Sakani Nzinda Wakuti Unakhala Kwenda na Kwenda

1. Ndi profesiya ipi idalonga Yezu kuna anyakupfundzace?

NTSIKU zingasi mbadzati kufa, Yezu alonga profesiya kuna anyakupfundzace. Profesiya ineyi yakwanirisika mu ndzidzi udafudzwa Yerusalemu na Templo. Iye aacenjeza kuti nzinda wa Yerusalemu “mbudazungulirwa na anyankhondo.” (Luka 21:20) Yezu apanga anyakupfundzace kuti angaona anyankhondo anewa, akhafunika kubuluka mu Yudeya mwakucimbiza. Mafala a Yezu akwanirisika. Anyankhondo Aciroma azungulira Yerusalemu.—Luka 21:21, 22.

2. Ndi uphungu upi udapereka Paulu kuna Akristu akakhala ku Yudeya na ku Yerusalemu?

² Pyaka pingasi anyankhondo Aciroma mbadzati zungulira Yerusalemu, mpostolo Paulu alemba tsamba yakuti cincino isadziwika ninga bukhu ya Ahebheri. Mu tsamba ineyi Paulu apereka uphungu kuna Akristu toera akhale akukhunganyika thangwi ya pinthu pikhafuna kuacitikira. Ndi pinthu pipi pikhafuna kucitika? Ndi kufudzwa kwa Yerusalemu. Natenepa, Akristu anewa akhafunika kuthawa mbasiya nyumba zawo na malonda awo toera apulumuke. Na thangwi ineyi, Paulu alemba tenepa thangwi ya nzinda wa Yerusalemu: “Ife nkhabe nzinda wakuti unapitiriza, mbwenye tisasaka na ntima onsene nzinda unafuna kudza.”—Aheb. 13:14.

3. Ninji “nzinda wakukumbirwa mwadidi,” pontho thangwi yanji tisaudikhira?

³ Akristu adathawa mu Yerusalemu na mu Yudeya panango asingirirwa, mbwenye cisankhulo ceneci capulumusa umaso wawo. Lero, ifembo tisasingirirwa thangwi nee tisanyindira kobiri, pontho nee tisanyindira kuti anthu anamalisa nyatwa zathu. Thangwi yanji tisacita cisankhulo ceneci? Thangwi tisadziwa kuti Umambo wa Mulungu unadzafudza dziko ino yakuipa. Ife tisadikhira Umambo unoyu thangwi tisadziwa kuti ndi “nzinda wakukumbirwa mwadidi.”a (Aheb. 11:10; Mat. 6:33) Mu nsolo uno tinapfundza kuti: (1) Uphungu wa Paulu waphedza tani Akristu a mu ndzidzi wa apostolo toera apitirize kudikhira Umambo wa Mulungu? (2) Paulu aaphedza tani toera athawe kufudzwa kwa Yerusalemu? Na (3) Uphungu unoyu unatiphedzambo tani lero?

NYINDIRANI YAHOVA THANGWI IYE CIPO ANAKUSIYANI

4. Thangwi yanji Yerusalemu ukhali nzinda wakufunika kakamwe kuna Akristu a mu ndzidzi wa Apostolo?

⁴ Nzinda wa Yerusalemu ukhali wakufunika kakamwe kuna Akristu a mu ndzidzi wa Apostolo. Thangwi mpingo wakhazikiswa mu nzinda unoyu mu caka ca 33 Pakumala Kubalwa kwa Kristu, pontho mathubo akutonga akakhala mu nzinda unoyu. Kusiyapo pyenepi, Akristu azinji akhali na nyumba na pinthu pinango pizinji mu nzinda unoyu. Ngakhale tenepo, Yezu apanga anyakupfundzace kuti akhafunika kubuluka mu Yerusalemu na mu Yudeya.—Mat. 24:16.

5. Paulu aphedza tani Akristu a mu ndzidzi wa Apostolo toera akhunganyike thangwi ya pinthu pikhafuna kucitika na nzinda wa Yerusalemu?

⁵ Nakuti Paulu akhafuna kuti Akristu akhale akukhunganyika toera abuluke mu Yerusalemu, iye aaphedza toera abvesese mabvero a Yahova thangwi ya nzinda unoyu. Paulu aakumbusa kuti anyantsembe nee akhalibve akutawirika, pontho Yahova nee akhatawirabve ntsembe zawo. (Aheb. 8:13) Azinji akakhala mu nzinda unoyu nee akhakhulupira Mesiya. Na thangwi ineyi, anthu nee akhafunikabve kuenda ku Yerusalemu toera kulambira Yahova thangwi Yerusalemu na Templo mbapidafudzwa.—Luka 13:34, 35.

6. Ndi uphungu upi udapereka Paulu kuna Akristu unagumanika pa Ahebheri 13:5, 6?

⁶ Ndzidzi udalemba Paulu tsamba kuna Ahebheri, anthu azinji akhakomerwa na kukhala mu nzinda wa Yerusalemu peno kuenda kauona. Nyakulemba m’bodzi Waciroma alonga kuti mu ndzidzi unoyu nzinda wa Yerusalemu ukhali wakubvekera kakamwe. Thangwi Ayuda a m’madziko mazinji akhaenda kacita maphwando mu nzinda unoyu, pontho akhaphatisira kobiri izinji kakamwe. Mwakukhonda penula, Akristu anango akhakwanisambo kukhala na kobiri izinji. Panango ndi thangwi ineyi idacitisa Paulu kuapanga kuti: “Mu umaso wanu khalani anthu akhonda kufuna kakamwe kobiri, mbwenye mukomerwe na pinthu piri na imwe.” Buluka penepo, Paulu alonga mafala anapangiza cinyindiro cinapereka Yahova kuna m’bodzi na m’bodzi wa atumiki Ace: “Ine cipo ndinadzakusiya, pontho cipo ndinadzakuthawa.” (Lerini Ahebheri 13:5, 6; Dheu. 31:6; Mas. 118:6) Mukupita kwa ndzidzi, Akristu anewa akhafunika kukumbuka cinyindiro ceneci cidaapasa Yahova. Thangwi yanji? Thangwi mudamala iwo kwene kutambira tsamba ineyi, iwo akhafunika kusiya nyumba zawo, malonda awo na pinthu pinango pyakufunika. Natenepa, iwo akhafunika kutoma umaso upswa.

7. Thangwi yanji tisafunika kunyindira kakamwe Yahova cincino?

⁷ Tisapfundzanji? Ninji pinafuna kucitika mwakukhonda dembuka? “Nyatwa ikulu inatoma,” pontho dziko ino yakuipa inafudzwa. (Mat. 24:21) Ninga Akristu akakhala mu Yerusalemu, ife tisafunikambo kukhala akukhulupirika na akukhunganyika. (Luka 21:34-36) Panango mu ndzidzi wa nyatwa ikulu tinaluza nyumba zathu na pinthu pinango. Natenepa, tisafunika kunyindira kakamwe kuti Yahova cipo anatisiya. Ngakhale cincino, nyatwa ikulu mbidzati kutoma, ife tinakwanisa kupangiza kuti tisanyindira kakamwe Yahova. Natenepa bvundzikani: ‘Pisankhulo pyanga na pinthu pinafuna ine kucita ntsogolo pisapangiza kuti ndisanyindira Yahova, tayu mpfuma’? (1 Tim. 6:17) Citsandzo ca Akristu a mu ndzidzi wa apostolo cinatiphedza mu ndzidzi wa “nyatwa ikulu.” Mbwenye ndzidzi wa “nyatwa ikulu” unadzakhala ndzidzi wakunentsa kakamwe kupiringana nyatwa zonsene zidathimbana na Akristu. Mphapo tinadziwa tani pinthu pinafunika ife kucita nyatwa ineyi ingatoma?

BVERANI ALE ANATSOGOLERA

8. Ndi pitsogolero pipi pidapereka Yezu kuna anyakupfundzace?

⁸ Pidapita pyaka pingasi mudamala Akristu Acihebheri kutambira tsamba ya Paulu, iwo aona anyankhondo Aciroma mbazungulira nzinda wa Yerusalemu. Unoyu ukhali ndzidzi toera iwo athawe, thangwi nzinda wa Yerusalemu mbudafudzwa. (Mat. 24:3; Luka 21:20, 24) Mphapo iwo mbadathawira kupi? Yezu akhadalonga mwanyapantsi kuti: “Ale ali mu Yudeya mbatome kuthawira ku mapiri.” (Luka 21:21) Mu nzinda unoyu mukhali na mapiri mazinji. Mphapo ndi mapiri api akhafunika iwo kuthawira?

9. Thangwi yanji Akristu panango akhabvundzika thangwi ya mapiri akhafuna iwo kuthawira? (Onanimbo mapa.)

⁹ Onani mapiri mangasi akuti Akristu mbadafunika kuthawira. Mu nzinda unoyu mukhali na mapiri a ku Samariya, mapiri a ku Galileya, Phiri ya Ermoni, mapiri a ku Libhano na mapiri anango a ku Yordani. (Onani mapa.) Mizinda inango ya ku mapiri anewa, ikhaoneka ninga yadidi toera anthu athawire. Mwacitsandzo, nzinda wa Gamla ukhali pa phiri yakulapha kakamwe, pontho pikhali pyakunentsa toera kufikapo. Ayuda anango akhaona nzinda unoyu ninga wadidi toera kuthawira. Mbwenye Aroma afudza nzinda unoyu mbapha anthu azinji akhali mwenemo.b

10-11. (a) Yahova atsogolera tani Akristu a mu ndzidzi wa apostolo? (Ahebheri 13:7, 17) (b) Ndi nkhombo zipi zidakhala na iwo thangwi yakubvera? (Onanimbo foto.)

¹⁰ Pisaoneka kuti Yahova aphatisira abale akhatsogolera toera kutsogolera Akristu a mu ndzidzi wa apostolo. Mukupita kwa ndzidzi, nyakufufudza Eusébio alemba tenepa: “Mulungu aphatisira abale anango toera kudziwisa kuti Akristu akhafunika kuthawira ku Pela, nzinda wa Pereya.” Nzinda wa Pela ukhali wadidi, toera Akristu athawireko. Nzinda unoyu nee ukhali kutali na Yerusalemu. Natenepa nee pikhali pyakunentsa kakamwe toera kufikako. Pontho anthu azinji akhali mu nzinda unoyu nee akhali Ayuda, natenepa nee akhamenyana na Aroma.—Onani mapa.

¹¹ Akristu adathawira ku mapiri abvera uphungu udapereka Paulu wakuti “bverani ale anatsogolera” mu mpingo. (Lerini Ahebheri 13:7, 17.) Natenepa, thangwi yakubvera kwawo iwo apulumuka. Nakuti iwo akhadikhira Umambo wa Mulungu wakuti ndi “nzinda wakukumbirwa mwadidi,” Yahova nee aasiya.—Aheb. 11:10.

12-13. Yahova atsogolera tani atumiki ace midzidzi ya nyatwa?

¹² Tisapfundzanji? Yahova asaphatisira ale anatsogolera toera kupereka pitsogolero kuna mbumba yace. M’Bhibhlya muli na pitsandzo pizinji pinapangiza kuti Yahova aphatisira tani amuna akukhulupirika toera kutsogolera mbumba yace m’midzidzi yakunentsa. (Dheu. 31:23; Mas. 77:20) Lero tisaonambo kuti Yahova asaphatisira amuna akukhulupirika toera kutsogolera mbumba yace.

¹³ Mwacitsandzo, pidatoma utenda wa COVID-19 “ale anatsogolera” apereka pitsogolero m’mipingo. Pitsogolero pyenepi pikhaphedza akulu a mpingo toera adziwe kuti anacita tani misonkhano ya mpingo mbapitiriza kulambira Yahova. Pidapita miyezi mingasi, ife takhala na nsonkhano wa gawo mu pilongero pyakupiringana 500. Abale na alongo akwanisa kuona nsonkhano unoyu mukuphatisira Interneti, televizau, pontho anango aubvesera mu radhyo. Mu ndzidzi unoyu wa utenda wa COVID-19, ife tikhapitiriza kupfundziswa na Yahova. Na thangwi ineyi, tapitiriza kukhala akuphatana. Ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti mwakukhonda tsalakana pinentso pinafuna kuthimbana na ife ntsogolo, Yahova anapitiriza kuphatisira ale anatsogolera toera akwanise kucita pisankhulo pyadidi. Kusiyapo kunyindira Yahova na kubvera mitemo yace, ndi makhaliro api anango anafuna kutiphedza toera kukhunganyika nyatwa ikulu mbidzati kutoma na kucita pisankhulo mwandzeru nyatwa ineyi ingatoma?

FUNANI ABALE NA ALONGO, PONTHO TAMBIRANI ALENDO

14. Mwakubverana na Ahebheri 13:1-3, ndi makhaliro api akuti Akristu akhafunika kuapangiza Yerusalemu mbadzati kufudzwa?

¹⁴ Nyatwa ikulu ingatoma, ife tinafunika kakamwe kupangiza ufuni kuna unango na ndzace. Ndzidzi unoyu ungafika, ife tinafunika kutowezera citsandzo ca Akristu akakhala mu Yerusalemu na mu Yudeya. Ndzidzi onsene iwo akhapangiza ufuni kuna unango na ndzace. (Aheb. 10:32-34) Mbwenye pyaka pingasi Yerusalemu mbadzati kufudzwa, iwo akhafunika kupangiza “ufuni kuna abale” awo na “kutambira alendo” kupiringana kale.c (Lerini Ahebheri 13:1-3.) Ifembo tinafunika kupangiza ufuni ukulu kakamwe kuna abale na alongo athu mu ndzidzi wa nyatwa ikulu.

15. Thangwi yanji Akristu Acihebheri akhafunika kufunana unango na ndzace na kuphedzana?

¹⁵ Anyankhondo Aciroma azungulira Yerusalemu mbabuluka. Natenepa Akristu mbadakwanisa kuthawa, mbwenye iwo akhafunika kukwata pinthu pyakucepa. (Mat. 24:17, 18) Iwo akhafunika kuphedzana unango na ndzace mu ndzidzi ukhathawa iwo na mu ndzidzi ukhafika iwo ku Pela. Abale na alongo azinji akhafuna pyakudya, pyakubvala na mbuto toera kukhala. Thangwi yakuphedzana unango na ndzace, Akristu anewa apangiza kuti akhafunana kakamwe.—Tito 3:14.

16. Tinapangiza tani ufuni kuna abale na alongo athu anafuna ciphedzo? (Onanimbo foto.)

¹⁶ Tisapfundzanji? Kufuna abale na alongo athu kunatikulumiza toera kuaphedza m’midzidzi ya nyatwa. Mwacitsandzo abale na alongo azinji aperekeka toera kuphedza abale na alongo adathawa nkhondo na adagwerwa na cidengwa. Iwo aapasa pinthu, aaphedza, pontho aawangisa toera apitirize kutumikira Yahova. Mulongo m’bodzi wa ku Ukraniya wakuti asiya nyumba yace thangwi ya nkhondo alonga: “Ife taona njira idaphatisira Yahova abale toera kutitsogolera na kutitsalakana. Iwo atitambira mwadidi na kutiphedza ku Ukraniya, ku Húngria na ku Alemanya kunakhala ife cincino.” Ife tisaphata basa pabodzi na Yahova tingatambira mwadidi abale na alongo athu mbatiaphedza mu pinthu pinafuna iwo.—Mis. 19:17; 2 Akor. 1:3, 4.

17. Thangwi yanji tisafunika kufuna abale na alongo athu na kukhala akutambira alendo cincino?

¹⁷ Mu ndzidzi wa nyatwa ikulu, ife tinafunika kuphedzana kakamwe unango na ndzace kupiringana lero. (Abha. 3:16-18) Yahova ali kutipfundzisa cincino toera kufuna abale na alongo athu na kutambira alendo, thangwi pyenepi pinakhala pyakufunika kakamwe ntsogolo.

NINJI PINAFUNA KUCITIKA NTSOGOLO?

18. Tinatowezera tani Akristu adathawa kubuluka ku Yerusalemu?

¹⁸ Akristu adabvera mbathawira ku mapiri apulumuka pidafudzwa Yerusalemu. Iwo abuluka mu nzinda, pontho Yahova nee aasiya. Tisapfundzanji na citsandzo cawo? Ife nee tisadziwa pyonsene pinafuna kucitika ntsogolo. Mbwenye Yezu alonga kuti tisafunika kukhala dzololo toera kubvera. (Luka 12:40) Ife tinakwanisambo kuphatisira uphungu udapereka Paulu kuna Akristu Acihebheri. Pontho Yahova apikira kuti cipo anatisiya. (Aheb. 13:5, 6) Tendeni tipitirize kunyindira Umambo wa Mulungu wakuti ndi nzinda unakhala kwenda na kwenda. Tingacita pyenepi tinapaswa nkhombo zakukhonda mala.—Mat. 25:34.