Chapitre Miombe

‘Tiringo na angangu yingo sioni’

1. Ngbanga ti nyen a lingbi e bi bê mingi na kusala ti ayingo sioni?

TONGANA a tene ayingo sioni ayeke dä, ambeni zo ayeke he ngia. Me so ayeke tënë ti ngia pëpe. Atâa azo ayeda na ni wala pëpe, ayingo sioni ayeke dä, na ala yeke tara ti sala ngangu na ndo azo kue. Na a ndu nga awakua ti Jéhovah. Ti tâ tënë ni, ala yeke akozo zo so ayingo sioni agi ti sala ngangu na ala. Bazengele Paul asala tënë ni, lo tene: “Teti e tiri na mitele na mênë pëpe, me e tiri na akozo-gere-ti-komande [so lê abâ pëpe], na ayanga-ti-komande, na ala so akomande bingo ti sese so, na ayingo sioni ti yayu.” (aEphésien 6:12). Laso, ngangu so ayingo sioni ayeke sala ahon ti giriri kue, teti a tomba Satan na yayu awe, na lo yeke na kota ngonzo mingi teti ngoi ti lo aga ndulu ti hunzi.​—Apocalypse 12:12.

2. Tongana nyen lege ayeke dä teti e ti hon na ngangu ayingo so ayeke ngangu ahon e?

² Lege ayeke dä ti hon na ngangu ayingo so ayeke ngangu ahon e? Biani, me a yeke gi na ziango bê kue na Jéhovah. A lingbi e mä yanga ti lo na e bata Tënë ti lo. Azo so ayeke na gbe ti ngangu ti Satan ayeke wara ka aye ti sioni mingi na lege ti mitele na ti bibe. Me tongana e bata Tënë ti Jéhovah, aye tongaso ayeke si na e pëpe.​—Jacques 4:7.

Amokonzi ti sese, so ayeke na ando ti yayu

3. Satan ayeke kanga lege ngangu mingi na azo wa, na tongana nyen?

³ Na mbeni lege so ayeke polele, Jéhovah afa na e dutingo ti sese so, tongana ti so lo ngbâ na yayu kâ lo yeke bâ ni. Lo fa mbeni suma na bazengele Jean. Na yâ ni, a fa Satan tongana mbeni “kota bengba ngbo”. Lo yeke ndulu, tongana lege ayeke dä, ti te Royaume ti Messie, tâ gi na ngoi so a dü ni na yayu na ngu 1914. Teti so a kara lo awe, Satan ayeke sala bira ti ngangu mingi na ndo awatokua ti Royaume ni so ayeke na sese (Apocalypse 12:3, 4, 13, 17). Satan ayeke sala bira so tongana nyen? Na lege ti awatokua ti lo mveni ge na sese.

4. Lingu ti ngangu ti angorogbia ti azo ayeke zo wa, na e hinga ni tongana nyen?

⁴ Na pekoni, a fa na Jean mbeni nyama ti ngonda so ayeke na li mbasambala na adidi bale-oko, na nyama ni ayeke na ngangu na ndo “azo nde nde kue, azo ti yanga nde nde kue, na amara kue.” Nyama so aduti fä ti bungbi ti aye ti poroso ti sese kue. A tene na Jean so “kota ngbo ni [Satan Diable] amû na lo ngangu ti lo, na trône ti lo, na kota ngangu ti komande.” (Apocalypse 13:1, 2, 7). Biani, Satan ayeke lingu ti ngangu, na ti ngangu ti komande so angorogbia ti azo ayeke na ni. Ni la, tongana ti so bazengele Paul asû na mbeti, atâ ‘amokonzi ti sese’, ala so ayeke fa lege na angorogbia ti azo laso ayeke “ayingo sioni ti yayu.” A lingbi azo kue so aye ti voro Jéhovah agbu nda ti tënë so nzoni.​—Luc 4:5, 6.

5. A yeke bungbi laso amokonzi ti poroso ti gue na ala na ndo wa?

⁵ Atâa so amokonzi mingi ti poroso atene so ala yeke azo ti Nzapa, na yâ ti amara kue, mbeni oko ayeda pëpe na komandema ti Jéhovah, wala ti Jésus Christ, Gbia so Lo hiri na kusala. Ala kue ayeke tiri ngangu ti bata gi komandema ti ala mveni. Laso, tongana ti so mbaï ti Apocalypse afa, ‘atënë so alondo na ayingo sioni’ ayeke bungbi amokonzi ti sese ti gue na ala na Harmaguédon, “bira ti kota lâ ti Nzapa, Lo Ti Ngangu Ahon Kue.”​—Apocalypse 16:13, 14, 16; 19:17-19.

6. Ngbanga ti nyen a lingbi e sala hange si mbeni ye ague na e pëpe ti mû mbage ti sese ti Satan?

⁶ Lâ oko oko, aye mingi ayeke sala ngangu na ndo fini ti azo. Aye tongana atiri ti poroso, atiri so andu dutingo ti zo na popo ti amba ti lo, nga na atiri ti lege ti vorongo ayeke kangbi yâ ti sewa. Na yâ ti atiri so, fani mingi azo ayeke mû mbage ti mara, kete mara, azo ti kodoro, wala bungbi ti azo so ala yeke na yâ ni. Ala yeke fa ni na lege ti tënë ti yanga ti ala wala na kusala ti ala. Atâa tongana ambeni tiri ni andu azo ni mveni pëpe, na nda ni ala bâ so ala mû mbage ti mbeni zo na yâ tënë ni. Me atâa a yeke zo wa, wala ye nyen ala yeda na ni, ti tâ tënë ni ala yeke mû maboko na zo wa? Bible atene polele: “E hinga e yeke ti Nzapa, na sese so kue ayeke na tïtî wato-sioni.” (1 Jean 5:19). Tongaso, na lege wa mbeni zo alingbi ti kpe ti tene a handa lo pëpe legeoko na tanga ti azo kue? A yeke gi na mungo mbage kue ti Royaume ti Nzapa, nga na dutingo nde biani na atiri ti sese so.​—Jean 17:15, 16.

Aye ti mayele ti wato sioni

7. Kusala so Satan ayeke sala na lege ti vorongo afa nyen na ndo kode so lo yeke na ni?

⁷ Na yâ mbaï kue, Satan asala kusala na atënë ti yanga ti azo, wala salango ngangu na lege ti mitele, ti hon na azo yongoro na tâ vorongo. Lo sala kua na aye nga na akusala ti mayele. Na kode, lo sala kusala na lege ti vorongo ti wataka ti bata gbâ ti azo mingi na yâ bingo. Lo sala si ala pensé so ala yeke voro Nzapa. Teti tâ hingango ye ti Nzapa nga na ndoye ti tâ tënë amanke ala, a yeke ngangu oko pëpe ti tene ambeni salango ye ti alege ti vorongo, aye ti dongo bê wala aye ti kpene agboto ala (2 aThessalonicien 2:9, 10). Me, a gboto mê ti e so, même na popo ti azo so ayeke lani na yâ tâ vorongo, ‘ambeni ayeke zia lege ni, ti mä ayingo ti handa, na tënë so ayingo sioni afa’. (1 Timothée 4:1). Tongana nyen si ye tongaso alingbi ti si?

8. Tongana nyen Satan alingbi ti handa e na mayele ti gue na yâ lege ti vorongo ti wataka, atâa tongana e yeke voro Jéhovah?

⁸ Na mayele mingi, Satan agi ti wara e na lege ti awokongo ti e. Mbito ti azo angbâ ti sala e? Tongana ayeke ni la, e lingbi ti tï na maboko ti afami wala avoizin tongana ala pusu e ti sala ambeni ye so alondo na lege ti vorongo ti wataka. E yeke baba mingi? Tongana ayeke ni la, e yeke sala ngonzo tongana a mû wango na e wala tongana mbeni zo ayeda pëpe na bibe so e yeda na ni (aProverbe 15:10; 29:25; 1 Timothée 6:3, 4). A hon ti leke bango ndo ti e ti lingbi na tapande ti Christ, peut-être e yeke ndulu ti gue na mbage ti azo so ayeke ‘sala tënë so anzere na mê ti e’, na e tene so gi ti diko Bible na ti sala sioni pëpe alingbi awe (2 Timothée 4:3). Atâa tongana e gue na yâ mbeni bungbi nde ti vorongo, wala e ngbâ gi na yâ lege ti vorongo so e mveni e leke, a yeke kota ye oko pëpe teti Satan. Teti ye so lo ye ayeke gi ti tene e voro Jéhovah pëpe na lege so Lo fa na yâ Tënë ti Lo nga na bungbi ti Lo.

9. Tongana nyen, na mayele, Satan ayeke sala kusala na nzara ti bungbingo koli na wali ti sala ye so bê ti lo aye?

⁹ Na mayele nga, Satan ayeke pusu azo ti kaï ambilimbili nzara ti mitele, me na alege so ayeke sioni. Lo sala kusala na nzara ti bungbingo koli na wali. Azo mingi laso ake nzoni tambela ti Bible, na ala bâ ti ala bungbingo koli na wali na popo ti azo so asala mariage pëpe tongana mbeni ye so a yeda na ni, wala tongana mbeni lege ti fa so ala ga koli wala wali awe. Me ti ala so asala mariage awe ayeke tongana nyen? Ala mingi ayeke sala lango sioni. Na atâa tongana ala yeke be-ta-zo na yâ mariage ti ala, mingi ti azo agi ti suru mbeti ti mariage, wala ti kangbi tele si ala lingbi duti na mbeni zo nde. Mayele ti Satan ayeke ti pusu azo ti kaï fadeso nzara ti mitele ti ala. Lo handa ala ti kanga lê na ndo aye ti pekoni so ayeke ninga ande mingi, pëpe gi na ndo ala mveni nga na ndo ambeni zo nde, me so ayeke ndu biani songo ti ala na Nzapa nga na Molenge ti lo.​—1 aCorinthien 6:9, 10; aGalate 6:7, 8.

10. Na alege wa Satan ayeke tara ti buba yâ ti bango ndo ti e na mbage ti pitan nga na salango ngangu?

¹⁰ Salango ngia kete ayeke nga mbeni nzara so ayeke na yâ tele ti zo. Tongana a yeke nzoni salango ngia, a lingbi ti sala nzoni na zo na lege ti mitele, nga na ti bibe. Me tongana, na kode, Satan asala kusala na angoi ti hungo tele ti pusu bibe ti e yongoro na ti Nzapa, e yeke sala nyen? Na tapande, e hinga so Jéhovah ake ye ti pitan nga na salango ngangu. Tongana alimon, akua-singa ti télé, wala aye so asala na théâtre afa mara ti aye tongaso, e yeke duti gi tongaso ti bâ ni kue? Nga, a lingbi e girisa pëpe so Satan ayeke sala ande kue ti tene aye tongaso akiri aga sioni mingi ahon ti kozoni na ngoi so a ga ndulu ti bi lo na yâ bukulugbu ti bingo, teti so “azo ti sioni na azo ti handa azo aga sioni ahon, ala yeke handa azo, na azo ahanda ala.” (2 Timothée 3:13; Apocalypse 20:1-3). Tongaso, a lingbi e ngbâ lakue ti sala hange na akusala ti Satan.​—Genèse 6:13; Psaume 11:5; aRomain 1:24-32.

11. Tongana mbeni zo asala hange pëpe, na lege wa lo lingbi ti tï na yâ gbanda ti salango ye ti ayingo sioni, atâa so lo hinga tâ tënë na ndo ni?

¹¹ E hinga nga so Jéhovah ake biani zo so ayeke na yâ mara ti aye nde nde ti ayingo sioni, na tapande gingo bendo, salango kusala na likundu, wala tarango ti sala tënë na akuâ (Deutéronome 18:10-12). Na girisango tënë so pëpe, a lingbi e tara lâ oko pëpe ti gue ti bâ mbeni zo ti nganga, na e yeke yamba ande ala nga pëpe na da ti e ti tene ala sala ambeni kusala ti ala ti ayingo sioni. Me, e yeke dengi mê ti mä ala tongana e bâ ala na télé wala na yâ ti Internet? E yeke yeda lâ oko pëpe ti tene mbeni zo ti nganga asava e. Me, e yeke kanga ande mbeni kete kamba na maboko ti fini bébé ti e, ti tene abata lo si sioni asi na lo pëpe? Teti e hinga so Bible ake ti tene zo asala yorö na ndo ti mba ti lo, e yeke zi lege na mbeni zo ti mû yingo ti e na lege ti ndima, na ti fa lege na e tongana ti so bê ti lo aye?​—aGalate 5:19-21.

12. (a) A sala kusala tongana nyen na mozoko ti pusu e ti bi bê na aye so e hinga a yeke sioni? (b) Tongana nyen yungo bongo, lekengo kuali, wala kode ti salango tënë ti mbeni zo afa na gigi so lo sala nzara ti dutingo na fini so Jéhovah ake? (c) A hunda e ti sala nyen tongana e ye ti tï pëpe na yâ gbanda ti aye ti mayele ti Satan?

¹² Bible atene so a lingbi e sala même pëpe mara ti tënë nde nde ti pitan na ti asioye kue (na abibe ti sioni) na popo ti e (aEphésien 5:3-5). Me ye ni ayeke tongana nyen, tongana a sala atënë tongaso na yâ mbeni pendere mozoko, so loro ni anzere, na agboto zo nzoni? Fade e komanse ti he peko ti atënë so agonda bungbingo koli na wali na gigi ti mariage, nyongo mbangi ti tene tele ti zo anzere, wala ambeni siokpari tongaso? Nga, e hinga so a lingbi e haka pëpe dutingo na fini ti azo so ayeke sala mara ti aye tongaso. Me, e fa so e yeke tongana ala na lege ti yungo bongo ti e, lekengo kuali ti e, wala salango tënë ti e? Bâ, akode ti mayele so Satan ayeke sala na kusala ti pusu azo ti duti na fini alingbi na bibe ti lo, so abuba awe, ayeke ka polele pëpe! (2 aCorinthien 4:3, 4). Tongana e ye ti tï pëpe na yâ gbanda ti aye ti mayele ti lo, a lingbi e kpe ti gue yongoro tongana sese so. A lingbi e girisa pëpe “ala so akomande bingo ti sese so” ayeke azo wa, na e tiri ngangu na ye so ala yeke sala na ndo azo.​—1 Pierre 5:8.

A leke e nzoni ti hon na ngangu

13. Atâa so e yeke mbilimbili-kue pëpe, tongana nyen e kue e lingbi ti hon na ngangu sese so Satan akomande ni?

¹³ Kozo si lo kui, Jésus atene na adisciple ti lo: “Bê ti i aduti nzoni, teti Mbi hon sese so na ngangu awe.” ( Jean 16:33). Ala nga ala lingbi ti hon na ngangu. Ngu 60 na pekoni, bazengele Jean asû na mbeti: “Zo nyen ahon sese so na ngangu? A yeke lo so amä na bê so Jésus ayeke Molenge Ti Nzapa.” (1 Jean 5:5). E yeke fa na gigi mabe tongaso na batango akomandema ti Jésus, nga na ziango bê kue na ndo Tënë ti Nzapa, tongana ti so Jésus asala lani. A kiri ahunda mbeni ye wa? A hunda ti tene e duti lakue ndulu na kongregation, so Jésus ayeke Mokonzi ni. Tongana e sala mbeni siokpari, a lingbi e changé bê ti e, na e gi pardon ti Nzapa na lege ti sandaga ti Jésus. Na lege so, e lingbi nga ti hon na ngangu, atâa so e yeke mbilimbili-kue pëpe.​—Psaume 130:3, 4.

14. Diko aEphésien 6:13-17. Sala kua na ahundango tënë nga na aversê so a fa na yâ paragraphe so ti gi ti hinga aye ti nzoni so ambage oko oko ti aye ti bira ti yingo so alingbi ti ga na ni.

¹⁴ Ti hon biani na ngangu, a lingbi e yü “ye ti bira ti Nzapa kue”, e bâ mbeni oko pëpe tongana senge ye. E hunda mo ti zi Bible ti mo na aEphésien 6:13-17, na ti diko aye ti bira so a fa dä. Na pekoni, tongana mo yeke kiri na peko ti ahundango tënë so ayeke na gbe ni ge, bâ tongana nyen mo lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti aye ti bira ni, so abata zo.

“Tene-biani tongana ceinture na ngbonda”

Atâa so peut-être e hinga tâ tënë awe, mandango ye lakue, gbungo li na ndo atâ tënë ti Bible, nga guengo na abungbi ayeke bata e tongana nyen? (1 aCorinthien 10:12, 13; 2 aCorinthien 13:5; aPhilippien 4:8, 9).

“Mbilimbili tongana bongo ti win na libe”

So ayeke mbilimbili ndia ti zo wa? (Apocalypse 15:3).

Mû mbeni tapande ti fa so tongana mbeni zo abata pëpe ambilimbili ndia ti Jéhovah, lo yeke wara kpale na lege ti yingo (Deutéronome 7:3, 4; 1 Samuel 15:22, 23).

“Tene-nzoni ti siriri tongana poro na gere”

Tongana gere ti e angbâ lakue ti gue na e ti fa tënë ti siriri na azo, a yeke batango tele teti e tongana nyen? (Psaume 73:2, 3; aRomain 10:15; 1 Timothée 5:13).

‘Kota vala ti mabe’

Tongana gere ti mabe ti e aluti nzoni, e yeke sala ande ye tongana nyen na ngoi so e si na gbele ngangu so azo ayeke sala na ndo e, ti pusu e ti dë kite wala ti sala mbito? (2 aGbia 6:15-17; 2 Timothée 1:12).

“Casque ti salut”

Tongana nyen si beku ti salut ayeke mû maboko na zo ti kpe si lo tï pëpe na yâ gbanda ti gingo akungba mingi? (1 Timothée 6:7-10, 19).

‘Epée ti yingo’

Tongana mbeni ye aga ti sala bira na dutingo ti e na lege ti yingo wala ti ambeni zo, a lingbi e zia bê lakue na ndo nyen? (Psaume 119:98; aProverbe 3:5, 6; Matthieu 4:3, 4).

A kiri a hunda mbeni kota ye wa ti hon na ngangu na yâ bira ti yingo? A yeke sala na kusala fani oke? Teti zo wa? (aEphésien 6:18, 19).

15. Tongana nyen e lingbi ti londo ti tiri na yâ bira ti yingo?

¹⁵ Tongana aturugu ti Christ, e yeke na yâ ti mbeni kota bungbi ti aturugu so ayeke tiri bira ti yingo. Tongana e duti na donzi, na e sala kusala nzoni na bongo ti bira kue so Nzapa amû na e, fade e yeke kui pëpe na yâ bira so. Me nde na so, e lingbi ti mû maboko na aita ti e awakua ti Nzapa. E yeke duti ande ndulu ti londo ti gue na bira, na kangbingo nzo tënë ti Royaume ti Messie ti Nzapa, ngorogbia ti yayu so Satan ayeke tiri na ni ngangu mingi.

Lisoro ti dango bê

• Ngbanga ti nyen awakua ti Jéhovah ayeke duti nde biani na atiri ti sese so?

• Ambeni kusala ti mayele so Satan ayeke sala na kua ti futi dutingo ti aChrétien na lege ti yingo ayeke so wa?

• Tongana nyen aye ti bira ti yingo so Nzapa amû ayeke bata e na yâ bira ti e ti yingo?

[Afoto na lembeti 76]

A yeke bungbi amara ti gue na ala na Harmaguédon