Asadaka ti Gonda so Anzere na Jéhovah

“I . . . mu tele ti i tongana sadaka so ayeke na fini, ye ti nzoni-kue, ye so alingbi na lê ti Nzapa.”​—AROMAIN 12:1, NW.

1. Bible atene nyen na ndo kete ngele ti asadaka na gbe ti Ndia ti Moïse?

“NDIA ayeke gbede ti nzo ye so ayeke ga, na a yeke tâ image ti ye ni pepe; na lege ti sadaka so ala mu ngu na ngu lakue, Ndia so alingbi lâ oko pepe ti sala si ala so aga ndulu na Nzapa alingbi kue.” (aHébreu 10:1) Ge, na yâ mbeni tene oko so ayeke polele, bazengele Paul ayeda so asadaka kue so amu na gbe ti Ndia ti Moïse ayeke teti lakue pepe, tongana andu tene ti salut ti zo.​—aColossien 2:16, 17.

2. Ngbanga ti nyen a yeke ye senge pepe ti gi ti gbu nda ti anzene nzene sango na yâ Bible na ndo a-offrande na asadaka ti Ndia?

² So aye ti tene sango so ayeke na yâ ti Pentateuque na ndo a-offrande na asadaka ayeke na ngele ngangu pepe teti aChrétien laso? Biani, a de ti ninga pepe, gi na yâ ngu oko na ndo ni, azo so ayeke na yâ Ekole ti Kusala ti Théocratie ti akongrégation ti aTémoin ti Jéhovah na ndo sese kue adiko akozo buku oku ti Bible. Ambeni asala ngangu ti diko na ti gbu nda ti anzene nzene tene kue. Ngangu so ala sala ayeke senge? A yeke tongaso pepe biani, teti “tene kue so a sala na Mbeti ti Nzapa giriri, a sala na mbeti si e manda ye, si na lege ti bê so azia pepe, na ti tene ti Mbeti ti Nzapa so alungula vundu, e lingbi duti na beku.” (aRomain 15:4) Tongaso, hundango tene ayeke so: ‘Ye ti manda’ nga ‘dengo bê’ wa e lingbi ti wara na lege ti gbâ ti asango na yâ Ndia na ndo a-offrande na asadaka?

Ye ti Manda na Dengo Bê Teti E

3. Kota besoin wa e yeke na ni?

³ Atä so a hunda na e pepe ti mu atâ sadaka na lege ti so Ndia afa, e yeke lakue na besoin mingi ti ye so asadaka asala na mbeni kete lege teti azo ti Israël, mbilimbili, ti sala si a mu pardon na asiokpari ti e na ti wara nzobe ti Nzapa. Teti so e yeke mu mbeni pepe atâ sadaka, tongana nyen e lingbi ti wara anzoni ye so? Na pekoni so lo fa na gigi akatikati ti asadaka ti nyama, Paul atene: “Tongana [Jésus] aga na sese so, Lo tene, Mo ye sadaka na offrande pepe, me Mo leke tele na Mbi awe, Mo wara ngia pepe na offrande so a-zo-na-wa na offrande teti siokpari; Tongaso, Mbi tene, Ba, Mbi ga (A sala tene ti Mbi na Mbeti so a ngongbi), Ti sala ye so bê ti Mo aye, O Nzapa.”​—aHébreu 10:5-7.

4. Tongana nyen Paul atingbi Psaume 40:6-8 na Jésus Christ?

⁴ Na fango peko ti Psaume 40:6-8, Paul afa so Jésus aga pepe ti sala si “sadaka na offrande” angbâ lakue, “offrande so a-zo-na-wa na offrande teti siokpari,” aye so kue Nzapa ayeda na ni mbeni pepe na ngoi so Paul asû mbeti ti lo. Nde na so, Jésus aga na mbeni tele so Babâ ti lo ti yayu aleke awe, so na yâ aye kue alingbi na ti so Nzapa aleke na ngoi so Lo sala Adam. (Genèse 2:7; Luc 1:35; 1 aCorinthien 15:22, 45) Tongana Molenge ti Nzapa so ayeke mbilimbili-kue, Jésus asala kusala ti “hale” ti wali ni, tongana ti so a tene kozoni na Genèse 3:15. Lo yeke leke ye ti ‘mboko li ti Satan,’ atä so ‘a yeke mboko ndagere’ ti Jésus mveni. Na lege so, Jésus aga kota ye so Jéhovah amu teti salut ti azo, lo so azo ti mabe, ngbele ye na Abel, ayeke bi lê la ni na mbage ti lo.

5, 6. Lege wa ti kota ahon aChrétien ayeke na ni ti ga ndulu na Nzapa?

⁵ Na salango tene na ndo kusala ti Jésus so ayeke nde, Paul atene: “Lo so ahinga siokpari pepe, Lo sala si lo ga siokpari teti e, si e lingbi ga mbilimbili ti Nzapa na lege ti lo.” (2 aCorinthien 5:21, NW) A lingbi ti kiri peko ti tene “sala si lo ga siokpari” na ‘tongana mbeni offrande teti siokpari.’ Bazengele Jean atene: “Lo yeke sadaka-ti-futa teti siokpari ti e, me gi ti e pepe, me ti azo kue nga.” (1 Jean 2:2) Tongaso, atä so azo ti Israël ayeke na mbeni ye teti kete ngoi ti ga ndulu na Nzapa na lege ti asadaka ti ala, aChrétien ayeke na mbeni nda ti ye ti kota ahon ti ga ndulu na Nzapa, sadaka ti Jésus Christ. (Jean 14:6; 1 Pierre 3:18) Tongana e fa na gigi mabe na yâ sadaka ti kota ngele so Nzapa amu na e mä yanga ti Lo, a lingbi ti mu nga pardon na siokpari ti e na e wara nzobe na deba nzoni ti Nzapa. (Jean 3:17, 18) So ayeke pepe mbeni lingu ti dengo bê? Ye oko, tongana nyen e lingbi ti fa na gigi so e yeke na mabe na yâ sadaka ti kota ngele?

⁶ Na pekoni so lo fa so aChrétien ayeke na nda ti ye ti kota ahon ti ga ndulu na Nzapa, bazengele Paul, tongana ti so e diko na aHébreu 10:22-25, afa angbongboro lege ota so na yâ ni e lingbi ti fa na gigi mabe nga ngele so e mu na ye so Nzapa aleke na lege ti ndoye. Atä so wango ti Paul ague mbilimbili na ala so alingbi “lï na Ndo ti Nzoni-kue,” so ti tene, aChrétien so asa yingo na ndo ti ala na beku ti gue na yayu, a lingbi biani azo kue abi bê na atene ti Paul so asû na gbe ti yingo tongana ala ye ti wara nzoni na lege ti sadaka ti futa ti Jésus.​—aHébreu 10:19.

Mu Asadaka so Ayeke na Sioni Oko Pepe

7. (a) Tongana nyen aHébreu 10:22 afa na gigi ye so a sala na yâ mbeni sadaka? (b) A lingbi asala nyen si mbeni sadaka anzere na Nzapa?

⁷ Kozoni kue, Paul awa aChrétien: “A lingbi e ga ndulu na be-biani na bê so asi na mabe, teti A ki mênë na ndo bê ti e ti sukula sio yingo-ti-hinga, na A sukula tele ti e na ngu ti nzoni.” (aHébreu 10:22) Atene so a sala na kusala ge afa na gigi biani ye so a yeke sala lakue na yâ mbeni sadaka so a mu na gbe ti Ndia. Ye so ayeke na lege ni teti so, ti tene a yeda na mbeni sadaka, a lingbi a mu ni na nzoni bibe na a duti mbeni ye so ayeke na sioni oko pepe. Nyama so a mu na sadaka a londo na akota nyama wala akete ni, so ti tene na popo ti anyama so ayeke na sioni oko pepe, nga ayeke “nzoni-kue,” na tele ni abuba pepe. Tongana sadaka ni ayeke ti andeke, a lingbi a londo na popo ti abungu wala ti akolokoto so ade pendere. Tongana a sala ye alingbi na aye so, “offrande so asala songo si L’Eternel awara ngia na lege ti lo.” (Lévitique 1:2-4, 10, 14; 22:19-25) Na yâ offrande ti fuku a wara pepe mama ti mapa, so ayeke fä ti bubango ti ye; nga a wara dä pepe ngu-lavu, peut-être ngu ti le-keke, so asala si farine alondo. Tongana a mu asadaka ni, atä ti nyama wala ti fuku, na ndo balaga, a zia na ndo ni ingo so ayeke bata ye.​—Lévitique 2:11-13.

8. (a) Ye wa a hunda la ni na zo so ayeke mu mbeni offrande? (b) Tongana nyen e lingbi ti sala si vorongo ti e anzere na Jéhovah?

⁸ Ti zo so ayeke mu offrande ni ayeke tongana nyen? Ndia atene a lingbi zo kue so aga na gbele Jéhovah ayeke na sioni oko pepe. A yeke nzoni zo so aga sioni ndali ti aye nde nde kue amu kozoni kue mbeni offrande teti siokpari wala ti kengo ndia, si lo kiri lo ga nzoni na gbele Jéhovah tongaso si offrande ti lo so azö na wâ wala sadaka ti offrande ti siriri alingbi ti nzere na Lo. (Lévitique 5:1-6, 15, 17) Tongaso, e ba na nene ni kota ti bata lakue mbeni dutingo so ayeke na sioni oko pepe na gbele Jéhovah? Tongana e ye si vorongo ti e anzere na Nzapa, a yeke ngbanga ti e ti sala ye hio ti leke akengo ndia kue ti Nzapa. A lingbi e duti ndulu ti yeda na aye so Jéhovah aleke ti mu maboko, “a-ancien ti kongrégation” na “sadaka-ti-futa teti siokpari ti e,” Jésus Christ.​—Jacques 5:14; 1 Jean 2:1, 2.

9. Kota kangbi wa ayeke na popo ti asadaka so a mu na Jéhovah na ti so a mu na anzapa ti wataka?

⁹ Gbotongo lê na ndo dutingo na sioni oko pepe ayeke giriri biani kota kangbi na popo ti asadaka so a mu na Jéhovah na ti so azo ti amara so angoro Israël amu na anzapa ti wataka. Na salango tene na ndo dutingo nde ti asadaka na yâ Ndia ti Moïse, mbeni buku atene: “E lingbi ti ba so ye oko ti ndu gingo bendo ayeke dä pepe; yingo agbu azo ti vorongo pepe, ala fâ pepe tele ti ala mveni, na a ke polele salango pitan ti nzoni-kue, amatanga ti dungo so pitan na pumba ayeke dä; asadaka ti zo nga teti akinda ayeke dä pepe.” Aye so kue agboto lê na ndo mbeni ye oko: Jéhovah ayeke nzoni-kue, na lo yeda pepe na siokpari wala bubango ti ye na alege kue. (Habakuk 1:13) A lingbi vorongo na asadaka so a mu na lo ayeke na sioni oko pepe, na lege ti mitele, ti bibe, na ti yingo.​—Lévitique 19:2; 1 Pierre 1:14-16.

10. Ti lingbi na gbotongo mê ti Paul na aRomain 12:1, 2, a lingbi e ba yâ ti salango ye ti e mveni tongana nyen?

¹⁰ Teti ye so, a yeke nzoni e ba yâ ti ambage kue ti fini ti e si e hinga wala Jéhovah ayeda biani na kusala ti e na lo. A lingbi e bi bê lâ oko pepe so na ngoi kue so e yeke mu mbage na abungbi ti aChrétien nga na fango tene, aye kue so e sala na lê ti azo pepe ayeke kota ye pepe. Nga, a lingbi e ba pepe so mungo mbage na akusala ti Chrétien azi e na gbe ti batango andia ti Nzapa na yâ ambeni mbage ti fini ti e. (aRomain 2:21, 22) E lingbi pepe ti ku ti wara deba nzoni na nzobe ti Nzapa tongana e zia lege na ye kue so ayeke sioni na lê ti lo ti buba abibe wala akusala ti e. Dabe mo na atene ti Paul: “Aita, na lege ti be-nzoni ti Nzapa, mbi hunda na i mingi, ti mu tele ti i tongana sadaka so ayeke na fini, ye ti nzoni-kue, ye so alingbi na lê ti Nzapa, mbeni kusala ti nzoni-kue so i sala na lege ti ngangu ti bibe ti i. Na i tambela na lege ti sese so pepe, me i gbian lege ti i na lege ti bibe ti fini, si i lingbi hinga ye so Nzapa aye, ye so ayeke nzoni, ye so alingbi na lê ti Lo, na ye so alingbi kue.”​—aRomain 12:1, 2, NW.

Mu Asadaka ti Gonda na Bê Kue

11. Ye wa a ndu nga tene ‘fango na gbele azo,’ so asala tene ni na aHébreu 10:23?

¹¹ Na sungo mbeti na aHébreu na pekoni, Paul agboto lê na ndo kota mbage ti tâ vorongo: “E gbu beku ti e so e fa na gbele azo kue ngangu, e yengi pepe, teti lo so amu zendo ni ayeke be-ta-zo.” (aHébreu 10:23, NW) Tene ‘fango na gbele azo kue’ aye mbilimbili ti tene “fango siokpari na gigi,” na Paul asala nga tene ti ‘sadaka ti gonda.’ (aHébreu 13:15) Ye so adabe e na mara ti sadaka so azo tongana Abel, Noé, na Abraham amu giriri.

12, 13. Ye wa mbeni zo ti Israël ayeda na ni tongana lo yeke mu sadaka so azö na wâ, nga e lingbi ti sala nyen ti fa oko bibe so na gigi?

¹² Tongana mbeni zo ti Israël amu sadaka so azö na wâ, lo sala ni ‘na bê ti lo na gbele Jéhovah.’ (Lévitique 1:3) Na lege ti sadaka tongaso, lo mveni lo fa na gbele azo kue, wala lo yeda, na gbâ ti adeba nzoni na nzobe so Jéhovah afa na mbage ti azo ti lo. Dabe mo so mbeni ye so ayeke nde na yâ sadaka so azö na wâ ayeke so a gbi offrande ni na ngbongboro ni kue na ndo balaga, fä ti mungo tele kue na Nzapa. Legeoko nga, e yeke fa na gigi mabe ti e na yâ sadaka ti kota ngele nga bê ti kiri singila teti ye so a leke, tongana e mveni na bê ti e, e mu ‘sadaka ti gonda, so ti tene, lengo ti yanga,’ na Jéhovah.

¹³ Atä so aChrétien amu atâ sadaka pepe, ti nyama wala ti le-kobe, ala yeke na kungba ti sala tene ti témoin ti nzo tene ti Royaume nga ti sala adisciple ti Jésus Christ. (Matthieu 24:14; 28:19, 20) Mo yeke wara ye ti nzoni na yâ alege so azi ti mu mbage na yâ fango na gbele azo kue nzo tene ti Royaume ti Nzapa si azo mingi ahon alingbi ti ga ti hinga apendere ye so Nzapa abata teti azo so amä yanga? Na bê ti mo mveni, mo mu ngoi na ngangu ti mo ti fa ye na azo so asala nzala ti tene na ti mu maboko na ala ti ga adisciple ti Jésus Christ? Mungo mbage ti e na wâ na yâ fango tene, legeoko tongana nzoni fungo ti offrande so azö na wâ, ayeke nzere na Nzapa.​—1 aCorinthien 15:58.

Wara Ngia na yâ Songo na Nzapa nga na Azo

14. Tongana nyen atene ti Paul na aHébreu 10:24, 25 ague oko na bibe ti sadaka ti offrande ti siriri?

¹⁴ Na nda ni, Paul agboto lê na ndo songo ti e na afon e Chrétien na ngoi so e yeke voro Nzapa. “Zia e bi bê na ndo mba na popo ti e ti wa tele ti duti na ndoye nga na anzo kusala, na ziango pepe ti bungbi tele ti e, tongana ti so ambeni ayeke sala lakue, me na wango tele na popo ti e, na i sala tongaso mingi ahon teti i ba lango ni aga ndulu.” (aHébreu 10:24, 25, NW) Atene “ti wa tele ti duti na ndoye nga na anzo kusala,” “ti bungbi tele ti e,” nga “na wango tele na popo ti e” adabe e na ye so sadaka ti offrande ti siriri na Israël asala teti azo ti Nzapa.

15. Kamba wa e ba na popo ti sadaka ti offrande ti siriri na abungbi ti aChrétien?

¹⁵ Fani mingi a kiri peko ti tene “sadaka ti offrande ti siriri” na “a-offrande ti siriri.” Tene ti Hébreu ndali ti “siriri” ge aye ti sala tene ti gbâ ti aye, na peut-être a ye ti tene so mungo mbage na yâ asadaka tongaso ayeke ga na dutingo na siriri na Nzapa nga na afon e awavorongo. Na ndo sadaka ti offrande ti siriri, mbeni wandara atene: “Ye so ayeke la ni biani mbeni ngoi ti songo ti ngia na Nzapa ti Mbele, so na yâ ni Lo sala tele ti lo kete ti ga Gene ti Israël na kobe ti sadaka, atä so Lo yeke lakue Zo ti yamba ala.” So adabe e na zendo ti Jésus: “Na ndo so azo use wala ota abungbi na iri ti mbi, mbi yeke dä na popo ti ala.” (Matthieu 18:20, NW) Na ngoi kue so e ga na bungbi ti aChrétien, e wara nzoni na lege ti songo so akpengba zo, wango-tene so amu wâ na zo, nga na lege ti so e hinga Seigneur ti e Jésus Christ ayeke na popo ti e. So asala si bungbi ti aChrétien ayeke biani mbeni ngoi ti ngia so akpengba mabe.

16. Na batango sadaka ti offrande ti siriri na li, ye wa asala si abungbi ti aChrétien amu biani ngia?

¹⁶ Na yâ sadaka ti offrande ti siriri, a mu na Jéhovah na lege ti zongo ni na ndo balaga, mafuta kue so ayeke na tele ti avi ni, alenge, ye so ayeke na ndo foie ni nga na ndo mbunda ni, damba ti ngasangbaga so ayeke na mafuta. (Lévitique 3:3-16) A ba la ni mafuta ti mbeni nyama tongana mbage ni so ayeke nzoni ahon, so akono zo. Mungo ni na ndo balaga aduti fä ti mungo ye ti nzoni ahon kue na Jéhovah. Ye so asala si abungbi ti aChrétien amu ngia mbilimbili ayeke so e wara pepe gi asango me e sepela Jéhovah nga. E sala ye so na mungo mbage na lege ti angangu kue so e lingbi ti sala na yâ hengo bia na bê kue, na mango tene nzoni, nga na kiringo tene tongana lege ayeke dä. Wasungo psaume adekongo: “I sepela L’Eternel. Sala fini bia na L’Eternel, na i sepela Lo na bia na yâ bungbi ti azo ti nzobe.”​—Psaume 149:1.

Adeba Nzoni Mingi ti Jéhovah Ayeke Ku E

17, 18. (a) Kota sadaka wa Salomon amu na ngoi ti matanga ti zingo yanga ti temple na Jérusalem? (b) Adeba nzoni wa teti azo ni aga na peko ti matanga ti zingo yanga ti temple?

¹⁷ Na ngoi ti matanga ti zingo yanga ti temple na Jérusalem, na yâ nze mbasambala ni ti ngu 1026 K.N.E., Gbia Salomon amu ‘kota sadaka na gbele Jéhovah,’ so andu “offrande so a-zo-na-wa, na offrande ti fuku, na mafuta ti offrande ti siriri.” Nde na ye so amu na yâ a-offrande ti fuku, a mu kue na sadaka abagara 22 000 na angasangbaga 120 000 na ngoi ni so.​—1 aGbia 8:62-65.

¹⁸ Mo lingbi ti bi bê kete na nginza nga na wungo ti kua so ahunda na yâ kota matanga tongaso? Ye oko, adeba nzoni so Israël awara ahon biani ye ti afuta mingi. Na nda ti amatanga ni, Salomon ato “azo ni ti kiri na kodoro ti ala; na ala hiri tene nzoni na ndo gbia, na ala gue na tente ti ala na tâ ngia, na bê ti ala ayeke na ngia teti ye kue ti nzoni so L’Eternel asala na David boi ti Lo na azo ti Lo Israël.” (1 aGbia 8:66) Tâ tene, tongana ti so Salomon atene, “deba nzoni ti Jéhovah​—ba ye so aga na mosoro, na lo zia vundu dä oko pepe.”​—aProverbe 10:22, NW.

19. E lingbi ti sala nyen ti wara akota deba nzoni na mbage ti Jéhovah laso nga teti lakue lakue?

¹⁹ E yeke na yâ ngoi so “tâ image ti ye ni” aga na place ti “gbede ti nzo ye so ayeke ga.” (aHébreu 10:1) Jésus Christ, na yâ kusala ti lo ti tâ Kota Prêtre ti ngoi ti laso, alï awe na yayu mveni na lo fa ngele ti mênë ti lo ti sala songo teti azo kue so afa mabe na gigi na yâ sadaka ti lo. (aHébreu 9:10, 11, 24-26) Na ndo gere ti kota sadaka so, nga na mungo na Nzapa na bê kue asadaka ti gonda so ayeke na sioni oko pepe, e nga e lingbi ti gue na li ni ‘na tâ ngia, na bê ti e ayeke na ngia,’ na kungo gbâ ti adeba nzoni so alondo na Jéhovah.​—Malachie 3:10.

Mo Yeke Kiri Tene Tongana Nyen?

• Ye ti manda nga dengo bê wa e lingbi ti wara na lege ti asango so ayeke na yâ Ndia na ndo asadaka na a-offrande?

• Kozo ye wa a hunda ti tene a yeda na mbeni sadaka, na ye so aye ti tene nyen teti e?

• Ye wa e lingbi ti mu so alingbi na offrande so azö na wâ, so amu na bê kue?

• Na yâ alege wa a lingbi ti haka abungbi ti aChrétien na asadaka ti offrande ti siriri?

[Foto na lembeti 14]

Ti tene kusala ti e anzere na Jéhovah, a lingbi e duti na sioni oko pepe

[Foto na lembeti 15]

E yeda na gbele azo kue na nzoni bê ti Jéhovah na ngoi so e bi tele na yâ fango tene

[Foto na lembeti 16]

Jéhovah amu sadaka ti kota ngele ti Jésus teti salut ti azo