Aye so mbaï ti dungo Jésus afa na e

AYE so asi lani na ngoi ti dungo Jésus anzere na azo kutu mingi. A lingbi ti bâ ni na lege ti a-image mingi mingi so azo ayeke fa na ndo dungo Jésus, nga angia wala athéâtre so azo ayeke haka pekoni na ndo sese kue na ngoi ti matanga ti Noël. Atâa so aye so asi lani na ngoi ti dungo Jésus agbu bê ti azo mingi, a sû ni pëpe na yâ Bible ti duti ye ti ngia teti azo. Nde na so, aye so ayeke mbage ti Mbeti kue so alondo na yanga ti Nzapa ti fa nda ti ye, na ti kiri na aye na lege ni.​—2 Timothée 3:16.

Tongana Nzapa aye fade ti tene aChrétien asala matanga ti dungo Jésus, ka Bible ayeke fa tâ lango so a dü na lo. Bible afa ni? Na pekoni so lo tene a dü Jésus na ngoi so aberger ayeke na gigi na bï na tele ti anyama ti ala ti bata ala, Albert Barnes mbeni wagingo nda ti ye na siècle 19 na ndo Bible ako nda ni lo tene: “Na bango ye so, a yeke polele so a dü Sauveur ti e kozo na lango 25 ti nze ti décembre . . . Na ngoi ni so, dê ayeke mingi, mbilimbili na ando so ayeke na nduzu na so ahoto ayeke dä mingi, so angoro Bethléhem. Nzapa ahonde lango so a dü na [Jésus]. . . . So aye ti tene a yeke kota ye pëpe ti hinga ngoi ni; tongana fade a yeke kota ye, ka Nzapa ayeke bata tondo ni na mbeti.”

Me nde na so, awasungo aÉvangile afa polele lango so Jésus akui na ni. A si lani na lâ ti Pâque, so a yeke sala lani na lango 14 ti nze ti Nisan ti aJuif, na hunzingo ti nze ti avril nga na tongo nda ti nze ti mai. Na ndo ni, Jésus amû yanga mbilimbili na adisciple ti lo ti sala matanga ti lango so ti dabe na lo (Luc 22:19). Na yâ Bible, a yeke wara mara ti komandema tongaso oko pëpe, so a hunda ti sala matanga ti dungo Jésus, wala ti mbeni zo nde. Mawa ni ayeke so adengo gaba na ndo lango ti dungo Jésus alingbi peut-être ti sala si zo abâ pëpe akpengba ye so asi ndulu na ngoi ni so.

Babâ na mama so Nzapa asoro

Na popo ti asewa saki mingi ti Israël so, mara ti azo wa Nzapa ayeke soro ti ga babâ na mama so ayeke bata Molenge ti lo? Lo gi kozoni azo so ayeke na kota ndo, nga na mosoro mingi? Oko pëpe. Nde na so, Jéhovah abâ alengo ti yingo so babâ na mama ni ayeke na ni. Bâ bia ti sepela ti Marie, so a sû na Luc 1:46-55, so lo he na pekoni so a fa na lo matabisi ti lo ti ga mama ti Messie. Na popo ti atënë mingi, lo tene: “Âme ti mbi asepela Seigneur . . . Teti Lo bâ kete ndo ti boi-wali ti Lo”. Na tâ be-ti-molenge, lo bâ tele ti lo tongana zo so ayeke na “kete ndo”, boi-wali ti Jéhovah. Mingi ahon so, apendere tënë ti sepela so a sigigi na yâ bia ti Marie afa so lo yeke lani mbeni zo so andoye aye ti yingo mingi, na lo hinga Mbeti ti Nzapa nzoni. Atâa so lo yeke mbeni hale ti Adam so ayeke wasiokpari, lo yeke lani zo so alingbi biani ti tene a soro lo ti ga mama ti Molenge ti Nzapa na sese ge.

Ka ti koli ti Marie so aga babâ ti batango Jésus? Joseph ayeke lani mbeni koli so ahinga kusala ti kpakango keke nzoni mingi. Teti so lo yeke lani ndulu ti sala kusala ngangu na maboko ti lo, lo wara lege ti bata mbeni sewa so na nda ni a wara dä amolenge-koli oku na amolenge-wali use wala ahon so (Matthieu 13:55, 56). Joseph ayeke lani na mosoro mingi pëpe. Tongana ngoi ni asi teti Marie ti fa kozo molenge ti lo na temple ti Nzapa, a lingbi ti tene so Joseph awara vundu teti so lo lingbi pëpe ti mû na sandaga mbeni ngasangbaga. A hon so, a lingbi ala sala kusala na mbeni ye so a zia nde teti awanzinga. Âdu ti mama so adü mbeni fini molenge, ndia ti Nzapa atene: “Tongana lo lingbi mû ngasangbaga pëpe, a lingbi lo kamata abungu use wala akolokoto use so ade pendere, oko ti mû na offrande so a-zo-na-wa, na oko ti mû na offrande teti siokpari; na prêtre asala songo teti lo, na lo ga nzoni.”​—Lévitique 12:8; Luc 2:22-24.

Bible atene so Joseph ayeke “zo ti mbilimbili”. (Matthieu 1:19). Na tapande, lo bungbi pëpe na wali ti lo so ade masia, lo ku juska na peko ti dungo Jésus. Ye so asala si kite oko aduti dä pëpe na ndo tâ babâ ti Jésus. A yeke lani ngangu mingi teti mbeni koli na wali so a sala mariage na fini ni, ti lango na da oko sân ti bungbi koli na wali; me ye so afa na gigi so ala use kue ayekia matabisi ti duti azo so a soro ala ti bata Molenge ti Nzapa.​—Matthieu 1:24, 25.

Legeoko na Marie, Joseph ayeke lani mbeni zo so andoye aye ti yingo mingi. Ngu oko oko, lo yeke zia kusala ti lo, lo mû sewa ti lo ti gue na tambela ti lango ota so alondo na Nazareth ti gue na Jérusalem teti fête ti Pâque so a yeke sala kâ ngu oko oko (Luc 2:41). Nga, a lingbi ti tene so Joseph aleke maseka Jésus teti kusala so a yeke sala lakue yenga na yenga ti mû mbage na vorongo na yâ synagogue, ndo so a yeke diko na a yeke fa peko ti Tënë ti Nzapa dä (Luc 2:51; 4:16). Tongaso, a lingbi ti tene na kite oko pëpe so Nzapa asoro lani na sese anzoni babâ na mama ti bata Molenge ti lo.

Kota deba nzoni teti asenge berger

Atâa kpale so wali ti lo ayeke na ni teti so lo yeke na ngo ti nze gumbaya, Joseph asala voyage juska na gbata ti akotara ti lo ti tene a zia iri ti lo na mbeti a lingbi na mbela ti César. Tongana Joseph na Marie asi na Bethléhem, ala lingbi pëpe ti wara mbeni da, teti gbata ni asi singo na azo. Tongaso, ala lingbi ti sala mbeni ye nde pëpe gi ti gue na yâ mbeni da ti anyama, na a yeke na ndo so si a dü Jésus na a zia lo na yâ mbeni sanduku ti tengo kobe ti anyama. Ti kpengba mabe ti ala, Jéhovah amû na asenge babâ na mama so mbeni fä ti tene ala hinga so dungo molenge so ayeke ye so bê ti Nzapa aye. Lo tokua lani mbeni bungbi ti akota ancien ti Jérusalem ti dë bê ti Joseph na Marie? Oko pëpe. Nde na so, Jéhovah Nzapa afa tënë ni na ambeni berger so asala kusala ngangu, na so ayeke bata anyama ti ala na gigi na bi.

Ange ti Nzapa aga na ala, na lo tene na ala ti gue na Bethléhem; kâ, ala yeke wara ande Messie so a dü lo fini fini, “Lo yeke lango na sanduku ti kobe ti abagara.” Bê ti asenge zo so aso wala kamene asala ala ti mä so Messie ni so a dü lo fini ni ayeke na yâ mbeni sanduku ti kobe ti abagara? Oko pëpe! Sân ti ku, ala zia akundu ti ala, na ala mû lege ti gue na Bethléhem. Tongana ala wara lani Jésus, ala fa na Joseph na Marie ye so ange ti Nzapa atene. Biani, ye so akpengba lani mabe ti Joseph na Marie ti bâ so ye kue ayeke tambela tongana ti so Nzapa aleke na bê ti lo. Na mbage, “aberger ni akiri, ala yeke mû gloire na Nzapa, na ala yeke sepela Lo teti ye kue so ala mä na ala bâ, legeoko tongana ange ni atene na ala.” (Luc 2:8-20). Biani, na fango atënë so na aberger so akpe mbito ti Nzapa, Jéhovah asoro ye tâ na lege ni.

Na lege ti ye so e bâ na nduzu ge, e hinga mara ti azo wa a lingbi e duti tongana e ye si Jéhovah ayeda na e. E bezoin pëpe ti gi kota ndo wala mosoro mingi. Nde na so, legeoko na Joseph, Marie, nga na aberger so, a lingbi e mä Nzapa na e fa ndoye ti e na mbage ti lo na salango si aye ti yingo aga kozo na aye ti mitele. Biani, anzoni ye ayeke dä ti manda tongana e gbu li nzoni na ndo tondo ti aye so asi ndulu na ngoi ti dungo Jésus.

[Foto na lembeti 7]

Offrande ti akolokoto use so Marie amû afa nyen?

[Foto na lembeti 7]

Nzapa asoro ti fa tënë ti dungo Jésus na ambeni senge berger