Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesũa Nwomaa
MAY 5-11
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 12
Adwuma Serɛ So Le Akatuaa
w16. 06 30 ¶6
Subaen Bɔ Ɔsombo Tra Daamɔn
Aliemaa biemɔ wɔ berɛ a, bɔ bekoli po, ɛyɛ a ne yenwo ayɛ se. Nakoso bɛnyɛ kalabulé biala bɛmbena bɛ noa aleɛ, na mmom bɛyere bɛnwo bɛyɛ adwuma. Ɛhene kyire kyɛ, Nyameɛ subaen bɔ ɔtra biala tekyɛ nahorɛlilɛ ne, yenwo hia bɛ tra anwonyadeɛ.—Any. 12:24; Ɛfe. 4:28.
w15 2/1 5 ¶4-6
Bɔ Ɔkɔmaa Wɔnye Kɔgye Adwumaserɛ Nwo Ɔ
Sɛ yɛyɛ adwuma, na yɛse kyɛ ɔkɔboka mmenia a, ɔmaa yɛnye gye. Yesu po hane kyɛ: “Ɔte saleɛ pee kyɛ ɛkɔma tra kyɛ ekole ɔ.” (Asomafoɛ 20:35) Sɛ yɛyere yɛnwo yɛyɛ adwuma a, ɔboka bɛbɔ yɛne bɛ di dwaa, ɔne yɛ adwumawuramɔ. Nakoso nna bɛ ngome yeɛ benya so mvasoɛ ɔ. Na mmom, ɔboka y’abusuafoɛ ne bɛbɔ wahia bɛ ne koso.
Y’abusuafoɛ. Sɛ abusua ti yere yenwo yɛ adwuma serɛ a, ɔboka ye abusua wɔ atee pee so. Ma yɛnea nu nyɔ. Bɔ olimoa, ɔmaa bɛ sa ka nningyein bɔ behia tekyɛ aleɛ, ndaadeɛ, ɔne nekaa bɔ bɛkɔla ɔ. Ɛhe kyire kyɛ, adwuma bɔ Yehowa afa awura ye sa kyɛ ‘ɔnea ye abusuafoɛ’ ne, ɔyɛ ye yé. (1 Timoteo 5:8) Bɔ ɔtɔ so nyɔ, sɛ abusua ti yere yenwo yɛ adwuma a, ɔmaa ye abusuafoɛ nwu mvasoɛ bɔ ɔwɔ so kyɛ ebie kɔyɛ adwuma ɔ. Shane hane kyɛ: “Me baba te ebie bɔ onni ye adwuma nwo angorɛ, yeti masua ye. Wafa afoɛ pee wayɛ kapenda adwuma, na ɔka nahorɛ wɔ adwuma nu. Nikyee ko bɔ masua mafi me baba berɛ yeɛ ole kyɛ, ngɔfa mesa ngɔyɛ adwuma bɔ ɔkɔboka mmenia ɔ.”
Bɛbɔ wahia bɛ ɔ. Somafoɛ Pɔɔlo tuli Kristofoɛ fo kyɛ, ‘bɛfa bɛ sa bɛyɛ adwuma, . . . amaa banya bie baboka sona bɔ wahia ye ɔ.’ (Ɛfesofoɛ 4:28) Ye dwirɛ ne te nahorɛ. Sɛ yɛyere yɛnwo yɛyɛ adwuma yɛnea yɛnwo ne y’abusua a, yekonya bie yɛkɔma bɛbɔ wahia bɛ ne koso. (Anyandera 3:27) Sɛ yɛyere yɛnwo yɛyɛ adwuma yɛfa yɛboka mmenia a, yɛnye kɔgye.
Bible Nu Dwirɛ Titire
ijwyp asɛm 95 ¶10-11
Ɛkɔyɛ Sɛɛ Na Wɔ Haw Ammu Amva Wɔ So?
● Nna nikyee biala yeɛ odikyɛ ɛmaa ɔha wɔ ɔ. Nwu ye kyɛ, nna ɔhaw biala yeɛ ɔte ɔhaw ɔ. Bible ne ka kyɛ: “Kwaseaa fɛ yaa a, ye yaafɛlɛ ne da ali ndɛndɛ, nakoso badwemma de, ɛpepɛ ye nzoaa a, ɔndɛ wɔ so.” (Anyandera 12:16) Yeti, nna ɔhaw biala yeɛ odikyɛ ɛmaa obu fa wɔ so ɔ.
Joanne hane kyɛ: “Ngwalaa bɔ me ne bɛ kɔ sukuu ne, sɛ beyia ɔhaw kaa bie po a, kyɛbɔ bɛhãahãa bɛnye bɛka yenwo dwirɛ ne, ɔtte angorɛ. Ɛkɔnea ne, né bɛ damvomɔ koso sosɔ see begua nu wɔ sohyia midia so. Yeti edwirɛ bɔ ahaa odikyɛ bebu bɛnye begua so ne, né basɔ nu twaenn.”
MAY 12-18
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 13
Nnɛmaa “Bɔnefoɛ Kanea” Lakalaka Wɔ
it-2 196 ¶2-3
Kanea
Nikyee Foforɛ Bɔ Bible Ne Fa Gyina Berɛ Ma Ɔ. Bɛfa kanea begyina berɛ bɛma nikyee bɔ ebie maa okyire ye atee wɔ ye abrabɔ nu ɔ. Ɛhene ati yeɛ Anyandera nwomaa ne hane sɔ dwirɛ he ne: “Teneneefoɛ kanea ta hyireinn, nakoso bɔnefoɛ kanea de, onua.” (Any 13:9) Ateneneefoɛ kanea de, onnua lle, daa ogyi so. Abɔnefoɛ de, annea ɛkɔha kyɛ bɛ kanea ne ɔta anaa bedi yé wɔ abrabɔ nu, nakoso Nyameɛ kɔmaa okonua na bafi ase sɔ ala bram. Ebie bɔ ɔnoma ye baba ne ye maame ne, sɔ yeɛ ɔkɔto ye ɔ.—Any 20:20.
Sɛ bɛka kyɛ ebie ‘kanea anua’ a, osa kyire kyɛ olle anyelasoɛ biala. Anyandera nwomaa ne sa ka kyɛ: “Bɔnefoɛ ayieleɛ ngoyie ye yé, na bɔnefoɛ kanea konua.”—Any 24:20.
w12 7/15 12 ¶3
Sɛ Satan hora lakalakale mmenia nyɔ bɔ ne bɛte pɛ, ɔne abɔfo po maa bɛpole Yehowa tumidie a, yɛde, yɛte koko ma ye koraa. Atee bɔ ɔfa so lakalaka mmenia ne, ɔsesanne. Ɔpena kyɛ yenya adwene kyɛ, Yehowa mmraa te kateree soma, na ɔmma yennya atee po yɛngye yɛnye. (1 Yoh. 5:3) Sɛ yɛtaa ne mmenia bɔ betira sɔ adwene ne bɔ a, ɔkɔhora konya yɛ. Aliemaa brasua bie bɔ wanya afoɛ 24 hane bɔ ɔmaa ɔbɔle adwaman nanwo dwirɛ kyɛ: “Mmenia bɔ mvale menwo mmɔle bɛ ne, ɔfa me hɔle ɔhaw nu. Ofikyɛ, ne mesuro kyɛ sɛ manyɛ bɔ bɛyɛ ne bie a, bekodwudwo.” Yedwudwo ye, ebiaa akae kyɛ nikyee bie sɔ ato wɔ le.
w04 7/15 31 ¶6
“Badwemma Fa Adwene To Bɔ Ɔyɔ Amukoraa Nwo”
Ebie bɔ ɔse nworɛ na ɔte teneneeniɛ ne, sɛ ɔfa nimdeɛ bɔ ye bra a, onya nhyiraa. Yeti Solomon hane a, ɔnnaka. Ɔnwa: “Teneneeniɛ didi ma ye kra ko yi, nakoso bɔnefoɛ de, ye kunu too.” (Anyandera 13:25) Nikyee biala bɔ yɛyɛ ye wɔ y’abrabɔ nu ne, Yehowa se bɔ ɔte pa ma yɛ. Kyɛ ɔte y’abusua nu oo, kyɛbɔ yɛne mmenia di oo, asɛnga nu oo, mmerɛ bɔ bafa afutue bama yɛ oo, ɔse. Sɛ yɛfa afutue bɔ ɔwɔ ye dwirɛ Bible nanu ne yɛyɛ adwuma a, kyɛbɔ ɔte biala okosi yɛ yé.
Bible Nu Dwirɛ Titire
it-2 276 ¶2
Ɔdɔ
Nna ɔdɔ biala yeɛ ɔte ɔdɔ ɔ. Ɔdɔ kaenn de, ɔmma mbaen; sana yetie Yehowa honhom n’akwangyerɛ, na yɛfa ye Dwirɛ ne yɛbɔ yɛ bra kora na yanya bie. Wɔde nea o, brataen biala dɔ ɔwa, nakoso sɔ ɔdɔ ne kɔhora kɔte kɔhɔ. Anaa sɔ ɔdɔ ne kɔhora kɔkatakata yenye maa ɔkɔsosɔ akwalaa naso. Sana akwalaa ne anga kyɛ mekuro ɛhe, na wafa wama ye. Ɛkɔnea po ne, ondu ye fo, yeɛ ɔyɛ bɔne koso a, ɔmmo ye. (Any 22:15) Ɔnate kyɛ ɔte ɔwa nati yeɛ ɔkorɔkorɔ ye ɔ. Bible ne ka kyɛ sona bɔ ɔte sɔ ne, onguro ɔwa ne dwirɛ, na mmom ɔpɔ ye. Ofikyɛ bɔ ɔyɛ ne, akwalaa ne kyeabie yeɛ ɔsɛkye ye ne.—Any 13:24; 23:13, 14.
MAY 19-25
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 14
Atorɛngyɛm Si A, Dwene Bɔ Ɛkɔyɛ Nwo
w23. 02 22-23 ¶10-12
Nningyein bɔ ɔkɔhora kɔmaa yɛkɔhwere yɛ ngoa ne, ɔtɔ mmerɛ bie a, yɛngɔhora yɛngɔyɛ yenwo hwee. Ebie yeɛ ole atorɛngyɛm, anwonyerɛ bɔ osa, ɔne ngondii. Nakoso sɛ nikyee bie bɔ ɔte sɔ si a, yɛkɔhora yɛkɔyɛ nikyee bie yɛkɔbɔ yɛnwo waen. Ebie yeɛ ole kyɛ, sɛ awaen ne hyɛ mmraa kyɛ nnɛmaa yefite anaa yefi nekaa bɔ yɛ wɔ ne a, yekoli so. (Rom. 13:1, 5-7) Atorɛngyɛm ne bie wɔ berɛ a, ɔbobɔ ba a benwu ye. Ɔba sɔ a, akwangyerɛ biala bɔ awaen ne kɔfa kɔma yɛ kyɛ yɛboa yɛnwo ne, fa yɛ adwuma. Ebiaa yenwo kohia kyɛ yɛpena nzue, aleɛ bɔ ɔnzɛkye ndɛ, ɔne ayire kaa yegua berɛ.
Sɛ anwonyerɛ bie bɔ osa te si nekaa bɔ yɛwɔ ne a, nzu yeɛ yɛkɔyɛ ɔ? Akwangyerɛ biala bɔ awaen ne kɔfa kɔma yɛ ne, odikyɛ yedi so. Ebie yeɛ ole kyɛ yekonwunzi yɛ sa, yengopingye mmenia pee, yɛkɔbɔ mask, na sɛ yenya anwonyerɛ ne bie a, yekowura sua nu. Sɛ yɛfa sɔ akwangyerɛ ne yɛyɛ adwuma a, okyire kyɛ yɛnye sɔ ngoa bɔ Yehowa afa ama yɛ ne.
Sɛ atorɛngyɛm si a, mmenia biemɔ tekyɛ yɛ nnamvo, bɛbɔ yɛne bɛte mandanu, ɔne bɛbɔ bɛka news ne, bɛkɔhora bɛkɔfa yenwo dwirɛ bekotene, nakoso ɛkɔnea nu ne, ne nahorɛ komapɛ po nne nu. Yeti, nna edwirɛ biala yeɛ odikyɛ yede yedi ɔ. Na mmom, odikyɛ yetie nahorɛ dwirɛ bɔ awaen ne dɔktafoɛ kɔha ne. (Kenga Anyandera 14:15.) Akwangyerɛ Kue, ɔne Bɛtɛl ahoroɛ ne bɔ mmɔden kyɛ, bɛsa kɔha edwirɛ bɔ ɔte nahorɛ kora ne bahyire yɛ kyɛbɔ yɛyɛ adesua ne asɛnga ɔ. (Heb. 13:17) Sɛ yetie bɛ a, ɔbɔ yɛne mmenia nwo waen. Afei koso, ɔkɔhora kɔmaa bɛbɔ yɛne bɛte mandanu ne, bɛkɔbɔ Yehowa Adanzefoɛ dumaa pa.—1 Pet. 2:12.
Nya Akokoduro Tekyɛ Sadoke
11 Sɛ edwirɛ bie bɔ ɔyɛ suro si, na bɛka kyɛ yɛboka yeliemamɔ a, yɛkɔyɛ sɛɛ né yala akokoduro ali, kyɛbɔ Sadoke yɛle ne? (1) Tie akwangyerɛ. Mmerɛ bɔ ɔte sɔ nu ne, yenwo hia paa kyɛ yɛkɔyɛ ko. Yeti, akwangyerɛ bɔ Bɛtɛl kɔfa kɔma yɛ ne, fa yɛ adwuma. (Heb. 13:17) Asafo ne akwangyerɛ bɔ ɔfa kyɛbɔ yɛkɔboa yɛnwo yɛkɔma atorɛngyɛm, ɔne nhyehyɛɛ bɔ mbanyi nemɔ ayɛ bɔ ɔfa ɛhe anwo ne, odikyɛ mbanyi nemɔ taa susu yenwo. (1 Kor. 14:33, 40) (2) Da akokoduro ali, nakoso ma wɔnye la berɛ. (Any. 22:3) Nnɛyɛ nikyefee bɔ ɔkɔmaa ekopira anaa wɔ ngoa kofi wɔ sa ɔ, na mmom bɔ ɛyɛ biala ne, nea wɔnwo yé. (3) Fa wɔnwo to Yehowa so. Kae kyɛ, Yehowa mbena kyɛ asane bie kɔto ɛne aliemaamɔ, yeti ɔkɔta wɔ si mmerɛ bɔ ɛboka bɛ ne.
Bible Nu Dwirɛ Titire
Iff adesũa 35 porɛ 2
Kora bɔ ekosi gyinaeɛ bie ne, nzu yeɛ odikyɛ esusu yenwo ɔ? Bible ne kã kyɛ: “Ebie bɔ ɔse nworɛ ne de, ɔnea ye agyirɛ tutulɛ ye.” (Anyandera 14:15) Ɛhe kyire kyɛ kora bɔ yekosi gyinaeɛ bie ne, odikyɛ yɛde mmerɛ yesusu yenwo yé. Mmerɛ bɔ esusu enu biala nwo ne, bisa wɔnwo kyɛ: ‘Bible nu nnyinasoɛdwirɛ beni yeɛ ngɔfa ngɔyɛ adwuma ɔ? Enu beni yeɛ sɛ mefa meyɛ adwuma a, ɔkɔmaa ngonya asomdwee ɔ? Sɛɛ yeɛ me gyinaeɛsi ne kɔhã afoforɛ ɔ? Bɔ ohia paa ne, aso ɔkɔmaa Yehowa nye kɔgye anaa?’—Deuteronomi 32:29.
Yehowa le yenwo atẽe kyɛ okyire yɛ bɔ ɔte pá ɔne bɔ ɔttemayé ɔ. Sɛ yenwu ye mmraa ɔne ye nnyinasoɛdwirɛ, na yesi yehue kyɛ yɛkɔfa yɛkɔyɛ adwuma a, ɔmaa yenya tiboa pá. Tiboa te nikyee bie bɔ ɔwɔ yenu bɔ ɔmaa yenwu pá ne tɛɛ ɔ. (Romanfoɛ 2:14, 15) Sɛ yɛtete yɛ tiboa yé a, ɔkora boka yɛ maa yesi gyinaeɛ pá.
MAY 26–JUNE 1
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 15
Boka Mmenia Ma Bɛnye Gye
w10 11/15 31 ¶16
Ne Yob dé mmenia kɔ ye awuro. (Yob 31:31, 32) Sɛ yelle sikaa po a, yɛkɔhora ‘yɛkɔbɔ mmɔden wɔ ɛwɔfoɛsolɛ nwo.’ (Rom. 12:13) Kaa bɔ yele ye ne, yɛkɔhora ne mmenia kɔhyɛ. Ye mia Bible po nwa: ‘Sɛ edi mburuhu wɔ ɔdɔ nu a, ɔte paa tra kyɛ ekoli nandwie nyii bɔ walɔ wɔ ɛpɔen nu ɔ.’ (Any. 15:17) Sɛ ɛne ebie bɔ odi nahorɛ to asaa didi na aleɛ ne te sɛɛ po a, ɛmɔnye gye, na ɔkɔhora kɔmaa ɛmɔ gyidie kɔyɛ se.
w18. 04 23-24 ¶16-18
Ɛmɔhyehyɛ Bɛnwo Ngunaen, “Nganga Kekesaala”
Sɛ y’adwene yɛ yɛ kyɛ yɛnze kyɛbɔ bɛbɔ ngɔmmɔ, yeti yɛngɔhora yɛngɔhyɛ mmenia ngunaen a, na waha yɛ kaa. Ofikyɛ, sɛ ɛpena kyɛ ɛhyɛ ebie ngunaen a, ɔnyɛ se sɔ. Ɔtɔ mmerɛ bie a, bɔ ohia ala yeɛ ole kyɛ, sɛ ɛkyea sona ne a, ɛkɔsere kohyire ye. Sɛ sona ne anzere bie a, ebiaa okyire kyɛ nikyee bie ngoye mma ye. Yeti sɛ ɛto wɔ boase tie ye mbaen po a, ɔkɔhora kɔkyekye ye wora.—Yak. 1:19.
Yɛnea bɔ ɔtole aliemaa abrandeɛ bie bɔ bɛfrɛ Henri. Ye abusuafoɛ biemɔ fili asafo nanu. Né ye baba bɔ ɔte asafo nu panyi bɔ aliemaamɔ bu ye paa ne koso boka ye. Ɛhe maa ye wora bɔle paa. Manzini soneafoɛ bie hyɛle ye ngunaen. Ɔne ye fitele bɛɛnone kɔfe, na ɔmaa ɔhane bɔ ɔha ye namu hyirele ye. Ɔmaa onwuni kyɛ, ɔkɔhora kɔboka ye abusua ne maa bɛkɔwa asafo nanu. Bɔ ohia alaa yeɛ ole kyɛ, ɔkɔhɔ so kɔfa nahorɛlilɛ kɔso Yehowa ɔ. Tworɔnzɛm hemɔ bɔ ɔkengale ne, ɔkyekyele ye wora paa: Edwein 46; Sefania 3:17; ɔne Marko 10:29, 30.
Henri dwirɛ ne maa yenwu kyɛ, sɛ ebie hia awerɛkyekyerɛ a, yɛkɔhora yɛkɔhyɛ ye ngunaen. Ɔhene Solomon hworɔle kyɛ: ‘Ɛkã edwirɛ paa wɔ mmerɛ bɔ odi kyɛ ɛkã nu a, ɔte pa paa. Wɔ nyunu yɛ ɛsereserelɛ a, ɔma wɔ nye gye, yeɛ ndɛenvɛen maa sona aporɛ nu yɛ se.’ (Any. 15:23, 30) Afei koso, sɛ yɛkenga edwirɛ bie fi Ɛwɛnelɛ Waen nu, anaa yɛ wɛbsait naso yekyire ebie bɔ ye wora abɔ a, ɔkɔhora kɔhyɛ ye ngunaen. Pɔɔlo maa yenwu kyɛ sɛ yɛbɔ nu yɛto asafo dwein a, ɔkɔhora kɔhyɛ yɛ ngunaen. Ɔhworɔle kyɛ: “Ɛ́mɔto sangoo dwein, ayɛyelɛ dwein, ɔne sunzum nu dwein bɔ ɔte ahone nu asennaa bɛ́ma Nyameɛ.”—Kol. 3:16; Aso. 16:25.
Bible Nu Dwirɛ Titire
ijwbq asɛm 39 ¶3
Ayaresa Biala Yeɛ Odikyɛ Kristoniɛ Pene So Anaa?
Nekaa bɔ mepena kyɛ mekɔ maa bɛsa m’anwoyerɛ ne, ngɔhora ngobisa ebie adwenkyerɛ wɔ yenwo anaa? Sɛ etie “foɛtulɛfoɛ pee” adwenkyerɛ a, ɔte pá. Sɛ w’anwoyerɛ nanu yɛ se po de a, yenwo hia paa kyɛ ɛyɛ sɔ.—Anyandera 15:22.
JUNE 2-8
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 16
Sɛ Yɛpena Kyɛ Yesi Gyinayɛɛ Pa A, Edwirɛ Nza Bɔ Odikyɛ Yebisa Yɛnwo Ɔ
w14 1/15 19-20 ¶11-12
Sɛ yɛnye kɔgye paa a, sana yɛso Yehowa. (Any. 16:20) Nakoso ɔkɔyɛ kyɛ Yeremia sɛkɛtre bɔ bɛfrɛ ye Baruku ne, ye wora fili sɔ dwirɛ ne. Odwuli nekaa bie ne, ne anigye bɔ ɔfa so Yehowa ne ate ahɔ. Yehowa ha hyirele ye kyɛ: “Aso nningyein mbiri mbiri yeɛ ɛpena mma wɔ nwo ɔ? Nnɛpena, ofikyɛ ngɔprapra musue ngogua anwoɔnaen amukoraa so, . . . Nakoso wɔ de, ekonya wɔ ti kodidi nu kyɛ koɛ nu nzesadeɛ wɔ nekaa biala bɔ ɛkɔhɔ ɔ.” (Yer. 45:3, 5) Nningyein mbiri-mbiri ɛhe, yeɛ Yerusalem sɛkyelɛ bɔ okonya ye ti kodidi nu koso ɛhe; ɛnea a, nu beni yeɛ ne ɔkɔmaa Baruku nye kɔgye paa ɔ?—Yak. 1:12.
Bɛbɔ baboka mmenia maa bɛnye agye ne, benu ko yeɛ ole Ramiro. Ɔnwa: “M’abusua lle bie. Mvi namue bie bɔ ogua Andes bokaa so ɔ. Yeti, mmerɛ bɔ me brɛda hane kyɛ ɔkɔnea me vaas ne, ne ahaa ɔte yenwo atee pirikua. Nakoso, ne mmɔle asu hyɛlle koraa. Yeɛ né ateepakyelɛniɛ bie koso afrɛ me kyɛ mmra ma yɛyɛ asɛnga wɔ kuro bie so. Yeti ngɔle. Ndwuli berɛ ne, nzuane kyɛbɔ bɛtete tire, na ɛhene yeɛ ne mefa menea menwo ɔ. Ne kuro naso mmenia nye gye nzɛmba nanwo, yeti yɛne mmeni pee suane Bible. Ye si ye, ngɔle asafo bie bɔ bɛfa kuro berɛ dwudwolɛ bɛyɛ adesua nu. Mayɛ ateepakyelɛ adwuma afoɛ buru. Yenwo atee bɔ manya ye kyɛ meboka mmenia maa besua Bible ne, mengɔhora mengɔfa nikyefee ngɔtoto yenwo. Ɛhene maa menye gye paa.”
w13 9/15 17 ¶1-3
Asesa Anaa?
Kyɛbɔ yɛyɛ yɛ nikyee ne, ɔmaa benwu nekaa bɔ bɛtetele yɛ ɔ. Ebie yeɛ ole y’anwosiesie, yegyé aleɛ, ɔne yɛ subaen. Nzu yeɛ ɔmaa ɔba ye sɔ ɔ? Mmenia bɔ yɛne bɛte mandanu ne, yɛkora yesuesua bɛ.
Nakoso, aleɛ bɔ yekuro, ɔne kyɛbɔ yesiesie yɛnwo ne, nikyee bie wɔ berɛ bɔ yenwo hia tra ye koraa ɔ. Ebie yeɛ ole kyɛ, mmerɛ bɔ yenyi ne, yeenwuni kyɛ nningyein bie wɔ berɛ a ɔte pa, yeɛ ebie koso wɔ berɛ a ɔttemaye koraa. Nakoso, bɔ ebie bu ye kyɛ ɔte pa ne, ebie koso bu ye kyɛ ɔttemaye. Ɔtɔ mmerɛ bie a, yɛ tiboa yeɛ ɔma ɔba ye sɔ ɔ. Bible ka kyɛ: ‘Amaenmaensofoɛ de, bɛnze mmeraa ne; nakoso bɛ tiboa maa bɛ bɔbɔ bɛyɔ bɔ mmeraa ne kyire.’ (Rom. 2:14) Yede, sɛ Nyameɛ hyɛlle nikyee bie nwo mmraa a, ɛhene kyire kyɛ bɔ bafa batete yɛ ne, yeɛ yɛkɔyɛ ɔ, anaa bɔ mmenia yɛ ne, yeɛ yɛkɔyɛ bie anaa?
Nikyee bie ti yeɛ onni kyɛ Kristofoɛ yɛ sɔ ɔ. Yɛnea nu nyɔ. Bɔ olimoa, Bible ne tu yɛ fo kyɛ: “Atee bie wɔ berɛ a, ɔte paa wɔ kuro sona nye so, nakoso ye ayieleɛ te ewue atee.” (Any. 16:25) Bɔne wɔ yɛnwo, yeti yɛngɔhora yengohyire kyɛ ɛhe yeɛ ɔte pa paa bɔ ɔkɔboka yɛ maa y’abrabɔ kɔhɔ yé ɔ. (Any. 28:26; Yer. 10:23) Bɔ ɔtɔ so nyɔ, Satan yeɛ ɔte “ewiase wa nyameɛ.” Ye yeɛ okyire mmenia bɔ bɛwɔ ewiase ne bɔ ɔte pa, ɔne bɔ ɔttemaye ɔ. (2 Kor. 4:4; 1 Yoh. 5:19) Yeti, sɛ yɛpena kyɛ Yehowa kuro yɛ dwirɛ, na ohyira yɛ a, sana yetie afutue bɔ ɔwɔ Romanfoɛ 12:2 ne.—Kenga.
Bible Nu Dwirɛ Titire
it-1 629
Afutue
Sɛ Ebie Tie Afutue Anaa Wandie A, Bɔ Ofi Nu Ba Ɔ. Abɔnefoɛ, bɛbɔ bagyimi, ɔne bɛbɔ b’abrabɔ aporɔ ne, sɛ Yehowa tu bɛ fo a, bɛmva bɛnyɛ hwee. Ɛhe kyire kyɛ bekyi ye afutue. (Edw 50:16, 17; Any 1:7) Sɛ bedi ngwaseasɛm sɔ a, ɛhene po sa te asotwe ma bɛ. Bɛ ngwaseasɛm nala sa twe bɛ so serɛserɛ. Yeti yeɛ Anyandera nwomaa ne hane kyɛ: “Ngwaseafoɛ de, bɛ gyiminɛ yeɛ ɔtwe bɛ so” ne. (Any 16:22) Bɛ bɔbɔ deinn yeɛ bɛtwetwe ehiaa, animguaseɛ, anwonyerɛ, ɔne ewue bɛma bɛnwo ɔ. Bɔ ɔtole Yisraelfoɛ ne maa yenwu kyɛ ɛhe te nahorɛ. Afutue bɔ Yehowa nate ye diyifoɛ nemɔ aso fa mane bɛ ne, bandie. Ɔwale sɔ ne, Yehowa yele ye sa fili bɛ so, na né ɔmmɔ bɛnwo waen ko. Ɛhene po ne, bandɛ Yehowa so; ne babu mmakaa batua bɛ so. Ye si koraa ne, bɛsa hane asotwe bɔ ɔte piri paa; na né Yehowa aha ato berɛ dada. Yeɛ ole kyɛ, bɛhyele bɛ yeɛ bɛfale bɛ bɛɛyɛle ngoaa ɔ.—Yer 2:30; 5:3; 7:28; 17:23; 32:33; Hos 7:12-16; 10:10; Sef 3:2.
JUNE 9-15
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 17
Ma Asomdwee Bra W’agyaa Nu
g 9/14 11 ¶2
Neanea wɔ nu. Bible ne nwa ebiemɔ kuro ‘yaafɛlɛ,’ yeɛ ebiemɔ koso “ahone hu” ndɛndɛ. (Anyandera 29:22) Sɔ yeɛ ɛte anaa? Bisa wɔnwo kyɛ: ‘Nne ahone? Nikyee biala a na mafɛ yaa? Edwirɛ bɔ ɔtte dwirɛ biala po a, ne madwa anaa?’ Bible ne nwa, ‘bɔ ɔsɔ dwirɛ nu a ɔnyakyi ne, ɔtete abiɛngoɛ nu.’ (Anyandera 17:9; Nworɛ Dwirɛhanɛniɛ 7:9) Ɛhe kɔhora kosi wɔ agyaa nu. Yeti sɛ ɛtaa fa ɛye anaa ehu nwo dwirɛ wura wɔ tianu a, bisa wɔnwo kyɛ, ‘Ngɔyɛ sɛɛ na manya meye anaa mehu nwo aboterɛ?’—Bible nu dwirɛ: 1 Petro 4:8.
w08 5/1 10 ¶6–11 ¶1
Ɔhaw Ba A, Ɛmɔsiesie
1. Ɛmɔpena mmerɛ bɛfa bɛha edwirɛ ne. Bible ne nwa: “Nikyee biala le ye mmerɛ. . . . Konnyɛlɛ le ye mmerɛ, yeɛ edwudwolɛ le ye mmerɛ.” (Nworɛ Dwirɛhanɛniɛ 3:1, 7) Edwirɛ bie wɔ berɛ a, ɔkɔhora kɔfa ɛyaa kɔwa. Sɛ ɔba sɔ na ambɛ so a, wɔ nwokaniɛ ne ahone kohu. Yeti, hyɛ wɔnwo so, na yɛ ‘konn.’ Sɛ ɛmɔtie Bible nu afutue he a, ɛmɔ haw naso kɔte kaa: “Ngondii bohyɛlɛ te kyɛ asue bɔ batikye ye ɔ, yiti anzana ɔkɔkakyi ngondii bɔ nu yɛ se nen, pɛ so.”—Anyandera 17:14.
Bible sa hane kyɛ, “edwudwolɛ le ye mmerɛ.” Ɔhaw tekyɛ ndire, ɛye wɔnye ma ye a, ofu ndɛndɛ. Yeti nnenya adwene kyɛ ebu wɔnye gua ɔhaw naso a, okofi berɛ. Yeti sɛ ɛpɛ edwirɛ naso po a, pena mmerɛ foforɛ na ɛmɔha yenwo dwirɛ. Nakoso nnɛmaa ɔkyɛ. Ɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ ebu wɔ nwokaniɛ ne. Ɛhe kɔboka ɛmɔ munyɔ namu maa ɛmɔ kɔfa Bible nu dwirɛ he kɔyɛ adwuma: “Nnɛmɔma eyia kɔtɔ ɛmɔ yaafɛlɛ so.” (Ɛfesofoɛ 4:26) Sɛ ɛmɔka kyɛ ɛmɔkosiesie a, odikyɛ ɛmɔdi so.
Bible Nu Dwirɛ Titire
w06 9/15 19 ¶10
Anyandera 17:24—“Kwaseaa” de, ɔngora mva ye adwene nzie nikyee bɔ yenwo hia paa naso, na mmom, daa né ye adwene natenate nekaa bie. Ɔnzɛkyɛ yesuesua ye. Yɛde, odikyɛ yɛpena ndeaseɛ, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, yɛkɔyɛ yɛ nikyee nyanza nu ɔ.
JUNE 16-22
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 18
Bɛbɔ Anwonyerɛ Teetee Bɛ Ne, Fa Wɔ Noa Dwudwolɛ Sa Bɛ Anwonyerɛ
w22. 10 22 ¶17
Nworɛ Teanu
Kora bɔ ekobukye wɔ noa ne, dwene yenwo. Yannea yé a, yɛ noa dwudwolɛ kɔhora kɔfa edwirɛ kɔwa. Bible ne ka kyɛ: “Edwudwolɛ fumfum kora pura sona kyɛ ngrandɛ, nakoso nworɛniɛ ye noa dwirɛ de, ɔsa anwonyerɛ.” (Any. 12:18) Sɛ yanni mmenia mvomsoɛ nwo nzekure a, yɛne b’afia kɔyɛ kama. (Any. 20:19) Sɛ yenguro kyɛ yɛ noa dwudwolɛ ha mmenia, na mmom ɔsa bɛ anwonyerɛ a, odikyɛ yɛfa nimdeɛ bɔ ɔwɔ Nyameɛ Dwirɛ nanu ne yɛbɔ yɛbra. (Luka 6:45) Sɛ yɛdwenedwene Bible nu dwirɛ nwo a, yɛ noa dwudwolɛ kɔyɛ kyɛ “nworɛ dwirɛ” bɔ ɔmaa mmenia nwo dwo bɛ ɔ.—Any. 18:4.
mrt bɔ ɔtɔ so 19 alaka
Odwudwo a, tie ye yé. Atee ko bɔ ɛkɔhora kɔfa so kɔboka wɔ damvo paa yeɛ ole kyɛ, sɛ odwudwo a, ɛkɔyɛ asoɛ kotie ye. Nnɛha wɔnwo kyɛ, bɔ ɔkɔha biala ɛkɔye ye noa. Ɔtɔ mmerɛ bie a, bɔ ohia alaa yeɛ ole kyɛ ɛkɔyɛ konn kotie ye. Bɔ mmɔden kyɛ ɛkɔte yebo, na nnenya adwenmɔne ma ye. Nnɛyɛ wɔnwo kyɛ, bɔ wɔ damvo ne fa nu ne, ɛte yebo. Ofikyɛ anwonyerɛ ne bie wɔ berɛ a, enwu sona ne a, ɛngɔha kyɛ wafokyɛ.—Anyandera 11:2.
Nnɛka edwirɛ bɔ ɔkɔha ye ɔ. Ebiaa ne ennwu bɔ ɛha po. Nakoso, sɛ ɛka edwirɛ kaa bie bɔ okyire kyɛ ɛte bɔ ɔfa nu nabo a, ɔkɔhyɛ ye ngunaen tra kyɛ ɛngɔha hwee koraa ɔ. Ɛkɔhora kɔha kyɛ, “Mennwu bɔ nga po, nakoso kae kyɛ, nwɔ berɛ ma wɔ.” Ɛka sɔ a, ɔkɔhora kɔmaa ye ahone kɔtɔ ye kunu. Sɔ dwirɛ he de, nea yé na anga bie lle: “Ɛhe po de, ennwuni bie” anaa “Wɔ po de anya ye fo.”
Ɛkɔhora kɔyɛ nikyee bie maa wɔ damvo ne konwu ye kyɛ ɛdwene yenwo. Ɛkɔhora kosua ye anwonyerɛ nanwo nikyee. Sɛ ɛbɔ mmɔden kyɛ ɛkɔte bɔ ɔfa nu nabo a, yenye kɔgye. Ɔba sɔ a edwirɛ bɔ ɛkɔha ne, ɔkɔmaa yenwo kodwo ye. (Anyandera 18:13) Nakoso, nea yé na anyɛ nhwehwɛanim.
Nwu kyɛbɔ ɛkɔboka ye ɔ. Kyɛ ahaa ɛkɔha kyɛ, mese bɔ odikyɛ meyɛ mefa meboka ye ne, ɛkɔhora kobisa ye. Kae kyɛ, ebie wɔ berɛ a, ɔngɔha kyɛ ohia mmokalɛ, ofikyɛ onguro kyɛ ɔkɔyɛ adesoa kɔma wɔ. Sɛ ɔyɛ se ma ye kyɛ ɔkɔha a, ɛkɔhora kɔha kohyire ye kyɛ sɛ okuro a, ɛkɔhora kooli dwaa kɔma ye, ɛkɔboka ye maa ɔkosiesie ye awuro, anaa nikyee foforɛ biala.—Galatiafoɛ 6:2.
Nnɛmaa w’aba nu bu. Anwonyerɛ bɔ ɔteetee wɔ damvo nati, ɔtɔ mmerɛ bie a, yenye ngɔgye yenwo kyɛ, ɔne wɔ kodwudwo. Anaakyɛ sɛ ɛmɔ ayɛ nhyehyɛɛ kyɛ ɛmɔ kɔyɛ nikyee bie kobonu a, ekonwu ye ne, ɔnwa ɔngɔwa so. Ɔba sɔ a, nya yenwo aboterɛ, na te yebo. Mmokalɛ bɔ ohia ne, kɔso fa ye.—Anyandera 18:24.
wp23. 1 14 ¶3–15 ¶1
‘Ɛ́mɔkyekye bɛ wora.’—1 TƐSALONIKAFOƐ 5:14.
Ebiaa adwenedwene kɔhora kɔhyɛ wɔ damvo naso, anaa okonya adwene kyɛ ye so lle mvasoɛ biala. Ma onwu ye kyɛ ɛwɔ berɛ ma ye. Ɔtɔ mmerɛ bie na ennwu bɔ ɛha po a, kyɛbɔ esi dwene yenwo ne, ɔkɔhora kɔkyekye ye wora.
“Adamvoa kuro wɔ dwirɛ mmerɛ biala.”—ANYANDERA 17:17.
Yɛ nikyee bie fa boka ye. Kyɛ ahaa ɛkɔha kyɛ, mese bɔ ngɔyɛ ngɔboka wɔ ne, bisa ye ma ɔha bɔ ɛkɔhora kɔyɛ kɔboka ye ɔ. Sɛ ɔyɛ se ma ye kyɛ ɔkɔha a, ɛkɔhora kɔha kohyire ye kyɛ sɛ okuro a, ɔma ɛmɔɔtu mbasa. Ɛkɔhora kooli dwaa kɔma ye, ɛkɔboka ye maa ɔkosiesie ye awuro, anaa nikyee foforɛ biala.—Galatiafoɛ 6:2.
Nya “aboterɛ.”—1 TƐSALONIKAFOƐ 5:14.
Nna daa yeɛ wɔ damvo ne kohuro kyɛ okodwudwo ɔ. Ma onwu kyɛ mmerɛ biala bɔ ɔpena kyɛ odwudwo ne, ɛkɔyɛ asoɛ kotie ye. Ye anwonyerɛ nati, ɔkɔhora kɔha edwirɛ bie, anaa ɔkɔyɛ nikyee maa ɔkɔyɛ wɔ yea. Sɛ ɛmɔ ayɛ nhyehyɛɛ kyɛ ɛmɔ kɔyɛ nikyee bie a, ɔkɔhora kɔpɛ nu, anaa nikyee kaa bie a, na wafɛ yaa. Mmerɛ bɔ ɛboka ye ne, nya yenwo aboterɛ na te yebo.—Anyandera 18:24.
Bible Nu Dwirɛ Titire
13 Bɔ odikyɛ yɛyɛ ɔ. Ɔmva yenwo ne ɔhaw biala bɔ yɛfa nu ne, odikyɛ yɛbɔ mmɔden kyɛ yɛngɔte yɛnwo. Bɔ ɔmaa ɔte sɔ yeɛ ole kyɛ, sɛ yɛte yɛnwo yefi mmenia nwo a, yɛngora yenzusu nningyein nwo yé. Afei ɔmaa yɛfa yɛ adwene yesie ɔhaw bɔ yɛfa nu naso. Sɛ ɔba sɔ a, ɔkɔyɛ se kyɛ yɛkɔhora yekosi gyinayɛɛ pá ɔ. (Any. 18:1) Sɛ ɔhaw bie bɔ enu yɛ se to yɛ, na yɛ ngome yɛkɔtena nekaa bie yɛdwene yɛnwo a, ɔtte mvomsoɛ. Nakoso sɛ yɛmaa ɔbayɛ yɛ subaen kyɛ daa yɛkɔte yɛnwo a, ɔkɔmaa ɔkɔyɛ se kyɛ yekonwu mmokalɛ bɔ Yehowa pena kyɛ ɔfa ma yɛ ne. Yeti ɔhaw biala bɔ ɛfa nu ne, ma w’abusũafoɛ, wɔ damvomɔ, anaa asafo nu mbanyi boka wɔ. Sɛ ɔyɛ se ma wɔ po a, mia wɔnye ma bɛboka wɔ, ofikyɛ bɛ yeɛ Yehowa nate bɛ so kɔboka wɔ ɔ.—Any. 17:17; Yes. 32:1, 2.
JUNE 23-29
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 19
Yɛ Adamvoa Pa Ma Aliemaamɔ
Bɔ Ɔkɔboka Yɛ Maa Yɛkɔhɔ So Yekonya Ɔdɔ Yɛkɔma Aliemaamɔ Ɔ
16 Bɔ mmɔden fa w’adwene sie subaen pá bɔ ɔwɔ aliemaamɔ nwo naso, na nnɛfa w’adwene sie mvomsoɛ bɔ ɔwɔ bɛnwo naso. Ɛmɔma yɛfa sɔ mvandoho he yehyire edwirɛ nanu. Fa ye kyɛ ɛne aliemaamɔ hɔle parti bie, na ɛmɔpɛle foto pẽe bɔ né ɛmɔnye agye ɔ. Mmerɛ bɔ edwuli awuro bɔ ɛnea foto nemɔ ne, enwuni kyɛ enu kõ de ɔnyɛ nyemene, ofikyɛ né aliemaa kõ bie wɔ foto nanu bɔ wamuna ye nyunu ɔ. Sɛ enwu ye sɔ a, nzu yeɛ ɛkɔyɛ ɔ? Ebia bɔ ɛkɔyɛ yeɛ ole kyɛ ɔnate kyɛ ɛmɔpɛle foto pẽe nati, ɛkɔye bɔ ɔnyɛ wɔ nyemene ne kofi nu.
17 Adwene bɔ yele ye wɔ aliemaamɔ nwo ne, ɔte kyɛ sɔ foto ahoroɛ bɔ yahã yenwo dwirɛ ne. Ebia yɛne aliemaamɔ abɔ nu ayɛ nningyein pá pẽe, anaa aliemaa bie yɛle nikyee pá bie mane yɛ bɔ ɔmaa yɛnye gyele ɔ. Nakoso fa ye kyɛ sɔ aliemaa nemɔ, benu bie ayɛ nikyeebie maa wayɛ wɔ yea paa. Sɛ ɔba sɔ a nzu yeɛ ɛkɔyɛ ɔ? Kyɛbɔ ɛkɔye foto bɔ ɔnyɛ nyemene ne kofi bɔ ɔyɛ nyemene nanu ne, sɔ ala yeɛ odikyɛ ɛye w’adwene fi mvomsoɛ bɔ aliemaa ne afa ayɛ wɔ naso ɔ. (Any. 19:11; Ɛfe. 4:32) Ɔnate kyɛ aliemaamɔ ayɛ nningyein pá pẽe bama yɛ ne ati, sɛ yɛfa y’adwene yesie ɛhẽne aso a, ɔkɔboka yɛ maa yekobu yɛnye yekogua mvomsoɛ mmaammaa bɔ bɛyɛ betia yɛ naso. Yeti subaen pá bɔ ɔwɔ aliemaamɔ nwo ne, ɛhẽne mmom yeɛ yɛpena kyɛ yɛfa y’adwene yesie so ɔ.
Kɔso Nya Ɔdɔ Ma Yehowa Ɔne Aliemaamɔ
10 Yɛ koso, odikyɛ yɛnea kyɛbɔ yɛkɔboka yeliemamɔ ɔ. (Heb. 13:16) Anna, bɔ yalimoa yahã yenwo dwirɛ wɔ adesũa bɔ wapɛ nu nanu ne, ɛmɔma yesa yɛnea ye dwirɛ ne biekũ. Mmerɛ bie, nzue pirikua bie tɔle, na otuli mvrama paa wɔ nekaa bɔ bɛwɔ ne. Ɛhẽne sĩ ne, Anna ne ohũ hɔle aliemaa bie awuro. Mmerɛ bɔ bedwuli berɛ ne, benwuni kyɛ nzue ne atu aliemaa ne sua naso. Afei, né nzue ne ahwi afa bɛ ndaadeɛ so maa ye mukoraati ayɛ fĩɛ. Anna hãne kyɛ: “Mmerɛ bɔ yenwuni sɔ ne, yɛsesale bɛ ndaadeɛ ne yɛɛpole, na yɛtole ye mukoraati so yɛbobɔle ye kama yɛfa yɛbrɛle bɛ. Sɔ nikyee bɔ yɛyɛle ne, né y’adwene yɛ yɛ kyɛ ɔte nikyee kãa bie, nakoso ɔhãne sɔ aliemaa ne, ɔne ye abusũa ne ahõne paa. Ɛhe ati, sɔ abusũa ne afa mene me hũ adamvoa wadwu ɛnnɛ.” Né Anna ne ohũ kuro aliemaamɔ dwirɛ, na ɛhẽne yeɛ ɔhãne bɛ maa bɛbokale sɔ abusũa ne ɔ.—1 Yoh. 3:17, 18.
11 Sɛ yefi y’ahõne nu yɛyɛ nningyein biemɔ yɛma yeliemamɔ yɛfa yekyire kyɛ yekuro bɛ dwirɛ a, ɔmaa bɛnye gye. Afei koso, ɔmaa benwu kyɛ yesuesũa Yehowa. Sɛ yɛyere yɛnwo yɛyɛ sɔ a, aliemaamɔ wora ngofi bɔ yayɛ yama bɛ ne llé. Aliemaa brasua Khanh, bɔ yalimoa yahã yenwo dwirɛ ne, ɔkae kyɛbɔ aliemaamɔ bokale ye ne. Ɔhãne kyɛ: “Aliemaa mmrasua biemɔ bokale me paa. Né bɛbafa me befi awuro maa mene bɛ kɔ asɛnga, na sɛ odwu eyia a, né yɛkɔtena nekaa bie yedidi. Afei, sɛ yɛpɔno asɛnga a, né besa bɛfa me bɛkɔ awuro. Meda bɛ ase paa wɔ bɔ bɛyɛ bɛmane me nanwo. Manwu kyɛ, né ɔlla ase mma sɔ aliemaa nemɔ kyɛ bɛkɔyɛ sɔ. Nakoso ɔnate kyɛ né bekuro me dwirɛ nati, ɛhẽne yeɛ ɔmaa befi b’ahõne nu bɛyɛle sɔ ɔ.” Nahorɛ dwirɛ yeɛ ole kyɛ, nna mmenia mukoraati yeɛ sɛ ebie yɛ bɛ pá a, bɛkae bɛda sona ne ase ɔ. Bɛbɔ bɛbokale Khanh ne, ɔhãne bɛnwo dwirɛ kyɛ: “Bɛbɔ bɛbokale me ne, menze bɛ mukoraati awuro, ahãa ngɔhɔ ngɔɔla bɛ ase. Nakoso, Yehowa de ɔse bɛ, yeti mebɔ Yehowa mbaeɛ kyɛ oyira bɛ mukoraati.” Bɔ Khanh hãne ne te nahorɛ. Yehowa de, nikyee kãa bɔ yefi y’ahõne nu yɛyɛ yɛfa yɛboka mmenia ne, onwu ye, na obu ye kyɛ yayɛ yama ye. Yeti, ɔkɔma yɛ akatuaa wɔ bɔ yayɛ nanwo.—Kenga Anyandera 19:17.
w21. 11 9 ¶6-7
Ebiala Nya Ɔdɔ Bɔ Onni Hwamɔ Ɔma Ye Mango
Sɛ ebie fa afoɛ pee yɛ adwuma wɔ kɔmpene bie nu a, bɛkora bɛka kyɛ odi nahorɛ. Nakoso ɔkɔhora kɔwa kyɛ afoɛ pee bɔ wafa wayɛ adwuma ne, bɛbɔ bɛla adwuma ne noa ne, oyialle benu biala lle. Ebiaa akwangyerɛ bɔ ɔwɔ adwuma nanwo ne, nna daa amu yeɛ ode to nu ɔ. Ebiaa adwuma ne po onguro ye pa biala, nakoso ɔyɛ ye fɛ kyɛ wanya adwuma bɔ betua ye kerɛ ɔ. Nakoso, ebiaa ɔkɔhɔ so kɔyɛ adwuma ne alaa kodwu kyɛ ɔkɔhɔ pɛnhyen ɔ; sana onya adwuma foforɛ de.
Ɔwɔ nu kyɛ odi nahorɛ ma kɔmpene ne, nakoso yɛngɔhora yɛngɔha kyɛ ole ɔdɔ bɔ onni hwamɔ. Adwene bɔ ɔta bɔ sona ne yɛ ne si ne, yeɛ ɔmaa yenwu ye sɔ ɔ. Yehowa mmenia bɔ bɛnwo dwirɛ wɔ Bible nu ne, nzu yeɛ ɔmaa benyane ɔdɔ bɔ onni hwamɔ bɛmane bɛ mango ɔ? Befi b’ahone nu yeɛ bɛyɛle sɔ ɔ, na nna kyɛ odikyɛ bɛyɛ ala ti yeɛ bɛyɛle ɔ. Yɛnea bɔ Dawide yɛle ɔ. Ne Yonatan baba pena Dawide ku ye, nakoso Dawide nyane ɔdɔ bɔ onni hwamɔ mane ye damvo bɔ onni yenwo angorɛ ne. Yonatan wue si afoɛ pee po ne, Dawide hɔle so nyane ɔdɔ bɔ onni hwamɔ mane ɔwa Mefibosɛte.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.
Bible Nu Dwirɛ Titire
it-1 515
Ɔba nworɛ paa de a, ebiala ne Nyameɛ bɛnzɛ. Ye ngome twe yeɛ onhia ebiala-biala afutue ɔ. (Yes 40:13; Rom 11:34) Yesu koso te “Foɛtulɛniɛ Nwanwaniɛ”. Ofikyɛ, ode akwangyerɛ fi ye Baba berɛ, yeɛ Nyameɛ honhom wɔ ye so. Yeti yeɛ ye afutue te kama sɔ ne. (Yes 9:6; 11:2; Yoh 5:19, 30) Bɔ ɛhe kyire yeɛ ole kyɛ, afutue bɔ ɔte pa de, Yehowa nne nu a ɛlaka! Afutue biala bɔ ɔne Yehowa deɛ nyia ne, ɔte ngwaseasɛm; sɛ andu sona ne fo po a, ahaa ɔte pa.—Any 19:21; 21:30.
JUNE 30–JULY 6
NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ ANYANDERA 20
Bɔ Ɔmaa Agyaa Nhyehyɛɛ Kɔ Yé Ɔ
Sɛ Ɛyɛ Agyaa Nhyehyɛɛ A, Bɔ Ɔkɔboka Wɔ Maa Ɔkɔhɔ Yé Ɔ
3 Sɛ mmenia nyɔ yɛ agyaa nhyehyɛɛ a, ɛyɛ a bɛnye gye paa. Nakoso ɔtte nikyee bɔ bɛfa bedi angorɛ ɔ, ofikyɛ ɔkɔhora kooyie agyaa nu. Sɛ odwu kyẽa bɔ begya ne a, mmenia nyɔ ne ta ndaen wɔ Yehowa nyunu kyɛ bɛ ngoa ngyẽa mukoraati, bekonya ɔdɔ ne obuo bɛkɔma bɛnwo. Koraka yɛkɔta ndaen biala ne, odikyɛ yɛdwene yenwo yé. (Kenga Anyandera 20:25.) Sɔ ala yeɛ ndaen bɔ ebie kɔta mmerɛ bɔ ogya ne koso te ɔ. Agyaa nhyehyɛɛ boka mmenia nyɔ ne maa benwu bɛnwo yé, na ɛhene maa bɛkora besi gyinayɛɛ pá. Sɔ gyinayɛɛ ne bie yeɛ ole kyɛ, ebia bekogya anaa bɛkɔpɛ nhyehyɛɛ nanu. Sɛ mmenia nyɔ yɛ agyaa nhyehyɛɛ na bɛpɛ nu a, ongyire kyɛ bayɛ bɔne. Ofikyɛ sɔ nhyehyɛɛ ne yeɛ ɔbokale bɛ maa bɛhora besili gyinayɛɛ pá ɔ.
4 Nzuati yeɛ odikyɛ yenya adwene pá wɔ agyaa nhyehyɛɛ nwo ɔ? Sɛ sigyafoɛ nya adwene pá wɔ agyaa nhyehyɛɛ nwo a, ɔkɔboka bɛ maa bengotu sɔ agyirɛ ne, mmerɛ bɔ bɛyɛlle b’adwene kyɛ bekogya sona ne ɔ. Odikyɛ yɛ mukoraati koso yenya sɔ adwene ne bie. Ebiemɔ le adwene kyɛ, sɛ mmenia nyɔ yɛ agyaa nhyehyɛɛ a, yede kyɛbɔ ɔte biala odikyɛ begya. Sɛ yɛyɛ sɔ a, sɛɛ yeɛ ɔkã aliemaamɔ bɔ bɛte sigyafoɛ ne ɔ? Aliemaa brasua bie bɔ bɛfrɛ ye Melissa bɔ ɔwɔ United States ne hane kyɛ: “Aliemaa biemɔ le adwene kyɛ, sɛ mmenia nyɔ yɛ agyaa nhyehyɛɛ a, atee biala so odikyɛ begya. Ɔnate ɛhene ati, sɛ ebiemɔ yɛ nhyehyɛɛ na nningyein ngɔ yé po a, ɛyɛ a bɛmbena kyɛ bɛpɛ nu. Ebiemɔ koso de, bɛmbena kyɛ bɛkɔyɛ sɔ nhyehyɛɛ ne bie koraa. Ɛhe te nikyee bɔ ɔha adwene paa.”
Ɛkɔyɛ Sɛɛ Na Anya Ebie Bɔ Sɛ Egya Ye A, Ɔkɔboka Wɔ Ɔ?
8 Sona bɔ ɛpena kyɛ ɛne ye yɛ agyaa nhyehyɛɛ ne, ɛkɔyɛ sɛɛ né ahora anwu ye subaen yé? Ɛkɔhora kɔfa wɔnye kɔto ase kɔnea mmɔden bɔ sona ne bɔ ye wɔ asafo nanu, ɔne subaen bɔ ɔda y’ali mmerɛ bɔ aliemaamɔ ayia nu kyɛ bɛgye bɛnye ne. Bisa wɔnwo kyɛ: ‘Nwamɔ yeɛ bɛte ye damvo ɔ, na nzu yeɛ ɔtaa kã yenwo dwirɛ ɔ?’ (Luka 6:45) Bɔ ogyi yenye so ne, ɛhene bie ala yeɛ ogyi wɔnye so anaa? Ɛkɔhora kobisa yenwo dwirɛ kofi ye asafo nu mbanyi, anaa aliemaamɔ bɔ bɛse sona ne yé ne berɛ. (Any. 20:18) Bɔ ɛkɔhora kobisa yenwo dwirɛ ne bie yeɛ ole mmɔden bɔ sona ne bɔ ye wɔ asafo nanu, ɔne ye subaen. (Rut 2:11) Mmerɛ bɔ ɛyɛ sɔ ne, odikyɛ ɛnea yé na anyɛ nikyee biala bɔ ɔkɔha sona ne ɔ. Ɛhene kohyire kyɛ ebu ye.
Sɛ Ɛyɛ Agyaa Nhyehyɛɛ A, Bɔ Ɔkɔboka Wɔ Maa Ɔkɔhɔ Yé Ɔ
7 Yede, ɛkɔyɛ sɛɛ né ahora anwu subaen deinn bɔ ɔwɔ sona nanwo ɔ? Nikyee kõ bɔ yenwo hia paa yeɛ ole kyɛ, sɛ ɛmɔbɔ ngɔmmɔ a, fi w’ahone nu dwudwo. Afei, sɛ ebisa sona ne dwirɛ a, yɛ asoɛ tie ye. (Any. 20:5; Yak. 1:19) Sɛ ɛmɔbɔ nu bɛyɛ nningyein biemɔ koso a, ɔkɔmaa ɛmɔkɔhora bɛkɔbɔ ngɔmmɔ. Ebie yeɛ ole kyɛ, ɛmɔkɔhora kɔbɔ nu bekodidi, ɛmɔ kotu mbasa, ná ɛmɔ abɔ nu bahɔ asɛnga. Ɛmɔkɔhora bekonwu bɛnwo yé koso mmerɛ bɔ ato asaa afrɛ sona ne damvomɔ, ɔne ye abusuafoɛ maa ɛmɔabɔ nu bayɛ nningyein biemɔ ne. Ɛkɔhora koso kɔfa wɔnye kɔto ase kɔnea subaen bɔ sona ne da y’ali mmerɛ bɔ ɛmɔwɔ mmenia nu, anaa edwirɛ bie asi ne. Sɔ yeɛ Aschwin bɔ ofi Netherlands ne yɛle ɔ. Ɔhane nhyehyɛɛ bɔ ɔne Alicia yɛle nanwo dwirɛ kyɛ: “Yɛbɔle nu yɛyɛle nningyein biemɔ bɔ né ɔkɔmaa yenu biala konwu ye mango subaen yé ɔ. Né ɔte nningyein mmaammaa biemɔ tekyɛ, aleɛ bɔ yɛkɔbɔ nu yɛkɔto, ɔne nningyein foforɛ biemɔ. Ɛhene maa yenwuni bɔ yɛ nu biala bɔ nu mmɔden, ɔne yɛ mmerɛyɛlɛ.”
8 Sɛ ɛmɔbɔ nu besua nikyee a, ɛhene koso kɔmaa ebiala konwu ye mango yé. Sɛ ɛmɔgya beyie a, odikyɛ ɛmɔyɛ abusua soen, na waboka maa ɛmɔafa Nyameɛ akwangyerɛ babɔ ɛmɔ bra wɔ agyaa nanu. (Nwo. 4:12) Yeti sɔ mmerɛ he bɔ ɛmɔyɛ nhyehyɛɛ ne, ɛmɔkɔhora bɛkɔpena mmerɛ bɔ ɛmɔkɔfa bekosua nikyee ɔ. Sɛ mmenia nyɔ yɛ nhyehyɛɛ a, benya bɛyɛlle abusua. Yeti brienzua ne, ɔtte abusua ti. Nakoso sɛ ɛmɔbɔ nu besua nikyee daa a, ɔkɔmaa ɛmɔkonwu kyɛbɔ ɛmɔ nu biala ne Yehowa afia si te ɔ. Max ne ɔye Laysa fi United States. Bɛhane mvasoɛ foforɛ koso bɔ ɔwɔ sɔ nikyee naso ɔ. Max hane kyɛ: “Yɛyɛle nhyehyɛɛ nala, yɛhyɛle yebo yesuane nwomaa ahoroɛ bɔ ɔkã agyaa nhyehyɛɛ, agyaa, ɔne abusua nwo dwirɛ ɔ. Ɛhene bokale yɛ maa nningyein biemɔ bɔ yenwo hia paa bɔ ahaa y’adwene ngɔhɔ so ne, yɛhora yɛbɔle yenwo ngɔmmɔ.”
Bible Nu Dwirɛ Titire
w16. 03 5 ¶4-5
Bible ne mbɛ afoɛ bɔ ebie di a, ɔkɔhora kɔbɔ asu ɔ, yeɛ ɔnga kyɛ mbanyi-banyi ngome yeɛ bɛkɔhora bɛkɔbɔ asu ɔ. Anyandera 20:11 ka kyɛ: “Akwadaa po, ye yɔleɛ maa benwu ye suban, sɛ ye yɔleɛ nwo te oo, anaa ɔte paa oo.” Yeti akwalaa po kɔhora kohu kyɛ ɛhe te pa, na wahyira ye ngoa so wama Ɔbɔadeɛ ne. Asubɔ te nikyee bɔ yenwo hia ɔ. Yeti akwalaa biala bɔ ɔyɛ nningyein bɔ okyire kyɛ yenwo akokwa ne, ɔkɔhora kohyira yenwo so, na wabɔ asu.—Any. 20:7.
Yede, bɛka kyɛ ebie nwo akokwa a, okyire sɛɛ? Nna afoɛ bɔ ebie ali anaa kyɛbɔ wayɛ guraenn ne yeɛ okyire ɔ. Bible ne ka kyɛ bɛbɔ bɛnwo akokwa ne, “bɛkora benwu nzonzoleɛ bɔ ɔwɔ paa ne tɛɛ nu ɔ.” (Heb. 5:14) Bɛbɔ bɛnwo akokwa ne, bɛse bɔ ɔte pa wɔ Yehowa nye so, na basi gyinayɛɛ kyɛ, bɔ Yehowa kuro ngome yeɛ bɛkɔyɛ ɔ. Yeti, ɔkɔyɛ se paa kyɛ ebie kɔlakalaka bɛ maa bɛkɔyɛ bɔne ɔ. Yeɛ yenwo nhia kyɛ ebie ka kyire bɛ kyɛ bɛyɛ bɔ ɔte pa kora ne bayɛ. Yeti akwalaa bɔ wabɔ asu ne, sɛ ye awofoɛ anaa ebie bɔ yenye afi nne berɛ po a, ɔkɔyɛ bɔ ɔte pa.—Fa toto Filipifoɛ 2:12 nanwo.