Towezerani Kucepeseka Na Kukoma Ntima Kwa Yezu
‘Thangwi Kristu aona nyatwa thangwi ya imwe; pa kupicita iye akusiirani citsandzo toera mulonde manyalo ace.’—1 PED. 2:21.
MUNATAWIRA TANI?
Thangwi yanji Yezu ndi wakuthema toera kutowezerwa?
Munapangiza tani kuti musatowezera kucepeseka kwa Yezu?
Munapangiza tani kuti musatowezera kukoma ntima kwa Yezu?
1. Thangwi yanji kutowezera Yezu kunaticitisa kukhala cifupi na Yahova?
IFE TIRI na cipendamiro cakutowezera ale akuti ali na makhaliro na maluso akudzumisa kwa ife. Kwa anthu onsene adakhala pa dziko yapantsi, nkhabepo unango adathema toera kutowezerwa kupiringana Yezu Kristu. Thangwi yanji? Yezu alonga: “Uyu anandiona ine pano, anaonambo Baba.” (Jwau 14:9) Yezu asapangiza mwakukwana makhaliro a Babace munjira yakuti kuona Mwana ndi ninga kuona Baba. Natenepa, munatowezera ife citsandzo ca Yezu, tisakhala cifupi na Yahova, Munthu Wankulu kakamwe wakudzulu na pantsi. Ndi mwai ukulu kakamwe kutowezera makhaliro na maluso a Mwanace!
2, 3. (a) Thangwi yanji Yahova atipasa Mafalace akulembwa analonga pya Mwanace? Kodi Yahova asadikhira kuti ticitenji? (b) Tinadzadinganji mu nsolo uno na unatowerera?
2 Mphapo, tinakwanisa tani kudziwa makhaliro a Yezu? Mwakutsandzayisa, ife tiri na mafala akupumirwa analonga pya Yezu. Yahova alembesa mphangwa zenezi ninga zinagumanika m’Malemba Acigerego Acikristu, thangwi iye asafuna kuti ife tidziwe mwadidi Mwanace toera tikwanise kuntowezera. (Lerini 1 Pedro 2:21.) M’Bhibhlya, citsandzo cidasiya Yezu cisalandaniswa na “manyalo” peno mathanyo. Mwandimomwene, Yahova asatipanga toera kufamba nduli mwa Yezu mbatiponda mule munaponda iye. Inde, Yezu asiya citsandzo caungwiro kwa ife, mbwenye ife ndife anthu akusowa ungwiro. Ngakhale tenepo, Yahova nee asadikhira kuti titowezere mathanyo a Yezu ninga anthu aungwiro. Mbuto mwace, Baba asadikhira kuti ticite pyonsene pinakwanisa ife ninga anthu akusowa ungwiro toera titowezere Mwanace.
3 Natenepa, tendeni tidinge makhaliro mangasi akudzumisa a Yezu. Mu nsolo uno tinadzadinga kucepeseka na kukoma ntima kwa Yezu; mu nsolo unatowerera tinadzadinga cipapo na luso yace yakudzindikira. Mu n’khaliro ubodzi na ubodzi, tinadzatawira mibvundzo mitatu: Nkhaliro unoyu usabvekanji? Kodi Yezu aupangiza tani? Tinakwanisa tani kuntowezera?
YEZU NDI WAKUCEPESEKA
4. Munafokotoza tani kucepeseka?
4 Kodi kucepeseka ninji? Mu dziko ino ya kudzikuza, anango asanyerezera kuti kucepeseka ndi cipangizo cakusowa mphambvu peno kusowa cipapo. Mbwenye kazinji kene, maonero anewa ndi akuphonyeka kakamwe. Kupangiza kucepeseka pisaphemba mphambvu na cipapo. Kucepeseka kusafokotozwa ninga “nkhaliro wakusiyana na kudzikuza na kugaya.” M’Malemba Acigerego Acikristu, fala yakuti “kucepeseka” isabveka kukhala “wakucepeseka m’manyerezero.” (Afil. 2:3, Tradução do Novo Mundo.) Kucepeseka kusatoma munjira inanyerezera ife thangwi ya ife ene. Disionaryo inango ya Bhibhlya isalonga: “Kucepeseka ndi kudziwa kuti mwandimomwene ndife akucepeseka kakamwe pamaso pa Mulungu.” Khala mwandimomwene ndife akucepeseka pamaso pa Mulungu, tinadzacalirambo kuona ninga ndife akufunika kakamwe kupiringana andzathu. (Arom. 12:3) Ninga anthu akusowa ungwiro, pisanentsa kukulisa nzimu wakucepeseka. Mbwenye tinakwanisa kupfundza kukhala akucepeseka tinganyerezera pya kucepeseka kwathu pamaso pa Mulungu, mbatitowezera citsandzo ca Mwanace.
5, 6. (a) Mbani Mikele arkanju? (b) Kodi Mikele apangiza tani maonero akucepeseka?
5 Kodi Yezu apangiza tani kucepeseka? Mwana wa Mulungu atoma kale kakamwe kupangiza kucepeseka, iye acita pyenepi pikhali iye kudzulu ninga anju wamphambvu na pikhali iye pantsi pano ninga munthu waungwiro. Tendeni tidinge pitsandzo pingasi.
6 Maonero ace. Yuda alemba pya mbiri inalonga pya umaso wa Yezu mbadzati kubalwa pa dziko yapantsi. (Lerini Yuda 9.) Ninga Mikele arkanju, Yezu ‘akhali na maonero akusiyana na a Dyabo’ mbathimbana na iye thangwi ya ‘manungo a Mose.’ Kumbukani kuti pidafa Mose, Yahova abisa manungo a Mose pa mbuto yakukhonda dziwika. (Deut. 34:5, 6) Panango, Dyabo akhafuna kuphatisira manungo a Mose mu ulambiri waunthawatawa. Mwakukhonda tsalakana cifuniro cakuipa cikhali na Dyabo, Mikele apangiza cipapo. Bukhu inango isalonga kuti mafala Acigerego akuti ‘akhali na maonero akusiyana’ na ‘athimbana,’ “asaphatisirwambo pa nthonga ikulu,” pontho asapereka maonero “akuti Mikele ‘apangiza kuti Dyabo nee akhali wakuthema’ toera kukwata manungo a Mose.” Mbwenye Anju unoyu Wankulu adzindikira kuti iye nee akhali na ufulu wakutonga Sathani. Mbuto mwace, iye asiya nkandzo unoyu m’manja mwa Ntongi Wankulu, Yahova. Natenepa, Mikele acalira kuphatisira mwakuipa utongi wace, maseze iye akhadasosiwa. Anewa ndi maonero akucepeseka kakamwe!
7. Kodi Yezu apangiza tani kucepeseka m’mafalace na macitiro ace?
7 Mu utumiki wace pa dziko yapantsi, Yezu alonga na acita pinthu munjira zinapangiza kucepeseka kwandimomwene. Mafalace. Yezu cipo asimbika ekhene. Mbuto mwace, iye apereka mbiri yonsene kuna Babace. (Marko 10:17, 18; Jwau 7:16) Yezu cipo alonga mafala akupwaza anyakupfundzace peno kuacitisa kubva ninga ndi akusowa basa. Mbuto mwace, iye akhaalemedza na kuasimba thangwi ya pinthu pyadidi pikhaona iye mwa iwo mbapangiza kuti akhaanyindira. (Luka 22:31, 32; Jwau 1:47) Macitiro ace. Yezu asankhula kukhala na umaso wakucepeseka mbakhonda kudzudzumika na pinthu pizinji pya mpfuma. (Mat. 8:20) Iye akhali dzololo toera kucita mabasa akucepeseka. (Jwau 13:3-15) Iye apangiza citsandzo cadidi kakamwe cakucepeseka kubulukira mu kubvera kwace. (Lerini Afilipi 2:5-8.) Mwakusiyana na anthu akudzikuza akuti nkhabe komerwa na kubvera, mwakucepeseka, Yezu acita cifuniro ca Mulungu, mbakhala ‘wakubvera mpaka kufa.’ Kodi pyenepi nee pisapangiza pakweca kuti Yezu akhali na ‘ntima wakucepeseka’?—Mat. 11:29.
TOWEZERANI KUCEPESEKA KWA YEZU
8, 9. Tinakwanisa tani kupangiza kucepeseka?
8 Tinatowezera tani Yezu mu kupangiza kucepeseka? Maonero athu. Kucepeseka kusaticitisa kucalira kuphatisira mwakuipa utongi wathu. Tingadzindikira kuti nee tisatawiriswa kutonga andzathu, nee tinacimbiza kusumula anango thangwi ya madodo awo peno kupenula pifuno pyawo. (Luka 6:37; Tgo. 4:12) Kucepeseka kusatiphedza toera kucalira kukhala ‘akulungama kakamwe,’ mbatipwaza ale akuti nkhabe maluso peno miyai iri na ife. (Koel. 7:16) Akulu a mpingo akucepeseka nee asaona kuti ndi akulu kakamwe kupiringana Akristu andzawo. Mbuto mwace, iwo ‘asaona anango ninga akulu,’ mbanyerezera kuti andzawo ndi akufunika kakamwe kupiringana iwo ene.—Afil. 2:3; Luka 9:48.
9 Onani citsandzo ca W. J. Thorn adatumikira ninga muyang’aniri wa cisa kutomera mu caka 1894. Mudamala iye pyaka pingasi m’basa ineyi, iye aphembwa toera kuenda katumikira ku Munda wa Umambo kumabulukiro a dzuwa a Nova York mbatsalakana basa ya kufuya nkhuku. Iye alonga: “Ndzidzi onsene unatoma ine kunyerezera kakamwe pya ine, mwakuphiphirisa ndikhakwatika mbandienda pakhundu, mbandilonga: ‘Iwe wakucepa kakamwe ninga pfumbi. Uli nanji iwe toera kudzikuza?’” (Lerini Izaiya 40:12-15.) Anewa ndi maonero akucepeseka kakamwe!
10. Tinapangiza tani kucepeseka kubulukira m’mafala na macitiro athu?
10 Mafala athu. Khala mwandimomwene ndife akucepeseka kubulukira muntima, mafala athu anadzapangiza kucepeseka kweneku. (Luka 6:45) Pakucedza na andzathu, ife tinacalira kulonga basi ene pya kuthambaruka kwathu peno miyai yathu. (Mis. 27:2) Mbuto mwace, ife tinadzasimba abale na alongo thangwi ya pinthu pyadidi pinacita iwo, maluso awo, na kuthambaruka kwawo. (Mis. 15:23) Macitiro athu. Akristu akucepeseka nkhabe kuyesera kusaka mbiri peno kubvekera mu dziko ino. Mbuto mwace, iwo asasankhula kukhala na umaso wakululupa, ngakhale kucita mabasa akuti ku dziko asaoniwa ninga akucepeseka toera akwanise kukhala na ndzidzi uzinji wakutumikira Yahova. (1 Tim. 6:6, 8) Mwa pyonsene, ife tinakwanisa kupangiza kucepeseka kubulukira mu kubvera kwathu. Tisafunika kukhala akucepeseka m’manyerezero toera ‘kubvera ale anatsogolera’ mpingo, kutawira na kutowezera pitsogolero pinatambira ife mu gulu ya Yahova.—Aheb. 13:17.
YEZU NDI WAKUKOMA NTIMA
11. Fokotozani mabvekero a kukoma ntima.
11 Kodi kukoma ntima ninji? Fala yakuti “kukoma ntima” isabveka “kudziwika ninga, kutawira, peno kupangiza mabvero adidi.” Kukoma ntima ndi khundu ya ufuni na isapangiza mabvero ninga “citsalakano” na “kubvera ntsisi.” Bhibhlya isaphatisira mafala anapangiza kukoma ntima ninga ‘citsalakano,’ ‘ntsisi,’ na ‘ufuni.’ (Luka 1:78; 2 Akor. 1:3; Afil. 1:8) Bukhu inango inalonga pya Bhibhlya isafokotoza kuti kupangiza “kukoma ntima” kusaphataniza pizinji kupiringana kutsukwala thangwi ya ale anafuna ciphedzo. “Unoyu ndi ncemerero toera kudziwa mwadidi umaso wa anango na kuaphedza toera kukhala na umaso wadidi, na maonero mapswa.” Kukoma ntima ndi mphambvu yakuti isakulumiza munthu toera kuphedza anango kuti akhale na umaso wadidi.
12. Ninji pinapangiza kuti Yezu akhabvera ntsisi anango? Kodi kukoma ntima kwace kwankulumiza toera kucitanji?
12 Kodi Yezu apangiza tani kukoma ntima? Kukoma ntima kwace na macitiro ace. Yezu akhabvera ntsisi anango. Pidaona iye xamwali wace Mariya mbakalira thangwi ya kufa kwa m’bale wace, Lazaro, “Yezu alirambo.” (Lerini Jwau 11:32-35.) Buluka penepo, mu kukulumizwa na ntsisi zibodzi zene zidancitisa kulamusa mwana wankazi wa nzice, iye alamusambo Lazaro. (Luka 7:11-15; Jwau 11:38-44) Macitiro anewa akukoma ntima, acitisa Lazaro kukhala na cidikhiro cipswa ca umaso. Ndzidzi pang’ono nduli, Yezu abvera “ntsisi” mwinji wa anthu akhadabwera kuna iye. Mu kukulumizwa na ntsisi, ‘atoma kuapfundzisa pinthu pizinji.’ (Marko 6:34) Pyenepi pyacinja umaso wa ale adatawira pipfundziso pyace! Onani kuti kukoma ntima kwa Yezu kukhaphataniza pizinji kupiringana mabvero; kukoma ntima kwace kwankulumiza toera kukhala wakutoma kuphedza anango.—Mat. 15:32-38; 20:29-34; Marko 1:40-42.
13. Ndi munjira yanji Yezu akhalonga na anango mwakukoma ntima? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)
13 Mafalace adidi. Kukoma ntima kwa Yezu kwankulumiza toera kulonga mwadidi na anango, makamaka kwa ale akuti akhapondererwa. Mpostolo Mateo aphatisira kwa Yezu mafala anagumanika pa Izaiya akuti: ‘Iye nee anagwanda ntete wakugongonyeka, nee anadzathimisa nyale yakupucira.’ (Iza. 42:3; Mat. 12:20) Yezu akhalonga munjira yakuti ikhaphedza ale akuti mwakuphiphirisa akhaoneka ninga ntete wakusweka peno ninga tursida ya nyale yakusowa mafuta yakuti iri cifupi na kuthima. Iye akhamwaza mphangwa zakupasa cidikhiro toera ‘kubalangaza anyakutsukwala.’ (Iza. 61:1) Iye aphemba anthu akuti akhali “akuneta na anyakulemerwa” toera kuenda kuna iye mbaapasa cinyindiro cakuti anadzagumana ‘ntendere wa muntima.’ (Mat. 11:28-30) Iye apasa cinyindiro anyakupfundzace cakuti Mulungu ndi wakukoma ntima kwa alambiri Ace, kuphatanizambo “ana” ang’ono—ale akuti ku dziko panango anaoniwa ninga akukhonda funika.—Mat. 18:12-14; Luka 12:6, 7.
TOWEZERANI KUKOMA NTIMA KWA YEZU
14. Tinapangiza tani kukoma ntima kuna anango?
14 Tinatowezera tani Yezu mu kupangiza kukoma ntima? Kukoma ntima kwathu. Kukoma ntima nee si mabvero akuti tisabalwa nawo, natenepa, Bhibhlya isatikulumiza toera kukulisa nkhaliro unoyu. “Ntima wa ntsisi” usacita khundu ya umunthu upswa Wacikristu wakuti tonsene tisafunika kuukulisa. (Lerini Akolose 3:9, 10, 12.) Munapangiza tani kukoma ntima kuna anango? ‘Fungulani ntima wanu.’ (2 Akor. 6:11-13) Bveserani mwadidi khala munthu unango akukupangani mabvero ace peno pinandzudzumisa. (Tgo. 1:19) Phatisirani manyerezero anu mbamubvundzika: ‘Mbidakhala ndine ali m’makhaliro anewa, mbindidabva tani? Mbidafuna ciphedzo canji?’—1 Ped. 3:8.
15. Tinacitanji toera kuphedza ale akuti ali ninga ntete wakuuma peno nyale yakupucira?
15 Macitiro athu akukoma ntima. Kukoma ntima kusatikulumiza toera kufuna kuphedza anango toera akhale na umaso wadidi, makamaka ale akuti ali ninga ntete wakuuma peno nyale yakupucira. Tinaaphedza tani? Lemba ya Aroma 12:15 isalonga: “Mulire na ale analira.” Kazinji kene anthu akutsukwala asafuna kakamwe citsalakano kupiringana njira yakumalisa nyatwa zawo. Mulongo unango adatambira cibalangazo pakumala kuferwa na mwanace wankazi alonga: “Ndapereka takhuta kakamwe pidabwera axamwali anga mbalira pabodzi na ine.” Ife tinakwanisambo kupangiza kukoma ntima kubulukira mu kucita pinthu pyadidi. Kodi imwe musadziwa nzice wakuti asafuna ciphedzo toera kusasanyira nyumba yace? Kodi alipo Nkristu wakugwesera wakuti asafuna ciphedzo toera kuenda ku misonkhano, m’basa ya m’munda, peno toera kuenda kaonana na dotoro? Ngakhale cinthu cing’ono cadidi cinacita ife, cinakwanisa kukhuya kakamwe umaso wa alambiri andzathu. (1 Jwau 3:17, 18) Kupiringana pyonsene, ife tinakwanisa kupangiza kukoma ntima na citsalakano kwa andzathu kubulukira mu kucita khundu mwakukwana mu utumiki. Ineyi ndi njira yadidi kakamwe yakuphedza anthu a mitima yadidi toera kucita macinjo mu umaso wawo!
16. Tinalonganji toera kubalangaza ale akuti ali akutsukwala?
16 Mafala athu adidi. Kukoma ntima kwathu kusatikulumiza toera ‘kubalangaza ale anafewa m’mitima yawo.’ (1 Ates. 5:14) Tinalonganji toera kuwangisa anthu anewa? Tinakwanisa kuasimba na kupangiza citsalakano cathu candimomwene kwa iwo. Tinakwanisa kuaphedza toera kuona maluso na makhaliro awo adidi. Tinakwanisa kuakumbusa kuti Yahova aaphedza toera kudziwa undimomwene, natenepa, iwo ndi akufunika kakamwe pamaso pace. (Jwau 6:44) Tinakwanisa kuapasa cinyindiro cakuti Yahova asatsalakana kakamwe atumiki ace akuti ali ‘akutsukwala’ peno ale ‘adataya cipapo’ cawo. (Sal. 34:18) Mafala athu adidi anakwanisa kukhuya kakamwe ale akuti asafuna cibalangazo.—Mis. 16:24.
17, 18. (a) Kodi Yahova asadikhira kuti akulu a mpingo atsalakane tani mabira ace? (b) Tinadzadinganji mu nsolo unatowerera?
17 Akulu a mpingo, Yahova asadikhira kuti imwe mutsalakane mabira ace mwakukoma ntima. (Mach. 20:28, 29) Kumbukani kuti ndi basa yanu kudyesa, kubalangaza na kuwangisa mabira ace. (Iza. 32:1, 2; 1 Ped. 5:2-4) Natenepa, nkulu wa mpingo wakukoma ntima, nkhabe kuyesera kuonera cikhulupiro ca abale na alongo ace, kukhazikisa mitemo peno kucitisa anango kupasika mulando toera kuakulumiza kuti acite pizinji pyakuti makhaliro awo nkhabe kuatawirisa. Mbuto mwace, iye asawangisira toera abale na alongo akhale akutsandzaya mbanyindira kuti ufuni wawo kwa Yahova unadzaakulumiza toera kuntumikira mwakukwana.—Mat. 22:37.
18 Munanyerezera ife mwacidikhodikho pya kucepeseka na kukoma ntima kwa Yezu, mwakukhonda penula tinadzakulumizika toera kupitiriza kutowezera citsandzo cace. Mu nsolo unatowerera, tinadzadinga makhundu mawiri a makhaliro akutundusa a Yezu—cipapo na luso yace yakudzindikira.