Fa na lo ti bâ wango ti akota zo na nene ni

ZO WA LA ADOIT TI FA LEGE NA AMOLENGE?

Amolenge abezoin ti tene akota zo afa ye na ala nga amû wango na ala. So mo yeke babâ wala mama, mo la mo yeke kozo zo so adoit ti fa lege na ala nga ti mû wango na ala. Me, ambeni zo nga kue apeut ti mû maboko na ala nga ti mû wango na ala.

AMOLENGE ABEZOIN WANGO TI AKOTA ZO

Na yâ ti akodro mingi, amaseka ayeke passé temps mingi ape na akota zo. Gbu li na ndö ti aye so:

• Amolenge ayeke passé temps mingi na ekole, na kâ amba ti ala élève ayeke mingi ahon awafango-mbeti.

• Ti ambeni tongana ekole ti ala ahunzi si ala kiri na yanga-da, ala yeke gï ala oko ndali ti so ababâ na mama ti ala angbâ na kua.

• Ambeni wandara atene so na États-Unis, amolenge so ngu ti ala ayeke na popo ti ngu 8 na ngu 12 ayeke passé l’heure omene tongaso lango oko oko na terê ti aye tongana télé, mango bia wala ajeu vidéo.a

Mbeni mbeti (Hold On to Your Kids) atene so laso, mingi ti amaseka ayeke hunda fadeso wango na amba ti ala ahon ti hunda ni na mama ti ala, babâ ti ala, azo so ayeke fa mbeti na ala wala na ambeni kota zo nde.

TONGANA NYEN LA MO PEUT TI FA LEGE NA AMOLENGE TI MO?

Passé temps na ala.

MAMA-NDIA TI BIBLE: “Fa na molenge lege so a yeke nzoni lo mû; même na ngoi so lo ga mbakoro, lo yeke zia ni pëpe.”​—aProverbe 22:6, kete tënë na gbe ni.

Mingi ni, amolenge aye si ababâ na mama ti ala la amû wango na ala nga a-aidé ala. Ndali ni la ambeni wandara atene so même ala so aga maseka awe aye si ababâ na mama ti ala la amû wango na ala ahon ti tene amba ti ala la asara ni. Pakara Laurence Steinberg asû na yâ ti mbeni mbeti (You and Your Adolescent) lo tene: “Sarango ye ti ababâ na mama nga na bango ndo ti ala ayeke sara ye mingi na ndö ti amolenge ti ala, ti londo na ngoi so amolenge ni ade maseka juska na ngoi so ala ga koli wala wali.” Lo kiri lo tene: “Amaseka aye ti hinga apensé ti ababâ na mama ti ala nga ala ye ti mä ye so ala yeke tene, même si a yeke pëpe lakue lakue la ala yeke yeda na ye kue so ala yeke tene.”

Teti so amolenge ti mo aye si mo la mo mû wango na ala, sara ye kue so mo peut ti sara ti mû wango na ala. Passé temps na ala nga tene na ala atënë ti bê ti mo. Fa bango ndo ti mo na ndö ti atënë nde nde, fa na ala ye so ayeke kota ye na lê ti mo nga aye so asi na mo na yâ ti gigi ti mo.

Fa na lo mbeni zo nde so apeut nga ti mû maboko na lo.

MAMA-NDIA TI BIBLE: “Zo so atambela na azo ti ndara, lo yeke ga zo ti ndara.”​—aProverbe 13:20.

Eskê mo hinga mbeni zo so ayeke pensé tongana mo, so apeut ti aidé molenge ti mo nga ti mû na lo wango? Mo pensé nyen tongana mo leke ti tene lo passé temps na terê ti zo ni so? A ye ti tene ape so mo yeke zia ande kua ti mo ti babâ wala mama na maboko ti zo ni. Me, awango so lo yeke wara na mbage ti zo ni so, so mo hinga so lo peut ti sara sioni na lo ape, apeut nga ti aidé lo. Bible afa so Timothée, même na temps so lo ga kota koli awe, awara ye ti nzoni mingi ndali ti so lo sara kamarade na Paul, na Paul nga kue awara ye ti nzoni na mbage ti lo.​—aPhilippien 2:20, 22.

Laso, gbâ ti afami ayeke lango da oko ape wala quartier oko ape, na mingi ni a-âta, akoya, ababâ kete, a-omba, amama kete nga na ambeni fami ni ayeke lango na mbeni ndo nde. Tongana situation ti mo kue ayeke tongaso, sara kue ti tene molenge ti mo awara lege ti manda ye na mbage ti ambeni kota zo, so ayeke na ambeni sarango ye so mo ye si lo duti na ni.