Yeda na be-biani na ngangu ti komande ti Nzapa
“L’Eternel ayeke Juge ti e, L’Eternel ayeke Zo Ti Lu Ndia ti e, L’Eternel ayeke Gbia ti e”.—ESAÏE 33:22.
A YEKE lani na ngu 1513 K.N.E., si a leke azo ti Israël tongana mbeni mara. Na ngoi ni so, mara ni ayeke pëpe na mbeni kota gbata, mbeni sese, na mbeni gbia so lê abâ. Kozoni, azo ti mara ni ayeke angbâa. Ye oko, fini mara so ayeke lani nde mingi na tanga ti amara kue na lege ti mbeni ye nga. Jéhovah Nzapa ayeke lani Juge wala Wafango ngbanga ti lo, Walungo Ndia ti lo, na Gbia ti lo, atâa so lê abâ lo pëpe (Exode 19:5, 6; Esaïe 33:22). Mbeni mara nde alingbi pëpe ti sala tënë tongaso.
2 Teti so Jéhovah ayeke mbeni Nzapa so aye si aye ti lo kue aduti na lege ni, nga Nzapa ti siriri, e yeke ku ti tene mara so lo komande ni aduti mbeni mara so a leke ni nzoni (1 aCorinthien 14:33). A yeke ye so a bâ na ndo mara ti Israël. Me tongana nyen mbeni Nzapa so lê abâ pëpe alingbi ti fa lege na mbeni bungbi na sese, so lê abâ? A yeke nzoni e bi bê na aye so Jéhovah aleke ti fa lege na mara ti giriri so, na bango mbilimbili na lege wa salango ye ti lo na mbage ti Israël afa nene ti yeda na be-biani na ngangu ti komande ti Nzapa.
Aye so a leke giriri ti fa lege na Israël
3 Atâa so Jéhovah akomande na ndo Israël tongana Gbia so lê abâ pëpe, lo soro ambeni koli so ayeke be-ta-zo na sese ti duti azo so asala kusala na iri ti lo. A yeke wara amokonzi, abeli ti asewa, na ambeni koli biazo so asala kusala na azo ti mara ni tongana awamungo wango na awafango ngbanga wala ajuge (Exode 18:25, 26; Deutéronome 1:15). Ye oko, a lingbi e tene so tongana Nzapa afa lege pëpe na ala, akoli so alingbi kamême ti fâ ngbanga tâ na lege ni? Oko pëpe. Ala yeke lani mbilimbili-kue pëpe, na ala lingbi pëpe ti diko ye so ayeke na yâ bê ti afon ala na yâ vorongo. Me ajuge so akpe mbito ti Nzapa alingbi ti mû na afon ala na yâ vorongo wango so alingbi ti mû maboko na zo ngbanga ti so a luti na ndo Ndia ti Jéhovah.—Deutéronome 19:15; Psaume 119:97-100.
4 Ye oko, dutingo mbeni juge ahunda ye mingi ahon gi hingango Ndia ti Jéhovah. Teti so ala yeke mbilimbili-kue pëpe, a lingbi akoli ti fango ngbanga so aduti ndulu ti kanga lege na asioni bibe ti ala mveni, tongana bê ti kion, salango ye na lege ti mbilimbili pëpe, na kota bê ti wara ye, so alingbi ti buba lege so ala yeke fâ ngbanga. Moïse atene na ala: “A lingbi i fâ ngbanga na lege ti yekia zo teti lê ti lo pëpe; i mä tënë ti akete zo na akota zo legeoko; i kpe mbito ti lê ti zo pëpe; teti fango ngbanga ayeke ti Nzapa”. Biani, ajuge ti Israël ayeke fâ ngbanga lani na iri ti Nzapa. So tâ kpengba matabisi biani!—Deutéronome 1:16, 17.
5 Jéhovah amû nga ambeni ye nde ti tene azo ti lo awara aye ti yingo so atia ala. Même kozoni si ala si na Sese ti Zendo, lo mû yanga na ala ti leke tabernacle so tâ vorongo ayeke ngoro na tele ni. Lo zia nga na sese mbeni bungbi ti aprêtre ti fa Ndia, ti mû asandaga ti anyama, na ti zö yombo ti ndapelele na ti lakui. Nzapa azia Aaron, so ayeke yaya ti Moïse ti koli, ti duti kozo kota prêtre ti Israël na lo soro amolenge ti Aaron ti mû maboko na babâ ti ala na yâ akusala ti lo.—Exode 28:1; Nombre 3:10; 2 Chronique 13:10, 11.
6 Ti bâ lege ti aye ti yingo so atia azo kutu mingi ayeke mbeni kota kusala biani; ye oko, wungo ti aprêtre ni ayeke lani mingi pëpe. Tongaso, a leke ti tene ambeni zo ti mara ti Lévi amû maboko na ala. Jéhovah atene na Moïse: “A lingbi mo zia azo ti mara ti Lévi na tïtî Aaron na amolenge ti lo; teti A mû ala na lo biani na popo ti amolenge ti Israël.”—Nombre 3:9, 39.
7 A leke lani bungbi ti aLévite nzoni mingi. A kangbi yâ ti ala na asewa ota: sewa ti Guerson, ti Kehath, na ti Merari; na a mû na ala oko oko mbeni kusala ti sala (Nombre 3:14-17, 23-37). Gi na bango ni tongaso, ambeni kusala ni ayeke peut-être kota ye mingi ahon ambeni nde; ye oko, akusala so kue ayeke na nene ni. Kusala so aLévite ti sewa ti Kehath asala amû lege na ala ti sala kusala ndulu na arche ti nzoni-kue, nga na akungba ti tabernacle. Ye oko, Lévite oko oko kue, atâa lo yeke ti mara ti Kehath wala pëpe, awara apendere matabisi ti kusala (Nombre 1:51, 53). Mawa ni ayeke so, ambeni zo ayekia lani pëpe amatabisi ti ala. Ahon ti yeda na be-biani na ngangu ti komande ti Nzapa, ala ga azo so awara ngia pëpe na yâ kusala ti ala, na ala tï na yâ baba, fandara, na mbanda. Na popo ti azo so atï na yâ aye so, a yeke wara Lévite so iri ti lo ayeke Koré.
‘Ala ye nga ti gbu na ngangu kungba ti prêtre’
8 Koré ayeke lani pëpe beli ti asewa ti Lévi, na lo yeke nga pëpe beli ti asewa ti azo ti Kehath (Nombre 3:30, 32). Ye oko, lo yeke lani mbeni mokonzi na Israël so azo ayekia lo. Peut-être akusala so Koré asala amû lege na lo ti sala kusala ndulu na Aaron nga na amolenge ti lo (Nombre 4:18, 19). Teti so lo bâ na lê ti lo awokongo ti akoli so, peut-être Koré atene na bê ti lo: ‘Aprêtre so ayeke mbilimbili-kue oko pëpe, me a hunda na mbi ti mä yanga ti ala! A ninga mingi pëpe, Aaron aleke mbeni bagara ti lor, na vorongo bagara so asala si azo ti e atï na yâ vorongo yanda. Me bâ! Fadeso lo Aaron ni, so ayeke ita ti Moïse, ayeke sala kusala tongana kota prêtre! A yeke polele so a mû kungba ni na lo ngbanga ti so lo yeke ita ti Moïse! Âdu ti Nadab na Abihu, amolenge ti Aaron, ala fa yekiango ndo oko pëpe na mbage ti amatabisi ti kusala ti ala, tongaso Jéhovah afâ ala!’a (Exode 32:1-5; Lévitique 10:1, 2). Atâa tënë ti bê ti Koré ayeke lani tongana nyen, a lingbi ti bâ polele so lo to nda ti bâ aprêtre na bango ndo ti azo. Ye so ague na lo juska ti ke Moïse na Aaron nga, na nda ni, ti ke Jéhovah.—1 Samuel 15:23; Jacques 1:14, 15.
9 Teti so Koré ayeke mbeni zo so ayeke sala ngangu hio mingi na ndo bibe ti amba ti lo, a yeke lani ngangu na lo pëpe ti mû na peko ti lo ambeni zo so ayeke na oko bibe na lo. Lo, na Dathan na Abiram, amû na peko ti ala azo 250, na azo so kue ayeke lani amokonzi ti bungbi ni. Ala kue aga ndulu na Moïse na Aaron, na ala tene: “Azo oko oko kue ti bungbi ni ayeke nzoni-kue, na L’Eternel ayeke na popo ti ala. Teti nyen i yeke yä iri ti i mveni ahon bungbi ti azo ti L’Eternel?”—Nombre 16:1-3.
10 Tongana azo ti kpengba-li so agbu li fade na ndo aye so asi kozoni awe, ka ala yeke dë kite na ngangu ti komande ti Moïse pëpe. Ngoi kete kozoni, Aaron na Miriam adë kite nga na ngangu ti komande ti Moïse. Ala sala même ambeni tënë so akpa atënë ti Koré! Nombre 12:1, 2 atene so ala hunda: “L’Eternel asala tënë gi na Moïse oko? Lo sala tënë na e nga pëpe?” Jéhovah ayeke mä tënë ti ala. Lo mû yanga na Moïse, Aaron, na Miriam ti ga na yanga ti tente ti bungbi si Lo lingbi fa zo wa si Lo soro ti mû li ni. Na pekoni, Jéhovah atene polele: “Tongana mbeni prophète ayeke na popo ti i, Mbi L’Eternel, fade Mbi sala tënë na lo na suma, na Mbi sala si lo hinga Mbi na lege ti ye so a bâ tongana suma. Me a yeke tongaso na boi ti Mbi Moïse pëpe, lo yeke be-ta-zo na yâ da ti Mbi kue.” Na peko ti tënë so, Jéhovah abi kobela ti ngiba na ndo Miriam teti mbeni ngoi kete.—Nombre 12:4-7, 10.
11 Kite ayeke pëpe so Koré na azo so amû peko ti lo ahinga lani tënë ti ye so nzoni. Ala lingbi pëpe ti mû raison na kengo yanga ti ala. Atâa so kue, Moïse atara na be-nze-pepe ti sala lisoro na ala ti kiri na ala na ndo lege ni. Lo wa ala ti yekia mingi ahon amatabisi ti kusala ti ala, na lo tene: “Nzapa ti Israël azia i nde na bungbi ti azo ti Israël ti sala si i lingbi ga ndulu na Lo mveni, ti sala kusala ti Tabernacle ti L’Eternel na ti luti na gbele bungbi ti azo ni ti sala kusala teti ala, na Lo sala si i ga ndulu, i na aita ti i kue, amolenge ti mara ti Lévi. Nyen, i bâ ye so kue tongana kete ye na lê ti i?” Biani, a yeke lani “kete ye” pëpe! A mû ye mingi awe na aLévite. Tongaso, ala yeke fade na nzara ti mbeni ye na ndo ni pëpe. Tënë so Moïse asigigi na ni na pekoni afa atënë so ayeke na yâ bê ti ala: “I ye ti kamata kundu ti prêtre nga?”b (Nombre 12:3; 16:9, 10). Ye oko, Jéhovah asala ye lani tongana nyen na mbage ti kengo ngangu ti komande so lo mveni amû na Moïse?
Juge ti Israël alondo ti sala tënë
12 Na ngoi so Jéhovah amû Ndia na Israël, lo tene na azo ni so tongana ala mä yanga ti lo, fade ala yeke ga “mara ti nzoni-kue” na mara ni ayeke ngbâ nzoni-kue na ngoi kue so azo ni ayeke yeda na aye so Jéhovah aleke teti ala (Exode 19:5, 6). Fadeso, teti kengo yanga ni ayeke gue gi guengo na li ni, ngoi ni alingbi awe ti tene Juge na Walungo Ndia ti Israël alondo ti sala tënë! Moïse atene na Koré: “Kekereke i ga na gbele L’Eternel, mo na azo ti mo kue, na Aaron, na i kue i kamata ta ti wâ ti i, na i zia yombo na ndo ni, na i ga na ta ti wâ ti i na gbele L’Eternel, ta ti wâ ngbangbo use na ndo ni bale-oku; mo mveni na Aaron, i kamata ta ti wâ ti i nga.”—Nombre 16:16, 17.
13 Na lege ti Ndia ti Nzapa, a yeke gi aprêtre si alingbi ti zö yombo. Li ti azo ti kengo yanga so alingbi fade ti kiri dä tongana a hunda na ala so ayeke aLévite me so ayeke pëpe aprêtre, ti zö yombo na gbele Jéhovah (Exode 30:7; Nombre 4:16). Me tënë ni asala ye oko pëpe na ndo Koré nga na azo so amû peko ti lo! Na ndade ni, Koré “asala si bungbi ti azo ni kue abungbi na yanga ti Tente ti Bungbi ti ke Moïse na Aaron”. Tondo ni afa na e ye so asi: “L’Eternel asala tënë na Moïse na Aaron, Lo tene, I sigigi na popo ti bungbi ti azo ni, si Mbi lingbi fâ ala kue fade fade.” Me Moïse na Aaron atoto na Nzapa ti bata azo ni na fini. Jéhovah ayeda na toto ti ala. Me ti Koré na azo mingi so amû peko ti lo, “wâ alondo na L’Eternel, a gbi azo ngbangbo use na ndo ni bale-oku so amû offrande ti yombo.”—Nombre 16:19-22, 35.c
14 Ye ti ndima ni ayeke so, azo ti Israël so abâ lani tongana nyen Jéhovah afâ ngbanga na ndo azo ti kengo yanga so, amanda ye oko dä pëpe. “Lango oko [na pekoni], bungbi ti amolenge ti Israël kue adema tele na Moïse na Aaron, ala tene, I fâ azo ti L’Eternel awe.” Azo ti Israël ayeke mû mbage ti azo ti kengo yanga so! Na nda ni, Jéhovah akanga bê gbâ. Zo oko alingbi fadeso pëpe ti kanga lege na lo ti se azo so; même Moïse na Aaron alingbi pëpe. Jéhovah ato kobela ti futi kodoro na ndo ala so ake yanga ti lo, na “wungo ti azo so akui na kobela ti futi kodoro ayeke saki bale-oko na osio na ndo ni ngbangbo mbasambala, na ala so akui na lege ti ngbanga ti Koré ayeke nde.”—Nombre 16:41-49.
15 Tongana fade azo so agbu li ti ala nzoni, ka ala lingbi ti girisa fini ti ala pëpe. Ala lingbi fade ti hunda atënë so na tele ti ala mveni: ‘Azo wa ague lani na gbele Pharaon, atâa so a lingbi fade ti fâ ala? Azo wa ahunda lani ti tene a zi azo ti Israël? Na pekoni so a zi azo ti Israël ni awe, zo wa Nzapa atisa lo ti ma gi lo oko na Hoto ti Horeb ti sala tënë lê na lê na ange ti Nzapa? Biani, tâ tondo so afa na ndo Moïse na Aaron afa na gigi be-biani ti ala na mbage ti Jéhovah, nga ndoye ti ala teti azo ni (Exode 10:28; 19:24; 24:12-15). A nzere na bê ti Jéhovah oko pëpe ti fâ azo ti kengo yanga so. Ye oko, tongana lo bâ so azo ni ayeke ngbâ lakue ti ke yanga, lo sala mbeni ye ti kanga lege na ni (Ezéchiel 33:11). Aye so kue ayeke tâ kota ye mingi teti e laso. Ngbanga ti nyen?
Lege ti hinga na ala so Nzapa asoro ti mû li ni laso
16 Laso, mbeni fini “mara” ayeke dä so Jéhovah ayeke Juge ti lo, Walungo Ndia ti lo, na Gbia ti lo, atâa so lê abâ lo pëpe (Matthieu 21:43). “Mara” so abâ gigi na kozo siècle ti ngoi ti e. Na ngoi ni so, a lungula awe tabernacle so ayeke na ngoi ti Moïse, na a zia na place ni mbeni pendere temple na Jérusalem; lani, aLévite angbâ lakue ti sala kusala dä (Luc 1:5, 8, 9). Ye oko, na ngu 29 N.E., mbeni temple nde, me so ayeke ti yingo, abâ gigi na Jésus Christ aga Kota Prêtre ni (aHébreu 9:9, 11). Mbeni hundango tënë akiri abâ gigi na ndo ngangu ti komande so Nzapa amû: Fade Jéhovah ayeke sala kusala na zo wa ti mû li ni na ndo fini “mara” so? Jésus afa na kite oko pëpe so lo yeke be-ta-zo na Nzapa. Lo ndoye azo. Lo sala nga akota ye ti kpene mingi. Ye oko, legeoko na akotara ti ala ti kpengba-li, mingi ti aLévite ni ake ti yeda na Jésus (Matthieu 26:63-68; Kusala 4:5, 6, 18; 5:17). Na nda ni, Jéhovah alungula bungbi ti aprêtre ti mara ti Lévi, na lo zia na place ni mbeni bungbi ti aprêtre so ayeke nde mingi, mbeni bungbi ti aprêtre so ayeke nga agbia. Bungbi ti aprêtre so ayeke agbia angbâ ti sala kusala juska laso.
17 Azo wa ayeke laso na yâ bungbi ti aprêtre so ayeke agbia? Bazengele Pierre akiri tënë na hundango tënë so na yâ kozo mbeti so lo sû na gbe ti yingo. Pierre asû mbeti na ala so a sa yingo na ndo ti ala so ayeke tele ti Christ, lo tene: “I yeke mara so Nzapa ahiri i awe teti Lo mveni, i yeke asacrificateur [“aprêtre”, NW], agbia, mara ti nzoni-kue, azo ti Lo mveni, si i lingbi fa ndoye ti Lo so ahiri i ti sigigi na yâ bingo si i ga na yâ lumière ti Lo so ayeke ye ti kpene.” (1 Pierre 2:9). Atënë so aye ti fa so a yeke bungbi ti adisciple ti Jésus so a sa yingo na ndo ti ala si ayeke ‘aprêtre na agbia’ so; Pierre ahiri nga ala “mara ti nzoni-kue”. Jéhovah ayeke sala kusala na ala ti mû li ni na yâ fango tënë na fango lege ti yingo na azo ti lo.—Matthieu 24:45-47.
18 A-ancien so a soro ala ti yô kungba na yâ akongregation ti azo ti Jéhovah na ndo sese kue ayeke sala kusala na iri ti bungbi ti aprêtre so ayeke nga agbia. A yeke nzoni teti e ti yekia akoli so na ti mû maboko na ala na bê kue, atâa ala yeke ti ala so a sa yingo na ndo ti ala wala pëpe. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so a yeke Jéhovah si na lege ti yingo vulu ti lo asoro a-ancien so (aHébreu 13:7, 17). Ti soro ala ayeke tambela tongana nyen?
19 A-ancien so asala ye alingbi na aye so a hunda na ala na yâ Mbeti ti Nzapa; na a sû aye so na gbe ti yingo ti Nzapa (1 Timothée 3:1-7; Tite 1:5-9). Ni la, a lingbi ti tene so sorongo a-ancien so ayeke na lege ti yingo vulu (Kusala 20:28). A lingbi a-ancien agi ti hinga Tënë ti Nzapa nzoni. Legeoko na Juge ti Kota Ahon so ahiri ala na kusala, a lingbi a-ancien ake nga ye kue so ayeke tongana fango ngbanga na lege ni pëpe.—Deutéronome 10:17, 18.
20 A hon ti dë kite na ngangu ti komande ti ala, zia e yekia biani a-ancien ti e so asala kusala ngangu! Bango kusala ti be-biani so ala sala, so fani mingi a yeke kusala ti angu mingi, ayeke sala si e zia bê kue na ala. Na be-biani, ala yeke leke abungbi ti kongregation na ala yeke mû li ni dä; ala yeke na tele ti e na yâ kusala ti fango “nzo tënë ti royaume”, na ala yeke mû na e wango ti Mbeti ti Nzapa tongana e yeke na bezoin ni (Matthieu 24:14; aHébreu 10:23, 25; 1 Pierre 5:2). Ala yeke ga ti bâ e tongana e yeke na kobela, na ala yeke dë bê ti e tongana e yeke na vundu. Ala yeke mû maboko na maïngo ti aye ti Royaume na be-biani nga na bê ti kion pëpe. Yingo ti Jéhovah ayeke na ala, na Lo yeda na ala.—aGalate 5:22, 23.
21 Biani, a-ancien ayeke mbilimbili-kue pëpe. Teti so ala hinga akatikati ti ala, ala tara pëpe ti komande tongana amokonzi na ndo kundu ni, so ‘Nzapa azia na tïtî e’. Nde na so, ala bâ ala mveni tongana ‘azo so asala na tele ti aita ti ala si aita ti ala ni awara ngia.’ (1 Pierre 5:3; 2 aCorinthien 1:24). A-ancien so ayeke na tâ be-ti-molenge na asala kusala ngangu andoye Jéhovah, na ala hinga so tongana ala mû tapande ti lo mingi, ala yeke sala ye ti nzoni mingi ahon na yâ ti kongregation. Na batango ye so na li, ala sala ngangu lakue ti lë alengo ti Nzapa tongana ndoye, be-nzoni, na be-nze-pepe.
22 So tâ ngia si e yeke na ni ti tene Jéhovah aduti Mokonzi ti e so lê abâ pëpe, Jésus Christ aduti Kota Prêtre ti e, ala ti bungbi ti aprêtre so ayeke agbia aduti awafango ye na e, na a-ancien so ayeke aChrétien ti be-biani aduti awamungo wango na e! Atâa so abungbi kue so azo afa lege na ni alingbi pëpe ti duti mbilimbili-kue, e yeke na tâ ngia ti sala na Nzapa na tele ti afon e na yâ vorongo, so ayeke be-ta-zo na so ayeda na ngia na ngangu ti komande ti Nzapa!
[Akete Tene na Gbe ni]
a Eléazar na Ithamar, so ayeke nga amolenge ti Aaron, azia ti ala nzoni tapande na yâ kusala so ala sala na Jéhovah.—Lévitique 10:6.
b Dathan na Abiram, so ayeke afon Koré so alondo nga ti ke yanga-ti-komande, ayeke lani azo ti Ruben. Na lege so, ala yeke gi peut-être pëpe ti gbu na ngangu kungba ti prêtre. Me ye so aso bê ti ala ayeke ti bâ so a yeke Moïse si amû li ni, nga ti bâ so juska na ngoi ni so, ala de ti lï na Sese ti Zendo pëpe.—Nombre 16:12-14.
c Na ngoi ti akotara ti giriri, a yeke mokonzi ti sewa oko oko si ayeke sala kusala ti vorongo na gbele Nzapa teti wali ti lo na amolenge ti lo, na même ti mû asandaga teti ala (Genèse 8:20; 46:1; Job 1:5). Ye oko, na ngoi so Ndia ti Moïse abâ gigi, Jéhovah asoro akoli so ayeke ti sewa ti Aaron ti sala kusala tongana aprêtre; a yeke na lege ti ala si a lingbi a mû asandaga na Nzapa. A bâ so azo 250 so ake yanga ayeke lani ndulu ti yeda na gbiango ye so pëpe.
Ye nyen mo manda?
• Aye wa Jéhovah amû na lege ti ndoye ti bâ lege ti azo ti Israël?
• Ngbanga ti nyen a lingbi pëpe ti mû raison na kengo yanga ti Koré na mbage ti Moïse na Aaron?
• Ye nyen e manda na ndo lege so Jéhovah asala ye na mbage ti azo ti kengo yanga so?
• Tongana nyen e lingbi ti fa so e yekia aye so Jéhovah aleke na yâ bungbi ti lo laso?
[Ahundango Tene ti Manda na Ye]
1. Aye wa asala si mara ti Israël ti giriri aduti nde mingi na tanga ti amara kue?
2. Hundango tënë wa alondo na ndo lege so a leke na mara ti Israël? Ngbanga ti nyen kiringo tënë ni ayeke kota ye mingi teti e?
3. Ye nyen Jéhovah azia na sese ti fa lege na azo ti lo?
4. A lingbi ajuge be-ta-zo ti Israël aduti ndulu ti lungula asioni bibe wa? Na ngbanga ti nyen?
5. Na ndo ziango ajuge teti azo ni, Jéhovah amû ambeni ye nde wa ti tene azo ti lo awara aye ti yingo so atia ala?
6, 7. (a) Songo wa abungbi lani aLévite so ayeke aprêtre na ala so ayeke aprêtre pëpe? (b) Ye nyen e lingbi ti manda na ndo aLévite na lege so ala sala akusala nde nde (aColossien 3:23)?
8. (a) Koré ayeke lani zo wa? (b) Ye nyen apusu peut-être Koré ti bâ aprêtre tâ gi na bango ndo ti azo?
9, 10. Koré na afon lo ti kpengba-li abi tënë wa na ndo Moïse? Na ngbanga ti nyen ala lingbi fade ti hinga so a yeke nzoni ti sala tongaso pëpe?
11. Tongana nyen Moïse atara lani ti leke kpale so andu Koré?
12. Tongana lo ye ti bata songo ti lo na Nzapa, a yeke ti Israël ti sala nyen?
13. (a) Ngbanga ti nyen zongo yombo so azo ti kengo yanga so asala na gbele Jéhovah ayeke na lege ti fandara? (b) Ye nyen Jéhovah asala lani na azo ti kpengba-li so?
14. Ngbanga ti nyen Jéhovah afâ ngbanga ngangu na ndo bungbi ti azo ti Israël?
15. (a) Anda ti tënë wa alingbi fade ti pusu azo ti Israël ti dë kite oko pëpe na ngangu ti komande ti Moïse na Aaron? (b) Ye nyen tondo so afa na mo na ndo Jéhovah?
16. (a) Aye wa alingbi fade ti pusu aJuif ti kozo siècle ti yeda so Jésus aga na iri ti Jéhovah? (b) Ngbanga ti nyen Jéhovah alungula bungbi ti aprêtre ti mara ti Lévi? Na lo zia nyen na place ni?
17. (a) Bungbi wa ayeke sala kusala tongana aprêtre so ayeke agbia laso? (b) Tongana nyen Jéhovah ayeke sala kusala na bungbi ti aprêtre so ayeke agbia?
18. Kamba wa ayeke na popo ti a-ancien so asoro ala na bungbi ti aprêtre so ayeke nga agbia?
19. Tongana nyen yingo vulu ayeke hiri a-ancien na kusala?
20. Ye nyen anzere na mo na mbage ti a-ancien so asala kusala ngangu?
21. Ye nyen a lingbi a-ancien agirisa pëpe? Na ngbanga ti nyen?
22. Na lege wa tondo ti Koré akpengba mabe ti mo na yâ bungbi ti Jéhovah so lê abâ?
[Foto na lembeti 9]
Mo yeke bâ kungba kue ti kusala so a mû na mo na yâ bungbi ti Jéhovah tongana mbeni matabisi?
[Foto na lembeti 10]
‘Teti nyen i yeke yä iri ti i mveni ahon bungbi ti azo ti Jéhovah?’
[Foto na lembeti 13]
A-ancien so a soro ala ayeke sala kusala na iri ti bungbi ti aprêtre so ayeke nga agbia