‘Yü Be-nze-pepe’

“I yü tâ songo ti salango mawa, . . . na be-nze-pepe.”​—ACOLOSSIEN 3:12, NW.

1. Fa peko ti mbeni nzoni tapande ti dutingo na be-nze-pepe.

RÉGIS, so alango na mbage ti mbongo-do ti France, awara batême tongana Témoin ti Jéhovah na ngu 1952. Teti angu mingi, wali ti lo asala ye kue so lo lingbi ti sala ti kanga lege na angangu so Régis ayeke sala ti voro Jéhovah. Lo tara ti koro agere ti moto ti lo ti kanga lege na lo ti gue na abungbi, nga mbeni lâ, lo mu même peko ti lo na ngoi so lo yeke fa tokua ti Bible da na da, na hengo lo tongana lo yeke fa nzo tene ti Royaume na azo ni. Atä angangu so a sala lâ na lâ ti kanga lege tongaso, Régis angbâ lakue ti duti na be-nze-pepe. Na lege so, Régis aduti nzoni tapande teti aChrétien kue, teti so Jéhovah ahunda na awavorongo lo oko oko ti duti na be-nze-pepe na yâ salango ye ti ala na ambeni zo.

2. Mbilimbili nda ti tene na yanga ti Grec so a sû pekoni na “be-nze-pepe” ayeke nyen, na tene ni andu aye wa?

² Tene ti Grec so a sû pekoni na “be-nze-pepe” aye mbilimbili ti tene “yongo ti bibe.” Bible ti Sango asû pekoni fani 14 na tene “be-nze-pepe,” “bê so anze pepe” wala “bê . . . anze pepe.” Atene ni use kue ti Hébreu na ti Grec so a sû pekoni na “be-nze-pepe” andu bibe ti nze fade fade pepe, ti kanga bê, na ti sala ngonzo fade fade pepe.

3. Na lege wa bango ndo ti aChrétien na ndo be-nze-pepe ague nde mingi na ti aGrec ti kozo siècle?

³ Azo ti Grèce na kozo siècle aye la ni pepe ti ba be-nze-pepe tongana mbeni lengo ti nzoye. Awasenda-ndara so ayeke aStoïcien asala kusala lâ oko pepe na tene ni. Na lege ti tene ti wagingo nda ti ye na yâ Bible, William Barclay, be-nze-pepe “ague tâ nde mingi na lege ti salango ye ti aGrec” so, na popo ti aye mingi, agboto lê ti azo na baba na ndo “bibe ti ke ti mu pardon na tene ti zonga wala ti songo bê kue.” Lo tene: “Ti aGrec, zo so alingbi biani ayeke zo so ayeke gi na lege kue ti kiri sioni teti sioni. Ti aChrétien, zo so alingbi biani ayeke zo so, même tongana lo lingbi fade ti kiri sioni teti sioni, lo yeke ke ti sala tongaso.” A-Grec aba ti ala peut-être so be-nze-pepe ayeke mbeni fä ti wokongo, me ge, nga na yâ ambeni ye nde, “tene ti buba ti Nzapa ahon ndara ti azo, na ngangu pepe ti Nzapa ahon ngangu ti azo.”​—1 aCorinthien 1:25.

Tapande ti Be-nze-pepe ti Christ

4, 5. Pendere tapande wa ti be-nze-pepe Jésus amu?

⁴ Christ Jésus azia mbeni nzoni tapande ti be-nze-pepe so gi Jéhovah oko si ahon lo na ni. Na ngoi so a sala kota ngangu na ndo lo, na lege so adö bê, Jésus agbanzi tele ti lo ti sala ye. A mu prophétie so na ndo lo: “Azo asala ngangu na Lo, me tongana ye ti vundu asala Lo, Lo lungula yanga ti Lo pepe; legeoko tongana molenge ti ngasangbaga so azo ague na lo ti fâ lo, na legeoko tongana ngasangbaga ayeke buburu na gbele azo so afâ kuä ti lo, tongaso Lo lungula yanga ti Lo nga pepe.”​—Esaïe 53:7.

⁵ So tâ pendere be-nze-pepe si Jésus afa na gigi na ngoi kue ti kusala ti lo na sese! Lo duti na bê so azia pepe na gbele ahundango tene ti mayele ti awato ti lo nga na azonga ti ala so ake lo. (Matthieu 22:15-46; 1 Pierre 2:23) Lo duti na be-nze-pepe na mbage ti adisciple ti lo, même tongana ala yeke papa lakue ti hinga zo wa ayeke kota ahon atanga ni na popo ti ala. (Marc 9:33-37; 10:35-45; Luc 22:24-27) Nga, so tâ pendere gbanzingo tele si Jésus afa na gigi na bï ti kango lo tongana Pierre na Jean atï na lango na pekoni so lo tene na ala ti ‘lango pepe’!​—Matthieu 26:36-41.

6. Tongana nyen Paul awara ye ti nzoni na lege ti be-nze-pepe ti Jésus, na ye nyen e manda na ndo so?

⁶ Na peko ti kuâ na londongo ti lo na popo ti awakinda, Jésus angbâ lakue ti duti na be-nze-pepe. Bazengele Paul ahinga ye so mbilimbili, teti lo yeke la ni mbeni ngbele zo ti salango ngangu na aChrétien. Paul asû na mbeti: “So ayeke tâ tene, na a lingbi azo amä, Christ Jésus aga na sese so ti sö awasiokpari; na popo ti ala so mbi yeke wasiokpari ti kota ahon. Me, teti tene so, mbi wara be-nzoni si na yâ mbi, mbi so mbi yeke wasiokpari ti kota ahon, Jésus Christ alingbi fa na gigi be-nze-pepe ti Lo kue, tongaso mbi ga tapande ti ala so fade ala mä na bê na Lo ti wara fini ti lakue lakue.” (1 Timothée 1:15, 16) Atä dutingo ti e ti giriri ayeke tongana nyen, tongana e duti na mabe na Jésus, fade lo yeke fa be-nze-pepe na mbage ti e, na lo yeke ku legeoko nga na mbage ti e ti “sala kusala so alingbi na azo so agbian bê ti ala.” (Kusala 26:20; aRomain 2:4) Atokua ti Christ na akongregation mbasambala ti Asie Mineure afa so atä lo yeke na be-nze-pepe, lo yeke ku ti tene aye agbian na yâ tambela ti zo ti ga nzoni ahon.​—Apocalypse, achapitre 2 na 3.

Mbeni Lengo ti Yingo

7. Kamba wa a yeke na popo ti be-nze-pepe na yingo ti nzoni-kue?

⁷ Na yâ oku chapitre ti mbeti ti lo na aGalate, Paul afa kangbi so ayeke na popo ti akusala ti mitele na alengo ti yingo. (aGalate 5:19-23) Teti so be-nze-pepe ayeke mbeni oko ti alengo ti Jéhovah, lengo so alondo na lo na a yeke mbeni lengo ti yingo ti lo. (Exode 34:6, 7) Biani, a zia be-nze-pepe na osio ndo na yâ molongo ti alengo ti yingo so Paul afa, na tele ti “ndoye, tâ ngia, siriri, . . . nzobe, bê ti sala nzoye, be-biani [“mabe,” NW], tâ be-ti-molenge, na ngangu ti kanga nzala ti tele.” (aGalate 5:22, 23) Tongaso, tongana awakua ti Nzapa afa na gigi mara ti be-nze-pepe so Nzapa afa, ala sala tongaso na gbe ti ngangu ti yingo ti nzoni-kue.

8. Ye nyen ayeke mu ande maboko na e ti lë lengo ti yingo, so na popo ni awara be-nze-pepe?

⁸ Ye oko, a ye pepe ti tene so Jéhovah ayeke zia yingo ti lo na ndo mbeni zo na ngangu. A lingbi e duti ndulu ti yeda na ngangu so yingo ayeke sala na ndo e. (2 aCorinthien 3:17; aEphésien 4:30) E yeke zia lege na yingo ti sala kusala na yâ fini ti e na maïngo alengo ni na yâ aye kue so e yeke sala. Na pekoni so lo fa molongo ti akusala ti mitele na ti alengo ti yingo, Paul atene na ndo ni: “Tongana e yeke na fini na lege ti yingo, a lingbi e tambela na lege ti yingo nga. I zia si a handa i pepe: zo alingbi he Nzapa pepe. Teti ye kue so zo alu, fade lo ko gi ye so nga; teti zo so alu ye teti mitele ti lo mveni, fade lo ko lengo ti mitele ti lo so afuti, me zo so alu ye teti yingo, fade lo ko lengo ti yingo, so atene fini ti lakue lakue.” (aGalate 5:25; 6:7, 8, NW) Tongana e ye ti wara nzoni na yâ maïngo be-nze-pepe, a lingbi e lë nga tanga ti alengo so yingo ti nzoni-kue ayeke lë na yâ aChrétien.

“Ndoye Anze Fade Fade Pepe”

9. Ngbanga ti nyen peut-être Paul atene na aCorinthien so “ndoye anze fade fade pepe”?

⁹ Paul afa so mbeni kpengba kamba ayeke dä na popo ti ndoye na be-nze-pepe tongana lo tene: “Ndoye anze fade fade pepe.” (1 aCorinthien 13:4, NW) Mbeni wagingo nda ti ye na yâ Bible, Albert Barnes, atene so peut-être Paul agboto lê mingi na ndo ye so ngbanga ti apapa na tiri so ayeke la ni na yâ ti kongregation ti aChrétien ti Corinthe. (1 aCorinthien 1:11, 12) Barnes atene: “Tene so asala kusala na ni ge [ti sala tene ti be-nze-pepe] ague nde na salango ye fade fade: atene na abibe ti ngonzo, nga na bibe ti duti ndulu ti sala ngonzo hio. A ye ti fa dutingo ti bibe so amu lege na zo ti KANGA BÊ ANINGA tongana a sala ngangu na ndo lo wala a gi lo na tene.” Ndoye na be-nze-pepe angbâ lakue ti mu maboko mingi si siriri ti kongregation ti aChrétien amaï.

10. (a) Na lege wa ndoye amu maboko na e ti duti na be-nze-pepe, na wango wa bazengele Paul amu na ndo ye so? (b) Tene wa mbeni wagingo nda ti ye na yâ Bible afa na ndo be-nze-pepe na nzobe ti Nzapa? (Ba kete tene na gbe ni.)

¹⁰ “Ndoye anze fade fade pepe na asala nzobe. Ndoye . . . agi nzoni ti lo mveni pepe, akanga lege na ngonzo.” Tongaso, na yâ alege mingi, ndoye amu maboko na e ti duti na be-nze-pepe.a (1 aCorinthien 13:4, 5, NW) Ndoye amu lege na e ti duti na be-nze-pepe na ngoi so e kanga bê na popo ti e, na ti dabe so e kue e yeke mbilimbili-kue pepe na e yeke na awokongo. A mu maboko na e ti bi bê na amba ti e, na ti duti ndulu ti mu pardon. Bazengele Paul awa e ti tambela ‘na be-kota-pepe na tâ be-ti-molenge na yâ ye kue, na be-nze-pepe, na lege ti ndoye, ti kanga bê na popo ti e na yâ ndoye, ti gi lege na bê kue ti duti na beoko ti yingo na yâ kamba ti siriri so akanga e oko.’​—aEphésien 4:1-3.

11. Ngbanga ti nyen a yeke mbilimbili kota ye mingi ti duti na be-nze-pepe na yâ abungbi ti aChrétien so ayeke sala kusala na ndo oko?

¹¹ Be-nze-pepe ti azo so ayeke na yâ abungbi ti aChrétien so ayeke sala kusala na ndo oko asala si siriri na ngia ti ala amaï. A ba ye so na yâ akongregation, aBéthel, ada ti missionnaire, a-équipe ti salango ada wala a-ekole. Teti so ala yeke nde nde na lege ti salango ye ti ala, ti aye so agbu bê ti ala, ti fango ye so ala wara, ti alege ti fango yekiango ndo ti ala na ambeni zo, na même ti aye so andu seni, a lingbi ti si so ngoi na ngoi akpale alondo na popo ti ala. Ye so alingbi nga ti si na yâ asewa ti mitele. Ti sala ngonzo fade fade pepe ayeke kota ye mingi. (aProverbe 14:29; 15:18; 19:11) A hunda na azo ni kue ti duti na be-nze-pepe, so ti tene gbungo ngangu na bê so anze hio pepe, so ande ye ayeke gbian ti ga nzoni ahon.​—aRomain 15:1-6.

Be-nze-pepe Amu Maboko na E ti Gbu Ngangu

12. Ngbanga ti nyen be-nze-pepe ayeke kota ye mingi na yâ angoi ti kpale?

¹² Be-nze-pepe amu maboko na e ti luti na gbele akpale so na lê ti e ayeke hunzi lâ oko pepe wala yorö ti lungula ni fade fade ayeke dä pepe. A yeke ye so asi na Régis, so a sala tene ti lo na tongo nda ti article so. Teti angu mingi, wali ti lo asala kue ti kanga lege na lo ti voro Jéhovah. Ye oko, mbeni lâ, wali ni aga ndulu na lo na ngule, na lo tene: “Mbi hinga so a yeke tâ tene. Mu maboko na mbi. Mbi ye ti manda Bible.” Na nda ni, lo wara batême tongana Témoin. Régis atene: “Ye so afa so Jéhovah ahiri deba nzoni na ndo angu mingi so mbi sala ti tiri, ti duti na be-nze-pepe na ti gbu ngangu.” Be-nze-pepe ti lo awara futa ti nzoni.

13. Ye nyen a mu lege na Paul ti gbu ngangu, na tongana nyen tapande ti lo alingbi ti mu maboko na e ti gbu ngangu?

¹³ La ni na kozo siècle ti ngoi ti e, bazengele Paul aduti pendere tapande ti be-nze-pepe. (2 aCorinthien 6:3-10; 1 Timothée 1:16) Na hunzingo ti fini ti lo, tongana lo yeke mu wango na fon lo Timothée so ade pendere, Paul agboto mê ti lo so fade aChrétien kue ayeke tingbi na atara. Paul afa tapande ti lo mveni, na lo sala nzoni tene ti akpengba lengo ti Chrétien so ayeke kota ye mingi teti gbungo ngangu. Lo sû na mbeti: “Mo hinga tene so mbi fa, lege so mbi bata tele ti mbi, ye so mbi ye ti sala, mabe ti mbi, be-nze-pepe ti mbi, ndoye ti mbi, bê ti mbi so azia pepe, ye ti ngangu so agi mbi, pono ti mbi, na ye mingi so asala mbi na kodoro ti Antioche, ti Iconium, na ti Lystre. Mbi gbu ngangu na yâ ye ti ngangu so, na Seigneur azi mbi na yâ ye so kue. Biani, azo kue so aye ti tambela na lege ti batango tene ti Nzapa na yâ Christ Jésus, fade ala hu pono ti ye ti ngangu.” (2 Timothée 3:10-12; Kusala 13:49-51; 14:19-22) Ti gbu ngangu, a lingbi e kue e duti na mabe, ndoye, na be-nze-pepe.

Ala Yü Be-nze-pepe

14. Paul ahaka alengo ti Nzapa tongana be-nze-pepe na ye wa, na wango wa lo mu na aChrétien ti Colosses?

¹⁴ Bazengele Paul ahaka be-nze-pepe nga na ambeni lengo nde ti Nzapa na abongo so a lingbi Chrétien ayü na peko ti so lo lungula asalango ye ti “zo ti giriri.” (aColossien 3:5-10) Lo sû na mbeti: “Teti i yeke azo so Nzapa ahiri i na gigi, azo ti nzoni-kue, na azo so Nzapa andoye i mingi, i yü tâ songo ti salango mawa, nzobe, bibe ti sala tele kete, ti sala ye na ngangu pepe, na be-nze-pepe. I ngbâ lakue ti kanga bê na popo ti i na tongana mbeni zo ayeke na tene ti dema na tele ti mbeni i mu pardon na bê kue na popo ti i. Legeoko tongana Jéhovah amu pardon na i na bê kue, i sala tongaso nga. Me ahon so kue, i yü ndoye, teti a yeke kamba so alingbi kue so asala si i ga oko.”​—aColossien 3:12-14, NW.

15. Ye nyen aga na pekoni tongana aChrétien ‘ayü’ be-nze-pepe nga na ambeni lengo nde ti Nzapa ?

¹⁵ Tongana azo ti mbeni kongregation ‘ayü’ bibe ti salango mawa, nzobe, bibe ti sala tele kete, ti sala ye na ngangu pepe, be-nze-pepe, na ndoye, ala lingbi ti leke akpale so asi, na ti gue na li ni na beoko na yâ kusala ti Jéhovah. A yeke mbilimbili a-surveillant Chrétien si ayeke na bezoin ti duti na be-nze-pepe. Ngoi na ngoi peut-être ala ba so a lingbi ala zingo na mbeni Chrétien, me alege nde nde ayeke dä ti sala ni. Paul afa tâ nzoni lege ti sala ni tongana lo sû na mbeti na Timothée: “Zingo na azo, ke sioni ti azo na lê ti ala, mu wango, na be-nze-pepe kue nga na kode ti fango ye.” (2 Timothée 4:2, NW) Biani, a lingbi a sala ye lakue na angasangbaga ti Jéhovah na lege ti be-nze-pepe, ti nengo tele, na ti nzobe.​—Matthieu 7:12; 11:28; Kusala 20:28, 29; aRomain 12:10.

“Fa Lege ti Be-nze-pepe na Azo Kue”

16. Ye nyen alingbi peut-être ti si tongana e yeke na “be-nze-pepe na mbage ti azo kue”?

¹⁶ Be-nze-pepe so Jéhovah afa na mbage ti azo azia e na gbele kungba ti “fa lege ti be-nze-pepe na azo kue.” (1 aThessalonicien 5:14) So aye ti tene ti duti na be-nze-pepe na mbage ti azo ti sewa ti e so ayeke aTémoin pepe, avoizin ti e, akamarade ti e ti kua, na akamarade ti e ti ekole. A-Témoin so, ngoi na ngoi teti angu mingi, aluti na gbele asioni tene ti hengo ndo wala ngangu kangango lege ti afon ala ti kua wala ti ekole, aba so ala wara lege ti hon ndo ti mingi ti abibe ti sioni. (aColossien 4:5, 6) Bazengele Pierre asû na mbeti: “I tambela mbilimbili na popo ti aGentil, si tongana ala sala tene ti ke i tongana azo ti sala sioni, ala lingbi mu gloire na Nzapa, na lâ ni so Lo ga ti ba ala, teti ala ba nzo kusala ti i awe.”​—1 Pierre 2:12.

17. Tongana nyen e lingbi ti mu tapande ti ndoye na ti be-nze-pepe ti Jéhovah, na ngbanga ti nyen a lingbi e sala tongaso?

¹⁷ Be-nze-pepe ti Jéhovah ayeke mu lege ande na azo kutu mingi ti wara salut. (2 Pierre 3:9, 15) Tongana e mu tapande ti ndoye na ti be-nze-pepe ti Jéhovah, fade na bê so anze pepe e yeke ngbâ ti fa nzo tene ti Royaume ti Nzapa na ti fa na ambeni zo ti yeda na komandema ti Royaume ti Christ. (Matthieu 28:18-20; Marc 13:10) Tongana e ye ti zia lege ti fa tene, a yeke duti ande tongana ti so e ye ti zia katikati na be-nze-pepe ti Jéhovah, na ti ke ti yeda na nda ti kusala ni, so ayeke ti ga na azo ti gbian bê ti ala.​—aRomain 2:4.

18. Sambela wa Paul amu teti azo ti Colosses?

¹⁸ Na yâ mbeti ti lo na aChrétien ti Colosses, ti Asie Mineure, Paul asû na mbeti: “Teti tene so, e nga, a to nda ni na lâ ni so e mä tene so, e zia pepe ti sambela na ti hunda teti i, si i lingbi hinga biani ye so Lo ye na lege ti ndara kue ti yingo na ti hingango nda ti ye, si i tambela na lege so alingbi na Seigneur, ti mu ngia na Lo na yâ ye kue, si i lë na kusala ti nzoni kue, na i wu na lege ti hinga Nzapa.”​—aColossien 1:9-11.

19, 20. (a) Tongana nyen e lingbi ti kpe ti ba be-nze-pepe ti Jéhovah tongana mbeni tara teti e? (b) Ye ti nzoni wa ayeke ga ande na lege dutingo ti e na be-nze-pepe?

¹⁹ Be-nze-pepe so Jéhovah angbâ ti fa ayeke duti ande pepe mbeni ye ti tara teti e tongana e ‘si singo na tâ hingango ye ti ye so lo ye,’ so ayeke ti tene “azo nde nde kue alingbi sö kuâ na awara tâ hingango ye ti tâ tene.” (1 Timothée 2:4, NW) Fade e yeke “lë na kusala ti nzoni kue,” mbilimbili kusala ti fango “nzo tene ti royaume so.” (Matthieu 24:14, NW) Tongana e ngbâ lakue ti sala tongaso na be-biani, fade Jéhovah ayeke sala si ‘e kpengba na lege ti ngangu kue,’ si ‘bê ti e azia pepe, na bê ti e anze pepe, na e duti na tâ ngia.’ Tongana e yeke sala tongaso, fade e yeke ‘tambela na lege so alingbi na Jéhovah,’ na e yeke wara siriri so aga na lege ti hingango so e yeke “mu ngia na Lo na yâ ye kue.”

²⁰ Zia e hinga nzoni na bê ti e kue ndara ti be-nze-pepe ti Jéhovah. A yeke sala kusala teti salut ti e na ti ala so amä fango tene na fango ye ti e. (1 Timothée 4:16) Gingo ti wara alengo ti yingo, so ayeke ndoye, nzobe, be-ti-sala-nzoye, bibe ti salango ye na ngangu pepe, na ngangu ti e ti kanga nzala ti tele, ayeke mu lege na e ti duti na be-nze-pepe na yâ ngia. Fade e yeke wara lege nzoni ahon ti duti na siriri na azo ti sewa ti e nga na aita ti e ti koli na ti wali na yâ ti kongregation. Be-nze-pepe ayeke mu nga maboko na e ti duti na bê so anze pepe na mbage ti akamarade ti e ti kua na ti ekole. Nga, be-nze-pepe ti e ayeke duti na mbeni kusala so ayeke ti sö awasiokpari na ti mu gloire na Nzapa ti be-nze-pepe, Jéhovah.

[Kete Tene na Gbe Ni]

Mo Lingbi ti Fa Nda Ni?

• Na yâ alege wa Christ ayeke mbeni pendere tapande ti be-nze-pepe?

• Ye nyen a yeke mu ande maboko na e ti lë be-nze-pepe?

• Tongana nyen be-nze-pepe ayeke mu maboko na asewa, na abungbi ti aChrétien so asala kusala na ndo oko, nga na a-ancien?

• Tongana nyen be-nze-pepe ti e ayeke ga ande na ye ti nzoni na e mveni nga na ambeni zo nde?

[Foto na lembeti 15]

Atä na gbele kota kpale, Jésus aduti na be-nze-pepe na mbage ti adisciple ti lo

[Foto na lembeti 16]

A wa asurveillant Chrétien ti duti mbeni nzoni tapande ti be-nze-pepe na yâ salango ye na mbage ti aita ti ala

[Foto na lembeti 17]

Tongana e mu tapande ti ndoye na ti be-nze-pepe ti Jéhovah, fade e yeke ngbâ ti fa nzo tene

[Foto na lembeti 18]

Paul asambela ti tene aChrétien aduti ‘na be-nze-pepe na yâ tâ ngia’