Ngbâ ti Fa na Gigi Nzoye

“Lengo ti lumière ni ayeke mara kue ti nzoye, ti mbilimbili, na ti tâ tënë.”​—A-ÉPHÉSIEN 5:9, NW.

PENDERE ye ti nzoni ahon so zo alingbi ti sala ayeke ti mû gonda na Jéhovah. Laso, azo kutu mingi ayeke sala ni na sepelango Nzapa teti nzoye ti lo. Teti e yeke aTémoin be-ta-zo ti Jéhovah, na bê kue e yeda na wasungo psaume so ahe bia: “O! nzobe ti Mo ayeke kota mingi! Nzobe so Mo bata teti ala so akpe mbito ti Mo!”​—Psaume 31:20 (31:19, NW).

² Kota kpengo mbito ti Jéhovah apusu e ti sepela lo teti nzoye ti lo. A pusu nga e ti ‘sepela Jéhovah, ti hiri deba nzoni na ndo ti lo, na ti fa gloire ti lengo gbia ti lo.’ (Psaume 145:10-13) A yeke ndali ni si e mû mbage ti e na wâ na yâ kusala ti fango tënë na ti salango adisciple. (Matthieu 24:14; 28:19, 20) Biani, a lingbi e duti na nzoni tambela ti mû ngangu na kusala ti e ti fango tënë. Tongaso pëpe, e lingbi ti bi zonga na ndo iri ti Jéhovah so ayeke nzoni-kue.

³ Azo mingi atene ala voro Nzapa, me tambela ti ala ague legeoko pëpe na akpengba-ndia so ayeke na yâ Tënë ti lo so a sû na gbe ti yingo. Na ndo ambeni zo so asala ye pëpe alingbi na atënë ti ala ti sala ye ti nzoni, bazengele Paul asû na mbeti: “Mo so mo fa ye na mbeni zo, mo fa ye na mo mveni pëpe? Mo so mo fa tënë, mo tene, A lingbi zo asala nzi pëpe, mo sala nzi? Mo so mo tene, A lingbi zo asala lango-sioni pëpe, mo sala lango-sioni? . . . Legeoko tongana Mbeti ti Nzapa atene, Ala zonga iri ti Nzapa na popo ti aGentil ngbanga ti i.”​—aRomain 2:21, 22, 24.

⁴ Ahon ti bi zonga na ndo iri ti Jéhovah, e sala kue ti mû gonda na ni na lege ti nzo tambela ti e. Ye so ayeke sala nzoni na ndo azo so ayeke na gigi ti kongregation ti aChrétien. Kozoni kue, a yeke mû maboko na e ti kanga yanga ti awato ti e. (1 Pierre 2:15) Ye ti kota ahon, nzo tambela ti e agboto azo na yâ bungbi ti Jéhovah, na zingo lege na ala ti mû gonda na lo na ti wara fini ti lakue lakue.​—Kusala 13:48.

⁵ Teti e yeke mbilimbili-kue pëpe, tongana nyen e lingbi ti kpe tambela so alingbi ti bi zonga na ndo Jéhovah na ti ga ye ti pikango gere teti azo so ayeke gi tâ tënë? Biani, tongana nyen e lingbi ti fa na gigi nzoye?

Mbeni Lengo ti Lumière

⁶ Teti e yeke aChrétien so amû tele na Nzapa, e wara mbeni ye so amû maboko na e ti kpe ‘akusala ti bingo so alë pëpe.’ Aye so andu mara ti akusala so abi zonga na ndo Nzapa, tongana mvene, nzi, sioni yanga, tënë ti saleté na ndo bungbingo ti koli na wali, tambela ti kamela, tënë ti hengo zo, na dutingo ngbâa ti sämba. (aEphésien 4:25, 28, 31; 5:3, 4, 11, 12, 18) Ahon ti bi tele ti e na yâ akusala tongaso, e “tambela tongana amolenge ti lumière.” Bazengele Paul atene so “lengo ti lumière ni ayeke mara kue ti nzoye, ti mbilimbili, na ti tâ tënë.” (aÉphésien 5:8, 9, NW) Tongaso a yeke na tambelango na yâ lumière si e lingbi ti ngbâ ti fa na gigi nzoye. Me a yeke mara ti lumière wa?

⁷ Atâa so e yeke mbilimbili-kue pëpe, e lingbi ti fa na gigi nzoye tongana e tambela na yâ lumière ti yingo. Wasungo psaume ahe na bia: “Tënë ti mo ayeke lampe teti gere ti mbi, na lumière teti lege ti mbi.” (Psaume 119:105, NW) Tongana e ye ti ngbâ ti fa na gigi “lengo ti lumière” na yâ “mara kue ti nzoye,” a lingbi e wara ye ti nzoni lakue na yâ lumière ti yingo so ayeke na yâ Tënë ti Nzapa, so a fa nda ni nzoni na yâ ambeti ti aChrétien, na so a sala lakue lisoro na ndo ni na ngoi ti abungbi so e voro Nzapa dä. (Luc 12:42; aRomain 15:4; aHébreu 10:24, 25) A lingbi e bi nga bê mbilimbili na ndo tapande nga na afango ye ti Jésus Christ, “lumière ti sese” na “sungo ti gloire ti [Jéhovah].”​—Jean 8:12, NW; aHébreu 1:1-3.

Mbeni Lengo ti Yingo

⁸ Lumière ti yingo amû biani maboko na e ti fa na gigi nzoye. Nga, e lingbi ti fa na gigi lengo so teti yingo ti nzoni-kue, wala ngangu ti Nzapa ti sala na kusala, afa lege na e. Nzoye ayeke mbeni oko ti “lengo ti Yingo.” (aGalate 5:22, 23) Tongana e yeda na fango lege ti yingo ti nzoni-kue ti Jéhovah, a yeke lë ande na yâ e pendere lengo ti lo so ayeke nzoye.

⁹ A lingbi kota nzala ti e ti nzere na Jéhovah na fango na gigi nzoye, mbeni oko ti lengo ti yingo, apusu e ti sala ye alingbi na atënë ti Jésus: “I hunda, na fade a mû na i; i gi, na fade i wara; i golo yanga ti da, na fade a lungula na i. Teti azo kue so ahunda awara, na zo so agi awara, na zo so agolo yanga ti da, fade a lungula na lo. Babâ nyen na popo ti i, tongana molenge ti lo ahunda susu, fade lo mû na lo ngbo na place ti susu ni? Wala tongana lo hunda para, lo mû na lo palakongo? Tongaso, tongana i so i yeke [mbilimbili-kue pëpe na tongaso] sioni, i hinga lege ti mû matabisi ti nzoni na amolenge ti i, fade Babâ ti i na yayu aye mingi ahon pëpe ti mû Yingo Vulu [yingo ti nzoni-kue, NW] na ala so ahunda Lo?” (Luc 11:9-13) Zia e sala ye alingbi na wango ti Jésus na sambelango ti wara yingo ti Jéhovah si e lingbi ngbâ ti fa na gigi lengo ti lo so ayeke nzoye.

‘Ngbâ ti Sala Nzoni’

¹⁰ Na lege ti lumière ti yingo so ayeke na yâ Tënë ti Nzapa nga na mungo maboko ti yingo ti nzoni-kue ti Nzapa, e lingbi ti ‘ngbâ ti sala nzoni.’ (aRomain 13:3) Na mandango Bible lakue, e hinga ye mingi ahon na ndo lege so e lingbi ti mû peko ti tapande ti nzoye ti Jéhovah. Article so ahon asala tënë ti ambage nde nde ti nzoye ti Nzapa so a fa pekoni na yâ tënë so Nzapa atene na Moïse, so ayeke na Exode 34:6, 7 (NW), na ndo so e diko: “Jéhovah, Jéhovah, Nzapa ti be-nzoni na ti grâce, ngonzo ti lo alondo fade fade pëpe, tâ tënë na nzobe ti lo awu mingi, lo bata nzobe teti azo saki mingi, lo mû pardon na sioye, na kengo ndia na siokpari, me lo zi wasiokpari na gbe ti ngbanga oko pëpe.” Mbeni bingo lê ndulu na ndo ambage ti nzoye ti Jéhovah so ayeke mû ande maboko na e ti ‘ngbâ ti sala nzoni.’

¹¹ Tënë ti Nzapa so afa na e nene ti manda tapande ti Jéhovah na dutingo na be-nzoni nga na grâce. Jésus atene: “Ngia ayeke na azo so asala be-nzoni na azo, teti fade A sala be-nzoni na ala.” (Matthieu 5:7; Luc 6:36) Teti e hinga so Jéhovah asala ye na grâce, ye apusu e ti sala ye na grâce nga so amû ngia na yâ asalango ye ti e na azo, nga ala so e fa tënë na ala. Ye so ague oko na wango ti Paul: “I sala si tënë ti yanga ti i ayeke nzoni lakue, i leke na ingo, si i lingbi hinga lege ti kiri tënë na azo oko oko kue.”​—aColossien 4:6.

¹² Teti so ngonzo ti Nzapa alondo fade fade pëpe, nzala ti e ti ‘ngbâ ti sala nzoni’ apusu e ti hon ndo ti akete glisango lege ti afon e wamabe na ti luti gi na ndo ti anzoni lengo ti ala. (Matthieu 7:5; Jacques 1:19) Nzobe ti Jéhovah apusu e ti fa na gigi ndoye so ayeke be-biani, même na gbe ti akpale ti kota ahon. Ye so ayeke biani pendere mingi.​—aProverbe 19:22.

¹³ Teti so “tâ tënë” ti Babâ ti e ti yayu “awu mingi,” e gi ti ‘fa na gigi so e yeke azo ti kusala ti Nzapa na lege ti tâ tënë.’ (2 aCorinthien 6:3-7) Na popo ti aye mbasambala so Jéhovah ake e wara “menga so asala tënë ti wataka” na “témoin ti wataka so asala tënë ti mvene.” (aProverbe 6:16-19) Tongaso nzala ti e ti nzere na Nzapa apusu e ti ‘ke mvene na ti tene tâ tënë.’ (aÉphésien 4:25, NW) E zia lâ oko pëpe ti fa nzoye na yâ lege so ayeke kota mingi.

¹⁴ A lingbi tënë so Nzapa atene na Moïse apusu nga e ti mû pardon, teti Nzapa ayeke ndulu ti mû pardon. (Matthieu 6:14, 15) Biani, Jéhovah ase awasiokpari so agbian bê ti ala pëpe. Tongaso a yeke nzoni e mû mbage ngangu ti akpengba-ndia ti lo ti nzoye tongana a ndu tënë ti batango saleté pëpe na yâ kongregation na lege ti yingo.​—Lévitique 5:1; 1 aCorinthien 5:11, 12; 1 Timothée 5:22.

“I Bata Nzoni”

¹⁵ Ti ngbâ ti fa na gigi nzoye atâa sioye so angoro e, a lingbi e zia si yingo ti Nzapa asi bê ti e na e bata lege so e tambela dä. A lingbi na ni, Paul awa mingi aChrétien ti Éphèse: “Tongaso, i bata nzoni si i tambela pëpe tongana awabuba me tongana awandara, i vo ngoi so alingbi teti i mveni, teti angoi ni ayeke sioni. Teti tënë so, i zia ti duti azo so asala ye kirikiri, me i ngbâ ti gbu nda ti ye so bê ti Jéhovah aye. Nga, i zia vin asala i pëpe, teti sioye ayeke na yâ ni, me i zia yingo asi bê ti i lakue, na salango tënë na popo ti i na lege ti apsaume na abia ti sepela Nzapa na abia ti yingo, i he bia na lege ti mozoko na yâ bê ti i teti Jéhovah.” (aÉphésien 5:15-19, NW) Wango so alingbi biani na e na lâ ti nda ni so ayeke na kpale.​—2 Timothée 3:1.

¹⁶ Tongana e ye ti ngbâ ti sala nzoye, a lingbi e bata nzoni si e tambela tongana ala so afa na gigi ndara ti Nzapa. (Jacques 3:17) A lingbi e kpe ti sala akota siokpari na e zia yingo ti nzoni-kue asi bê ti e, na mungo lege na ni ti fa lege na e. (aGalate 5:19-25) Na salango ye alingbi na wango-tene ti yingo so a yeke mû na ngoi ti abungbi ti aChrétien nga na akota bungbi, e lingbi ti ngbâ ti sala ye so ayeke nzoni. Atënë ti Paul na aÉphésien alingbi nga ti dabe ti e so na mingi ti abungbingo tele ti e ti voro Nzapa, e wara nzoni na lege ti “abia ti yingo” so e he na bê kue, so mingi ni aluti na ndo ti alengo ti yingo, tongana nzoye.

¹⁷ Me ti afon e wamabe, so awara lege pëpe ti gue lakue na abungbi ti aChrétien ndali ti mbeni kota kobela so a lingbi ti kaï ni pëpe, ayeke tongana nyen? Vundu alingbi ti sala ala teti so ala lingbi lakue pëpe ti bungbi na lege ti mitele na aita ti ala ti koli na ti wali na lege ti yingo ti voro Jéhovah. Me ala lingbi ti hinga na bê kue so Jéhovah ahinga dutingo ti ala, lo yeke bata ala na yâ tâ tënë, lo yeke mû na ala yingo ti nzoni-kue ti lo, na lo yeke mû maboko na ala ti ngbâ ti sala ye so ayeke nzoni.​—Esaïe 57:15.

¹⁸ Ti ngbâ ti fa na gigi nzoye ahunda ti tene e sala hange na azo so e yeke fono na ala na ti vï peko ti e na ala so “andoye nzoye pëpe.” (2 Timothée 3:2-5, NW; 1 aCorinthien 15:33) Batango mara ti wango tongaso amû maboko na e ti kpe ti “mû vundu na Yingo Vulu [“yingo ti nzoni-kue,” NW] ti Nzapa” na salango ye so ague nde na afango lege ti lo. (aEphésien 4:30) Nga, tongana e maï akpengba songo na azo so fini ti ala afa polele so ala yeke azo so andoye nzoye na so yingo ti nzoni-kue ti Jéhovah afa lege na ala ayeke mû maboko na e ti sala ye so ayeke nzoni.​—Amos 5:15; aRomain 8:14; aGalate 5:18.

Nzoye Alë Anzoni Lengo

¹⁹ Tambelango na yâ lumière ti yingo, yengo dä na fango lege ti yingo ti Nzapa, nga batango lege so e tambela dä ayeke mû ande maboko na e ti kpe ye so ayeke sioni na ti ‘ngbâ ti sala nzoni.’ Na mbage, ye so alingbi ti lë anzoni lengo. Bâ tapande ti Zongezile, mbeni Témoin ti Jéhovah na Afrika ti Mbongo. Na mbeni ndapelele tongana lo yeke gue na ekole, lo gue na banque ti bâ kete wungo ti nginza so lo zia dä. Masini ti nginza ni afa na lo so lo yeke na mbeni wungo ti pata 42 000R (4 200 000 F CFA) na ndo ni, na wungo so ayeke na lege ni pëpe. Mbeni zo ti batango banque ni nga na ambeni zo nde awa lo ti zi nginza ni na ti zia ni na yâ mbeni banque nde. Gi koli na wali so ayeke aTémoin so lo lango na ndo ti ala si atene na lo ti zi nginza ni pëpe.

²⁰ Na ndade ni, Zongezile afa na banque ni glisango lege ti lo. A ga ti bâ so numéro ti konde ti lo ayeke oko na ti mbeni kota wadengo buze so aglisa lege na azia nginza ti lo na yâ konde ti Zongezile. Na bango so Zongezile ate nginza so oko pëpe, bê ti wadengo buze ni adö na lo hunda na lo: “Mo yeke ti lege ti vorongo wa?” Zongezile afa so lo yeke mbeni Témoin ti Jéhovah. Akota zo ti kua ti banque ni agonda lo mingi, na ala tene: “E ye si azo kue asala ye na lege ni tongana aTémoin ti Jéhovah.” Biani, akusala so ayeke na lege ni nga ti nzoye alingbi ti sala si ambeni zo amû gonda na Jéhovah.​—aHébreu 13:18.

²¹ A hunda pëpe ti tene akusala ti nzoye apika bê si a lë lengo nzoni. Ti mû mbeni tapande: Mbeni Témoin maseka koli so ayeke wafango tënë ti ngoi kue na yâ mbeni oko ti azoa ti Samoa abâ so a lingbi lo gue na da-nganga ti kodoro ni. Azo asala molongo ti bâ wanganga ni, na Témoin ni abâ so tele ti mbeni mbakoro wali so ayeke na peko ti lo aso mingi. Lo leke ti zia place ti lo na wali ni si wanganga ni abâ lo hio. Na mbeni ngoi nde na pekoni, Témoin ni atingbi na mbakoro wali so na gala. Wali ni adabe ti lo na Témoin ni nga na nzoni kusala so lo sala na da-nganga ni. Lo tene: “Fadeso mbi hinga so aTémoin ti Jéhovah andoye biani azo so ayeke ndulu na ala.” Atâa so kozoni lo yeda pëpe na tokua ti Royaume, nzoye so Témoin ni afa na lo alë nzoni lengo. Lo yeda ti manda Bible na da na lo to nda ti wara hingango ye ti Tënë ti Nzapa.

²² Biani, mo lingbi ti fa nga ambeni ye so asi so afa nene ti fango na gigi nzoye. Mbeni kota lege ti ‘ngbâ ti sala nzoni’ ayeke ti mû mbage lakue na kusala ti fango nzo tënë ti Royaume ti Nzapa. (Matthieu 24:14) Zia e ngbâ lakue ti mû mbage ti e na wâ na yâ kusala ti ngele ngangu so, na hingango so a yeke mbeni lege ti sala nzoni, mbilimbili na azo so ayeda na tokua ni. Mingi ahon, kusala ti e nga nzo tambela ti e amû gonda na Jéhovah, tâ lingu ti nzoye.​—Matthieu 19:16, 17.

Zia E Ngbâ ti “Sala Ye ti Nzoni”

²³ Kusala ti e ayeke biani mbeni nzo kusala. A lingbi ti sö e na ala so amä tokua ti Bible na tongaso ti tambela na ndo lege so ague na fini ti lakue lakue. (Matthieu 7:13, 14; 1 Timothée 4:16) Tongaso, tongana e yeke na gbele ambeni desizion ti mû ni, nzala ti sala ye so ayeke nzoni alingbi peut-être ti sala si e hunda tele ti e: ‘Tongana nyen desizion so ayeke ndu kusala ti mbi ti fango tënë? Desizion so mbi yeke mû ayeke biani nzoni? Fade a yeke mû lege na mbi ti mû maboko na azo ti yeda na “nzo tënë ti lakue lakue” na ti lë kpengba songo na Jéhovah Nzapa?’ (Apocalypse 14:6, NW) Kota ngia ayeke ga na lege ti mbeni desizion so amaï aye ti Royaume.​—Matthieu 6:33; Kusala 20:35.

²⁴ Zia e bâ tongana mbeni kete ye pëpe aye ti nzoni so nzoye aga na ni. E lingbi ti ngbâ ti fa na gigi lengo so na mungo maboko na kongregation ti aChrétien nga na salango ye so e lingbi ti sala teti nzoni ti kongregation ni. Biani e sala nzoni tongana e gue na e mû mbage ti e lakue na abungbi ti aChrétien. Gango ti e mveni na abungbi akpengba afon e wamabe, nga akiringo tënë ti e so e leke nzoni akpengba ala na lege ti yingo. E sala nga nzoni tongana e mû amosoro ti e nga maboko ti bata si Da ti Royaume aduti nzoni nga na saleté pëpe. (2 aGbia 22:3-7; 2 aCorinthien 9:6, 7) Biani, “tongana e wara lege ni, a lingbi e sala ye ti nzoni na azo kue; na ahon kue, a lingbi e sala ye ti nzoni na aita ti e awamabe.”​—aGalate 6:10.

²⁵ E lingbi pëpe ti bi bê na aye kue so alingbi ti si, so a hunda ti tene e fa na gigi nzoye. Tongaso, tongana e yeke na gbele afini kpale, zia e gi lumière na yâ Mbeti ti Nzapa, e sambela ti wara yingo ti nzoni-kue ti Jéhovah, nga na ngangu ti e kue e sala ye alingbi na ye so bê ti lo aye, so ayeke nzoni nga mbilimbili-kue. (aRomain 2:9, 10; 12:2) E lingbi ti duti na beku so Jéhovah ayeke hiri ande gbâ ti adeba nzoni na ndo ti e na ngoi so e yeke ngbâ ti fa na gigi nzoye.

Mo Yeke Kiri Tënë Tongana Nyen?

• Tongana nyen e lingbi ti sala ye ti nzoni ahon kue?

• Ngbanga ti nyen a hiri nzoye ‘lengo ti lumière’?

• Ngbanga ti nyen a hiri nzoye ‘lengo ti yingo’?

• Nzoni tambela ti e asala nyen?

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1. Tongana nyen azo kutu mingi laso afa so ala yeda na tënë ti Psaume 31:20 (31:19, NW)?

2, 3. Ye nyen alingbi ti si tongana e duti pëpe na nzoni tambela ti mû ngangu na kusala ti e ti salango adisciple?

4. Ye nyen nzo tambela ti e asala?

5. Ahundango tënë wa a lingbi e bâ ni fadeso?

6. Ambeni “kusala ti bingo so alë pëpe” ayeke so wa, me lengo wa a lingbi aduti polele na popo ti aChrétien?

7. A lingbi e sala nyen ti ngbâ ti fa na gigi nzoye?

8. Ngbanga ti nyen e lingbi ti fa na gigi nzoye?

9. Tongana nyen e lingbi ti sala ye alingbi na atënë ti Jésus so ayeke na Luc 11:9-13?

10. Na Exode 34:6, 7 (NW), a sala tënë ti ambage wa ti nzoye ti Jéhovah?

11. Tongana nyen a lingbi hingango so Jéhovah ayeke na be-nzoni nga na grâce asala ye na ndo ti e?

12. (a) Teti so ngonzo ti Nzapa alondo fade fade pëpe, a lingbi e sala ye tongana nyen na mbage ti azo? (b) Nzobe ti Jéhovah apusu e ti sala nyen?

13. A lingbi e sala ye tongana nyen ti fa so ‘tâ tënë ti Jéhovah awu mingi’?

14. Ngbanga ti nyen a lingbi e mû pardon?

15, 16. Tongana nyen wango so Paul amû na aÉphésien 5:15-19 (NW), amû maboko na e ti ngbâ ti sala nzoye?

17. Tongana dutingo ti ala akanga lege na ala ti gue lakue na abungbi, a lingbi aChrétien so ayeke na akota kobela ahinga nyen nzoni na bê ti ala?

18. Ye nyen ayeke mû ande maboko na e ti ngbâ ti fa na gigi nzoye?

19-21. Mû ambeni tapande ti fa ye so fango na gigi nzoye aga na ni.

22. Mbeni mbilimbili kota lege ti ‘ngbâ ti sala nzoni’ ayeke so wa?

23. Ngbanga ti nyen kusala ti Chrétien ayeke mbeni nzo kusala?

24, 25. Ambeni lege ti sala nzoni na yâ ti kongregation ayeke so wa, na tongana e ngbâ ti fa na gigi nzoye, e lingbi ti hinga nyen na bê ti e kue?

[Foto na lembeti 17]

Tënë ti Nzapa nga na yingo ti lo ti nzoni-kue amû maboko na e ti fa na gigi nzoye

[Afoto na lembeti 18]

Fango na gigi nzoye alë anzoni lengo