Mû tapande so a zia teti agbia ti giriri

“Fade lo sala copie ti tënë ti Ndia so kue na mbeti, . . . A lingbi lo bata mbeti so na tele ti lo, na lo diko tënë ti mbeti so na lâ ti lo kue”.​—DEUTÉRONOME 17:18, 19.

PEUT-ÊTRE a lingbi ti duti ngangu na mo kete ti bâ tele ti mo so mo yeke mbeni gbia wala gbia-wali. Mbeni Chrétien be-ta-zo wa, na mbeni wamandango Bible wa alingbi ti pensé so lo yeke sala ye tongana agbia ti giriri, anzoni Gbia tongana David, Josias, Ezéchias, na Josaphat? Ye oko, mo lingbi ti mû tapande ti ala, na a lingbi mo sala ni na yâ mbeni ye oko kamême. Ye ni so ayeke nyen? Nga ngbanga ti nyen a lingbi mo gi ti mû tapande ti ala na lege so?

² Na ngoi ti Moïse, ngoi mingi kozoni même si Nzapa ayeda ti tene mbeni gbia akomande azo ti Israël, Lo bâ so mbeni lâ fade azo ti Lo ayeke duti na nzara ti wara mbeni gbia na ndo ti ala. Ni la, yingo ti lo apusu Moïse ti mû akpengba wango na ndo ni na yâ mbele ti Ndia. A mû lani akpengba wango so teti agbia.

³ Nzapa atene: “Tongana mo si na sese so L’Eternel Nzapa ti mo amû na mo, . . . na mo tene, Fade mbi hiri mbeni zo ti ga gbia ti mbi legeoko tongana amara kue so angoro mbi asala; a lingbi mo hiri gbia so L’Eternel Nzapa ti mo aye . . . Na fade tënë asi tongaso, tongana gbia ni aduti na trône na royaume ti lo, fade lo sala copie ti tënë ti Ndia so kue na mbeti, . . . A lingbi lo bata mbeti so na tele ti lo, na lo diko tënë ti mbeti so na lâ ti lo kue, si lo lingbi manda ti kpe mbito ti L’Eternel Nzapa ti lo, na ti bata na ti sala na lege ti tënë ti Ndia so, na kpengba-ndia so kue”.​—Deutéronome 17:14-19.

⁴ Biani, a yeke ku na mbage ti gbia so Jéhovah ayeke soro teti awavorongo lo ti sala mbeni copie ti ambeti so mo lingbi ti wara ni na yâ Bible ti mo. Na pekoni, a yeke ti gbia ni ti diko copie so lâ oko oko, lakue lakue. Nda ti salango tongaso ayeke pëpe ti tene gbia ni akpengba ngangu ti lo ti bata ye na li si lo girisa ni pëpe, me a yeke ti tene lo manda ni na lo wara ye ti nzoni dä. A lingbi gbia so Jéhovah ayeke yeda na lo angbâ lakue ti manda ye tongaso ti maï na ti duti na nzoni bango ndo. A lingbi lo manda ambeti so a sû na gbe ti yingo, si na nda ni lo ga mbeni gbia so asala ye kue nzoni, na ayeke na ndara.​—2 aGbia 22:8-13; aProverbe 1:1-4.

Manda ye tongana mbeni gbia

⁵ Ti mo, ye nyen a yeke ku ande na mbage ti David tongana lo ga gbia na ndo Israël? Biani, a yeke ti lo ti sala mbeni copie ti ambeti ti Pentateuque (Genèse, Exode, Lévitique, Nombre, na Deutéronome). Tara ti bâ na li bibe so David awara lani ti sala kusala na alê ti lo nga na amaboko ti lo ti sû mbeni copie ti Ndia ni. Peut-être Moïse asû nga lani buku ti Job nga na Psaume 90 na 91. David asû nga lani ambeti so kue? Peut-être. Nga buku ti Josué, ti aJuge, na ti Ruth ayeke peut-être lani dä awe. Tongaso, mo lingbi ti bâ so Gbia David ayeke lani na mbeni kota mbage ti Mbeti ti Nzapa ti diko na ti gbu li dä. Nga, mo yeke na anda ti tënë ti mä na bê so lo sala lani tongaso biani, teti bâ gi atënë so lo fa na ndo Ndia ti Nzapa, na so awara fadeso na yâ Psaume 19:8-12.

⁶ Jésus ayeke lani Molenge ti David, nga David ti Kota Ahon, na lo kue lo mû mara ti tapande so. A yeke lani na yâ ti salango ye ti Jésus ti gue na synagogue yenga oko oko. Kâ, lo yeke mä tongana nyen a yeke diko na a yeke fa peko ti Mbeti ti Nzapa. Me lo sala ahon so: na mbeni ngoi, lo mveni lo diko na kota go na gbele azo Mbeti ti Nzapa na lo fa pekoni (Luc 4:16-21). Mo lingbi ti bâ hio so lo hinga lani Mbeti ti Nzapa nzoni mingi. Diko gi atondo ti aÉvangile, na tara ti bâ fani oke Jésus atene: “Mbeti ti Nzapa atene”, wala fani oke lo sala tënë so andu ambeni versê nde ti Mbeti ti Nzapa. Ti mû gi tapande ti Fango ye ti lo na ndo Hoto, Matthieu afa so Jésus adi lani fani 21 aversê so alondo na mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû ni na yanga ti Hébreu.​—Matthieu 4:4-10; 7:29; 11:10; 21:13; 26:24, 31; Jean 6:31, 45; 8:17.

⁷ Jésus asala ye lani alingbi na wango so a wara na Psaume 1:1-3: “Ngia ayeke na zo so atambela pëpe na lege ti wango ti azo ti sioni, . . . me ngia ti lo ayeke na yâ Ndia ti L’Eternel, na lo bi bê ti lo na lege ti Ndia so lâ na bï. . . . Na ye kue so zo so asala aga nzoni.” Salango ye ti Jésus so ayeke lani nde mingi na ti amokonzi ti lege ti vorongo ti ngoi ti lo, so “aduti na ngende ti Moïse” me so adoro “Ndia ti L’Eternel”!​—Matthieu 23:2-4.

⁸ Ye oko, ambeni zo alingbi ti gi bê ti ala kete na ndo mbeni versê oko so, na dikongo ni, zo alingbi ti pensé so Jésus agbanzi lege na mandango Bible. Na Jean 5:39, 40, e diko so Jésus atene na ambeni zo ti ngoi ti lo: “I gi na yâ Mbeti ti Nzapa, teti bê ti i atene fini ti lakue lakue ayeke na yâ ni, na a yeke Mbeti ti Nzapa so asala tënë ti témoin ti Mbi. Me i ye ti ga na mbi pëpe, si i lingbi wara fini!” Na lege ti tënë ti lo, Jésus ayeke gbanzi lege pëpe na aJuif so ayeke mä lo ti manda Mbeti ti Nzapa. Nde na so, lo yeke fa na gigi so ala yeke voro Nzapa na bê ti ala kue pëpe, nga ala yeke sala ye gi kirikiri. Ala hinga so Mbeti ti Nzapa alingbi ti gue na ala na fini ti lakue lakue, me oko Mbeti ti Nzapa so ala yeke gi ye na yâ ni alingbi nga fade ti gue na ala na Messie so ayeke Jésus. Ye oko, ala ke ti yeda na lo. Mara ti mandango ye tongaso alingbi ti ga na ala ye ti nzoni oko pëpe ngbanga ti so ala yeke voro Nzapa na bê ti ala kue pëpe, na ala ye pëpe si a fa ye na ala.​—Deutéronome 18:15; Luc 11:52; Jean 7:47, 48.

⁹ Ye ni ayeke tâ nde mingi tongana a bâ fadeso tapande ti adisciple ti Jésus, so a ndu nga abazengele ti lo! Ala manda lani “Mbeti ti nzoni-kue ti Nzapa, so alingbi mû na [zo] ndara ti wara salut”. (2 Timothée 3:15). Na lege so, ala kpa aprophète ti giriri so “[a]hunda nda ti tënë ti salut so” na “[a]gi na ngangu ti hinga lege ni”. Aprophète so abâ gingo nda ti ye so pëpe gi tongana mbeni kete ngoi ti gingo nda ti ye ngangu, mbeni kete ngoi so aninga gi teti anze kete wala gi teti ngu oko senge. Bazengele Pierre atene so lakue “ala gi ti hinga” aye, mbilimbili na ndo Christ nga na ndo agloire so lo yeke wara na yâ kpengba kusala so lo sala ti sö azo. Na yâ kozo mbeti ti lo, Pierre akiri fani 34 na ndo aversê so lo gboto na yâ abuku bale-oko ti Bible.​—1 Pierre 1:10, 11.

¹⁰ Tongaso, a yeke polele so mandango Mbeti ti Nzapa nzoni ayeke lani mbeni kungba so a mû na agbia ti Israël ti giriri. Jésus amû lani tapande so. Nga mandango Bible ayeke lani mbeni kota kusala teti ala so ayeke komande ande na tele ti Christ tongana agbia na yayu (Luc 22:28-30; aRomain 8:17; 2 Timothée 2:12; Apocalypse 5:10; 20:6). Tapande ti agbia so ayeke nga kota ye mingi teti ala so laso ayeke ku na bê kue adeba nzoni so ayeke ga ande na sese na gbe ti komandema ti Royaume.​—Matthieu 25:34, 46.

Mbeni kota kusala teti agbia nga teti mo

¹¹ E lingbi ti tene na ngangu nga na bê kue so a yeke teti Chrétien oko oko kue ti manda Bible lo mveni. A yeke pëpe mbeni ye so a hunda ni gi na ngoi so mo yeke to nda ti Bible na aTémoin ti Jéhovah. A lingbi zo oko oko na popo ti e asala kue ti duti pëpe tongana ambeni Chrétien ti ngoi ti bazengele Paul so, na peko ti mbeni ngoi, abâ na nene ni pëpe mandango Bible ala mveni. Ala manda ‘akozo tënë ti tënë ti yanga ti Nzapa’, na tapande “kozo tënë ti tënë ti Christ”. Ye oko, ala ngbâ lakue pëpe ti manda ye na tongaso ala “ga abiazo” pëpe (aHébreu 5:12–6:3). Legeoko nga, e lingbi ti hunda tele ti e: ‘Atâa mbi yeke zo so ague na bungbi a ninga mingi pëpe wala teti angu mingi fadeso awe, tongana nyen mbi yeke bâ mandango Tënë ti Nzapa mbi mveni? Paul asambela ti tene aChrétien ti ngoi ti lo angbâ lakue ti “wu na lege ti hinga Nzapa.” Mbi yeke fa so mbi yeke na nzara ti sala tongaso nga?’​—aColossien 1:9, 10.

¹² Mbeni ye so ayeke kota mingi na yâ nzoni mandango ye ti e ayeke ti tene e lë tâ kota nzara teti Tënë ti Nzapa. Psaume 119:14-16 afa so gbungo li na ndo Tënë ti Nzapa lakue ti wara nzoni dä ayeke mbeni ye so amû lege na zo ti wara ngia dä. Ge kue, tënë ni ayeke lakue na ngangu atâa ngoi oke so mo sala awe tongana Chrétien. Ti bâ nene ti tënë so, dabe mo na tapande ti Timothée. Lo yeke lani mbeni Chrétien so ayeke ancien na so ayeke sala kusala tongana “nzo turugu ti Christ Jésus.” Atâa so kue, Paul awa lo ti gi lege ngangu ti ‘fa nda ti tâ tënë na lege ni.’ (2 Timothée 2:3, 15; 1 Timothée 4:15). Biani, ti “gi lege ngangu” andu nga ti manda Bible lakue.

¹³ Mbeni kapa so alingbi ti zi lege na nzoni mandango Bible ayeke ti zia lakue mbeni ngoi nde teti salango ni. Mo lingbi ti tene nyen na ndo ye so mo sala awe? Atâa kiringo tënë ti mo ayeke tongana nyen, mo pensé so mo yeke wara ye ti nzoni na mungo ngoi mingi ahon teti mandango ye ti mo mveni? Peut-être mo lingbi ti hunda tele ti mo: ‘Tongana nyen mbi lingbi ti leke ngoi teti ye so?’ Biani, ambeni zo akono yâ ti angoi so ala yeke mû teti mandango Bible na lege so ala yeke londo hio na yanga ti ndapelele. Ala lingbi ti diko Bible teti apenze-ngbonga 15 wala ti manda mbeni ye so ala gi ti hinga nda ni. Mbeni ye ni nde ayeke peut-être ti ga na kete gbiango ye na yâ programme ti mo ti yenga oko oko. Na tapande, tongana na yâ yenga oko, mo yeke manke lâ oko pëpe ti diko ambeti-sango, wala ti bâ asango na limon na lakui, lege ayeke dä ti zia ti sala ni gi teti lango oko na yâ mbeni yenga oko? Na salango tongaso, mo lingbi ti mû ngoi ti lango ni so ti manda Bible mo mveni mingi ahon. Tongana mo zi ngoi ti dikongo ambeti-sango wala ti bango asango na limon na yâ lango ni so, na mo mû na place ni apenze-ngbonga 30 tongaso ti manda ye mo mveni, mo yeke bâ so na hunzingo ti ngu oko mo yeke zia angbonga so ahon 25 na ndo ngoi ti mandango ye ti mo. Tara ti bâ aye ti nzoni so mo yeke wara tongana mo zia na ndo angoi ti mandango ye ti mo mveni, angbonga 25 ti dikongo Bible wala ti mandango ni! Zia e mû mbeni wango nde na mo: Na yâ yenga so ayeke ga, tara ti gbu li na ndo akusala so mo sala na nda ti lango oko oko. Bâ wala ambeni ye ayeke dä so mo lingbi ti zia lege ni wala ti lungula mbage ni, ti wara ngoi mingi ahon teti dikongo wala mandango Bible mo mveni.​—aEphésien 5:15, 16.

¹⁴ Aye wa alingbi ti sala si mandango ye ti mo akpengba pëpe, na a nzere na mo mingi ahon? Aye so mo zia na gbele mo ti si dä. Aye wa, so ayeke biani na lege ni, mo lingbi ti zia na gbele mo tongana mo yeke manda ye mo mveni? Ti azo mingi, mbeni nzoni ye so zo alingbi ti zia na gbele lo ayeke ti diko Bible kue. Peut-être juska fadeso, mo diko gi ambeni mbage ti Bible na ambeni ngoi, na mo wara ye ti nzoni dä. Fadeso, mo lingbi ti zia na li ti diko Bible ni kue? Peut-être kozo ye so mo lingbi ti leke ti sala ayeke ti diko aÉvangile osio. Na pekoni, mo lingbi ti sala mingi ahon, na tapande ti diko tanga ti abuku ti Mbeti ti Nzapa so aChrétien asû na yanga ti Grec. Tongana mo wara aye ti nzoni nga na ngia so aga na pekoni awe, ye so mo lingbi ti zia na gbele mo fadeso ayeke ti diko yeke na yeke abuku so Moïse asû nga abuku ti mbaï juska ti si na buku ti Esther. Na salango tongaso, mo yeke bâ so mo lingbi biani ti diko tanga ti Bible ni kue. Mbeni wali, so ayeke na ngu 65 na ngoi so lo ga Chrétien, ayeke sû na yâ ti Bible ti lo lango so lo to nda ti diko na Bible, nga na pekoni lango ni so lo hunzi na ni. Fadeso, lo diko Bible fani oku awe! (Deutéronome 32:45-47). Nga, a hon ti diko ni gi na lê ti ordinateur wala ti pete ni na ndo mbeni senge lê ti mbeti si a sigigi kozoni ti diko ni, ita wali so amû Bible ni na maboko si lo yeke diko ni.

¹⁵ Ambeni zo so adiko Bible kue awe azia na gbele ala ambeni ye nde ti sala si mandango ye ti ala alë, nga a ga na ala ye ti nzoni mingi ahon. Mbeni lege oko ni ayeke so ala yeke diko kozoni ambeni mbeti so afa ye na ndo buku so ala yeke gue ti diko ni; na tongana ala hunzi ti diko mbeti so awe, ala to nda ti diko fadeso buku ti Bible ni so. Na yâ ambeti tongana “Toute Écriture est inspirée de Dieu et utile” na Étude perspicace des Écritures, zo alingbi ti wara apendere tënë mingi na ndo mbaï so angoro buku ti Bible oko oko, kode so a sû na buku ni, na aye ti nzoni wa zo alingbi ti wara na mandango ni.a

¹⁶ Na ngoi ti mandango ye ti mo, sala ye pëpe tongana ti azo mingi so a bâ ala tongana awagingo nda ti Bible. Azo so ayeke luti mingi ahon na ndo mbeti so a sû mo bâ mo tene Bible ayeke tënë ti azo. Ambeni na popo ti ala atara ti fa so buku tongaso andu gi ambeni zo tongaso, wala zo so asû buku ti Bible ni so aye fade ti tene tënë tongaso. Ye so asi na peko ti tënë ti azo tongaso ayeke so a bâ abuku ti Bible gi tongana asenge tënë ti mbaï, wala mbeni lege ti bâ na maïngo ti alege ti vorongo. Ambeni wagingo nda ti ye nde abi tele ti ala kue ti gi nda ti atënë ti ayanga ti kodoro so a sû na Bible dä. Ala mû ngoi ti ala mingi ti manda gi ando so a gboto na atënë ni dä, na ti fa nda ti atënë ti yanga ti Hébreu na ti Grec ni ahon ti bâ nene ti tokua ti Nzapa. Mo pensé ti mo so akode ti bango na Bible tongaso alingbi biani ti lë na yâ zo mabe so alï na so apusu zo na kusala?​—1 aThessalonicien 2:13.

¹⁷ Abango ndo so awagingo nda ti ye ayeke na ni na ndo abuku ti Bible ayeke tâ na lege ni? A yeke tâ tënë so buku oko oko ti Bible angoro gi na ndo mbeni kota tënë oko, wala a ndu gi ambeni zo? (1 aCorinthien 1:19-21). Ye ni ayeke so abuku ti Tënë ti Nzapa angbâ lakue ti sala kusala teti azo nde nde, atâa ngu so ala yeke na ni wala ndo so ala londo dä. Même tongana a sû giriri mbeni buku ni gi na mbeni zo oko, na tapande Timothée wala Tite, wala a sû ni na mbeni bungbi ti azo, peut-être aGalate wala aPhilippien, e kue e lingbi nga ti manda abuku so, na a lingbi e sala ni. Abuku so ayeke kota ye mingi teti zo oko oko kue na popo ti e, na mbeni oko alingbi ti ndu ali ti tënë mingi na ti ga na ye ti nzoni na azo mingi. Biani, tokua ti Bible alingbi ti sala kusala na ndo azo ti sese kue, na ye so amû maboko na e ti hinga ngbanga ti nyen a sû pekoni na ayanga so azo ayeke tene na ndo sese kue.​—aRomain 15:4.

Ye ti nzoni teti mo nga teti ambeni zo

¹⁸ Na mandango Bible, mo yeke bâ so a yeke sala nzoni na mo mingi tongana mo gi ti gbu nda ni na mo tara ti bâ tongana nyen atënë ni ague oko (aProverbe 2:3-5; 4:7). Ye so Jéhovah afa na lege ti Tënë ti lo ague oko na ye so lo leke ti sala. Ni la, tongana mo yeke diko ni, sala kamba na popo ti aye ti yâ ni, wango ni, na ye so Nzapa aleke ti sala. Mo lingbi peut-être ti hunda tele ti mo tongana nyen mbeni kpale so asi, mbeni bibe, wala mbeni prophétie andu ye so Jéhovah aleke ti sala. Hunda tele ti mo: ‘Ye nyen a fa na mbi na ndo Jéhovah? Na lege wa tënë so andu ye so Nzapa aleke ti sala na lege ti Royaume ti lo?’ Mo lingbi nga ti gbu li na ndo ye so: ‘Tongana nyen mbi lingbi ti sala kusala na aye so? Mbi lingbi ti sala kusala na ni ti fa na ambeni zo tënë wala wango so aluti na ndo Mbeti ti Nzapa?’​—Josué 1:8.

¹⁹ Ti pensé na ambeni zo nde ayeke ga na ye ti nzoni nga. Na ngoi ti dikongo na mandango Bible ti mo, mo yeke manda afini ye na mo yeke wara fini bango ndo na ndo ambeni ye. Tara ti yôro aye so na yâ lisoro so mo yeke sala na azo ti da ti mo, wala na ambeni zo nde. Tongana mo sala tongaso alingbi na ngoi ni nga na mbeni lege so ayeke nzoni, kite ayeke pëpe so alisoro so ayeke sala nzoni na mo. Tongana mo yeke fa na bê kue nga na ngia aye so mo manda wala so mo bâ anzere na mo, fade a yeke sala nzoni na ambeni zo nde. Na mingi ahon so, fade a yeke sala nzoni na mo mveni. Na lege wa? Awakode abâ so mbeni zo alingbi ti dabe lo na aye so lo manda teti angoi mingi ahon tongana, na ngoi so aye ni angbâ na yâ li ti lo, lo yeke sala kusala na ni wala lo yeke tene pekoni, na tapande na fango ni na ambeni zo.b

²⁰ Ngoi oko oko kue so mo yeke mû ti diko na mbeni buku ti Bible, mo yeke wara afini tënë dä biani. Aversê so kozoni agboto lê ti mo mingi pëpe alingbi fadeso ti gbu bê ti mo. Mo yeke gbu nda ti aversê so mingi ahon. Ye so ayeke fa biani so abuku ti Bible ayeke pëpe gi asenge buku so azo asû; a yeke amosoro so alingbi teti mandango ye ti mo lakue, nga teti nzoni ti mo. Dabe mo so a hunda na agbia, tongana David, ti “diko tënë ti mbeti so na lâ ti lo kue”.

²¹ Biani, ala so amû ngoi ti ala ti manda Bible ngangu awara gbâ ti aye ti nzoni na pekoni. Ala wara mosoro ti yingo nga na ndara. Songo ti ala na Nzapa ayeke kpengba mingi, nga ayeke lï mingi ahon. Ala yeke duti nga mbeni ye ti ngele ngangu teti azo ti da ti ala, teti aita ti ala na yâ kongregation, nga teti ala so ayeke ga ande ti voro Jéhovah.​—aRomain 10:9-14; 1 Timothée 4:16.

[Akete Tene na Gbe Ni]

Mo dabe mo na ni?

• Ye nyen a hunda lani na agbia ti Israël ti sala?

• Na ndo tënë ti mandango Bible, tapande wa Jésus nga na abazengele ti lo azia?

• Agbiango ye wa mo lingbi ti sala ti kono yâ ti ngoi so mo yeke mû ti manda na Bible?

• Na mara ti bibe wa a lingbi mo manda na Tënë ti Nzapa?

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1. Mbeni Chrétien alingbi peut-être ti sala nzara ti mû tapande ti azo wa?

2, 3. Na ndo tënë ti sorongo mbeni gbia, ye nyen Jéhovah abâ kozoni awe na yâ bê ti azo ti lo? Ye nyen a yeke ku ande na mbage ti gbia ni so?

4. Ye nyen Nzapa ahunda na gbia ni ti sala?

5. Abuku wa ti Bible a hunda lani na David ti sala copie ni na ti diko ni? Lo bâ ti lo lani kusala so tongana nyen?

6. Ye nyen a fa biani na mo so Jésus aye lani mingi ti diko Mbeti ti Nzapa legeoko tongana kotara ti lo David?

7. Kangbi wa a yeke na popo ti Jésus na amokonzi ti lege ti vorongo ti ngoi ti lo?

8. Ngbanga ti nyen amokonzi ti lege ti vorongo alingbi lani pëpe ti wara ye ti nzoni na dikongo nga na mandango Mbeti ti Nzapa?

9. Nzoni tapande wa abazengele nga na aprophète ti giriri azia?

10. Ngbanga ti nyen a lingbi e oko oko kue e sala nzara ti manda Bible?

11. (a) Na ndo tënë ti mandango Bible, ye ti sioni wa alingbi ti si na mbeni Chrétien tongana lo sala hange pëpe? (b) Ahundango tënë wa a yeke nzoni e hunda na tele ti e?

12. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti duti lakue na kota nzara teti Tënë ti Nzapa?

13. (a) Tongana nyen mo lingbi ti wara ngoi mingi ahon teti mandango Bible mo mveni? (b) Agbiango ye wa mo lingbi peut-être ti sala ti wara ngoi mingi ahon teti mandango Bible?

14, 15. (a) Na ndo tënë ti mandango ye mo mveni, ngbanga ti nyen a yeke kota ye teti mo ti zia na gbele mo aye ti si dä? (b) Ambeni ye wa zo alingbi ti zia na gbele lo tongana lo ye ti diko Bible?

16. Na ndo tënë ti mandango Bible, tapande wa a lingbi e mû pekoni pëpe?

17. Ngbanga ti nyen a lingbi e bâ Bible tongana mbeni buku so tokua ti yâ ni andu azo kue?

18. Tongana mo yeke diko Bible, aye wa a lingbi mo gbu li dä?

19. Zo wa ayeke wara ye ti nzoni tongana mo yeke fa na ambeni zo aye so mo manda? Fa pekoni.

20. Ngbanga ti nyen ti kiri ti diko Bible lakue ayeke ga na ye ti nzoni?

21. Ye ti nzoni wa mo lingbi ti ku ti wara tongana mo manda Tënë ti Nzapa mingi ahon?

[Encadré na lembeti 15]

“E gbu ni na yâ maboko ti e”

“Tongana e ye . . . ti wara atënë mingi na ndo Bible, Internet alingbi ti duti mbeni nzoni gbakuru ti sala na kusala na lege so. Me tongana e ye ti diko Bible, ti manda ni, na ti gbu li dä, a lingbi e gbu ni na yâ maboko ti e, teti a yeke gi oko lege so a lingbi ti sala si tënë ti yâ ni alï nzoni na yâ li ti e nga na bê ti e.”​—Gertrude Himmelfarb, kota wafango ye so ayeke fadeso na retraite awe, ti City University, ti New York.