Hénok Atambela na Nzapa na yâ Mbeni Sese so Ake Nzapa

DIABLE atene so lo lingbi ti ga na azo kue ti ke Nzapa; na dutingo ti aye ni na ambeni ngoi akpa so lo wara lege ti sala tongaso biani. Teti asiècle ndulu na oku na peko ti kuâ ti Abel, zo oko pepe afa tele ti lo nde tongana mbeni wakua be-ta-zo ti Jéhovah. Nde na so, tambela ti sioni na so ake Nzapa aga salango ye ti azo ni.

A yeke la ni na ngoi ni so aye ti yingo akiri na peko ngangu mingi, si Hénok aba gigi. Na lege ti kode ti Bible ti dikongo ngoi, a dü lo na ngu 3404 K.N.E. Nde na azo so aduti na fini na ngoi ti lo, Hénok ayeke la ni mbeni koli so Nzapa ayeda na lo. Bazengele Paul azia lo na popo ti awakua ti Jéhovah so mabe ti ala aduti tongana mbeni tapande teti aChrétien. Hénok ayeke la ni zo wa? Akpale wa a lingbi lo tingbi na ni giriri? Tongana nyen lo luti na gbele ni? Na nene ti dutingo be-ta-zo ti lo ayeke tongana nyen teti e?

Na ngoi ti Énosh, ndulu na asiècle osio kozoni na ngoi ti Hénok, “azo ato nda ti di iri ti L’Eternel [“Jéhovah,” NW].” (Genèse 4:26) A sala kusala na iri ti Nzapa ngbele ye giriri na tongo nda ti mbaï ti azo. Tongaso, dingo iri ti Jéhovah so ato nda ni na ngoi so Énosh ayeke na fini, ayeke biani pepe dingo iri ti Jéhovah na lege ti mabe na tâ vorongo. Ambeni wagingo nda ti ye na yanga ti Hébreu atene so a lingbi a diko Genèse 4:26 tongaso: “A to nda ni ti zonga Nzapa,” wala “tongaso salango ye na lege ti zongango Nzapa ato nda ni.” Azo amu iri ti Jéhovah ti zia na ndo ala mveni wala na ndo ambeni zo so ala tene na lege ti ala, fade ala ga ndulu na Nzapa na yâ vorongo. Wala peut-être ala mu iri ti lo ti zia na ndo ayanda.

‘Hénok Atambela na Tâ Nzapa’

Atä so aye so angoro lo ague yongoro na Nzapa, Hénok “angbâ ti tambela na tâ Nzapa,” Jéhovah. A tene pepe so akotara ti lo Seth, Énosh, Qénân, Mahalalel, nga Yared, atambela na Nzapa. Peut-être ala sala ni, me pepe alingbi na ti Hénok so a lingbi ti ba biani so dutingo ti lo na yâ fini azia kangbi na popo ti lo na ala.​—Genèse 5:3-27.

Ti tambela na Jéhovah andu mbeni ngangu songo na Nzapa, so alingbi ti duti tongaso gi ngbanga ti so Hénok asala ye alingbi na ye so bê ti Nzapa aye. Jéhovah ayeda na mungo tele ti Hénok kue na lo. Biani, Bible ti Septante na yanga ti Grec atene so “Hénok anzere la ni mingi na lê” ti Nzapa, mbeni bibe so bazengele Paul asigigi nga na ni na yâ tene ti lo.​—Genèse 5:22; aHébreu 11:5.

Ye so ayeke kota ye mingi na yâ ti nzoni songo ti Hénok na Jéhovah, ayeke la ni mabe ti lo. A lingbi ti ba so lo fa mabe na gigi na yâ “hale” ti “wali” ti Nzapa so amu zendo ti lo. Tongana Hénok lo mveni awara lege ti hinga Adam, peut-être lo wara ambeni tene na ndo asalango ye ti Nzapa la ni na mbage ti kozo koli na kozo wali na Éden. Hingango ye so lo yeke na ni na ndo Nzapa asala si Hénok aga mara ti zo so ‘agi lo na bê ti lo kue.’​—Genèse 3:15; aHébreu 11:6, 13.

Na yâ tapande ti Hénok nga na ti e, nzoni songo na Jéhovah ahunda ye mingi ahon gi ti duti na hingango ye ti Nzapa. Tongana e ba biani na ngele ngangu nzoni songo ti e na mbeni zo, a yeke tâ tene pepe so abango ndo ti lo ayeke sala ngangu na ndo abibe nga na asalango ye ti e? E yeke ke atene wala asalango ye so ayeke futi ande songo so. Na tongana e yeke gi ti gbian ambeni ye na yâ dutingo ti e mveni, e yeke bi bê nga pepe na ndo ngangu so gbiango ye ni ayeke sala ande na ndo songo so?

Legeoko nga, nzala ti bata kpengba songo na Nzapa ayeke sala ngangu na ndo ye so e yeke sala. Mbeni ye so a hunda ti wara kozoni ayeke tâ hingango ye na ndo ye so lo ye na ye so lo ke. Na pekoni, e ye si hingango ye so afa lege na e, na salango ngangu kue ti nzere na lo na yâ bibe nga na salango ye ti e.

Biani, ti tambela na Nzapa, a lingbi e nzere na lo. A yeke ye so Hénok asala la ni teti angu ngbangbo mingi. Ti tene ni biani, tene na Hébreu so a sala na kusala ti fa so Hénok “atambela” na Nzapa andu salango mbeni ye fani mingi nga lakue. Mbeni koli be-ta-zo nde so ‘atambela na Nzapa’ la ni ayeke Noé.​—Genèse 6:9.

Hénok ayeke giriri mbeni babâ ti sewa so ayeke na wali na adü “amolenge-koli na amolenge-wali.” Mbeni oko ti amolenge ti lo ayeke Methoushélah. (Genèse 5:21, 22) A lingbi ti tene so Hénok asala la ni ngangu kue ti komande azo ti da ti lo na lege ni. Ye oko, teti so dutingo ti aye so angoro lo ake Nzapa, a yeke la ni ngangu mingi teti lo ti sala na Nzapa. Lamek, babâ ti Noé, ayeke peut-être la ni gi oko zo ti ngoi ti Hénok so afa nga mabe na gigi na yâ Jéhovah. (Genèse 5:28, 29) Ye oko, Hénok asala na tâ vorongo na mbito pepe.

Ye nyen a mu la ni maboko na Hénok ti ngbâ be-ta-zo na Nzapa? Kite ayeke pepe so lo bungbi la ni oko pepe na azo ti zongango iri ti Jéhovah wala na ambeni zo so ayeke la ni atâ nzoni kamarade pepe teti mbeni wavorongo Nzapa. A lingbi ti tene nga so gingo ti wara mungo maboko ti Jéhovah na yâ sambela akpengba la ni Hénok na yâ lekengo na bê ti lo ti ke ye kue so alingbi ti nzere pepe na Wasalango lo.

Prophétie ti Fango Ngbanga na Ndo Azo so Ake Nzapa

Batango alege ti tambela so ayeke na nduzu mingi ayeke tâ ngangu mingi tongana azo so ake Nzapa angoro e. Me Hénok afa nga mbeni tokua, so a lingbi bele ni pepe, ti fango ngbanga na ndo azo ti sioni. Na gbe ti fango lege ti yingo ti Nzapa, Hénok amu prophétie so: “Ba, Seigneur mveni aga na azo ti Lo ti be-vulu saki mingi mingi ti fâ ngbanga na li ti azo kue, na ti fa na gigi sioni ti azo kue so ake Nzapa, ngbanga ti kusala kue so ake Lo, so ala sala na lege ti kengo Nzapa, na ngbanga ti tene ti ngangu kue so awasiokpari so ake Nzapa atene na tele ti Lo.”​—Jude 14, 15.

Ngangu wa tokua so ayeke sala na ndo ala so amä na bê pepe na so ayeke na sioni tambela? A yeke na lege ni ti bi bê so atene tongaso ti songo bê asala si azo ake Hénok, peut-être na hengo lo, gingo yanga ti lo nga na lekengo ti sala sioni na lo. Peut-être ambeni zo aye même ti fâ lo. Ye oko, ye so azia mbito na bê ti Hénok pepe. Lo hinga la ni ye so asi na Abel, zo ti mbilimbili, na legeoko na lo, Hénok aleke na bê kue ti sala na Nzapa, atä ye so alingbi peut-être ti si.

“Nzapa Akamata Lo”

A lingbi ti ba so Hénok ayeke la ni na yâ kpale ti kuâ na ngoi so “Nzapa akamata lo.” (Genèse 5:24) Jéhovah azia lege pepe na prophète be-ta-zo ti lo ti ba pasi na maboko ti asioni wato. Na lege ti tene ti bazengele Paul, “a kpala Hénok si lo ba kui pepe.” (aHébreu 11:5) Azo mingi atene so Hénok akui pepe, me Nzapa akamata lo na yayu, na kâ lo ngbâ lakue na fini. Ye oko, Jésus atene la ni polele: “Zo oko ade ama na yayu pepe, gi Lo oko so alondo na yayu azu, Lo so ayeke Molenge ti Zo.” Jésus ayeke “kozoni” na azo kue so ama na yayu.​—Jean 3:13; aHébreu 6:19, 20.

Tongaso, ye nyen asi na Hénok? “A kpala Hénok si lo ba kui pepe” aye peut-être ti tene so Nzapa asala si lo ba mbeni ye tongana suma ti prophétie si lo hinga ye oko mbeni pepe na yâ atâ ye so angoro lo; na pekoni, Nzapa ahunzi fini ti lo na ngoi so lo ngbâ na yâ dutingo so. Na gbe ti mara ti dutingo tongaso, Hénok ahu pepe apono ti kuâ. Tongaso, “azo awara lo pepe,” peut-être ngbanga ti so Jéhovah ahonde kuâ ti lo, legeoko tongana ti so lo honde kuâ ti Moïse.​—Deutéronome 34:5, 6.

Hénok aduti la ni na fini teti angu 365, me ngu ti lo aninga pepe tongana ti mingi ti azo so aduti na fini na ngoi ti lo. Me kota ye teti ala so andoye Jéhovah ayeke ti sala na lo na be-biani juska na nda ti fini ti ala. E hinga so Hénok asala tongaso “teti kozoni si Nzapa akpala lo, a sala tene ti témoin ti lo, lo lingbi na lê ti Nzapa.” Mbeti ti Nzapa afa pepe na lege wa Jéhovah afa tene so na Hénok. Ye oko, kozoni si Hénok akui, a mu na lo dengo bê so lo yeke na yengo dä ti Nzapa, na e lingbi ti duti na tâ beku so Jéhovah ayeke dabe ande na lo na londongo ti awakinda.

Mu Tapande ti Mabe ti Hénok

E lingbi tâ na lege ni ti mu tapande ti mabe ti azo so andoye Nzapa. (aHébreu 13:7) A yeke na lege ti mabe si Hénok asala kusala la ni tongana kozo prophète be-ta-zo ti Nzapa. Sese ni na ngoi ti Hénok ayeke la ni tongana ti e: a yeke giriri sese ti salango ngangu, ti zongango Nzapa, na ti kengo tene ti lo. Ye oko, Hénok ayeke giriri nde mingi. Lo yeke la ni na tâ mabe na lo mu nzoni tapande na yâ mungo tele ti lo kue na Nzapa. Tâ tene, Jéhovah amu giriri na lo mbeni nene tokua ti fango ngbanga ti fa na azo, me Lo kpengba nga lo ti fa tene ni. Hénok asala kusala ti lo na mbito pepe, na Nzapa abata lo na gbele kangango lege ti awato.

Tongana e fa mabe ti e na gigi tongana ti Hénok, fade Jéhovah ayeke kpengba e ti fa tokua ti lo na ngoi ti nda ni so. Lo yeke mu ande maboko na e ti luti na gbele kangango lege na bê so akpengba, na mungo tele ti e na Nzapa ayeke sala ande si e duti nde mingi na azo so ake tene ti Nzapa. Fade mabe ayeke mu lege na e ti tambela na Nzapa na ti sala ye na mbeni lege so a mu ngia na bê ti lo. (aProverbe 27:11) Na lege ti mabe, Hénok, zo ti mbilimbili, awara ye ti nzoni na tambelango na Jéhovah na yâ mbeni sese so ake Lo, na e lingbi ti sala tongaso nga.

[Encadré na lembeti 30]

Bible Agboto Tene na yâ Buku ti Hénok?

Buku ti Hénok ayeke mbeni mbeti ti aJuif so ayeke pepe na yâ Mbeti ti Nzapa, na so azo atene na lege ti wataka so a yeke mbeni oko ti awasungo Bible si asû ni. A tene na lege ti wataka so a yeke Hénok si asû ni. A sû ni peut-être na use wala na kozo siècle K.N.E., na a yeke mbeni molongo ti apande ti aJuif so a kono yâ ti atene ni mingi, na so ague oko pepe na atâ ye so asi na yâ ti mbaï; biani, a yeke lengo ti abibe ti awandara ti fango peko ti ndulu tene so Mbeti ti Genèse amu na ndo Hénok. Ti azo so ayekia Tene ti Nzapa so a sû na gbe ti yingo ti lo, gi tene so oko alingbi awe ti pusu yamba Buku ti Hénok.

Na yâ ti Bible, a yeke gi na yâ mbeti ti Jude si a wara atene ti prophétie ti Hénok: “Ba, Seigneur [“Jéhovah,” NW] mveni aga na azo ti Lo ti be-vulu saki mingi mingi ti fâ ngbanga na li ti azo kue, na ti fa na gigi sioni ti azo kue so ake Nzapa, ngbanga ti kusala kue so ake Lo, so ala sala na lege ti kengo Nzapa, na ngbanga ti tene ti ngangu kue so awasiokpari so ake Nzapa atene na tele ti Lo.” (Jude 14, 15) Awagingo nda ti ye mingi atene so a yeke gi na yâ ti Buku ti Hénok si a gboto tene ti prophétie ti fango ngbanga ti Hénok na ndo azo ti ngoi ti lo so ake tene ti Nzapa. Fade a yeke duti na lege ni teti Jude ti gboto tene na yâ mbeni buku so kite ayeke na ndo tâ tene ti yâ ni, na so a yeke pepe na yâ Mbeti ti Nzapa?

Mbeti ti Nzapa afa pepe na lege wa Jude ahinga tene na ndo prophétie ti Hénok. Peut-être lo gboto tene ni na yâ mbeni lingu so azo kue ahinga nzoni, mbeni tene ti akotara so a lingbi ti zia bê dä, na so a to nda ti sala tene ni ngbele ye giriri juska ti si na ngoi ni so. Biani, Paul asala la ni legeoko nga, tongana lo fa iri ti Jannès na Jambrès tongana awadeli ti yangbo ti Pharaon so alondo ti ke Moïse, atä so a fa iri ti ala na mbeni ndo nde pepe na yâ Bible. Tongana wasungo Buku ti Hénok alingbi la ni ti sala kusala na mbeni lingu ti giriri tongaso, ngbanga ti nyen a lingbi e ke so Jude alingbi nga ti sala kusala na ni?a​—Exode 7:11, 22; 2 Timothée 3:8.

A yeke mbeni kota ye pepe ti hinga na lege wa Jude awara tene na ndo tokua ti Hénok na azo so ake tene ti Nzapa. Ye so apusu zo ti zia bê dä ayeke so Jude asû la ni mbeti ti lo na gbe ti yingo ti Nzapa. (2 Timothée 3:16) Yingo ti nzoni-kue akanga lege na lo ti tene mbeni ye so ayeke tâ tene pepe.

[Kete Tene na Gbe Ni]

[Foto na lembeti 31]

Hénok afa tokua ti Jéhovah na mbito pepe