Gi Nzapa na Bê nga na Bibe ti Mo Kue
Tâ lege ti vorongo ti aChrétien awa salango kusala na bê nga na bibe kue ti kpengba mabe so anzere na Nzapa.
BIANI, zo so azia na sese lege ti vorongo ti aChrétien, Jésus Christ, afa so a lingbi e ndoye Nzapa na ‘bê ti e kue’ nga na ‘âme ti e kue.’ Me a ngbâ gi na ndo so pëpe, lo tene a lingbi e ndoye nga lo na “bibe ti e kue,” wala hingango ndo ti e. (Matthieu 22:37) Tâ tënë, a lingbi angangu ti bibe ti e asala kota kusala na yâ vorongo ti e.
Tongana lo hunda awamango lo ti gbu li na ndo fango ye ti lo, fani mingi Jésus atene: “Bê ti i atene nyen?” (Matthieu 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Legeoko nga, bazengele Pierre asû mbeti na afon lo wamabe ti ‘zingo bibe ti ala, so ayeke na sioni oko pëpe.’ (2 Pierre 3:1) Bazengele Paul, so ague na ayongoro tambela mingi ahon tanga ti akozo missionnaire kue, awa aChrétien ti sala kusala na ‘ngangu ti bibe’ ti ala na ti “hinga [ala mveni] ye so Nzapa aye, ye so ayeke nzoni, ye so alingbi na lê ti Lo, na ye so alingbi kue.” (aRomain 12:1, 2) A yeke gi na gingo nda ti atënë ti mabe ti ala nzoni tongaso si aChrétien alingbi ti kpengba mabe so anzere na Nzapa na so ayeke mû maboko na ala ti hon ndo ti atara so asi na yâ fini.—aHébreu 11:1, 6.
Ti mû maboko na ambeni zo ti kpengba mabe ti ala tongaso, akozo wafango tënë Chrétien ‘awa ala na lege ti Mbeti ti Nzapa, ala lungula nda ti tënë ni, ala fa na ala’ anda ti ye so ala fa. (Kusala 17:1-3) Mara ti gingo nda ti ye na lege ni tongaso apusu azo ti bê ti mbilimbili ti yeda na ni nzoni. Na tapande, ambeni zo ti Berée, gbata ti Macédoine, ‘ayeke na nzala ti mä tënë so [ti Nzapa], na ala gi Mbeti ti Nzapa lâ na lâ ti bâ tongana tënë so [so Paul na afon lo afa nda ni] ayeke biani.’ (Kusala 17:11) A yeke nzoni ti bâ aye use na yâ versê so. Kozoni kue, azo ti Berée ayeke lani na nzala ti mä Tënë ti Nzapa; use ni, ala yeda gi tongaso pëpe so ye kue so ala mä ayeke tâ tënë, me ala gi nda ni na yâ Mbeti ti Nzapa. Luc, mbeni Chrétien na missionnaire, agonda na tâ be-ti-molenge azo ti Berée ndali ti ye so, na lo hiri ala “azo so ayeke nzoni ahon.” Mo yeke na mara ti nzoni bibe tongaso na mbage ti atënë ti yingo?
Bibe na Bê Asala Kusala Legeoko
Tongana ti so e sala tënë ni kozoni awe, tâ vorongo andu bibe nga na bê. (Marc 12:30) Kiri mo gbu li ti mo na ndo tapande so a mû na yâ article so ahon, ti mbeni molenge so avo pëpe mbilimbili huile so mama ti lo ahunda na lo ti vo. Tongana fade lo dengi mê nzoni na afango lege ti mama ti lo, ka lo lingbi ti zia bê ti lo kue na ndo kusala ni na ti hinga biani so mama ti lo ayeke yeda ande na kua ti lo. A yeke nga tongaso na lege ti vorongo ti e.
Jésus atene: “Fade azo so ayeke sambela biani, fade ala sambela Babâ na yingo na tene-biani.” (Jean 4:23) Tongaso, bazengele Paul asû na mbeti: “Teti tënë so, e nga, . . . e zia pëpe ti sambela na ti hunda teti i, si i lingbi hinga biani ye so Lo ye na lege ti ndara kue ti yingo na ti hingango nda ti ye, si i tambela na lege so alingbi na Seigneur, ti mû ngia na Lo na yâ ye kue.” (aColossien 1:9, 10) Mara ti ‘tâ hingango ye’ so amû lege na azo ti bê ti mbilimbili ti zia bê ti ala kue na yâ vorongo ti ala na dutingo biani na beku teti so ala voro wala ala “sambela ye so [ala] hinga.”—Jean 4:22.
A yeke ndali ni si aTémoin ti Jéhovah ayeke batize pëpe aforoto wala afini zo so ade amanda Mbeti ti Nzapa mbilimbili pëpe. Jésus amû kungba so na adisciple ti lo: “I fa tënë na amara kue si ala ga adisciple, . . . i fa na ala ti bata ye kue so Mbi komande i.” (Matthieu 28:19, 20) Kozoni kue a lingbi ala hinga mbilimbili ye so Nzapa aye. A yeke gi na peko ti ye so si azo so amanda Bible na nzoni bê alingbi ti soro na lege ti tâ hingango ye atënë so andu vorongo. Mo yeke sala kue ti wara mara ti tâ hingango ye so?
Gbungo Nda ti Sambela ti Seigneur
Ti hinga kangbi so ayeke na popo ti dutingo na tâ hingango ye ti Bible nga na dutingo gi na kete hingango ye ti ye so lo tene, zia e bâ ye so azo mingi ahiri ni Sambela ti Seigneur, so ayeke na Matthieu 6:9-13.
Azo kutu mingi ayeke tene lakue na église peko ti sambela so Jésus amû tongana tapande. Me na azo oke si a fa nda ni na ala? Mbilimbili kozo mbage ti sambela so andu iri nga na Royaume ti Nzapa. Teti atënë so ayeke kota mingi, Jésus azia ala na kozo ndo na yâ sambela ni.
A to nda ni tongaso: “Babâ ti e so ayeke na yayu, e ye iri ti Mo aga nzoni-kue.” Bâ so Jésus ahunda ti sambela si iri ti Nzapa aga nzoni-kue. Ti azo mingi, ye so aga na ahundango tënë use wala ahon so. Kozoni kue, iri ti Nzapa ayeke nyen? Na use ni, ngbanga ti nyen a hunda ti sala si a ga nzoni-kue?
A lingbi ti wara kiringo tënë na kozo hundango tënë ni na ando 7 000 na yâ Bible so a sû na ayanga ti Hébreu na ti Araméen. Mbeni oko ayeke na Genèse 22: 14: “Na Abraham adi iri ti ndo so Jéhova-Jiré.” Na ndo iri ti Nzapa, Jéhovah, Exode 3:15 atene: “Iri so ayeke iri ti Mbi lakue, na iri so ayeke ye ti dabe awagame kue na Mbi.”a Me ngbanga ti nyen iri ti Nzapa, so ayeke tapande mveni ti ye so ayeke na sioni oko pëpe na mbilimbili, a lingbi a ga nzoni-kue? Ngbanga ti so, tâ na tongo nda ti mbaï ti azo, a ga na atënë ti zonga na ti sioni na ndo iri so.
Na Éden, Nzapa atene na Adam nga na Ève so ala yeke kui tongana ala te lê ti keke so a gbanzi ni na ala. (Genèse 2:17) Na kamela oko pëpe Satan atene tënë so ague nde mingi na ti Nzapa, lo tene na Ève: “I lingbi kui biani pëpe.” Na lege so, Satan abi tënë na li ti Nzapa, so lo tene mvene. Ye oko, lo ngbâ gi ge pëpe. Lo kiri lo ga na tënë ti zonga mingi ahon na ndo iri ti Nzapa, na tenengo na Ève so Nzapa agbanzi na mbana hingango ye ti ngele mingi na lo. “Teti Nzapa ahinga na lâ ni so i te lê ni [ti keke ti hinga nzoni na sioni], fade lê ti i alungula, na i ga tongana Nzapa, i hinga nzoni na sioni.” So kota tënë ti mvene!—Genèse 3:4, 5.
Na tengo lê ti keke so Nzapa agbanzi ni na ala, Adam na Ève amû mbage ti Satan. Ngbele ye na ngoi ni so azo mingi, atâa ala hinga wala pëpe, akiri aga na zonga na ndo iri ti Nzapa na kengo akpengba-ndia ti mbilimbili ti Lo. (1 Jean 5:19) Azo angbâ lakue ti kasa Nzapa, ala tene a yeke lo si ayeke na gunda ti aye ti pono ti ala, atâa so a lingbi ti si ngbanga ti sioni tambela ti ala mveni. A-Proverbe 19:3 atene: “Ye ti buba ti zo afuti lege ti lo, na bê ti lo aso na L’Eternel.” Mo lingbi ti bâ ngbanga ti nyen Jésus, so andoye Babâ ti lo biani, asambela ti tene iri ti Lo aga nzoni-kue?
“E Ye Royaume ti Mo Aga”
Na peko ti so lo sambela ti tene iri ti Nzapa aga nzoni-kue, Jésus atene: “E ye royaume ti Mo aga. E ye ala sala na sese ye so bê ti Mo aye legeoko tongana ala sala na yayu.” (Matthieu 6:10) Na ndo versê so, e lingbi ti hunda: ‘Royaume ti Nzapa ayeke nyen? Na kamba wa ayeke na popo ti gango ti Royaume ni na salango na sese ye so bê ti Nzapa aye?’
Na yâ Bible, tënë “royaume” aye mbilimbili ti tene “komandema ti mbeni gbia.” Tongaso, a yeke na lege ni tongana a sala tënë ti Royaume ti Nzapa, a sala tënë ti mbeni komandema, wala ngorogbia, ti Nzapa, so gbia ni ayeke mbeni zo so lo mveni lo soro. Gbia so ayeke gi Jésus Christ mveni so alondo na popo ti awakinda, “Gbia ti agbia na Seigneur ti aseigneur.” (Apocalypse 19:16; Daniel 7:13, 14) Na ndo Royaume ti Messie ti Nzapa so a zia ni na tïtî Jésus Christ, prophète Daniel asû na mbeti: “Na lâ ti agbia so [angorogbia ti azo so akomande fadeso], fade Nzapa ti yayu ayä royaume so afuti lâ oko pëpe, na Lo zia royaume ni na tïtî ambeni zo nde pëpe; me fade royaume so afâ mbeni royaume so kue ndulu ndulu, na a sala si royaume nde nde so kue awe; na fade royaume so angbâ lakue lakue,” so ti tene, biaku biaku.—Daniel 2:44.
Biani, Royaume ti Nzapa ayeke kamata ande komandema ti sese kue, lo yeke lungula azo ti sioni kue na lo yeke komande “teti lakue lakue,” so ti tene, biaku biaku. A yeke tongaso si Royaume ti Nzapa ayeke lege so Jéhovah ayeke mû ti sala si iri ti lo aga nzoni-kue. Lo yeke lungula atënë ti zonga kue ti mvene so Satan na azo ti sioni abi na ndo iri ni.—Ezéchiel 36:23.
Tongana tanga ti angorogbia kue, Royaume ti Nzapa ayeke na azo ti lo. Ala yeke azo wa? Bible akiri tënë: “Azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, fade sese ni aga ye ti héritier ti ala, fade ala wara ngia na yâ siriri so awu mingi.” (Psaume 37:11) Ti gue oko na tënë so, Jésus atene: “Ngia ayeke na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, teti fade sese so aga ye ti héritier ti ala.” Biani, azo so ayeke na tâ hingango ye ti Nzapa, na a yeke ye so a hunda ti wara fini.—Matthieu 5:5; Jean 17:3.
Mo lingbi ti bâ na li ti mo so sese kue asi singo na azo ti be-ti-molenge so andoye biani Nzapa nga na amba ti ala? (1 Jean 4:7, 8) A yeke ye so giriri Jésus asambela ndali ni tongana lo tene: “E ye royaume ti Mo aga. E ye ala sala na sese ye so bê ti Mo aye legeoko tongana ala sala na yayu.” Mo hinga biani fadeso ngbanga ti nyen Jésus afa na adisciple ti lo ti sambela tongaso? Ye ti kota ahon, mo bâ tongana nyen gango tâ tënë ti sambela so alingbi ti ndu mo?
Azo Kutu Mingi Ayeke Fa Nda ti Ye Fadeso na Lege ti Mbeti ti Nzapa
Giriri, Jésus atene so a yeke sala mbeni kota kapa ti fango ye na lege ti yingo na ndo sese mobimba. Kusala so ayeke fa tënë ti gango ti Royaume ti Nzapa. Lo tene: “Fade a fa tene-nzoni so ti royaume na sese so kue teti tënë ti témoin na amara kue; na tongaso fade nda ni aga.”—Matthieu 24:14.
Na ndo sese mobimba, aTémoin ti Jéhovah ahon kutu omene ayeke kangbi nzo tënë so na azo so ayeke ndulu na ala. Ala tisa mo ti manda ye mingi ahon na ndo Nzapa nga na Royaume ti lo, na “gingo nda ti Mbeti ti Nzapa nzoni” na lege ti ngangu ti bibe ti mo. Fade salango tongaso ayeke kpengba mabe ti mo na a yeke zia ngia na bê ti mo tongana mo bi bê na ndo beku ti duti na fini na ndo sese so ayeke ga paradis, so fade a yeke ‘si na ndara ti L’Eternel, legeoko tongana kota ngu ingo asi na ngu.’—Esaïe 11:6-9.
[Kete Tene na Gbe Ni]
a Ambeni wandara aye iri “Yahweh” ahon “Jéhovah.” Ye oko, awagbiango yanga ti Bible mingi ti laso alungula iri ti Nzapa na alege kue so a sala ni na yâ aBible ti ala, na ala zia a-iri so alingbi nga na ambeni zo tongana “Seigneur” wala “Nzapa” na place ni. Ti hinga ye mingi ahon na ndo iri ti Nzapa, i hunda mo ti diko brochure Le nom divin qui demeure à jamais, so aTémoin ti Jéhovah asigigi na ni.
[Encadré/Foto na lembeti 8]
MANDA TAPANDE TI KOTA WAFANGO YE
Fani mingi Jésus afa ye na gbotongo lê ti azo na ndo ambilimbili kota tënë ti Bible. Na tapande, na peko ti londongo ti lo na popo ti awakinda, lo fa na adisciple ti lo use, so agi bê ti ala na ndo kuâ ti lo, nda ti kusala ti lo na yâ ye so Nzapa aleke ti sala. Luc 24:27 (NW) atene: “Na tongo nda ni na Moïse nga na aProphète kue, lo fa na ala nda ti aye so a tene na ndo ti lo na yâ Mbeti ti Nzapa kue.”
Bâ so Jésus asoro mbeni mbilimbili tënë, “lo mveni,” Messie ni, na so lo fa peko ti “Mbeti ti Nzapa kue” na yâ lisoro ti lo. Ti tâ tënë ni, Jésus atingbi oko aversê ti Bible so andu tënë ni legeoko tongana alê ti puzzle, so amû lege na adisciple ti lo ti bâ tapande ti tâ tënë ti yingo so ayeke polele. (2 Timothée 1:13) Ye ti pekoni ayeke so, a zi gi lê ti ala pëpe me a ndu nga bê ti ala mingi. Mbaï ni atene na e: “Ala tene na popo ti ala, Tongana Lo yeke sala tënë na e na lege kâ, na tongana Lo yeke fa na e tënë ti Mbeti ti Nzapa, bê ti e ayeke tongana wâ pëpe?”—Luc 24:32.
A-Témoin ti Jéhovah asala kue ti haka peko ti akode ti Jésus na yâ kusala ti ala. Akozo gbakuru ti ala ti manda na ye ayeke brochure Ye Wa Nzapa Ahunda na E? nga na buku Hingango Ye So Ague na Fini ti Lakue Lakue. Ala sala tënë na ndo gbâ ti akota li ti tënë so andu Bible, tongana: “Nzapa Ayeke Zo Wa?,” “Ngbanga ti Nyen Nzapa Azia Lege na Pasi?,” “Mo Lingbi ti Wara Tâ Lege ti Vorongo Tongana Nyen?,” “So Ayeke La ti Nda Ni!,” na “Lekengo Mbeni Sewa so Agonda Nzapa.” Aye ti manda oko oko ayeke na aversê mingi.
E tisa mo ti bâ aTémoin ti Jéhovah ti vaka ti mo wala ti sû mbeti na oko ti abozo mbeti so ayeke na lembeti 2 ti périodique so ti manda Bible senge senge na da na ndo atënë so wala ambeni tënë nde.
[Foto]
Ndu bê ti wamandango ye ti mo na gbotongo lê ti lo na ndo ambilimbili kota tënë ti Bible
[Afoto na lembeti 7]
Mo gbu nda ti sambela so Jésus amû tongana tapande?
“Babâ ti e so ayeke na yayu, e ye iri ti Mo aga nzoni-kue . . . ”
“E ye royaume ti Mo [ti Messie] aga . . . ”
“E ye ala sala na sese ye so bê ti Mo aye legeoko tongana ala sala na yayu”