Luti Ngangu Teti Fango Ye ti Nzapa
“Zia bê ti mo kue na Jéhovah na luti pepe na ndo hingango ndo ti mo mveni. Na yâ ti alege ti mo kue mo bi bê na lo, na fade lo sala si alege ti mo aga mbilimbili.”—APROVERBE 3:5, 6, NW.
1. Tongana ti so ade ti si lâ oko pepe, tongana nyen e yeke wara laso hingango ye ti azo?
LASO, a wara ambeti-sango, so asigigi lâ oko oko, ndulu na 9 000 na ndo sese kue. Na ngu oko oko, a sala afini buku 200 000 gi na États-Unis. A lingbi na mbeni wungo so afa, a si na mars 1998, a wara ndulu na alembeti kutu 275 ti ando ti sango ti Web ti Internet. A tene wungo so angbâ ti gue na li ni ti si na alembeti kutu 20 na nze oko oko. Tongana ti so ade ti si lâ oko pepe, azo awara asango ndulu na ndo aye kue. Atä ye so ayeke na anzoni mbage, mara ti asango so ahon ndo ni tongaso aga na akpale.
2. Akpale wa alingbi ti ga na peko ti warango gbâ ti asango?
2 Ambeni zo aga angba ti asango, na gingo lakue ti mu ngia na kota nzala ti hinga afini ye na ngoi so ala ba na nene ni pepe aye so ayeke kota ahon. Ambeni nde awara gi mbeni mbage ti asango na ndo akpengba hingango ye, na pekoni ala ba tele ti ala tongana awakode. Teti ala luti na ndo hingango ye so ayeke na nda ni, ala lingbi ti mu akota desizion so alingbi ti ga na sioni na ala mveni nga na ambeni zo. Nga sioni ti wara asango ti wataka wala ti so ayeke na lege ni pepe ayeke dä lakue. Fani mingi, nzoni lege ayeke dä pepe ti hinga wala gbâ ti asango so ayeke tâ tene nga na lege ni.
3. A wara na yâ ti Bible agbotongo mê wa na ndo tombango peko ti ndara ti azo?
3 Nzala ti hinga nda ti ye ayeke mbeni lengo so ayeke lakue na yâ azo. A yeda na ngoi ti Gbia Salomon na sioni ti bubango ngoi senge na yâ tombango peko ti asango so ayeke senge ye wala même aga na sioni. Lo tene: “Mä wango tene; nda ti salango mbeti mingi ayeke pepe, na ti gi nda ti tene ti mbeti alungula ngangu ti mitele.” (Zo-ti-fa-tene 12:14 [12:12, NW]) Angu ngbangbo mingi na pekoni, bazengele Paul asû mbeti na Timothée: “Bata ye so a zia na tïtî mo ti bata; mo vi peko ti mo na pande senge ti tene kirikiri, na kengo tene na popo ti azo, so zo adi iri ni ndara, me a yeke mvene; ambeni zo ayeda na kengo tene so na ala zia lege ti mabe.” (1 Timothée 6:20, 21) Tâ tene, a lingbi laso aChrétien akpe ti zia tele ti ala na gbele asenge tene so asala sioni.
4. Mbeni lege so e lingbi ti fa na gigi bê kue so e zia na Jéhovah nga na afango ye ti lo ayeke so wa?
4 Azo ti Jéhovah ayeke sala nga nzoni ti bata atene ti aProverbe 3:5, 6 (NW): “Zia bê ti mo kue na Jéhovah na luti pepe na ndo hingango ndo ti mo mveni. Na yâ ti alege ti mo kue mo bi bê na lo, na fade lo sala si alege ti mo aga mbilimbili.” Ziango bê kue na Jéhovah andu kengo abibe kue so ague nde na Tene ti Nzapa, atä a londo na fango nda ti tene ti e mveni wala ti afon e. Ti bata dutingo ti e na lege ti yingo, a yeke kota ye ti fa lege na angangu ti e ti gbu nda ti ye, si e lingbi ti hinga asango so asala sioni na e kpe ni. (aHébreu 5:14) Zia e sala tene ti ambeni lingu ti mara ti asango tongaso.
Mbeni Sese so Ayeke na Gbe ti Ngangu ti Satan
5. Mbeni lingu ti abibe so asala sioni ayeke so wa, na zo wa ayeke na pekoni?
5 Sese, so ayeke nde na lege ti vorongo, ayeke mbeni lingu ti abibe mingi so asala sioni. (1 aCorinthien 3:19) Jésus Christ asambela na Nzapa na ndo adisciple ti lo: “Mbi hunda Mo ti lungula ala na sese so pepe, me ti bata ala si wato-sioni asala ye na ala pepe.” (Jean 17:15) So Jésus ahunda ti tene a bata adisciple ti lo yongoro na “wato-sioni” afa na gigi ngangu so Satan ayeke na ni na yâ sese. Gi so e yeke aChrétien a bata e fade fade pepe yongoro na asioni ngangu ti sese so. Jean asû na mbeti: “E hinga e sigigi na lege ti Nzapa, me sese kue ayeke na gbe ti ngangu ti zo ti sioni.” (1 Jean 5:19, NW) Mbilimbili na ngoi ti ndangba mbage ti lâ ti nda ni so, a yeke ku ti tene Satan na ayingo sioni ti lo asala ande si sese asi singo na asango so asala sioni.
6. Tongana nyen salango ngia ti sese alingbi ti sala si ye ti kirikiri aso bê ti zo mbeni pepe?
6 A yeke ku nga ti tene ambeni na popo ti asango so asala sioni akpa ye so asala sioni pepe. (2 aCorinthien 11:14) Na tapande, ba salango ngia ti sese na aye ti singa-le, alimon, mozoko, na abuku ti lo. Azo mingi ayeda so na yâ aye mingi, ambeni mara ti angia amaï asalango ye so akiri zo na peko, tongana pitan, salango ngangu, na nyongo mbangi. Na kozo bango mbeni mbage ti salango ngia so akiri na gbe ni mingi, bê ti azo alingbi ti so. Me tongana zo aba ni fani mingi, a lingbi ti sala si ye andu bê ti lo mbeni pepe. A lingbi e ba lâ oko pepe salango ngia so amaï abibe ti sioni tongana ye so ayeke na lege ni wala a sala sioni pepe.—Psaume 119:37.
7. Mara ti ndara wa ti azo alingbi ti futi ziango bê ti e na Bible?
7 Ba mbeni lingu nde ti asango so alingbi ti sala sioni: gbâ ti abibe so ambeni wasenda-ye na awandara so adë kite atene Bible ayeke tâ tene pepe, asû na mbeti. (Ba Jacques 3:15.) Mara ti aye tongaso asigigi fani mingi na yâ ambeti-sango nga na abuku so amu ndo, na a lingbi ti futi bê so zo azia na Bible. Ambeni zo apika kate na yâ wokongo ngangu ti Tene ti Nzapa na lege ti gbâ ti asalango tene senge senge. Mara ti sioni tongaso ayeke na ngoi ti abazengele, tongana ti so a sigigi polele na yâ atene ti Paul: “I bata nzoni: peut-être mbeni zo ayeke dä so ayeke gbu i na ague na i yongoro na lege ti senda-ndara na tene ti handa senge na lege ti ngobo ti salango ye ti azo, na lege ti akete tene ti sese so na pepe na lege ti Christ.”—aColossien 2:8, NW.
Awato ti Tâ Tene
8, 9. Tongana nyen kengo tene ti mabe ayeke fa tele ti lo na gigi laso?
8 A-apostat alingbi nga ti duti mbeni sioni teti dutingo ti e na lege ti yingo. Bazengele Paul atene giriri so fade kengo tene ti mabe ayeke londo na popo ti azo so atene ala yeke aChrétien. (Kusala 20:29, 30; 2 aThessalonicien 2:3) Tongana gango tâ tene ti atene ti lo, na peko ti kuâ ti abazengele, mbeni kota kengo tene ti mabe asala si Chrétienté amaï. Laso, mbeni kota kengo tene ti mabe ayeke duti pepe na popo ti azo ti Nzapa. Me, mbeni kete wungo ti azo asigigi na popo ti e, nga ambeni na popo ti ala aleke na bê ti ala ti buba iri ti aTémoin ti Jéhovah na lege ti kangbingo atene ti mvene na asango ti wataka. Ambeni oko oko ayeke sala kusala na akete bungbi ti azo so aleke tele ti ala ti ke vorongo so ayeke na sioni oko pepe. Na salango tongaso, ala mu mbage ti tâ kozo apostat, Satan.
9 Ambeni apostat ayeke sala kusala mingi ahon na alege nde nde ti mungo sango na gbâ ti azo, so andu Internet, ti kangbi atene ti wataka na ndo aTémoin ti Jéhovah. Tongana ye ti pekoni, tongana azo ti bê ti mbilimbili ayeke gi ye na ndo atene ti mabe ti e, ala lingbi ti tingbi na sabango ti a-apostat. Même ambeni Témoin, teti ala sala hange pepe, azia tele ti ala na gbele aye ti salango sioni so. Na ndo ni, ngoi na ngoi a-apostat ayeke mu mbage na ambeni kua-singa ti singa-le wala ti dasinga. Na ndo ye so, a yeke lege ti ndara ti sala nyen?
10. Na gbele sabango ti a-apostat, salango ye ti ndara ayeke nyen?
10 Bazengele Jean atene na aChrétien ti yeda pepe na a-apostat ti lï na yâ da ti ala. Lo sû na mbeti: “Tongana mbeni zo aga na i na lo ga pepe na fango ye so, i wara lo na yâ da ti i wala i bala lo nga lâ oko pepe. Teti zo so abala lo akangbi asio kusala ti lo.” (2 Jean 10, 11, NW) Fade kpengo tingbingo tele kue na awato so ayeke bata e yongoro na bibe ti ala so abuba awe. Ziango tele ti e na gbele afango ye ti a-apostat na lege ti aye nde nde ti mungo sango ti laso, ayeke sala sioni na e legeoko tongana warango apostat mveni na yâ da ti e. A lingbi e zia lege lâ oko pepe na nzala ti hinga ye ti gue na e na yâ mbeni lege so ague na ye ti vundu!—aProverbe 22:3.
Na yâ Kongrégation
11, 12. (a) Mbeni lingu wa ti sango so asala sioni ayeke na yâ kongrégation ti kozo siècle? (b) Tongana nyen ambeni Chrétien amu na ngangu pepe mbage ti fango ye ti Nzapa?
11 Ba mbeni lingu nde ti abibe so alingbi ti sala sioni. Atä so lo leke na bê ti lo pepe ti fa atene ti wataka, mbeni Chrétien so amu tele ti lo na Nzapa alingbi ti maï kode ti salango tene senge senge. (aProverbe 12:18) Ndali ti dutingo ti e ti mbilimbili-kue pepe, ngoi na ngoi e kue e yeke sala siokpari na menga ti e. (aProverbe 10:19; Jacques 3:8) Biani, na ngoi ti bazengele Paul, ambeni zo ayeke na yâ kongrégation so afa lege pepe na menga ti ala na ala bi tele na yâ apapa ti kirikiri na ndo ti atene. (1 Timothée 2:8) Ambeni nde ayeke dä so abi bê mingi na ndo abango ndo ti ala mveni na ala gue même ayo ti dë kite ti ngangu ti komande ti Paul. (2 aCorinthien 10:10-12) Mara ti bibe tongaso aga na asenge senge tiri.
12 Ngoi na ngoi, amango tele pepe tongaso ague ti ga “apapa ti ngangu na ndo ti asenge tene,” na a buba siriri ti kongrégation. (1 Timothée 6:5, NW; aGalate 5:15) Na ndo azo so aga na apapa so, Paul asû na mbeti: “Tongana mbeni zo afa mbeni tene nde, na lo yeda pepe na nzo tene ti Seigneur ti e Jésus Christ, na lo yeda pepe na tene so afa lege ti bata tene ti Nzapa, bê ti zo so aga kota mingi, lo hinga ye oko pepe, me lo zia bê ti lo na hundango tene, na tene ti papa. Tene so asala si tene ti bê alondo, na tiri, zonga, gingo bê ti sioni.”—1 Timothée 6:3, 4.
13. Tambela ti mingi ti aChrétien na kozo siècle ayeke tongana nyen?
13 Ye ti nzoni ayeke so na ngoi ti abazengele, aChrétien mingi ayeke be-ta-zo na angbâ ti bi lê na ndo kusala ti fango nzo tene ti Royaume ti Nzapa. Ala bi tele ti ala mingi na kusala ti bata “anyindu nga na awomua na yâ pasi ti ala,” na ala ngbâ ti sala si ala mveni aduti “na sioni oko pepe na mbage ti sese ni,” na bubango pepe ngoi ti ala na ndo asenge papa na ndo atene. (Jacques 1:27, NW) Ala kpe “asioni kamarade” même na yâ kongrégation ti aChrétien ti bata dutingo ti ala nzoni na lege ti yingo.—1 aCorinthien 15:33, NW; 2 Timothée 2:20, 21.
14. Tongana e sala hange pepe, tongana nyen nzoni kangbingo abibe alingbi ti buba ti ga atene so asala sioni?
14 Legeoko nga, aye so a sala tene ni na paragraphe 11 ayeke pepe ye so a hinga lakue na akongrégation ti aTémoin ti Jéhovah laso. Ye oko, e yeke sala nzoni ti yeda so mara ti asenge senge papa tongaso alingbi ti si. Biani, a yeke na lege ni ti sala lisoro na ndo ambaï ti Bible wala ti hunda tele na ndo ambeni mbage ti fini sese so a mu zendo ni, so a de ti fa ni na gigi pepe. Na ye ti sioni oko ayeke dä pepe ti kangbi abibe na ndo atene so andu azo mveni, tongana bongo na lekengo kua-li wala salango ngia. Me, tongana e luti gi na ndo abibe ti e mveni na bê ti e aso tongana ambeni zo ayeda na e pepe, na nda ni kongrégation alingbi ti kangbi na ndo asenge senge tene. Ye so ato nda ni tongana kete tene so asala sioni pepe alingbi ti sala sioni biani.
Batango Ye so A Mu na E
15. Tongana nyen “tene so ayingo sioni afa” alingbi ti sala sioni na e na lege ti yingo, na a mu wango wa na yâ Mbeti ti Nzapa?
15 Bazengele Paul agboto mê: “Yingo atene biani, na lâ ti nda ni fade ambeni zo azia mabe ni, ala mä ayingo ti handa, na tene so ayingo sioni afa.” (1 Timothée 4:1) Tâ tene, abibe so asala sioni alingbi ti ga na kpale biani. A yeke na lege ni so Paul ahunda mingi na kota kamarade ti lo Timothée: “O Timothée, bata ye so a zia na tïtî mo ti bata; mo vi peko ti mo na pande senge ti tene kirikiri, na kengo tene na popo ti azo, so zo adi iri ni ndara, me a yeke mvene; ambeni zo ayeda na kengo tene so na ala zia lege ti mabe.”—1 Timothée 6:20, 21.
16, 17. Ye wa Nzapa amu na e ti bata, na a lingbi e bata ni tongana nyen?
16 Tongana nyen e lingbi laso ti wara nzoni na lege ti gbotongo mê ti ndoye so? A mu mbeni ye na Timothée, mbeni ye ti ngele ngangu ti bata. A yeke la ni nyen? Paul afa nda ni: “Mo sala na lege ti tapande ti nzo tene so mo mä na yanga ti mbi, na lege ti mabe na ndoye so ayeke na yâ Christ Jésus. Nzo ye so a zia na tïtî mo ti bata, mo bata na lege ti Yingo Vulu [yingo ti nzoni-kue, NW] so aduti na yâ e.” (2 Timothée 1:13, 14) Biani, ye so amu na Timothée andu “nzo tene,” “tene so afa lege ti bata tene ti Nzapa.” (1 Timothée 6:3) Ti sala ye alingbi na atene so, laso aChrétien aleke na bê ti ala ti bata mabe ti ala na bungbi ti atâ tene so a mu na ala.
17 Batango ye so a mu na e andu gingo ti lë aye tongana anzoni kode ti mandango Bible na ti gbu ngangu na yâ sambela, na ngoi so e sala “ye ti nzoni na azo kue; na ahon kue, a lingbi e sala ye ti nzoni na aita ti e awamabe.” (aGalate 6:10; aRomain 12:11-17) Paul akiri amu wango: “Tomba peko ti ye so ayeke na lege ni, dutingo ndulu na Nzapa, mabe, ndoye, gbungo ngangu, tâ be-ti-molenge. Mo tiri nzo bira ti mabe, gbu fini ti lakue lakue, so A hiri mo giriri ti kamata, na mo sala nzo tene ti témoin ti ye so na gbele atémoin mingi giriri.” (1 Timothée 6:11, 12, NW) So Paul asala kusala na atene tongana “tiri nzo bira” nga “gbu,” a fa polele so a lingbi e sala ye na e leke na bê ti e ti ke angangu so asala sioni na lege ti yingo.
Nene ti Wara Bango Nda ti Ye
18. Tongana nyen e lingbi ti zia aye na ndo so alingbi teti aChrétien tongana e ba tene ti asango ti gigi?
18 Biani, na yâ tiringo nzo bira ti mabe, a hunda ti wara bango nda ti ye. (aProverbe 2:11; aPhilippien 1:9) Na tapande, a yeke duti na lege ti ndara pepe ti ke ti zia bê na asango kue ti gigi. (aPhilippien 4:5; Jacques 3:17) A yeke pepe abibe kue ti azo si ague nde na Tene ti Nzapa. Jésus asala tene ti nene ni teti azo so ayeke na kobela ti gue ti ba mbeni wanganga so alingbi, mbeni kusala ti gigi. (Luc 5:31) Atä so kode ti kaïngo kobela na ngoi ti Jésus amaï mingi pepe, lo yeda so nzoni ayeke ga na lege ti maboko so mbeni wanganga amu. A-Chrétien laso azia aye na ndo so alingbi na ndo tene ti asango ti gigi, me ala ke ti zia tele ti ala na gbele asango kue so alingbi ti sala sioni na ala na lege ti yingo.
19, 20. (a) Tongana nyen a-ancien asala ye na bango nda ti ye na ngoi so ala yeke mu maboko na azo so asala tene na ndara pepe? (b) Tongana nyen kongrégation ayeke sala ye na azo so angbâ ti sala si afango ye ti wataka amaï?
19 Bango nda ti ye ayeke nga kota ye na mbage ti a-ancien tongana a hunda na ala ti mu maboko na azo so asala tene na ndara pepe. (2 Timothée 2:7) Ngoi na ngoi, azo ti kongrégation alingbi ti tï na yâ apapa na ndo asenge tene. Ti bata beoko ti kongrégation, a lingbi a-ancien aduti ndulu ti leke mara ti akpale so. Na oko ngoi ni, ala kpe ti mu asioni bibe na aita ti ala nga ti kpe hio ti tene ala yeke a-apostat.
20 Paul afa na bibe wa a lingbi amu maboko. Lo tene: “Aita, même tongana mbeni zo apika gere ti lo kozoni si lo hinga ni, i so i yeke na alengo ti yingo so alingbi i tara ti kiri zo tongaso na lege ni na tâ be-ti-molenge.” (aGalate 6:1, NW) Na salango tene mbilimbili na ndo aChrétien so ayeke tiri na atene ti kite, Jude asû na mbeti: “I sala be-nzoni na ambeni zo so adë kite; na i sö ambeni zo, i kpala ala na lê ti wâ.” (Jude 22, 23) Biani, tongana na mbeni zo, na peko ti gbotongo mê fani mingi, angbâ ti sala si afango ye ti wataka amaï, a lingbi a-ancien asala kpengba ye biani ti bata kongrégation.— 1 Timothée 1:20; Tite 3:10, 11.
E Sala si Aye ti Gonda Asi Abibe ti E
21, 22. Na ndo ye wa a lingbi e duti azo so asoro yâ ti aye, na a lingbi e sala si abibe ti e asi na ye wa?
21 Kongrégation ti aChrétien akpe atene so asala sioni, so “ate tongana gangrène.” (2 Timothée 2:16, 17; Tite 3:9) Ye so ayeke tâ tene atä atene tongaso afa na gigi “ndara” ti gigi so ahanda zo, sabango ti a-apostat, wala atene senge senge na yâ kongrégation. Atä so nzoni nzala ti manda afini ye alingbi ti ga na nzoni, nzala so akanga ndo ni pepe alingbi zia e na gbele abibe so asala sioni. E hinga amayele ti Satan. (2 aCorinthien 2:11) E hinga so lo yeke sala akota ngangu ti gboto lê ti e si e kiri na peko na yâ kusala ti e na Nzapa.
22 Tongana anzo wakua, zia e mu mbage ngangu teti fango ye ti Nzapa. (1 Timothée 4:6) Zia e sala kusala na ndara na ngoi ti e na sorongo asango so e ye ti wara. Na pekoni, fade sabango so alondo na Satan ayeke yengi e hio pepe. Biani, zia e ngbâ ti ba “ye so ayeke ye ti voro, ye so ayeke mbilimbili, ye so ayeke na sioni kete pepe, ye so ayeke nzoni, tene so ayeke tene ti nzoni—tongana nzoye na tene ti singila ayeke dä.” Tongana e sala si abibe na bê ti e asi na mara ti aye tongaso, fade Nzapa ti siriri ayeke duti na e.—aPhilippien 4:8, 9.
E Manda Nyen?
• Tongana nyen ndara ti gigi alingbi ti ga na sioni na dutingo ti e na lege ti yingo?
• E lingbi ti sala nyen ti bata tele ti e yongoro na asango ti a-apostat so asala sioni?
• Mara ti tene wa a lingbi e kpe ni na yâ kongrégation?
• Tongana nyen Chrétien azia ye na ndo so alingbi tongana lo yeke na gbele gbâ ti asango ti laso?
[Foto na lembeti 21]
Ambeti-sango na abuku mingi so azo ahinga ni nzoni ague nde na alengo ti e ti Chrétien
[Foto na lembeti 22]
A-Chrétien alingbi ti kangbi abibe na popo ti ala na ala luti mingi pepe gi na ndo ti bango ndo ti ala mveni