Zia si Salango Ye ti Mo ti Lâ Oko Oko Aga na Nzoni na Mo
KOLI ni aduti teti angu 12 na yâ mbeni vaka ti Athènes. Lâ oko oko, lo mu gi oko lege ti gue na kua. Na pekoni, lo zia ndo ni so ti gue na mbeni vaka nde ti gbata ni. Mbeni lâ, na peko ti kua, lo londo ti kiri na yanga-da. A yeke gi na ngoi so lo si na ngbele vaka ti lo si lo ba so lo mu fade nzoni lege ni pepe. Ndali ti salango ye ti lo ti lâ oko oko, lo kiri lo gue na ngbele da ti lo!
A yeke ye ti dongo bê pepe so ngoi na ngoi, a yeke hiri salango ye ti zo ti lâ oko oko mbeni use salango ye so lo bi bê dä lakue pepe, mbeni ye so asala ngangu na ndo fini ti e na yâ ambeni lege so ayeke ngangu. Na lege so, a lingbi ti haka salango ye ti zo ti lâ oko oko na mbeni wâ. Mbeni wâ alingbi ti duti ye ti nzoni na ngoi ti bingo, na a lingbi ti mu ndowa na tele ti e nga na kobe na e. Ye oko, wâ alingbi nga ti duti mbeni sioni wato so afuti fini na aye so zo ayeke na ni. A yeke nga legeoko teti asalango ye ti zo ti lâ oko oko. Tongana a lë ni nzoni, a ga na ye ti nzoni mingi. Me a lingbi nga ti futi ye.
Ti koli so a sala tene ti lo na tongo nda ti article so, salango ye ti lo ti lâ oko oko asala si lo buba gi ngoi kete na dutingo na popo ti akutukutu mingi so ayeke tambela gi yeke yeke na yâ gbata ni. Me tongana a ndu aye so ayeke kota ahon, asalango ye ti e ti lâ oko oko alingbi ti ga na e nzoni wala ti ga na e kpale. Zia e ba ambeni tapande so asi na yâ fini ti ambeni zo, na so awara na yâ Bible; atapande so ayeke fa tongana nyen asalango ye ti e ti lâ oko oko alingbi ti mu maboko wala ti kanga lege na kusala ti e teti Nzapa nga songo ti e na Lo.
Atapande na yâ Bible ti Anzoni na Asioni Salango Ye ti Lâ Oko Oko
Noé, Job, na Daniel kue awara adeba nzoni teti kpengba songo ti ala na Nzapa. Bible agonda ala teti “mbilimbili ti ala.” (Ezéchiel 14:14) A yeke polele so dutingo ti akoli ota so afa so ala lë anzoni salango ye.
A tene la ni na Noé ti leke arche, mbeni kota mangboko so ayeke yo ahon mbeni lando ti pikango ndembo ti gere na so a yeke yo na nduzu ahon mbeni da ti étage oku. Mara ti pialo ti dongo bê tongaso ayeke hon ngangu ti awalekengo mangboko kue ti giriri. Noé na azo ti sewa ti lo mbasambala aleke arche na salango kusala pepe na agbakuru so a wara na ngoi ti laso. Na ndo ni, Noé angbâ lakue ti fa tene na azo ti ngoi ti lo. E lingbi ti tene na lege ni so lo bata nga sewa ti lo na lege ti yingo nga na lege ti mitele. (2 Pierre 2:5) Ti sala ye so kue, a hunda na Noé ti duti na anzoni salango kusala ti lâ oko oko. Na ndo ni, a fa Noé na yâ mbaï ti Bible tongana zo so “atambela na Nzapa. . . . Noé asala ye kue tongana L’Eternel [“Jéhovah,” NW ] akomande lo ti sala.” (Genèse 6:9, 22; 7:5) Teti so na yâ Bible, a tene “lo lingbi kue,” kite ayeke pepe so lo ngbâ lakue ti tambela na Nzapa na peko ti Kota Moa nga na peko ti so kengo yanga ti Jéhovah aba gigi na Babel. Biani, Noé angbâ lakue ti tambela na Nzapa juska na kui ti lo tongana lo yeke na ngu 950.—Genèse 9:29.
Asalango ye ti Job ti lâ oko oko asala si lo ga mbeni koli so ‘alingbi kue na ayeke mbilimbili.’ (Job 1:1, 8; 2:3) Na yâ ngobo ti salango ye ti lo, wala lâ oko oko, lo yeke sala kusala tongana prêtre teti sewa ti lo na mungo asadaka teti amolenge ti lo na peko ti apumba oko oko so ala asala, teti a lingbi ti si so ala ‘ “sala siokpari, na ala zonga Nzapa na bê ti ala.” Job asala tongaso lakue.’ (Job 1:5) Na yâ sewa ti Job, kite ayeke pepe so angobo ti salango ye so aluti na ndo vorongo ti Jéhovah ayeke ye ti kota ahon.
Daniel asala na Jéhovah “lakue” na yâ fini ti lo so aninga mingi. (Daniel 6:16, 20) Daniel ayeke la ni na anzoni salango ye wa na lege ti yingo? Kozoni kue, lo yeke sambela Jéhovah lakue. Atä ndia ti gbia so ake salango ye tongaso, ‘lo [Daniel a] kuku na likuni ti lo lege ota, lâ na lâ, lo sambela, lo mu singila na gbele Nzapa ti lo, legeoko tongana lo sala lakue giriri.’ (Daniel 6:10) Lo lingbi pepe ti zia lege ti salango ye ti lo ti lâ oko oko ti sambela Nzapa, atä ye so alingbi ti ga na kpale na fini ti lo. Kite ayeke pepe so salango ye tongaso akpengba Daniel na yâ fini ti dutingo be-ta-zo na Nzapa na mbeni lege so ayeke nde. A lingbi ti tene so Daniel ayeke nga la ni na nzoni salango ye ti lâ oko oko ti mandango na ti gbungo li ngangu na ndo azendo ti Nzapa so adö bê. (Jérémie 25:11, 12; Daniel 9:2) Anzoni salango ye lâ oko oko tongaso amu maboko biani na lo ti gbu ngangu juska na nda ni, na kpengo loro ti fini na be-biani juska na tâ nda ni.
Nde na tapande so, Dina awara kota kpale teti so lo yeke la ni na mbeni sioni salango ye ti lâ oko oko. Lo yeke ‘gue [“lakue,” NW] ti ba amolenge-wali ti sese ni’ so ayeke voro Jéhovah pepe. (Genèse 34:1) Salango ye tongaso, so akpa ye ti gango na kpale pepe, aga na ye ti vundu. Kozoni kue, Sichem so ‘a yä iri ti lo ahon azo kue na da ti babâ ti lo,’ abungbi na lo na ngangu. Na pekoni, salango ye na ngangu ti aita ti lo ti koli use ti futa kula ti peko ti ye so asi apusu ala ti fâ akoli kue na yâ gbata ni kue. So tâ sioni ye si aga na pekoni!—Genèse 34:19, 25-29.
Tongana nyen e lingbi ti hinga na bê so fade asalango ye ti e ti lâ oko oko ayeke ga na aye ti nzoni na e, me pepe aye ti sioni?
Salango Kusala na Asalango ye ti Lâ Oko Oko
Mbeni wasenda-ndara atene: “Asalango ye ti zo ti lâ oko oko ayeke aye so a diko awe ti si na yâ fini.” Me ala lingbi pepe ti duti aye so a diko awe ti si na yâ fini. Bible afa polele biani so e lingbi ti soro ti gbian sioni salango ye ti e ti lâ oko oko na ti lë anzoni ni.
Na lege ti anzoni salango ye ti lâ oko oko, dutingo ti Chrétien na yâ fini aga nzoni ahon, na a duti ngangu pepe na lo ti sala ye alingbi na loro so lo mu. Alex, mbeni Chrétien ti kodoro ti Grèce, atene: “Gingo lakue ti bata mbeni programme teti salango mara ti akusala nde nde amu lege na mbi ti buba ngoi senge senge pepe.” Théophile, mbeni ancien, afa so salango ye lakue lakue na mbeni programme amu maboko na lo ti sala kusala nzoni mingi ahon. Lo tene: “Mbi hinga na bê kue so fade mbi yeke wara lege pepe ti sala akusala ti mbi ti Chrétien nzoni tongana mbi sala kusala lakue nzoni pepe na programme.”
Teti e yeke aChrétien, a tisa e ti “ngbâ lakue ti tambela mbilimbili na oko lege so.” (aPhilippien 3:16, NW) Tene “lege” andu salango kusala lakue na mbeni kapa ti aye so a leke. Mara ti anzoni salango ye tongaso aga na nzoni na e ngbanga ti so a hunda pepe na e ti mu ngoi ti gbu li mbeni na ndo kapa oko oko; e yeke awe na mbeni nzoni kapa ti salango ye so e yeke mu pekoni na gbe ti ngangu ti salango ye ti lâ oko oko. A lingbi ti ba so angangu salango ye ti lâ oko oko ayeke ga gi tongaso. Legeoko tongana so nzoni kpengo na kutukutu lâ oko oko alingbi peut-être ti pusu mbeni wakpengo na kutukutu ti mu hio adesizion so asö fini tongana lo tingbi na akpale na ndo ti lege, anzoni salango ye ti lâ oko oko alingbi nga ti mu maboko na e ti mu hio adesizion so alingbi na ni tongana e tambela na ndo lege ti e ti Chrétien.
Tongana ti so mbeni wasungo mbeti ti Angleterre, Jérémie Taylor, atene: “Asalango ye ti lâ oko oko ayeke alengo ti peko ti ye so zo asala.” Tongana asalango ye ti e ti lâ oko oko ayeke nzoni, a yeke duti ngangu mingi na e pepe ti sala aye ti nzoni. Na tapande, tongana e so e yeke awakua Chrétien, a yeke na yâ ti salango ye ti e ti lâ oko oko ti mu mbage lakue na kusala ti fango tene, a yeke duti ngangu mingi pepe na a yeke duti ye ti mungo ngia mingi ahon ti gue na fango tene. Na ndo abazengele, e diko so “lakue, na yâ Temple, nga na yâ da ti azo, ala zia pepe ti fa nda ti tene, na ti fa Tene-nzoni ti Jésus, Lo so ayeke Christ.” (Kusala 5:42; 17:2) Na mbeni mbage, tongana e bi tele na yâ kusala ti fango tene gi ngoi na ngoi, e lingbi peut-être ti duti na gingo bê, na a yeke hunda ngoi mingi ahon na e ti sala kusala ni nzoni kozoni si e zia bê ti e kue na yâ kpengba kusala ti Chrétien so.
A yeke nga legeoko tongaso teti ambeni mbage nde ti salango ye ti e ti lâ oko oko tongana aChrétien. Anzoni salango ye ti e ti lâ oko oko alingbi ti mu maboko na e ti ‘diko Tene ti Nzapa lâ na bï’ lakue. (Josué 1:8; Psaume 1:2) A yeke na yâ salango ye ti lâ oko oko ti mbeni Chrétien ti diko Bible teti apenze-ngbonga 20 na 30 kozoni ti gue ti lango. Atä tongana lo nze mingi, lo ba so tongana lo gue lo lango san ti diko Bible, lo lingbi pepe ti lango nzoni. A lingbi lo londo na lo bi bê na ye so atia lo na lege ti yingo. Nzoni salango ye so amu nga maboko na lo ti diko Bible kue fani oko na yâ ngu oko teti angu mingi.
Tapande ti e, Jésus Christ, ayeke gue ka lakue na abungbi so a yeke sala lisoro dä na ndo Bible. “Lo lï na yâ synagogue na lâ ti sabbat, legeoko tongana Lo yeke sala lakue, na Lo londo ti diko mbeti.” (Luc 4:16) Ti Joe, mbeni ancien so ayeke na kota sewa, na so ayeke sala kusala teti angbonga mingi, salango ye ti lâ oko oko amu maboko ti lë na yâ lo bezoin na nzala ti gue lakue na abungbi. Lo tene: “Salango ye lakue tongaso amu lege na mbi ti ngbâ ti gue na li ni, na a mu na mbi gbâ ti ngangu so mbi yeke na bezoin ni na lege ti yingo, si mbi lingbi ti hon ndo ti aye ti ngangu na akpale.”—aHébreu 10:24, 25.
Mara ti salango ye tongaso ayeke kota ye mingi na yâ kpengo loro ti Chrétien teti fini. Mbeni tondo so alondo na mbeni kodoro so a sala ngangu mingi na azo ti Jéhovah dä atene: “Ala so ayeke na anzoni salango ye ti lâ oko oko na lege ti yingo na so ayeke na tâ yekiango ndo teti tâ tene awara kpale pepe ti luti ngangu na gbele atara so asi, me fani mingi, ala so na ‘ngoi ti nzoni’ ayeke manke abungbi, ayeke sigigi lakue pepe na fango tene na ayeke bele mabe na yâ ambeni kete ye atï tongana ala yeke na gbele tara ti ‘ngangu.’”—2 Timothée 4:2.
Kpe Asioni Salango Ye ti Lâ Oko Oko, Sala Kusala na Anzoni Ni
A tene ‘a lingbi mbeni zo agi ti lë gi asalango ye ti lâ oko oko so lo yeke ndulu ti zia lege na ni ti komande tongana maître na ndo lo.’ Biani, asioni salango ye ti lâ oko oko ayeke sioni maître. Me a lingbi ti lungula ala.
Teti mbeni ngoi, Stella ayeke mbeni kota ngba ti bango Télévizion. Lo tene: “Na peko ti sioni salango ye ti lâ oko oko kue so mbi tï dä, a yeke wara mbeni nda ti tene so ‘akpa ti sala sioni pepe na zo.’” A yeke ye so asi na lo na ndo salango ye ti lo ti lâ oko oko na bango Télévizion ahon ndo ni. Lo tene na bê ti lo mveni so fade lo yeke ba ni gi teti “kete ngoi ti hu tele” wala teti “gbiango ye kete na yâ dutingo ti lo.” Me salango ye ti lo ti lâ na lâ ahon katikati ni, na batango lo na gbele télévizion teti angbonga mingi. Lo tene: “Kamême, sioni salango ye so asala si mbi gue na li ni hio pepe na lege ti yingo.” Na salango ngangu mingi, na nda ni lo kiri na peko ngoi so lo yeke mu ti bango na télévizion, na lo to nda ti soro ye mingi ahon. Stella atene: “Mbi gi lakue ti dabe ti mbi ngbanga ti nyen mbi ye ti zia lege ti salango ye so, na mbi zia bê kue na Jéhovah ti mu maboko na mbi ti sala ye alingbi na desizion ti mbi.”
Mbeni Chrétien so iri ti lo ayeke Charalambos afa mbeni sioni salango ye so akanga lege na lo ti gue na li ni na lege ti yingo: procrastination (salango aye lakue fade fade pepe). “Na ngoi so mbi ba so salango ye ti lâ oko oko ti pusungo aprogramme kue na peko ayeke sioni, mbi to nda ti sala ngangu ti gbian ye na yâ fini ti mbi. Tongana mbi zia ye na gbele mbi ti si dä, mbi leke na yâ programme mbilimbili lawa nga tongana nyen si mbi yeke to nda ti sala ni. Salango ye lakue ti bata adesizion na aprogramme ti mbi ayeke yorö ni, na a ngbâ lakue mbeni nzoni salango ye ti mbi ti lâ oko oko juska fadeso.” Biani, anzoni salango ye ti lâ oko oko ayeke ye ti nzoni mingi ahon so alingbi ti mu place ti asioni ni.
Afon e alingbi nga ti pusu e ti maï asalango ye so ayeke nzoni wala sioni. Anzoni salango ye ti lâ oko oko ti mbeni zo ayeke sala ngangu na ndo ti ambeni zo nde, legeoko tongana asioni salango ye ti lâ oko oko ayeke sala tongaso. Legeoko tongana “asioni kamarade ayeke buba anzoni salango ye,” anzoni kamarade alingbi ti duti teti e atapande ti anzoni salango ye ti lâ oko oko so e lingbi ti mu pekoni. (1 aCorinthien 15:33, NW) Mingi ahon, asalango ye ti lâ oko oko alingbi ti kpengba wala ti woko songo ti e na Nzapa. Stella atene: “Tongana asalango ye ti e ayeke nzoni, a yeke sala si ngangu so e mu ti sala na Jéhovah ayeke kpengba mingi pepe. Tongana a yeke sioni, a yeke kanga lege na angangu ti e.”
Zia na sese anzoni salango ye ti lâ oko oko, na zia si ala fa lege na mo. Fade ala yeke duti mbeni ngangu so asala kusala nzoni na yâ fini ti mo.
[Foto na lembeti 19]
Tongana mbeni wâ, asalango ye ti lâ oko oko alingbi ti duti ye ti nzoni wala ye ti futi ye
[Foto na lembeti 21]
A yeke la ni na yâ salango ye ti Jésus ti gue na synagogue na lâ ti Sabbat ti diko Tene ti Nzapa
[Afoto na lembeti 22]
Anzoni salango ye na lege ti yingo akpengba songo ti e na Nzapa