga: “Toera dziko idziwe kuti ine ndisafuna Baba, ine ndisacita pinthu ninga mudandipangira Baba. Lamukani, tendeni tibuluke pano.”—Juwau 14:31.
3. Yezu apangiza tani kuti akhafuna Babace?
3 “Ine ndisafuna Baba.” Nkhabepo cinthu cakufunika kakamwe kuna Yezu kupiringana ufuni unoyu. Mbwenye Yezu nee akhalonga kazinji kene kuti asafuna Baba. Ndi lemba ya Juwau 14:31 basi inalonga pya mafala anewa a Yezu thangwi ya Babace. Yezu acita pidalonga iye. Apangiza ufuni unoyu kuna Yahova ntsiku zonsene. Cipapo, kubvera na kupirira kwace ndi cipangizo cakuti iye akhafunadi Mulungu. Ndi ufuni unoyu udancitisa kumwaza mphangwa mwaphinga.
4, 5. Bhibhlya isagomezera ntundu upi wa ufuni, pontho ndi ufuni upi unapangiza Yezu kuna Yahova?
4 Lero anthu angalonga pya ufuni, kazinji kene asanyerezera ufuni unapangizwa pakati pa mamuna na nkazi wakuti usakhala mu ndzidzi wakucepa. Ufuni unoyu usalongwa kazinji kene mu nyimbo zakusiyana-siyana. Bhibhlya isalongambo pya ufuni unapangizwa na mamuna na nkazi, mbwenye isalonga munjira yacilemedzo. (Misangani 5:15-21) Mbwenye Mafala a Mulungu asalonga kakamwe thangwi ya ntundu unango wa ufuni. Ufuni unoyu nee ndi mabvero basi akuti asamala. Ufuni unoyu usaphataniza mabvero na pinthu pinanyerezera ife. Ufuni unoyu usabulukira muntima, pontho usatsogolerwa na midida yakulungama. Ufuni unoyu usakhala kwenda na kwenda. Bhibhlya isalonga: “Ufuni nkhabe kumala.”—1 Akorinto 13:8.
5 Mwa anthu onsene adakhala pa dziko yapantsi, ndi Yezu basi adapangiza ufuni kakamwe kuna Yahova. Nkhabepo adabvera kakamwe mitemo ya Yahova kupiringana Yezu. Iye alonga: “Funa Yahova Mulungu wako na ntima wako onsene, na umaso wako onsene, na ndzeru zako zonsene na mphambvu zako zonsene.” (Marko 12:30) Iye akulisa tani ufuni unoyu? Iye acitanji toera ufuni wace kuna Mulungu upitirize kukhala wakuwanga ndzidzi onsene ukhali iye pa dziko yapantsi? Ife tinantowezera tani?
Ufuni Ukulu Udapangizwa na Anthu Awiri
6, 7. Tisadziwa tani kuti Misangani 8:22-31 isalonga pya Mwana, tayu basi pya udziwisi?
6 Mwaphata kale basa pabodzi na xamwali wanu? Kodi mwadzindikira kuti uxamwali wanu wakhala wakuwanga kakamwe thangwi ya pyenepi? Natenepa munakwanisa kubvesesa ufuni uli pakati pa Yahova na Mwanace m’bodzi ekha Yezu. M’bukhu ino ife talonga kale thangwi ya Misangani 8:30, mbwenye tendeni tidinge pontho pang’ono mavesi ali n’khundu mwa vesi ineyi. Kutomera vesi 22 mpaka 31, udziwisi usafokotozwa ninga kuti usalonga. Tisadziwa tani kuti mafala anewa asafuna kulonga pya Mwana wa Mulungu?
7 Pa vesi 22, udziwisi usalonga: “Yahova andicita ninga matomero a njira yace, iye atoma kucita ine mu pinthu pidacita iye kale kakamwe.” Kusiyapo udziwisi pana cinthu cinango cinalongwa pa vesi thangwi udziwisi cipo ‘wacitwa.’ Yahova ndzidzi onsene alipo, pontho ali na udziwisi. (Masalmo 90:2) Mbwenye Mwana wa Mulungu ali na matomero. Iye asacemerwa “mwana wautombo mu pinthu pyonsene pidacitwa.” Iye acitwa, pontho ndi wakutoma kucitwa mu pinthu pyonsene pidacita Yahova. (Akolose 1:15) Kudzulu na dziko yapantsi mbapidzati kucitwa Mwana akhalipo kale ninga pinalonga Misangani. Iye asacemerwambo Fala thangwi pinthu pyonsene pidalonga iye pisapangiza udziwisi wa Yahova.—Juwau 1:1.
8. Mwana acitanji mbadzati kubwera pa dziko yapantsi, pontho tisafunika kunyerezeranji mu ndzidzi unaona ife pinthu pidacita Yahova?
8 Mwana wa Mulungu acitanji mu pyaka pyonsene mbadzati kubwera pa dziko yapantsi? Vesi 30 isalonga kuti iye akhali kukhundu ya Mulungu ninga “nyabasa waluso.” Pyenepi pisabvekanji? Lemba ya Akolose 1:16 isafokotoza: “Kubulukira mwa iye pyacitwa pinthu pyonsene kudzulu na pa dziko yapantsi . . . Pinthu pinango pyonsene pyacitwa kubulukira mwa iye, pontho pyacitirwa iye.” Yahova ndi Nciti, mbwenye Iye aphatisira Mwanace wakuti ndi “nyabasa waluso” toera kucita pinthu pyonsene ninga aanju, nyenyezi, dziko yapantsi, miti na pinyama, pontho pakumalisa acita anthu. Tinakwanisa kulandanisa basa ikhaphata Baba na Mwana na kubverana kunagumanika pakati pa nyakulemba dhezenyo ya nyumba na nyakumanga. Nyakumanga ndi ule wakuti asatowezera mwadidi kakamwe piri pa dhezenyo. Tingadzumatirwa na pinthu pinaona ife tisapasa mbiri Yahova. (Masalmo 19:1) Mbwenye tinakwanisambo kunyerezera pya “nyabasa wa luso” wakuti aphata basa mwaphinga pabodzi na Babace mu pyaka pizinji kakamwe.
9, 10. (a) Ninji pidawangisa ufuni pakati pa Yahova na Mwanace? (b) Ninji pinawangisa ufuni pakati pa imwe na Babanu wakudzulu?
9 Anthu awiri akusowa ungwiro angaphata basa pabodzi kazinji kene pisanentsa toera abverane. Mbwenye pyenepi nee pyacitika kuna Yahova na Mwanace! Mwana aphata basa na Babace mu pyaka pizinji kakamwe, mbwenye onani pidalonga iye: “Ndzidzi onsene ine ndikhatsandzaya pamaso pace.” (Misangani 8:30) Iye akhali wakutsandzaya kuphata basa na Babace, pontho Babace akhatsandzayambo. Mu umaso wace onsene Mwana atowezera kakamwe makhaliro a Babace. Ndi thangwi yace Mwana na Baba akhafunana kakamwe! Mwandimomwene tinakwanisa kulonga kuti unoyu ndi ufuni wakale, pontho wakuwanga kakamwe kupiringana unango.
10 Panango munanyerezera kuti ufuni pakati pa imwe na Yahova nee unakhala wakuwanga. Nkhabepo ali na cidzo cikulu kakamwe ninga ciri na Mwana wa Mulungu. Kumbukani kuti Yezu akhala na uxamwali wakuwanga na Babace thangwi akhaphata basa na Iye. Yahova asatifuna, na thangwi ineyi asatiphemba toera ‘kuphata basa pabodzi na iye.’ (1 Akorinto 3:9) Mu ndzidzi unatowezera ife citsandzo ca Yezu cakumwaza mphangwa, tisafunika kukumbuka kuti tiri kuphata basa pabodzi na Mulungu. Natenepa ufuni unaticitisa kukhala akuphatana na Yahova usakhala wakuwanga kakamwe. Unoyu ndi mwai wakupambulika kakamwe.
Yezu Apitiriza Tani Kukhala na Ufuni Wakuwanga na Yahova
11-13. (a) Ndi kulandanisa kupi kunafuna kutiphedza kubvesesa kuti tisafunika kuwangisa ufuni wathu, pontho Yezu apitiriza tani kuwangisa ufuni wace kuna Yahova pikhali iye m’phale? (b) Mwana wa Mulungu apangiza tani kuti akhakomerwa kakamwe kupfundza pya Yahova mbadzati kubwera pa dziko yapantsi na pikhali iye pa dziko yapantsi?
11 Toera kutiphedza kubvesesa kuti tinapitiriza tani kukhala na ufuni wakuwanga na Yahova onani citsandzo cinatowera. Ninga muti, ufuni usafunika kupitiriza kupangizwa na kutsalakanwa mwadidi toera ukhale wakuwanga. Tingakhonda kucita pyenepi, ufuni wathu unafewa mbumala. Ndzidzi onsene Yezu akhawangisa ufuni wace kuna Yahova. Tendeni tione pidacita Yezu toera apitirize kukhala na ufuni wakuwanga na Yahova pikhali iye pa dziko yapantsi.
12 Nyerezerani pinthu pidacitika mu ndzidzi ukhali Yezu m’phale mu templo ku Yerusalemu. Kumbukani mafala adalonga iye kuna anyakubalace akuti mu ndzidzi unoyu akhali akudzudzumika na kunsaka. Iye alonga: “Thangwi yanji mukhandisaka? Imwe nkhabe dziwa kuti ndisafunika kukhala n’nyumba mwa Babanga?” (Luka 2:49) Pisaoneka kuti pikhali Yezu mwana nee akhakwanisa kukumbuka umaso ukhali na iye kudzulu. Ngakhale tenepo, iye akhafuna kakamwe Babace. Iye akhadziwa kuti munthu anafuna Yahova asakhala dzololo toera kumulambira. Natenepa kuna Yezu, mbuto yadidi toera kukhala ndi mu templo yakuti ndi mbuto ikhaenda anthu toera kulambira Yahova. Iye akhafuna kakamwe kukhala mwenemu, pontho cipo akhafuna kubulukamo. Iye nee akhali mwenemu basi ene toera kuona pinthu pikhacitika. Iye akhafuna kakamwe kupfundza thangwi ya Yahova na kulonga pinthu pikhadziwa iye. Mbwenye apitiriza kukhala na mabvero anewa pidakula iye.
13 Mbadzati kubwera pa dziko yapantsi Mwana apfundza pizinji kakamwe na Babace. Mwakubverana na Izaiya 50:4-6 Yahova apfundzisa Mwanace kuti pisabvekanji kukhala Mesiya. Maseze Yezu akhadziwa kuti ninga Mesiya mbadathabuka kakamwe, iye akhali dzololo toera kupfundza pinthu pyonsene kubulukira kuna Babace. Buluka penepo, pidabwera Yezu pa dziko yapantsi mbakula, iye apitiriza kufuna kukhala panyumba ya Babace toera kumulambira na kupfundzisa anango thangwi ya Iye. Bhibhlya isalonga kuti ndzidzi onsene Yezu akhaenda mu templo na ku sinagoga. (Luka 4:16; 19:47) Tingafuna kuti ufuni wathu kuna Yahova upitirize kukhala wakuwanga, tisafunika kuwangisira kuenda ku misonkhano Yacikristu toera kulambira Yahova na kupitiriza kupfundza thangwi ya iye toera tikhale dhuzi na iye.
“Yezu akwira paphiri ekhene toera kuphembera”
14, 15. (a) Thangwi yanji midzidzi inango Yezu akakhala ekhene? (b) Maphembero akhacita Yezu kuna Babace apangiza tani kuti Yezu akhali na uxamwali wakuwanga na Iye pontho akhamulemedza?
14 Cinthu cinango cidacitisa kuti ufuni wa Yezu kuna Yahova ukhale wakuwanga ndi kucita phembero ndzidzi onsene. Maseze iye akhakomerwa kukhala pabodzi na anango, kazinji kene akhasaka ndzidzi toera akhale ekhene. Mwacitsandzo, lemba ya Luka 5:16 isalonga: “Kazinji kene iye akhaenda kacita phembero kuthando.” Pontho lemba ya Mateu 14:23 isalonga: “Pidamala iye kupangana mwinji wa anthu, Yezu akwira paphiri ekhene toera kuphembera. Pidadoka dzuwa, iye akhali penepo ekhene.” Natenepa Yezu akhafuna kukhala ekhene midzidzi ninga ineyi, pyenepi nee pisabveka kuti iye nee asakomerwa kukhala na anango, mbwenye akhafuna kukhala basi ene na Yahova toera alonge mwakusudzuka na Babace mu phembero.
15 Pikhacita iye phembero, Yezu kazinji kene akhaphatisira mafala akuti “Abha, Baba.” (Marko 14:36) Mu ntsiku za Yezu fala yakuti “Abha” ikhaphatisirwa kazinji kene na anapiana toera kucemera “baba.” Ineyi ikhalimbo ibodzi mwa mafala akutoma anapfundza mwana toera kulonga. Ineyi ikhali fala yacilemedzo. Pidalonga Yezu fala ineyi akhapangiza kuti akhali na uxamwali wakuwanga na Babace, pontho akhamulemedza. Maphembero adacita Yezu kuna Yahova anagumanika m’Bhibhlya asapangiza kuti iye akhali na uxamwali wakuwanga na Babace, pontho akhamulemedza kakamwe. Mwacitsandzo, mu kapitulu 17 ya Juwau musagumanika phembero yakulapha yakubulukira muntima idacita iye pa ntsiku yace yakumalisa pa dziko yapantsi. Ndi pyadidi kakamwe kuna ife kupfundza kubulukira ku phembero ineyi toera tikwanisembo kucita phembero ninga Yezu. Toera kucita pyenepi nee tisafunika kulonga mafala mabodzi ene adalonga Yezu, mbwenye tisafunika kulonga mwadidi na Babathu wakudzulu. Tingacita pyenepi, ufuni wathu kuna iye unakhala wakuwanga.
16, 17. (a) Yezu apangiza tani ufuni kuna Babace kubulukira m’mafalace? (b) Yezu atowezera tani kupasa mwakudzala manja kwa Babace?
16 Ninga pidaona ife nduli, Yezu nee akhalonga kwene basi kuti “Ine ndisafuna Baba.” Mbwenye kazinji kene iye akhapangiza kuti asafuna Baba kubulukira m’mafalace. Mwacitsandzo, Yezu alonga: “Ndinakusimbani pakweca imwe Baba, Mbuya wakudzulu na wa dziko yapantsi.” (Mateu 11:25) Mu Khundu 2 ya bukhu ino taona kuti Yezu akhakomerwa kakamwe na kusimba Babace mukuphedza anango toera kudziwa Mulungu. Mwacitsandzo iye alandanisa Babace na nyakubala wakuti asalekerera mwanace wakuti asankhula kuenda kunafuna iye mbantawirisa kubwera pontho panyumba mbamulekerera. Pidaona iye mwanace nakutali mbakabwera asathamanga kuna iye mbankhumbatira. (Luka 15:20) Tingaleri pidalonga Yezu thangwi ya ufuni unapangiza Yahova, tisadzumatirwa kakamwe na pyenepi.
17 Yezu akhasimbambo Babace kubulukira mu pinthu pizinji pyadidi pikhapasa iye anango. Iye alonga citsandzo ca nyakubala wakusowa ungwiro toera kupangiza kuti Babathu wakudzulu anatipasa nzimu wakucena tingauphemba. (Luka 11:13) Yezu alongambo thangwi ya cidikhiro ca umaso wakukhonda kumala unafuna kutipasa Babace. Yezu alonga pya cidikhiro cace cakubwerera pontho kuna Babace kudzulu. (Juwau 14:28; 17:5) Iye apanga atowereri ace thangwi ya cidikhiro cinapereka Yahova kuna “nkumbi ung’ono” cakuenda kudzulu na kutonga pabodzi na Yezu mu Umambo. (Luka 12:32; Juwau 14:2) Iye apangambo phanga akhali dhuzi na iye pamuti wakusikimizira kuti mbadakhala pontho na umaso mu paraizu. (Luka 23:43) Kupasa mwakudzala manja kwa Babace kwaphedza Yezu toera apitirize kukulisa ufuni wace kuna Yahova. Atowereri azinji a Yezu adzindikira kuti nkhabepo cinthu cinango cakuti cinawangisa cikhulupiro cawo na ufuni wawo kuna Yahova kusiyapo kulonga thangwi ya iye na cidikhiro cinapereka iye kuna ale ananfuna.
Kodi Munatowezera Ufuni Udapangiza Yezu Kuna Yahova?
18. Ndi ipi njira yakufunika kakamwe toera kutowera Yezu, pontho thangwi yanji?
18 Pana njira zizinji zakutowera Yezu, mbwenye njira yadidi kakamwe ndi iyi: Tisafunika kufuna Yahova na ntima wathu onsene, umaso wathu onsene, manyerezero athu na mphambvu zathu zonsene. (Luka 10:27) Ife tisapangiza ufuni wathu kuna Yahova tayu basi na mabvero, mbwenye kubulukira ku pinthu pinacita ife. Yezu nee akhafuna Babace na mabvero basi, peno kulonga kwene basi kuti “ine ndisafuna Baba.” Mbwenye iye alonga: “Toera dziko idziwe kuti ine ndisafuna Baba, ine ndisacita pinthu ninga mudandipangira Baba.” (Juwau 14:31) Sathani alonga kuti nee munthu m’bodzi wakuti anatumikira Yahova na ufuni wandimomwene. (Yobe 2:4, 5) Toera kupereka ntawiro wadidi ku uthambi wa Sathani, mwacipapo Yezu apangiza kuna dziko kuti iye asafuna kakamwe Baba. Iye abvera mpaka kupereka umaso wace toera kuombola anthu. Kodi imwe munatowera Yezu? Kodi munapangiza kuna dziko kuti musafuna Yahova Mulungu?
19, 20. (a) Thangwi yanji tisafunika kugumanika pa misonkhano mwakukhonda phonya? (b) Tisafunika kuona tani pfundziro yathu ya munthu paekha, kunyerezera mwadidi na kucita phembero?
19 Ife tacitwa na cifuno cakukhala na uxamwali na Mulungu, pontho na kupangiza ufuni kuna iye. Ndi thangwi yace Yahova atipasa njira toera kumulambira toera ufuni wathu kuna iye ukhale wakuwanga kakamwe. Mwacitsandzo, mu ndzidzi unagumanika ife pa misonkhano tisalambira Yahova. Ife tisacita pyenepi mu ndzidzi unacita ife maphembero akubulukira muntima, kuimba nyimbo zakusimba, kubvesera mwadidi na kucitambo khundu. Misonkhano ineyi isatipasambo mwai toera kuwangisana abale na alongo. (Ahebheri 10:24, 25) Kulambira Yahova mwakukhonda phonya pa misonkhano ya mpingo kunatiphedza toera ufuni wathu kuna Mulungu ukhale wakuwanga.
20 Ufuni wathu kuna Mulungu unakula tingacita pfundziro ya munthu paekha, kunyerezera mwadidi pinapfundza ife na kucita phembero. Kucita pyenepi kunatiphedza toera tikhale na Yahova. Mungapfundza Bhibhlya mbamunyerezera mwadidi pinaleri imwe Yahova asakupangani mabvero na manyerezero ace. Mungacita phembero musampanga mabvero na manyerezero anu. Kumbukani kuti kucita phembero kusaphataniza pizinji kupiringana kuphemba cinthu peno kupaswa cinthu na Mulungu. Na phembero, tisapereka takhuta kuna Yahova thangwi ya nkhombo zinatambira ife, pontho tisansimba thangwi ya pinthu pinacita iye. (Masalmo 146:1) Kumwaza mphangwa mwakutsandzaya na mwaphinga kuna anango thangwi ya Yahova, ndi njira ibodzi yakupangiza kuti tisapereka takhuta, pontho tisanfuna.
21. Thangwi yanji tisafunika kufuna Yahova, pontho tinapfundzanji m’misolo inatowera?
21 Tingafuna Mulungu tinakhala akutsandzaya kwenda na kwenda. Mbidakhala Adhamu na Eva apangiza ufuni kuna Mulungu, iwo mbadakhalambo akutsandzaya kwenda na kwenda. Kufuna Mulungu ndi kwakufunika kakamwe thangwi kunatiphedza kukunda mayesero onsene acikhulupiro na kupitiriza kukhala akuwanga mwakukhonda tsalakana nyatwa. Tingapangiza ufuni kuna Mulungu tinakhala atowereri andimomwene a Yezu. Mbwenye kufuna Mulungu kusaphatanizambo kufuna andzathu. (1 Juwau 4:20) M’misolo inatowera tinapfundza kuti Yezu apangiza tani ufuni kuna anthu. Mu nsolo unatowera tinapfundza kuti thangwi yanji anthu azinji akhaona kuti Yezu akhali wakudzolowereka.