Citani Mwakubverana Na Phembero Ya Ufuni Ya Yezu
“Baba, bvekesani mbiri ya Mwananu, towera Mwananu abvekesembo mbiri yanu.”—JWAU 17:1.
NDI UPI NTAWIRO WANU?
Kodi ‘kudziwadi’ Mulungu kusaphatanizanji?
Kodi phembero ya Yezu inagumanika pa kapitulu 17 ya Jwau yatawirwa tani mu pyaka dzana yakutoma?
Kodi tinacita tani pinthu lero mwakubverana na phembero ya Yezu?
1, 2. Fokotozani pidacita Yezu kuna apostolo ace akukhukulupirika pidamala iwo kucita Paskwa mu caka 33 N.W.
UKHALI ndzidzi wakumaulo wa Nisani 14 mu caka 33 N.W. Yezu na anyakupfundzace akhadamala kucita Paskwa, yakuti yaakumbusa kuti Mulungu apulumusa tani makolo awo mu ubitcu ku Ejito. Mbwenye anyakupfundzace akukhulupirika akudikhira ‘kuombolwa kwa kwenda na kwenda.’ Mu ntsiku yakutowerera, Ntsogoleri wawo wakusowa madawo anadzaphiwa na anyamalwa ace. Mbwenye ncitiro unoyu wakuphekesa unadzabweresa nkhombo. Ciropa ca Yezu cinadzaombola anthu ku madawo na kufa.—Aheb. 9:12-14.
2 Toera tikhonde kuduwala masasanyiro anewa aufuni, Yezu atomesa phwando ipswa ya pa caka yakuti yapitira mbuto Paskwa. Iye acita pyenepi mu kugwanda nkate wakusowa pyakutupisa, mbaupereka kuna apostolo ace akukhulupirika 11, mbalonga kuti: ‘Awa ndi manungo anga anadzaperekwa thangwi ya imwe. Ipi piciteni toera mundikumbukire’. Acitambo pibodzi pyene na kalise ya vinyu yakufwira mbaapanga: “Kalise iyi ndi kubverana kupswa mu chiropa changa chinadzatsanulirwa thangwi ya imwe.”—Luka 22:19, 20.
3. (a) Kodi kufa kwa Yezu kwabweresa macinjo api makulu kakamwe? (b) Ndi mibvundzo ipi inafunika ife kudinga pa phembero ya Yezu inagumanika pa Jwau kapitulu 17?
3 Mwakukhonda dembuka Mwambo wakale wa cibverano pakati pa Mulungu na Aisraele acibaliro ukhali cifupi na kumala. Cibverano ceneci mbicidapitirwa mbuto na cibverano cipswa pakati pa Yahova na atowereri akudzodzwa a Yezu. Yezu akhadzudzumika kakamwe thangwi ya makhaliro adidi a dzinza ipswa ineyi yauzimu. Mwakusowa cidikhiro Israele wacibaliro akhadagawika mu uphemberi na makhaliro, kwakuti kwapasisa manyadzo dzina yakucena ya Mulungu. (Jwau 7:45-49; Mach. 23:6-9) Mwakusiyana, Yezu akhafuna kuti atowereri ace apitirize kukhala akuphatana toera aphate basa pabodzi mwakubverana na cifuno cakupasa mbiri dzina ya Mulungu. Natenepa, ninji pidacita Yezu? Iye acita phembero yadidi kakamwe yakuti anthu azinji anadzakhala na mwai toera kuileri. (Jwau 17:1-26; onani cithundzithundzi cakutoma.) Tiri na mwai wakuyang’ana nduli mbatibvundza, “Kodi Mulungu atawira phembero ya Yezu?” Tisafunika kubvundzika tekhene, “Kodi ndisacita mwakubverana na maphembero anga?”
PINTHU PIKHAIKHA YEZU PA MBUTO YAKUTOMA
4, 5. (a) Tisapfundzanji m’mafala akutoma a phembero ya Yezu? (b) Kodi Yahova atawira tani phembo ya Yezu thangwi ya ntsogolo mwace?
4 Yezu alonga namasiku pa ntsiku ineyi, mbapfundzisa anyakupfundzace cidziwiso cakufunika ca Mulungu. Buluka penepo, ayang’ana kudzulu mbaphembera: ‘Baba, ndzidzi wafika, bvekesani mbiri ya Mwananu, toera Mwananu abvekesembo mbiri yanu. Thangwi imwe mwapasa kale Mwananu mphambvu za kutonga anthu onsene, toera apase moyo wakukhaliratu anthu onsene adampasa imwe. Ine ndakubvekesani mbiri pantsi pano thangwi ine ndamalisa pinthu, pidandituma imwe kupicita. Cincino, Baba, ndibvekeseni pano na mbiri ikhakhala na ine pana imwe, mbapadzati kucitwa pantsi pano.’—Jwau 17:1-5.
5 Onani pinthu pikhaikha Yezu pa mbuto yakutoma m’mafala akutoma a phembero yace. Cinthu cakutoma ndi kupasa mbiri Babace wakudzulu, pontho pyenepi pisabverana na phembo yakutoma mu phembero yacipangizo ya Yezu: “Baba, dzina yanu ikhale na mbiri [peno iceneswe].” (Luka 11:2) Cinthu cinango cikhadzudzumika na Yezu ndi cifuno ca anyakutowera ace ‘toera apaswe moyo wakukhaliratu.’ Pakumalisa, Yezu acita phembo yace, mbalonga: “Baba, ndibvekeseni pano na mbiri ikhakhala na ine pana imwe, mbapadzati kuchitwa pantsi pano.” Yahova apasa nkhombo Mwanace wakukhulupirika kupiringana pidaphemba iye, ampasa ‘dzina yapadzulu kakamwe yakupiringana’ madzina a aanju onsene.—Aheb. 1:4.
‘KUDZIWA MULUNGU M’BODZI BASI WANDIMOMWENE’
6. Toera apostolo agumane umaso okhonda mala, kodi iwo akhafunika kucitanji, pontho tisadziwa tani kuti iwo apembera?
6 Yezu aphemberambo kuti ife ninga anyakudawa tisafunika kucitanji toera kuthema kukhala na nkhombo za umaso okhonda mala. (Lerini Jwau 17:3.) Iye alonga kuti tisafunika kupitiriza ‘kudziwa’ Mulungu na Kristu. Njira ibodzi ya kucita pyenepi ndi kuphatisira maso na makutu athu toera kupfundza pizinji pya Yahova na Mwanace. Njira inango yakufunika toera kukhala na cidziwiso ca Mulungu ndi kutsandzaya mu kuphatisira pinapfundza ife kwa iye. Apostolo akhatowezera njira ineyi yakuphatisira pikhapfundza iwo, natenepa, Yezu apitiriza kucita phembero: “Mphangwa zidandipasa imwe ine ndazipasa kuli iwo, iwombo azitambira.” (Jwau 17:8) Mbwenye toera kukhala na umaso okhonda mala, iwo akhafunika kupitiriza kunyerezera mwacidikhodikho mafala a Mulungu na kuphatisira pyenepi mu umaso wawo wa ntsiku na ntsiku. Kodi apostolo akukhulupirika apembera mu kucita pyenepi mpaka kumalisa umaso wawo pa dziko yapantsi? Mwandimomwene iwo akwanisa. Tisadziwa pyenepi thangwi madzina awo alembwa padzulu pa miyala 12 ya Yerusalemu Mupswa wakudzulu.—Apok. 21:14.
7. Kodi ‘kudziwa’ Mulungu kusabvekanji, pontho thangwi yanji ndi kwakufunika?
7 Mwakubverana na anyakudziwisa a cilongero ca Cigrego, fala yakuthumburuzwa kuti “kudziwa” inakwaniswambo kuthumburuzwa ninga “kupitiriza kudziwa.” Mabvekero anewa mawiri ndi akubverana, pontho onsene ndi akufunika. Cidzindikiro ca pantsi pa Jwau 17:3 m’Bíblia com Referências cisapereka maonero akuti “anthu akudziweni.” Natenepa, ‘kudziwa Mulungu na Yezu’ kusabveka kucita pinthu mwakukhonda kulimira kwakuti kusabweresa mwai ‘wakudziwa’ Mulungu. Kudziwa Munthu wankulu kakamwe kudzulu na pantsi, kusaphataniza pinthu pizinji kusiyapo basi ene kudziwa Makhaliro na cifuniro ca Mulungu. Kudziwa Yahova kusaphataniza kukhala na uxamwali na iye pabodzi na alambiri andzathu. Bhibhlya isalonga: ‘Munthu anakhonda kufuna andzace hanadziwa Mulungu tayu.’ (1 Jwau 4:8) Natenepa, kudziwa Mulungu kusaphataniza kum’bvera. (Lerini 1 Jwau 2:3-5.) Ndi mwai ikulu kakamwe kukhala m’bodzi wa ale anadziwa Yahova! Mbwenye ninga pidacita Yuda Iskaryote, uxamwali unoyu wakufunika kakamwe unakwanisa kuluzika. Tendeni tiwangisire toera kupitiriza na uxamwali unoyu. Natenepa, tinadzathema kutambira muoni wa umaso wakukhonda mala.—Mat. 24:13.
‘NA THANGWI YA DZINA YANU’
8, 9. Kodi cifuno cakutoma ca Yezu cikhali cipi mu ndzidzi ukhacita iye utumiki wace pa dziko, na ndi miyambo ipi ya uphemberi idakhonda iye?
8 Pakumala kuleri phembero ya Yezu inagumanika pa Jwau kapitulu 17, mbani anapenula kuti Yezu akhafuna kakamwe tayu basi apostolo ace akuti akhali na iye mbwenye akhafunambo anyakupfundzace antsogolo? (Jwau 17:20) Mu njira ibodzi ene, tisafunika kudziwa kuti kupulumuswa kwathu nee ndi cinthu cakutoma cinadzudzumika na Yezu. Cifuniro cace cikulu kubulukira pakutoma mpaka kumalisa utumiki wace pa dziko yapantsi cikhali kucenesa na kupasa mbiri dzina ya Babace. Mwacitsandzo, mu ndzidzi udadziwiswa basa yace mu sinagoga ya Nazarete, Yezu aleri mpukutu wa Izaiya: ‘Nzimu Wakucena wa Yahova uli pa ine thangwi iye andikhwaza mafuta, mbandituma kapfundzisa anyakutcerenga mphangwa zadidi.’ Mwakukhonda penula, Yezu alonga dzina ya Mulungu mwakubveka mwadidi mudaleri iye pya basa yace.—Luka 4:16-21.
9 Mwakubverana na mwambo wa Ayuda, pyaka pizinji Yezu mbadzati kubwera pa dziko, atsogoleri auphemberi akhafewesa anthu toera akhonde kuphatisira dzina ya Mulungu. Tisanyindira kuti mwakuwanga Yezu akhonda mwambo unoyu wakukhonda bverana na malemba. Iye alonga kuna apingizi ace: “Ine ndadza na dzina ya Babanga mbwenye imwe mwakhonda kunditambira, unangombo angabwera na dzina yache yokha, munadzantambira.” (Jwau 5:43) Ntsiku zingasi mbadzati kufa, Yezu alonga cifuno cace cakutoma mu umaso wace mu phembero: “Baba, bvekesani mbiri dzina yanu.” (Jwau 12:28) Natenepa, nee tisafunika kudzuma kuti Yezu aphataniza cifuno cace cakutoma ca dzina ya Babace mu phembero inadinga ife.
10, 11. (a) Ninji cidaphatanizwa mudadziwisa Yezu dzina ya Babace? (b) Kodi anyakupfundza a Yezu akhafunika kukhala na cifuno cipi?
10 Yezu aphembera: ‘Ine ndaadziwisa dzina yanu anthu akupambuliwa a pantsi pano, adandipasa Imwe. Iwo akhali anu, imwe mwaandipasa, iwo akoyambo mphangwa zanu. Ine ndabuluka pantsi pano mbandienda kuna imwe, mbwenye awa ali pantsi pano. Baba wakucena, koyani mu dzina yanu ale adandipasa imwe, toera akhale ninga m’bodzi, ninga ife.’—Jwau 17:6, 11.
11 Kudziwisa anyakupfundzace dzina ya Babace kukhaphataniza pinthu pizinji kupiringana kulonga basi dzina ineyi. Yezu aaphedzambo kudziwa kuti dzina ya Mulungu isaimirira; makhaliro adidi a Mulungu na njira inatitsalakanira iye. (Eks. 34:5-7) Natenepa, kubulukira pa mbuto yace ya mbiri kudzulu, Yezu asapitiriza kuphedza anyakupfundzace toera kudziwisa dzina ya Yahova pa dziko yonsene yapantsi. Kodi na cifuno canji? Toera anyakupfundza azinji agumanywe pabodzi kumala kwa makhaliro ano a dziko yakuipa mbadzati kufika. Natenepa, Yahova anadzadziwisa dzina yace yadidi pa ndzidzi unadzapulumusa iye mboni zace zakukhulupirika!—Ezek. 36:23.
“TOWERA ANTHU A PANTSI PANO ATAWIRE”
12. Ndi pinthu pipi pitatu pinafunika toera tipembere m’basa yathu yakupulumusa umaso?
12 Mbaciri pa dziko, Yezu aphata basa mwakuwanga toera kuphedza anyakupfundzace kukunda kufewa kwawo. Pyenepi pikhali pyakufunika kuna iwo toera kukwanirisa basa idatoma Yezu. Yezu aphembera: “Sawasawa ninga mudanditumira imwe pantsi pano, inembo ndaatuma pantsi pano.” Toera kupembera m’basa ineyi yakupulumusa umaso, Yezu agomezera pinthu pitatu pyakufunika. Cakutoma, iye aphembera kuti anyakupfundzace akhonde kucita khundu ya dziko yakukhonda cena ya Sathani. Caciwiri, iye aphembera kuti iwo aceneswe, peno kupitiriza kukhala aungwiro, mu kuphatisira Mafala andimomwene a Mulungu. Cacitatu, Yezu mwakubwereza-bwereza aphemba kuti anyakupfundzace akhale akuphatana mu phata ibodzi ene ya ufuni unaoneka pakati iye na Babace. Pyenepi pisaphemba kudingika. Tonsene tisafunika kubvundzika, ‘Ndisacita pinthu mwakubverana na maphembo matatu a Yezu?’ Mu kucita pyenepi, Yezu alonga mwacinyindiro “towera anthu a pantsi pano atawire kuti ndimwe mudandituma.”—Lerini Jwau 17:15-21.
13. Kodi phembero ya Yezu yatawirwa tani mu pyaka dzana yakutoma N.W.?
13 Tinakwanisa kuona khala phembero ineyi ya Yezu yatawirwa mu kupfundza bukhu ya Bhibhlya ya Machitiro a apostolo. Nyerezerani kumwazana kukhaoneka pakati pa Akristu akutoma, akuti akhali Ayuda na Ajentiyu, akupfuma na akutcerenga, mabitcu na ambuya. Mbwenye, onsene adzakhala akuphatana kwakuti kunalandaniswa na makhundu akusiyana-siyana na manungo a munthu pabodzi na Yezu ninga nsolo wawo. (Aef. 4:15, 16) Ceneci ndi cakucitika cakudzumisa pakati pa dziko yakugawika ya Sathani! Mbiri yonsene ya pyenepi isafunika kuperekwa kuna Yahova, adacita kuti pyenepi picitike kubulukira ku mphambvu yace ya nzimu wakucena.—1 Akor. 3:5-7.
14. Phembero ya Yezu yatawirwa tani mu ndzidzi wathu?
14 Mwakutsukwalisa, kuphatana kweneku kwakudzumisa nee kwapitiriza pakumala kufa kwa apostolo. Ninga pyalongweratu kuti upanduki ukulu wapita mbuto, wakuti wabweresa kugawika kwa misoka ya Cikristu caunthawatawa. (Mach. 20:29, 30) Mbwenye mu caka 1919, Yezu asudzula Akristu akudzodzwa mu ubitcu wa uphemberi waunthawatawa mbagumanywa pabodzi “ninga akumangiwa na nkhambala.” (Akol. 3:14) Kodi basa yawo yakumwaza mphangwa yabweresa maphindu anji kwa anthu a dziko? “Mabira anango” akupiringana pikwi pinomwe akubuluka ku ‘madzindza onsene, mbumba zonsene, malongero onsene’ asakweiwa toera kukhala mu nkumbi ubodzi wakuphatana pabodzi na akudzodzwa a Mulungu. (Jwau 10:16; Apok. 7:9) Unoyu ndi ntawiro wakutsandzayisa kakamwe wa phembero ya Yezu, ‘anthu a pantsi pano adzindikire, kuti ndimwe adandituma nakuti mwaafuna sawasawa ninga mudandifunira imwe’!—Jwau 17:23.
MAMALISIRO ADIDI
15. Ndi phembo ipi yakupambulika idacita Yezu kwa anyakupfundzace akudzodzwa?
15 Namaulo a Nisane 14, dzuwa mbidzati kudoka, Yezu apasa mbiri apostolo ace mu kucita cibverano cakuti iwo mbadatonga pabodzi na iye mu Umambo wace. (Luka 22:28-30; Jwau 17:22) Kulonga pya onsene akuti mbakhala atowereri ace akudzodzwa, Yezu aphembera: “Baba, ndinafuna kuti ale adandipasa imwe akhale pabodzi pene na ine, towera iwo aone mbiri idandipasa imwe, thangwi mwandifuna kalene mbapadzati kuchitwa pantsi pano.” (Jwau 17:24) Pyenepi pyabweresa kutsandzaya, tayu bibvu kwa mabira anango a Yezu na kwathimizira cipangizo cakuphatana kunaoneka lero pakati pa Akristu onsene andimomwene pa dziko yapantsi.
16, 17. (a) Ndi kutonga kupi kudalonga Yezu pakumalisa phembero yace? (b) Kodi ife tisafunika kucitanji?
16 Mu kukhuyiwa na atsogoleri auphemberi, anthu azinji mu dziko asankhula kupwaza cipangizo cakuoneka cakuti Yahova asagumanyiza anthu akuti mwandimomwene asadziwa iye. Pyenepi pikhacitikambo mu ntsiku za Yezu. Natenepa, iye amalisa na mafala awa adidi kakamwe: “Baba wakulungama, anthu a pantsi pano hadakudzindikirani tayu, mbwenye ine ndakudziwani; awa adziwambo kuti ndimwe mudandituma. Ine ndaadziwisa dzina yanu, mbandithimiza kuidziwisa, towera kundifuna kwanu kukhale mwa iwo, inembo ndikhalembo mwa iwo.”—Jwau 17:25, 26.
17 Mbani anafuna kukhonda kuti Yezu akhacita pinthu mwakubverana na phembero yace? Ninga nsolo wa mpingo, iye asapitiriza kutiphedza toera kudziwisa dzina ya Babace na cifuniro cace. Tinapitiriza kungonjera iye ninga nsolo mu kubvera matongero ace toera kumwaza mphangwa na kucita anyakupfundza. (Mat. 28:18, 19; Mach. 10:42) Tinakwanisimbo kuwangisira toera kukoya kuphatana kwathu kwakufunika kakamwe. Mu kucita pyenepi, tinadzacita mwakubverana na phembero ya Yezu toera kupasa mbiri dzina ya Yahova mbatitsandzaya kwenda na kwenda.