‘Gbu ngangu na duti na bê so akpengba’

‘I gbu ngangu! Mbi hon sese so na ngangu awe!’​—JEAN 16:33, Buku ti Nzapa, Fini Mbuki 1995.

TONGANA azo ti Israël ayeke lani ndulu ti fâ Ngu ti Jourdain ti lï na Sese ti Zendo, Moïse atene na ala: “Mo gbu ngangu, na bê ti mo akpengba dä, zia mbito asala mo pëpe, na mo kpe mbito ti ala pëpe; teti L’Eternel Nzapa ti mo [ayeke] Lo so ayeke gue na mo”. Na pekoni, Moïse ahiri Josué so a soro lo ti gue na azo ti Israël na Canaan, na lo kiri lo mû na lo mveni wango ti gbu ngangu (Deutéronome 31:6, 7). Ngoi kete na pekoni, Jéhovah mveni amû wango ti kpengba Josué, lo tene: “Gbu ngangu, na bê ti mo akpengba dä . . . Gi ye so, mo gbu ngangu, na bê ti mo akpengba dä ngangu”. (Josué 1:6, 7, 9). Atënë so alingbi tâ na ngoi ni so biani. A yeke hunda ande na azo ti Israël ti gbu ngangu tongana ala tingbi na angangu wato so ayeke ku ala na mbage ti Ngu ti Jourdain kâ.

² Laso, atâ Chrétien ayeke ndulu ti lï na fini sese ti zendo, na tongana ti Josué, a hunda na ala ti gbu ngangu (2 Pierre 3:13; Apocalypse 7:14). Ye oko, ti e aye ni ayeke nde na ti Josué. Josué atiri lani na épée nga na likongo. E yeke tiri ti e mbeni bira so ayeke ti yingo, na e yeke sala kusala lâ oko pëpe na atâ ye ti bira ti mitele (Esaïe 2:2-4; aEphésien 6:11-17). Na ndo ni, a yeke ti Josué lani ti tiri angangu bira mingi, même na pekoni so lo lï na Sese ti Zendo. Me ti e, a yeke laso si e yeke tiri abira ti e so ayeke ngangu ahon atanga ni kue, kozoni si e lï na fini sese. Zia e bâ ambeni ye so alingbi ti si na so ayeke hunda gbungo ngangu.

Ngbanga ti nyen a lingbi e tiri bira?

³ Bazengele Jean asû na mbeti: “E hinga e yeke ti Nzapa, na sese so kue ayeke na tïtî wato-sioni.” (1 Jean 5:19). Atënë so afa mbeni tâ nda ti tënë oko so a sala si aChrétien ayeke tiri ti bata mabe ti ala. Tongana mbeni Chrétien abata be-biani ti lo, a lingbi ti bâ ni tongana so lo hon Satan Zabolo na ngangu. Ni la, Satan ayeke sala ye tongana “bamara so atoto”, na tarango ti bi mbito na bê na nga ti te aChrétien be-ta-zo (1 Pierre 5:8). Biani, lo yeke tiri bira na aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga na afon ala (Apocalypse 12:17). Na yâ bira so, lo yeke sala kusala na azo so ayeke sala ye so lo ye, atâa ala hinga ni na bê ti ala wala pëpe. A hunda gbungo ngangu na mbage ti e ti luti ngangu na gbele Satan nga na azo ti lo.

⁴ Teti so Jésus ahinga lani so Satan na azo ti lo ayeke tiri ande na ngangu ti ala kue ti kanga lege na nzo tënë, lo gboto mê ti adisciple ti lo tongaso: “Fade ala zia i na tïtî azo si ala sala ngangu na i, na ala fâ i; na fade amara kue ake i ngbanga ti iri ti Mbi.” (Matthieu 24:9). Atënë so aga lani tâ tënë na kozo siècle, na a ga nga tâ tënë laso. Biani, salango ngangu so ambeni Témoin ti Jéhovah ti laso ahon na yâ ni ayeke tâ ngangu tongana ti ambeni so asi na yâ mbaï. Ye oko, atâ Chrétien agbu ngangu na gbele mara ti aye tongaso. Ala hinga so “son ayeke na lege ti kpengo mbito ti zo”, na ala ye pëpe si a gbu ala na yâ mbeni son wala gbanda.​—aProverbe 29:25.

⁵ Nde na salango ngangu, ambeni kota tiri ti sala ayeke nga dä so a hunda na mbage ti e gbungo ngangu. Ti ambeni, kpale ni ayeke ti fa nzo tënë na azo so ala hinga ala kozoni pëpe. A yeke ti amolenge so ade na ekole ti gbu ngangu tongana a hiri ala ti he bia ti kodoro, wala ti tene na gbele azo atënë ti mungo tele ti ala kue na kodoro ti ala wala na bendere ni. Teti so mara ti salango ye tongaso ayeke tongana mbeni mungo tele kue na mbeni nzapa, amolenge so ayeke aChrétien aleke na mbito pëpe ti sala ye na mbeni lege so anzere na lê ti Nzapa, na nzoni tondo ti ala amû wa na bê.

⁶ E yeke nga na bezoin ti gbu ngangu tongana awato ayeke sala kusala na asango ti kangbi asioni tënë na ndo awakua ti Nzapa wala tongana ala tara ti zia katikati na tâ vorongo na ‘lungo ndia ti kirikiri ti sala sioni’. (Psaume 94:20). Na tapande, a lingbi bê ti e aduti tongana nyen tongana a mû na yâ mbeti-sango, na radio, wala na télé ambeni tënë so andu aTémoin ti Jéhovah me so agbian yâ ni wala so ayeke tâ gi mvene? A lingbi bê ti e adö? Oko pëpe. E yeke ku tele ti e na mara ti aye tongaso (Psaume 109:2). Nga, bê ti e ayeke dö pëpe tongana ambeni zo amä na bê na atënë ti mvene tongaso so agbian yâ ni, so a sigigi na ni na lege ti asango, teti so “zo so li ti lo ayeke dä pëpe, lo yeda na tënë kue”. (aProverbe 14:15). Ye oko, aChrétien so ayeke be-ta-zo ake ti mä na bê na atënë kue so a yeke tene na ndo aita ti ala, na biani ala yeke zia lege pëpe na asioni tënë so ayeke kangbi ni na ndo ti ala, ti sala si ala zia lege ti gue na abungbi, wala ala mû mbage mingi pëpe tongana ti kozo na kusala ti fango tënë, wala ti woko na yâ mabe ti ala. Nde na so, ala ‘fa na gigi ala yeke azo ti kusala ti Nzapa . . . na lege ti ye so azo asala ti mû gloire wala kamene na ala, na lege ti tënë nzoni wala ti tënë sioni so azo atene na li ti ala. Azo [so ayeke awato] abâ ala tongana awahanda, me [biani] ala yeke azo ti tâ tënë’.​—2 aCorinthien 6:4, 8.

⁷ Tongana lo yeke sû mbeti na Timothée, Paul atene: “Nzapa amû na e pëpe yingo ti mbito, me Lo mû na e yingo ti ngangu . . . Tongaso, mo sala kamene pëpe teti tënë ti témoin ti Seigneur ti e”. (2 Timothée 1:7, 8; Marc 8:38). Teti so e diko atënë so, e lingbi ti hunda tele ti e: ‘Mbi sala kamene ti fa lege ti vorongo ti mbi, wala mbi yeke gbu ngangu? Na ndo so mbi yeke sala kua dä (wala na ekole), mbi yeke fa na azo so ayeke na tele ti mbi, so mbi yeke mbeni Témoin ti Jéhovah, wala mbi yeke tara ti honde na azo so mbi yeke Témoin? Kamene asala mbi ti duti nde na amba ti mbi, wala mbi yeke pika kate teti songo so mbi yeke na ni na Jéhovah?’ Tongana mbeni zo aduti na abibe so ayeke na lege ni pëpe na mbage ti fango nzo tënë wala teti so a lingbi ti ke lo ngbanga ti atënë ti mabe so ayeke nde, zia lo dabe lo na wango so Jéhovah amû ni na Josué: ‘Gbu ngangu, na zia bê ti mo akpengba’. Girisa pëpe so kota ye ni ayeke pëpe bango ndo ti afon e ti place ti kua wala akamarade ti e ti ekole, me a yeke bango ndo ti Jéhovah na ti Jésus Christ.​—aGalate 1:10.

Lege ti maï gbungo ngangu

⁸ Tongana nyen e lingbi ti maï mbeni gbungo ngangu so ayeke mû lege na e ti bata be-biani ti e na ngoi ti aye ti ngangu so? Biani, tongana nyen akozo Chrétien amaï lani gbungo ngangu? Bâ gi ye so asi lani tongana akota prêtre na a-ancien ti Jérusalem atene na Pierre nga na Jean ti zia ti fa tënë na iri ti Jésus. Me adisciple ake ti mä ala; tongaso a gi ti zia mbito na bê ti ala, na pekoni a zi ala. Fade fade na pekoni, ala wara tele na aita, na ala kue asambela legeoko, ala tene: ‘[Jéhovah] a yeke nzoni mo mä atënë so ala tene ti zia mbito na bê ti e so, si mo mû na e ngangu ti tene tënë ti mo na mbito pëpe’. (Kusala 4:13-29, FM 95). Ti kiri tënë na sambela ni, Jéhovah akpengba ala na lege ti yingo vulu, na tongana ti so amokonzi ti aJuif atene na pekoni, ala sala si fango ye ti ala “awu na Jérusalem”.​—Kusala 5:28.

⁹ Zia e bâ oko na oko ye so asi na ngoi ni so. Tongana amokonzi ti aJuif asuku na adisciple, ala gi nga ti zia lege ti fango tënë ti ala ni pëpe ndali ti tënë so atene na ala. Nde na so, adisciple asambela ti wara ngangu ti ngbâ ti fa tënë. Na pekoni, ala sala ye alingbi na sambela ti ala, na Jéhovah akpengba ala na lege ti yingo ti lo. Ye so asi na ala aye ti fa so ye so Paul asû na mbeti angu kete na pekoni na yâ mbeni ngoi so ayeke nde, abâ nga aChrétien tongana a yeke sala ngangu na ala. Paul atene: “Mbi lingbi sala ye kue na yâ Lo so asala si mbi wara ngangu.”​—aPhilippien 4:13.

¹⁰ Ye oko, a yeke duti tongana nyen na mbeni zo so ayeke na kamene mingi? Lo lingbi atâa so kue ti sala na Jéhovah na mbito pëpe tongana a gi ti kanga lege na lo? Biani, lo lingbi! Dabe mo gi na ye so Jérémie asala tongana Jéhovah asoro lo ti ga mbeni prophète. Maseka koli ni atene: “Mbi de molenge.” Kiringo tënë ti lo afa so lo bâ tele ti lo so lo lingbi pëpe. Ye oko, Jéhovah akpengba lo na lege ti atënë so: “Tene pëpe, mo de molenge, teti fade mo gue na azo kue so Mbi to mo na ala, na fade mo fa tënë ti ye kue so Mbi komande mo. Zia mbito ti ala asala mo pëpe, teti Mbi yeke na mo ti sö mo”. (Jérémie 1:6-10). Jérémie azia bê ti lo lani na Jéhovah, na ye ti pekoni ayeke so ngangu ti Jéhovah amû lege na lo ti hon ndo ti kamene ti lo na ti ga mbeni kpengba témoin na Israël.

¹¹ A-Chrétien so a sa yingo na ndo ti ala laso ayeke na oko mara ti tokua so a mû giriri na Jérémie; na lege ti maboko so “ala so asi singo” ti “ambeni ngasangbaga” ayeke mû na ala, ala ngbâ lakue ti fa tënë ti aye so Jéhovah aleke ti sala, même tongana azo asala nzara ti tënë ti ala ni pëpe, a yeke he ala, na a yeke sala ngangu na ala (Apocalypse 7:9; Jean 10:16). Ala wara ngangu na lege ti atënë so Jéhovah atene na Jérémie: ‘Zia mbito asala mo pëpe’. Ala girisa lâ oko pëpe so a yeke Nzapa si atokua ala, na a yeke tënë ti lo si ala yeke fa.​—2 aCorinthien 2:17.

Atapande ti gbungo ngangu so a lingbi e mû pekoni

¹² Na gingo lege kue ti maï gbungo ngangu, e lingbi ti wara mungo maboko tongana e gbu li na ndo atapande ti ambeni zo so legeoko na Jérémie agbu nga ngangu (Psaume 77:13). Na tapande, tongana e yeke bâ kusala ti Jésus, bê ti e ayeke pika na lege so lo sala ye na mbito pëpe tongana Satan atara lo nga tongana amokonzi ti aJuif asala kue ti kanga lege na lo (Luc 4:1-13; 20:19-47). Na ngangu ti Jéhovah, ye oko lani ti yengi Jésus na yâ mabe ti lo ayeke dä pëpe, na ngoi kete kozoni si lo kui, lo tene na adisciple ti lo: ‘I gbu ngangu! Mbi hon sese so na ngangu awe’. (Jean 16:33, FM 95; 17:16). Tongana adisciple ti Jésus amû peko ti tapande ti lo, ala nga kue ayeke hon na ngangu (1 Jean 2:6; Apocalypse 2:7, 11, 17, 26). Me a yeke hunda na mbage ti ala ti “gbu ngangu”.

¹³ Ngoi kete na peko ti kuâ ti Jésus, a bi Paul na Silas na da ti kanga na Philippes. Na pekoni, Paul awa kongregation ti Philippes ti ‘duti kpô na yâ yingo oko, ti tiri na bê oko teti mabe ti Tene-nzoni; ti zia si mbito ti awato asala ala oko pëpe’. Ti kpengba ala na yâ ye so, Paul atene: “Ye so [so ti tene, salango ngangu na aChrétien] ayeke fä teti ala, fä ti futingo ti [ala so ayeke sala ngangu na aChrétien] . . . , me a yeke fä ti salut ti i, salut so alondo na Nzapa. Teti A mû na i, teti iri ti Christ, gi ti mä na bê na Lo pëpe, me ti hu pono teti Lo nga”.​—aPhilippien 1:27-29.

¹⁴ Tongana Paul asû mbeti na kongregation ti Philippes, lo yeke lani na da ti kanga mbeni, na a yeke na Rome si a kanga lo. Atâa so kue, lo ngbâ ti fa tënë na mbito pëpe na ambeni zo. Ye ti pekoni ayeke so wa? Lo sû na mbeti: “Aturugu kue ti da ti gbia na ambeni zo kue ahinga ye so akanga mbi ayeke teti Christ. Na bê ti aita mingi awara ngangu na yâ Seigneur ngbanga ti ye so akanga mbi, na ala kpengba mingi ahon ti fa Tënë ti Nzapa na mbito pëpe.”​—aPhilippien 1:13, 14.

¹⁵ Tapande ti Paul amû wâ na e. Legeoko nga laso, e yeke wara wâ na lege ti anzoni tapande ti aChrétien ti ngoi ti fadeso so a sala ngangu na ala na yâ akodoro so azo ti komande ti ngangu wala azo ti lege ti vorongo ayeke na li ni. A lingbi ti wara ambeni mbaï ti aye so na yâ a-Tour ti Ba Ndo na a-Réveillez-vous! nga na yâ a-Annuaire des Témoins de Jéhovah. Tongana mo yeke diko ambaï so, dabe mo so azo so a fa mbaï ti ala ayeke gi azo tongana e; me tongana aye ti ngangu asi na ala, Jéhovah amû na ala ngangu so ahon ti senge ni, na ala gbu ngangu. E lingbi ti duti na beku so lo yeke sala nga tongaso teti e tongana aye so asi ahunda ti tene lo sala ni.

Gbungo ngangu ti e amû ngia nga na gonda na Jéhovah

¹⁶ Tongana mbeni zo aluti ngangu teti tâ tënë na mbilimbili, so ayeke gbungo ngangu. Me tongana lo sala ni atâa so mbito agbu lo, so ayeke même gbungo ngangu so ahon ti kozoni. Biani, Chrétien kue alingbi ti gbu ngangu tongana lo ye biani ti sala ye so bê ti Jéhovah aye, tongana lo sala ngangu kue ti ngbâ be-ta-zo, tongana lo zia bê ti lo lakue na Nzapa na tongana lo gi ti dabe lo lakue so Jéhovah akpengba nga giriri azo mingi mingi so ayeke tongana lo. Na ndo ni, tongana e bâ so gbungo ngangu ti e amû ngia na gonda na Jéhovah, ye so ayeke pusu e même ahon ti kozo, ti woko pëpe. E yeke duti ande ndulu ti hon ndo ti hengo ndo wala mbeni ye ti ngangu ahon so, ngbanga ti so e ndoye Jéhovah tâ na bê ti e kue.​—1 Jean 2:5; 4:18.

¹⁷ Girisa lâ oko pëpe so tongana e yeke hu pono teti mabe ti e, so aye ti tene pëpe so e sala mbeni ye ti sioni (1 Pierre 3:17). E yeke hu pono teti so e yeke mû mbage ti kota yanga-ti-komande ti Jéhovah, e yeke sala ye ti nzoni, na nga e yeke ti sese so pëpe. Na ndo tënë so, bazengele Pierre atene: “Tongana i wara ye ti ngangu teti i sala nzoni, na i gbu ngangu dä, so alingbi na lê ti Nzapa.” Pierre atene nga: “Ala so ahu pono na lege ti ye so Nzapa aye, a lingbi ala sala nzoni, na ala zia âme ti ala na tïtî Lo so acréé ye kue, Lo so ayeke Be-Ta-Zo.” (1 Pierre 2:20; 4:19). Biani, mabe ti e amû ngia na Nzapa ti e ti ndoye, Jéhovah, na a mû gonda na lo. So tâ kpengba nda ti tënë biani ti gbu ngangu!

Tongana a yeke ti sala tënë na gbele ayanga-ti-komande

¹⁸ Tongana Jésus atene lani na adisciple ti lo so fade a yeke sala ngangu na ala, lo tene nga: “Fade [azo a] gue na i na tribunal, na fade ala se i na yâ synagogue ti ala; na fade i luti na gbele agouverneur na agbia ngbanga ti Mbi teti tënë ti témoin na ala na aGentil.” (Matthieu 10:17, 18). Ti gue na gbele mbeni juge wala mbeni mokonzi ngbanga ti so a bi tënë ti wataka na li ti e ahunda gbungo ngangu. Ye oko, tongana e gbu angoi so na mbito pëpe, ti sala tënë ti témoin na azo so, e yeke sala si mbeni ngoi ti ngangu aga mbeni lege ti sala ye so ayeke kota mingi. Biani, e yeke tene na ala so ayeke fâ ngbanga na ndo e atënë ti Jéhovah so a sû ni na Psaume 2: “Tongaso i duti na ndara, i agbia; i mä wango, i ajuge ti sese so. Sala na L’Eternel na mbito”. (Psaume 2:10, 11). Fani mingi, tongana a bi tënë ti wataka na ndo aTémoin ti Jéhovah na gbele ngbanga, ajuge ayeke mû mbage ti liberté ti vorongo Nzapa ti zo oko oko, na a nzere na e ti bâ tongaso. Ye oko, ambeni juge ni azia si awato ti e asala ngangu na ndo ala. Na ala so, Mbeti ti Nzapa atene: “I mä wango”.

¹⁹ A lingbi ajuge ahinga so ndia so ayeke na nduzu ahon tanga ti andia kue ayeke ti Jéhovah Nzapa. A lingbi ala hinga so azo kue, même ajuge, ayeke na tënë ti kiri na ni na Jéhovah Nzapa nga na Jésus Christ (aRomain 14:10). Âdu ti e, atâa ajuge ti sese so afâ ngbanga na lege ni na ndo ti e wala pëpe, e yeke lakue na anda ti tënë nde nde ti gbu ngangu ngbanga ti so Jéhovah ayeke mû maboko na e. Bible atene: “Ngia ayeke na azo kue so akpe na Lo ti bata tele ti ala.”​—Psaume 2:12.

²⁰ Na yâ Fango ye ti lo na ndo Hoto, Jésus atene: “Ngia ayeke na i, tongana azo azonga i, na ala sala ngangu na i, na ala sala tënë ti mvene sioni nde nde na li ti i, ngbanga ti Mbi. I sala ngia, i duti na ngia mingi, teti futa ti i ayeke kota na yayu. Ala sala ngangu tongaso na aprophète so ayeke kozoni na i.” (Matthieu 5:11, 12). Tâ tënë, salango ngangu ni mveni ayeke pëpe mbeni ye ti mungo ngia, me lutingo ti e ngangu atâa salango ngangu so a sala na ndo e, so alingbi ti duti atondo ti mvene ti asango, ayeke ye so amû ngia. A ye ti tene so e yeke zia ngia na bê ti Jéhovah na fade a yeke futa e nzoni. Tongana e gbu ngangu, a yeke fa so e yeke na tâ mabe na a yeke sala si e hinga biani so Nzapa ayeda na e. Biani, a fa so e zia bê kue na Jéhovah. Ziango bê kue na Jéhovah ayeke kota ye mingi teti mbeni Chrétien, tongana ti so article ti peko ayeke fa ni ande.

Ye nyen mo manda?

• Aye wa so ayeke si laso ahunda gbungo ngangu na mbage ti e?

• Tongana nyen e lingbi ti maï gbungo ngangu?

• Fa ambeni tapande ti azo so agbu ngangu.

• Ngbanga ti nyen e yeke na nzara ti gbu ngangu?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Teti ye so ayeke ku azo ti Israël na Canaan, tënë wa a mû ni ti kpengba ala?

2. Aye wa e yeke hon na yâ ni laso? Na a hunda nyen na mbage ti e?

3. Bible atene nyen na ndo kota wato ti e?

4. Gbotongo mê wa Jésus amû lani? Me lengo wa atâ Chrétien afa na gigi?

5, 6. (a) Aye wa so asi ayeke hunda gbungo ngangu na mbage ti e? (b) A-Chrétien be-ta-zo ayeke sala tongana nyen na ngoi so a yeke tara gbungo ngangu ti ala?

7. Atënë wa so andu yâ ti bê ti zo mveni alingbi e hunda na tele ti e?

8, 9. (a) Na mbeni ngoi, tongana nyen a tara lani gbungo ngangu ti akozo Chrétien? (b) Pierre na Jean asala tongana nyen na ngoi so a sala tënë na ala na ngangu? Na ye nyen asi na ala nga na aita ti ala?

10. Tongana nyen tapande ti Jérémie alingbi ti mû maboko na ala so ayeke na kamene mingi?

11. Ye nyen amû maboko na aChrétien laso ti duti tongana Jérémie?

12. Pendere tapande wa Jésus azia na ndo tënë ti gbungo ngangu? Na tongana nyen lo kpengba adisciple ti lo na atënë ti lo?

13. Tënë wa so akpengba zo Paul amû lani na aPhilippien?

14. Na Rome, ye ti peko ti salango ye ti Paul na mbito pëpe ayeke so wa?

15. Na ndo wa e lingbi ti wara anzoni tapande ti mabe so ayeke kpengba e ande ti ngbâ lakue ti gbu ngangu?

16, 17. Tongana nyen e lingbi laso ti maï gbungo ngangu?

18, 19. Tongana e gbu ngangu na gbele mbeni juge, tokua wa biani e yeke fa na lo?

20. Ngbanga ti nyen e lingbi ti duti na ngia tongana a sala ngangu na e wala a dü mvene na ndo e?

[Afoto na lembeti 9]

Simone Arnold (fadeso Liebster) na Zamani, Widdas Madona na Malawi, na nga Lydia na Oleksii Kurdas na Ukraine afa na gigi gbungo ngangu so alondo na Jéhovah na ala ke wato sioni

[Afoto na lembeti 10]

E sala pëpe kamene ti nzo tënë

[Foto na lembeti 11]

Gbungo ngangu ti Paul na da ti kanga asala nzoni ye mingi teti nzo tënë

[Foto na lembeti 12]

Tongana e gbu ngangu ti fa na mbeni juge ngbanga ti nyen e sala ye tongana ti so Mbeti ti Nzapa ahunda, e yeke fa mbeni kpengba tokua