Lutingo kete so alingbi

NA YÂ salango tënë, ti luti na ndo so alingbi ayeke kota ye. A yeke tâ tënë atâa mo yeke mû mbeni diskur wala mo yeke sala tënë na mbeni zo. Tongana mara ti alutingo tongaso ayeke dä pëpe, ahon ti tene a fa abibe ti zo polele, tënë ni alingbi ti kpa mbeni ye so zo ahinga li ti lo na ni pëpe. Tongana mo luti kete alingbi na ni, tënë ti mo ayeke sigigi polele. Mo lingbi ti sala kusala na kode so ti tene angbongboro tënë ti mo aninga ande na yâ ti li ti azo.

Tongana nyen mo lingbi ti hinga ngoi so a lingbi mo luti kete? A lingbi a ninga tongana nyen?

Lutingo kete ti kangbi popo ti atënë. Aye so akangbi popo ti atënë aga fadeso mbeni kota mbage ti yanga ti kodoro so a sû na mbeti. Ala lingbi ti fa so mbeni tënë wala hundango tënë ahunzi awe. Na yâ ti ambeni yanga ti kodoro, a yeke sala kusala na ni ti zia nde atënë so a fa pekoni fango. Ambeni ye ti kangbi na popo ti atënë ayeke fa kamba so ayeke na popo ti abungbi ti atënë. Zo so ayeke diko ye na lo mveni alingbi ti bâ na lê ti mbeti ni aye so akangbi popo ti atënë. Me tongana lo yeke diko ni na kota go teti ambeni zo nde, a lingbi totongo ti go ti lo afa nda ti ye so aye so a yôro dä ti kangbi na popo ti atënë aye ti fa na ndo mbeti ni. (Ti hinga ambeni tënë na ndo ni, bâ ye ti manda 1, “Dikongo ye tâ na lege ni”.) Tongana zo aluti kete pëpe, tongana ti so aye so akangbi popo ti atënë ahunda, lo lingbi ti sala si a yeke ngangu na azo ti gbu nda ti ye so lo yeke diko, na lo lingbi ti ba yâ ti nda ti tënë ni.

Na ndo ti aye so akangbi popo ti atënë, lege so a yeke fa na abibe ayeke fa ande ndo so a lingbi a luti dä kete. Mbeni zo ti pikango mozoko so iri ti lo awu mingi atene mbeni lâ: “Kode so mbi yeke pika na mozoko ayeke nzoni ahon ti mingi ti azo ti pikango piano pëpe. Me alutingo ti mbi na popo ni, bâ ndo so la kode ni ayeke dä.” A yeke legeoko tongaso na salango tënë. Lutingo kete so alingbi ayeke sala ande si diskur ti mo so mo leke ni nzoni ayeke duti pendere, na azo ayeke mä yâ ni.

Na lekengo tele ti mo ti diko ye na gbele azo, mo lingbi ti bâ so a yeke nzoni ti zia marque na ndo ti mbeti so mo yeke diko ande. Sû ndulu kamba na tele ti ando so a hunda ti luti kete. Sû kamba use na tele ti mba ti tene mo luti a ninga ahon ti kozoni so. Tongana mo bâ so lê ti ambeni tënë avulu na mo pëpe, na mo yeke luti fani mingi na sioni place, sû ye na tele ti bungbi ti atënë kue so akpengba, si a duti oko. Na pekoni, diko ni na tongo nda ni ti si na nda ni. Awamungo diskur mingi ti kode ayeke sala ye so.

Mingi ni, lutingo kete na yâ lisoro ti lâ oko oko ayeke ga na kpale pëpe, teti so mo hinga atënë so ayeke na yâ ti li ti mo, so mo ye ti fa ni. Ye oko, tongana mo yeke na sioni kode ti luti kete gi lakue na ambeni mbilimbili ngoi, atâa ye kue so bibe ni ahunda, yâ ti salango tënë ti mo ayeke ne ande pëpe nga zo ayeke mä yâ ni pëpe. Awango ti maï dä ayeke na ye ti manda 4, “Salango tënë so asua nzoni”.

Lutingo kete ti fa mbeni bibe nde. Na ngoi so mo yeke londo na mbeni ngbongboro tënë ti gue na mbeni nde, tongana mo luti kete, mo lingbi ti mû lege na azo so ayeke mä mo ti gbu li, ti bâ ye wa la a tene awe, ti hinga so mo yeke gue na mbeni ye nde na ti mä nzoni mingi yâ ti tënë so ayeke ga na peko. A yeke kota ye mingi ti luti kete tongana mo yeke londo na mbeni bibe ti gue na mbeni nde, legeoko tongana ti so mo yeke kiri na peko loro ti mo kozo ti gue na mbeni lege nde.

Mbeni nda ti tënë so asala si ambeni wamungo diskur ayeke fa hio mbeni bibe nde, na lutingo kete pëpe, ayeke so ala yeke gi ti tene atënë ahon ndo ni. Ti ambeni, salango ye tongaso afa na gigi salango tënë ti ala ti lâ oko oko. Peut-être azo kue so ayeke na tele ti ala ayeke sala tënë tongaso. Me so ayeke sala pëpe si zo afa ye nzoni. Tongana mo yeke na mbeni ye ti tene, so a lingbi azo amä ni na adabe na ni, mû ngoi ti mo ti sala si akota tënë ni asigigi polele. Hinga so a yeke kota ye ti tene zo aluti kete ti fa polele akota tënë so.

Tongana mo yeke mû ande mbeni diskur na mbeni plan, a lingbi mo leke ni na mbeni lege so a sala si ndo so mo yeke londo na mbeni ngbongboro tënë dä ti gue na mbeni nde aduti polele. Tongana mo yeke diko ande mbeni manuscrit, zia marque na aplace so a hunda ti londo na mbeni ngbongboro tënë dä ti gue na mbeni nde.

Mingi ni, lutingo kete ti fa mbeni bibe nde ayeke ninga ahon lutingo kete ti kangbi popo ti atënë. Ye oko, a yeke ninga ahon ndo ni pëpe si a zia mbeni kota dû na yâ ti salango tënë ti mo. Tongana a yo mingi, a lingbi ti pusu azo ti bâ so mo leke tele ti mo nzoni pëpe nga mo yeke gi gingo ye so mo yeke tene na peko.

Lutingo kete ti gboto lê. Mingi ni, lutingo kete ti gboto lê asala si azo ayeke ku ye kungo. A yeke ga kozo wala na peko ti mbeni tënë wala hundango tënë so a zia mbeni ngangu dä. Mara ti lutingo kete tongaso ayeke mû lege na azo ti gbu li na ndo ye so wamungo diskur ni alondo ti tene, wala ti sala si ala yeke ku kungo ye so ayeke ga na peko. Yâ ti mara ti lutingo tongaso ayeke nde nde. Soro kode wa a lingbi mo sala na kusala. Me dabe mo so a lingbi a sala kusala na lutingo kete ti gboto lê gi teti atënë so ayeke biani kota ye. Tongana a yeke tongaso pëpe, ngele ti atënë tongaso ayeke lï na ngu.

Tongana Jésus adiko lani na kota go Mbeti ti Nzapa na yâ synagogue ti Nazareth, lo sala kusala nzoni na kode ti lutingo kete. Kozoni, lo diko kua so a mû na lo na yâ mbeti ti prophète Esaïe. Ye oko, kozo ti tingbi ni na lo mveni, lo rule mbeti ni, lo mû na wakua ni na lo duti. Na pekoni, na ngoi so lê ti azo kue na yâ ti synagogue ni ayeke na ndo ti lo, lo tene: “Laso, tënë so ti Mbeti ti Nzapa aga tâ tënë na mê ti i awe.”​—Luc 4:16-21.

Lutingo kete so aye so asi ahunda. Ngoi na ngoi, ambeni ye so asi alingbi ti hunda na mo ti luti kete na yâ tënë ti mo. Totongo ti akutukutu so ayeke hon wala ti mbeni molenge alingbi ti hunda ti kaï lisoro kete na mbeni zo so mo tingbi na lo na fango tënë. Tongana totongo ti aye na place ti kota bungbi ayeke mingi pëpe, mo lingbi ti kono go ti mo na mo ngbâ ti sala tënë. Me tongana a yeke mingi na a ninga, a lingbi mo luti teti so, atâa nyen, azo ni ayeke mä mo mbeni pëpe. Tongaso, sala kusala na kode ti lutingo kete nzoni, si mo mû maboko na azo so ayeke mä mo ti wara aye ti nzoni kue so mo ye ti tene na ala.

Lutingo kete ti zia zo akiri tënë. Atâa so mo lingbi ti mû diskur so ahunda pëpe ti tene azo ni amû mbage dä biani, a yeke kota ye ti mû lege na ala ti kiri tënë, pëpe na kota go, me na yâ ti li ti ala. Tongana mo hunda atënë so apusu azo ni ti gbu li, me mo luti kete alingbi na ni pëpe, mingi ti nzoni ti ahundango tënë so ayeke hon na yâ ti pupu.

Biani, a yeke kota ye ti luti kete, pëpe gi na salango tënë na ndo ti estrade, me nga tongana mo yeke fa tënë na azo. Ti ambeni zo, ala yeke luti kete ka lâ oko pëpe. Tongana kpale ti mo la, sala ngangu ti maï kode ti salango tënë so. Mo yeke sala ande si lisoro ti mo na azo nga fango tënë ti mo ayeke ga nzoni ahon ti kozo. Lutingo kete ayeke mbeni ngoi ti dutingo kpô, na a tene na lege ni so dutingo kpô azia kangbi na popo ti aye, ayeke gboto lê na ayeke sala si mê adë.

Na yâ lisoro ti lâ oko oko, a lingbi azo kue asala tënë na amä amba ti ala. Ambeni zo ayeke duti ndulu mingi ti mä mo tongana mo mä ala na mo sala nzara ti ye so ala yeke tene. Ye so ahunda ti tene mo luti alingbi na ni ti tene ala fa tënë ti ala nga.

Mingi ni, fango tënë ti e ayeke lë lengo tongana e sala ni na lege ti lisoro. Na peko ti balango tele, aTémoin mingi abâ so a yeke nzoni ti fa ye so ala ye ti tene na ti hunda mbeni tënë. Ala luti kete ti mû lege na zo ni ti kiri tënë, na ala dengi mê na ye so lo tene. Na ngoi ti lisoro ni, ala lingbi ti mû lege na zo ni ti sala tënë mingi. Ala hinga so, mingi ni, ala lingbi ti mû maboko na mbeni zo nzoni tongana ala hinga bango ndo ti lo na ndo tënë so ala yeke sala lisoro na ndo ni.​—aProv. 20:5.

Biani, a yeke azo kue pëpe si ayeke kiri tënë nzoni na ahundango tënë ti mo. Me ye so akanga lege pëpe na Jésus ti luti alingbi na ni ti mû lege même na awato ti lo ti sala tënë (Marc 3:1-5). Mungo lege na zo ti sala tënë ayeke wa lo ti gbu li, nga na pekoni lo lingbi ti fa ye so ayeke na yâ ti bê ti lo. Mbeni oko ti anda ti fango tënë ti e ayeke biani ti pusu azo ti fa tënë ti bê ti ala, na fango na ala akota tënë ti Bible so a lingbi ala mû desizion na ndo ni.​—aHéb. 4:12.

Lutingo kete alingbi na ni na yâ fango tënë ti e ayeke biani mbeni kode. Tongana a sala kusala nzoni na ni, atënë so ayeke na yâ ti li ti zo ayeke sigigi polele, nga mingi ni zo ayeke dabe na ni a ninga.