Yekiango Yanga-ti-komande Ngbanga ti Nyen A Yeke Kota Ye Mingi?
ZO WA ayeke kiri singila pepe teti so police ayeke na ngangu ti gbu awakengo ndia so ayeke nzi aye ti e wala ayeke gi ti zia mbito na yâ ti sewa ti e? Na a nzere na e pepe so ada-ngbanga ayeke na ngangu ti se awakengo ndia si a bata bungbi ti azo?
A lingbi nga ti bi bê na ambeni nzo kusala so yanga-ti-komande ayeke sala na yâ ti kodoro, tongana lekengo alege, zingo azende, na fango mbeti, so mingi ni a yeke sala ni na lege ti alampo so ayanga-ti-komande ahunda. Atâ Chrétien ayeke akozo zo ti yeda so kpengo mbito ti ayanga-ti-komande so zo azia na lege ni ayeke kota ye. Me kpengo mbito so ayeke gue juska na ndo wa? Nga, na yâ ambage wa ti fini ti e a hunda ti kpe mbito ti yanga-ti-komande?
Kpengo Mbito na yâ Bungbi ti Azo
Bible atene na azo kue, atä ala mä na bê wala pepe, ti kpe mbito ti yanga-ti-komande ti kodoro, so ayeke sala kusala teti nzoni ti bungbi ti azo. Bazengele Chrétien Paul asû mbeti na afon lo wamabe ti kodoro ti Rome na ndo tene so, na a yeke nzoni ti ba ye so lo tene, tongana ti so a fa ni na aRomain 13:1-7, NW.
Paul ayeke la ni mbeni zo ti kodoro ti Rome, na Rome ayeke ngangu ti komande sese kue na ngoi ni kâ. Mbeti so Paul asû ni ndulu na ngu 56 N.E., awa aChrétien ti duti awakodoro so ayeke mu pendere tapande. Lo sû na mbeti: “Zia âme oko oko aduti na gbe ti azo ti komande ti kota ahon, teti yanga-ti-komande kue ayeke gi teti so Nzapa ayeda; na ala so ayeke dä aduti na ndo so Nzapa azia ala oko oko mbeni na tele ti mbeni.”
Na ndo so, Paul afa so a lingbi ti wara oko pepe mbeni yanga-ti-komande ti azo tongana Nzapa azia lege pepe na ni ti duti. Na lege so, azo ti komande ti kota ahon ayeke na ndo ti duti ti ala na yâ ye so Nzapa aleke ti sala. Tongaso, a tene na pekoni so “zo so ake yanga-ti-komande ake kpengba-tene ti Nzapa.”
Atä so awakodoro so ayeke sala ye ti nzoni alingbi ti wara gonda so alondo na azo ti komande ti kota ahon, a mu ngangu nga na ayanga-ti-komande so ti se awakengo ndia. A yeke na lege ni ti tene ala so asala ye so ayeke sioni akpe mbito ti ngangu ti ayanga-ti-komande ti sala ye tongana “zo ti futa kula,” teti so angorogbia asala tongaso tongana “zo ti kusala ti Nzapa.”
Paul ako nda ti tene ti lo tongaso: “Teti tene so, a yeke ngbanga ti i ti mä yanga ti lo, gi ti kpe ngonzo pepe, me tene ti yingo-ti-hinga nga. Teti tene so, i futa lampo nga; teti ala yeke azo ti kusala ti Nzapa, na ala sala kusala ti ala lakue.”
Kungba ti leke ye teti lampo ayeke ti azo ti komande ti kota ahon, me pepe ti zo ti futa lampo ni. Tongana mbeni wakodoro so ayeke sala ye na lege ni, mbeni Chrétien ayeke bata nzoni yingo-ti-hinga. Lo hinga so na mango yanga ti ayanga-ti-komande ti kota ahon, nga na futango lampo so a hunda, lo yeke sala pepe gi ye alingbi na ye so ahunda na yâ bungbi ti azo so lo yeke na popo ni, me nga lo yeke sala ye alingbi na aye so Nzapa ahunda.
Sewa na Ngangu ti Komande
Ti ngangu ti komande na yâ sewa ayeke tongana nyen? Na yâ ti akozo lango ti fini ti lo, fani mingi mbeni foroto ayeke hunda ti tene a bi lê na ndo lo na lege ti toto, wala même na dekongo. Me mbeni babâ wala mama ti ndara ayeke hinga ande tâ ye so foroto ni aye, na lo yeke zia pepe si mbeni bibe ti ngonzo afa lege na lo. A mu na ambeni molenge, na ngoi so ala yeke kono, liberté ti sala ye kue, na a zi lege na ala ti sigigi na andia ti ala mveni. Teti ala hinga ye mingi pepe na yâ fini ti ala, ala lingbi ti tï na yâ kengo ndia wala mbeni ye ti sioni nde, na tongaso ti futi dutingo ti sewa na ti bungbi ti azo kue, tongana ti so mingi ti ayanga-ti-komande ti akodoro ahinga ni nzoni.
Rosalind Miles, wasungo mbeti Children We Deserve, atene: “Ababâ na mama ayeke se amolenge ti ala hio pepe. Ngoi ti tongo nda ni ayeke ngoi so a dü molenge.” Tongana, na tongo nda ni, ababâ na mama asala tene na lego so ayeke na ngangu ti komande so ayeke na nzobe a fa bingo bê, nga ala sala ye na lege ni na kusala ti ala, fade ande amolenge ti ala ayeke manda ti yeda na yanga-ti-komande nga na sengo ndo ti ndoye so aga na lege ni.
A yeke wara na yâ Bible wungo ti atene mingi so andu ngangu ti komande na yâ sewa. Na yâ buku ti aProverbe, wandara Salomon agboto lê na ndo dutingo na beoko ti ababâ na mama so akpe mbito ti Nzapa na gbele amolenge ti ala; lo tene: “Molenge ti mbi, mä wango tene ti babâ ti mo, na mo zia pepe ndia ti mama ti mo.” (aProverbe 1:8, NW) Tongana ababâ na mama abata mara dutingo beoko so na gbele amolenge ti ala, amolenge ni ayeke hinga bango ndo ti ababâ na mama ti ala. Peut-être ala yeke tara ti sala ye na kode ti tingbi li ti ababâ na mama ti ala si ala wara ye so ala yeke gi, me beoko ti yanga-ti-komande ti ababâ na mama ti ala ayeke bata apendere nzoni.
Bible afa so koli ayeke na kota kungba teti nzoni duti na lege ti yingo gi pepe ti amolenge ti lo, me ti wali ti lo nga. A fa peko ti ye so tongana mungo li ni. Tongana nyen a yeke sala kusala na mungo li ni so? Paul afa so legeoko tongana Christ ayeke Beli ti kongrégation, legeoko nga koli ayeke beli ti wali ti lo. Na pekoni, Paul azia tene so dä: “Akoli, i ngbâ ti ndoye awali ti i, legeoko tongana Christ andoye nga kongrégation [wali ti lo na lege ti yingo] na lo mu lo mveni teti lo.” (aÉphésien 5:25, NW) Tongana mbeni koli amu tapande ti Jésus, na lo mu li ni na lege ti ndoye, fade wali ti lo ayeke ‘yekia lo.’ (aEphésien 5:33) Amolenge so ayeke na yâ ti mara ti da tongaso ayeke ba nga ande ngele ti ngangu ti komande so Nzapa amu, na fade a yeke wa ala ti yeda na ni.—Ephésien 6:1-3.
Tongana nyen babâ wala mama so ayeke gi lo oko, so a ndu nga ala so koli wala wali ti ala akui, alingbi ti luti na gbele ye so? Atä a yeke babâ wala mama, ala lingbi ti hunda mbilimbili ngangu ti komande ti Jéhovah Nzapa na ti Jésus Christ. Jésus ayeke fa lakue nda ti tene na ngangu ti komande so ayeke ti Babâ ti lo na ti Mbeti ti Nzapa so a sû na gbe ti yingo.—Matthieu 4:1-10; 7:29; Jean 5:19, 30; 8:28.
Bible amu mbeni wungo ti akpengba-ndia ti ngele ngangu so andu akpale so amolenge ayeke wara. Na hingango akpengba-ndia so, nga na batango ala, mbeni babâ wala mama alingbi ti mu wango ti ndoye so alingbi teti amolenge. (Genèse 6:22; aProverbe 13:20; Matthieu 6:33; 1 aCorinthien 15:33; aPhilippien 4:8, 9) Ababâ na mama alingbi nga ti ba ambeti so aluti na ndo Bible, so a sala ni mbilimbili ti mu maboko na ala, ti fa na amolenge ti ala ti ba na nene ni aye ti nzoni so kpengo mbito ti ngangu ti komande ti Bible aga na ni.a
Kongrégation ti aChrétien na Ngangu ti Komande
“So ayeke Molenge ti Mbi so Mbi ndoye Lo, Lo mu ngia na Mbi mingi. I mä Lo.” (Matthieu 17:5) Atene so Jéhovah Nzapa lo mveni atene afa Jésus tongana mbeni zo so ayeke sala tene na ngangu ti komande ti Nzapa. A fa peko ti ye so lo tene na yâ a-évangile osio so a yeke ngangu pepe teti e ti sala kusala na ni senge.
Ngoi kete kozoni si lo ma na yayu, Jésus atene na adisciple ti lo: “A mu na Mbi ngangu kue na yayu na sese.” (Matthieu 28:18.) Tongana Beli ti kongrégation ti lo, Jésus abata gi pepe adisciple ti lo so a sa yingo na ndo ala na so a yeke tambela na ndo senda ti lo na ndo sese, me nga, ti londo na ngoi so a tuku yingo ti nzoni-kue na ndo adisciple ti lo na Pentecôte ti ngu 33 N.E., lo sala nga kusala na ala tongana mbeni lege ti mu tâ tene, tongana mbeni “ngba ti be-ta-zo na ti ndara.” (Matthieu 24:45-47, NW; Kusala 2:1-36) Ye nyen lo yeke sala ti sala ye so kue, na tongaso ti kpengba na kongrégation ti aChrétien? “Na ngoi so lo ma na nduzu . . . lo mu amatabisi [ti] azo.” (aÉphésien 4:8, NW) “Amatabisi ti azo” so ayeke a-ancien, so a soro ala na lege ti yingo ti nzoni-kue na so a mu na ala ngangu ti komande ti bata aye ti yingo ti afon ala wamabe.—Kusala 20:28.
Teti tene so, Paul amu wango so: “I dabe i na ala so afa lege na i, ala so afa tene ti Nzapa na i giriri; i bi bê ti i na nda ti lege ti ala, na i sala tongana ala sala na lege ti mabe.” Teti so akoli be-ta-zo so ayeke tambela na senda ti Jésus ndulu ndulu, a yeke biani lege ti ndara ti mu peko ti mabe ti ala. Na pekoni, Paul azia tene so dä: “I mä tene ti ala so afa lege na i, na i yeda na tene ti yanga ti ala, [“i ngbâ lakue ti yeda na ngangu-ti-komande ti ala na ndo i,” The Amplified Bible] teti ala yeke sala sinziri ti âme ti i, tongana azo so a yeke ngbanga ti ala ti kiri tene mbeni lâ. Zia ala sala so na tâ ngia, na vundu pepe, teti tene ti vundu so asala nzoni na i pepe.”—aHébreu 13:7, 17.
Ye nyen a yeke si tongana a bi bê oko pepe na mara ti fango lege tongaso? Ambeni zo ti kozo kongrégation ti aChrétien asala la ni tongaso, na ala ga azo so ake tene ti mabe. A fa Hyménée na Philète tongana azo so ayeke kinda mabe ti ambeni, na so atene senge ti yanga ti ala ‘ake ye so ayeke nzoni-kue.’ Mbeni oko ti atene ti ala ayeke so londongo ti awakinda ahon awe, biani na lege ti yingo wala na lege ti fä, na tongaso mbeni londongo ti awakinda nde ayeke dä oko pepe na yâ ngoi so ayeke ga na gbe ti Royaume ti Nzapa.—2 Timothée 2:16-18.
Ngangu ti komande so a hiri na kusala aga amu maboko. A-ancien awara la ni lege ti ke atene so teti, tongana azo so asala kusala na iri ti Jésus Christ, ala yeke sala la ni kusala na ngangu ti komande ti Mbeti ti Nzapa. (2 Timothée 3: 16, 17) A yeke legeoko tongaso laso na yâ kongrégation, so a fa ni tongana “pilier na gere ti tene-biani.” (1 Timothée 3:15.) Fade a yeke zia lege lâ oko pepe na afango ye ti wataka ti futi “tapande ti nzo tene,” so a zia ni na yâ alembeti ti Bible teti e tongana mbeni pendere ye ti bata.—2 Timothée 1:13, 14.
Atä so kpengo mbito ti yanga-ti-komande ayeke glisa hio na yâ sese, teti e yeke aChrétien, e yeda so a zia na sese atâ ngangu ti komande na popo ti azo, na yâ sewa, nga na yâ kongrégation ti aChrétien teti nzoni ti e. Kpengo mbito ti yanga-ti-komande ayeke kota ye mingi teti nzoni duti ti e na lege ti mitele, ti bibe, na ti yingo. Na yengo dä nga na kpengo mbito ti mara ti ngangu ti komande so alondo na Nzapa so, fade ayanga-ti-komande ti kota ahon, Jéhovah Nzapa na Jésus Christ, ayeke bata e teti nzoni duti ti e ti lakue lakue.—Psaume 119:165; aHébreu 12:9.
[Kete Tene na Gbe Ni]
a Ba abuku Les jeunes s’interrogent— Réponses pratiques, na Lingu ti Tâ Ngia ti Sewa, so Watchower Bible and Tract Society of New York, Inc. asala ni.
[Akete tene na lembeti 5]
A yeke wara na yâ Bible gbâ ti atene so andu ngangu ti komande na yâ sewa
[Foto na lembeti 6]
Mbeni babâ wala mama so ayeke gi lo oko alingbi ti hunda mbilimbili ngangu ti komande ti Jéhovah Nzapa na ti Jésus Christ
[Afoto na lembeti 7]
A-Chrétien ayeda so a zia na sese atâ ngangu ti komande na yâ sewa, na yâ kongrégation, nga na yâ ndo so e yeke dä teti nzoni duti ti ala
[Lingu ti foto na lembeti 4]
Foto so Josh Mathes asala, Bungbi ti aye ti Kota Da-ngbanga ti États-Unis ti Amérika